BÀI TẬP LIÊN QUAN ĐẾN TÍNH CHẤT RIÊNG CỦA 1 SỐ AXIT<br />
+ Đối với axit không no thì ngoài tính chất cả axit nó còn có tính chất không no<br />
của gốc hiđrocacbon<br />
+ Đối với axit fomic thì ngoài tính chất axit nó còn có tính chất của nhóm CHO<br />
như pư tráng gương , pư với dung dịch Brom , Cu(OH)2/OH−<br />
HCOOH+2AgNO3+4NH3+H2O → (NH4)2CO3 + 2NH4NO3+2Ag<br />
HCOOH+Br2 → CO2+2HBr<br />
* VÍ DỤ MINH HỌA<br />
Ví dụ 1: Cho 10,9 gam hỗn hợp axit acrylic và axit propionic phản ứng hoàn toàn<br />
với Na thoát ra 1,68 lít khí (đktc) . Nếu cho hỗn hợp trên tham gia phản ứng<br />
cộng H2 hoàn toàn thì khối lượng sản phẩm cuối cùng là<br />
A. 11,1 gam B. 7,4 gam C. 11,2 gam D. 11 gam<br />
Lời giải<br />
2CH2=CHCOOH + 2Na → 2CH2=CHCOOH + H2<br />
2CH3CH2COOH + 2Na → 2CH3CH2COOH + H2<br />
CH2=CH−COOH + H2→ CH3CH2COOH<br />
Đặt số mol axit acrylic và propionic là x,y mol<br />
Theo pt nhận thấy ∑naxit=2nH2<br />
∑maxit=10,9<br />
Ta có<br />
x+y=2.1,68/22,4 và 72x+74y=10,9 => x=0,1 và y=0,05<br />
n H2(pư cộng) = nCH2=CHCOOH =0,1 mol<br />
mchấtsaupư = 10,9 + mH2 = 10,9 + 0,1.2 = 11,1 gam<br />
=> Đáp án A<br />
Ví dụ 2 : Oxi hóa hoàn toàn 1,8 gam HCHO thành axit với hiệu suất H% thu được<br />
hỗn hợp X . Cho X tham gia phản ứng tráng gương thu được 16,2 gam Ag . Giá trị<br />
của H là<br />
A. 60<br />
B. 75<br />
C. 62,5<br />
D. 25<br />
Lời giải<br />
Gọi số mol HCHO bị oxi hóa thành axit là x , số mol HCHO dư là y<br />
<br />
Truy cập vào: http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn - Anh tốt nhất!<br />
<br />
1<br />
<br />
2HCHO+O2 → 2HCOOH<br />
x<br />
x<br />
HCHO + AgNO3/NH3→4Ag<br />
y<br />
4y<br />
HCOOH + AgNO3/NH3 →2Ag<br />
x<br />
2x<br />
Theo giả thiết và các pư ta có<br />
x+y=1,8/30=0,06 và 2x+4y=16,2/108=0,15<br />
=> x=0,045 và y=0,025<br />
Hiệu suất phản ứng H = 0,045/0,06 . 100%=75%<br />
Ví dụ 3 : Oxi hóa 1,2g HCH=O thành axit , sau 1 thời gian được hỗn hợp A. Cho<br />
A tác dụng với AgNO3/NH3 dư , t0 thu được 1,08g Ag. Tính hiệu suất phản ứng oxi<br />
hóa HCHO thành axit ?<br />
Lời giải :<br />
nHCHO bđ = 004 mol<br />
xt<br />
<br />
HCH=O + ½ O2 HCOOH<br />
Mn<br />
2<br />
<br />
x<br />
<br />
<br />
<br />
H2 A :<br />
<br />
x<br />
<br />
HCHO dư : ( 0,04 – x )<br />
HCOOH : x<br />
<br />
nAg = 4.(0,04 – x) + 2.x = 0,1<br />
x = 0,03 mol<br />
H=<br />
<br />
0, 03<br />
.100% 75%<br />
0, 04<br />
<br />
Ví dụ 4: Đốt cháy hoàn toàn 54g hh X gồm axit fomic,axit axetic,axit acrylic,axit<br />
oxalic và axit ađipic thu được 39,2 lít CO2(đktc) và m(g) H2O.Mặt khác khi cho<br />
Truy cập vào: http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn - Anh tốt nhất!<br />
<br />
2<br />
<br />
54g hh X phản ứng hoàn toàn với dd NaHCO3 dư thu được 21,28 lít CO2(đktc).<br />
Giá trị của m=?<br />
Lời giải<br />
n CO2 = 39,2/44 = 1,75 => mC = 12 . 1,75 = 21<br />
nCO2 = n nhóm chức = 21.28/22,4 = 0,95<br />
=> m O nhóm chức = 32 . 0,95 = 30,4<br />
=> mH = 54 - 21 - 30,4 = 2,6<br />
=> n H2O = n H2 = 2.6/2 = 1,3<br />
=> m H2O = 18 . 1,3 = 23,4g<br />
Ví dụ 5 : Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol hỗn hợp X gồm hai axit hữu cơ là đồng đẳng<br />
kế tiếp ta thu được 6,6 gam và 2,7 gam nước.<br />
a) Tìm CTPT của hai axit .<br />
b) Khi cho 0,1 hỗn hợp X tác dụng với lượng dư AgNO3/amôniac thì khối<br />
lượng kết tủa thu được?<br />
Lời giải<br />
<br />
a)<br />
<br />
nCO2 <br />
<br />
6, 6<br />
2, 7<br />
0,15 mol;nH2O <br />
0,15 mol nCO2<br />
44<br />
18<br />
<br />
hai axit này là axit đơn chức no mạch hở (kết quả câu<br />
24).<br />
CT chung của hai axit là CnH2nO2<br />
®èt<br />
C nH 2n O 2 nCO 2 nH 2 O<br />
<br />
<br />
Truy cập vào: http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn - Anh tốt nhất!<br />
<br />
3<br />
<br />
nhçn hîp<br />
<br />
Ta có tỉ lệ:<br />
<br />
nCO2<br />
<br />
<br />
<br />
1 0,1<br />
<br />
n 1, 5<br />
n 0,15<br />
<br />
Vậy CTPT của HCOOH và CH3COOH<br />
<br />
b) Gọi a, b lần lượt là số mol của HCOOH và CH3COOH<br />
Ta có: a + b = 0,1 mol<br />
<br />
Ta có:<br />
<br />
n<br />
<br />
a 2b<br />
0,1<br />
1, 5 a b <br />
0, 05 mol<br />
ab<br />
2<br />
<br />
Chỉ có HCOOH tham gia phản ứng tráng gương.<br />
HCOOH<br />
<br />
+<br />
<br />
AgNO / am«niac<br />
<br />
t<br />
Ag2O CO2 + H2O +<br />
3<br />
<br />
0<br />
<br />
2Ag<br />
0,05 mol<br />
<br />
0,1 mol<br />
Khối lượng bạc sinh ra là: 0,1 108 = 10,8 gam<br />
<br />
BÀI TẬP TỰ LUYỆN<br />
Câu 1 : Cho 3,6 gam axit cacboxylic no , đơn chức X tác dụng hoàn toàn<br />
với 500ml dung dịch gồm KOH 0,12M và NaOH 0,12M . Cô cạn dung dịch thu<br />
được 8,28 gam hỗn hợp rắn khan . CTPT của X là<br />
A. C2H5COOH<br />
B. CH3COOH C. HCOOH<br />
D. C3H7COOH<br />
Câu 2 : Hỗn hợp X gồm axit HCOOH và CH3COOH ( tỉ lệ mol 1:1) . Hỗn<br />
hợp Y gồm hai ancol CH3OH và C2H5OH ( tỉ lệ mol 3:2) . Lấy 11,13 gam hỗn<br />
hợp X tác dụng với 7,52 gam hỗn hợp Y ( có xúc tác H2SO4đặc ) thu được m gam<br />
hỗn hợp este ( hiệu suất các phản ứng đều là 80%) . Giá trị của m là :<br />
A. 11,616<br />
B. 12,197<br />
C. 14,52<br />
D. 15,246<br />
<br />
Truy cập vào: http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn - Anh tốt nhất!<br />
<br />
4<br />
<br />
Câu 3 : Cho 0,3 mol axit đơn chức X trộn với 0,25 mol ancol etylic đem thực hiện<br />
phản ứng este hóa thu được 18 gam este . Tách lấy lượng ancol và axit dư cho tác<br />
dụng với Na thấy thoát ra 2,128 lít H2 . Vậy công thức của axit và hiệu suất phản<br />
ứng este hóa là<br />
A. CH3COOH , H% = 68%<br />
B. CH2=CHCOOH, H% = 78%<br />
C. CH2=CHCOOH, H% = 72%<br />
D. CH3COOH, H% = 72%<br />
Câu 4 : Để đốt cháy hết 10ml thể tích hơi một hợp chất hữu cơ A cần<br />
dùng 30ml O2 , sản phẩm thu được chỉ gồm CO2 và H2O có thể tích bằng nhau và<br />
bằng thể tích O2 đã phản ứng . CTPT của A là<br />
A. C2H4O2<br />
B. C3H6O3 C. C3H6O2<br />
D. C4H8O2<br />
Câu 5 : Các sản phẩm thu được khi đốt cháy hoàn toàn 3 gam axit hữu cơ X được<br />
dẫn lần lượt qua bình 1 đựng H2SO4 đặc và bình 2 đựng dung dịch NaOH. Sau thí<br />
nghiệm thấy khối lượng bình 1 tăng 1,8 gam và khối lượng bình tăng 4,4 gam .<br />
CTCT của A là<br />
A. HCOOH<br />
B. C2H5COOH<br />
C. C2H3COOH<br />
D. CH3COOH<br />
Câu 6 : Hỗn hợp X gồm axit đơn chức Y và axit Z hai chức ( Y và Z có cùng số<br />
nguyên tử Cacbon) . Chia X thành 2 phần bằng nhau : Cho phần một tác dụng hết<br />
với Na, sinh ra 4,48 lít H2 (đktc) . Đốt cháy hoàn toàn phần 2 thu<br />
được 26,4 gam CO2 . CTCT và phần trăm về khối lượng của Z trong X là :<br />
A. HOOCCOOH,42,86%<br />
B. HOOCCOOH,60%<br />
C. HOOCCH2COOH,70,87%<br />
D. HOOCCH2COOH,54,88%<br />
Câu 7 : Đốt cháy hoàn toàn 29,6 gam hỗn hợp X gồm CH3COOH, CxHyCOOH<br />
và (COOH)2 thu được 14,4gam H2O và m gam CO2 . Mặt khác 29,6 gam X phản<br />
ứng hoàn toàn với NaHCO3 thu được 11,2 lít CO2 ( đktc) . Giá trị của m là<br />
A. 33 gam<br />
B. 48,4 gam<br />
C. 44 gam<br />
D. 52,8 gam<br />
Câu 8 : Oxi hóa 25,6 gam CH3OH (có xúc tác ) thu được hỗn hợp sản phẩm X .<br />
Chia X thành hai phần bằng nhau . Phần 1 cho tác dụng với AgNO3/NH3 đun nóng<br />
thu được m gam Ag . Phần 2 tác dụng vừa đủ với 100ml dung dịch KOH1M. Hiệu<br />
suất quá trình oxi hóa là 75% . Giá trị của m là<br />
Câu 9 : Hỗn hợp X gồm 0,01 mol HCOONa và a mol muối natri của 2 axit no đơn<br />
chức mạch hở là đồng đẳng liên tiếp . Đốt cháy hỗn hợp X và cho sản phẩm cháy<br />
(CO2,H2O) lần lượt qua bình 1 đựng H2SO4đặc , bình 2 đựng KOH thấy khối lượng<br />
<br />
Truy cập vào: http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn - Anh tốt nhất!<br />
<br />
5<br />
<br />