Báo cáo khoa học:Bài học về ý nghĩa của khoan dung từ lịch sử đối với hiện tại ở Việt Nam

Chia sẻ: Lan Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

78
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày và phân tích một số biểu hiện của khoan dung trong quá trình xây dựng và bảo vệ đất nước, trong đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo,... ở Việt Nam. Từ đó, tác giả khẳng định rằng, khoan dung là một giá trị truyền thống của dân tộc Việt Nam. Và, giá trị truyền thống này cần phải được kế thừa và phát huy trong điều kiện hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học:Bài học về ý nghĩa của khoan dung từ lịch sử đối với hiện tại ở Việt Nam

TRIET HOC, SO 9 (232), THANG 9-2010 NGHIEN CCrU VA HOC TAP BAI HOC VE Y NGHIA CUA KHOAN DUNG TU* LICH SU' DOI V d l HIEN TAI 6 VIET NAM NGUYfiN THI PHUONG MAI'^ Bdi viei trinh bdy vd phdn tich mpt so'bieu hien cda khoan dung trong ijud trinh xdy diing vd bdo ve ddt niidc, trong dodn kei ddn tpc, dodn ke't tdn gido,... d Viet Nam. Tii do, tdc gid khdng dinh rang, khoan dung Id mpt gid tri truyin thdng cua ddn tpc Viet Nam. Vd, gid tri truyin thdng ndy cdn phdi diidc ke thiia vd phdt huy trong diiu kien Men nay. ung vdi sfl bung nd cua cac t h a n b tUu chung mang tinb n h a n loai. Bdi vay, chung khoa hoc va cdng nghe, van de khoan ta khdng nen coi khoan dung chi la nhflng dung cung dang dflng trfldc nhflng gia tri dao dflc, gia tri van hda, gia tri chinh thach thflc khdng nhd •vi tinh hai mat cua tri hay gia tri tdn giao tach rdi nhau. viec ap dung nhflng t h a n h tflu dd vao cuoc Trong thdi gian gan day, n h a t la nhflng sd'ng. va'n de khdng nam d ban t h a n nhflng thap nien cud'i cua the ky XX, khoan dung thanh tiiu do, ma chinh la d •viec con ngfldi dfldc nhac den nhieu vdi vai trd la mgt gia sfl dung chung n h u the nao, vi muc dich gi. tri dao dflc cua con ngfldi ndi chung. Nd dfldc Ngay nay, chien t r a n h va xung dot van nhac de'n nhieu trong md'i quan he gifla con xay ra d nhieu khu •viic, cuoc chay dua "vu ngUdi vdi n h a u cung nhU gifla con ngfldi vdi trang dang tac dong r a t ldn va nhieu mat mdi trUdng sd'ng xung quanh minh. Muc den cuoc sd'ng cua con ngfldi, can trd sfl dich cua nd la duy tri sfl tdn tai gifla ca hai phat trien xa hoi. Ben canh do, qua trinh dd'i tfldng trong ba't ky md'i quan he nao. toan c i u boa dang t h u h u t va ddi bdi sfl Den nay, van chfla cd mgt dinh nghia lien ket cac qud'c gia vi muc tieu phat trien. hoan chinh ve khoan dung, bdi nhfl Do vay, •viec hieu va tdn trgng nhflng gia tri UNESCO da tflng khang dinh, cac dinh vd'n cd cua mdi qud'c gia, moi dan toe cung nghia ve khoan dung khdng bao chfla bet nhu nhflng gia tri mdi binh t h a n h la v i n de dUdc ndi dung ma nd phan anh. Song, ve cd cap thiet. Dd chinh la ly do vi sao trong thdi ban, khoan dung dUdc hieu "la sU tdn trong, gian g i n day, va'n de khoan dung dUdc nbac sU c hip n h a n va sfl thfldng thflc cua sU da den rat nhieu va dfldc tim bieu tfl nhieu gdc dang, phong phu trong nen van boa the gidi, do khac nhau. Gia tri cua khoan dung dUdc trong cac binh thflc cua sfl diin dat va each ghi nhan la cd tac dong khdng nhd den sfl thflc cua tdn tai ngfldi", "khoan dung khdng phat trien cua xa hoi. Khoan dung nhU mot phai la sfl nhfldng bg, sfl ha minh bay n h a n each thflc de p h a t huy hdn nfla gia tri n h a n dac an", "khoan dung la trach nhiem. Dd la dao cua khoa hoc, ky t h u a t va cdng nghe trong cuoc sd'ng, ddng thdi, no gop phan gifl (*) Nghien cfiu vien, Vien Trie't hpc, Vien Khoa hpc gin nhflng gia tri truyen thohg, dao dflc xa hoi Viet Nam. 57
NGUYEN THI PHUONG MAI sfl duy tri quyen con ngfldi, chu nghia da than. Ban dau, sfl ra ddi cua n h a nfldc Van dang (ke ca da dang van boa), che do dan Lang - Au Lac khdng hoan toan la ket qua chu va luat le", "viec thflc hien van de khoan cua cugc dau t r a n h bang •vu Iflc trong ndi bg dung khdng cd nghia la khoan dung cua sU cac cdng ddng, cac tgc ngUdi, ma chinh la de bat cdng xa hgi, sfl tfl bd hay sfl suy nhfldc tim mgt sU doan ke't, hen ket tii nguyen trong nhan thflc cua mgt ngfldi nao dd. Nd n h i m tang hieu s u i t •viec tri thuy. Dd cung cd nghia la mdi ngUdi deu dUdc tfl do trong la n h a n td' tao nen nen mdng dau tien cua viec gifl •vflng nhan thflc cua chinh minh va t a m hdn, dao ly, phong tuc, tap quan, lo'i thfla nhan quyen dd cua ngUdi khac"(l). sd'ng khoan dung cua con ngUdi Viet Nam Qua do, cd the khang dinh rang, khoan vdi y nghia ddng bao ca nUdc deu la con dung khdng chi la viec nam lay nhflng Rdng, chau Tien, ndi gid'ng Lac Hdng, coi nguyen tac sd'ng cd ban, ma cdn la dieu kien nhau nhfl anh em trong mdt dai gia dinh cac cho hda binh, cho phat trien kinh te va cho dan tgc Viet Nam. sfl tien bd xa hdi. Khoan dung phai an sau Cung vdi viec dflng nfldc, dng cha ta khdng chi trong tam tri cua moi ngUdi nhU cung nhieu l l n phai dUdng d i u chd'ng cac mot thai do flng xfl, ma ca trong nhflng each the llie ngoai xam cd quan ddng va cd vu bd' tri cua sfl van hanh xa hgi va chinh tri, khi m a n h hdn nhieu l l n de bao ve dat nfldc. chi phd'i va tao dflng nhflng md'i quan be Bao ve khdng chi ve m a t lanh thd, ma cdn gifla con ngfldi vdi con ngUdi. Khoan dung bao ve nen van boa, bao ve truyen thd'ng khdng chi thuoc ve dao dflc cua mdi ca nhan, dan tdc da lam nen b a n s i c van boa cua ma cdn the bien tinh than yeu hda binh cua Viet Nam. Bdi, kbi mgt dan tgc nay den mdi dan toe. xam chidm lanh thd cua mgt dan tgc khac Trong lich sfl Viet Nam, khoan dung la thi khdng cbi tien h a n h cac h a n h dgng mot dac tinh hinh t h a n h trong qua trinh quan sfl ma qua do, cdn buy hoai, tan pha, tdn tai va phat trien truyen thd'ng dan tgc. ddng boa van hda dan tgc l y . Ket qua la, Trai qua nhieu the he, tinh than khoan nen van boa cua dan tgc bai t r a n hoac bi dung a'y ngay cang dfldc gan lgc va bdi dap ddng hoa, hoac se ddng boa chinh nen van them. Tuy nhien, trong bd'i canh toan cau boa cua dan tgc t h i n g tran. Do vay, •viec hda, trUdc het la toan cau boa kinb te bien bao tdn va p h a t trien b a n sac van hda dan nay, gia tri cua khoan dung dang dflng tgc la mgt yeu c i u bflc thiet. ' trUdc nhflng thach thflc mdi va nd c i n phai De cd the tdn tai ben canh •viec duy tri dugc bao tdn va phat huy. ban sac van hda truyen thd'ng, van hda Viet Tinh t h i n khoan dung tham d i m trong Nam phai cd nhflng boat dgng de tii bao ve truyen thd'ng dan tdc Viet Nam dfldc xay trfldc nhflng yeu to' cua van boa ngoai bang. dflng va due ket trong sud't tien trinh lich Cha dng t a da tien h a n h bao ve ndn van sfl cua dan tdc. Chung ta thfldng ndi rang, hoa Viet Nam khdng phai bang t u tudng doan ket la mgt truyen thd'ng quy bau cua bao thu, cd' chip, tii cao tfl dai, ma da cd sfl dan tgc ta. Chinh truyen thdng do da the tiep bien nhflng n h a n to' van hda ngoai hien tinh t h a n tUdng than, tUdng ai, chap nhap de t a n g len ndi Iflc van hda cua dan nhan nhflng khac biet de cflng n h a u bao ve tgc. Trong qua trinh dflng nude va gifl nfldc, cugc sd'ng cua minh trfldc sflc manh cua tfl nhien, nang cao dieu kien sd'ng cua ban n i Ypm- hftp//www.une9a3nrefeleran3e^dedam^.hfrrdipnr!^^ 58
BAI HOC VE Y NGHiA CUA KHOAN DUNG... van boa Viet N a m da cd nhflng cudc tiep chinh tri, den chu quyen qud'c gia, Cdng xuc, tie'p bien cac nen van hda ldn thanh giao xam nhap vao nUdc ta cung vdi ddi cong, nhu sfl truyen ba hda binh cua P h a t quan xam lUdc cua thUc dan Phap. Do vay, giao tfl An Do sang; sfl tiep xuc, tiep bien da cd luc bgn thflc dan - de qud'c da tim mgi thanh cdng ddi vdi van hda Trung Hoa, each ldi dung, kich dgng, chia re cac tdn bang ca con dudng cUdng bflc va tfl nguyen giao de thflc hien da t a m xam lUdc va thd'ng cac yeu to' van hda Han va sfl tiep xuc vdi tri cua chung. NhUng, mgi am mUu va van hda phUOng Tay. Song, van hda Viet h a n h dgng do deu t h a t bai trUdc tinh t h i n Nam khdng nhflng khdng bi ddng hoa, ma khoan dung va doan ket cua dan tgc ta. da sang lgc va tiep t h u nhflng yeu to' mdi O Viet Nam, tinh t h a n khoan dung phu hdp vdi gia tri nen tang cua van hda trong linh vUc tdn giao khdng chi the hien d dan tgc Viet. Nhd dd, van hda Viet Nam sfl tdn trgng nhu d u t a m linh, ma da cd sfl vfla gifl dUdc ban s i c dan tdc, vfla trd nen n h a n thflc rang, cac tdn giao ldn deu ed mdt phong phu hdn. Cung bdi vay, du trai qua diem chung la day con ngfldi lam dieu mgt nghin nam B i c thudc va hdn 100 nam thien, tranh dieu dfl, hudng con ngUdi den dudi ach thd'ng tri cua thflc dan - de qud'c, cdi ngudn chung cua loai ngUdi, hudng de'n khdng nhflng dan tgc Viet Nam da khdng Chan - Thien - My. Neu Nho giao day con bi ddng hda, ma van boa Viet Nam van tdn ngUdi ve n h a n nghia, Dao giao day con tai ben vflng, khdng bi hda tan. Dd chinh ngUdi biet quy trgng va sd'ng hai hda vdi tU la nhd tinh t h i n khoan dung da tfl lau dan nhien, Cdng giao day con ngUdi ve cdng dfldc td dam trong nen van hda dan tdc bang va binh dang, thi P h a t giao day con Viet Nam. ngUdi ta ve tfl, bi, hi, xa, vi tha,... Do biet Vdi tinh t h i n khoan dung ve van hda hda ddng va dung hdp gifla cac tdn giao, vd'n CO va nhfl la mgt gia tri cO ban, cudc nen du cd dng vua nao dd coi trgng hoac sd'ng tinh t h i n cua mdi con ngUdi, mdi tdc dinh kien vdi tdn giao cu the nhflng da la ngUdi sinh sd'ng tren da't nfldc Viet Nam ngUdi Viet ai cung coi trgng tuc thd cung td nhin chung deu dUdc tfl do, ke ca tfl do ve tien, hudng ve ngudn cdi chung. mat tin ngUdng, tdn giao. Do do, xet ve mat Ben canh dd, tinh chat khoan dung cdn tdn giao, cd the ndi, trong lich sfl Viet Nam the hien r a t ro trong md'i quan he gifla con khdng cd chien t r a n h gifla cac tdn giao nhfl ngUdi vdi n h a u khdng ke dan tgc, dang cap, da tflng dien ra d mgt sd' nfldc khac. Va, chung tdc, tdn giao,... Dd la md'i quan he hiem cd ndi nao ma cac tdn giao, cac tin cao quy nha't cua cudc sd'ng va nd cung lam ngUdng khac nhau lai chung sd'ng hda binh nen gia tri n h a n van cua truyen thd'ng dan nhu d Viet Nam. Chang ban, khi thoat khdi tdc. Chinh vi vay, khi tinh the b i t buoc ach dd hg cua phong kien Trung Hoa, dan phai dung vu Iflc de bao ve da't nUdc, den tgc ta budc vao xay dflng nen van minh Dai khi chien thang, dfl cam t h u quan xam lUOc Viet. Phat giao dUdc tdn lam qud'c giao, bao nhieu chang nfla, ke ca tflng cd khi nhflng tfl trieu dinh trung Udng den cac "cam giac nfldc the khdng cflng sd'ng", lang xa deu khdng cd sfl ky thi tdn giao. nhUng khi dat nUdc da dUdc yen binh, dgc Tinh hinh nay chi dflt g l y trong mgt thdi lap thi thai do flng xfl cua dan tdc Viet van gian ngan khi cd cue dien truyen dao Cdng la khoan dung dd'i vdi ke t h u bai tran: "the giao "bat thUdng" trfle tiep lien quan den long trdi td lUdng hieu sinh". Dieu nay the 59
NGUYEN THI PHUONG MAI hien rd nha't h a n h ddng mang tinh cha't sfl phat trien hien nay cua da't nfldc. khoan dung cua dan tdc ta. Viet Nam cung nhu nhieu dan tgc khac Dd'i vdi quan xam lUdc da nhU vay, dd'i tren the gidi dang dflng trUdc sfl bung nd vdi ddng bao trong cung cdi ngudn thi tinh cdng nghe thdng tin, qua trinh dd thi hda, than khoan dung cung the hien ra't sau sac. sfl di dan, hdp tac kinh td, trao dd'i van hda, Cha dng ta da tflng day "danh ke chay di, du lich, v.v.. Sfl bung nd dd •vfla thuc day khdng ai danh ngUdi chay lai". Du cd mac cac qud'c gia xich lai gan nhau, vfla md ra cd ldi den may thi cung sfla dUdc va khi da hgi t h u a n ldi de phat trien kinh te, van hda, nhan ra ldi lam thi cdn quy hdn ra't nhieu. ddng thdi cai td't, cai xa'u, cai tieu cflc cua Tfl mdt sd' bieu hien cu the tren day, cd van hda dgc bai tfl ben ngoai cung theo dd the nhan dinh rang, tinh t h a n khoan dung ma xam n h a p vao nUdc ta. TrUdc tinh hinh Viet Nam dfldc due ket tfl chinh truyen ay, khi giao lUu kinh te, van hda, chung ta thd'ng da'u t r a n h dflng nUdc va gifl nUdc qua phai gifl vflng dde lap, chu quyen, tiep thu hang nghin nam lich sfl. Tuy khdng cd mdt mdt each cd chgn lgc nhflng gia tri td't dep he tho'ng ly thuyet hoan chinh, song, den cua nen van hda hien dai the gidi, ddng thdi nay, tinh t h i n khoan dung do van dUde ke phai da'u t r a n h chd'ng lai sfl xam nhap cua thfla va tiep tuc phat huy trUdc nhflng van hda dgc hai, ud'n nan kip thdi khuynh thach thflc ldn cua thdi dai. Cung qua day, hudng sung ngoai, mat gd'c, lai cang, bat chung ta tha'y rang, khoan dung trong tinh chap dao ly, coi thudng cac gia tri nhan ai, than cua ngUdi Viet Nam khdng phai la khoan dung vd'n da trd t h a n h truyen thd'ng, nhflng ly luan cao sieu, ma dd la nhflng t h a n h gia tri dao dflc va van boa quy bau triet ly gian di cd the tim tha'y trong boat cua dan tdc. ddng sd'ng hang ngay cua nhflng con ngfldi Cha dng ta da xay diing nen tang doan Viet Nam, ke ca nhflng ngfldi binh di n h i t . ket dan tgc va nd da dUdc h u n due lai bang C6 the, t h u a t ngfl trong nhflng triet ly ay chinh sflc Iflc va sfl hy sinh cua nhflng khdng xua't phat tfl chinh ngdn ngfl cua ngUdi con dat Viet. Den nay, truyen thd'ng dan tdc, nhflng ban chat cua tinh t h a n do dd van dang dfldc duy tri va can phai dfldc thi khdng the lan dUdc. phat huy m a n h me bdn nfla. Bdi, du dieu Chinh lich sfl da kiem chflng cho nhflng kien lich sfl - xa hgi da thay dd'i, nhflng muc gia tri td't dep cua dan tdc ta thi khdng le tieu cua doan ket dan tgc thi khdng thay nao, trong thdi ky cd nhflng bien chuyen dd'i. Chi khac la, viec chd'ng lai ke thu, bao manh me ve mgi mat trong ddi sd'ng xa hdi ve da't nUdc se khdng chi bang vu Iflc nfla, nhfl hien nay, nhflng gia tri dd lai khdng ma cdn bang nhieu hinh thflc khac, nhfl phat huy bet y nghia cua minh. Va'n de la, bang van boa, bang kinh te,... Viec dflng nhflng gia tri dd da dUdc coi trgng va hieu nUdc khdng phai chi la md rdng lanh thd ve dung hay chUa. Ben canh dd, tfl bai hgc lich mat dia ly, ma cdn la phat huy mgi ngudn sfl, chung ta cd the rut ra nhflng kinh lUc de p h a t trien da't nfldc. Ngudn liie dd nghiem quy gia, trong dd cd gia tri cua tinh khdng chi la nhflng ngudn tai nguyen thien than khoan dung. Gia tri cua tinh t h i n dd nhien s i n cd, ma cdn la ngudn tai nguyen ddng gdp dang ke trong sii phat trien cua tri tue, tri thflc cua mdi con ngudi. qud'c gia khdng chi trong qua khfl, ma nd Trong nhflng nam g i n day, Dang va cdn dfldc nhin n h a n nhfl la mdt cdng cu cho Nha nUdc ta n h l c nhieu den viec phat trien 60
BAI HOC VE Y NGHIA CUA KHOAN DUNG... ngudn n h a n l u c Dd la tai san quy gia nhat sfl the hien quy luat dao thai cua tfl nhien ma qud'c gia cd. Tai san dd khong chi cd d ca trong Hnh vfle van boa. nhan, ma dd cdn la sfl lien ket gifla cac ca Trong khi dd, cd tien bd ve mat van boa nhan dd nfla, vi "Mgt cay lam chang nen thi mdi cd tien bd ve mat ky thuat, ve mat non; Ba cay chum lai nen hdn nui cao". Hdn kinh te va ve mat xa hgi. Ma de phat trien nfla, •viec xay dflng khd'i dai doan ket cua van boa thi phai dfla tren truyen thd'ng td't dan tgc Viet Nam khdng chi bao gdm mgi dep cflng vdi viec tiep bien nhflng gia tri ngfldi dan trong nUdc, ma cdn mdt bg phan van boa cua thdi dai. Lich sfl Viet Nam da khdng nhd nhflng ngUdi con sd'ng ly hUdng. chflng minh ri't ro rang, qua nhieu l l n tiep Nhflng ngUdi Viet Nam, vi bat cfl ly do gi xuc, tiep bien, van boa Viet Nam da cd ma phai sd'ng xa que hfldng, deu mong nhflng phat trien nha't dinh, ddng thdi, mud'n trd ve giup ich cho nUdc nha. Vi vay, nhflng gia tri td't dep cua truyen thd'ng dan nhflng gi da xay ra trong qua khfl neu tgc lai dfldc khang dinh, dUdc bao ve td't khdng dUdc hieu va cam thdng thi do se la nha't va cd nhflng bUdc tien nha't dinh. Viec rao can mgi ngUdi con Viet Nam ddng gdp phat trien tfl nen van boa Ddng Sdn, nen sflc Iflc xay dflng que hUdng. Mgt lan nfla, van boa dfldc coi la t h u a n Viet, tien len nen gia tri cua khoan dung dang giup da't nUdc van boa Dai Viet vdi nhflng thanh tflu rflc rd phat huy mgi ngudn Iflc de dfla Viet Nam la vi du dien hinh cho viec biet tiep nhan va "sanh vai vdi cac cfldng qud'c nam chau". vUdt bd. Den nay, bai hgc nay dang cd y Ddng thdi, doan ket dan tdc khdng chi de nghia ra't ldn dd'i vdi viec phat trien van boa phat trien kinb te, ma dd cdn la bflc tUdng cua dan tgc ta bien nay. Tinh than khoan thanh •vflng chac de bao ve Td qud'c trUdc dung cua dan tgc, mgt lan nfla, phai dUdc mgi sfl xam Iflde. chgn lgc, dUdc tiep sflc va nang d p trong bd'i Bat cfl qud'c gia nao cung deu cd nen van canh "van boa md", vd'n rat phdng khoang, hoa cua rieng minh va viec bao ve nd la nhflng cung r i t dfl ddi nay. dieu kien tien quyet de bao ve da't nUdc. Ngay nay, kinh te tri thflc dang phat Bdi, neu mat nUdc ve mat lanh thd thi cd trien manh me va cung chi phd'i den h a n h the da'u tranh de gianh lai dUdc, cdn neu dgng, dinh hudng cua mdi ngUdi, mdi qud'c mat nUdc ve mat van boa thi qud'c gia do coi gia. Do dd, de hudng tdi kinh te tri thflc, nhu da tieu vong. Hdn nfla, van boa khdng giao due dUdc coi la "qud'c sach hang diu". phai la mgt san pham tinh t h a n chet cflng; Song, hien nay, cd the ndi, chung ta dang trai lai, nd cung cd sfl van dgng do sfl phat qua chu trgng den viec day kien thflc ly trien ngay cang phong phu cua ddi sd'ng vat thuyet khoa hgc sach vd ma quen mat r i n g , chat. Neu coi van boa la mgt cai gi dd bat viec tham gia cac boat ddng xa hgi, boat bien, thi cd nghia la chung ta dang buy dgng ngoai khda mdi la nhflng boat ddng hoai, pha bd van boa, pha bd chinh cudc day ngUdi ta nhflng kien thflc ve y thflc dao song tinh t h a n cua chung ta. Bdi, van boa dflc, y thflc ve hd trd lan n h a u trong boat cung c i n phai thich flng vdi nhflng thay ddi ddng, trong cudc sd'ng. Do vay, •viec giao due cua dieu kien xa hdi de tdn tai. Neu khdng tinh t h i n khoan dung Viet Nam cdn can thich flng kip vdi nhflng bien chuyen cua dfldc thflc hien tren nhflng binh dien khac thdi gian, thi ddi sd'ng tinh than ndi chung, nfla. Dd la, giao due nham phat trien tU duy, van boa ndi rieng cua con ngUdi se khd phat trien tri tue phai gan vdi •viec giao due cflng ma chet dan. Cd the ndi, do chinh la phat trien nhieu mat con ngUdi thdng qua 61
NGUYEN THI PHUONG MAI thUe tien, giao due ca ve mat t u tudng, dao tang trudng kinh te ma khdng tinh tdi dflc, tam hdn, tinh cam, l l n ldi sd'ng cua con nhflng dac diem van hda dan tgc nha't dinh ngfldi va phai chd'ng lai sfl lanh Iflng, sfl vd d i n de'n sfl pha hoai nghiem trgng cd ca'u cam, chu nghia ca n h a n thflc dung. kinh te va gia tri van hda, d i n den lam suy Trong cudc sd'ng, van de ldi ich van chi yeu nghiem trgng toan bg tiem nang sang phd'i mgi h a n h dgng cua con ngUdi. NhUng tao cua qudc gia" (2). Dd cung la bai hgc dd'i de mdi h a n h ddng vi ldi ich eua minh khdng vdi Viet Nam trong viec bao ve va phat huy lam ton hai den ldi ich cua ngUdi khac, thi dao dflc khoan dung noi rieng, cac gia tri c i n dinh hUdng dung d i n sfl hinh t h a n h truyen thd'ng dao dflc ndi chung. nhu cau phat trien eua con ngUdi, cung nhU De cung p h a t trien, yeu cau ve sii hieu phat trien mdt each n h a n van xa hgi. Dd biet lan nhau, ve viec n h a n dien va tiep thu deu la nhflng van de cap thiet dang dat ra nhflng gi la td't dep cho sfl phat trien la rat trong xa hgi hien dai. Do vay, van de giao c i n thiet. Gia tri cua tinh t h a n khoan dung due dao dflc ve mgt sfl khoan dung de hoan toan phfl hdp khdng chi trong lich sfl, hudng vao sfl tii giac khoan dung khdng ich ma edn d hien tai. Chung ta chap nhan ky, vu ldi, du d b i t cfl khia canh nao khdng nhflng gi la tien bd de xa hdi tien len phia chi la van de cua mdi ca nhan, ma cdn la trfldc, ddng thdi, phai biet d i u tranh, loai va'n de cua ca cdng ddng xa hgi trong bd'i bd nhflng gi khdng thich dang. Dd la gia tri canh toan c i u boa hien nay. ldn nha't ma tinh t h i n khoan dung mang Ben canh dd, de bao ve dao dflc khoan lai cho chung ta trong bd'i canh toan cau dung d mdi con ngudi, tfl dd bao ve dao dflc boa hien nay. khoan dung cua dan tgc, khdng cd each nao Nhu vay, nhflng bai hgc eua lich sfl the khac la giao due truyen thd'ng cua dan tgc. hien tinh t h i n khoan dung da giup bao ve Giao due khdng chi bang nhflng kien thflc da't nUde trUdc ke t h u thi den nay, chung tfl sach vd, ma cdn tfl chinh boat dgng cua van cdn nhflng gia tri de dinh hfldng xay con ngfldi trong xa hgi; khdng chi cd tinh dflng va phat trien dat nfldc trong bd'i canh "xa hgi" ap dat, ma cdn la sfl tfl giac, "tfl lich sfl mdi. Nhflng bai hgc dd dfl khdng de nguyen", "tfl giao due" cua mdi ca nhan. lai nhflng gia tri vat chat, nhflng la diem tfla Trong bd'i canh toan cau hda hien nay, cac tinh t h a n vflng chac trong ddi sd'ng tinh gia tri truyen thd'ng cua dan tgc ta, trong dd t h i n ciia dan tgc Viet Nam. Viec hieu va tdn cd gia tri khoan dung, dang chiu nhflng thach trgng nhflng dac trflng cua tflng tgc ngfldi d thflc khdng nhd trUdc sflc manh cua vat chat, Viet Nam de doan ket dan tgc, •viec hieu va sflc manh cua "ddng tien". Do vay, van de la phat huy nhflng gia tri tich cflc cua van hoa lam sao de bao ve dfldc cac gia tri dao dflc dan tdc, viec hieu va tdn trgng tfl do tin truyen thd'ng dd, ddng thdi lai phai phat huy ngUdng cua mdi ngfldi la nhflng bai hgc cu dUdc cae gia tri ay trong hoan canh mdi cung the dfldc due ket tfl trong truyen thd'ng cua nhfl tiep thu dfldc nhflng gia tri mdi cua dan tdc ma ngay nay, Dang va Nha nUde ta nhan loai nham bd sung cho he gia tri truyen dang cd' g i n g duy tri va phat huy de hudng thd'ng cua chung ta? Ben canh dd, nhflng gi den •viec xay dflng mgt nUde Viet Nam boa trong truyen thd'ng cua dan tdc ta cdn mang binh, d'n dinh va phat trien. • , ,. tinh bao thu c i n phai dfldc thanh lgc. Kinh nghiem cua nhieu qud'c gia cho (2) F.Mayor. "Thap ky the gi6i phat trien van hoa", tha'y, "bit cfl sfl cd' g i n g nao dat den sfl Tgp chi NgUdi dUa tin UNESCO, so 11, 1988, tr.5. 62