Báo cáo ca bệnh: Ẩn tinh hoàn sang bên đối diện ở trẻ em

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tinh hoàn lạc chỗ sang bên đối diện là trường hợp hiếm gặp của tinh hoàn lạc chỗ, làm cho phẫu thuật viên lúng túng trong cách xử trí khi gặp lần đầu tiên, biểu hiện cả 2 tinh hoàn cùng di chuyển qua một bên ống bẹn. Bài viết trình bày đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả phẫu thuật ẩn tinh hoàn sang bên đối diện ở trẻ em.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo ca bệnh: Ẩn tinh hoàn sang bên đối diện ở trẻ em

TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 490 - THÁNG 5 - SỐ 1 - 2020 con cái. Đây cũng là lý do vì sao các học sinh giới tính và SKSS. Về phía nhà trường, nội dung chưa được trang bị đầy đủ kiến thức về vấn đề và hình thức của chương trình giáo dục SKSS này, dẫn đến việc tự tìm tòi các thông tin khó được các học sinh cho là phù hợp. Các học sinh kiểm soát từ internet. Ngược lại, về chương trình tham gia các hoạt động giáo dục SKSS có kiến giáo dục giới tính và SKSS trong trường học, đa thức đạt cao hơn so với các học sinh không tham số học sinh cho rằng nội dung và hình thức là phù gia. Trong thời gian tới, cần phát huy vai trò của hợp. Vì vậy, song song với việc tiếp tục củng cố công tác giáo dục trong nhà trường, đồng thời kênh thông tin từ chương trình giáo dục của nhà tích cực phối hợp cùng các bậc phụ huynh để trường, các gia đình cũng cần phối hợp, tăng tăng cường cung cấp kiến thức, từ đó cải thiện cường trao đổi, nói chuyện với các em học sinh về thái độ, hành vi của học sinh về các vấn đề liên chủ đề này một cách phù hợp. quan đến SKSS. Về các yếu tố liên quan đến kiến thức, thái độ về SKSS của học sinh, kết quả cho thấy học sinh TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. World Health Organization. WHO nam có kiến thức đạt cao hơn 2,2 lần (95% CI: recommendations on adolescent sexual and 1,4-3,3) so với học sinh nữ, học sinh không tham reproductive health and rights. Geneva, 2018. gia hoạt động giáo dục SKSS của nhà trường có 2. Espinoza C, Samandari G, Andersen K. kiến thức đạt thấp hơn 0,6 lần so với học sinh có Abortion knowledge, attitudes and experiences tham gia hoạt động (95% CI: 0,4-0,9). Sự khác among adolescent girls: a review of the literature. Sex Reprod Health Matters. 2020; 28(1): 1744225. biệt có ý nghĩa thống kê với p lần lượt < 0,001 và 3. Bộ Y tế. Sức khỏe sinh sản. Nhà xuất bản giáo = 0,01). Điều này hoàn toàn phù hợp với sự phát dục Việt Nam, Hà Nội, 2009. triển thể chất, tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh 4. Đỗ Thị Vân Anh. Kiến thức, thái độ, hành vi và phổ thông trung học, như đã được chỉ ra ở một số một số yếu tố liên quan về quan hệ tình dục tại một trường trung học phổ thông quận Đống Đa-Hà nghiên cứu trong nước và quốc tế trước [2,6,7]. Nội, năm 2011. Luận văn Thạc sỹ Y tế công cộng, Đồng thời, kết quả cũng một lần nữa khẳng định Đại học Y tế công cộng, Hà Nội, 2011. tầm quan trọng của việc triển khai các hoạt động 5. Khuất Thu Hồng, Lê Bạch Dương và Nguyễn giáo dục SKSS của nhà trường trong việc trang bị Ngọc Hường. Tình dục trong xã hội Việt Nam đương đại: Chuyện dễ đùa khó nói. Nhà xuất bản kiến thức, từ đó cải thiện thái độ, hành vi của học tri thức, Hà Nội, 2009. sinh về các vấn đề liên quan đến SKSS. Đây là 6. Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, một quá trình, đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ giữa Tổng cục thống kê và Ngân hàng phát triển châu nahf trường, gia đình và xã hội, như trong kế Á. Điều tra quốc gia về vị thành niên và thanh niên Việt Nam lần thứ 2. Hà Nội, 2010. hoạch tổng thể quốc gia mà Bộ Y tế đã đề ra [8]. 7. Nguyễn Văn Nghị và các cộng sự. Yếu tố nguy V. KẾT LUẬN cơ, yếu tố bảo vệ đối với quan hệ tình dục ở vị thành niên. Tạp chí y tế công cộng, 2010; 15(15), Qua nghiên cứu 350 học sinh phổ thông trung tr. 33-39. học trên địa bàn thành phố Hải Phòng năm 2018 8. Bộ Y tế. Kế hoạch tổng thể quốc gia về bảo vệ, cho thấy nguồn thông tin chủ yếu mà học sinh chăm sóc và nâng cao sức khỏe của vị thành niên và thanh niên Việt Nam giai đoạn 2006-2010 và nhận được và mong muốn nhận được là từ định hướng đến năm 2020. Nhà xuất bản y học, internet. Các bố mẹ còn chưa chủ động nói Hà Nội, 2006. chuyện với con cái về các vấn đề liên quan đến BÁO CÁO CA BỆNH: ẨN TINH HOÀN SANG BÊN ĐỐI DIỆN Ở TRẺ EM Phạm Duy Hiền** TÓM TẮT diện ở trẻ em. Phương pháp: Nghiên cứu lâm sàng, mô tả một ca bệnh. Kết quả: Trẻ nam 1 tuổi, có khối 27 Mục tiêu: trình bày đặc điểm lâm sàng, cận lâm thoát vị ở bìu phải. Trẻ được siêu âm phát hiện: không sàng và kết quả phẫu thuật ẩn tinh hoàn sang bên đối thấy tinh hoàn trái trong bẹn và bìu trái, tinh hoàn phải nằm trong bìu nhu mô cấu trúc bình thường, hình *Bệnh viện Nhi Thanh Hóa ảnh thoát vị bẹn phải.Bệnh nhân được chẩn đoán **Bệnh viện Nhi Trung Ương thoát vị bẹn phải và được chỉ định phẫu thuật. Trong Chịu trách nhiệm chính: Phạm Duy Hiền mổ mở đánh giá: tinh hoàn trái lạc chỗ sang bên bìu Email: duyhien1972@yahoo.com phải. Tiến hành thắt ống phúc tinh mạc ở lỗ bẹn sâu. Ngày nhận bài: 17.2.2020 Giải phóng và làm dài bó mạch tinh của 2 tinh hoàn Ngày phản biện khoa học: 15.4.2020 thấy chiều dài đủ để cố định 2 tinh hoàn xuống 2 bên Ngày duyệt bài: 23.4.2020 bìu: Một tinh hoàn được cố định ở bìu phải, một tinh 103
vietnam medical journal n01 - MAY - 2020 hoàn được xuyên qua vách gian bìu và cố định vào bìu Ngày phẫu thuật: 14/10/2016. trái. Sau mổ bệnh nhân ổn định ra viện sau 5 ngày. Ngày ra viện: 19/10/2016. Kết luận: Tinh hoàn lạc chỗ sang bên đối diện là bệnh lý hiếm gặp với sinh bệnh học còn chưa rõ ràng. Bệnh án: Lý do vào viện: Có khối thoát vị ở bẹn Chẩn đoán bệnh sẽ nghĩ đến khi thoát vị bẹn 1 bên và bìu phải. Bệnh sử: Trẻ được phát hiện bệnh từ đồng thời ẩn tinh hoàn đối bên. Phương pháp điều trị sau đẻ, không có tinh hoàn trái trong bìu, bên là cố định tinh hoàn về vị trí giải phẫu, điều trị các dị phải có khối thoát vị bẹn, khối thoát vị bẹn lúc tật sau mổ, theo dõi xa sau mổ lên lúc xuống, đợt khối thoát vị to và trẻ quấy Từ khóa: tinh hoàn lạc chỗ, trẻ em. khóc nên gia đình cho nhập viện. SUMMARY Trẻ vào khoa trong tình trạng: Tỉnh táo, bú A CASE REPORT: AN ECTOPIC TESTIS bình thường, không nôn, không sốt. Sờ không IN CHILDREN thấy có tinh hoàn ở bẹn và bìu trái, bên phải Objective: to describe the clinical and pre-clinical khối thoát vị đẩy lên ổ bụng được, dương vật và characteristics of ectopic testis in chlidren. Methods: a hình dáng bìu 2 bên bình thường. case report. Results: a one year old boy presented Cận lâm sàng: Siêu âm bẹn bìu 2 bên: không with a mass on R-inguinal area. Ultrasound suggested : thấy tinh hoàn trái trong bẹn và bìu trái, tinh no imaging of L- testis in L- inguinal area and scrota, R- testis : normal and R-inguinal hernia. The patient was hoàn phải nằm trong bìu nhu mô cấu trúc bình diagnosed of R- inguinal hernia and indicated of thường, hình ảnh thoát vị bẹn phải. operation. On operation: L-ectopic testis into R- CTM: HC: 4,64T/L, HST: 101g/L, TC: 284G/L. scrotum. We dissect the L testis and ligated processus Đông máu: PT: 184,1%, aPTT: 25 giây. vaginalis. We push one testis into the L-testis and the Các xét nghiệm khác bình thường. other into the R-testis. The patient was discharged 5 Chẩn đoán trước mổ: Thoát vị bẹn phải, ẩn days after operation. Conclusion: Ectopic testis is very rare disease with unknown idiophathy. Diagnosis of tinh hoàn trái. Bệnh nhân có chỉ định phẫu thuật disease when inguinal hernia occurs and contralateral điều trị thoát vị bẹn phải. side shows undescended testis. The operative strategy Bệnh nhân được phẫu thuật ngày is orchidopexy of two testis into two scrotum. 14/10/2016: Rạch da theo nếp lằn bẹn bụng Keywords: ectopic testis, children. phải dài 2cm, qua tổ chức dưới da, cân cơ chéo I. ĐẶT VẤN ĐỀ lớn, vào trong ống bẹn, bộc lộ ống phúc tinh Tinh hoàn lạc chỗ sang bên đối diện là trường mạc thấy ống rất rộng, bộc lộ bó mạch tinh khó hợp hiếm gặp của tinh hoàn lạc chỗ, làm cho khăn do hình dạng bất thường, kéo bó mạch tinh phẫu thuật viên lúng túng trong cách xử trí khi lên thấy thừng tinh rất dày và tinh hoàn trong gặp lần đầu tiên, biểu hiện cả 2 tinh hoàn cùng bìu cũng di chuyển lên dễ dàng, vị trí lỗ bẹn sâu di chuyển qua một bên ống bẹn [1][4]. cũng thấy 1 khối hình dạng và kích thước giống Tinh hoàn lạc chỗ sang bên đối diện ngoài ra tinh hoàn, bộc lộ rõ thấy khối này và tinh hoàn còn có tên giả trùng lặp tinh hoàn, một bên 2 có 2 bó mạch rõ ràng tách biệt nhau, có 2 ống tinh hoàn, sự hạ tinh hoàn lạc chỗ sang bên kia. dẫn tinh rõ ràng, vị trí chia đôi bó mạch gần sát Bệnh thường thể hiện bằng thoát vị bẹn một bên lỗ bẹn sâu. Sờ dọc ống bẹn trái không thấy tinh đồng thời với ẩn tinh hoàn bên đối diện, thông hoàn trái, hội chẩn xác định chẩn đoán trong thường được chẩn đoán trong quá trình thăm dò mổ: Tinh hoàn lạc chỗ sang bên đối diện. phẫu thuật [4]. Hiện nay có khoảng hơn 100 trường hợp tinh hoàn lạc chỗ sang bên đối diện được thông báo trong các tài liệu y văn trên thế giới. Chúng tôi báo cáo trường hợp tinh hoàn lạc chỗ sang bên đối diện được tình cờ phát hiện khi phẫu thuật cho bệnh nhân bị thoát vị bẹn phải và không có tinh hoàn trong bìu trái [4][5]. II. BÁO CÁO CA BỆNH Hành chính: Họ tên bệnh nhân: Lê Mạnh Q., nam, ngày Hình 1 : Hình ảnh 2 tinh hoàn cùng bên. sinh: 14/11/2015. Tiến hành thắt ống phúc tinh mạc ở lỗ bẹn Địa chỉ: Hoàng Quý, Hoàng Hóa, Thanh Hóa. sâu. Giải phóng và làm dài bó mạch tinh của 2 Mã số BA: 16020118. tinh hoàn thấy chiều dài đủ để cố định 2 tinh Ngày vào viện: 10/10/2016. hoàn xuống 2 bên bìu: Một tinh hoàn được cố 104
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 490 - THÁNG 5 - SỐ 1 - 2020 định ở bìu phải, một tinh hoàn được xuyên qua tinh hoàn, hoặc là do sự hợp nhất ở phần dưới vách gian bìu và cố định vào bìu trái. Sau mổ của 2 dây chằng bìu với nhau [4]. Thoát vị bẹn bệnh nhân được điều trị tại khoa 5 ngày, toàn luôn đi kèm ở bên mà cả 2 tinh hoàn ở cùng 1 chỗ. trạng ổn định, cho xuất viện ngày 19/10/2016. Tinh hoàn lạc chỗ sang bên đối diện được chia thành 3 type [4][7]: Type 1: Chỉ đi kèm với thoát vị bẹn, chiếm 40 – 50%. Type 2: Đi kèm với sự tồn tại di tích ống Mullerian, chiếm 30%. Type 3: Có sự kết hợp với các dị tật khác như thoát vị bẹn, lỗ đái thấp, lưỡng giới giả và các dị tật của bìu, chiếm 20%. Theo cách phân loại này, trường hợp bệnh Hình 2 : Tinh hoàn được cố định vào 2 bên bìu. nhân của chúng tôi thuộc type 1, chỉ kết hợp với thoát vị bẹn mà không phát hiện thêm được dị IV. BÀN LUẬN tật bẩm sinh nào khác ở bộ phận sinh dục. Tinh hoàn lạc chỗ sang bên đối diện là tình Tuổi trung bình của các bệnh nhân được báo trạng bệnh rất hiếm gặp của sự thay đổi vị trí cáo là 4 tuổi [4], có thể gặp ở người lớn [6], của tinh hoàn. Được báo cáo lần đầu tiên bởi trường hợp bệnh nhân của chúng tôi 11 tháng Von Lenhossek năm 1886 [2]. Năm 1982 theo tuổi. Triệu chứng thường thấy là thoát vị bẹn 1 Golladay và Redman có 55 trường hợp được báo bên, ẩn tinh hoàn ở bên đối diện hoặc đôi khi là cáo [3]. Cho đến nay có khoảng hơn 100 trường ẩn tinh hoàn cả2 bên [4]. Ali S và cộng sự hợp được báo cáo trong y văn thế giới [4]. (2010) báo cáo trường hợp ca bệnh 11 tháng Trường hợp nhiều tuổi nhất là 77 tuổi và ít tuổi tuổi với sự kết hợp với thoát vị bẹn trái [1], nhất là 3 ngày tuổi đã được báo cáo trong y văn Mohammad KM và cộng sự (2011) [4] báo cáo [1], [6]. trường hợp ca bệnh 7 tháng tuổi bị thoát vị bẹn Một vài giả thuyết được đưa ra để giải thích phải và không có tinh hoàn ở trong bìu cả 2 bên. sự hình thành bệnh ẩn tinh hoàn sang bên đối Thường thì không thể chẩn đoán chính xác được diện. Berg cho rằng khả năng sự phát triển của 2 trước mổ, chỉ chẩn đoán được trong mổ [4], tinh hoàn từ đỉnh sinh dục giống nhau trong thời giống như trường hợp của chúng tôi. kỳ bào thai [4], Kimura đã kết luận rằng, nếu Siêu âm có thể chẩn đoán được trước mổ ẩn cae 2 ống dẫn tinh có nguồn gốc ở 1 vị trí thì 2 tinh hoàn sang bên đối diện [4]. Ngoài ra chụp tinh hoàn sẽ ở 2 phía, nếu 2 ống dẫn tinh có 2 CT scanner, cộng hưởng từ cũng có thể được chỉ nguyên ủy thì 1 tinh hoàn sẽ đi ngang sang bên định để xác định vị trí của tinh hoàn trong đối diện [4], Gupta và Das đã mặc nhiên công trường hợp không sờ thấy khi thăm khám [4], nhận rằng dính chặt và hợp nhất của quá trình tuy nhiên nội soi ổ bụng là lựa chọn đầu tiên để phát triển của ống Wolffian xảy ra sớm, sự di thăm dò trong trường hợp nghi ngờ, và chẩn chuyển của 1 tinh hoàn sẽ kéo theo sự di chuyển đoán chắc chắn phải sinh thiết tinh hoàn và làm của tinh hoàn còn lại và cả 2 đi cùng nhau [4], nhiễm sắc thể đồ. theo tác giả Paltti, có sự bất thường trong sự Hội chứng còn ống Mullerian là một dạng phát triển của dây chằng bìu, hoặc là có sự tắc hiếm gặp của lưỡng giới giả nam đặc trưng bởi nghẽn ở lỗ bẹn đã ngăn cản tinh hoàn di chuyển sự tồn tại của tử cung hoặc ống dẫn trứng trong xuống vị trí cùng bên nên đã đi sang bên đối kiểu hình bình thường của nam 46XY [4]. Tinh diện [4], Frey và Rajfer tiến hành thí nghiệm ở hoàn lạc chỗ sang bên đối diện kết hợp với hội chuột cũng nhận thấy rằng có sự khiếm khuyết chứng còn ống Mullerian là 1 tình trạng hiếm trong sự phát triển của dây chằng bìu nên có thể gặp, được Jordan mô tả lần đầu tiên năm 1895 dẫn đến bị lạc hỗ sang bên đối diện. Theo [4], nguyên nhân của tình trạng này là do sự Thevathasan thì cho rằng tinh hoàn bị lạc chỗ thiếu hụt về lượng của AMH (anti-mullerian sang bên đối diện là do cả 2 tinh hoàn đều nằm hormone) hay còn gọi là chất ức chế ống trong cùng 1 bao tinh mạc trước khi đi xuống Mullerian, chất ức chế này được sản xuất từ các bìu, tình trạng này nếu các tinh hoàn hoặc ống tế bào Sertoni trong bào thai nam, hoặc do sự dẫn tinh bị dính vào nhau hoặc dính vào cấu trúc thiếu nhạy cảm của cơ quan đích với hormone. ống Mullerian, sự dính bất thường này có thể bắt Trường hợp của chúng tôi sau mổ được kiểm tra nguồn từ sự tồn tại của lớp trung mô ở giữa 2 lại bản đồ gen với kết quả bình thường 46XY. 105
vietnam medical journal n01 - MAY - 2020 Bệnh nhân có tinh hoàn lạc chỗ sang bên đối dàng và đủ dài, vì thế chúng tôi quyết định mở diện có nguy cơ bị biến chuyển ác tính cao hơn, đường gian bìu và đưa 1 tinh hoàn sang cố định tỷ lệ loạn sản ác tính nói chung của tuyến sinh vào bìu trái. Trong những trường hợp 1 hoặc 2 dục là 18% [4], Đã có những báo cáo về ung tinh hoàn trong ổ bụng cần giải phóng tối đa và thư biểu mô phôi, khối u ác tính tinh hoàn, khối xác định độ dài của bó mạch thừng tinh, trường u màng phôi và teratoma, trong nghiên cứu của hợp với những tinh hoàn quá cao, không thể hạ họ kết luận thì ung thư tinh hoàn hơn gần 6 lần xuống được cần cân nhắc đến việc cắt bỏ để so với những người bị ẩn tinh hoàn được mổ tránh nguy cơ ung thư hóa về sau. Bắt buộc theo chậm sau 10 đến 11 tuổi, rủi ro ác tính của tinh dõi xa để theo dõi ung thư biểu mô tinh hoàn và hoàn không xuống bìu giảm xuống nếu được mổ đánh giá khả năng sinh sản. trước 10 – 12 tuổi. Chưa có báo cáo nào về sự Kiểm tra lại bệnh nhân sau 10 tháng, kết hợp ác tính từ di tích ống Mullerian. siêu âm bẹn bìu kết quả 2 tinh hoàn nằm trong 2 Nguyên tắc điều trị tinh hoàn lạc chỗ sang bên bùi, kích thước bình thường so với tuổi. bên đối diện là đưa tinh hoàn về vị trí bình thường, tìm di tích của ống Mullerian và các dị tật phối hợp khác. Trường hợp ca bệnh của chúng tôi nhận định không có ống Mullerian trong mổ, không phát hiện có các dị tật khác. Trong quá trình phẫu tích và cố định tinh hoàn cần thận trọng để tránh làm tổn thương tinh hoàn ảnh hưởng đến chức năng tinh hoàn. Trong trường hợp còn nghi ngờ thì có thể nội soi ổ bụng để khẳng định chẩn đoán cũng như phát hiện các dị tật khác. Hai tinh hoàn đi cùng về 1 bên bẹn có thể dính nhau hoặc tách riêng cùng Hình 5: Ảnh chụp bệnh nhân sau mổ 10 với bó mạch thừng tinh rõ ràng. tháng. V. KẾT LUẬN Tinh hoàn lạc chỗ sang bên đối diện là bệnh lý hiếm gặp với sinh bệnh học còn chưa rõ ràng. Chẩn đoán bệnh sẽ nghĩ đến khi thoát vị bẹn 1 bên và đồng thời ẩn tinh hoàn đối bên, trường hợp nghi ngờ cần nội soi ổ bụng để chẩn đoán và tìm các dị tật phối hợp. Phương pháp điều trị Hình 3: Hai tinh hoàn dính nhau cùng bên. là cố định tinh hoàn về vị trí giải phẫu, điều trị các dị tật sau mổ, theo dõi xa sau mổ. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Ali S, Amir AA, Kazem H, Mahmood M (2010), “Transverse testicular ectopia (TTE): Case report and brief review”, Int J Nephrol Urol, 2(1): 278 – 281. 2. Debnath P et al (2006), “ Tuberculosis in transverse testicular ectopia testic: A diagnosis Hình 4 : 2 tinh hoàn cùng bên, không dính nhau. dilemma, case report”, Indian J Tuberc, 53, 27. Có 2 cách di chuyển tinh hoàn xuống bìu là 3. Golladay ES, Redman JF (1982), “Transverse testicular ectopia”, Urology, 19, 181 – 6. đưa tinh hoàn qua vách gian bìu hoặc ngoài 4. Mohammad KM, Mohammad RE, Shabir Al- phúc mạc và cố định sang bên đối diện [4]. Việc Mousawi (2011), ‘Transverse testicular ectopia, a lựa chọn theo phương pháp nào phụ thuộc vào case report and review or literature”, Ger Med Sci, 9. vị trí của tinh hoàn và độ dài của bó mạch thừng 5. Naouar S, Maazoun K, Sahnoun L et al (2008), “Transverse testicular: A three-case tinh, nếu 2 tinh hoàn đi cùng và dính vào nhau report and review of the literature” Urology, 71: cần phẫu tích tách riêng 2 tinh hoàn và đồng 1070 – 3. thời giải phóng tách riêng 2 bó mạch thừng tinh. 6. Prakash D, Rabin K, Neeraj S (2014), Trong trường hợp bệnh nhân của chúng tôi, 2 “Transverse testicular ectopia: A rare association with inguinal hernia”, J Surg Case Rep (10). tinh hoàn đền nằm ở vùng bẹn phải, 2 tinh hoàn 7. Rosito JB et al (2015), “Transverse testis tách riêng không dính vào nhau, sau khi giải ectopia: Diagnosis and management algorithm”, phóng bó mạch thừng tinh của 2 tinh hoàn dễ international Journal of Urology 22: 330 – 331. 106