Bài tiểu luận: Ý thức và hành vi chấp hành pháp luật của tuổi trẻ Việt Nam hiện nay

PHÒNG GDĐT HUYỆN PHÚ VANG<br /> TRƯỜNG THPT VINH XUÂN<br /> ­­­­­­­­­­<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> BÀI TIỂU LUẬN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Đề tài: “Ý thức và hành vi chấp hành pháp luật của <br /> tuổi trẻ Việt Nam hiện nay.”     <br /> <br /> <br /> <br /> <br />                                                   Học sinh: Hoàng Lê Phương Dung<br />             Lớp: 12A1<br />                                    Trường THPT Vinh Xuân<br /> Tiểu luận môn Giáo dục công dân trường THPT Vinh Xuân<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Vinh Xuân, ngày 14 tháng 9 năm 2015<br /> <br /> <br /> A.  Mở đầu <br /> <br />      Hiện nay, tội phạm, tệ nạn xã hội liên quan an toàn giao thông, trộm <br /> cắp, ma tuý trong độ  tuổi thanh niên có chiều hướng gia tăng. Khoảng <br /> 70% số  người vi phạm trong độ  tuổi thanh niên. Nhiều thanh niên vừa là  <br /> tội phạm, vừa là nạn nhân. Tỷ lệ thanh niên, thiếu niên mắc các tệ nạn xã <br /> hội khá cao; học sinh, sinh viên vi phạm pháp luật có nhiều dấu hiệu phức  <br /> tạp. Bên cạnh đó, một bộ  phận thanh niên, thiếu niên có lối sống thực <br /> dụng, ý thức chấp hành pháp luật kém, dễ bị lôi kéo vào các hoạt động sai <br /> trái. Theo phân tích, một trong những nguyên nhân chủ  yếu dẫn đến tình <br /> trạng thanh niên, thiếu niên vi phạm pháp luật, tệ  nạn xã hội là do nhận <br /> thức pháp luật còn rất hạn chế, phần lớn không ý thức được mối nguy  <br /> hiểm và hậu quả hành vi phạm tội của mình.<br /> B. Nội dung<br /> <br />           1. Thực trạng và nguyên nhân<br />         a) Ý thức pháp luật của thanh, thiếu niên <br />          Bộ  phận thanh, thiếu niên là những người trong độ  tuổi từ  10 – 24 <br /> tuổi, đa phần đang học tập tại các bậc học khác nhau từ tiểu học đến đại <br /> học, vì vậy, trình độ  nhận thức và hiểu biết pháp luật có sự  khác biệt <br /> nhất định. Nhưng nhìn chung, sự  hiểu biết về  pháp luật của thanh, thiếu <br /> niên Việt Nam hiện nay còn có nhiều hạn chế. Đa phần không hiểu về <br /> những quyền và nghĩa vụ của bản thân cũng như người khác, không hiểu <br /> hết nội dung các quy định của pháp luật để  biết được rằng mình được <br /> làm gì, không được làm gì, phải làm như  thế nào… không biết về  những  <br /> điều luật, bộ luật có ảnh hưởng trực tiếp đến mình như luật dân sự, luật <br /> hình sự, luật lao động… Chỉ có một số ít người hiểu biết căn bản về pháp  <br /> luật, phần lớn trong số  đó là những sinh viên được đào tạo  ở  các trường  <br /> đại học, cao đẳng, đặc biệt là sinh viên các trường luật. <br /> <br /> <br /> <br /> Hoàng Lê Phương Dung 12A1 2<br /> Tiểu luận môn Giáo dục công dân trường THPT Vinh Xuân<br /> <br /> <br />      Theo tổng kết của các “Viện nghiên cứu thanh niên”, “Viện nghiên cứu <br /> khoa học pháp lí”, “Viện tâm lí và giáo dục pháp luật” đưa ra qua các cuộc <br /> khảo sát xã hội trong thanh, thiếu niên tại 1 số tỉnh thành, trường học cho  <br /> thấy: 49.2% số người được hỏi nói rằng không hề hiểu biết rõ pháp luật;  <br /> 71,5% ý thức pháp luật bình thường và chưa tốt; 20,2% trên 300 ý kiến <br /> của các em học sinh trung học phổ thông tại các tỉnh phía Nam không biết  <br /> gì về  luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ  em; 50% trên 300 ý kiến  <br /> không quan tâm gì đến đạo luật này, trong khi đây là 1 đạo luật có liên  <br /> quan mật thiết đến quyền và nghĩa vụ  của các em. Đây là những con số <br /> đáng phải suy ngẫm! Vì  thiếu hiểu biết về  pháp luật hoặc hiểu biết <br /> không đầy đủ, không đúng đắn nên số  lượng thanh thiếu niên vi phạm <br /> pháp luật rất lớn. Và theo thống kê của các cơ  quan tư  pháp, tỉ  lệ  thanh, <br /> thiếu niên phạm pháp chiếm khoảng 56% trong tổng số  các vụ  việc vi <br /> phạm pháp luật. Một vài ví dụ  về  thiếu tri thức pháp luật dẫn đến vi  <br /> phạm pháp luật: <br />        + Trương Văn Hưởng, 21 tuổi, trú  ở  tổ  52 phường Hương Sơn, TP  <br /> Thái Nguyên phải trả  giá tuổi trẻ  của mình bằng những năm tháng sống  <br /> trong trại giam. Năm 2009, Hưởng và Đỗ  Thùy T., sinh ngày 20/11/1994, <br /> trú ở phường Cam Giá, TP Thái Nguyên quen nhau trong dịp sinh nhật một  <br /> người bạn. Từ đó, hai người thường xuyên liên lạc, qua lại và đã quan hệ <br /> tình dục với nhau. Sau khi gia đình T. phát hiện được đã đưa cả hai người  <br /> đến Công an phường Trung Thành trình báo. Tại cơ  quan Công an, cả <br /> Hưởng và T. đều cho rằng hai người yêu nhau, tự nguyện đến với nhau và <br /> T. cũng tự  nguyện dâng hiến cho Hưởng nên không thể  quy cho Hưởng  <br /> tội giao cấu với trẻ  em.Nhưng trước các chứng cứ  và quy định của pháp  <br /> luật, cơ  quan điều tra Công an thành phố  Thái Nguyên đã khởi tố  vụ  án, <br /> khởi tố bị can đối với Trương Văn Hưởng về hành vi giao cấu với trẻ em.<br />      Qua ví dụ trên có thể thấy việc thiếu tri thức pháp luật không chỉ gây  <br /> hại cho bản thân, mà còn gây hại đến những người xung quanh! Nguyên  <br /> nhân chủ yếu của thiếu tri thức pháp luật là việc giáo dục pháp luật trong <br /> nhà trường chưa được quan tâm đúng mức, hình thức giáo dục còn khô <br /> khan, nặng về lí thuyết. Ở địa phương còn thiếu các tủ sách về pháp luật, <br /> rất ít hoặc hầu như  không có các chương trình tuyên truyền kiến thức  <br /> pháp luật cho thanh, thiếu niên. <br />         b) Thái độ, tình cảm của thanh thiếu niên với pháp luật<br />      Thanh, thiếu niên Việt Nam là một lực lượng đông đảo trong xã hội, có  <br /> vị  trí vai trò rất quan trọng trong đấu tranh giải phóng dân tộc trước đây,  <br /> trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay. Niềm tin vào pháp luật của <br /> <br /> Hoàng Lê Phương Dung 12A1 3<br /> Tiểu luận môn Giáo dục công dân trường THPT Vinh Xuân<br /> <br /> <br /> thanh, thiếu niên là sự tin tưởng vào pháp luật, luôn tôn trọng các quy định <br /> của pháp luật. Có thể  nói niềm tin vào pháp luật là một thành tố  rất cơ <br /> bản, quan trọng cấu thành phẩm chất chính trị, phẩm chất trí tuệ, đạo <br /> đức, lối sống và năng lực công tác của lứa tuổi thanh, thiếu niên. Có niềm  <br /> tin vào pháp luật sẽ giúp thanh, thiếu niên luôn có được định hướng đúng <br /> đắn trong tư duy, nhận thức và hành động, biết xem xét đánh giá và giải  <br /> quyết vấn đề trong thực tiễn cuộc sống có hiệu quả. Có thể nói, nhìn vào <br /> thực trạng niềm tin pháp luật trong thanh, thiếu niên những năm qua và <br /> hiện nay, phần lớn thanh, thiếu niên đều có niềm tin vào pháp luật. Đó  <br /> chính là lòng tin vào công lí, lẽ công bằng và khả năng ổn định trật tự  xã <br /> hội được tạo lập nên bởi hệ thống pháp luật. Niềm tin vào pháp luật thể <br /> hiện ở sự tôn trọng, ủng hộ pháp luật, làm theo những điều pháp luật quy  <br /> định. Một số  ví dụ  về  thanh, thiếu niên có niềm tin vào pháp luật, luôn  <br /> tuân thủ  pháp luật, biến những quy định của pháp luật thành những hành  <br /> động cụ thể: <br />       + Sáng ngày 10/8/2006, thượng tá Nguyễn Văn Tươi ­ Phó Giám đốc <br /> Công an tỉnh Cà Mau ­ đã đến thăm hỏi và tặng 1.000.000 đồng cho em Lý <br /> Văn Của ­ học sinh Trường THPT bán công Cà Mau ­ vì đã có hành động <br /> dũng cảm bắt cướp. Khoảng 20 giờ 30 ngày 9/8, chị  Huỳnh Kim Sao ­  ở <br /> thị trấn Thới Bình (huyện Thới Bình) bị cướp dây chuyền vàng 18K. Nghe <br /> tiếng   kêu   cứu,   em   Lý   Văn   Của   cùng   bạn   học   là   Phạm   Văn   Lợi,   Lê <br /> Nguyễn Trường Giang, Nguyễn Xuân Sơn truy đuổi. Tên cướp chống trả,  <br /> dùng dao đâm Lý Văn Của trọng thương, nhưng 3 học sinh còn lại đã dũng <br /> cảm xông vào bắt và giao tên cướp cho Công an phường 5, TP.Cà Mau.<br />      Ngoài ra còn có những hành động như  tuân thủ  luật lệ giao thông khi  <br /> tham gia giao thông, tham gia bầu cử đúng quy định của pháp luật thể hiện <br /> niềm tin vào pháp luật, tin vào lẽ  công bằng, không chỉ  chấp hành đúng <br /> pháp luật mà còn tham gia chống lại những hành vi vi phạm pháp luật  ở <br /> nơi mình cư  trú. Bên cạnh đó, vẫn còn một bộ  phận thanh, thiếu niên  <br /> thiếu niềm tin vào pháp luật, cho rằng pháp luật chỉ  là công cụ  phục vụ <br /> cho “một số  người”, pháp luật không đem lại công lí, công bằng cho xã <br /> hội.Từ đó họ nảy sinh tâm lý coi thường, chống đối pháp luật. Hệ quả là  <br /> vô số  những hành vi chống người thi hành công vụ, hối lộ  cảnh sát giao  <br /> thông, nặng hơn nữa là giết người, cướp của… trong thời gian qua đã <br /> xuất hiện liên tiếp trên các phương tiện thông tin đại chúng. Những hành <br /> động coi thường tính nghiêm minh của pháp luật này đã bị các cơ quan có <br /> thẩm quyền xử lý, giữ vững sự  công bằng cho pháp luật, đồng thời cũng <br /> có tính cảnh cáo, răn đe với những đối tượng khác. Ví dụ cụ thể:<br /> <br /> <br /> Hoàng Lê Phương Dung 12A1 4<br /> Tiểu luận môn Giáo dục công dân trường THPT Vinh Xuân<br /> <br /> <br />      + Khoảng gần 1 giờ sáng ngày 7/10/2011, Tổ công tác Đại đội 5, Trung <br /> đoàn CSCĐ thuộc Công an TP Hà Nội do Đại úy Nguyễn Văn Biên phụ <br /> trách, làm nhiệm vụ tuần tra kiểm soát trên đường Hàng Bạc đã phát hiện <br /> một  nam  thanh niên  đi  trên  xe LX không biển kiểm soát.  Người   điều <br /> khiển là Lê Việt Đức. Qua kiểm tra tổ công tác còn phát hiện trong cốp xe <br /> của thanh niên này có gói ma túy tổng hợp. Bị  yêu cầu về  trụ  sở  CA  <br /> phường   Hàng   Bạc   để   giải   quyết,   Đức   đã   nhanh   nhảu   móc   túi   lấy <br /> 5.450.000đ đưa các chiến sĩ trong tổ công tác để  xin được “bỏ  qua”. Tuy  <br /> nhiên Đức đã bị các chiến sĩ lập biên bản vì hành vi trên.<br />      Ở độ tuổi thanh, thiếu niên nhiều bạn thích thể hiện cái tôi của mình. <br /> Vì thế  có rất nhiều quy định của pháp luật bị  lứa tuổi này cho là gò bó, <br /> phức tạp và cổ  hủ  như: đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy, đi đúng tốc độ <br /> quy định, không tham gia giao thông khi vừa sử  dụng đồ  uống có cồn…  <br /> Cùng với những hiểu biết kém về  pháp luật, họ  có những cái nhìn lệch  <br /> lạc về  pháp luật, coi thường và chống đối pháp luật,thậm chí còn cười <br /> cợt,chế nhạo, khinh thường những ai tuân thủ pháp luật. Những hành vi vi <br /> phạm pháp luật đã không chỉ  đơn giản là trộm cắp, đua xe… mà càng <br /> ngày càng dã man, táo tợn, đó là giết người cướp của, bắt cóc, hãm hiếp <br /> rồi giết… khó có thể  tưởng tượng được những con người trẻ  tuổi, mới  <br /> bước vào cuộc đời lại có những hành vi mất nhân tính như  thế. Nó gây <br /> căm phẫn cho dư luận và đặt câu hỏi lớn cho gia đình, nhà trường, xã hội! <br />         c) Nguyên nhân<br />       Vậy thanh, thiếu niên phạm tội do đâu? Trách nhiệm không thể  quy  <br /> kết cho riêng một ai­nhà trường hoặc gia đình, bởi vì thực tế vẫn đang tồn <br /> tại những nguyên nhân chưa có hồi kết... Trước thực trạng thanh thiếu  <br /> niên­học sinh phạm tội đang có chiều hướng gia tăng như hiện nay có thể <br /> thấy,   nguyên  nhân   trước   hết  là   do  ý   thức   phấn  đấu,   tự   rèn  luyện,   tu <br /> dưỡng của các cá nhân còn quá yếu hoặc hoàn cảnh khách quan đưa đến  <br /> như bị bạn bè lôi kéo, rũ rê đến với con đường phạm tội. Nguyên nhân thứ <br /> hai có thể  kể  đến việc thanh –thiếu niên­ học sinh phạm tội đó là do lỗi <br /> của các bậc cha, mẹ  ít khi cha mẹ  nhìn thấu được những hành vi sai trái <br /> của con trẻ  để  dạy dỗ, răn đe. Có nhiều bậc phụ  huynh thương con đến <br /> độ  sai lệch.  Ở  một khía cạnh khác, trẻ  con hư  là do chức năng giáo dục <br /> của gia đình đã bị  “mất”. Chẳng phải ngẫu nhiên mà đa số  trẻ  phạm tội  <br /> đều rơi vào các gia đình bất ổn. Một vấn đề đáng lưu tâm nữa là các bậc <br /> cha mẹ thiếu sự quan tâm hiểu biết về tâm lý giới tính tuổi học sinh. Đối  <br /> với tuổi mới lớn (mà người ta thường hay còn gọi là thế  hệ  9X, tuổi <br /> Teen) thì những biến đổi về  thể  chất và tinh thần diễn ra khá phức tạp, <br /> <br /> Hoàng Lê Phương Dung 12A1 5<br /> Tiểu luận môn Giáo dục công dân trường THPT Vinh Xuân<br /> <br /> <br /> chính trong giai đoạn này nhiều em đã bị  dao động, mất phương hướng  <br /> dẫn đến nguy cơ sai phạm trong hành vi cao. Một nguyên nhân khác cũng <br /> cần được xem xét đó là công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường ở các <br /> cấp học chưa được chú trọng thường xuyên. Đội ngũ giáo viên giảng dạy <br /> môn  pháp luật   còn thiếu  và đa  phần chưa   được   đào  tạo  đúng chuyên <br /> ngành. Chính vì vậy mà hệ  quả  là nhiều học sinh thiếu kiến thức pháp <br /> luật, hoặc hiểu lơ mơ dễn đến tình trạng phạm tội và mắc các tệ nạn xã <br /> hội ngày một gia tăng.<br />           2. Giải pháp<br />      Từ những thực tế trên đang đặt ra vấn đề  cần phải quan tâm, đầu tư <br /> hơn nữa để  nâng cao việc phổ  biến giảng dạy pháp luật cho học sinh.  <br /> Hơn ai hết, nhà trường phải thực sự  coi các kiến thức pháp luật là một  <br /> phần quan trọng cấu thành nhân cách hoàn chỉnh của học sinh, từ đó lựa  <br /> chọn nội dung giảng dạy thiết thực, hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng <br /> giáo dục pháp luật trong nhà trường, giảm thiểu tình trạng học sinh phạm <br /> tội. Không nên chỉ biết đặt câu hỏi thi về  pháp luật, mà hơn hết phải có <br /> biện pháp để phát huy nọi lực sự hiểu biết của học sinh qua những việc  <br /> làm, những hành động chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật xãy ra trong cuộc <br /> sống, trong nhà trường để làm tấm gương cho các bạn khác học tập. Đây <br /> là một nhu cầu cấp thiết của giáo dục hiện nay. Cùng với sự phối hợp tốt <br /> giữa gia đình, nhà trường và xã hội, việc tổng hợp các biện pháp giáo dục  <br /> về kinh tế, hành chính và pháp luật có vai trò to lớn đối với công tác phòng <br /> ngừa, ngăn chặn các tệ  nạn xã hội và đẩy lùi có hiệu quả  sự  xâm nhập <br /> của các hành vi vi phạm pháp luật xãy ra trong cuộc sống hằng ngày. Đó  <br /> cũng là những việc làm thiết thực góp phần vào sự  thành công chung của <br /> công tác đấu tranh phòng chống vi phạm và tội phạm trên phạm vi toàn <br /> quốc. Vì gia đình là tế bào của xã hội, xã hội trong sạch, bình yên chỉ khi  <br /> từng gia đình không có người vi phạm pháp luật. Có như  vậy xã hội mới  <br /> phát triển, cuộc sống của mọi người dân mới được bình an,  ấm no và <br /> hạnh phúc.<br /> C. Kết luận <br /> <br />      Để nâng cao ý thức pháp luật của thanh, thiếu niên cần đặt nhiệm vụ <br /> giáo dục ý thức pháp luật cho thanh, thiếu niên là nhiệm vụ hàng đầu, cấp  <br /> bách. Đưa chương trình giáo dục pháp luật vào trong trường học, in  ấn  <br /> các loại tài liệu, văn bản pháp luật và phát cho thanh, thiếu niên, đặc biệt <br /> là các bộ luật có liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của họ. Ngoài <br /> <br /> <br /> Hoàng Lê Phương Dung 12A1 6<br /> Tiểu luận môn Giáo dục công dân trường THPT Vinh Xuân<br /> <br /> <br /> ra, cần tổ  chức các buổi tuyên truyền kiến thức pháp luật, kỹ  năng thực  <br /> hành xã hội trên loa truyền thanh cơ  sở; xây dựng chuyên mục pháp luật  <br /> cho thanh niên, thiếu niên trên truyền hình; lồng ghép phổ  biến, giáo dục <br /> pháp luật thông qua hoạt động hòa giải ở cơ sở, sân khấu hóa pháp luật… <br /> Từ chỗ có hiểu biết toàn diện về pháp luật kết hợp với thái độ đúng đắn <br /> đối với pháp luật mới có thể giúp cho thanh thiếu niên thực hiện pháp luật <br /> một cách nghiêm túc và tự nguyện, xứng đáng là đội ngũ tiên phong đi đầu  <br /> trong việc thực hiện pháp luật. <br /> D. Tài liệu tham khảo <br /> <br /> 1)  http://luanvan.co/luan­van/thuc­trang­y­thuc­phap­luat­cua­thanh­thieu­<br /> nien­viet­nam­hien­nay­4362/<br /> <br />  2) http://tinhdoanquangbinh.vn/index.php/vi/news/PHAP­LUAT/Nang­cao­<br /> y­thuc­phap­luat­cho­thanh­nien­thieu­nien­115/<br /> <br /> 3) http://www.baomoi.com/Y­thuc­chap­hanh­phap­luat­cua­the­he­tre­<br /> Thuc­trang­va­nguyen­nhan/c/4963818.epi<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hoàng Lê Phương Dung 12A1 7<br />