Bản tin Cạnh tranh và người tiêu dùng Số 51 - 2015

CẠNH TRANH<br /> & NGƯỜI TIÊU DÙNG<br /> BẢN TIN<br /> <br /> SỐ 51 - 2015<br /> <br /> Phương pháp định giá phân biệt Công cụ tái áp dụng phương pháp<br /> Zeroing của Bộ thương mại Hoa Kỳ<br /> trong các vụ việc điều tra<br /> chống bán phá giá<br /> Cảnh báo về<br /> <br /> MUA SẮM QUA TRUYỀN HÌNH<br /> <br /> Lễ ký MOU về hợp tác<br /> trong lĩnh vực bảo vệ<br /> người tiêu dùng giữa Cục Quản<br /> lý cạnh tranh và Cơ quan Bảo vệ<br /> người tiêu dùng Hàn Quốc<br /> <br /> BỘ CÔNG THƯƠNG<br /> CỤC QUẢN LÝ CẠNH TRANH<br /> <br /> BẢN TIN<br /> CẠNH TRANH & NGƯỜI TIÊU DÙNG<br /> Của Cục Quản lý cạnh tranh<br /> <br /> BỘ CÔNG THƯƠNG<br /> <br /> “<br /> <br /> CỤC QUẢN LÝ CẠNH TRANH<br /> <br /> Giấy phép xuất bản số 03/GP-XBBT<br /> Cấp ngày 06/01/2015<br /> <br /> Mục lục<br /> 04<br /> <br /> CHUYÊN MỤC<br /> <br /> Phòng vệ thương mại<br /> <br /> 11<br /> <br /> Phát hành vào ngày 20 hàng tháng<br /> <br /> Cục Quản lý cạnh tranh là cơ quan do Chính phủ thành lập trong hệ thống tổ chức<br /> của Bộ Công Thương có nhiệm vụ thực thi Luật Cạnh tranh, Luật Bảo vệ quyền lợi<br /> người tiêu dùng, Pháp lệnh Chống bán phá giá, Pháp lệnh Chống trợ cấp và Pháp lệnh<br /> tự vệ.<br /> Với chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn quy định tại Quyết định số 848/QĐ-BCT<br /> ngày 05 tháng 2 năm 2013, Cục Quản lý cạnh tranh hoạt động nhằm mục tiêu thúc đẩy<br /> và duy trì môi trường cạnh tranh hiệu quả cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần<br /> kinh tế, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của doanh nghiệp và người tiêu dùng.<br /> Lãnh đạo Cục Quản lý cạnh tranh gồm một Cục trưởng do Thủ tướng bổ nhiệm theo<br /> đề nghị của Bộ trưởng Bộ Công Thương và một số Phó Cục trưởng do Bộ trưởng Bộ<br /> Công Thương bổ nhiệm.<br /> <br /> ”<br /> <br /> NGƯỜI CHỊU TRÁCH NHIỆM XUẤT BẢN<br /> BẠCH VĂN MỪNG<br /> Cục trưởng Cục Quản lý cạnh tranh - Bộ Công Thương<br /> BAN BIÊN TẬP<br /> NGUYỄN PHƯƠNG NAM, VÕ VĂN THÚY,<br /> TRẦN THỊ MINH PHƯƠNG, PHẠM CHÂU GIANG,PHẠM THỊ<br /> QUỲNH CHI, PHẠM HƯƠNG GIANG, BÙI NGUYỄN ANH<br /> TUẤN, PHAN ĐỨC QUẾ, PHÙNG VĂN THÀNH, CAO XUÂN<br /> QUẢNG, HỒ TÙNG BÁCH, TRẦN DIỆU LOAN,<br /> TẠ MẠNH CƯỜNG<br /> HỘI ĐỒNG CỐ VẤN<br /> TRƯƠNG ĐÌNH TUYỂN<br /> Nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại<br /> PGS. TS. LÊ DANH VĨNH<br /> Nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương<br /> ÔNG TRẦN QUỐC KHÁNH<br /> Thứ trưởng Bộ Công Thương<br /> GS. TS. HOÀNG ĐỨC THÂN<br /> Đại học Kinh tế Quốc dân<br /> PGS. TS. NGUYỄN NHƯ PHÁT<br /> Viện Nhà nước và Pháp luật<br /> TS. BÙI NGUYÊN KHÁNH<br /> Viện Nhà nước và Pháp luật<br /> <br /> 24<br /> <br /> TIN TỨC - SỰ KIỆN<br /> <br /> NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI<br /> <br /> Tổ chức sản xuất và phát hành<br /> TRUNG TÂM THÔNG TIN CẠNH TRANH (CCID)<br /> 25 Ngô Quyền - Hà Nội<br /> ĐT: (04) 2220 5305 * Fax: (04) 2220 5303<br /> Email: cncbulletin@moit.gov.vn<br /> Đại diện tại TP. Hồ Chí Minh<br /> Số 12 Võ Văn Kiệt, Quận 1, TP.HCM<br /> Phát hành tại<br /> Công ty phát hành báo chí Trung ương<br /> <br /> Ban Biên tập Bản tin Cạnh tranh và Người tiêu dùng xin trân trọng cảm ơn và nghiêm túc tiếp thu ý kiến đóng góp của độc giả nhằm nâng cao chất<br /> lượng của Bản tin. Mọi ý kiến đóng góp, thư từ, tin, bài xin gửi về:<br /> Ban Biên tập Bản tin Cạnh tranh và Người tiêu dùng<br /> 25 Ngô Quyền - Hoàn Kiếm - Hà Nội<br /> ĐT: (04) 2220 5009 * Fax: (04) 2220 5303 * Email: cncbulletin@moit.gov.vn<br /> <br /> CHUYÊN MỤC<br /> <br /> CHUYÊN MỤC<br /> <br /> Phòng vệ thương mại<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH GIÁ<br /> PHÂN BIỆT - CÔNG CỤ<br /> TÁI ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP<br /> ZEROING CỦA BỘ THƯƠNG<br /> MẠI HOA KỲ TRONG<br /> CÁC VỤ VIỆC ĐIỀU TRA<br /> CHỐNG BÁN PHÁ GIÁ<br /> 4<br /> <br /> Phòng vệ thương mại<br /> <br /> 1. Tổng quan về Phương pháp định giá phân biệt (Differential<br /> Pricing Analysis)<br /> Sáng kiến về việc sử dụng Phương pháp định giá phân<br /> biệt được Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đưa ra sau khi DOC<br /> thông báo về việc bãi bỏ phương pháp phân tích “bán phá giá<br /> mục tiêu”1 trong các vụ việc điều tra chống bán phá giá (CBPG)<br /> trước đó vào tháng 12 năm 2008 và chính thức được bãi bỏ<br /> vào tháng 3 năm 2012.<br /> Theo pháp luật chống bán phá giá của Hoa Kỳ quy định<br /> tại 19 CFR 351.414(c)2, phương pháp so sánh bình quân gia<br /> quyền giá trị thông thường với bình quân gia quyền giá xuất<br /> khẩu (Weighted Average to Weighted Average - WA-WA) là<br /> phương pháp chuẩn khi thực hiện việc tính toán biên độ phá<br /> 1 Phương pháp này được DOC sử dụng khi DOC nhận thấy rằng có<br /> tồn tại một mẫu (gồm các giao dịch xuất khẩu) có mức giá khác biệt đáng kể<br /> giữa các nhà nhập khẩu hoặc khác biệt đáng kể giữa các khu vực địa lý hoặc<br /> khác biệt đáng kể trong các giai đoạn khác nhau.<br /> 2 <br /> 19 CFR 351.414(c) Lựa chọn phương pháp.<br /> (1) Trong một vụ việc điều tra hoặc rà soát, DOC sẽ sử dụng phương<br /> pháp bình quân gia quyền với bình quân gia quyền trừ khi DOC xác định rằng<br /> có một phương pháp khác phù hợp trong vụ việc cụ thể đó.<br /> (2) DOC sẽ sử dụng phương pháp so sánh giao dịch với giao dịch<br /> chỉ trong các trường hợp bất thường, ví dụ như khi chỉ có một số lượng rất ít<br /> hàng hóa thuộc đối tượng điều tra và hàng hóa khác được bán trên từng thị<br /> trường được xác định là tương tự, hoặc rất giống nhau hoặc được làm theo<br /> yêu cầu của người mua.<br /> <br /> C ẠNH TR ANH & NGƯỜI TIÊU DÙNG | Số. 51 - 2015<br /> <br /> V C A<br /> <br /> giá. Trong trường hợp DOC nhận thấy rằng phương pháp này<br /> không thể phản ánh một cách hợp lý về mức độ bán phá giá,<br /> khi đó DOC sẽ dựa vào một trong các phương pháp so sánh<br /> khác, cụ thể là phương pháp so sánh từng giao dịch bán hàng<br /> nội địa với từng giao dịch bán hàng xuất khẩu (Transaction<br /> to Transaction T-T) hoặc phương pháp so sánh giá trị thông<br /> thường bình quân gia quyền với giá xuất khẩu của từng giao<br /> dịch (Weighted Average to Transaction - WA-T). Tuy nhiên<br /> DOC sẽ không áp dụng hai phương pháp T-T và WA-T trừ khi<br /> DOC xác định rằng các giao dịch xuất khẩu thỏa mãn một số<br /> các tiêu chí cụ thể: (i) khi tồn tại một nhóm các giao dịch xuất<br /> khẩu có mức giá khác biệt đáng kể giữa các nhà nhập khẩu<br /> với nhau hoặc (ii) sự khác biệt đáng kể giữa các khu vực địa lý<br /> hoặc (iii) sự khác biệt đáng kể trong các giai đoạn khác nhau<br /> trong giai đoạn điều tra (POI). Trước khi phương pháp định<br /> giá phân biệt được áp dụng trong các vụ việc điều tra CBPG<br /> và các giai đoạn rà soát hành chính, DOC đã sử dụng phương<br /> pháp phân tích bán phá giá mục tiêu để làm cơ sở cho việc sử<br /> dụng phương pháp so sánh WA-T khi tính toán biên độ phá giá.<br /> DOC lần đầu tiên áp dụng phương pháp định giá phân<br /> biệt (Differential pricing) vào tháng 3 năm 2013 trong vụ việc<br /> điều tra CBPG sản phẩm Xanthan Gum nhập khẩu từ Trung<br /> Quốc và Áo, và được xem là phương pháp phát triển từ Phương<br /> pháp bán giá mục tiêu (targeted dumping) trước đây. Theo đó,<br /> thay vì sử dụng “phép thử Nails” (Nails test)3để xác định có<br /> sự khác biệt đáng kể về giá, DOC đã áp dụng 2 phép thử mới<br /> gọi là “Phép thử Cohen’s d” (Cohen’s d test) và “Phép thử<br /> Ratio” (Ratio test) để xác định xem liệu rằng có tồn tại một<br /> nhóm các giao dịch xuất khẩu có sự khác biệt đáng kể về giá<br /> hay không. Để xác định điều trên, DOC sẽ sử dụng 02 phép<br /> thử theo thứ tự như sau:<br /> Bước 1: Thực hiện Phép thử Cohen’s d để so sánh giá của<br /> các nhóm giao dịch giữa (i) các nhà nhập khẩu với nhau, hoặc<br /> (ii) các khu vực địa lý khác nhau hoặc (iii) các khoảng thời<br /> gian khác nhau trong giai đoạn điều tra (theo tháng, quý). Nếu<br /> DOC xác định rằng các giao dịch xuất khẩu của doanh nghiệp<br /> bị điều tra có hệ số Cohen’s d cao chiếm tỷ lệ lớn thì có tồn tại<br /> nhóm giao dịch xuất khẩu có sự khác biệt đáng kể về giá của<br /> doanh nghiệp đó. (Nội dung phép thử Cohen’s d được phân<br /> tích kỹ trong mục tiếp theo)<br /> Tiếp đó, DOC sử dụng phép thử tỷ lệ “ratio test” để đánh<br /> giá sự khác biệt đáng kể về giá đối với tất cả các giao dịch đã<br /> qua phép thử Cohen’s d và làm cơ sở để DOC quyết định phương<br /> pháp so sánh được sử dụng để tính toán biên độ bán phá giá.<br /> Nếu giá trị của các giao dịch tới người mua, khu vực và trong<br /> thời gian khác nhau vượt qua phép thử Cohen’s d chiếm bằng<br /> hoặc lớn hơn 66% giá trị tổng các giao dịch, thì DOC có thể<br /> sử dụng phương pháp so sánh WA -T (một hình thức tái sử<br /> dụng zeroing). Nếu giá trị giao dịch tới người mua, khu vực<br /> và trong thời gian khác nhau vượt qua phép thử Cohen chiếm<br /> cao hơn 33% nhưng nhỏ hơn 66% giá trị tổng các giao dịch,<br /> 3 Phép thử Nails test (phép thử đinh ốc) là phương pháp sử dụng thống<br /> kê để xác định có tồn tại hay không một mẫu giá có sự khác biệt đáng kể<br /> giữa các nhà nhập khẩu (người mua), giữa các khu vực địa lý hoặc khoảng<br /> thời gian được DOC sử dụng lần đầu tiên trong vụ việc đinh ốc (Nails) của<br /> Trung Quốc năm 2008. Nội dung phép thử gồm 2 bước để xác định có tồn<br /> tại sự khác biệt đáng kể về giá hay không. Cụ thể về phương pháp, xem tại:<br /> Proposed methodology for Indentifying and Analyzing Target dumping in<br /> Antidumping Investigations: Request for Comment, 73 Fed. Reg. 26371,<br /> 26372, (May 9, 2008) - https://www.federalregister.gov/articles/2008/05/09/<br /> E8-10528/proposed-methodology-for-identifying-and-analyzing-targeteddumping-in-antidumping-investigations<br /> <br /> V C A<br /> <br /> thì DOC có thể áp dụng phương pháp WA- T cho các giao dịch<br /> vượt qua phép thử Cohen’s d và không áp dụng WA-T cho các<br /> giao dịch không vượt qua phép thử Cohen. Nếu 33% trở xuống<br /> giá trị tổng các giao dịch vượt qua phép thử Cohen’s d, thì kết<br /> quả của phép thử Cohen’s d cho thấy DOC không cần sử dụng<br /> phương pháp WA-T.<br /> Kết quả phép thử được minh họa trong bảng dưới đây:<br /> Tỷ lệ mẫu khác<br /> biệt giá<br /> Kết<br /> Phương pháp Áp dụng phương<br /> dựa theo kết<br /> quả<br /> so sánh<br /> pháp Zeroing?<br /> quả phép thử<br /> Cohen’s d<br /> Không áp dụng<br /> < 33%<br /> WA–WA<br /> 1<br /> Zeroing<br /> WA-T<br /> Áp dụng Zeroing<br /> (nếu có sự cho các mẫu khác<br /> khác biệt giá) biệt giá<br /> 2<br /> 33%-66%<br /> WA –WA<br /> Không áp dụng<br /> (nếu không có Zeroing cho các<br /> sự khác biệt mẫu không có sự<br /> giá)<br /> khác biệt giá<br /> Áp dụng zeroing<br /> cho toàn bộ các<br /> 3 > 66%<br /> WA- T<br /> mẫu (toàn bộ giao<br /> dịch của công ty)<br /> Bước 2: Nếu cả hai phép thử Cohen’s d và ratio cho thấy<br /> sự tồn tại của việc định giá phân biệt, DOC sẽ tiếp tục xác định<br /> liệu phương pháp WA-WA có hợp lý để giải quyết sự khác biệt<br /> này hay không. Theo đó, DOC sẽ tính toán liệu biên độ phá<br /> giá bình quân gia quyền từ phương pháp WA-T có tạo ra sự<br /> khác biệt “đáng kể” (meaningful difference) so với biên độ bán<br /> phá giá được xác định theo phương pháp WA-WA hay không.<br /> Nếu sự khác biệt là “đáng kể”, DOC sẽ sử dụng phương pháp<br /> WA-T. Sự khác biệt được coi là “đáng kể” nếu thỏa mãn một<br /> trong hai điều kiện:<br /> (1) có 25% thay đổi trong biên độ bán phá giá bình quân<br /> gia quyền giữa phương pháp WA-WA và phương pháp WA-T<br /> khi cả hai biên độ này đều lớn hơn mức không đáng kể, hoặc<br /> (2) biên độ bán phá giá xác định theo phương pháp này<br /> lớn hơn ngưỡng biên độ phá giá tối thiểu (2%).<br /> 2. Sự quay trở lại của phương pháp Zeroing?<br /> Kể từ khi áp dụng lần đầu tiên phương pháp định giá phân<br /> biệt trong vụ việc điều tra chống bán phá giá sản phẩm Xanthan<br /> Gum của Trung Quốc và Áo (năm 2013), tính đến hết tháng 6<br /> năm 2014, đã có tổng cộng 126 vụ việc điều tra/rà soát hành<br /> chính4 mà DOC sử dụng phương pháp định giá phân biệt để<br /> tính toán biên độ phá giá.<br /> Trong 126 vụ việc này có thể thấy DOC kết luận có sự<br /> khác biệt giá trong hầu hết các vụ việc và có trên 80% vụ việc<br /> (103 vụ việc) điều tra/rà soát xác định sự khác biệt giá “có ý<br /> nghĩa”. Tuy nhiên, trong tổng số 103 vụ việc này, có đến 65 vụ<br /> việc điều tra/rà soát hành chính mà DOC xác định có sự khác<br /> biệt giá và sự khác biệt giá này là “đáng kể” nhưng lại không<br /> áp dụng phương pháp zeroing, trong khi chỉ có 17 vụ áp dụng<br /> kết hợp zeroing và 21 vụ áp dụng hoàn toàn zeroing.<br /> <br /> 4 <br /> <br /> Xem danh sách gửi kèm<br /> <br /> C ẠNH TR ANH & NGƯỜI TIÊU DÙNG | Số. 51 - 2015<br /> <br /> 5<br /> <br /> CHUYÊN MỤC<br /> <br /> CHUYÊN MỤC<br /> <br /> Phòng vệ thương mại<br /> <br /> (Nguồn: Tổng hợp và phân tích từ bảng phụ lục gửi<br /> kèm) <br /> Số liệu từ đồ thị cho thấy, trong tổng số 126 vụ việc sử<br /> dụng định giá phân biệt, đã có 21 vụ việc DOC hoàn toàn sử<br /> dụng phương pháp zeroing để tính toán biên độ bán phá giá<br /> và 17 vụ việc sử dụng kết hợp zeroing (cho các mẫu thỏa mãn<br /> Cohen’s d test) với phương pháp thông thường (cho các giao<br /> dịch không thỏa mãn Cohen’s d test), tương ứng tỷ lệ lần lượt<br /> là 17% và 13%. Như vậy có thể thấy rằng Hoa Kỳ đã chính<br /> thức quay lại với phương pháp zeroing đã từng gây tranh cãi<br /> và tốn không biết bao nhiêu giấy mực của giới học giả, luật<br /> sư trong lĩnh vực thương mại quốc tế với một “cơ sở” cũng<br /> đang gây tranh cãi về tính hợp lý và hợp luật của phương pháp<br /> định giá phân biệt.<br /> Chính vì vậy, sau hơn 1 năm áp dụng, ngày 9 tháng 5 năm<br /> 2014, DOC đã đăng công báo để thu thập ý kiến bình luận liên<br /> quan đến phương pháp định giá phân biệt làm cơ sở xác định<br /> xem liệu có hay không áp dụng phương pháp phân tích này<br /> khi tính toán biên độ phá giá trong các vụ việc điều tra/rà soát<br /> <br /> Phòng vệ thương mại<br /> <br /> chống bán phá giá. Tính tranh cãi của phép thử Cohen’s d sẽ<br /> được phân tích trong mục tiếp theo.<br /> 3. Phép thử COHEN’S D có thực sự phù hợp?<br /> Việc phân tích phương pháp định giá phân biệt phụ thuộc<br /> vào việc đo lường hệ số ảnh hưởng (effect size) của mức chênh<br /> lệch giữa giá trị trung bình của hai nhóm mẫu. Việc sử dụng<br /> phép thử Conhen’s d để tính hệ số đo ảnh hưởng ấy và nó phụ<br /> thuộc vào phạm vi hai nhóm mẫu. Phép thử này được nhà tâm lý<br /> học Jacob Cohen giới thiệu trong cuốn sách “Statistical Power<br /> Analysis for the Behavior Sciences (1969,1988), nêu rằng khi<br /> không có sự dao động trong 2 nhóm mẫu, Cohen’s d chính là<br /> tỷ lệ giữa mức chênh lệch giá trị trung bình 2 mẫu và độ lệch<br /> chuẩn5. Ví dụ như, độ lệch chuẩn của điểm số trong bài thi<br /> toán là 15, nếu một phương pháp dạy mới được cho là tốt hơn<br /> phương pháp dạy hiện tại, thì sau 1 năm sinh viên theo phương<br /> pháp mới sẽ đạt được điểm trung bình là 80, trong khi sinh viên<br /> được dạy theo phương pháp cũ có điểm số trung bình là 75. Do<br /> đó mức độ ảnh hưởng là tỷ lệ giữa mức chênh 2 điểm trung<br /> bình (85-75 =5) chia cho độ lệch chuẩn (15), do đó tỷ lệ là 1/3.<br /> Như vậy, kết quả của phép thử Cohen’s d là một ngưỡng<br /> cho phép đánh giá mức độ chênh lệch (khác biệt) giữa hai<br /> nhóm hoặc hai mẫu. Ngưỡng càng lớn thì thể hiện độ chênh<br /> lệch càng lớn và ngược lại.<br /> Công thức tính:<br /> <br /> Trong đó: <br /> <br /> M1 (mean of sample 1): Trung bình Mẫu 1<br /> <br /> 5 Trong thống kê, độ lệch chuẩn xác định mức độ ổn định của số liệu<br /> thống kê xoay quanh giá trị trung bình. Giá trị của độ lệch chuẩn càng thấp<br /> thì mức độ ổn định của số liệu càng lớn, dao động quanh giá trị trung bình<br /> càng nhỏ và ngược lại<br /> <br /> <br /> M2 (mean of sample 2): Trung bình Mẫu 2<br /> <br /> PSD (pooled standard deviation): Độ lệch<br /> chuẩn của mẫu 1 và mẫu 2<br /> Tuy nhiên, ngưỡng này có đánh giá được một cách tổng<br /> thể về sự khác biệt của hai nhóm hay không thì còn phụ thuộc<br /> vào nhiều yếu tố và cách thức nhìn nhận từ các góc độ khác<br /> nhau. Theo lập luận của DOC, khi ngưỡng khác biệt của phép<br /> thử Cohen’s d giữa hai nhóm giá của giao dịch xuất khẩu là<br /> lớn hơn hoặc bằng 0,8 thì DOC xác định là có sự khác biệt<br /> đáng kể giữa hai nhóm mẫu. Tuy nhiên liệu rằng giả thiết này<br /> có phù hợp không sau khi xem xét ví dụ về giá của các giao<br /> dịch xuất khẩu trong các trường hợp sau:<br /> <br /> Các giá trị thống<br /> kê<br /> Giá trị trung bình<br /> mẫu (M)<br /> Chênh lệch giá trị<br /> trung bình (A-B)<br /> Tỷ lệ khác biệt của<br /> Mức chênh lệch<br /> của M =(A-B)/B<br /> Độ lệch chuẩn<br /> chung (PSD)<br /> Kết quả hệ số<br /> Cohen’s d = (A-B)/<br /> PSD<br /> <br /> Trường hợp 1<br /> Mẫu đối<br /> Mẫu so sánh<br /> chứng<br /> A1<br /> B1<br /> 6,5<br /> <br /> 7<br /> <br /> Trường hợp 2<br /> Mẫu đối<br /> Mẫu so sánh<br /> chứng<br /> A2<br /> B2<br /> 16,5<br /> <br /> V C A<br /> <br /> Trường hợp 3<br /> Mẫu<br /> Mẫu<br /> cần so<br /> đối<br /> sánh<br /> chứng<br /> 116<br /> 117<br /> 116<br /> 117<br /> 117<br /> 117<br /> 117<br /> 117<br /> <br /> V C A<br /> <br /> 17<br /> <br /> Trường hợp 3<br /> Mẫu đối<br /> Mẫu so sánh<br /> chứng<br /> A3<br /> B3<br /> 116,5<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 7,1%<br /> <br /> 2,9%<br /> <br /> 0,4%<br /> <br /> 0,577<br /> <br /> 0,577<br /> <br /> 0,577<br /> <br /> -0,866<br /> <br /> -0,866<br /> <br /> 117<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> -0,866<br /> <br /> 6 Xem bản ghi nhớ gửi kèm Kết luận rà soát hành chính lần thứ 8<br /> (POR8) ngày 07/10/2014 – Decision memorandum - http://enforcement.trade.<br /> gov/frn/summary/vietnam/2014-23962-1.pdf , trang 24-27<br /> <br /> C ẠNH TR ANH & NGƯỜI TIÊU DÙNG | Số. 51 - 2015<br /> <br /> Trường hợp 2<br /> Mẫu<br /> Mẫu<br /> cần so<br /> đối<br /> sánh<br /> chứng<br /> 16<br /> 17<br /> 16<br /> 17<br /> 17<br /> 17<br /> 17<br /> 17<br /> <br /> Giả sử rằng Độ lệch chuẩn chung (Pooled standard deviation) cho cả 3 trường hợp là 0,577,<br /> khi đó kết quả phân tích Cohen’s d như sau:<br /> <br /> Cả 3 Nhóm đều cho kết quả chung là hệ số Cohen’s d đều<br /> là 0,866 và thỏa mãn ngưỡng do DOC quy định là 0,8 (tức là có<br /> sự khác biệt đáng kể giữa hai mẫu), tuy nhiên từ số liệu phân<br /> tích nêu trên cho thấy trong các trường hợp khác nhau thì tỷ<br /> lệ khác biệt của mức chênh khác nhau. Chẳng hạn như trường<br /> hợp 3 thì tỷ lệ khác biệt là 0,4% thấp hơn nhiều so với trường<br /> hợp 1 (7,1%) nhưng cũng có thể bị Hoa Kỳ kết luận là có sự<br /> khác biệt đáng kể và áp dụng zeroing như mục 1 đã phân tích.<br /> Chính vì thế, phương pháp này phải chăng cho thấy kẽ hở và<br /> sự thiếu chính xác của phép thử Cohen’s d khi đánh giá về sự<br /> khác biệt đáng kể giữa các mẫu trên thực tế. Phép thử Cohen’s<br /> d chỉ tập trung vào sự khác biệt giữa mẫu cần so sánh và mẫu<br /> đối chứng mà không chỉ ra được sự khác biệt về mặt tuyệt đối<br /> trên khía cạnh giá trị.<br /> Trên thực tế, việc áp dụng phương pháp này đã gặp nhiều<br /> sự phản đối từ các doanh nghiệp bị đơn6. Trong vụ việc Rà<br /> soát hành chính Tôm lần thứ 8 (POR8) của Việt Nam, một số<br /> các doanh nghiệp xuất khẩu lớn của Việt Nam như Minh Phú,<br /> Stapimex, Quốc Việt cũng đã có những ý kiến bình luận và<br /> phản đối mạnh mẽ với phương pháp này của Hoa Kỳ. Theo các<br /> doanh nghiệp này, phương pháp định giá phân biệt mà Hoa Kỳ<br /> <br /> 6<br /> <br /> Trường hợp 1<br /> Mẫu<br /> Mẫu<br /> cần so<br /> đối<br /> sánh<br /> chứng<br /> 6<br /> 7<br /> 6<br /> 7<br /> 7<br /> 7<br /> 7<br /> 7<br /> <br /> sử dụng trong các giai đoạn rà soát hành chính là không có cơ<br /> sở pháp lý đồng thời cũng vi phạm với quy định trong pháp<br /> luật chống bán phá giá của Hoa Kỳ. Phương pháp này cũng dẫn<br /> đến sự thiếu minh bạch và khả năng dự đoán được biên độ phá<br /> giá của doanh nghiệp khi nó cho phép tăng thẩm quyền xem<br /> xét, tìm kiếm và lựa chọn mẫu so sánh của DOC.<br /> Đây là một vấn đề lớn mà DOC cần xem xét kỹ lưỡng trước<br /> khi đưa ra quyết định cuối cùng về việc áp dụng định giá phân<br /> biệt như một thông lệ chính thức được quy định trong pháp luật<br /> chống bán phá giá Hoa Kỳ thay thế cho các phương pháp hiện<br /> hành của DOC liên quan đến việc tính toán biên độ phá giá.<br /> Với việc Hoa Kỳ đã, đang và sẽ tiếp tục áp dụng phương<br /> pháp này trong các vụ việc điều tra, rà soát chống bán phá giá<br /> sẽ tiếp tục tạo ra những cuộc chiến về mặt pháp lý kéo dài,<br /> tốn kém, không chỉ trên lãnh thổ Hoa Kỳ (tòa thương mại<br /> quốc tế Hoa Kỳ - ITC, tòa phúc thẩm lưu động liên bang Hoa<br /> Kỳ - CAFC) mà còn cả trên cả cơ chế giải quyết tranh chấp<br /> WTO, giống như những gì đã từng diễn ra với phương pháp<br /> ZEROING mà Hoa Ky đã áp dụng trong suốt hơn 1 thập kỷ<br /> qua, kể từ năm 2002 cho đến 2013.<br /> THÁI NINH<br /> (Phòng Điều tra vụ kiện phòng vệ thương mại của doanh<br /> nghiệp trong nước)<br /> <br /> C ẠNH TR ANH & NGƯỜI TIÊU DÙNG | Số. 51 - 2015<br /> <br /> 7<br /> <br /> CHUYÊN MỤC<br /> <br /> CHUYÊN MỤC<br /> <br /> Phòng vệ thương mại<br /> <br /> Phòng vệ thương mại<br /> <br /> INDONESIA TĂNG CƯỜNG ÁP THUẾ CHỐNG BÁN<br /> PHÁ GIÁ ĐỂ CỦNG CỐ SỨC MẠNH CỦA ĐỒNG<br /> RUPIAH<br /> <br /> B<br /> <br /> H<br /> <br /> iện nay, xu hướng điều tra và áp<br /> dụng các biện pháp Phòng vệ<br /> thương mại (PVTM) trong các<br /> thành viên ASEAN đang gia tăng bởi<br /> các cam kết cắt giảm thuế theo Hiệp định<br /> ATIGA, trong đó đứng đầu là Indonesia<br /> với 136 vụ khởi xướng và áp dụng 68 biên<br /> pháp, trong đó có 23 biện pháp áp dụng đối<br /> với các thành viên ASEAN; Malaysia với<br /> 70 vụ khởi xướng, áp dụng 38 biện pháp<br /> trong đó 15 biện pháp áp dụng với thành<br /> viên ASEAN, Thái Lan đứng thứ 3 với 65<br /> vụ khởi xướng, áp dụng 49 biện pháp.<br /> Hình 1: Thống kê số lượng các vụ việc phòng vệ thương<br /> mại do Indonesia khởi xướng<br /> <br /> Nguồn: wto.org <br /> Thực tiễn trên cho thấy rằng các nước như Indonesia,<br /> Malaysia và một số quốc gia khác rất ưa chuộng sử dụng<br /> biện pháp này nhằm bảo vệ các doanh nghiệp sản xuất trong<br /> nước. Xu hướng này càng được củng cố khi Bộ trưởng Bộ Tài<br /> chính Indonesia ngày 10 tháng 3 năm 2015 đã tuyên bộ rằng:<br /> “Indonesia sẽ tăng cường đánh thuế bằng việc đưa ra một loạt<br /> các quy định trong đó có quy định thuế chống bán phá (CBPG)<br /> tạm thời nhằm giúp thu hẹp thâm hụt cán cân thương mại và<br /> hỗ trợ sự suy yếu của đồng Rupiah so với đồng tiền các nền<br /> kinh tế lớn trong khu vực Đông Nam Á”.<br /> Đồng Rupiah đã trượt xuống mức thấp nhất kể từ thời điểm<br /> diễn ra cuộc khủng khoảng tài chính năm 1997 – 1998. Cùng<br /> với đồng Ringit của Malaysia, đồng Rupiah đã xuống mức thấp<br /> nhất so với các nền kinh tế lớn khu vực châu Á trong năm nay,<br /> với mức giảm 5,2% so với đồng Đô la Mỹ. Bộ trưởng Bộ Tài<br /> chính Indonesia cho biết “mặc dù các chỉ số kinh tế hiện nay<br /> là tương đối ổn định, tuy nhiên chính phủ luôn luôn theo dõi<br /> sự biến động của đồng Rupiah để từ đó có những chính sách<br /> tăng cường sức mạnh của đồng Rupiah, thêm vào đó các quy<br /> định cũng nhằm khắc phục vấn đề thâm hụt cán cân thương<br /> mại hiện nay của Indonesia”.<br /> Tháng 3 vừa qua, tổng thống Indonesia, Joko Widodo đã<br /> thông qua Bản đề xuất của Bộ Tài chính và một số bộ ngành liên<br /> quan về các chính sách miễn giảm thuế và phi thuế nhằm giúp<br /> Indonesia giảm được ảnh hưởng của sự sụt giảm đồng Rupiah<br /> <br /> 8<br /> <br /> so với Đồng Đô la Mỹ. Một số đề xuất nổi bật gồm có Trợ cấp<br /> thuế (tax allowance) và áp dụng thuế Chống bán phá giá tạm<br /> thời. Về vấn đề trợ cấp thuế, Chính phủ Indonesia có kế hoạch<br /> miễn giảm thuế cho nhiều công ty, trong đó có những công ty<br /> xuất khẩu hơn 30% lượng sản xuất của mình và những công<br /> ty tái đầu tư tại Indonesia thay vì chuyển vốn về nước.<br /> Liên quan đến vấn đề áp dụng thuế tạm thời chống bán phá<br /> giá, Indonesia đang nghiên cứu và thay đổi quy định liên quan<br /> đến việc áp dụng thuế CBPG tạm thời theo đó Bộ Tài chính<br /> có quyền ra quyết định áp thuế tạm thời đối với các hàng hóa<br /> nhập khẩu dựa trên nghi ngờ có hành vi bán phá giá. Theo quy<br /> định hiện nay của Indonesia, Bộ Tài chính ra quyết định áp<br /> thuế tạm thời chỉ sau khi dựa trên Báo cáo đầy đủ của Cơ quan<br /> điều tra CBPG của Indonesia (KADI). Tuy nhiên, Indonesia<br /> đang tìm kiếm đến khả năng áp thuế tạm thời ngay khi có dấu<br /> hiệu bán phá giá chứ không chờ cơ quan điều tra kết thúc quá<br /> trình điều tra của mình.<br /> Bộ Thương mại Indonesia hiện nay đang điều tra về việc<br /> có dấu hiệu bán phá giá sản phẩm thép không gỉ cán nguội<br /> nhập khẩu từ Trung Quốc, Thái Lan, Hàn Quốc, Đài Loan và<br /> Singapore. Bộ Thương mại cũng đang điều tra việc bán phá giá<br /> sản phẩm nhựa polyethynene từ Trung Quốc, Ấn Độ và Thái<br /> Lan. Có thể thấy, đề xuất thay đổi này của Bộ Tài chính nhằm<br /> giải quyết sức ép của sự gia tăng hàng hóa nhập khẩu và thâm<br /> hụt cán cân thương mại của Indonesia trong thời gian qua. Với<br /> thuế CBPG được áp dụng sẽ khiến cho giá nhập khẩu hàng<br /> hóa tăng dẫn đến giảm cầu về hàng nhập khẩu bán phá giá, từ<br /> đó dẫn đến giảm cầu về đồng Rupiah so với USD khi các nhà<br /> nhập khẩu giảm nhập khẩu hàng hóa bị điều tra.<br /> (Tổng hợp từ: http://www.thejakartapost.com/<br /> news/2015/03/14/jokowi-oks-moves-prop-rupiah.html)<br /> TRƯỜNG HƯNG<br /> (Phòng Điều tra vụ kiện phòng vệ thương mại của doanh<br /> nghiệp trong nước)<br /> <br /> C ẠNH TR ANH & NGƯỜI TIÊU DÙNG | Số. 51 - 2015<br /> <br /> V C A<br /> <br /> LẨN TRÁNH THUẾ CBPG<br /> - NGUY CƠ ĐE ĐỌA HIỆU QUẢ<br /> CỦA CÁC BIỆN PHÁP CBPG HIỆN NAY<br /> <br /> iện pháp Chống bán phá giá<br /> (CBPG) đang được coi là một<br /> phần quan trọng trong hệ thống<br /> luật thương mại quốc tế và thu hút sự<br /> quan tâm trong cộng đồng doanh nghiệp<br /> trong những năm gần đây. Hiệp định<br /> chung về Thương mại và Thuế quan 1994<br /> (GATT 1994) đã cung cấp các quy định<br /> chung về xác định hành vi bán phá giá tại<br /> Điều VI và diễn giải chi tiết trong Hiệp<br /> định Chống bán phá giá (ADA) của Tổ<br /> chức Thương mại Thế giới WTO. Tuy<br /> nhiên, công cụ này chưa thể giải quyết<br /> triệt để các vấn đề về phá giá, đặc biệt là<br /> các hành vi lẩn tránh biện pháp CBPG.<br /> 1. Các hành vi lẩn tránh thuế<br /> CBPG hiện nay<br /> Lẩn tránh thuế chống bán phá giá<br /> (Anti-circumvention) là hành vi lẩn<br /> tránh nguồn gốc hàng hóa đang bị nước<br /> nhập khẩu áp dụng thuế chống phá giá<br /> nhằm gây trở ngại trong việc truy thu<br /> thuế CBPG đối với cơ quan hải quan<br /> của nước nhập khẩu. Hành vi lẩn tránh<br /> thuế có thể thông qua việc thay đổi hàng<br /> hóa thuộc đối tượng áp dụng thuế CBPG<br /> hoặc chuyển toàn bộ hay một phần quá<br /> trình sản xuất/gia công của sản phẩm đó<br /> từ nước đang bị áp thuế CBPG.<br /> 4 trường hợp sau đây được xem là<br /> các hình thức lẩn tránh thuế CBPG:<br /> Các nhà xuất khẩu (đang bị áp thuế<br /> CBPG) chuyển/xuất khẩu từng linh phụ<br /> kiện rời của hàng hóa thuộc đối tượng<br /> áp thuế sang nước thứ ba và tiến hành<br /> gia công tại đây, sau đó xuất khẩu vào<br /> nước nhập khẩu đang áp thuế. Ví dụ,<br /> nước nhập khẩu A đang áp thuế CBPG<br /> đối với mặt hàng X có xuất xứ từ nước<br /> B, các nhà sản xuất xuất khẩu nước B đã<br /> chuyển/xuất khẩu linh phụ kiện rời của<br /> mặt hàng X sang nước C và tiến hành<br /> gia công tại đây, sau đó xuất khẩu vào<br /> nước A. Trong trường hợp này, nước<br /> nhập khẩu A không thể áp thuế CBPG<br /> với mặt hàng này do hàng hóa được sản<br /> xuất tại nước thứ ba, không thuộc nhóm<br /> các quốc gia/vùng lãnh thổ bị áp thuế<br /> của vụ việc điều tra;<br /> Các nhà xuất khẩu đang bị áp thuế<br /> CBPG chuyển/xuất khẩu linh phụ kiện<br /> rời của hàng hóa thuộc đối tượng áp thuế<br /> sang chính nước nhập khẩu và tiếp tục<br /> <br /> V C A<br /> <br /> tiến hành gia công tại đây. Ví dụ, nước<br /> nhập khẩu A đang áp thuế CBPG đối với<br /> mặt hàng X có xuất xứ từ nước B, các nhà<br /> sản xuất xuất khẩu nước B đã chuyển/<br /> xuất khẩu linh phụ kiện rời của mặt hàng<br /> X sang nước nhập khẩu A và tiến hành<br /> gia công tại đây, sau đó bán cho người<br /> tiêu dùng trong nước A. Trong trường<br /> hợp này, A không thể áp dụng thuế CBPG<br /> đối với linh phụ kiện lắp ráp hàng hóa<br /> X vì linh phụ kiện không thể được xem<br /> là sản phẩm tương tự (like products) với<br /> sản phẩm bị áp thuế có các đặc điểm, tính<br /> chất vật lý khác nhau;<br /> Các nhà xuất khẩu đang bị áp thuế<br /> CBPG chuyển một phần hoặc toàn bộ quá<br /> trình sản xuất hàng hóa phá giá từ nước<br /> bán phá giá sang nước nhập khẩu hoặc<br /> nước thứ ba để bán tại thị trường nội địa<br /> hoặc xuất khẩu sang Việt Nam. Khác với<br /> 2 trường hợp trên, trường hợp này phức<br /> tạp hơn do các nhà sản xuất xuất khẩu<br /> lẩn tránh thuế thông qua di chuyển dây<br /> chuyền sản xuất nhằm thay đổi nguồn<br /> gốc xuất khẩu của hàng hóa bán phá giá,<br /> do đó nước nhập khẩu không thể áp thuế<br /> CBPG đối với nước thứ ba hoặc sản phẩm<br /> được sản xuất tại thị trường nội địa. Ví dụ<br /> như trong vụ việc Hoa Kỳ áp dụng thuế<br /> CBPG đối với một số sản phẩm ống nối<br /> hàn thép các-bon (Carbon steel butt-weld<br /> pipe fittings) xuất khẩu từ Trung Quốc1,<br /> Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã kết<br /> luận rằng các ống nối nhập khẩu vào Hoa<br /> Kỳ được hoàn thiện tại Thái Lan từ các<br /> ống nối chưa hoàn thiện của Trung Quốc<br /> đã tạo thành hành vi lẩn tránh Lệnh áp<br /> thuế CBPG nêu trên.<br /> Các nhà xuất khẩu đang bị áp thuế<br /> CBPG đã thay đổi một vài đặc tính không<br /> đáng kể của hàng hóa bán phá giá (minor<br /> alteration circumvention), nhằm tạo ra<br /> một mặt hàng mới nhưng thực chất là biến<br /> thể của hàng hóa thuộc đối tượng điều<br /> tra nhằm lẩn tránh thuế CBPG. Chẳng<br /> hạn như trong vụ việc Hoa Kỳ áp thuế<br /> CBPG đối với một số mặt hàng mỳ pasta<br /> từ Ý2, DOC phát hiện ra rằng việc nhập<br /> <br /> khẩu mỳ Ý đóng gói lớn hơn loại đang bị<br /> áp thuế CBPG là một hành vi lẩn tránh<br /> thuế đang có hiệu lực.<br /> Như vậy, chúng ta có thể thấy rằng<br /> các hành vi lẩn tránh thuế CBPG nêu<br /> trên đã là giảm hoặc triệt tiêu hiệu quả<br /> của việc áp dụng biện pháp CBPG nhằm<br /> bảo vệ ngành sản xuất trong nước nhập<br /> khẩu. Do đó, các nước điều tra và áp<br /> dụng biện pháp CBPG thông thường sẽ<br /> khuyến khích việc áp dụng thuế và ngăn<br /> chặn các hành vi lẩn tránh thuế có thể xảy<br /> ra như phân tích trên. Tuy nhiên, thực tế<br /> cho thấy các thành viên WTO đã không<br /> thống nhất được việc đưa quy định về<br /> hành vi lẩn tránh thuế trong đàm phán<br /> Hiệp định ADA. Trước đây, các điều<br /> khoản về lẩn tránh thuế CBPG dự kiến<br /> được đưa vào bản dự thảo cuối cùng của<br /> ADA, quy định rằng trong một số trường<br /> hợp đặc biệt, thuế CBPG có thể được mở<br /> rộng đối với hành vi lẩn tránh thuế thông<br /> qua lắp ráp hoặc hoàn thiện sản phẩm<br /> tương tự tại nước nhập khẩu3. Hoa Kỳ là<br /> thành viên tích cực ủng hộ việc quy định<br /> chặt chẽ hành vi này, tuy nhiên đại đa số<br /> các thành viên khác không chấp nhận dự<br /> thảo vấn đề này do không có nhưng lợi<br /> ích chính trị mạnh mẽ từ điều khoản này<br /> tại các vòng đàm phán trước kia. Do đó,<br /> quy định về hành vi lẩn tránh thuế đã bị<br /> loại ra khỏi ADA.<br /> Tuy không đạt được đồng thuận<br /> trong quy định chung về lẩn tránh thuế,<br /> nhiều thành viên WTO đã đưa vào nội<br /> luật CBPG của mình để giải quyết hành<br /> vi này như Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu<br /> (EU), Úc, Canada, Mê-hi-cô, Nhật Bản.<br /> Phần tiếp theo sẽ đưa ra một số nghiên<br /> cứu về quy định của EU và Hoa Kỳ để<br /> làm rõ hơn vấn đề này.<br /> 2. Thực tiễn quốc tế về vấn đề<br /> chống lẩn tránh thuế CBPG<br /> 2.1. Quy định chống lẩn tránh<br /> CBPG của Liên minh Châu Âu (EU)<br /> Chống lẩn tránh thuế được quy<br /> định tại Điều 13 Quy định Hội đồng số<br /> 1225/2009 ngày 30 tháng 11 năm 2009<br /> <br /> 1 Certain Carbon Steel Butt-Weld Pipe<br /> Fittings From the People’s Republic of China, 59<br /> Fed. Reg. 62-01 (Dep’t Commerce Jan. 3, 1994)<br /> (affirmative preliminary determination)<br /> 2 Certain Pasta From Italy, 63 Fed. Reg.<br /> 54672-01 (Dep’t Commerce Oct. 13, 1998)<br /> <br /> (affirmative final determination).<br /> 3 Điều 12.1, GATT Secretariat, Draft Final<br /> Act Embodying the Results of the Uruguay Round<br /> of Multilateral Trade Negotiations, MTN.TNC/W/<br /> FA/F-21 (ngày 20 tháng 12 năm 1991) (còn gọi là<br /> Dự thảo Dunkel)<br /> <br /> C ẠNH TR ANH & NGƯỜI TIÊU DÙNG | Số. 51 - 2015<br /> <br /> 9<br /> <br />