intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Đối xử tối huệ quốc, đối xử quốc gia và việc áp dụng trong các quan hệ thương mại quốc tế tại Việt Nam "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

92
lượt xem
11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đối xử tối huệ quốc, đối xử quốc gia và việc áp dụng trong các quan hệ thương mại quốc tế tại Việt Nam Có nhiều phương tiện để điều chỉnh hành vi của con người như đạo đức, pháp luật, phong tục, tập quán, tín điều tôn giáo, quy định của các cộng đồng dân cư, các tổ chức xã hội… (gọi chung là các quy phạm xã hội), trong đó, đạo đức và pháp luật là những công cụ điều chỉnh quan trọng nhất. Hành vi cụ thể có thể chịu sự tác động bởi một hoặc...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Đối xử tối huệ quốc, đối xử quốc gia và việc áp dụng trong các quan hệ thương mại quốc tế tại Việt Nam "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ThS. NguyÔn Th¸i Mai * § èi xö tèi huÖ quèc (Most favored nation treatment-MFN) v ®èi xö quèc gia (National treatment-NT) ® xuÊt hiÖn v ®−îc ¸p m¹i quy chÕ h¶i quan v quy chÕ thuÕ quan nh− nhau ®−îc gäi l “tèi huÖ quèc”(1). Theo nguyªn t¾c n y th× quèc gia së t¹i d nh cho ng−êi n−íc dông tõ rÊt l©u trong giao l−u d©n sù quèc tÕ nãi ngo i v ph¸p nh©n n−íc ngo i c¸c quyÒn v chung v trong c¸c quan hÖ th−¬ng m¹i quèc tÕ nh÷ng −u ® i ph¸p lÝ nhÊt ®Þnh ®óng nh− quèc nãi riªng. HiÖn nay, trong xu h−íng to n cÇu ho¸ gia ®ã ® , ®ang v sÏ d nh cho thÓ nh©n, ph¸p c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ, ®èi xö tèi huÖ quèc nh©n cña n−íc thø ba. v ®èi xö quèc gia ®−îc x¸c ®Þnh l nh÷ng Kh¸c víi ®èi xö tèi huÖ quèc, ®èi xö quèc nguyªn t¾c quan träng v ¸p dông phæ biÕn trªn gia l nguyªn t¾c kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a mäi lÜnh vùc cña th−¬ng m¹i quèc tÕ. ë ViÖt c¸c chñ thÓ tham gia quan hÖ th−¬ng m¹i quèc tÕ Nam, nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña thùc tiÔn, phï do cã sù kh¸c biÖt vÒ quèc tÞch.(2) Theo nguyªn hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, ng y 25/5/2002 Ph¸p t¾c n y, quèc gia së t¹i sÏ d nh cho thÓ nh©n, lÖnh vÒ ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia ph¸p nh©n n−íc ngo i c¸c quyÒn v nghÜa vô trong th−¬ng m¹i quèc tÕ ® ®−îc ñy ban th−êng ph¸p lÝ t−¬ng tù nh− quèc gia ®ã ® v ®ang vô Quèc héi ban h nh v b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ d nh cho c«ng d©n, ph¸p nh©n cña n−íc m×nh ng y 1/9/2002 (d−íi ®©y xin gäi t¾t l Ph¸p (trõ mét sè ngo¹i lÖ nhÊt ®Þnh). lÖnh). Cïng víi c¸c quy ®Þnh trong c¸c ®iÒu −íc 2. §èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia quèc tÕ m ViÖt Nam kÝ kÕt, tham gia, c¸c quy ®−îc ¸p dông hÇu hÕt trong c¸c lÜnh vùc cña ®Þnh trong Ph¸p lÖnh ® t¹o nªn khung ph¸p lÝ th−¬ng m¹i quèc tÕ nh− th−¬ng m¹i h ng hãa, t−¬ng ®èi ®ång bé v thèng nhÊt ®Ó ¸p dông mét th−¬ng m¹i dÞch vô, ®Çu t− v së h÷u trÝ tuÖ. c¸ch cã hiÖu qu¶ ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö Trong mçi lÜnh vùc cô thÓ, ®èi xö tèi huÖ quèc quèc gia t¹i ViÖt Nam. Sau ®©y t¸c gi¶ b i viÕt v ®èi xö quèc gia l¹i ®−îc gi¶i thÝch theo nh÷ng xin ®Ò cËp mét sè vÊn ®Ò ph¸p lÝ c¬ b¶n trong néi dung riªng cña lÜnh vùc ®ã. viÖc ¸p dông ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc MÆc dï ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia t¹i ViÖt Nam theo quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh. gia cã néi dung kh¸c nhau, tuy nhiªn viÖc ¸p I. Kh¸i niÖm ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi dông hai nguyªn t¾c n y ®Òu cã chung môc ®Ých xö quèc gia l chèng sù ph©n biÖt ®èi xö trong th−¬ng m¹i, t¹o nªn ®Þa vÞ ph¸p lÝ b×nh ®¼ng gi÷a c¸c chñ thÓ. 1. §èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia l hai nguyªn t¾c kh«ng ph©n biÖt ®èi xö ®−îc ¸p dông trong th−¬ng m¹i quèc tÕ. Trong ®ã, * Gi¶ng viªn Khoa luËt quèc tÕ nguyªn t¾c d nh cho tÊt c¶ c¸c ®èi t¸c th−¬ng Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi 28 - T¹p chÝ luËt häc
  2. nghiªn cøu - trao ®æi Nh n−íc ViÖt Nam d nh cho c¸c chñ thÓ tham hoÆc ®èi víi nh÷ng n−íc tiÕn h nh hoÆc tham gia quan hÖ th−¬ng m¹i quèc tÕ ë ViÖt Nam ®èi gia tiÕn h nh c¸c ho¹t ®éng chèng l¹i ®éc lËp, xö quèc gia v ®èi xö tèi huÖ quèc nªn ® ®¶m chñ quyÒn, thèng nhÊt v to n vÑn l nh thæ cña b¶o cho c¸c chñ thÓ n y cã c¸c c¬ héi v ®iÒu n−íc Céng ho x héi chñ nghÜa ViÖt Nam th× kiÖn kinh doanh t−¬ng tù nh− nhau, tõ ®ã t¹o ra ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia sÏ kh«ng sù c¹nh tranh l nh m¹nh gi÷a c¸c chñ thÓ. §iÒu ®−îc ¸p dông” (§iÒu 5). n y ®−îc xem l mét trong nh÷ng yÕu tè quan Thùc tÕ hiÖn nay cho thÊy mÆc dï héi nhËp träng ®Ó thóc ®Èy c¸c quan hÖ th−¬ng m¹i thùc v hîp t¸c g÷a c¸c quèc gia trªn thÕ giíi l xu sù ph¸t triÓn, tiÕn tíi quèc tÕ ho¸ c¸c quan hÖ thÕ tÊt yÕu cña sù ph¸t triÓn nh−ng trong qu¸ th−¬ng m¹i. tr×nh ®ã chñ quyÒn an ninh quèc gia còng nh− II. Nguyªn t¾c v c¬ së ph¸p lÝ ¸p dông c¸c gi¸ trÞ truyÒn thèng kh¸c cña d©n téc vÉn ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia ph¶i lu«n ®−îc b¶o vÖ v gi÷ v÷ng. ViÖc quy 1. ViÖc ¸p dông ®èi xö quèc gia v ®èi xö tèi ®Þnh c¸c ngo¹i lÖ trªn ®©y cña ph¸p luËt ViÖt huÖ quèc kh«ng chØ liªn quan trùc tiÕp tíi quyÒn Nam còng kh«ng n»m ngo i môc ®Ých chung lîi cña c¸c chñ thÓ tham gia quan hÖ th−¬ng m¹i ®ã. m cßn liªn quan tíi lîi Ých cña quèc gia ¸p 2. ViÖc ¸p dông ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi dông nã. Do vËy, viÖc ¸p dông ®èi xö tèi huÖ xö quèc gia kh«ng ph¶i l nghÜa vô ph¸p lÝ b¾t quèc v ®èi xö quèc gia ®Òu ph¶i tu©n theo buéc cña c¸c quèc gia nÕu nh− nã kh«ng ®−îc nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. Theo quy ®Þnh t¹i ghi nhËn trong ph¸p luËt cña quèc gia hoÆc trong §iÒu 4 Ph¸p lÖnh, Nh n−íc céng ho x héi chñ ®iÒu −íc quèc tÕ m quèc gia ®ã kÝ kÕt, tham nghÜa ViÖt Nam sÏ ¸p dông ®èi xö tèi huÖ quèc gia. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 6, 15 Ph¸p lÖnh th× v ®èi xö quèc gia ®èi víi c¸c thÓ nh©n v ph¸p ViÖt Nam sÏ ¸p dông mét phÇn hay to n bé ®èi nh©n n−íc ngo i trong lÜnh vùc th−¬ng m¹i theo xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia khi: nguyªn t¾c “b×nh ®¼ng, cã ®i, cã l¹i, hai bªn - Ph¸p luËt ViÖt Nam cã quy ®Þnh; cïng cã lîi”. §©y l nguyªn t¾c xuyªn suèt trong - §iÒu −íc quèc tÕ m ViÖt Nam kÝ kÕt hoÆc viÖc ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ d©n sù theo nghÜa gia nhËp cã quy ®Þnh; réng cã yÕu tè n−íc ngo i nãi chung v c¸c quan - Quèc gia hoÆc vïng l nh thæ trªn thùc tÕ hÖ th−¬ng m¹i quèc tÕ nãi riªng ë ViÖt Nam. ® ¸p dông ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc Nguyªn t¾c n y phï hîp víi ®−êng lèi “më cöa”, gia ®èi víi ViÖt Nam; “®a d¹ng ho¸, ®a ph−¬ng ho¸ c¸c quan hÖ quèc - C¸c tr−êng hîp kh¸c do ChÝnh phñ quyÕt tÕ” cña §¶ng v Nh n−íc ta hiÖn nay. Tuy ®Þnh. nhiªn, viÖc ¸p dông ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi HiÖn nay, ViÖt Nam ® kÝ kÕt trªn 100 ®iÒu xö quèc gia ë ViÖt Nam còng kÌm theo nh÷ng −íc quèc tÕ song ph−¬ng vÒ th−¬ng m¹i víi c¸c ngo¹i lÖ nhÊt ®Þnh. Nh÷ng ngo¹i lÖ ®ã l : “Trong quèc gia trªn thÕ giíi. Mét trong nh÷ng néi dung tr−êng hîp cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o lîi Ých quèc quan träng cña c¸c ®iÒu −íc quèc tÕ n y l viÖc phßng, an ninh quèc gia, b¶o vÖ c¸c gi¸ trÞ v¨n cam kÕt d nh cho thÓ nh©n v ph¸p nh©n cña hãa, tinh thÇn cña d©n téc, b¶o vÖ søc khoÎ con nhau ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia ng−êi, b¶o vÖ ®éng vËt, thùc vËt v m«i tr−êng, trong c¸c quan hÖ th−¬ng m¹i quèc tÕ. §Æc biÖt ng¨n chÆn c¸c h nh vi gian lËn th−¬ng m¹i, trong HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa T¹p chÝ luËt häc - 29
  3. nghiªn cøu - trao ®æi K×(3), ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia nhÊt ®Þnh do ph¸p luËt quy ®Þnh. Cô thÓ theo quy ®−îc quy ®Þnh chi tiÕt trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ®Þnh cña Ph¸p lÖnh ph¹m vi ¸p dông ®èi xö tèi cña HiÖp ®Þnh, bao gåm c¶ c¸c néi dung cô thÓ huÖ quèc v ®èi xö quèc gia trong tõng lÜnh vùc v c¸c ngo¹i lÖ kÌm theo khi ¸p dông. Nh÷ng nh− sau: vÊn ®Ò ®ã ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 2 ch−¬ng 1. VÒ ®èi xö tèi huÖ quèc. “Th−¬ng m¹i h ng ho¸”; §iÒu 3 ch−¬ng “Së h÷u Theo quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh, ph¹m vi ¸p trÝ tuÖ”; §iÒu 2, 7 ch−¬ng “Th−¬ng m¹i dÞch vô” dông ®èi xö tèi huÖ quèc ®−îc quy ®Þnh cô thÓ v §iÒu 2 ch−¬ng “Ph¸t triÓn quan hÖ ®Çu t−”. ®èi víi tõng lÜnh vùc. Bªn c¹nh quy ®Þnh cña c¸c ®iÒu −íc quèc tÕ, - §èi xö tèi huÖ quèc trong th−¬ng m¹i h ng viÖc d nh cho c¸c chñ thÓ n−íc ngo i ®èi xö ho¸ ®−îc ¸p dông víi: quèc gia cßn ®−îc quy ®Þnh trong rÊt nhiÒu v¨n + ThuÕ, c¸c lo¹i phÝ v c¸c kho¶n thu kh¸c b¶n ph¸p luËt cña ViÖt Nam. §iÒu 81 HiÕn ph¸p ®èi víi h ng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu hoÆc liªn 1992 cña ViÖt Nam quy ®Þnh: “Ng−êi n−íc quan ®Õn h ng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu; ngo i c− tró t¹i ViÖt Nam ®−îc Nh n−íc ViÖt + Ph−¬ng thøc thanh to¸n v viÖc chuyÓn tiÒn thanh to¸n cho h ng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp Nam b¶o hé tÝnh m¹ng, t i s¶n quyªn lîi chÝnh khÈu; ®¸ng, theo ph¸p luËt ViÖt Nam”. + Nh÷ng quy ®Þnh v thñ tôc liªn quan ®Õn §iÒu 830 Bé luËt d©n sù ViÖt Nam quy ®Þnh: xuÊt khÈu, nhËp khÈu h ng ho¸; “Ng−êi n−íc ngo i cã n¨ng lùc ph¸p luËt nh− + ThuÕ v c¸c lo¹i phÝ thu trùc tiÕp hoÆc gi¸n c«ng d©n ViÖt Nam”. tiÕp trong n−íc ®èi víi h ng ho¸ nhËp khÈu; Trong LuËt ®Çu t− n−íc ngo i t¹i ViÖt Nam, + H¹n chÕ ®Þnh l−îng v cÊp phÐp xuÊt khÈu, LuËt th−¬ng m¹i v mét sè v¨n b¶n ph¸p luËt nhËp khÈu h ng ho¸. kh¸c còng cã c¸c quy ®Þnh t−¬ng tù. C¸c quy + C¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt cã ¶nh ®Þnh trªn ® thÓ hiÖn Nh n−íc céng ho x héi h−ëng ®Õn viÖc b¸n, ch o b¸n, mua, vËn t¶i, chñ nghÜa ViÖt Nam kh«ng ph©n biÖt ®èi xö ®èi víi thÓ nh©n v ph¸p nh©n n−íc ngo i, mäi ph©n phèi, l−u kho v sö dông h ng ho¸ t¹i thÞ quyÒn lîi hîp ph¸p cña hä t¹i ViÖt Nam ®Òu tr−êng trong n−íc (§iÒu 7). ®−îc t«n träng v b¶o vÖ. Còng theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 8 cña Ph¸p Ngo i hai c¬ së ph¸p lÝ quan träng trªn, viÖc lÖnh, ®èi xö tèi huÖ quèc trong th−¬ng m¹i h ng ¸p dông ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia ë ho¸ kh«ng ®−îc ¸p dông víi: ViÖt Nam cßn dùa trªn nguyªn t¾c cã ®i l¹i hoÆc + C¸c −u ® i d nh cho c¸c th nh viªn cña theo quyÕt ®Þnh cña ChÝnh phñ trong nh÷ng tho¶ thuËn vÒ liªn kÕt kinh tÕ m ViÖt Nam kÝ tr−êng hîp cô thÓ. Víi sù ph¸t triÓn kh«ng kÕt hoÆc gia nhËp; ngõng cña c¸c quan hÖ th−¬ng m¹i quèc tÕ hiÖn + C¸c −u ® i d nh cho n−íc cã chung biªn nay còng nh− sù hîp t¸c ng y c ng ®−îc më giíi víi ViÖt Nam nh»m t¹o thuËn lîi cho viÖc réng gi÷a c¸c quèc gia, quy ®Þnh trªn ®©y cña giao l−u h ng ho¸ biªn giíi trªn c¬ së hiÖp ®Þnh Ph¸p lÖnh l phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. song ph−¬ng; III. Ph¹m vi ¸p dông ®èi xö ®èi xö tèi + C¸c −u ® i d nh cho c¸c n−íc ®ang ph¸t huÖ quèc v ®èi xö quèc gia triÓn v c¸c n−íc kÐm ph¸t triÓn; §èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia ®−îc + C¸c −u ® i theo c¸c hiÖp ®Þnh qu¸ c¶nh ¸p dông trong nh÷ng ph¹m vi víi nh÷ng ngo¹i lÖ h ng ho¸ m ViÖt Nam kÝ kÕt hoÆc gia nhËp. 30 - T¹p chÝ luËt häc
  4. nghiªn cøu - trao ®æi + §Êu thÇu mua s¾m h ng ho¸ ®èi víi c¸c dù ViÖt Nam kÝ kÕt hoÆc gia nhËp (§iÒu 12). ¸n sö dông nguån vèn t i trî cña c¸c tæ chøc - §èi xö tèi huÖ quèc ®èi víi quyÒn së h÷u quèc tÕ hoÆc cña n−íc ngo i v c¸c dù ¸n kh¸c trÝ tuÖ ®−îc ¸p dông cho mäi lo¹i quyÒn së h÷u theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ. trÝ tuÖ ®−îc Nh n−íc ViÖt Nam b¶o hé theo sù - §èi víi th−¬ng m¹i dÞch vô: §èi xö tèi qu¶n lÝ cña ViÖt Nam v ®iÒu −íc quèc tÕ m huÖ quèc ®−îc ¸p dông ®èi víi c¸c biÖn ph¸p ViÖt Nam kÝ kÕt hoÆc gia nhËp gåm: ®iÒu chØnh ho¹t ®éng th−¬ng m¹i dÞch vô cã sù + QuyÒn t¸c gi¶ v quyÒn liªn quan; tham gia cña nh cung cÊp dÞch vô n−íc ngo i + QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi s¸ng trªn l nh thæ ViÖt Nam (§iÒu 9). chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng, c«ng nghiÖp, §èi xö tèi huÖ quèc trong th−¬ng m¹i dÞch nh n hiÖu h ng ho¸, chØ dÉn ®Þa lÝ bao gåm c¶ vô kh«ng ¸p dông ®èi víi: tªn gäi xuÊt xø h ng ho¸, tªn th−¬ng m¹i, bÝ mËt + C¸c ngo¹i lÖ vÒ ®èi xö tèi huÖ quèc ®èi víi kinh doanh, thiÕt kÕ bè trÝ m¹ch tÝch hîp, gièng c¸c ng nh dÞch vô ®−îc quy ®Þnh trong hiÖp ®Þnh c©y trång; song ph−¬ng hoÆc ®a ph−¬ng m ViÖt Nam kÝ + QuyÒn chèng c¹nh tranh kh«ng ®óng ph¸p kÕt hoÆc gia nhËp; luËt liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp v + C¸c −u ® i d nh cho dÞch vô v nh cung c¸c quyÒn së h÷u trÝ tuÖ kh¸c (§iÒu 13). cÊp dÞch vô cña n−íc cã chung biªn giíi nh»m §èi xö tèi huÖ quèc ®èi víi quyÒn së h÷u trÝ thóc ®Èy ho¹t ®éng th−¬ng m¹i dÞch vô gi÷a ViÖt tuÖ kh«ng ¸p dông ®èi víi: Nam víi n−íc n y; + C¸c ngo¹i lÖ v ®èi xö tèi huÖ quèc ®−îc + C¸c −u ® i d nh cho dÞch vô v nh cung quy ®Þnh trong ®iÒu −íc quèc tÕ m ViÖt Nam kÝ cÊp dÞch vô n−íc ngo i ®−îc quy ®Þnh trong c¸c kÕt hoÆc gia nhËp; hiÖp ®Þnh kinh tÕ khu vùc, hiÖp ®Þnh vÒ khu vùc + C¸c quy ®Þnh ph¸p luËt hoÆc c¸c ph¸p luËt th−¬ng m¹i tù do v c¸c tho¶ thuËn t−¬ng tù thùc tÕ cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o thùc thi ph¸p luËt vÒ kh¸c m ViÖt Nam kÝ kÕt hoÆc gia nhËp; b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, trong ®ã cã c¸c yªu + §Êu thÇu cung cÊp dÞch vô ®èi víi c¸c dù cÇu vÒ ®¹i diÖn v ®Þa chØ giao dÞch t¹i ViÖt Nam ¸n sö dông nguån vèn t i trî cña c¸c tæ chøc cña c¸c chñ thÓ n−íc ngo i liªn quan ®Õn thñ tôc quèc tÕ hoÆc cña n−íc ngo i v c¸c dù ¸n kh¸c h nh chÝnh v thñ tôc xÐt xö (§iÒu 14). theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ; ViÖc ¸p dông ®èi xö tèi huÖ quèc trong + C¸c tr−êng hîp kh¸c cho ChÝnh phñ quyÕt lÜnh vùc së h÷u trÝ tuÖ l mét trong nh÷ng ®Þnh (§iÒu 10). nguyªn t¾c b¾t buéc cña HiÖp ®Þnh TRIPS - §èi xö tèi huÖ quèc trong ho¹t ®éng ®Çu (HiÖp ®Þnh vÒ c¸c khÝa c¹nh liªn quan ®Õn t− n−íc ngo i ®−îc ¸p dông ®èi víi ®Çu t− v th−¬ng m¹i cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ). HiÖp nh ®Çu t− cña mét n−íc trong viÖc th nh lËp, ®Þnh n y ®−îc kÝ kÕt trong khu«n khæ cña c¸c b¸n, mua l¹i, më réng, qu¶n lÝ, ®iÒu h nh, vËn n−íc l th nh viªn cña Tæ chøc th−¬ng m¹i thÕ h nh, c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh v c¸c kho¶n giíi (WTO). Quy ®Þnh vÒ ¸p dông ®èi xö tèi ®Çu t− hoÆc ®Þnh ®o¹t b»ng c¸c h×nh thøc kh¸c huÖ quèc trong quyÒn së h÷u trÝ tuÖ nh− trªn (§iÒu 11). cña ph¸p luËt ViÖt Nam ® t¹o c¬ së thuËn lîi ViÖc ¸p dông c¸c ngo¹i lÖ vÒ ®èi xö tèi huÖ ®Ó ViÖt Nam tham gia HiÖp ®Þnh TRIPS khi trë quèc cho ®Çu t− v nh ®Çu t− cña mét n−íc phï th nh th nh viªn cña tæ chøc quèc tÕ n y. hîp víi ph¸p luËt ViÖt Nam, ®iÒu −íc quèc tÕ m 2. VÒ ®èi xö quèc gia: T¹p chÝ luËt häc - 31
  5. nghiªn cøu - trao ®æi §èi víi ®èi xö quèc gia theo quy ®Þnh cña quèc gia, quyÒn lîi cña c¸c bªn chñ thÓ qu¶n lÝ Ph¸p lÖnh ®−îc ¸p dông cho c¸c lÜnh vùc sau: nh n−íc cã vai trß quan träng. Theo quy ®Þnh - H ng ho¸ nhËp khÈu v o ViÖt Nam v h ng t¹i §iÒu 18 Ph¸p lÖnh, néi dung cña qu¶n lÝ nh ho¸ xuÊt khÈu tõ ViÖt Nam; n−íc vÒ ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia - DÞch vô v nh cung cÊp dÞch vô n−íc t¹i ViÖt Nam bao gåm: ngo i; + Ban h nh v tæ chøc thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n - §Çu t− v nh ®Çu t− n−íc ngo i; quy ph¹m ph¸p luËt vÒ ®èi xö tèi huÖ quèc v - Chñ thÓ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ l tæ chøc, c¸ ®èi xö quèc gia; nh©n n−íc ngo i. + QuyÕt ®Þnh viÖc ¸p dông hoÆc kh«ng ¸p ViÖc ¸p dông ®èi xö quèc gia trong c¸c dông ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia; tr−êng hîp trªn ph¶i phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c + KÝ kÕt, gia nhËp v thùc hiÖn c¸c ®iÒu −íc ®−îc quy ®Þnh trong ph¸p luËt ViÖt Nam v c¸c quèc tÕ liªn quan ®Õn ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi ®iÒu −íc quèc tÕ m ViÖt Nam tham gia. Tuy xö quèc gia; nhiªn, còng theo §iÒu 17 Ph¸p lÖnh, ®èi xö quèc + X©y dùng v tæ chøc thùc hiÖn c¸c chÝnh gia sÏ kh«ng ®−îc ¸p dông trong nh÷ng tr−êng s¸ch vÒ ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia; hîp sau ®©y: + Tæ chøc thu thËp, xö lÝ, cung cÊp th«ng tin + ViÖc mua s¾m cña ChÝnh phñ ViÖt Nam liªn quan ®Õn ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc nh»m môc ®Ých tiªu dïng cña ChÝnh phñ; gia; + C¸c kho¶n trî cÊp d nh cho nh s¶n xuÊt + Tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt v chÝnh trong n−íc, c¸c ch−¬ng tr×nh trî cÊp thùc hiÖn s¸ch liªn quan ®Õn ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö d−íi h×nh thøc ChÝnh phñ ViÖt Nam mua l¹i quèc gia; h ng ho¸ s¶n xuÊt trong n−íc; + Thanh tra, kiÓm tra viÖc chÊp h nh ph¸p + C¸c quy ®Þnh h¹n chÕ thêi l−îng phim ¶nh luËt vÒ ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia; tr×nh chiÕu; + Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i v xö lÝ vi ph¹m ph¸p + C¸c kho¶n phÝ vËn t¶i trong n−íc ®−îc luËt liªn quan ®Õn ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö tÝnh trªn c¬ së c¸c ho¹t ®éng mang tÝnh kinh tÕ quèc gia. cña ph−¬ng tiÖn vËn t¶i. 2. C¬ quan cã thÈm quyÒn trong viÖc qu¶n lÝ Bªn c¹nh c¸c quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh, ph¹m nh n−íc vÒ ¸p ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö vi ¸p dông v ngo¹i lÖ cña ®èi xö tèi huÖ quèc v quèc gia t¹i ViÖt Nam l : ChÝnh phñ; Bé th−¬ng ®èi xö quèc gia cßn ®−îc quy ®Þnh trong c¸c m¹i, c¸c bé v c¸c c¬ quan ngang bé trong ®ã: ®iÒu −íc quèc tÕ m ViÖt Nam kÝ kÕt hoÆc tham - ChÝnh phñ thèng nhÊt qu¶n lÝ nh n−íc vÒ gia. Trong tr−êng hîp cã sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia. quy ®Þnh trong ®iÒu −íc quèc tÕ v c¸c quy ®Þnh - Bé th−¬ng m¹i chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc trong Ph¸p lÖnh còng nh− trong c¸c v¨n b¶n ChÝnh phñ thùc hiÖn viÖc thèng nhÊt qu¶n lÝ nh ph¸p luËt kh¸c cña ViÖt Nam th× c¸c quy ®Þnh n−íc vÒ ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia. trong ®iÒu −íc quèc tÕ sÏ −u tiªn ®−îc ¸p dông(4). - C¸c bé, c¬ quan ngang bé trong ph¹m vi IV. Qu¶n lÝ nh n−íc vÒ ®èi xö tèi huÖ nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh cã tr¸ch nhiÖm quèc v ®èi xö quèc gia phèi hîp víi Bé th−¬ng m¹i thùc hiÖn viÖc qu¶n 1. §Ó cho viÖc ¸p dông ®èi xö tèi huÖ quèc lÝ nh n−íc vÒ ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö v ®èi xö quèc gia cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o lîi Ých quèc gia trong lÜnh vùc ®−îc ph©n c«ng phô 32 - T¹p chÝ luËt häc
  6. nghiªn cøu - trao ®æi tr¸ch. lÖnh néi dung qu¶n lÝ nh n−íc vÒ ®èi xö tèi huÖ ChÝnh phñ quy ®Þnh cô thÓ tr¸ch nhiÖm cña quèc v ®èi xö quèc gia bao gåm: “Tæ chøc thu c¸c bé, c¬ quan ngang bé trong viÖc phèi hîp víi thËp xö lÝ, cung cÊp th«ng tin liªn quan ®Õn ®èi Bé th−¬ng m¹i thùc hiÖn qu¶n lÝ nh n−íc vÒ ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia, thanh tra, xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia (§iÒu 19). kiÓm tra viÖc chÊp h nh ph¸p luËt vÒ ®èi xö tèi 3. VÒ viÖc ®Ò xuÊt v quyÕt ®Þnh ¸p dông huÖ quèc v ®èi xö quèc gia, gi¶i quyÕt khiÕu hay kh«ng ¸p dông ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö m¹i v xö lÝ vi ph¹m ph¸p luËt liªn quan ®Õn ®èi quèc gia trong th−¬ng m¹i quèc tÕ, thÈm quyÒn xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia”. Tuy nhiªn, cña c¸c c¬ quan nh− sau: - Bé th−¬ng m¹i ®Ò xuÊt v tr×nh ChÝnh phñ c¬ quan n o l c¬ quan cã thÈm quyÒn ®Ó thùc viÖc ¸p dông hoÆc kh«ng ¸p dông ®èi xö tèi huÖ hiÖn tõng néi dung trªn th× kh«ng ®−îc quy ®Þnh quèc v ®èi xö quèc gia thuéc lÜnh vùc qu¶n lÝ trong Ph¸p lÖnh. HoÆc §iÒu 22 quy ®Þnh: “ViÖc nh n−íc cña m×nh sau khi cã ý kiÕn b»ng v¨n gi¶i quyÕt tranh chÊp v xö lÝ vi ph¹m cã liªn b¶n cña bé, ng nh cã liªn quan. quan ®Õn ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia - C¸c bé, c¬ quan ngang bé ®Ò xuÊt v tr×nh ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt ChÝnh phñ viÖc ¸p dông hoÆc kh«ng ¸p dông ®èi Nam,®iÒu −íc quèc tÕ m ViÖt Nam kÝ kÕt hoÆc xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia thuéc lÜnh gia nhËp” nh−ng c¬ quan n o cã thÈm quyÒn gi¶i vùc qu¶n lÝ nh n−íc cña m×nh sau khi cã ý kiÕn quyÕt “tranh chÊp” v “vi ph¹m” th× Ph¸p lÖnh b»ng v¨n b¶n cña Bé th−¬ng m¹i. còng kh«ng quy ®Þnh râ. Víi c¸c quy ®Þnh chung - ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh hoÆc tr×nh c¬ quan chung nh− vËy sÏ l m ph¸t sinh t×nh tr¹ng khi cã nh n−íc cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh viÖc ¸p dông tranh chÊp, cã vi ph¹m... c¸c bªn ®−¬ng sù sÏ hoÆc kh«ng ¸p dông ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi kh«ng biÕt mang vô viÖc ®ã ®Õn c¬ quan n o ®Ó xö quèc gia (§iÒu 20). gi¶i quyÕt. §iÒu n y sÏ ¶nh h−ëng kh«ng nhá ViÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp v xö lÝ vi ph¹m ®Õn quyÒn v lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c bªn chñ cã liªn quan ®Õn ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö thÓ còng nh− sù ph¸t triÓn cña c¸c quan hÖ quèc gia ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p th−¬ng m¹i quèc tÕ . luËt ViÖt Nam, ®iÒu −íc quèc tÕ m ViÖt Nam kÝ Cô thÓ ho¸ h¬n n÷a c¸c quy ®Þnh trªn ®©y sÏ kÕt hoÆc gia nhËp (§iÒu 22). Ph¸p lÖnh vÒ ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö l m t¨ng thªm tÝnh hiÖu qu¶ trong viÖc ¸p dông quèc gia trong th−¬ng m¹i quèc tÕ l v¨n ph¸p lÝ ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc gia t¹i ViÖt ®Çu tiªn cña ViÖt Nam quy ®Þnh t−¬ng ®èi to n Nam, gãp phÇn thóc ®Èy c¸c quan hÖ th−¬ng m¹i diÖn v ®Çy ®ñ vÒ ®èi xö tèi huÖ quèc v ®èi xö quèc tÕ ë ViÖt Nam thùc sù ph¸t triÓn, ®Èy nhanh quèc gia trong th−¬ng m¹i quèc tÕ. §©y l c¬ së tiÕn tr×nh héi nhËp cña ViÖt Nam víi kinh tÕ khu ph¸p lÝ quan träng ®Ó triÓn khai v ¸p dông hai vùc v thÕ giíi./. nguyªn t¾c n y t¹i ViÖt Nam mét c¸ch thèng (1), (2).Xem: ThuËt ng÷ th−¬ng m¹i, Nxb. ChÝnh trÞ nhÊt cã hiÖu qu¶, phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. quèc gia, 2001. Tuy nhiªn, mét sè quy ®Þnh trong Ph¸p lÖnh cßn (3).Xem: HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa k×. ch−a cô thÓ rÊt khã cho viÖc ¸p dông trùc tiÕp (4).Xem: Ph¸p lÖnh kÝ kÕt v thùc hiÖn ®iÒu −íc quèc tÕ trong thùc tiÔn. VÝ dô, theo §iÒu 18 cña Ph¸p t¹i ViÖt Nam. T¹p chÝ luËt häc - 33
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2