intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

BÁO CÁO " CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHI PHÍ CHO THÚ VUI CÁ CẢNH BIỂN CỦA NGƯỜI NUÔI GIẢI TRÍ TẠI THP.HCM"

Chia sẻ: Vồng Cầu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

43
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

BÁO CÁO " CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHI PHÍ CHO THÚ VUI CÁ CẢNH BIỂN CỦA NGƯỜI NUÔI GIẢI TRÍ TẠI THP.HCM" Như nhiêu hình th*c gi i trí khác, viec nuôi cá c nh bien cho m0c ñích gi i trí ngày càng pho biên ti Thành Phô Hô Chí Minh. Cũng giông như các hình th*c gi i trí khác như du l;ch, thư'ng th*c ca nhc nghe thuat, ngư=i nuôi cá c nh bien ph i tr mot sô tiên nhât ñ;nh cho thú vui cAa h.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: BÁO CÁO " CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHI PHÍ CHO THÚ VUI CÁ CẢNH BIỂN CỦA NGƯỜI NUÔI GIẢI TRÍ TẠI THP.HCM"

  1. H i th o “Vai trò c a cá c nh TPHCM” – ðH Nông Lâm TPHCM 31-12-2010 ------------------------------------------------------------------------------------------------- CÁC Y U T NH HƯ NG ð N CHI PHÍ CHO THÚ VUI CÁ C NH BI N C A NGƯ I NUÔI GI I TRÍ T I THÀNH PH H CHÍ MINH Nguy n Ng c Quy n*, Tô Th Kim H ng** và Nguy n Minh ð c* * B môn Qu n Lý và Phát Tri n Ngh Cá – ð i H c Nông Lâm TPHCM ** Khoa Kinh T - ð i H c M TPHCM TÓM T T Như nhi u hình th c gi i trí khác, vi c nuôi cá c nh bi n cho m c ñích gi i trí ngày càng ph bi n t i Thành Ph H Chí Minh. Cũng gi ng như các hình th c gi i trí khác như du l ch, thư ng th c ca nh c ngh thu t, ngư i nuôi cá c nh bi n ph i tr m t s ti n nh t ñ nh cho thú vui c a h . Nghiên c u này làm góp ph n làm sáng t các y u t nh hư ng ñ n chi phí mà ngư i chơi b ra cho thú vui cá c nh bi n. S li u nghiên c u ñư c thu th p thông qua ph ng v n ng u nhiên 60 ngư i nuôi cá c nh bi n. K t qu ñi u tra ñư c x lý b ng các phân tích th ng kê mô t và xây d ng mô hình h i quy tuy n tính ña bi n. Ngoài các lo i chi phí mua cá, b , sinh v t c nh bi n thì ñ a ñi m nuôi t i gia ñình, m c ñích gi i trí, m c ñích kinh doanh và ch tiêu ngo i hình ñ l a ch n cá nuôi cũng là nh ng y u t làm cho ngư i nuôi s n sàng mua cá c nh ñ nuôi. GI I THI U Thành ph H Chí Minh là trung tâm kinh t , thương m i l n nh t c a Vi t Nam, m c dù ch chi m 7,5 % dân s c a nư c ta nhưng TP HCM ñóng góp t i 24,3 % t ng s n ph m qu c n i c a c nư c. GDP c a TP HCM tăng liên t c qua các năm, m c tăng trư ng GDP c a TP HCM liên t c tăng và gi m c hai con s t năm 2001 cho ñ n năm 2007 (C c th ng kê TP HCM, 2010). Qua ñây cho th y ñ i s ng c a ngư i dân thành ph ngày càng ñư c nâng cao và n ñ nh. Thu nh p bình quân trên ñ u ngư i không ng ng tăng lên d n t i nhu c u v t ch t c a ngư i dân TPHCM nói chung và nhu c u các m t hàng th y s n nói riêng cũng tăng lên, nhu c u v ñ i s ng tinh th n theo ñó cũng ngày càng phong phú, ña d ng hơn. B cá c nh ngoài vai trò b o v môi trư ng thông qua giáo d c c ng ñ ng (Evan, 1997) thì nhi u ngư i cũng xem b cá c nh như m t th không th thi u ñ tăng thêm v tươi mát, duyên dáng cho không gian m i căn phòng, góc làm vi c. (Nguy n Văn Chinh và Tr n Th Phư ng, 2009). Như kh ng ñ nh c a Clont và Jolly (1993), Nguy n Minh ð c (2009b) thì dân s và thu nh p là hai trong nh ng y u t thúc ñ y nhu c u ñ i v i các m t hàng th y s n. Tuy nhiên, nh ng nghiên c u v cá c nh bi n trư c ñây ch y u t p chung vào nghiên c u phân lo i hay k thu t nuôi tr trong ñi u ki n nhân t o, chưa có nghiên c u nào v chi phí c a ngư i nuôi cho thú vui cá c nh bi n c a h . Do ñó, v i s li u ñi u tra th c t và mô hình h i qui th ng kê, nghiên c u này cung c p minh ch ng v các y u t nh hư ng ñ n chi phí c a ngư i nuôi cá c nh bi n t i TPHCM. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U Thu th p và x lý s li u 1
  2. H i th o “Vai trò c a cá c nh TPHCM” – ðH Nông Lâm TPHCM 31-12-2010 ------------------------------------------------------------------------------------------------- Nghiên c u ñư c th c hi n t tháng 10/2009 ñ n tháng 10/2010. S li u ñư c thu th p qua ph ng v n ng u nhiên 60 ngư i nuôi cá c nh bi n t i thành ph H Chí Minh b ng b ng câu h i so n s n. Thông tin ñư c mã hóa, lưu tr và x lý th ng kê b ng ph n m m SPSS 16.0 for Windows m c ý nghĩa α = 0,05. Vi c xây d ng mô hình h i qui tuy n tính ña bi n v i bi n gi thông qua ti n trình l a ch n các bi n ñ c l p b ng cách lo i b t ng bi n m t (backward selection). Xây d ng hàm h i quy th c nghi m Trong mô hình h i quy tuy n tính ña bi n v i bi n gi ngoài nh hư ng c a các bi n ñ c l p ñ nh lư ng thì các bi n ñ c l p ñ nh tính cũng nh hư ng ñ n bi n ph thu c (Hoàng Ng c Nh m và ctv, 2008). S d ng phương pháp xây d ng mô hình h i quy tuy n tính ña bi n v i bi n gi c a Hoàng Ng c Nh m và ctv (2008), Hoàng Tr ng và Chu Nguy n M ng Ng c (2008a) ñ xây d ng mô hình nh hư ng c a các y u t lên chi phí cho thú vui cá c nh bi n. Mô hình (1) là mô hình th c nghi m cho nghiên c u này. Yi = β0+ β1Xi+ β2Di + ui = f(Xi, Di) (1) Trong ñó Yi: T ng chi phí nuôi cá c nh bi n (tri u ñ ng) β0: H ng s c a mô hình β1: Vector các tham s tương ng v i các bi n gi i thích ñ nh lư ng β2: Vector các tham s tương ng v i các bi n gi i thích ñ nh tính ui: Sai s ng u nhiên Xi: Các bi n ñ nh lư ng ñ i di n cho ngư i tr l i Di: Các bi n gi ñ i di n cho ngư i tr l i (D = 0 ho c D = 1) i: S th t c a m u ph ng v n K T QU VÀ TH O LU N Thông tin chung M c thu nh p c a ngư i chơi cá c nh bi n t i TP HCM (hình 1) cao hơn nhi u so v i thu nh p trung bình c a ngư i dân TP HCM v i kho ng 3 tri u ñ ng/tháng (C c Th ng Kê TP HCM, 2007). Như v y, ña s nh ng ngư i chơi cá c nh bi n thu c nhóm có thu nh p cao. Bên c nh nhu c u thi t y u cho cu c s ng c a mình nhu c u gi i trí cũng r t quan tr ng, thu nh p càng tăng thì chi phí dành cho ho t ñ ng gi i trí cũng tăng lên (Vogel, 2007). ða s ngư i nuôi cá c nh bi n nuôi t i gia ñình (77 %), nhi u ngư i khác l i nuôi t i quán cà phê, nhà hàng, khách s n (hình 2). 2
  3. H i th o “Vai trò c a cá c nh TPHCM” – ðH Nông Lâm TPHCM 31-12-2010 ------------------------------------------------------------------------------------------------- 1,67 28,33 10% 8% 77% 46,67 5% 23,33 ≤ 5 Tri u ñ ng 5 - 10 Tri u ñ ng Gia ñình Quán cà phê 10 - 15 Tri u ñ ng ≥ 15 Tri u ñ ng Nhà hàng Khách s n Hình 1. Thu nh p c a ngư i nuôi cá c nh Hình 2. ð a ñi m nuôi cá c nh bi n bi n t i TP HCM (tri u ñ ng/tháng) Tương t như nghiên c u c a Alencastro (2004), ña s ngư i nuôi cá c nh bi n ngoài m c ñích trang trí cho không gian nhà thêm ñ p (98,33 %) cũng nh m m c ñích th a mãn s thích gi i trí c a b n thân (88,33 %). M t s ngư i khác nuôi cá c nh bi n t i quán cà phê, nhà hàng, khách s n không ch nh m m c ñích gi i trí, trang trí mà cũng nh m m c ñích kinh doanh (25 %) và m c ñích tâm linh (21,67 %). H cho r ng s h u b cá c nh ñ p trong không gian kinh doanh cũng là m t cánh ti p th hi u qu , b cá c nh ñ p giúp cho khách hàng c a mình c m th y thư giãn hơn, t o d u n sâu s c hơn nên khách hàng s ñông hơn. Theo th b c nhu c u c a Maslow (1943) thì s thích nuôi cá c nh bi n c a ngư i dân TP HCM (b ng 1) xu t phát t nhu c u ñư c tôn tr ng. B i vì nhu c u nuôi cá c nh bi n không ch t n y sinh trong ý thích c a cá nhân mà còn ch u tác ñ ng m nh m c a các y u t bên ngoài. S thích nuôi cá c nh bi n không ch ñơn thu n ñ gi i trí hay trang trí mà ñó là mong mu n ñư c ngư i khác chú ý, mong mu n ñư c tôn tr ng và kh ng ñ nh giá tr b n thân. S tác ñ ng c a nh ng ngư i xung quanh và s trưng bày, gi i thi u c a ngư i bán cá c nh có vai trò r t l n trong vi c hình thành s thích nuôi cá c nh c a ngư i dân khi 58,33% ngư i ñư c ph ng v n cho r ng h thích nuôi cá do tác ñ ng c a ngư i bán và ñ n 71,67% do tác ñ ng t b n bè. ði u ñó cho th y vai trò ti p th r t quan tr ng trong kinh doanh cá c nh bi n. Th c t cho th y lĩnh v c cá c nh h u như chưa có b ph n ti p th vì tính ñơn l , mang tính ch t cha truy n con n i. Như v y vi c nuôi cá c nh gi i trí không ch t n y sinh trong ý thích c a cá nhân mà còn ch u tác ñ ng m nh m c a các y u t bên ngoài. B ng 1. S thích nuôi cá c nh bi n S thích t T ns T l (%) B n bè 43 71,67 Sách, báo 26 43,33 Ngư i bán 35 58,33 Khác 21 35 Có nhi u ch tiêu ñ ngư i nuôi l a ch n cá c nh tuy nhiên màu s c và hình d ng là hai y u t kinh ñi n nh t ñ ch n các loài cá c nh (Vũ C m Lương, 2008). ð i v i 3
  4. H i th o “Vai trò c a cá c nh TPHCM” – ðH Nông Lâm TPHCM 31-12-2010 ------------------------------------------------------------------------------------------------- ngư i nuôi cá c nh bi n t i TP HCM, màu s c và ngo i hình cũng là hai y u t quan tr ng nh t khi ch n mua. K t qu nghiên c u cũng phù h p v i k t lu n c a Nguy n Văn Chinh và Tr n Th Phư ng (2009), quan ñi m c a (Vũ C m Lương, 2008) (b ng 2). Tuy nhiên ch tiêu ho t ñ ng bơi l i cũng r t quan tr ng, thông qua ch tiêu này có th ñánh giá sơ b s c kh e và t p tính ho t ñ ng c a cá. B ng 2. Ch tiêu ch n cá c nh bi n Ch tiêu T ns T l (%) Màu s c 60 100 Hình dáng 57 95 Ho t ñ ng 47 78,33 Kotler và ctv (2003) cho r ng hành vi c a ngư i mua hàng ch u nh hư ng ch y u c a b n y u t bao g m các y u t văn hóa, xã h i, tâm lý và tính cách cá nhân. ð i v i s n ph m là cá c nh bi n thì nh ng y u t nh hư ng l n ñ n quy t ñ nh mua cá c a ngư i nuôi ñó là (hình 3): • Văn hóa có nh hư ng sâu r ng nh t ñ n hành vi c a ngư i nuôi cá. N n văn hóa là y u t quy t ñ nh cơ b n nh t nh ng mong mu n và hành vi c a m t ngư i. • Tính cách cá nhân và tâm lý c a ngư i nuôi tác ñ ng s hình thành s thích chơi cá c nh bi n nên nh hư ng t i quy t ñ nh mua cá (85 %). M c dù y u t cá ñ p là tiêu chí quan tr ng và kinh ñi n nh t ñ ch n các loài cá c nh nhưng khái ni m ñ p tuỳ theo s thích, tâm lý và tính cách c a m i ngư i khác nhau. • Y u t xã h i tác ñ ng t i tâm lý l a ch n, quy chu n v loài cá ñ p hay không ñ p và quy t ñ nh mua cá c a ngư i nuôi (93,33 %) • Nh ng ngư i nuôi cá c nh bi n thì h s không ng n ng i khi mua nh ng con cá ñ p và ñ m b o ch t lư ng vì thu nh p c a h cao. ð ng l c mua cá c nh bi n là xu t phát t nhu c u th a mãn thú vui, ni m ñam mê c a h nên t l ngư i chơi căn c vào giá c ñ mua cá c nh th p (21,67 %) . • Ngoài ra còn có các y u t khác nh hư ng ñ n hành vi ngư i nuôi như ni m tin và thái ñ (28,33 %). ð i v i cá c nh bi n thì ngư i nuôi s mua và nuôi th , n u thõa mãn ñư c nhu c u và s thích c a h thì ni m tin c a ngư i ñó v loài cá ñó s ñư c nâng cao và h s ti p t c mua loài ñó l n sau và ngư c l i h s không mua n a và s có n tư ng x u. 4
  5. H i th o “Vai trò c a cá c nh TPHCM” – ðH Nông Lâm TPHCM 31-12-2010 ------------------------------------------------------------------------------------------------- T l (%) 100 93,33 90 85 80 70 60 50 40 28,33 30 21,67 20 10 0 Giá c h p lý S thích Cá ñ p Khác Hình 3. Y u t quy t ñ nh mua cá bi n Các y u t tác ñ ng lên chi phí cho thú vui cá c nh bi n Chi phí c a m t ngư i nuôi cá c nh bi n t i TP HCM là 12.288,83 ± 648,98 (ngàn ñ ng) trong kho ng th i gian 2,23 ± 0,16 (năm). Chi phí nuôi cá c nh bi n (b ng 4) cao hơn nhi u so v i chi phí nuôi cá c nh nư c ng t n u so sánh v i nghiên c u c a Nguy n Văn Chinh và Tr n Th Phư ng (2009). B ng 4. Chi phí nuôi cá c nh bi n (ngàn ñ ng) Kho n chi phí N Min Max Mean SE T l (%) Cá c nh bi n 60 3.000 12.000 5.966,67 300,16 48,55 B nuôi hoàn ch nh 60 1.800 14.000 5.096,67 328,24 41,47 Sinh v t bi n khác 60 300 2.000 791,17 43,54 6,43 Thay nư c/l n 60 100 800 381,83 20,54 3,11 D ch v /l n 19 100 300 165,78 13,27 0,43 T ng CP/ngư i nuôi 60 5.800 27.900 12.288,83 648,98 100 Các y u t tác ñ ng lên chi phí cho thú vui cá c nh bi n ñư c nghiên c u thông qua xây d ng mô hình h i quy tuy n tính ña bi n v i bi n gi . K t qu xây d ng mô hình v i ti n trình l a ch n các bi n ñ c l p b ng cách lo i b t ng bi n m t ñư c t ng k t qua b ng 5. K t qu ki m ñ nh F - test v m c ñ phù h p t ng quát c a mô hình cho th y vi c s d ng mô hình ñ gi i thích là r t phù h p (b ng 6). Ki m ñ nh T - test v ý nghĩa c a các h s h i quy t ng th có ý nghĩa các m c α nh hơn 0,1, 0,05 và 0.01 (b ng 5). B ng 5. Các y u t tác ñ ng lên t ng chi phí nuôi cá c nh bi n Std. UnStd. Coefficients Model Coefficients B Std. Error Beta t Sig. H ng s -0,696 0,267 -2,606 0,012 5
  6. H i th o “Vai trò c a cá c nh TPHCM” – ðH Nông Lâm TPHCM 31-12-2010 ------------------------------------------------------------------------------------------------- Chi phí mua cá 1,010 0,022 0,467 44,909 < 0,001 (tri u ñ ng) Chi phí mua b nuôi 1,027 0,019 0,519 54,927 < 0,001 (tri u ñ ng) Chi phí mua sinh v t bi n 1,047 0,082 0,07 12,739 < 0,001 (tri u ñ ng) ð a ñi m nuôi cá c nh bi n 0,507 0,183 0,043 2,778 0,008 - nuôi t i gia ñình M c thu nh p -0,116 0,064 -0,01 -1,825 0,074 (10 - 15 tri u ñ ng/tháng) Vai trò làm gi m stress c a 0,104 0,047 0,01 2,199 0,033 vi c nuôi cá c nh bi n Nuôi cá c nh bi n nh m 0,208 0,082 0,013 2,527 0,015 m c ñích gi i trí Nuôi cá c nh bi n nh m 0,451 0,195 0,039 2,317 0,025 m c ñích kinh doanh Ch tiêu ngo i hình ñ tuy n 0,195 0,1 0,009 1,946 0,058 ch n cá c nh bi n B ng 6: K t qu ki m ñ nh ý nghĩa chung c a mô hình Sum of Mean Model df F Sig. Squares Square Regression 1489,713 11 135,428 5301,516 < 0,001 Residual 1,226 48 0,026 Total 1490,939 59 Chi phí mua cá c nh, mua b nuôi và mua các lo i sinh v t c nh bi n khác ñ u làm tăng chi phí cho thú vui cá c nh bi n. Tuy nhiên, m c ñ nh hư ng c a các y u t ñó không khác nhau nhi u m c dù chi phí mua các lo i sinh v t bi n th p hơn nhi u so v i chi phí mua cá và chi phí mua b (b ng 4). Nh ng ngư i nuôi cá c nh bi n t i gia ñình cũng có khuynh hư ng chi tiêu cho b cá nhi u hơn nh ng ngư i nuôi cá t i nơi kinh doanh hay nơi làm vi c. Nh n th c v vai trò làm gi m stress c a nuôi cá c nh, m c ñích gi i trí, m c ñích kinh doanh và tiêu chí ngo i hình ch n mua cá cũng làm tăng t ng chi phí cho thú vui cá c nh bi n các m c ñ khác nhau. Lý thuy t kinh t h c cơ b n kh ng ñ nh r ng ngư i có thu nh p cao hơn s có m c chi tiêu cao hơn cho cu c s ng. K t qu h i qui tuy n tính cũng cung c p b ng ch ng cho lý thuy t trên. Tuy có 28,33 % ngư i nuôi cá c nh bi n có m c thu th p t 10 – 15 tri u ñ ng/tháng, m c s n sàng chi tiêu cho cá c nh bi n c a nhóm thu nh p này ít hơn nh ng ngư i có thu nh p m c cao hơn 15 tri u ñ ng. Theo quan ñi m c a Kotler và ctv (2003) v i s n ph m là cá c nh bi n là m t s n ph m cao c p thì ngư i nuôi s n sàng mua ñ nuôi t i gia ñình vì b cá c nh bi n làm không gian s ng c a h ñ p hơn, cu c s ng vui v hơn, ñáp ng nhu c u b c cao hơn khi thu nh p gia tăng. Ngoài tính cách cá nhân và tâm lý ngư i nuôi cũng nh hư ng t i quy t ñ nh mua cá, ñ ng l c c a quy t ñ nh mua cá c nh bi n ñư c gi i thích theo lý thuy t c a Maslow (1943) v ñ ng cơ tiêu dùng. Nhu c u nuôi cá c nh bi n không ch t 6
  7. H i th o “Vai trò c a cá c nh TPHCM” – ðH Nông Lâm TPHCM 31-12-2010 ------------------------------------------------------------------------------------------------- n y sinh trong ý thích c a cá nhân mà còn ch u tác ñ ng m nh m c a các y u t bên ngoài. S thích nuôi cá c nh bi n không ch ñơn thu n ñ gi i trí hay trang trí mà ñó là mong mu n ñư c ngư i khác chú ý, mong mu n ñư c tôn tr ng và kh ng ñ nh giá tr b n thân. K T LU N Mô hình h i quy ña bi n v i bi n gi có th kh o sát các y u t nh hư ng ñ n chi phí cho thú vui cá c nh bi n. Qua mô hình th ng kê này, ñ ph c v nhu c u gi i trí, nhu c u trang trí và kinh doanh ngư i nuôi s n sàng mua b cá c nh ñ p ñ nuôi. Ngoài chi phí mua cá, mua b nuôi và mua các lo i sinh v t c nh bi n khác, nh ng ngư i nuôi cá t i gia ñình và nh ng ngư i nh n th c ñư c vai trò gi m stress, gi i trí c a cá c nh bi n cũng như nuôi cá bi n ph c v cho kinh doanh có xu hư ng chi tiêu nhi u hơn cho thú vui này. ð phát tri n ho t ñ ng kinh doanh và nuôi cá c nh bi n t i TP HCM, ngư i kinh doanh c n ña d ng hóa loài cá c nh bi n và sinh v t bi n hơn ñ tăng s l a ch n cho ngư i nuôi, t p trung vào nh ng loài m i và l . T p trung ti p th vào nh ng gia ñình có thu nh p cao và ngư i nuôi v i m c ñích kinh doanh. TÀI LI U THAM KH O Alencastro A.L., 2004. Hobbyists’ preferences for marine ornamental fish: A discrete choice analysis of source, price, guarantee and ecolabeling attributes. MSc. Thesis, University Florida, US. Evans K., 1997. Aquaria and Marine Environmental Education. Aquarium Sciences and Conservation 1: 239 – 250. Hoàng Ng c Nh m, Vũ Th Bích Liên, Nguy n Th Ng c Thanh, Dương Th Xuân Bình, Ngô Th Tư ng Nam và Nguy n Thành C , 2008. Giáo trình kinh t lư ng. Nhà xu t b n Lao ð ng – Xã H i, 330 trang. Hoàng Tr ng và Chu Nguy n M ng Ng c, 2008a. Phân tích d li u nghiên c u v i SPSS(1). Nhà xu t b n H ng ð c, TP HCM, 295 trang. Kotler P., Ang W.S., Leong M.S., and Tan T.C., 2003. Marketing Management – A Asian Perspective, 3rd edition, Pearson – Prentice Hall. Maslow H., 1943. A theory of human motivation. Psychological Review 50:370 – 96. Vogel L.H., (2007). Entertainment industry economics: Aguide for Financial Analysis. 7th Edition, Cambridge University Press, London, UK, 621 pages. Vũ C m Lương, 2008. Cá C nh nư c ng t, NXB Nông nghi p thành ph H Chí Minh, 263 trang. Clont H., and Jolly C., 1993. Economics of aquaculture. The Food Products Press, Binghamton, NY, 319 pages. 7
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2