© WWF<br />
<br />
BÁO CÁO NÀY<br />
ĐƯỢC XUẤT BẢN<br />
VỚI SỰ HỢP TÁC<br />
CỦA:<br />
<br />
BÁO CÁO<br />
<br />
2012<br />
<br />
Đánh giá nhanh tổng hợp tính tổn thương và<br />
khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu tại<br />
ba huyện ven biển, tỉnh Bến Tre<br />
<br />
REPORT<br />
<br />
©Nguyễn Thị Diệu Thúy/WWF-VN<br />
<br />
Đánh giá nhanh tổng hợp tính tổn thương và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu tại ba huyện ven biển, tỉnh Bến Tre<br />
<br />
Xuất bản bởi <br />
<br />
WWF-Việt Nam<br />
<br />
Bản quyền <br />
<br />
©2012 WWF<br />
<br />
Tài liệu trích dẫn<br />
<br />
<br />
<br />
Nhóm tác giả: Lê Anh Tuấn, Lê Văn Dũ và Tristan Skinner (chịu trách nhiệm<br />
biên tập), 2012, Đánh giá nhanh, tổng hợp tính tổn thương và khả năng thích<br />
ứng với biến đổi khí hậu - Bến Tre, Việt Nam. Ấn phẩm được hoàn thành<br />
trong khuôn khổ dự án “Hợp tác Toàn cầu về Quản lý Nguồn nước” (WWF<br />
và Coca-Cola) và dự án “Xây dựng Năng lực và Sản xuất bền vững” (WWF –<br />
DANIDA) bởi WWF.<br />
<br />
Liên hệ <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Trang web: http://www.panda.org /vietnam<br />
Email: viet.hoang@wwf.panda.org | huong.tranthimai@wwf.panda.org<br />
WWF-Việt Nam, D13, Làng Quốc tế Thăng Long,<br />
Quận Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam<br />
Điện thoại: +84 4 719 3111, Fax: +84 4 719 3102<br />
<br />
Trang bìa <br />
<br />
Tình trạng xâm nhập mặn và xói lở ở các khu vực ven biển, tỉnh Bến Tre<br />
(Photo: @WWF, 2011)<br />
<br />
2 | WWF - Việt Nam<br />
<br />
Đánh giá nhanh tổng hợp tính tổn thương và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu tại ba huyện ven biển, tỉnh Bến Tre<br />
<br />
LỜI CẢM ƠN<br />
Báo cáo “Đánh giá Nhanh, Tổng hợp tính Tổn thương và Thích ứng với Biến đổi Khí hậu dựa<br />
trên Hệ sinh thái tại ba xã ven biển, Tỉnh Bến Tre, Việt Nam” là sản phẩm của sự hợp tác giữa<br />
ba bên, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, tỉnh Bến Tre; Viện nghiên cứu Biến đổi Khí<br />
hậu thuộc trường đại học Cần Thơ và tổ chức WWF-Việt Nam.<br />
WWF xin trân trọng cảm ơn sự hỗ trợ tài chính của công ty Cô ca Cô la và Cơ quan Phát<br />
triển Quốc tế Đan Mạch.<br />
Nhóm nghiên cứu xin trân trọng cảm ơn sự hỗ trợ kỹ thuật của các đồng nghiệp của WWF<br />
khu vực và quốc tế gồm có Tiến sĩ Geoffrey Blate (WWF tiểu vùng Mekong mở rộng); Shaun<br />
Martin (WWF Mỹ); Jonathan Cook (WWF Mỹ); và Erin Nash (WWF tiểu vùng Mekong mở<br />
rộng) trong suốt quá trình xây dựng và điều chỉnh phương pháp (Flowing Forward) cũng<br />
như trong thời gian tiến hành nghiên cứu.<br />
Chúng tôi xin chân thành cảm ơn sự ủng hộ và hỗ trợ quý báu của Ủy ban Nhân dân tỉnh<br />
Bến Tre và các ban ngành của tỉnh trong suốt thời gian nhóm nghiên cứu thực hiện các khảo<br />
sát thực địa, đánh giá và tham vấn cộng đồng địa phương.<br />
Trong suốt quá trình tiến hành các khảo sát thực địa cũng như tham vấn cộng đồng tại ba<br />
huyện ven biển Thừa Đức (huyện Bình Đại); An Thủy (huyện Ba Tri); khu bảo tồn Thạnh<br />
Phú (huyện Thạnh Phú), nhóm nghiên cứu đã nhận được sự tham gia, đóng góp và hỗ trợ rất<br />
nhiệt tình của các cơ quan, chính quyền địa phương và của người dân tại ba huyện. Chúng<br />
tôi xin trân trọng cảm ơn những đóng góp vô cùng quý báu này đã giúp nhóm nghiên cứu<br />
hoàn thiện được báo cáo.<br />
Trân trọng,<br />
Nhóm nghiên cứu.<br />
<br />
Đại học Cần Thơ | 3<br />
<br />
Đánh giá nhanh tổng hợp tính tổn thương và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu tại ba huyện ven biển, tỉnh Bến Tre<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
LỜI CẢM ƠN<br />
MỤC LỤC 4<br />
CÁC TỪ VIẾT TẮT 5<br />
DANH MỤC BẢNG, HÌNH 6<br />
TÓM TẮT 9<br />
1 GIỚI THIỆU 13<br />
1.1 <br />
1.2 <br />
1.3 <br />
<br />
2 <br />
3 <br />
<br />
3.1 <br />
3.1.1 <br />
3.1.2 <br />
3.1.3 <br />
<br />
3.1.4 <br />
3.1.5 <br />
3.2 <br />
3.2.1 <br />
3.2.2 <br />
<br />
Các mục tiêu cụ thể <br />
Phương pháp tiếp cận <br />
Phạm vi nghiên cứu <br />
<br />
14<br />
14<br />
15<br />
<br />
Các hệ sinh thái chính và các hoạt động sinh kế phụ thuộc <br />
Hệ sinh thái cửa sông | Đánh bắt ven bờ <br />
Hệ sinh thái rừng ngập mặn | nuôi tôm quảng canh/thâm canh <br />
Hệ sinh thái bãi vùng triều và cồn cát| Sinh kế khai thác các loài nhuyễn<br />
thể hai mảnh vỏ <br />
Hệ sinh thái giồng cát | Sinh kế trồng rau màu <br />
Xếp hạng tầm quan trọng của hệ sinh thái và sinh kế của cộng đồng <br />
Các áp lực về khí hậu và phi khí hậu được xác định bởi cộng đồng <br />
Áp lực và hiểm họa về khí hậu <br />
Các áp lực và hiểm họa từ sự phát triển <br />
<br />
25<br />
27<br />
28<br />
<br />
Xu hướng BĐKH <br />
Xu hướng về nhiệt độ <br />
Xu hướng thay đổi về lượng mưa <br />
Xu hướng mực nước biển dâng <br />
Nước biển dâng và xâm ngập mặn <br />
Gia tăng nhiệt độ và tình trạng hạn hán <br />
Bão lũ <br />
Thể chế và chính sách liên quan đến ứng phó với biến đổi khí hậu <br />
Các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011-2015 và tầm nhìn 2020 <br />
<br />
40<br />
41<br />
42<br />
42<br />
43<br />
46<br />
46<br />
47<br />
48<br />
<br />
Xếp hạng rủi ro <br />
Đánh giá tổng hợp rủi ro các hệ sinh thái <br />
Đánh giá tổng hợp rủi ro lên các sinh kế phụ thuộc <br />
Khả năng thích ứng <br />
Khả năng thích ứng của cộng đồng: Các hành động ứng phó hiện tại <br />
Khả năng thích ứng về mặt thể chế <br />
Kết quả đánh giá tính dễ tổn thương <br />
<br />
54<br />
54<br />
58<br />
58<br />
60<br />
62 <br />
65<br />
<br />
Khôi phục lại diện tích rừng ngập mặn thích ứng với BĐKH <br />
Điều chỉnh lại quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất tại khu vực ven biển <br />
Quản lý nguồn tài nguyên nước ngọt <br />
Lồng ghép BĐKH vào các chính sách <br />
Theo dõi và đánh giá <br />
<br />
69<br />
70<br />
71<br />
72<br />
73<br />
<br />
PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ 21<br />
ĐÁNH GIÁ TỪ DƯỚI LÊN 24<br />
<br />
32<br />
34 <br />
34<br />
36<br />
36<br />
36<br />
<br />
4 <br />
<br />
ĐÁNH GIÁ TỪ TRÊN-XUỐNG 39 <br />
<br />
5 <br />
<br />
ĐÁNH GIÁ TÍNH DỄ TỔN THƯƠNG | BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ SỰ PHÁT TRIỂN 53<br />
<br />
4.1 <br />
4.1.1 <br />
4.1.2 <br />
4.1.3 <br />
4.1.4 <br />
4.1.5 <br />
4.1.6 <br />
4.2 <br />
4.3 <br />
5.1 <br />
5.1.1 <br />
5.1.2 <br />
5.2 <br />
5.2.1 <br />
5.2.2 <br />
5.3 <br />
<br />
6 CÁC GIẢI PHÁP THÍCH ỨNG VÀ KHUYẾN NGHỊ 66<br />
6.1 <br />
6.2 <br />
6.3 <br />
6.4 <br />
6.5 <br />
<br />
CÁC ĐỊNH NGHĨA CHÍNH 74<br />
4 | WWF - Việt Nam<br />
<br />
<br />
<br />
Đánh giá nhanh tổng hợp tính tổn thương và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu tại ba huyện ven biển, tỉnh Bến Tre<br />
<br />
CÁC TỪ VIẾT TẮT<br />
CCAP <br />
<br />
: Kế hoạch Hành động Ứng phó với Biến đổi Khí hậu<br />
<br />
CDM <br />
<br />
: <br />
<br />
Cơ chế phát triển sạch<br />
<br />
CTU <br />
<br />
: <br />
<br />
Đại Học Cần Thơ<br />
<br />
DARD <br />
<br />
: <br />
<br />
Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn<br />
<br />
Danida <br />
<br />
: <br />
<br />
Cơ quan Phát triển Quốc tế Đan Mạch<br />
<br />
DONRE <br />
<br />
: <br />
<br />
Sở Tài nguyên và Môi trường<br />
<br />
DRAGON <br />
<br />
: <br />
<br />
Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí Hậu – Đại học Cần Thơ<br />
<br />
EBA <br />
<br />
: <br />
<br />
Thích ứng dựa trên Hệ sinh thái<br />
<br />
EIA-3D <br />
<br />
: <br />
<br />
Mô hình Đánh giá tác động môi trường ba chiều (3D) được phát<br />
triển bởi Trung tâm Đánh giá Tác động Môi trường Phần Lan (EIA Ltd.)<br />
<br />
GoV <br />
<br />
: <br />
<br />
Chính phủ Việt Nam<br />
<br />
IPCC <br />
<br />
: <br />
<br />
Ủy Ban Liên Chính phủ về Biến đổi Khí hậu<br />
<br />
ICZM <br />
<br />
: <br />
<br />
Quản lý Tổng hợp vùng Ven bờ<br />
<br />
MARD <br />
<br />
: <br />
<br />
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn<br />
<br />
MONRE <br />
<br />
: <br />
<br />
Bộ Tài nguyên và Môi trường<br />
<br />
NTP <br />
<br />
: <br />
<br />
Chương trình Mục tiêu Quốc Gia<br />
<br />
NTP-RCC <br />
<br />
: <br />
<br />
Chương trình Mục tiêu Quốc Gia ứng phó với Biến đổi Khí hậu<br />
<br />
PPC <br />
<br />
: <br />
<br />
Ủy Ban Nhân Dân Tỉnh<br />
<br />
RVA <br />
<br />
: <br />
<br />
Đánh giá Nhanh Tính Tổn Thương<br />
<br />
Đánh<br />
RIVAA : giá Nhanh, Tổng hợp Tính dễ tổn thương và Khả năng thích ứng<br />
SEDP <br />
<br />
: <br />
<br />
Kế hoạch Phát triển Kinh tế, Xã hội<br />
<br />
Đại học Cần Thơ | 5<br />
<br />