intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo khoa học: Mô hình cố định, ngẫu nhiên và hỗn hợptrong phân tích phương sai

Chia sẻ: Nguyễn Phi Nhung Nhung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST
Báo xấu
97
lượt xem 9
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong những năm gần đây, do đòi hỏi của thực tế v( cũng do những tiến bộ của việc nghiên cứu v( phân tích các thiết kế thí nghiệm, các nhân tố có thể cố định hay ngẫu nhiên v( mô hình phân tích ph-ơng sai đ-ợc sắp th(nh 3 loại: Cố định (Fixed - nếu tất cả các nhân tố đều cố định), ngẫu nhiên (Random - nếu tất cả các nhân tố đều ngẫu nhiên) v( hỗn hợp (Mixed - nếu có một số nhân tố cố định, một số ngẫu nhiên). Việc quyết định xem nhân tố cố định hay ngẫu nhiên...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: Mô hình cố định, ngẫu nhiên và hỗn hợptrong phân tích phương sai

  1. Báo cáo khoa học Mô hình cố định, ngẫu nhiên và hỗn hợptrong phân tích phương sai
  2. T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp, TËp 1, sè 4/2003 M« h×nh cè ®Þnh, ngÉu nhiªn vµ hçn hîptrong ph©n tÝch ph−¬ng sai Use of fixed, random and mixed models in analysis of variance NguyÔn §×nh HiÒn1 Summary In experimental designs there are three models for analysis of variance: fixed, random and mixed models. The present paper described in detail model with one and two factors. The model, the hypothesis and the testing of hypothesis of frequently used designs such as one factor completely randomised design, two factors crossed design, hierarchical design and split plot design were presented. Keywords: Analysis of variance, fixed, random, mixed models. Trong c¸c gi¸o tr×nh ph−¬ng ph¸p thÝ nghiÖm v to¸n sinh häc tr−íc ®©y khi ph©n tÝch ph−¬ng sai c¸c nh©n tè th−êng ®−îc coi l cè ®Þnh. ViÖc ph©n tÝch v kÕt luËn ®−îc tr×nh b y theo c¸c mÉu ®Þnh s½n ® quen thuéc víi c¸n bé gi¶ng d¹y v sinh viªn trong tr−êng. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, do ®ßi hái cña thùc tÕ v còng do nh÷ng tiÕn bé cña viÖc nghiªn cøu v ph©n tÝch c¸c thiÕt kÕ thÝ nghiÖm, c¸c nh©n tè cã thÓ cè ®Þnh hay ngÉu nhiªn v m« h×nh ph©n tÝch ph−¬ng sai ®−îc s¾p th nh 3 lo¹i: Cè ®Þnh (Fixed - nÕu tÊt c¶ c¸c nh©n tè ®Òu cè ®Þnh), ngÉu nhiªn (Random - nÕu tÊt c¶ c¸c nh©n tè ®Òu ngÉu nhiªn) v hçn hîp (Mixed - nÕu cã mét sè nh©n tè cè ®Þnh, mét sè ngÉu nhiªn). ViÖc quyÕt ®Þnh xem nh©n tè cè ®Þnh hay ngÉu nhiªn ph¶i l m tr−íc khi bè trÝ thÝ nghiÖm v c¨n cø v o b¶n chÊt cña nh©n tè còng nh− ¶nh h−ëng cña kÕt luËn khi øng dông trong thùc tÕ. B i n y nh»m giíi thiÖu c¸ch nh×n ®Çy ®ñ h¬n vÒ ph©n tÝch ph−¬ng sai. B i sau sÏ giíi thiÖu c¸c c¸ch so s¸nh c¸c trung b×nh sau khi ph©n tÝch ph−¬ng sai nh− c¸ch so s¸nh theo LSD, Duncan, Student-Newman-Keuls, Tukey, Dunnet, ScheffÐ . . . Sau ®©y l mét sè m« h×nh th−êng dïng trong ph©n tÝch ph−¬ng sai. 1. Ph©n tÝch ph−¬ng sai mét nh©n tè1 M« h×nh mét nh©n tè cã a møc, mçi møc lÆp l¹i ri lÇn xi j = µ + ai + ei j (i = 1, a; j = 1, ri) µ l trung b×nh chung ai l t¸c ®éng cña møc Ai ei j l sai sè ngÉu nhiªn gØa thiÕt ®éc lËp, ph©n phèi chuÈn N(0,σ2e) NÕu nh©n tè A cè ®Þnh th× m« h×nh gäi l m« h×nh cè ®Þnh, c¸c ai l h»ng sè tho¶ m n ®iÒu kiÖn a ∑a =0 i i =1 1 Bé m«n Tin häc, Khoa S− ph¹m kü thuËt 318
  3. m« h×nh cè ®Þnh, ngÉu nhiªn vµ hçn hîp ... NÕu nh©n tè A ngÉu nhiªn th× m« h×nh gäi l m« h×nh ngÉu nhiªn, c¸c ai l c¸c gi¸ trÞ cña biÕn ngÉu nhiªn ph©n phèi chuÈn N(0,σ2a) Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch C¶ hai m« h×nh ®Òu chung c¸ch ph©n tÝch m néi dung gåm: a- T¸ch tæng b×nh ph−¬ng to n bé SSTO th nh hai phÇn: tæng b×nh ph−¬ng do nh©n tè SSAv tæng b×nh ph−¬ng do sai sè SSE b- T¸ch bËc tù do cña tæng b×nh ph−¬ng to n bé dfTO th nh hai phÇn: bËc tù do dfA cña tæng b×nh ph−¬ng SSAv bËc tù do dfE cña tæng b×nh ph−¬ng SSE c- Chia tæng b×nh ph−¬ng cho bËc tù do ®−îc b×nh ph−¬ng trung b×nh msA, msE d- Tãm t¾t to n bé c¸ch ph©n tÝch v o trong b¶ng: n = Σri B¶ng ph©n tÝch ph−¬ng sai (ANOVA) Nguån BËc tù Tæng B×nh ph−¬ng Ftn Kú väng biÕn ®éng do b×nh ph−¬ng trung b×nh Nh©n tè a-1 msA dfA SSA msA = SSA/dfA msE Sai sè n-a dfE SSE msE = SSE/dfE σ2e To n bé n-1 SSTO C¸ch kiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt Tuú theo m« h×nh cã thÓ tÝnh c¸c kú väng cña msA v msE. Tõ ®ã cã c¸ch tÝnh tû sè Ftn v c¸ch kiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt ®èi víi nh©n tè A. M« h×nh cè ®Þnh Gi¶ thiÕt H0: “c¸c ai b»ng kh«ng”, ®èi thiÕt: “cã ai kh¸c kh«ng”. Kú väng cña msE b»ng σ2e, cßn kú väng cña msA b»ng σ2e + ΦA a a ∑r a 2 r ∑ a i2 ii i =1 i =1 Trong ®ã ΦA = nÕu mäi ri ®Òu b»ng r th× ΦA = (a −1) a −1 NÕu gi¶ thiÕt H0 ®óng th× tû sè Ftn = msA/msE ph©n phèi Fis¬ Snª®ªco víi a-1 v n-a bËc tù do v ta cã quy t¾c kiÓm ®Þnh: T×m gi¸ trÞ tíi h¹n F(α,a-1,n-a). NÕu Ftn ≤ F(α,a-1,n-a) th× chÊp nhËn H0, nÕu ng−îc l¹i th× chÊp nhËn H1. M« h×nh ngÉu nhiªn Gi¶ thiÕt H0: “σ2A b»ng kh«ng”, ®èi thiÕt: “σ2A kh¸c kh«ng”. Kú väng cña msE b»ng σ2e, cßn kú väng cña msA b»ng σ2e + r’σ2A k N 2 − ∑ ri2 i =1 víi r’ = nÕu mäi ri ®Òu b»ng r th× r’ = r (a − 1) N 319
  4. NguyÔn §×nh HiÒn NÕu gi¶ thiÕt H0 ®óng th× tû sè Ftn = msA/msE ph©n phèi Fis¬ Snª®ªco víi a-1 v n-a bËc tù do v ta cã quy t¾c kiÓm ®Þnh: T×m gi¸ trÞ tíi h¹n F (α,a-1,n-a). NÕu Ftn ≤ F (α,a-1,n-a) th× chÊp nhËn H0, nÕu ng−îc l¹i th× chÊp nhËn H1 σ2e ®−îc −íc l−îng b»ng msE NÕu msA > msE th× σ2A ®−îc −íc l−îng b»ng (msA - msE) / r’ 2- Ph©n tÝch ph−¬ng sai hai nh©n tè chÐo nhau (crossed) M« h×nh hai nh©n tè chÐo nhau (hay trùc giao) Nh©n tè A cã a møc, nh©n tè B cã b møc, mçi c«ng thøc (ai,bj) lÆp l¹i r lÇn xi j k = µ + ai + bj + abi j + ei j k (i = 1, a; j = 1, b; k = 1, r) µ l trung b×nh chung ai l t¸c ®éng cña møc Ai cña nh©n tè A bj l t¸c ®éng cña møc Bj cña nh©n tè B (ab)i j l t−¬ng t¸c gi÷a 2 møc Ai v Bj cña hai nh©n tè A,B ei j k l sai sè ngÉu nhiªn gØa thiÕt ®éc lËp, ph©n phèi chuÈn N(0,σ2e). NÕu c¸c møc Ai v Bj cè ®Þnh th× m« h×nh gäi l m« h×nh cè ®Þnh, c¸c ai v bj l h»ng sè tho¶ m n ®iÒu kiÖn b a b a ∑ab ∑abij = 0 ∑b = 0 ∑a = 0 =0 ij j i j =1 i=1 i=1 i=1 NÕu c¶ 2 møc Ai v Bj ngÉu nhiªn th× m« h×nh gäi l m« h×nh ngÉu nhiªn, c¸c ai l c¸c gi¸ trÞ cña biÕn ngÉu nhiªn ph©n phèi chuÈn N(0,σ2a), c¸c bj l c¸c gi¸ trÞ cña biÕn ngÉu nhiªn ph©n phèi chuÈn N(0, σ2b) cßn (ab)i j l c¸c gi¸ trÞ cña biÕn ngÉu nhiªn ph©n phèi chuÈn N(0, σ2ab) NÕu mét trong 2 nh©n tè cè ®Þnh, nh©n tè kia ngÉu nhiªn th× cã m« h×nh hçn hîp. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch C¶ ba m« h×nh ®Òu chung c¸ch ph©n tÝch m néi dung gåm: a-T¸ch tæng b×nh ph−¬ng to n bé SSTO th nh bèn phÇn: tæng b×nh ph−¬ng do nh©n tè A (SSA), tæng b×nh ph−¬ng do nh©n tè B (SSB), tæng b×nh ph−¬ng do t−¬ng t¸c SS(AB) v tæng b×nh ph−¬ng do sai sè SSE b-T¸ch bËc tù do cña tæng b×nh ph−¬ng to n bé dfTO th nh bèn phÇn: bËc tù do dfA cña tæng b×nh ph−¬ng SSA, bËc tù do dfB cña tæng b×nh ph−¬ng SSB, bËc tù do dfAB cña tæng b×nh ph−¬ng SSAB v bËc tù do dfE cña tæng b×nh ph−¬ng SSE c- Chia tæng b×nh ph−¬ng cho bËc tù do ®−îc b×nh ph−¬ng trung b×nh msA, msB, msAB v msE d-Tãm t¾t to n bé c¸ch ph©n tÝch v o trong b¶ng : 320
  5. m« h×nh cè ®Þnh, ngÉu nhiªn vµ hçn hîp ... B¶ng ph©n tÝch ph−¬ng sai Nguån biÕn BËc tù do Tæng b×nh B×nh ph−¬ng Ftn Kú ®éng ph−¬ng trung b×nh väng Nh©n tè A dfA = a-1 SSA msA FtnA Nh©n tè B dfB = b-1 SSB msB FtnB T−¬ng t¸c DfAB = (a-1)(b-1) SSAB msAB FtnAB Sai sè dfE = ab(r-1) SSE msE σ-2e To n bé abr -1 SSTO C¸ch kiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt Tuú theo m« h×nh cã thÓ tÝnh c¸c kú väng cña msA, msB, msAB v msE. Tõ ®ã cã c¸ch tÝnh tû sè Ftn v c¸ch kiÓm ®Þnh c¸c gi¶ thiÕt ®èi víi nh©n tè A, nh©n tè B v t−¬ng t¸c AB. M« h×nh cè ®Þnh Gi¶ thiÕt H0A: C¸c ai b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1A : cã ai kh¸c kh«ng Gi¶ thiÕt H0B: C¸c bj b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1B : cã bj kh¸c kh«ng Gi¶ thiÕt H0AB: C¸c abi j b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1AB : cã abi j kh¸c kh«ng Kú väng KiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt 2 2 E(msA) = σ e+(brΣa i)/(a-1) FtnA= msA/msE so víi F(α,dfA,dfE) E(msB) = σ2e+(arΣb2j)/(b-1) FtnB= msB/msE so víi F(α,dfB,dfE) E(msAB)= σ2e+ (rΣΣab2i j) / (a-1)(b-1) FtnAB= msAB/msE so víi F(α,dfAB,dfE) E(msE) = σ2e M« h×nh ngÉu nhiªn Gi¶ thiÕt H0A : σ2A b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1A : σ2A kh¸c kh«ng Gi¶ thiÕt H0B : σ2B b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1B : σ2B kh¸c kh«ng Gi¶ thiÕt H0Ab : σ2AB b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1AB : σ2AB kh¸c kh«ng Kú väng KiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt E(msA) = σ2e + rσ2AB + brσ2A FtnA= msA/msAB so víi F(α,dfA,dfAB) E(msB) = σ2e + rσ2AB + arσ2B FtnB= msB/msAB so víi F(α,dfB,dfAB) E(msAB)=σ2e + rσ2AB FtnAB= msAB/msE so víi F(α,dfAB,dfE) E(msE) = σ2e Cã thÓ −íc l−îng c¸c ph−¬ng sai nh− sau: σ2e −íc l−îng b»ng msE σ2AB −íc l−îng b»ng (msAB - msE)/ r σ2B −íc l−îng b»ng (msB - msAB) / ar σ2A −íc l−îng b»ng (msA - msAB)/ br M« h×nh hçn hîp Gi¶ sö nh©n tè A cè ®Þnh, nh©n tè B ngÉu nhiªn (kÐo theo AB ngÉu nhiªn) Gi¶ thiÕt H0A: C¸c ai b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1A : cã ai kh¸c kh«ng 321
  6. NguyÔn §×nh HiÒn Gi¶ thiÕt H0B: σ2B b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1B: σ2B kh¸c kh«ng Gi¶ thiÕt H0Ab: σ2AB b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1AB: σ2AB kh¸c kh«ng Kú väng KiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt 2 2 2 E(msA) =σ e + rσ + (brΣa )/(a-1) FtnA=msA/msAB so víi F(α,dfA,dfAB) AB i E(msB) = σ2e + arσ2B FtnB=msB/msE so víi F(α,dfB,dfE) E(msAB)=σ2e + rσ2AB FtnAB=msAB/msE so víi F(α,dfAB,dfE) E(msE) = σ2e 3- Ph©n tÝch ph−¬ng sai hai nh©n tè ph©n cÊp (Hierachical) M« h×nh hai nh©n tè ph©n cÊp (hay cßn gäi l chia æ nested) Nh©n tè A l cÊp trªn cã a møc, nh©n tè B l cÊp d−íi cã b møc, mçi c«ng thøc (ai,bj) lÆp l¹i r lÇn xi j k = µ + ai + bj(i) + ei j k (i = 1, a; j = 1, b; k = 1, r) µ l trung b×nh chung ai l t¸c ®éng cña møc Ai cña nh©n tè A bj(i) l t¸c ®éng cña møc Bj (d−íi møc i cña nh©n tè A) cña nh©n tè B ei j k l sai sè ngÉu nhiªn gi¶ thiÕt ®éc lËp, ph©n phèi chuÈn N(0,σ2e). NÕu c¸c møc Ai v Bj ngÉu nhiªn th× m« h×nh gäi l m« h×nh ngÉu nhiªn, nÕu A cè ®Þnh B ngÉu nhiªn th× cã m« h×nh hçn hîp. a ∑a = 0 i i=1 Trong m« h×nh ngÉu nhiªn nh©n tè A ngÉu nhiªn, c¸c ai l c¸c gi¸ trÞ cña biÕn chuÈn N (0, σ2A). Nh©n tè B ngÉu nhiªn, c¸c bj trong cïng mét møc i cña nh©n tè A l c¸c gi¸ trÞ cña biÕn chuÈn N(0, σ2B). Trong m« h×nh hçn hîp nh©n tè A cè ®Þnh, c¸c ai tho¶ m n ®iÒu kiÖn Nh©n tè B ngÉu nhiªn, c¸c bj trong cïng mét møc i cña nh©n tè A l c¸c gi¸ trÞ cña biÕn chuÈn N(0, σ2B). Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch C¶ hai m« h×nh ®Òu chung c¸ch ph©n tÝch m néi dung gåm: a-T¸ch tæng b×nh ph−¬ng to n bé SSTO th nh ba phÇn: tæng b×nh ph−¬ng do nh©n tè A SSA, tæng b×nh ph−¬ng do nh©n tè B trong A SSB(A) v tæng b×nh ph−¬ng do sai sè SSE. b-T¸ch bËc tù do cña tæng b×nh ph−¬ng to n bé dfTO th nh ba phÇn: bËc tù do dfA cña tæng b×nh ph−¬ng SSA, bËc tù do dfB(A) cña tæng b×nh ph−¬ng SSB(A) v bËc tù do dfE cña tæng b×nh ph−¬ng SSE c- Chia tæng b×nh ph−¬ng cho bËc tù do ®−îc b×nh ph−¬ng trung b×nh msA, msB v msE Tãm t¾t to n bé c¸ch ph©n tÝch v o trong b¶ng: 322
  7. m« h×nh cè ®Þnh, ngÉu nhiªn vµ hçn hîp ... Nguån BËc tù do Tæng b×nh B×nh ph−¬ng Ftn Kú ph−¬ng trung b×nh väng Nh©n tè A dfA = a-1 SSA msA FtnA Nh©n tè B dfB(A) = a(b-1) SSB(A) msB(A) FtnB dfE =1) a(b- ab(r-1) Sai sè SSE msE To n bé dfTO = abr-1 SSTO σ2e C¸ch kiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt M« h×nh ngÉu nhiªn Gi¶ thiÕt H0A: σ2A b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1A: σ2A kh¸c kh«ng Gi¶ thiÕt H0B: σ2B b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1B: σ2B kh¸c kh«ng Kú väng KiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt E (msA) = σ2e + rσ2B + brσ2A FtnA= msA/ msB (A) so víi F(α,dfA,dfB(A)) E (msB(A)) = σ2e + rσ2B FtnB= msB (A)/ msE so víi F(α,dfB(A),dfE) E (msE) = σ2e ¦íc l−îng c¸c ph−¬ng sai: σ2e ®−îc −íc l−îng b»ng smE σ2B ®−îc −íc l−îng b»ng (msB (A)- msE) / r σ2A ®−îc −íc l−îng b»ng (msA - msB (A)) / br M« h×nh hçn hîp Gi¶ thiÕt H0A: c¸c ai b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1A: cã ai kh¸c kh«ng Gi¶ thiÕt H0B: σ2B b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1B: σ2B kh¸c kh«ng Kú väng KiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt 2 2 E(msA) = σ e + rσ B + ΦA FtnA= msA/ msB(A) so víi F(α,dfA,dfB(A)) E(msB) = σ2e + rσ2B FtnB= msB(A)/ msE so víi F(α,dfB(A),dfE) E(msE) = σ2e a br ∑ a i2 i =1 víi ΦA = a −1 Cã thÓ −íc l−îng c¸c ph−¬ng sai: σ2e ®−îc −íc l−îng b»ng msE σ2B ®−îc −íc l−îng b»ng (msB - msE) / r 4- Ph©n tÝch ph−¬ng sai hai nh©n tè chia « (Split plot) M« h×nh hai nh©n tè chia « Trong bè trÝ thÝ nghiÖm chia « lín, « nhá (Split plot) nh©n tè A bè trÝ trªn « lín, nh©n tè B bè trÝ trªn « nhá, mèi lÇn lÆp l mét khèi (Block) xi j k = µ + ck + ai + cdik + bj+ abi j + ei j k (i = 1, a; j = 1, b; k = 1, r) µ l trung b×nh chung 323
  8. NguyÔn §×nh HiÒn ck l t¸c ®éng cña khèi k ai l t¸c ®éng cña møc Ai cña nh©n tè A cdik l t−¬ng t¸c gi÷a khèi v nh©n tè A bj l t¸c ®éng cña møc Bj cña nh©n tè B abi j l t¸c ®éng cña t−¬ng t¸c AB ei j k l sai sè ngÉu nhiªn gØa thiÕt ®éc lËp, ph©n phèi chuÈn N(0,σ2e). Khèi th−êng ®−îc coi l nh©n tè ngÉu nhiªn: C¸c ck ph©n phèi chuÈn N(0, σ2K) cßn A v B th× cã thÓ cè ®Þnh hoÆc ngÉu nhiªn, nÕu A cè ®Þnh th× tho¶ m n ®iÒu kiÖn Σai = 0 (B cè ®Þnh th× Σbj = 0) cßn nÕu A ngÉu nhiªn th× c¸c gi¸ trÞ ai ph©n phèi chuÈn n(0, σ2A) (B ngÉu nhiªn th× bj ph©n phèi chuÈn n(0, σ2B)). Th−êng lÊy t−¬ng t¸c A x K l m sai sè « lín v bá qua t−¬ng t¸c BK. Tuú gi¶ thiÕt hai nh©n tè cè ®Þnh hay ngÉu nhiªn hay hçn hîp m cã c¸ch kiÓm ®Þnh kh¸c nhau. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch C¸c m« h×nh ®Òu chung c¸ch ph©n tÝch m néi dung gåm: a-T¸ch tæng b×nh ph−¬ng to n bé SSTO th nh s¸u phÇn: tæng b×nh ph−¬ng do khèi SSK, tæng b×nh ph−¬ng do nh©n tè A (SSA), tæng b×nh ph−¬ng do nh©n tè B (SSB), tæng b×nh ph−¬ng do t−¬ng t¸c AK (SSAK), tæng b×nh ph−¬ng do t−¬ng t¸c AB (SSAB), v tæng b×nh ph−¬ng do sai sè SSE. b-T¸ch bËc tù do cña tæng b×nh ph−¬ng to n bé dfTO th nh s¸u phÇn: bËc tù do dfK cña tæng b×nh ph−¬ng SSK, bËc tù do dfA cña tæng b×nh ph−¬ng SSA, bËc tù do dfAK cña tæng b×nh ph−¬ng SSAK, bËc tù do dfB cña tæng b×nh ph−¬ng SSB, bËc tù do dfAB cña tæng b×nh ph−¬ng SSAB v bËc tù do dfE cña tæng b×nh ph−¬ng SSE c- Chia tæng b×nh ph−¬ng cho bËc tù do ®−îc b×nh ph−¬ng trung b×nh msK, msA, msAK, msB, msAB v msE d- Tãm t¾t kÕt qu¶ v o b¶ng ph©n tÝch ph−¬ng sai B¶ng ph©n tÝch ph−¬ng sai Nguån biÕn BËc tù do Tæng b×nh B×nh ph−¬ng trung b×nh Ftn Kú ®éng ph−¬ng väng Khèi dfK = r-1 SSK msK Nh©n tè A dfA = a-1 SSA msA FtnA T−¬ng t¸c AK dfAK=(a-1)(r-1) SSAK msAK Sai sè « lín Nh©n tè B dfB = b-1 SSB msB FtnB T−¬ng t¸c AB dfAB= (a-1)(b-1) SSAB msAB tnAB σ-2e Sai sè « nhá dfE = a(b-1)(r-1) SSE msE To n bé abr -1 SSTO 324
  9. m« h×nh cè ®Þnh, ngÉu nhiªn vµ hçn hîp ... C¸ch kiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt M« h×nh cè ®Þnh Gi¶ thiÕt H0A : C¸c ai b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1A : cã ai kh¸c kh«ng Gi¶ thiÕt H0B : C¸c bj b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1B : cã bj kh¸c kh«ng Gi¶ thiÕt H0Ab : C¸c abi j b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1AB : cã abi j kh¸c kh«ng Kú väng KiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt ¤ lín E(msK)= σ2e + abσ2K E(msA) =σ2e+ b σ2AK + (brΣa2i)/(a-1) FtnA= msA/msAK so víi F(α,dfA,dfAK) E(msAK) =σ2e+ b σ2AK ¤ nhá E(msB) =σ2e+(arΣb2j)/(b-1) FtnB= msB/msE so víi F(α,dfB,dfE) E(msAB)=σ2e+(rΣΣab2i j)/ (a-1)(b-1) FtnAB= msAB/msE so víi F(α,dfAB,dfE) E(msE) = σ2e M« h×nh ngÉu nhiªn: nh©n tè A v nh©n tè B ngÉu nhiªn Gi¶ thiÕt H0A : σ2A b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1A : σ2A kh¸c kh«ng Gi¶ thiÕt H0B : σ2B b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1B : σ2B kh¸c kh«ng Gi¶ thiÕt H0AB : σ2AB b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1AB : σ2AB kh¸c kh«ng Kú väng KiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt « lín E(msK)= σ2e +bσ2AK + abσ2K Kh«ng cã kiÓm ®Þnh chÝnh x¸c E(msA) = σ2e + bσ2AK + r σ2AB + brσ2A (Cã thÓ dïng kiÓm ®Þnh gÇn ®óng) E(msAK) = σ2e + bσ2AK « nhá E(msB) =σ2e + rσ2AB + arσ2B FtnB=msB/msAB so víi F(α,dfB,dfAB) E(msAB)=σ2e+r σ2AB FtnAB=msAB/msE so víi F(α,dfAB,dfE) E(msE)= σ2e M« h×nh hçn hîp: nh©n tè A cè ®Þnh, nh©n tè B ngÉu nhiªn Gi¶ thiÕt H0A : mäi ai b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1A : cã ai kh¸c kh«ng Gi¶ thiÕt H0B : σ2B b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1B : σ2B kh¸c kh«ng Gi¶ thiÕt H0AB : σ2AB b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1AB : σ2AB kh¸c kh«ng 325
  10. NguyÔn §×nh HiÒn Kú väng KiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt « lín E(msK)= σ2e + abσ2K E(msA) = σ2e + bσ2AK + r σ2AB + (brΣa2i) / (a-1) Kh«ng cã kiÓm ®Þnh chÝnh x¸c (Cã thÓ dïng kiÓm ®Þnh gÇn ®óng) E(msAK) = σ2e + bσ2AK « nhá E(msB) =σ2e + arσ2B FtnB = msB/msE so víi F(α,dfB,dfE) E(msAB)=σ2e+r σ2AB FtnAB = msAB/msE so víi F(α,dfAB,dfE) E(msE)= σ2e M« h×nh hçn hîp: nh©n tè A ngÉu nhiªn, nh©n tè B cè ®Þnh Gi¶ thiÕt H0A : σ2A b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1A : σ2A kh¸c kh«ng Gi¶ thiÕt H0B : c¸c bj b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1B : cã bj kh¸c kh«ng Gi¶ thiÕt H0AB : σ2AB b»ng kh«ng, ®èi thiÕt H1AB : σ2AB kh¸c kh«ng Kú väng KiÓm ®Þnh gi¶ thiÕt « lín E(msK)= σ2e + bσ2AK + abσ2K E(msA) = σ2e + bσ2AK + brσ2A FtnA = msA/ msAK so víi F(α,dfA,dfAK) 2 2 E(msAK) = σ e + bσ AK « nhá E(msB) = σ2e + rσ2AB +(arΣb2j)/(b-1) FtnB = msB/msAB so víi F(α,dfB,dfAB) E(msAB) = σ2e+r σ2AB FtnAB = msAB/msE so víi F(α,dfAB,dfE) 2 E(msE) = σ e C¸c m« h×nh mét nh©n tè khèi ngÉu nhiªn ®Çy ®ñ (RCBD) hay « vu«ng La tinh chñ yÕu dïng víi nh©n tè cè ®Þnh v c¸ch ph©n tÝch kh«ng kh¸c g× c¸ch tr×nh b y trong c¸c gi¸o tr×nh vÒ ph−¬ng ph¸p thÝ nghiÖm v to¸n sinh häc hiÖn ®ang dïng. §èi víi m« h×nh 3 nh©n tè th× viÖc ph©n tÝch phøc t¹p h¬n v cã thÓ tËp trung v o m« h×nh 3 nh©n tè chÐo nhau (cross), ph©n cÊp (hierarchical) hay chia « lín, « võa, « nhá (split split plot). M« h×nh cè ®Þnh hay ngÉu nhiªn kh«ng phøc t¹p nh−ng m« h×nh hçn hîp th× phøc t¹p h¬n nhiÒu. Trong c¸c bé ch−¬ng tr×nh chuyªn vÒ thèng kª nh− Minitab, SPSS, Statistica, Irristat Ver 4.0 ®èi víi mçi nh©n tè ph¶i khai b¸o râ cè ®inh hay ngÉu nhiªn, chÐo nhau hay ph©n cÊp ®Ó ch−¬ng tr×nh xö lý v ®−a ra kÕt luËn. Mét sè tr−êng hîp kh«ng cã kiÓm ®Þnh F chÝnh x¸c ph¶i dïng c¸c kiÓm ®Þnh F trong ®ã mÉu sè l tæ hîp mét sè c¸c b×nh ph−¬ng trung b×nh. 326
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh
81 tài liệu
1643 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
6=>0