Báo cáo "Bộ máy quản lý tài chính ở Liên bang Đông Dương thuộc Pháp trước năm 1945 "

Chia sẻ: Bút Màu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

84
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bộ máy quản lý tài chính ở Liên bang Đông Dương thuộc Pháp trước năm 1945 Hiện nay vẫn tồn tại nhiều người thất nghiệp dài hạn và không có bằng cấp dẫn đến giảm chất lượng cuộc sống. Chính sách rút ngắn giờ làm việc của Chính phủ vì thế đã thu hút một lượng lớn người lao động tham gia.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Bộ máy quản lý tài chính ở Liên bang Đông Dương thuộc Pháp trước năm 1945 "

BO A/inV QUnN LV Tni CHINH d LI€N fiRNG DONG Dl/ONG THUOC PHRP TRU'6CNnf\/lT945 TS. Ho Tuan Dung Trir&ns Dai hoc Bdch khoa Hd Noi o • • • Ndm 1867, sau kbi chiem xong lue tinh tbam gia kiem sodt, cbi pbdi va dieu bdnh tai Nam ky, thyc dan Phdp cbinh tbiic thilt lap cbinh, dau tien Id dat vien Dai bien tham gia bd mdy cai tri d day, diing dau Id mdt vien kiem sodt thue quan. do ddc ngudi Phdp, mang chirc danh Thdng Ngdy 17 thdng 10 nam 1887, Tdng ddc, chiu trdch nhiem cd ve qudn sy vd dan thdng Phdp ban bdnh Sac lenh thanh lap Lien su, chi dao mdt sd sT quan mang cdc cbiic bang Ddng Duong. Diing dau Lien bang la danh "Thanh tra cdng viec ndi ehinb bdn xii" vien Toan quyen, thay mat ehinb pbii Phap cdn gpi la "Thanh tra ndi cbinh" bay "Tbam cai qudn vd ehju trdch nhiem trudc cbinh phu bien" Trong dd, cd mdt vien tham bien ,phu Phdp ve mpi mat cua Ddng Duomg, dac biet trdch vifc thu thue va cbi ngdn sdch, ndm la tdi cbinh. Giup viec cbo Toan quyen cd X f f f Hdi ddng Tdi cao Ddng Duomg, do Toan dudi quyen chi dao tryc tiep cua Thdng ddc. quyen Idm Chu tich. Hdi ddng hpp mdi nam Nam 1876, Dd ddc Duypere (Duyperre), mdt lan de bdn bae vd thdng qua ngan sdch Tdng cbi huy lye lugng vien chinh Phdp d Ddng Duomg, ngan sdch bang xii, cbe dp Nam ky da ban hdnh Nghi dinh chia 6 tinh thue khod va cdc cdng viec khac do Todn Nam ky trudc kia thdnh 4 khu vyc hanh \ y f ' , . . chinh ldm (circonscription administrative) la: quyen de xuat cd lien quan den vifc cai tri vd Sai Gdn, My Tho, VTnh Long, Bdt Xic khai thdc Ddng Duomg. Ve sau, mpi boat (Bassac)'. Diing dau mdi khu vyc hdnh cbinh ddng ve tdi chinh, ke cd viec kiem sodt thu - nay Id 3 vien chiic thyc dan ngudi Phdp hifp chi ciia Trilu dinh nba Nguyen d Trung ky, ddng cai tri: mdt phu trdch hdnh chinh, mdt dugc giao cbo vien phd Todn quyen, dudi sir phu trdch tu phap, mdt phu trdch thue khod. chi dao tryc riep cua Toan quyen. Ci Bie ky vd Trung ky, sau Hifp udc Ngdy 25 thdng 6 ndm 1895, Tdng Tan Dinh ky ngdy 15 thdng 3 ndm 1874, mac thdng Phdp ban hdnh Sdc Ifnh thiet lap Ban dil chua ddt dugc deh cai trj d hai vimg dat Kilm tra Tdi chinh Ddng Duomg (contrdle nay nhung Phap ciing dan dan timg bude Financier de ITndoehine) tryc thudc hai bd: Bd Thudc dia vd Bd Tdi chinh Phdp. Diing diu ca quan nay la mdt vien ehiic ngudi ' Duong Kinh Quoc, Viet Nam nhirng su kien lich sir 1858-1918, Nha xuit ban Giao due. Ha Noi, 1999.
76 NGHIEN CCfU CHAU AU EUROPEAN STUDIES REVIEW N°11 (134).20l 1 Phdp mang chiic danh Gidm doc Ban Kilm todn Ddng Duong^ Ca quan nay dugc tl tra Tdi chinh Ddng Duang. Ngdy 16 thdng 3 chiic theo Nghi dinh ngdy 5 thdng 10 nam ndm 1896, Tong tbong Phdp ban hdnh Sic 1908 (An-ete du 5 Octobre 1908) cua Toan Ifnh quy dinh Ban Kilm tra Tdi chinh Ddng quyin Cldbuycdpski (A.Klobukowski), ban X diu dugc ddt ten Id "Nha Tdng Gidm ddc Tai Duong tryc thudc Phii Todn quyen Dong cbinh vd K I todn Ddng Duong"" (Direction Duomg. Den ndm 1897, cimg vdi vifc pban Generale des Finances et de la comptabilite chia lai khu vyc hdnh chinh vd kifn todn lai f \ de ITndoehine)^ bd mdy cai trj cdc cap, Todn quyen Pdn Dume (Paul Doumer) thdnh lap Nba Tdng Diing dau Nha Tdng Gidm ddc Tai Gidm ddc quan thue va quan qudn thue, chinh va Ke todn Ddng Duong Id mdt vien chuyen trdch cdc cdng viec tdi chinh; Ddng Gidm ddc Tdi chinh do Bd trudmg Bd Thupc thdi thiet lap Ngdn sdch chung Ddng Duomg dia de cir, sau khi da tham khdo y kien cua (1898) Bd trudng Tai chinh Phdp vd dugc bd nhiem X f 7 f Sang dau the ky XX, khi edng cudc bdng Sac Ifnh ciia Tdng thdng Phdp. Vien khai thdc thudc dia Ddng Duomg da ed Gidm ddc nay cd the dugc lya cbpn tir: Mpt nhiing budc tien trien tdt dep, yeu eau biic trong sd cdc thdng ddc, thdng sir, nhimg tbiet ddt ra Id phdi td chiic mdt co quan ddc nhan vien eao cdp cua bd may cbinh quyen trdch ve edng tdc tdi chinh d thude dia Ddng thudc dia, cd cbiic tir trudmg phdng bay pho Duomg de qudn ly vife thu - chi ngan sdch; phdng vd da lam cdc cdng viec lien quan den dieu hdnh qudn ly vdn ddu tu ciia nhd nudc tdi chinh cd thdi gian it nhat la 2 nam; Hoac (ngan sdch vay - ng) vd cua tu ban tu nhan trong sd nhiing vien quan cai tri thudc dja; Phdp vdo Ddng Duong. Trudc tinh hinh dd, Hodc trong sd cde vien quan hang nhat cua Bd trudmg Bd Thudc dja da df trinh len Tdng cdc ca quan dan su d Ddng Duomg hay tir thdng Phap, de nghi ehinh thuc thanh lap nhimg trudng phdng ngoai hang cua cac mdt CO quan quan ly tdi ehinh ddc lap d phdng thu ky; Hodc trong sd nhiing vien Ddng Duomg. Ngay 8 thdng 12 ndm 1906, thanh tra tdi chinh. Tdng thdng Phdp A.Phalie (A.Fallieres) da Gidm ddc Tdi chinh cd quyen ban rat ban bdnh Sdc Ifnh (Deeret du 8 Decembre ldn. Dugc su uy nhifm vd dudi sy kilm soat 1906) cho phep thiet lap co quan Tai ehinh Ddng Duong. Cdn cii vdo Sdc Ifnh tren, Deeret du President de la Republique Francaise, ngdy 18 thdng 1 nam 1907 (Arrete du 18 Creant une direction generale des finances el d comptabilite et Arrete du Gouverneur General Janvier 1907) Todn quyen Bd (Beau) ban I'Indochine du 18 Janvier 1907, J.O.I.C, No9, Jeu hanh Nghi dinh thiet lap ca quan Tai chinh 31 Janvier 1907. J.De Galembert, Les Administrations et les Service publics indochinois, Imnrimerie Mac Dinh Tu- Le Van Tc
(Be^ majq. quan lq, tdi ehinh... 11 cua Todn quyen, Gidm ddc Tai chinh ed trgng nhit la quan ly va dilu hdnh ngan sdch quyen thyc hifn va dieu hdnh ngan sdch: chung, ngan sdch phu vd ngan sdch vay-ng; Duyft lap ngan sdch (ngan sdch chung, ngan thue hifn dilu hanh vd qudn ly cdc boat ddng sdch dia phuomg vd ngan sdch vay); Duyft vl thu chi eua cdc ngan sdch hang "xii", f cde khodn thu - ehi eiia ngan sdch; Duyft cdc ngdn sdch tinh, thdnh phd. / X ban ke hoaeh, cdc dy todn ve tdi ehinh vd Theo Nghi dinh ngdy 5 thdng 10 nam ngdn sdch; Hudmg dan sir dung cdc ngan 1908, td chiie hdnh ehinh eiia Nha Tdng sdch dia phuomg, ngdn sdch hang tinh, ngan Gidm ddc Tdi chinh vd K I todn gdm cd 4 sdch hdng xa. phdng vd 1 dai ly d Sdi Gdn, cu the nhu sau^: Gidm ddc Tdi chinh cd quyen uy nhifm + Phdng 1: Chia ldm 2 bd pban. Mdt f f cbo cdc quan cai tri dia phuomg (Thdng ddc. bd pban phu trdch cdc edng viee nhu: vdn Thing sii, Khdm sii) thyc bifn mdt sd cdng thu, vdn phdng, tdng hgp, trinh Gidm ddc, viec lien quan den tdi chinh d dja phuomg dd ddng ky lieh ldm vifc, dang ky va luu trii hd nhu: duyft du dn ngan sdch hang tinh, hang so nhan vien eua eac Sd Tdi chinh. Bd phan xa; duyft cdc khodn thu chi eua ngan sdch tbii hai phu trach vife cip phdt chi tieu ngan hang tinh, thanh phd vd ngan sdch hang xa sdch, cde biln ddng tiln tf (hdi dodi), cdc thi X f v.v... nhung phai dudi su kiem sodt eua trudng, thue vd cdc hgp ddng kinh te tdi Gidm ddc Tai chinh. ehinh, md va qudn ly cdc tdi khodn, kiem Chl do luomg va phu cap cua Tdng sodt cdc boat ddng ciia kho bac, qudn ly so Gidm ddc Tdi chinh va K I todn duge Tdng nhan vien hdnh ehinh, thilt lap tdi khodn thdng Phdp quy dinh : qudn ly, theo ddi tinh hinh cua cdc cam ket - Luang chinh ciia ngudi Au (Solde chi tieu ngan sdch chung, chi trd luong huu. d'Europe): 15.000 francs + Phdng 2: Lam nhifm vu tryc tilp cip phdt chi tieu theo cdc khodn da dinh (du Luang thudc dia (Solde Coloniale): todn) cua ngan sdch chung; Phdn phdi vd 30.000 francs dilu hod von diu tu; Phdt tiln hpc bdng, phu Phu cip (Frais de service): cip, cuu tl xa hgi, luomg cdng chiic, v.v. 10.000 francs + Phdng 3: Lam nhifm vu thanh quyet Cdng: 55. 000 francs todn cdc khodn thu - chi ngan sdch, thanh Nha Tdng Gidm doc Tai chinh va K I * Aretd du 5 Octobre 1908 du Gouvemeur General de todn la CO quan quan ly tai chinh chung tryc I'Indochine, Portant reorganisation de la Directi thudc Phil Toan quyin vdi chiic ndng quan generale des finances et de la comptabilite et suppression de Temploi de chef du Service TEnregistrement de I'Indochine, J.O.I.C, No 99, Je Xem chii thich 2. 10 Decembre 1908.
7S NGHIEN CLfU CHAU AU - EUROPEAN STUDIES REVIEW N°11 (134).2011 todn cdc khoan: trd luomg, cho vay, cdng tdc tai vd boat dgng ddc lap vdi Phii Todn quyen phi, kiem sodt eac ngan sdch hdng xii. Ddng Duomg. Gidm ddc Ban Kiem tra Tai + Phdng 4: Thyc hicn nhifm vu kiem chinh do Bg Thudc dia va Bd Tai chinh Phap sodt cdng vifc eua cdc phdng 1, 2, 3; Ngodi de cir, dugc bd nhifm bang Sac lenh cua 7 f ra cdn cd nhifm vy kilm tra vifc ddng ky vd Tdng thong Phdp, phu trdch vifc theo doi sir dung dat dai, kiem tra cdc tdi khodn cam boat dgng cua cdc loai ngan sdch. Gidm die 7 eo, cbo vay, nhirng cira hdng tem, ghi ch^p Ban Kiem tra Tdi chinh cd chan trong Hpi viec ddng ky va chuyen ddi nhan vien. ddng Tdi cao Ddng Duomg. Hang thdng, f f Ngodi 4 phdng tren cdn cd Sd Dai Iy Gidm ddc cd trdch nhifm bdo cdo tryc tiep (dai bien) d Sai Gdn, dugc lap ra trude ndm vdi Bd Thude dja vd Bd Tdi cbinh Phdp ve 1907, cd tu each phdp nhan boat ddng tdi cdng tdc tbu - chi tdi ehinb ciia Lien bang chinh, dugc coi Id mdt bd phan ndm trong Ddng Duong vd nop ban sao bdo cdo cho Nha Tdng Gidm ddc Tai cbinh vd K I todn Todn quyen Ddng Duong. Ddng Duomg, cd quyen gidi quyet mpi cdng Sau nam 1908, Nba Tdng Gidm die viec lien quan den tdi ehinb d Sdi Gdn. Tdi cbinh vd Ke todn Ddng Duong dugc kien Qudn ly eae phdng 1, 2, 3 Id mdt todn lai theo cdc Nghj dinh ngay 27 thdng 5 trudng phdng vd mdt phd phdng. Phdng 4 do ndm 1911, ngay 31 thdng 12 ndm 1917 ciia vien phd thanh tra Tdi ehinh lam trudmg Todn quyen Ddng Duomg. Cdn cii vdo Nghj phdng vd mdt bien tap vien Idm phd phdng. dinh 31 thdng 12 ndm 1917, Nha Tdng Giam Sd Dai ly d Sdi Gdn do mdt vien quan cai tri, ddc Tai chinh va Ke todn Ddng Duong dii hodc mdt vien Dai bifn diing dau va cd mdt ten thdnh Nha Tai chinh Ddng Duong. phd phdng giiip vifc. Quyen ban, chiic trdch vd pham vi boat ddng cua Nha Tai chinh Ddng Duang khdng cd sir Trong Nba Tdng Gidm ddc Tdi chinh thay ddi ldm. vd Ke todn Ddng Duong, ben canh nhiing Tir nam 1924 din nam 1929, khi vin vien quan chiic vd nhdn vien la ngudi Phdp diu tu cua Nba nudc va tu ban tu nban Phap cd mdt sd ngudi ban xii duge tuyen lam nhan dd xd vdo Ddng Duong, dl bdo vf quyin lgi vien d cdc phdng. Ngodi ra, cdn cd mdt sd cho gidi tu bdn tai chinh Phdp, Tdng thing nhan vien phuc vu, chuyen chay giay td, Phdp da ban hanh Sic Ifnh ngay 4 thdng 11 cdng van di-den... nam 1928 thilt lap va to chiic mpt co quan Ben canh Nha Tdng Gidm ddc Tai tham muu vl tai chinh mang tinh chit rpng chinh vd Ke toan Ddng Duomg, theo Sic rai ban, ggi la "Dai Hgi ddng Lgi ich Kinh tl Ifnh ngay 22 thdng 3 ndm. 1907, Ban Kiem va Tdi chinh" (le grand Conseil des Interets tra Tdi chinh Ddng Duong van tiep tue ton eCOn'~»'T^innpc Pt Financier*;'I m a dironathdi
(Bd nidq. qudn Lq ldi ehinh... 79 gpi la "Dai Hdi ddng kinh tl ly - tai Ddng phai Id nhiing van de do Todn quyen dua ra f ^^ X / Duomg" Vifc thdnh lap td cbiic ndy da dugc vd cudi ciing phai dugc Toan quyen chap dy dinh tir vdi ndm trudc, nhung din ndm nhan thi nhiing y kien mdi cd gid trj. Trong 1928 mdi chinh thiic ra ddi vd nd ciing c*a cd sudt ky hgp, cbi cd phien khai mac va be mdt vdi sira ddi bdi Sic Ifnh ngay 12 thdng 3 mac Id cdng khai, cdc phien khde Id hpp kin. nam 1930 ciia Tdng thdng Phdp, song vl co Bien ban do thu ky ghi chep bang ngay, nop ban td chiic va boat ddng ciia "Dai Hdi ddng cho Chil tieh Hpi ddng. Cdc quyet djnh ciia Lgi ich Kinh te vd Tdi chinh" khdng cd sy Dai Hdi ddng lay theo da sd thuan vd chi cd thay ddi ldn. gid trj khi lien quan den cdc cdng viec nam + Ve td chiec: Dai hdi ddng Lgi ich trong pham vi quyen ban ciia Dai Hdi ddng, Kinh te vd Tdi chinh Ddng Duomg gdm 51 chil yeu la cde quyet dinh ve kinh te, tdi X f uy vien, trong dd ed 28 ngudi Phdp vd 23 chinh. Dai Hdi ddng tuyft ddi khdng dugc f f y y ngudi ban xir. Sd uy vien tren khdng pbdi tat bdn den van de chinh tri. Todn quyen cd X X ca do Hdi ddng bau ra md cd 11 uy vien do X f quyen hoan lai ky bpp ciia Dai Hdi ddng, Toan quyen cir (neu cd them dai difn ciia nhung thdi ban chi dugc chdm nhat la 6 Lao thi Id 12 ngudi), nhiing uy vien khde do thdng, qud 6 thdng Dai Hdi ddng van tien cdc bdi ddng dia phuang, Uy ban Thuomg hdnh bpp binh thudmg. X A X mai vd Canh ndng bau ra. + Ve quyen hgn: Day la mdt bdi ddng + Ve hogt dgng: Dai Hdi ddng Lgi ich tu van, thdng qua nd Chinh phu thudc dja cd Kinh te vd Tdi chinh Ddng Duong hpp mdi the hdi y kien ve dy todn ngan sdch, nhiing nam mdt lan, do Todn quyen trifu tap. Trong chuong trinh ve xdy dyng cdng cdng, ve cdc nhiing trudng hgp ddc bift khan cap se cd bdn quyet todn hdng ndm, ve vifc xay dyng f r phien hpp bat thudng. Todn quyen Id ngudi hay phdt mai (thanh ly) cdng sd eii, cap dat khai mac ky hpp, neu vdng mat se cir mdt ddn dien (nhugng dia ndng nghifp) cbo cdc ngudi dai difn. Dai Hdi ddng chi hpp khi cd cdng ty, eac ebii tu nhan v.v... sd lugng uy vien qud bdn tham dy. Sau khi Nhiing quyet dinh ciia Dai Hdi ddng cd khai mac cudc hgp, Todn quyen khdng tham lien quan den cdc sac thue gidn thu va cdc dy, Dai Hdi ddng ty Idm vifc dudi sy dieu khodn phu phi se cbi dugc tbi hanh sau khi khien ciia mdt vi Chu tich do Dai Hdi ddng Toan quyin Ddng Duomg ban banh Nghj bau ra, thudmg la ngudi cao tudi nhat vd ed dinh, ddng tren Cdng bdo Ddng Duomg. mdt thu ky giiip vifc cho Chu tich. Chii tich Dai Hdi ddng Lgi ich Kinh tl va Tai sip xip chuang trinh nghi sy, cac uy vien ngudi Phdp va ngudi bdn xu thdo luan chinh Ddng Duong tdn tai den ndm 1945. chung. Nhiing vin dk thao luan tai cudc hgp