Bài gi ng
VI SINH V T ĐI
C NGƯƠ
Đào H ng Hà
MỤC LỤC
Bài gi ng
..............................................................................................
1
M C L C
..............................................................................................
1
CH NG IƯƠ
M ĐU V VI SINH V T H C
..............................................................................................
11
1. ĐI T NG VÀ NHI M V C A VI SINH V T H C ƯỢ
.........................................................................................11
1.1. Đi t ng c a vi sinh v t h c đi c ng ượ ươ .............11
1.2. S phân b c a vi sinh v t ...................................12
1.3. Vai trò c a vi sinh v t ..........................................12
1.4. Nhi m v c a vi sinh v t h c đi c ng ươ .............13
2. KHÁI L C V L CH S PHÁT TRI N C A VI SINH ƯỢ
V T H C .........................................................................14
2.1. Giai đo n tr c khi phát minh ra kính hi n vi ướ ......14
2.2. Giai đo n sau khi phát minh ra kính hi n vi (Phát
hi n ra vi sinh v t) .......................................................15
2.3. Giai đo n vi sinh v t h c th c nghi m v i Pasteur
.....................................................................................15
2.4. Giai đo n sau Pasteur và vi sinh h c hi n đi .....18
3. CÁC ĐC ĐI M CHUNG C A VI SINH V T ............20
3.1.Kích th c nh béướ .................................................20
3.2. H p thu nhi u, chuy n hoá nhanh ......................21
3.3. Sinh tr ng nhanh, phát tri n m nhưở ....................21
3.4. Có năng l c thích ng m nh và d dàng phát sinh
bi n dế ..........................................................................22
3.5. Phân b r ng, ch ng lo i nhi u ...........................23
3.6. Là sinh v t xu t hi n đu tiên trên trái đt ..........23
CH NG II ƯƠ
VI SINH V T NHÂN NGUYÊN TH Y
..............................................................................................
26
1. PH NG PHÁP NGHIÊN C U HÌNH THÁI VÀ C U ƯƠ
T O T BÀO VI SINH V T .............................................26
1.1. Kính hi n vi ..........................................................26
1.1.1. Kính hi n vi quang h c ..................................26
1.1.2. Kính hi n vi đi n t ........................................28
1.2. Ph ng pháp làm tiêu b n hi n viươ .......................29
1.2.1. Ph ng pháp làm tiêu b n soi t i (gi t ép, ươ ươ
gi t treo)...................................................................29
1.2.2. Ph ng pháp làm tiêu b n nhu m và soi kính ươ
hi n vi quang h c .....................................................30
1.2.3. Ph ng pháp quan sát d i kính hi n vi đi n ươ ướ
t..............................................................................31
2. VI KHU N....................................................................32
2.1. Hình d ng và kích th c ướ ......................................32
2.1.1. C u khu n (Coccus) ......................................32
2.1.2. Tr c khu n (Bacillus, Bacterium) ..................34
2.1.3. C u tr c khu n (Cocco-Bacillus) ...................36
2
2.1.4. Ph y khu n (Vibrio) ......................................36
2.1.5. Xo n th (Spirillum) .......................................36
2.1.6. Xo n khu n (Spirochaeta) .............................37
2.2. C u t o t bào vi khu n ế .......................................38
2.2.1. Thành t bào (Cell wall)ế.................................40
2.2.2. Màng t bào ch tế ...........................................43
2.2.3. T bào ch t (Cytoplasm)ế ...............................45
2.2.4. Mesosom........................................................45
2.2.5. Ribosom.........................................................46
2.2.6. Các h t d tr ................................................47
2.2.7. Th nhân (nuclear body)................................48
2.2.8. Bao nh y (capsula)........................................50
2.2.9. Tiêm mao (Flagella) và nhung mao (pilus hay
fimbria) ....................................................................52
2.2.10. Nha bào và s hình thành nha bào (spore).55
3. M T S NHÓM VI KHU N ĐC BI T ......................59
3.1. X khu n ..............................................................59
3.2. Mycoplasma và d ng L c a vi khu n ...................62
3.3. Rickettsia..............................................................63
4. S SINH S N VI KHU N ......................................64
4.1. Sinh s n vô tính ...................................................64
4.2. Sinh s n h u tính .................................................65
..................................................................................66
CH NG IIIƯƠ
VI SINH NHÂN TH T
..............................................................................................
68
1. N M MEN....................................................................68
1.1. Hình thái, c u t o n m men .................................68
1.1.1. Hình thái, kích th c n m menướ .....................68
1.1.2. C u t o t bào n m men ế ...............................70
1.2. Sinh s n c a n m men ........................................78
3
1.2.1. Sinh s n vô tính.............................................78
2. N M M C (N M S I) ................................................85
2.1. Hình thái n m m c ...............................................85
2.2. C u t o c a n m m c ........................................87
2.2.1. Khu n ty.........................................................87
2.2.2. Bào t.............................................................93
3. T O ...........................................................................98
3.1. Ngành T o đ (Rhodophyta) ................................98
3.2. Nhóm T o nâu......................................................99
3.2.1. Ngành Khuê t o hay T o cát (Bacillariophyta)
..................................................................................99
3.2.2. Ngành T o giáp (Pyrrophyta) .....................100
3.2.3. Ngành T o nâu (Phaeophyta) ....................101
3.3. Nhóm T o l c .....................................................102
3.3.1. Ngành T o l c (Chlorophyta) .....................102
3.3.2. Ngành T o vòng (Charophyta) ...................104
3.3.3. Ngành Euglenophyta (T o m t) .................104
CH NG IV ƯƠ
SINH LÝ H C VI SINH V T
..............................................................................................
108
1. DINH D NG VI SINH V TƯỠ ................................108
1.1. Thành ph n hóa h c t bào vi khu n ế ...............108
1.1.1. N cướ ............................................................108
1.1.2. V t ch t khô .................................................110
2. CÁC KI U DINH D NG VI SINH V T ƯỠ ..............117
2.1. Nhu c u v th c ăn c a vi sinh v t ...................117
2.2. Ngu n th c ăn nit c a vi khu n ơ ......................121
2.3. Ngu n th c ăn khoáng đi v i vi sinh v t .........123
2.4. Nhu c u v ch t sinh tr ng c a vi sinh v t ưở ....125
3. C CH V N CHUY N CÁC CH T DINH D NG Ơ ƯỠ
VÀO T BÀO VI SINH V T ...........................................126
4