zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo " Khái luận về quy chế pháp lí của công dân Việt Nam "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Báo xấu

65
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khái luận về quy chế pháp lí của công dân Việt Nam Về nguyên tắc, HĐLĐ có thể được giao kết dưới bất kì hình thức nào (bằng văn bản, bằng lời nói hoặc bằng hành vi (thoả thuận ngầm) song pháp luật hoặc thoả ước lao động tập thể có thể quy định những trường hợp nhất định phải giao kết HĐLĐ bằng văn bản (ví dụ khoản 1 Điều 74 Luật thương mại quy định:

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Khái luận về quy chế pháp lí của công dân Việt Nam "

nghiªn cøu - trao ®æi TS. NguyÔn minh §oan * 1. Khái ni m quy ch pháp lí công dân ư c trong nhà nư c và xã h i ư c quy Trong i s ng xã h i hi n i, con nh b ng pháp lu t t o nên quy ch pháp lí ngư i luôn trong r t nhi u nh ng m i quan c a công dân. Quy ch pháp lí c a công dân h khác nhau như kinh t , chính tr , pháp ư c nhà nư c thi t l p b ng pháp lu t, nó lu t, o c... Vì v y, C. Mác ã kh ng th hi n ý chí c a nhà nư c. N i dung c a nh: “Trong tính hi n th c c a nó, b n ch t quy ch pháp lí có th thay i tuỳ thu c ý con ngư i là t ng hoà nh ng quan h xã chí nhà nư c, tuy nhiên ý chí nhà nư c thì h i”.(1) Nh ng quan h xã h i ó do chính ph thu c vào các i u ki n kinh t , chính con ngư i t o ra nhưng trong quá trình v n tr , xã h i c a t nư c m i th i kì phát ng chúng l i có nh hư ng r t l n i v i tri n. Quy ch pháp lí c a công dân là s ghi con ngư i, chúng xác nh v trí, a v c a nh n và c ng c a v th c t c a con ngư i m i con ngư i trong i s ng xã h i. Gi trong h th ng các quan h xã h i b ng pháp vai trò quan tr ng trong nh ng quan h xã lu t. Nó xác nh v m t pháp lí ph m vi h i ó là quan h qua l i gi a nhà nư c, xã ho t ng c a các cá nhân, h th ng các h i và cá nhân, b i chúng có liên quan t i quy n và nghĩa v pháp lí c a h , nh ng các quy n, t do dân ch , nghĩa v và trách bi n pháp b o m th c hi n các quy n và nhi m c a m i cá nhân. M i quan h qua l i nghĩa v pháp lí ó, trách nhi m c a cá nhân gi a nhà nư c, xã h i và cá nhân ư c th i v i c ng ng, nhà nư c và xã h i... hi n rõ nh t trong quy ch pháp lí c a cá Quy ch pháp lí c a công dân là b ph n nhân, nói cách khác, vai trò và a v c a c a pháp lu t, bao g m nh ng quy ph m m i cá nhân trong xã h i hi n nay th hi n pháp lu t quy nh v các quy n, nghĩa v , t p trung hơn c trong quy ch pháp lí c a trách nhi m pháp lí c a công dân, các b o h . Song các cá nhân s ng trong t nư c thì m cho vi c th c hi n chúng... Quy ch ch y u là công dân, vì th quy ch pháp lí pháp lí c a công dân luôn th hi n ý chí, thái c a công dân là tiêu chí ánh giá m c c a nhà nư c v i các cá nhân, do nhà t do, dân ch c a xã h i, tính ưu vi t c a nư c xác l p và b o m th c hi n. Vi c nhà ch xã h i ó. nư c ghi nh n b ng pháp lu t a v c a các Quy ch pháp lí c a công dân là s ghi cá nhân trong xã h i có ý nghĩa h t s c quan nh n, c ng c c a nhà nư c v m t pháp lí a v c a công dân trong nhà nư c và xã * Gi ng viên chính Khoa hành chính-nhà nư c h i. Nói cách khác, a v mà công dân có Trư ng i h c Lu t Hà N i 30 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009
nghiªn cøu - trao ®æi tr ng, nó góp ph n c ng c a v th c t c a pháp lu t vì l i ích c a xã h i và nh ng ch các cá nhân ng th i bu c các cá nhân và t th khác, trong ó có vi c t giác s d ng ch c khác ph i th a nh n các quy n, nghĩa y các quy n và th c hi n nghiêm ch nh v , trách nhi m pháp lí c a các cá nhân và các nghĩa v pháp lí c a mình (trách nhi m không ư c phép can thi p ho c xâm h i. pháp lí tính c c). N i dung c a quy ch pháp lí công dân - Năng l c pháp lu t và năng l c hành vi thư ng bao g m: c a công dân: Năng l c pháp lu t và năng l c - Các quy n, nghĩa v , trách nhi m pháp hành vi c a công dân là nh ng kh năng c a lí c a công dân: Quy n pháp lí c a công dân công dân ư c nhà nư c th a nh n cho m i là nh ng kh năng có th x s c a công dân công dân ph thu c vào s phát tri n th l c ư c nhà nư c th a nh n và quy nh trong và trí l c c a h . S khác nhau v năng l c pháp lu t. Gi vai trò thi t y u trong quy ch pháp lu t và năng l c hành vi c a các công pháp lí c a công dân là các quy n và t do dân d n n s khác nhau v s lư ng các thu c các lĩnh v c quan tr ng c a i s ng quy n và nghĩa v pháp lí mà h có th có xã h i như kinh t , chính tr , văn hoá, xã ư c t quy ch pháp lí chung c a công dân. h i... ương nhiên, như m t nguyên t c, - Các b o m quy n, nghĩa v và trách không xã h i nào l i th a nh n cho công dân nhi m pháp lí c a công dân: Trong c u thành ư c làm t t c nh ng gì mà h mong mu n, quy ch pháp lí c a công dân còn có c các quy n c a các cá nhân c n ph i có gi i h n, bi n pháp b o m th c hi n các quy n, b i s ng trong m t xã h i mà l i thoát kh i nghĩa v và trách nhi m pháp lí c a h . xã h i y ư c t do ó là i u không th Thông qua các quy nh pháp lu t, nhà nư c ư c. Nghĩa v pháp lí c a công dân là không ch tuyên b các quy n và nghĩa v nh ng bi n pháp c n ph i x s c a công cho công dân mà còn ưa ra các bi n pháp dân do nhà nư c quy nh trong pháp lu t. b o v và m b o cho chúng ư c th c ó chính là nh ng òi h i c a nhà nư c và hi n trên th c t . T t c các bi n pháp, i u xã h i i v i công dân, nh m tho mãn ki n và phương ti n b o m cho công dân nh ng quy n l i chung c a c ng ng và kh năng th c t s d ng và b o v các nh ng cá nhân khác. Trách nhi m pháp lí quy n, t do c a mình thì g i là b o m c a công dân là trách nhi m c a cá nhân quy n, nghĩa v pháp lí c a công dân. Chúng ph i th c hi n úng, y các quy n và thư ng bao g m các b o m v kinh t , nghĩa v pháp lí c a mình. Trong ó bao chính tr , văn hoá, xã h i và pháp lí. B o g m: 1) Ph i gánh ch u nh ng h u qu b t m quy n và nghĩa v pháp lí c a công dân l i n u không th c hi n úng nh ng òi h i th hi n nh ng i u ki n khách quan như c a các quy nh pháp lu t (trách nhi m b n ch t c a ch xã h i, các i u ki n pháp lí tiêu c c); 2) Có ý th c th c hi n m t kinh t ... và nh ng i u ki n ch quan như cách t giác nh ng ch d n, m nh l nh c a mong mu n, s c g ng trong vi c th c hi n t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009 31
nghiªn cøu - trao ®æi quy n, nghĩa v và trách nhi m c a công xã h i, nhà nư c thư ng quy nh quy ch dân t phía cá nhân công dân và c t phía pháp lí riêng cho h . Song y cũng ch là s nhà nư c. Là thành ph n c a quy ch pháp lí chi ti t hoá quy ch pháp lí chung c a công công dân, các b o m quy n và nghĩa v dân thành quy ch pháp lí riêng cho nh ng pháp lí c a công dân cho phép công dân i tư ng ó mà thôi (s chi ti t hoá các không ch s d ng th c hi n các quy n, quy n và nghĩa v pháp lí chung trong h t do c a mình mà còn có th “ u tranh vì th ng các quy nh pháp lu t hi n hành quy n c a mình”. ương nhiên, không ph i thành các quy n, nghĩa v và trách nhi m khi nào nh ng kh năng pháp lí c a công riêng (chuyên bi t) cho nh ng nhóm ngư i dân cũng có th tr thành hi n th c. M t s nh t nh ph thu c vào tu i, gi i tính, quy n, t do pháp lí trong quy ch pháp lí chuyên môn và ngh nghi p c a h . Như c a công dân có th không th c hi n ư c v y, quy ch pháp lí riêng chính là s chi ti t trên th c t . i u này có th là do các i u hoá quy ch pháp lí chung cho nh ng lo i ki n th c t khách quan ã không cho phép i tư ng nh t nh t phía nhà nư c. Như các cá nhân th c hi n ư c chúng ho c b n v y, t t c m i công dân u có quy ch thân cá nhân không có các i u ki n th c pháp lí chung nhưng ph thu c vào tu i, hi n chúng. Trong nh ng trư ng h p ó vi c gi i tính, ngh nghi p và nh ng i u ki n tuyên b m t s quy n, t do pháp lí cho khác m i ngư i s có quy ch pháp lí riêng. công dân ôi khi mang tính hình th c. Vi c thay i, l a ch n ngh nghi p c a cá T n t i quy ch pháp lí chung c a công nhân trong xã h i không nh hư ng gì n dân, nghĩa là trong quy ch pháp lí ó ch n i dung quy ch pháp lí chung ho c riêng ch a ng nh ng gì chung cho t t c m i c a h , không t o ra quy ch pháp lí c bi t công dân và cho m i cá nhân công dân riêng cho h mà ch di n ra s thay i m i tương r . Trong quy ch pháp lí chung c a công quan gi a quy ch pháp lí chung và quy ch dân g m có các quy n, nghĩa v và trách pháp lí riêng v i cá nhân ó mà thôi, b i n i nhi m pháp lí chung cho t t c m i công dân dung quy ch pháp lí c a công dân ph ư c ghi nh n trong hi n pháp và nh ng văn thu c vào ý chí nhà nư c. b n lu t quan tr ng khác c a nhà nư c. Quy ch pháp lí c a m i cá nhân liên Trong quy ch pháp lí chung c a công dân quan ch t ch v i qu c t ch c a cá nhân, b i không ch a ng nh ng quy n, nghĩa v , không ph i ngư i nào cũng là công dân mà trách nhi m pháp lí mà chúng có th xu t ch nh ng ngư i có nh ng tiêu chu n nh t hi n ho c m t i m i cá nhân c th ph nh theo các quy nh pháp lu t c a m i thu c vào ngh nghi p hay a v xã h i, tính nhà nư c c th m i có th tr thành công ch t c a các quan h pháp lu t mà trong ó dân c a nhà nư c ó. Nh ng ngư i mang h tham gia và nhi u i u ki n khác n a. qu c t ch Vi t Nam là công dân Vi t Nam i v i nh ng i tư ng c bi t trong thì có quy ch pháp lí c a công dân Vi t 32 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009
nghiªn cøu - trao ®æi Nam, không ph thu c vào nơi c a h . mà ch nó mong mu n ng th i v m t Còn i v i nh ng cá nhân không ph i là th c t nó cũng l y i t t c nh ng cái ó công dân (ngư i nư c ngoài, ngư i không nh ng ngư i không có nó. Trong nh ng xã qu c t ch), quy ch pháp lí i v i h có h i như v y, “nhân dân lao ng không nh ng i m khác bi t nh t nh so v i công ư c th c s hư ng quy n t do, dân ch , dân. Thông thư ng h không ư c hư ng c i b bóc l t và ph i gánh vác nh ng m t s quy n và không ph i th c hi n m t nghĩa v n ng n ph c v quy n l i c a (2) s nghĩa v pháp lí nh t nh. i v i nh ng giai c p bóc l t”. Vi t Nam, t khi nhân cá nhân mang qu c t ch nư c ngoài còn có dân lao ng dư i s lãnh o c a ng ti n th có nh ng tho thu n gi a các nhà nư c hành cu c cách m ng tháng Tám thành công, v i nhau v quy ch pháp lí c a h . xoá b nhà nư c và pháp lu t th c dân Quy ch pháp lí c a công dân không phong ki n, l p nên Nhà nư c Vi t Nam dân ph i là khái ni m tr u tư ng mà nó t n t i ch c ng hoà, nay là C ng hoà xã h i ch trong i s ng xã h i hi n th c. Nó ph n ánh nghĩa Vi t Nam thì a v c a ngư i dân lao trình phát tri n c a xã h i, thông qua n i ng ã th c s thay i. T a v c a dung c a nó có th ánh giá ư c m c ngư i dân l thu c, b áp b c, bóc l t tàn dân ch , nhân o, ti n b và xu hư ng phát nh n, nhân dân lao ng Vi t Nam tr thành tri n c a xã h i cũng như m i quan h qua ngư i th ng tr , ngư i ch th c s c a t l i gi a nhà nư c và cá nhân. B n ch t c a nư c, ngư i t quy t nh v n m nh c a ch chính tr -xã h i, m c ích, nhi m v , mình. Có th kh ng nh r ng ch trong ch nh ng lí tư ng và nguyên lí cơ b n c a ch dân ch th c s “con ngư i m i b t u chính tr -xã h i là nh ng y u t quy t t mình làm ra l ch s c a chính mình m t nh giá tr , v trí, vai trò th t s c a các cá cách hoàn toàn t giác, ch t lúc ó, nh ng nhân trong xã h i. Không và s không th có nguyên nhân xã h i mà con ngư i làm cho t do, công b ng và dân ch th c s cho phát huy tác d ng m i ưa l i v i m t m c ngư i dân lao ng trong nh ng xã h i mà chi m ưu th và không ng ng tăng lên, ó giá tr c a con ngư i ư c ánh giá nh ng k t qu mà con ngư i mong mu n. không ph i b ng s lao ng, c ng hi n c a ó là bư c nh y c a nhân lo i t vương h mà b ng s lư ng tài s n mà h có ư c, qu c c a t t y u sang vương qu c c a t nơi mà quy n l c nhà nư c th c ch t ch do”.(3) i u này ã ư c ch ng minh b ng n m trong tay m t nhóm ngư i có tài s n. th c ti n xây d ng ch nghĩa xã h i Vi t Trong nh ng xã h i như th , vi c tuyên b Nam và các nư c xã h i ch nghĩa khác. các quy n t do, dân ch cho công dân Ngay t khi m i thành l p, Nhà nư c Vi t thư ng mang tính hình th c, b i vì, v th c Nam dân ch c ng hoà ã ban hành hàng ch t s h u tư nhân ã mang l i cho ch c a lo t các văn b n pháp lu t v t ch c b máy nó t t c nh ng l i ích, s t do, nh ng gì nhà nư c, v ch b u c , v lao ng, t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009 33
nghiªn cøu - trao ®æi gi m tô, v các quy n t do dân ch ghi Hi n pháp Vi t Nam năm 1946 ã ghi nh n nh n, c ng c a v th ng tr , làm ch c a cho công dân h th ng r ng l n các quy n t ngư i lao ng, t o nên quy ch pháp lí m i do dân ch như: T do ngôn lu n; t do xu t cho ngư i lao ng - công dân c a nư c Vi t b n; t do t ch c và h i h p; t do tín Nam c l p. Quy ch pháp lí c a công dân ngư ng; t do cư trú, i l i trong nư c và ra nư c Vi t Nam dân ch c ng hoà ư c c nư c ngoài... Trong quá trình phát tri n i lên bi t c ng c khi b n Hi n pháp dân ch và c a t nư c, quy ch pháp lí c a công dân ti n b u tiên không ch Vi t Nam mà Vi t Nam ngày càng phát tri n cùng v i còn toàn cõi Á ông ư c ban hành - Hi n nh ng thành t u và ti n b xã h i mà chúng pháp năm 1946. Hình thành và phát tri n ta ã t ư c. i u này th hi n r t rõ trong cùng v i h th ng pháp lu t ti n b , quy ch vi c ban hành Hi n pháp Vi t Nam năm 1992 pháp lí c a công dân Vi t Nam luôn có s (s a i năm 2001) và nh ng văn b n lu t thay i v n i dung và tính ch t. Giai o n quan tr ng trong th i gian v a qua, trong ó u khi m i thi t l p, quy ch pháp lí c a ã b sung áng k nh ng n i dung ti n b công dân Vi t Nam m i ch th hi n tinh cho quy ch pháp lí c a công dân Vi t Nam. th n h n ch vi c bóc l t, oàn k t dân t c 2. c i m c a quy ch pháp lí công r ng rãi ch ng gi c ngo i xâm vì c l p dân dân Vi t Nam t c và ti n b xã h i, vì l i ích nhân dân, sau Quy ch pháp lí c a công dân Vi t Nam ó là ch ng phong ki n. Khi cách m ng Vi t th hi n tính n nh, b n v ng, toàn di n và Nam chuy n sang giai o n m i, i ôi v i ng b , n i dung c a nó bao hàm các v n vi c th c hi n nh ng nhi m v c a cách liên quan n t t c các lĩnh v c quan m ng dân t c, dân ch , chúng ta t ng bư c tr ng c a i s ng xã h i như kinh t , dân chuy n d n sang th c hi n nh ng nhi m v s , chính tr , văn hoá, xã h i theo tinh th n c a cách m ng xã h i ch nghĩa thì tính ch t con ngư i là giá tr cao nh t, mang l i h nh dân ch nhân dân trong quy ch pháp lí c a phúc cho con ngư i là m c tiêu c a vi c quy công dân Vi t Nam chuy n d n sang tính nh, phát tri n quy ch pháp lí c a công ch t xã h i ch nghĩa v i m c tiêu ra là dân. Th m nhu n tư tư ng ó, quy ch pháp ch ng áp b c, ch ng bóc l t và m i s b t lí c a công dân Vi t Nam ư c xây d ng công, xây d ng xã h i dân ch , công b ng, trên tinh th n c a ch nghĩa nhân o chân văn minh. Nh ng tư tư ng ó ã ư c ghi chính, gi i phóng ngư i lao ng kh i m i nh n, c ng c và phát tri n b ng h th ng s áp b c, bóc l t, kh ng nh t t c quy n pháp lu t c a Nhà nư c Vi t Nam xã h i ch l c nhà nư c thu c v nhân dân, nhân dân nghĩa. úng như Ch t ch H Chí Minh ã lao ng là ngư i ch , ngư i sáng t o và là nh n m nh n u nư c c l p mà dân không ngư i ư c quy n hư ng th m i c a c i v t ư c hư ng h nh phúc t do thì c l p ch t và tinh th n trong xã h i, m i công dân, cũng ch ng có nghĩa lí gì. Trên tinh th n y m i dân t c u có quy n hư ng t do và 34 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009
nghiªn cøu - trao ®æi h nh phúc. Ch nghĩa nhân o trong quy gia chính quy n và công cu c ki n qu c tuỳ ch pháp lí c a công dân Vi t Nam còn th theo kh năng và c h nh c a mình” (các hi n s chăm lo c a Nhà nư c và xã h i i u 6, 7 Hi n pháp năm 1946)... Nguyên t c i v i tính m ng, tài s n, danh d , nhân bình ng không ch d ng l i s bình ng ph m c a m i ngư i dân. Là ngư i su t i gi a các công dân mà nó ư c suy r ng ra ph n u vì l i ích dân t c, vì h nh phúc c a s bình ng gi a các dân t c “t t c các dân nhân dân, v i ham mu n nhân dân ai cũng t c trên th gi i u sinh ra bình ng...” và có cơm ăn, áo m c, ai cũng ư c h c hành, s bình ng gi a nam và n “ph n Vi t Ch t ch H Chí Minh ã căn d n: “Vi c gì Nam ã ư c ngang hàng v i àn ông có l i cho dân thì làm. Vi c gì có h i cho ư c hư ng chung m i quy n t do c a m t dân thì ph i tránh”.(4) V i tinh th n ó, công dân”.(6) Chính quy n v tay nhân dân, ng, Nhà nư c và xã h i luôn chăm lo t i Nhà nư c ta là c a t t c nh ng ngư i lao m i m t i s ng c a nhân dân, có nh ng ng cùng sinh s ng trên t nư c ta. Chúng bi n pháp giúp thi t th c i v i t t c ta có quy n và có i u ki n t tay xây nh ng ngư i dân mà vì lí do nào ó h c n d ng i s ng t do, h nh phúc cho mình, t i s giúp . i v i nh ng ngư i già, nhân dân lao ng là ngư i ch c a t t c c a ngư i tàn t t, tr m côi không nơi nương c i v t ch t và văn hoá, u bình ng v t a thì ư c Nhà nư c và xã h i giúp . quy n và nghĩa v . S bình ng gi a con Quy ch pháp lí c a công dân Vi t Nam ngư i ư c coi là tư tư ng ch o xuyên ư c xây d ng trên nguyên t c m i công dân su t quá trình xây d ng và c ng c quy ch u bình ng trư c pháp lu t. Vì v y, trong pháp lí c a công dân Vi t Nam. M c dù giai h th ng pháp lu t Vi t Nam không có quy o n hi n nay, vi c th c hi n công b ng và nh nào nh m h n ch hay mang l i c bình ng còn nhi u h n ch song ã và quy n cho công dân này hay công dân khác ang di n ra quá trình c ng c và phát tri n ph thu c vào nh ng c tính cá nhân hay nguyên t c bình ng v m t pháp lí sang s nh ng d u hi u xã h i c a h . i u ó ã bình ng th c t , chuy n hoá d n s bình ư c Ch t ch H Chí Minh kh ng nh ngay ng sang công b ng xã h i, nghĩa là chuy n trong câu m u b n Tuyên ngôn c l p: hoá t s bình ng v quy n, nghĩa v và “Con ngư i sinh ra ai cũng có quy n s ng, nh ng kh năng pháp lí sang s bình ng v quy n t do và quy n mưu c u h nh nh ng kh năng th c t tho mãn nhu c u phúc...”(5) Tư tư ng này c a Ch t ch H Chí chính áng c a m i công dân. Nh ng quy Minh ư c c th hoá trong Hi n pháp năm nh c a h th ng pháp lu t Vi t Nam cùng 1946: “T t c công dân Vi t Nam u ngang nh ng ho t ng th c t c a ng, Nhà quy n v m i phương di n chính tr , kinh t , nư c và xã h i ta ã và ang minh ch ng văn hoá”; “T t c công dân Vi t Nam u cho quá trình hi n th c hoá tư tư ng: “M i bình ng trư c pháp lu t, u ư c tham công dân u bình ng trư c pháp lu t”. t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009 35
nghiªn cøu - trao ®æi Quy ch pháp lí c a công dân không ch mình không th tách r i vi c thi hành nghĩa ư c xác nh b i các quy n c a công dân v c a mình: “ âu có l i ích thì ó có mà b ng c nghĩa v c a công dân. Có th quy n h n b o m l i ích ư c th c nói quy n và nghĩa v c a công dân là hi n. Nhưng l i ích và quy n h n ph i i ôi nh ng y u t c n thi t, không th thi u, v i nghĩa v và trách nhi m mà cao nh t là mang tính quy t nh i v i quy ch pháp lí nghĩa v và trách nhi m i v i s nghi p c a công dân, chúng có quan h ch t ch v i xây d ng và b o v T qu c xã h i ch nhau. C. Mác ã nh n m nh: “Không có nghĩa”.(9) M t khác, công dân s d ng các quy n thì không có nghĩa v và không có quy n, t do c a mình không ư c làm t n nghĩa v thì không ư c hư ng quy n”.(7) h i n l i ích c a ngư i khác, c a xã h i. Quy n và nghĩa v c a công dân là s bi u S th ng nh t gi a quy n và nghĩa v c a hi n m i liên h pháp lí qua l i gi a nhà công dân còn ư c bi u hi n s th ng nh t nư c và công dân. M i bên u có nh ng cơ b n v kinh t , chính tr và xã h i c a xã quy n và nghĩa v pháp lí i v i nhau, h i ta, s th ng nh t v nhi m v và m c quy n c a công dân s là nghĩa v c a nhà ích c a xã h i và công dân; s b o m c n nư c và ngư c l i. Như v y, công dân có thi t t phía Nhà nư c và s quan tâm c a quy n thì ng th i ph i có nghĩa v . Công Nhà nư c cũng như c a công dân vào vi c dân có nghĩa v i v i nhà nư c (ch ng hi n th c hoá các quy n và nghĩa v c a h n, nghĩa v óng thu và lao ng công công dân dư i ch ta. ích) thì công dân cũng có quy n òi h i nhà Công cu c c i t o xã h i cũ, xây d ng xã nư c áp ng nh ng l i ích và quy n l i h i m i c a nhân dân ta ã t ư c nh ng nh t nh c a mình, nhà nư c ph i có trách thành t u trên nhi u lĩnh v c khác nhau c a nhi m ph c v nhân dân. Nh n m nh nghĩa i s ng, c bi t là t khi t nư c ta bư c v c a nhà nư c i v i nhân dân, Ch t ch vào th i kì i m i, h i nh p, xây d ng n n H Chí Minh vi t: “Chúng ta ph i bi t r ng kinh t th trư ng nh hư ng xã h i ch các cơ quan c a Chính ph t toàn qu c cho nghĩa, xây d ng nhà nư c pháp quy n c a n các làng, u là công b c c a dân, nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân thì nghĩa là, gánh vi c chung cho dân, ch quy ch pháp lí c a công dân Vi t Nam ã không ph i è u dân như trong th i kì có nh ng bư c phát tri n áng k . M t m t, dư i quy n th ng tr c a Pháp-Nh t”.(8) Do nó ư c c ng c , làm phong phú thêm n i v y, pháp lu t nư c ta quy nh: Quy n c a dung và nh ng bi n pháp m b o hi n th c công dân không tách r i nghĩa v c a công hoá các quy n, t do dân ch c a công dân dân. Nhà nư c b o m các quy n c a công ã ư c pháp lu t ghi nh n; m t khác, trong dân, công dân ph i làm tròn nghĩa v c a các văn b n pháp lu t mà c bi t là trong mình i v i Nhà nư c và xã h i. S th ng Hi n pháp ti p t c ghi nh n, b sung thêm nh t gi a quy n và nghĩa v c a công dân các quy n, t do m i cho công dân. Ch ng òi h i công dân th c hi n quy n, t do c a h n, i u 50 Hi n pháp năm 1992 ã quy 36 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009
nghiªn cøu - trao ®æi nh: “ nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t Nam ã thi t l p nh ng cơ s pháp lí Vi t Nam, các quy n con ngư i v chính tr , v ng ch c t o i u ki n cho nhân dân lao dân s , kinh t , văn hoá và xã h i ư c tôn ng th c hi n t t nh t, y nh t quy n tr ng, th hi n các quy n công dân và làm ch c a mình, xây d ng xã h i mà trong ư c quy nh trong Hi n pháp và lu t”. V i ó m i kh năng, tài năng, trí tu c a con tinh th n ó, hàng lo t các quy n quan tr ng ngư i u ư c b c l và phát tri n t t nh t. khác cũng ư c ghi nh n như: Quy n tham V n là m i ngư i dân c n ph i nh n th c gia qu n lí nhà nư c và xã h i; quy n t do ư c a v pháp lí c a mình, tích c c tham kinh doanh theo quy nh c a pháp lu t; gia ho t ng trong t t c các lĩnh v c c a quy n thông tin và quy n ư c thông tin... i s ng xã h i, s d ng và th c hi n t t c Tuy v y, th i gian qua các cơ quan có th m nh ng kh năng mà pháp lu t cho phép quy n ban hành và th c thi pháp lu t cũng nh m tho mãn nh ng nhu c u c a b n thân, ã ưa ra nh ng quy nh nh hư ng t i l i c a xã h i theo phương châm dân bi t, dân ích h p pháp, chính áng c a nhân dân như bàn, dân làm, dân ki m tra. Trong i u ki n quy nh “m i ngư i ch ư c ăng kí m t i m i, h i nh p qu c t , xây d ng nhà xe mô tô ho c xe g n máy”(10), quy nh vi c nư c pháp quy n, c ng c xã h i dân s và t m d ng ăng kí xe máy các qu n n i phát tri n b n v ng c a t nư c hi n nay, thành Hà N i(11) cũng ã xâm ph m quy n vi c c ng c và phát tri n quy ch pháp lí s h u tài s n c a công dân ư c Hi n pháp c a công dân nư c ta òi h i: quy nh; Hi n pháp năm 1992 quy nh - Không ng ng c ng c và m r ng dân công dân có quy n t do cư trú nhưng nh ng ch trên các lĩnh v c khác nhau c a i s ng quy nh c a pháp lu t v h kh u và g n h xã h i c ng c và kh ng nh a v làm kh u v i vi c gi i quy t, th c hi n m t s ch thiên nhiên, làm ch xã h i và làm ch chính sách xã h i như mua nhà , i u ki n b n thân mình c a nhân dân; ư c h c t p t i các trư ng ph thông và - Ti p t c c ng c , làm phong phú thêm các i u ki n sinh ho t khác ã h n ch n i dung và nh ng bi n pháp m b o quá quy n hi n nh này c a công dân... trình hi n th c hoá các quy n, t do dân ch L ch s c a nhân lo i là l ch s phát tri n c a công dân ã ư c pháp lu t ghi nh n. t do c a con ngư i. T a v l thu c vào Nhanh chóng ban hành Lu t v trưng c u ý thiên nhiên, l thu c vào các th l c áp b c, dân ngư i dân có th th c s ư c quy t bóc l t trong xã h i, nh ng ngư i lao ng nh nh ng v n quan tr ng nh t liên quan ã và ang t ng bư c làm ch thiên nhiên, n t nư c và b n thân h ; làm ch xã h i và làm ch b n thân mình. S - Ti p t c ghi nh n, b sung thêm các quy n, phát tri n này ã và ang ư c c bi t minh t do dân ch m i cho công dân phù h p v i ch ng b i th c ti n xây d ng ch nghĩa xã s phát tri n kinh t , chính tr , xã h i c a t h i nư c ta cũng như các nư c xã h i nư c, các giá tr c a cá nhân ngư i lao ng ch nghĩa anh em khác. H th ng pháp lu t ph i luôn ư c cao, ư c tôn tr ng; t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009 37
nghiªn cøu - trao ®æi - y m nh hơn n a quá trình xây d ng ghi nh n ngày càng nhi u các quy n, t do và c ng c Nhà nư c pháp quy n xã h i ch dân ch cho công dân, không ư c ưa ra nghĩa Vi t Nam c a dân, do dân, vì dân. nh ng quy nh làm t n h i n các quy n, Nguyên t c t t c quy n l c nhà nư c thu c t do dân ch c a ngư i dân mà còn ph i t o v nhân dân ph i ư c tri t th c hi n trong m i i u ki n thu n l i cho các quy n, t th c t . Quy ch pháp lí c a công dân ph i do dân ch này ư c th c hi n trên th c t , ư c quy nh sao cho công dân bình ng ph i “làm sao cho nhân dân bi t hư ng v i Nhà nư c trư c pháp lu t. Tranh ch p quy n dân ch , bi t dùng quy n dân ch c a gi a Nhà nư c và cá nhân công dân ph i mình, dám nói, dám làm...”.(10) ng và Nhà ư c gi i quy t b ng con ư ng tư pháp th t nư c Vi t Nam luôn mong mu n phát tri n s khách quan, vô tư và công b ng. Nhà nư c toàn di n nhân cách cho m i cá nhân, mu n và công dân ph i tôn tr ng l n nhau, vì nhau h hành ng có ý th c, có m c ích áp và c hai bên u ph i th c hi n nghiêm ng nh ng nhu c u, òi h i c a xã h i, coi ch nh, y nh ng quy nh c a pháp lu t; ó như òi h i c n thi t c a chính b n thân - T o m i i u ki n nhân dân ư c mình, m i công dân hãy s d ng quy n h n s ng trong môi trư ng t nhiên và xã h i an và th c hi n nghĩa v c a mình như nh ng toàn, trong s ch và lành m nh, m i ngư i òi h i n i tâm c a chính mình, như thói u có i u ki n phát tri n và phát huy quen c a b n thân./. nh ng năng l c t t p c a b n thân vì l i ích c a m i cá nhân và c a t t c m i ngư i (1).Xem: C. Mác - Ph. Ăngghen, Toàn t p, t p 3, Nxb. Chính tr qu c gia-S th t, Hà N i, 2004, tr.11. theo m c tiêu mà ng, Nhà nư c Vi t Nam (2).Xem: H Chí Minh, Toàn t p, t p 9, Nxb. Chính ã ra hi n nay là ph n u : “dân giàu, tr qu c gia, Hà N i, 1995, tr. 592. nư c m nh, xã h i công b ng, dân ch , văn (3).Xem: C. Mác - Ph. Ăngghen, Toàn t p, t p 20, minh”. Nhà nư c và xã h i c n có nh ng Nxb. Chính tr qu c gia-S th t, Hà N i 1994, tr. 393. bi n pháp m nh hơn, hi u qu hơn trong (4).Xem: H Chí Minh, s d, tr.22. vi c b o v môi trư ng, không ch p nh n (5).Xem: H Chí Minh, s d, tr. 1. (6).Xem: H Chí Minh, s d, tr.440. vi c phát tri n kinh t b ng cách b t ch p (7).Xem: C. Mác - Ph. Ăngghen, Toàn t p, t p 16, môi trư ng. Kiên quy t và x lí m nh hơn tr.13 (ti ng Nga). n a i v i nh ng k c ý gây ô nhi m môi (8).Xem: H Chí Minh, s d, tr. 56. trư ng, nh ng k s n xu t, buôn bán lương (9).Xem: Lê Du n, N m v ng quy lu t i m i qu n th c, th c ph m có các ch t c h i, m t v lí kinh t , Nxb. S th t, Hà N i 1984, tr.15. sinh nh hư ng t i s c kho nhân dân và các (10).Xem: Thông tư c a B công an s 02/2003/TT- BCA ngày 13/01/2003 v hư ng d n t ch c c p ăng th h tương lai. C n chú tr ng t i s an toàn kí, bi n s phương ti n giao thông cơ gi i ư ng b , c a ngư i dân trên m i phương di n c a i (11).Xem: Quy t nh c a U ban nhân dân thành s ng xã h i t lao ng, s n xu t n ăn ph Hà N i s 33/2003/QT-UB u ng, sinh ho t, vui chơi...; (10).Xem: H Chí Minh, Toàn t p, t p 12, Nxb. Chính - Nhà nư c và xã h i không nh ng ph i tr qu c gia, Hà N i, 1995, tr. 223. 38 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2009

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng

172 tài liệu

837 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.