Báo cáo bước đầu về hiệu quả lọc màng màng bụng bằng máy ở người cao tuổi tại bệnh viện thống nhất: Báo cáo 04 trường hợp

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 4 * 2018<br /> <br /> <br /> BÁO CÁO BƯỚC ĐẦU VỀ HIỆU QUẢ LỌC MÀNG MÀNG BỤNG<br /> BẰNG MÁY Ở NGƯỜI CAO TUỔI TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT:<br /> BÁO CÁO 04 TRƯỜNG HỢP<br /> Nguyễn Bách*, Trần Văn Tiến*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Một trong những trở ngại lớn nhất của người cao tuổi (NCT) lọc màng bụng (LMB) ngoại trú là<br /> không thể tự thực hiện được mà cần người hỗ trợ. Trong khi đó, người nhà không có thời gian để thay dịch 04<br /> cử/ngày và làm hằng ngày. LMB bằng máy có một số tiện lợi, đặc biệt là ở NCT nhưng chưa được áp dụng tại<br /> rộng rãi tại Việt Nam chủ yếu vì lý do kinh tế. Đến nay, cả nước chỉ có 25 bệnh nhân (BN) sử dụng máy LMB<br /> điều trị ngoại trú thuộc 05 bệnh viện. Số BN cao tuổi được LMB bằng máy cũng còn ít. Chưa có báo cáo chính<br /> thức nào đánh giá hiệu quả, sự hài lòng của BN, chi phí y tế… của LMB ngoại trú bằng máy.<br /> Ca lâm sàng: Chúng tôi báo cáo kết quả điều trị bước đầu 04 BN ≥60 tuổi trước đây đã được LMB liên tục<br /> ngoại trú bằng tay sau đó theo nguyện vọng và điều kiện kinh tế của BN đã được chuyển sang LMB bằng máy<br /> với thời gian điều trị bằng máy ≥ 6 tháng trong khoảng thời gian 6/2015-4/2018 tại Bệnh Viện Thống Nhất với<br /> mục tiêu so sánh hiệu quả lọc các chất ure, creatinin, phosphat, PTH huyết thanh, kiểm soát dịch, chi phí điều trị,<br /> sự hài lòng BN giữa 2 giai đoạn LMB bằng tay và LMB bằng máy.<br /> Kết luận: Hiệu quả lọc các chất độc như ure, creatinin, phosphat, PTH, kiểm soát dịch của LMB bằng máy<br /> tương đương với LMB bằng tay. Tất cả các BN và người hổ trợ đều hài lòng về sự tiện lợi, tiết kiệm về thời gian,<br /> vận hành máy đơn giản dễ thực hiện tại nhà. Tuy nhiên, chi phí vật tư tiêu hao trực tiếp trong LMB bằng máy<br /> đắt gấp 2 lần so với LMB bằng tay và cần phải tự đầu tư mua máy ban đầu.<br /> Từ khoá: lọc màng bụng bằng máy, hiệu quả lọc, người cao tuổi.<br /> ABSTRACT<br /> PRIMARY OUTCOME OF AUTOMATED PERITONEAL DIALYSIS IN THE ELDERLY:<br /> CASE REPORT<br /> Nguyen Bach, Tran Van Tien.<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 22 - No 4- 2018: 164- 169.<br /> <br /> Objectives: Most elderly continuous ambulatory peritoneal dialysis (CAPD) patients need assistance to<br /> perform PD. Meanwhile, assisted person had no time to perform at least 4–5 exchanges every day. Automated<br /> Peritoneal Dialysis (APD) has been reported to have several advantages over CAPD, especially in the elderly but<br /> the proportion of patients on APD is significantly small in the developing countries because of concerns regarding<br /> increased cost. There are only 25 APD Vietnamese patients up the country and no official data regarding to<br /> effectiveness, patient compliance and expense of APD in Vietnam.<br /> Case report: we reported four elderly patients on CAPD transferred to APD treatment for more than 6<br /> months (11/2016-3/2018) in Thong Nhat hospital to compare the effectiveness of solute clearance, ultrafiltration<br /> control between CAPD and APD, and to evaluate the patient compliance, and consumable expenses of APD.<br /> Conclusions: The primary result in Thong Nhat hospital for four elderly patients on APD showed that APD<br /> was effective in solute clearance, ultrafiltration control and patient compliance. However, APD still was costly for<br /> <br /> * Khoa Thận- Lọc máu. BV Thống Nhất Tp HCM<br /> Tác giả liên lạc: Bs. Nguyễn Bách ĐT: 0918209808 Email: nguyenbach69@gmail.com<br /> <br /> 166 Chuyên Đề Thận – Niệu<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 4 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Vietnamese patients in purchase machine and consumable expenses of APD.<br /> Key words: Automated Peritoneal Dialysis (APD), solute clearance, elderly.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ để từ đó có cơ sở đề ra kế hoạch lâu dài cho việc<br /> áp dụng LMB bằng máy tại nhà. Chúng tôi báo<br /> Người cao tuổi (NCT) gặp khó khăn trong cáo kết quả điều trị bước đầu 04 BN ≥60 tuổi<br /> lọc màng bụng (LMB) do không thể tự thực hiện trước đây đã được LMB liên tục ngoại trú bằng<br /> thay dịch được, người thân thì quá bận rộn về tay sau đó theo nguyện vọng và điều kiện kinh<br /> thời gian. Bên cạnh đó, tính thấm màng bụng, tế của BN đã được chuyển sang LMB bằng máy<br /> điều kiện sinh hoạt, vệ sinh…ở người cao tuổi với thời gian điều trị bằng máy ≥ 6 tháng<br /> (NCT) cũng có khác biệt so với người trẻ. LMB (11/2016-3/2018) nhằm mục đích so sánh về hiệu<br /> bằng máy có một số thuận lợi, đặc biệt là ở NCT quả lọc các chất độc ure, kiểm soát dịch, sự hài<br /> nhưng chưa được áp dụng tại rộng rãi tại Việt<br /> lòng của BN, các sự cố kỷ thuật về máy trong<br /> Nam chủ yếu vì lý do kinh tế. LMB bằng máy<br /> quá trình thực hiện và chi phí vật tư tiêu hao<br /> lần đầu tiên được sử dụng trên thế giới vào năm trực tiếp khi LMB bằng máy.<br /> 1994, đến nay đã có mặt ở 97 nước với 75,000<br /> bệnh nhân (BN) sử dụng. LMB bằng máy được MỘT SỐ TIÊU CHUẨN, QUY TRÌNH ÁP<br /> triển khai đầu tiên tại Việt Nam từ năm 2004 đến DỤNG TRONG NGHIÊN CỨU<br /> nay cả nước chỉ có 23 BN người lớn và 02 BN nhi Các tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh thận mạn,<br /> sử dụng máy LMB điều trị ngoại trú thuộc 05 chỉ định LMB theo y văn.<br /> bệnh viện(2). Đến nay, chưa có báo cáo chính thức<br /> Quy trình kỹ thuật thay dịch gồm 4 bước tiêu<br /> nào đánh giá hiệu quả lọc các độc tố ure, sự hài<br /> chuẩn: Chương trình LMB ngoại trú (bằng tay):<br /> lòng của BN, chi phí y tế… của LMB ngoại trú<br /> thông thường là 2 lít x 4cử thay dịch/ ngày với<br /> bằng máy, đặc biệt là ở NCT.<br /> quy trình thay dịch chuẩn, có phòng thay dịch<br /> Theo khuyến cáo của Hiệp hội Thận học chuẩn đạt yêu cầu, tái khám ngoại trú mỗi 04<br /> Châu Âu, LMB ngoại trú bằng máy nên được áp<br /> tuần. Kiểm soát dịch đánh giá dựa vào cân nặng<br /> dụng cho các BN lớn tuổi, BN cần trợ giúp, màng<br /> hiện tại so với trọng lượng khô. Tiêu chuẩn chẩn<br /> bụng BN có tính thấm cao(9). Những thuận lợi<br /> đoán viêm phúc mạc theo hướng dẫn Hội thẩm<br /> của LMB bằng máy như chất lượng cuộc sống<br /> phân phúc mạc quốc tế(4).<br /> được cải thiện, BN hài lòng hơn, có tỉ lệ sống còn<br /> kỹ thuật cao hơn, dung nạp được thể tích trao Tiêu chuẩn chọn lựa BN LMB bằng máy<br /> đổi lớn hơn khi nằm nghiêng. LMB bằng máy dựa theo nguyện vọng và điều kiện kinh tế<br /> cũng được chứng minh an toàn với tỉ lệ nhiễm của BN có đủ khả năng tự mua máy và có<br /> trùng, thời gian sống còn và sống còn kỹ thuật người hỗ trợ sử dụng máy sau khi được bác sĩ<br /> tương đương LMB ngoại trú bằng tay(1,5). điều trị tư vấn kỹ.<br /> Từ tháng 11/2016, Bệnh viện Thống Nhất đã Chương trình LMB ngoại trú bằng máy: đối<br /> triển khai LMB bằng máy cho 08 BN bao gồm với màng bụng có tính thấm trung bình: 2 lít /<br /> các ca cấp cứu (LMB sớm), LMB ngắn ngày tại chu kỳ X 5-7 chu kỳ trao đổi dịch/ 9-10 giờ tối,<br /> nội viện và đặc biệt triển khai LMB bằng máy ban ngày để bụng trống. Có thể chuyển đổi với<br /> cho BN lớn tuổi điều trị ngoại trú. Trong thời màng bụng ước đoán có tính thấm thấp: 2.5<br /> gian chờ đợi những nghiên cứu về LMB bằng lít/chu kỳ X 5 chu kỳ trao đổi dịch / 9-10 giờ. Đối<br /> máy chuyên sâu, ở nhiều lứa tuổi với số lượng với màng bụng ước đoán có tính thấm cao: 2.5 lít<br /> lớn BN, chúng tôi nhận thấy cần có dữ liệu cụ X 7 chu kỳ trao đổi dịch/ 9-10 giờ(4).<br /> thể và thực tế về hiệu quả lọc, vận hành máy tại Chương trình huấn luyện sử dụng máy LMB<br /> nhà, bảo trì máy, chi phí y tế trên nhóm BN này cho người chăm sóc BN: Với đặc điểm là NCT<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Thận – Niệu 167<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 4 * 2018<br /> <br /> không thể tự mình sử dụng máy LMB được và bằng tay được tính bằng tổng thời gian thay dịch<br /> sự bận rộn thời gian của người chăm sóc BN nên cho 04 cử/ngày; (2) Khả năng tiếp cận sử dụng<br /> khoa khuyến khích gia đình BN nên có ít nhất là máy của người chăm sóc BN: được đánh giá<br /> có 02 người để huấn luyện sử dụng máy LMB. bằng thời gian huấn luyện và đánh giá theo chủ<br /> Tất cả người chăm sóc BN LMB được phát các tài quan của người điều dưỡng phụ trách; (3). Xử trí<br /> liệu hướng dẫn sử dụng LMB bằng giấy in và các báo động máy của người chăm sóc BN: được<br /> video do công ty Baxter cung cấp để tự tìm hiểu điều dưỡng LMB đánh giá theo tình huống giả<br /> trước 01 tuần. Tuần kế tiếp, một điều dưỡng định trong giai đoạn huấn luyện và đánh giá qua<br /> thuộc nhóm LMB chuyên trách được phân công thực tế khi BN về LMB tại nhà.<br /> có 01 buổi huấn luyện trực tiếp vận hành máy, Đánh giá chi phí vật tư tiêu hao trực tiếp<br /> xử trí các báo động cho người chăm sóc BN và trong kỷ thuật LMB. Đối với LMB bằng tay, vật<br /> giải đáp thắc mắc. Tiếp đó, thực hiện LMB bằng tư tiêu hao trực tiếp hằng ngày gồm 04 túi dịch<br /> máy tại bệnh viện trực tiếp trên BN 01 lần. Nếu Dieneal loại 02 L và 04 nắp đậy. Đối với LMB<br /> điều dưỡng phụ trách BN đánh giá người chăm bằng máy, vật tư tiêu hao trực tiếp hằng ngày<br /> sóc đã thực hiện tốt thì cho làm tại nhà. Nếu gồm 02 túi dịch Dieneal loại 05 L, 01 bộ dây và<br /> chưa đạt yêu cầu sẽ huấn luyện lại đợt 2. Có liên casset. Số liệu được thu thập từ bảng kê viện phí<br /> lạc thường xuyên qua điện thoại giữa người sử cụ thể của từng BN hằng tháng được lưu trữ tại<br /> dụng máy BN và nhóm điều dưỡng LMB phần mềm quản lý Bệnh Viện Thống Nhất.<br /> chuyên trách để tư vấn. Các báo động của máy<br /> CA LÂM SÀNG<br /> LMB được in ra tờ riêng dán vào phòng ngủ BN.<br /> Yêu cầu thay dịch tại phòng thay dịch (kết nối và Ca BN số 1<br /> tháo kết nối), tuyệt đối không thay dịch tại Lê Văn H, Nam, 78 tuổi, Địa chỉ: Vũng Tàu.<br /> phòng ngủ, phòng sinh hoạt. Máy LMB được đặt Mã hồ sơ: 13048365. Không đái tháo đường. Thời<br /> trên xe đẩy gọn, tiện lợi trong khi di chuyển gian LMB bằng tay: 62 tháng với loại dịch<br /> trong nhà. Dianeal 2L, 1.5% x2; Dianeal 2L, 2.5% x2. LMB<br /> Các BN LMB được tái khám hằng tháng bằng máy 13 tháng với Dieneal 5L, 1.5% x1 và<br /> đánh giá lâm sàng về huyết áp, cân nặng, phù, Dianeal 5L 2,5% x1. Lượng nước tiểu 200-300<br /> cân bằng dịch, lượng dịch siêu lọc, đánh giá sự mL/ngày, không phù. Ăn uống, sinh hoạt tốt.<br /> tuân thủ quy trình LMB và xét nghiệm kiểm Ca BN số 2<br /> tra công thức máu, các chỉ số sinh hóa thường Nguyễn Văn Ch, nam, 83 tuổi, Địa chỉ: TP<br /> quy của BN LMB. Điều chỉnh nồng độ dịch HCM. Mã hồ sơ: 13110247. Không đái tháo<br /> lọc, thuốc hạ áp, thuốc kích thích tạo hồng cầu, đường. Thời gian LMB bằng tay: 17 tháng với<br /> liều thuốc Insulin theo diễn tiến lâm sàng và loại dịch Dianeal 2L, 1.5% x2; Dianeal 2L, 2.5%<br /> kết quả xét nghiệm. x2. LMB bằng máy 12 tháng với Dieneal 5L, 1.5%<br /> Tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả LMB bằng x1 và Dianeal 5L 2,5% x1. Lượng nước tiểu 500-<br /> máy dựa vào các chỉ số ure, creatinin, 600 mL/ngày, không phù. Ăn uống, sinh hoạt tốt.<br /> phopshat, PTH ở thời điểm sau 06 tháng sử Ca BN số 3<br /> dụng máy so với thời điểm tháng cuối cùng<br /> Trần Thuận X., nữ, 64 tuổi, Địa chỉ: TP<br /> của LMB bằng tay.<br /> HCM. Mã hồ sơ: 15015900. Đái tháo đường.<br /> Đánh giá hài lòng BN và người nhà qua các<br /> Thời gian LMB bằng tay: 24 tháng với loại dịch<br /> câu hỏi thực tế: (1). Tiết kiệm thời gian thay dịch:<br /> Dianeal 2L, 1.5% x1; Dianeal 2L, 2.5% x3. LMB<br /> Đối với LMB bằng máy tổng thời gian trong 1<br /> ngày mà người chăm sóc BN bỏ ra để kết nối bằng máy 08 tháng với Dianeal 5L 2,5% x2. Vô niệu<br /> máy, cài đặt và tháo kết nối máy. Đối với LMB hoàn toàn, không phù. Ăn uống, sinh hoạt tốt.<br /> <br /> <br /> 168 Chuyên Đề Thận – Niệu<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 4 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Ca BN số 4 2.5% x4/ngày. LMB bằng máy 06 tháng với<br /> Huỳnh Thị U., nữ, 74 tuổi, Địa chỉ: Nha Dianeal 5L 2,5% x2/ngày. Vô niệu hoàn toàn,<br /> Trang. Mã hồ sơ: 16921190. Đái tháo đường. Đã phù. Ăn uống kém, sinh hoạt tại giường, có<br /> chạy thận nhân tạo được 02 năm và chuyển sang nhiều bệnh kèm như viêm tắt động mạch, béo<br /> LMB do kiệt hết các đường mạch máu. Thời gian phì, suy kiệt cơ thể nặng.<br /> LMB bằng tay: 01 tháng với loại dịch Dianeal 2L,<br /> Bảng 1. Tóm tắt một số đặc điểm của 4 bệnh nhân LMB bằng tay và 6 tháng sau khi chuyển sang LBM bằng máy<br /> BN số Kỷ thuật LMB bằng Cân nặng (kg) Phù Hb (g/dL) G S Ure S Cre P PTH S Alb<br /> 1 Tay 49 (-) 10.6 5.6 28 1030 1.0 354.8 29<br /> Máy 49 (-) 9.3 5.2 15 1252 1.66 258.7 31<br /> 2 Tay 62 (-) 12 5.1 11 485 1.16 232 37.6<br /> Máy 60 (-) 10.9 5.2 19 841 1.74 549 35<br /> 3 Tay 58 (-) 8.8 9.2 13 733 1.6 735 32.1<br /> Máy 58 (-) 10.0 10.2 18.2 1057 2.58 1278 29.9<br /> 4 Tay 65 + 10.7 7.2 21 1173 1.78 272 26.5<br /> Máy 71 ++ 11.9 5.8 24.5 919 1.31 289 28.9<br /> Ký hiệu, viết tắt dùng trong bảng 1: G: đường máu lúc đó tính bằng mmol/L; S Ure: nồng độ Ure huyết thanh tính<br /> bằng mmol/L; S Cr: nồng độ creatinin huyết thanh tính bằng μmol/L; P: nồng độ phosphate huyết thanh tính bằng<br /> mmol/L; PTH: nồng độ Para Thyroid Hormone tính bằng pg/L; S Alb: nồng độ albumin huyết thanh tính bằng g/L.<br /> Bảng 2. Đánh giá hiệu quả LMB bằng máy sau 6 BÀN LUẬN<br /> tháng (n=4)<br /> Các BN LMB trong nghiên cứu này có độ<br /> Chỉ số đánh giá LMB bằng tay LMB bằng máy p<br /> sau 6 tháng tuổi cao (75±7.62). Cả 4 BN đều có tăng huyết áp<br /> Ure huyết thanh 18,25±7,80 19,18±3,95 >0,05 và có 2/4 BN có đái tháo đường. Có 3/4 BN có<br /> (mmol/L) thời gian LMB bằng tay khá dài trước đó, chỉ có<br /> Cre huyết thanh 855,25±307,43 1017±180,19 >0,05<br /> (μmol/L)<br /> 01 BN vừa mới LMB bằng tay được 1 tháng và<br /> P (mmol/L) 1,27±0,26 1,82±0,54 >0,05 chuyển sang LMB bằng máy. Có 2/4 BN vô niệu.<br /> PTH (pg/L) 402,70±227,14 593,68±474,46 >0,05 Đánh giá về kiểm soát dịch ở BN LMB bằng<br /> Kiểm soát dịch đạt 3(75) 3(75)<br /> yêu cầu, n(%)<br /> máy, kết quả ở bảng 2 cho thấy có 01 BN LMB<br /> Viêm phúc mạc, 0(0) 0(0) bằng tay kiểm soát dịch không tốt. Đây là trường<br /> n(%) hợp BN số 4 vô niệu hoàn toàn, tuân thủ tiết chế<br /> Hb (g/dL) 10,53±1,31 9,45±1,39 >0,05<br /> dịch kém và có nhiều bệnh kèm nặng, chuyển<br /> Bảng 3. Đánh giá về sự hài lòng bệnh nhân và chi phí sang LMB do kiệt hết tất cả các đường mạch<br /> y tế của LMB bằng máy (n=4) máu, và khả năng siêu lọc màng bụng giảm sút<br /> Chỉ số đánh giá LMB bằng tay LMB bằng máy nặng. Sau 3 tháng LMB bằng máy có thêm 01 BN<br /> Tổng thời gian thay 140 60<br /> dịch/ngày (phút)<br /> kiểm soát dịch không tốt (BN số 3) do BN vô niệu<br /> Số lần thay dịch/ngày 04 01 và tự ý điều chỉnh rút ngắn thời gian LMB bằng<br /> Tiết kiệm thời gian, của 4(100) máy. Sau khi được xử trí và huấn luyện lại, kết<br /> người chăm sóc, n(%) quả sau 6 tháng tất cả các BN đã kiểm soát dịch<br /> Khả năng tiếp cận sử 4(100)<br /> dụng máy tốt, n(%) tốt. Đây cũng là bài học kinh nghiệm cho chúng<br /> Xử trí báo động máy tốt, 4(100) tôi trong quá trình huấn luyện và tái huấn luyện<br /> n(%) BN LMB cần phải sát sao và thường xuyên, liên<br /> Chi phí vật tư tiêu hao 9,3 18,4<br /> trực tiếp (triệu<br /> tục hơn nữa. Người nhà BN có thể tự điều chỉnh<br /> đồng/tháng) rút ngắn bớt thời gian LMB làm cho hiệu quả lọc<br /> giảm đi. Nghiên cứu 177 BN vô niệu từ 26 trung<br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Thận – Niệu 169<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 4 * 2018<br /> <br /> tâm ở Châu Âu trên 13 quốc gia, kết quả bệnh phúc mạc có thể do nhiễm bẩn trong lúc thay<br /> nhân vô niệu có thể duy trì sự sống thành công dịch vì BN này bị hẹp nặng động mạch chi dưới<br /> với LMB bằng máy(6). khó khăn trong đi lại, chủ yếu sinh hoạt tại<br /> Về hiệu quả lọc các chất độc ure, creatinin giường. Để phòng biến chứng viêm phúc mạc<br /> của LMB bằng máy sau 3 và 6 tháng cho thấy chúng tôi yêu cầu tất cả BN phải sử dụng phòng<br /> không khác biệt so với LMB bằng tay trước đó. thay dịch khi kết nối và kết thúc LMB. Máy LMB<br /> Kết quả tương tự đối với Phosphat và PTH máu sẽ được đặt trên xe nhỏ gọn gàng. Kết quả<br /> trong LMB bằng máy (bảng 2). Nghiên cứu của nghiên cứu của K.S. Rabindranath và cộng sự<br /> Mehrotra và cộng sự nhấn mạnh đến hiệu quả qua một phân tích gộp đa trung tâm cho thấy BN<br /> lọc creatinin huyết thanh trong LMB. Tác giả ghi điều trị với LMB bằng máy có tỉ lệ nhiễm trùng<br /> nhận ở BN LMB, creatinin cao liên quan đến màng bụng thấp hơn so với điều trị bằng LMB<br /> nguy cơ tử vong cao do mọi nguyên nhân, bằng tay. LMB bằng máy có liên quan đến giảm<br /> nhưng lại có nguy cơ thấp hơn ở BN điều trị tỉ lệ viêm phúc mạc gần 40%. Điều này có thể do<br /> LMB bằng máy so với điều trị với LMB bằng số lần kết nối ít hơn khi thực hiện LMB(5).<br /> tay(7). Nồng độ Hb sau 3 tháng duy trì mức ổn Trở ngại lớn nhất của LMB ngoại trú ở<br /> định (bảng 2). Không có sự khác biệt về nồng độ NCT là cần sự hổ trợ của người nhà. Tất cả các<br /> điện giải natri, kali huyết thanh ở 2 giai đoạn BN trong nghiên cứu này đều kết luận rằng<br /> LMB bằng máy và bằng tay. LMB bằng máy giúp tiết kiệm thời gian, công<br /> Đánh giá sự thuận tiện, hài lòng bệnh nhân sức của người chăm sóc và sự hài lòng của BN.<br /> với LMB bằng máy dựa vào tiêu chí lâm sàng: Kết quả nghiên cứu của P Johan V. Povlsen và<br /> kết quả bảng 3 cho thấy tất cả các BN và người cộng sự cho thấy phương pháp LMB có trợ<br /> nhà hổ trợ đều nhận thấy rằng LMB bằng máy giúp” (Assisted APD) có thể là chọn lựa khả<br /> giúp tiết kiệm thời gian, công sức của người thi và an toàn cho BN lớn tuổi, yếu và cần<br /> chăm sóc, có thể dễ dàng sắp xếp thời gian kết người chăm sóc(8).<br /> nối và tháo máy. Tất cả các người nhà BN đều Mặc dù LMB bằng máy có nhiều thuận lợi<br /> chỉ cần 01 đợt huấn luyện là có thể sử dụng máy nhất là tiết kiệm về thời gian, tuy nhiên chi phí<br /> tốt nhanh, và thành thạo. Báo động về máy trong cao. So sánh về chi phí vật tư tiêu hao khi LMB<br /> quá trình thực hiện LMB tại nhà chủ yếu do BN bằng máy, chúng tôi ghi nhận rằng chi phí của<br /> nằm đè lên dây làm cản trở lượng dịch vào ra. LMB bằng máy cao gấp đôi so với LMB bằng<br /> Trong các BN của chúng tôi không ghi nhận tay. Người bệnh phải tự bỏ ra số tiền khá lớn<br /> trường hợp nào có gặp sự cố kỷ thuật trong khi so với mặt bằng thu nhập chung của xã hội để<br /> sử dụng máy. Tất cả người nhà đều nhận được mua máy ban đầu. Đây cũng là một trở ngại<br /> huấn luyện sử dụng máy và vận hành thành cho việc ứng dụng LMB rộng rãi. Ngoài ra, sẽ<br /> thạo máy. Nghiên cứu về chất lượng sống đánh có nhiều vấn đề khác phát sinh trong tương lai<br /> giá qua chỉ số Short Form 36, EuroQoL EQ-5D tại khi triển khai LMB rộng rãi như bảo trì máy,<br /> 16 trung tâm ở Hà Lan với 37 BN LMB bằng chính sách thu hồi lại máy đã qua sử dụng khi<br /> máy, 59 BN LMB bằng tay cho thấy BN LMB BN không còn dùng nữa, đặc biệt là chính<br /> bằng máy có thời gian rảnh vào ban ngày, hoạt sách chi trả của bảo hiểm y tế cho kỷ thuật này<br /> động xã hội nhiều hơn, điểm chức năng xã hội khi số lượng bệnh nhân tăng lên. Tất cả những<br /> tăng và chất lượng cuộc sống về mặt tinh thần khía cạnh này cần được cân nhắc, tính toán<br /> tốt hơn(9). của các nhà lâm sàng và các nhà hoạch định<br /> Chúng tôi có 01 BN bị VPM chỉ sau 02 tháng chính sách trong điều kiện hiện tại của Việt<br /> LMB bằng máy. Đây cũng BN số 4 có kiểm soát Nam. Trong khi đó, ở các nước phát triển như<br /> dịch kém đã trình bày ở trên. Nguyên nhân viêm Châu Âu, sử dụng máy LMB được khuyến<br /> <br /> <br /> 170 Chuyên Đề Thận – Niệu<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 4 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> khích dựa theo mong muốn của BN, công ty sẽ TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> trang bị máy cho người bệnh và bảo hiểm chi 1. Agar JW et al (2010). Home Haemodialysis in Australia. MJA,<br /> trả đầy đủ(4). 192: 403-406.<br /> 2. Baxter data of CAPD and APD in Vietnam (2018). Số liệu nội bộ<br /> KẾT LUẬN của công ty Baxter Việt Nam<br /> 3. Brown EA, Davies SJ, Rutherford P, et al (2003). EAPOS<br /> Triển khai LMB bằng máy cho 04 BN lớn tuổi Group. Survival of functionally anuric patients on automated<br /> ≥ 6 tháng đã được LMB bằng tay trước đó chúng peritoneal dialysis: the European APD Outcome Study. J Am<br /> tôi rút ra kết luận bước đầu như sau: hiệu quả Soc Nephrol. 4(11):2948-57<br /> 4. Dombros N et al (2005): European Best Practise Guidelines.<br /> lọc các chất độc ure, creatinin, Phosphat, PTH, Nephrol Dial Transplant, doi:10.1093/ndt/gfi1120.<br /> kiểm soát dịch tương đương với lọc LMB bằng 5. Kannaiyan S. Rabindranath, James Adams, Tariq Z. Ali et al<br /> tay. Tất cả các BN và người hổ trợ đều hài lòng (2007). Automated vs continuous ambulatory peritoneal<br /> dialysis: a systematic review of randomized controlled trials.<br /> về sự tiện lợi, tiết kiệm thời gian. Người nhà hổ Nephrol Dial Transplant, 22: 2991–2998<br /> trợ BN dễ dàng sử dụng máy thành thạo sau 6. Leung CB et al (2015).: Renal Registry in Hong Kong, 3312-8510<br /> patients, 1996 –2013. Kidney International Supplements, Volume 5,<br /> huấn luyện. Không ghi nhận sự cố kỷ thuật nào<br /> Issue 1, Pages 33–38.<br /> về máy trong quá trình sử dụng. Tuy nhiên, 7. Mehrotra R, Ravel V, Streja E et al (2015). Peritoneal<br /> LMB bằng máy làm tăng chi phí vật tư tiêu hao equilibration test and patient outcomes. Clin J Am Soc Nephrol.<br /> 10(11):1990-2001. doi: 10.2215/CJN.03470315.<br /> và chi phí đầu tư mua máy ban đầu. 8. Povlsen JV (2010). ISPD (2004): Retrospective single-center<br /> Đây chỉ là một số nhận xét bước đầu, cần study: 64 pts for 1.012 treatment months.<br /> 9. Wit GA. et al.(2001). A comparison of quality of life of patients<br /> nghiên cứu trên số lượng BN lớn hơn, đa<br /> on automated and continuous ambulatory. Perit Dial Int,<br /> trung tâm và thời gian dài hơn để đánh giá 21(3):306-12<br /> khả năng áp dụng của LMB bằng máy trong<br /> điều kiện Việt Nam. Ngày nhận bài báo: 10/05/2018<br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo: 01/06/2018<br /> Ngày bài báo được đăng: 20/07/2018<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Thận – Niệu 171<br />