Báo cáo khoa học: "Một vài suy nghĩ về khái niệm Hài hoà trong mỹ học và sự hài hoà trong cuộc sống"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

52
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt: Bài báo này trên cơ sở phân tích khái niệm hài hoà trong mỹ học đặc biệt là mỹ học Mác - Lênin đã chỉ ra một số biểu hiện cụ thể của nó trong hiện thực, từ đó gợi mở những h-ớng suy nghĩ mới về những giải pháp tạo lập sự hài hoà trong đời sống nhằm khắc phục sự mất cân đối trong cuộc sống con ng-ời Việt nam hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "Một vài suy nghĩ về khái niệm Hài hoà trong mỹ học và sự hài hoà trong cuộc sống"

Mét vμi suy nghÜ vÒ kh¸i niÖm Hμi hoμ trong mü häc vμ sù hμi hoμ trong cuéc sèng CN. NguyÔn thÞ thanh h¶i Bé m«n TriÕt häc Khoa M¸c – Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh Tr−êng §¹i häc GTVT Tãm t¾t: Bμi b¸o nμy trªn c¬ së ph©n tÝch kh¸i niÖm hμi hoμ trong mü häc ®Æc biÖt lμ mü häc M¸c - Lªnin ®· chØ ra mét sè biÓu hiÖn cô thÓ cña nã trong hiÖn thùc, tõ ®ã gîi më nh÷ng h−íng suy nghÜ míi vÒ nh÷ng gi¶i ph¸p t¹o lËp sù hμi hoμ trong ®êi sèng nh»m kh¾c phôc sù mÊt c©n ®èi trong cuéc sèng con ng−êi ViÖt nam hiÖn nay. Summary: This article is based on analysis of harmony concept in aesthetics, especially Marxist - Leninist aesthetics have shown some of its specific exxpressions in reality. From that, new opinions on solutions which can create the harmony in life so as to overcome the imbalance in existing Vietnamese human life are raised. tr−íc M¸c i. ®Æt vÊn ®Ò Ngay tõ thêi cæ ®¹i, c¸c nhµ t− t−ëng, v¨n KT-ML ho¸, triÕt häc nh− Hªraclit, §em«crit, Plat«n, Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, bªn c¹nh Aritxt«t... ®· ®Ò cËp nhiÒu tíi quan niÖm vÒ sù nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc lµm tiªn tiÕn ho¸, hµi hoµ trong c¸c kh¸i niÖm nh− "tÝnh trËt tù", hiÖn ®¹i ho¸ ®êi sèng tinh thÇn cña con ng−êi "tÝnh hîp lý", "tÝnh ®èi xøng", " tÝnh tû lÖ", "tÝnh do sù nghiÖp §æi míi ®em l¹i th× nh÷ng ¶nh h−ëng tiªu cùc tõ mÆt tr¸i cña c¬ chÕ thÞ mùc th−íc", "thiÕt diÖn vµng", "sù hµi hoµ vò tr−êng, tõ nh÷ng ph¶n gi¸ trÞ do xu thÕ quèc tÕ trô"... hãa ®em l¹i ®· dÉn ®Õn sù x¸o trén, ph¸ vì sù Plat«n lµ ng−êi ®Çu tiªn x©y dùng ph¹m hµi hoµ trong mèi quan hÖ gi÷a con ng−êi víi trï c¸i ®Ñp. Theo «ng c¸i ®Ñp bao gåm c¶ c¸i tù nhiªn vµ con ng−êi víi con ng−êi. V× vËy viÖc ®¸ng khen lÉn c¸i hîp lý, c¶ c¸i cã lîi lÉn kü nghiªn cøu kh¸i niÖm hµi hoµ trong mü häc vµ n¨ng lµm chóng hµi hoµ víi tù nhiªn, tu©n vËn dông quan niÖm ®ã ®Ó gîi më nh÷ng theo quy luËt cña tù nhiªn. Víi «ng, hµi hoµ lµ h−íng suy nghÜ míi vÒ nh÷ng gi¶i ph¸p t¹o lËp sù hµi hoµ trong cuéc sèng lµ viÖc lµm cã ý c¸i hîp lý, nghÖ thuËt lµ mÉu mùc vÒ c¸i hîp nghÜa thiÕt thùc c¶ vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn. lý, ph¶i ®¹t tíi sù " hµi hoµ víi giíi tù nhiªn". Víi Aritxtot, c¸i ®Ñp kÓ c¶ ®éng vËt hay ii. néi dung bÊt kÓ ®å vËt g× ®Òu ph¶i gåm nh÷ng phÇn hîp thµnh, kh«ng nh÷ng cÇn cã mét trËt tù 1. Hµi hoµ - mét kh¸i niÖm trong mü häc s¾p xÕp mµ cßn ph¶i cã kÝch th−íc nhÊt ®Þnh. ¤ng nãi: Mét vËt bÐ qu¸ kh«ng thÓ trë thµnh a. Quan niÖm vÒ sù hμi hoμ trong mü häc
®Ñp v× tho¾t nh×n ®· qua kh«ng kÞp thu nhËn, nh− tÝnh nhá nh¾n vµ t−¬ng ®èi cña ®èi t−îng, mét vËt lín qu¸ kh«ng thÓ trë thµnh ®Ñp v× sù mÞn mµng cña bÒ mÆt ®èi t−îng. mét lóc kh«ng thÓ nh×n chung vËt ®ã ngay C¸c nhµ triÕt häc cæ ®iÓn §øc nh− Kant, ®−îc. Nh− vËy, c¸i ®Ñp ph¶i hµi hoµ, ph¶i Heghen vv... ®· cã c«ng rÊt lín khi x©y dùng mang tÝnh trËt tù vµ kÝch th−íc. mét c¸ch hÖ thèng nh÷ng tiªu chÝ ®Ó thÈm Hªraclit th× cho r»ng mµu ®en, mµu tr¾ng, ®Þnh c¸i ®Ñp trong mü häc. Tuy vËy, do m¾c mµu ®á ®øng riªng mét m×nh th× kh«ng ®Ñp ph¶i sai lÇm duy t©m nªn nh÷ng quan niÖm vÒ nh−ng nÕu s¾p xÕp c¸c mµu theo 1 trËt tù sù hµi hoµ cña Kant, Heghen ch−a trë thµnh nhÊt ®Þnh th× sÏ cã mét m¶ng mµu ®Ñp. Cßn mét tiªu chÝ ®óng ®¾n ®Ó ®¸nh gi¸ c¸i ®Ñp theo quan niÖm cña ng−êi Babilone vµ Ai CËp trong nghÖ thuËt còng nh− trong ®êi sèng. cæ ®¹i th× c¸i ®Ñp lµ sù hoµ hîp gi÷a søc Ph¶i chê ®Õn sù ra ®êi cña mü häc M¸c - m¹nh vËt chÊt, tµi n¨ng, trÝ tuÖ cña con ng−êi Lªnin th× kh¸i niÖm hµi hoµ míi ®−îc hiÓu ®Çy víi sù hoµn thiÖn, ý chÝ cao c¶ cña thÕ lùc ®ñ, trän vÑn vµ khoa häc. siªu nhiªn, thiªng liªng tuyÖt ®èi. b. Quan niÖm cña mü häc M¸c - Lªnin vÒ sù hμi hoμ thÈm mü Ng−êi Trung Hoa cæ ®¹i th× l¹i coi "mü" lµ sù hoµ hîp chÆt chÏ cña "hµnh", "ý", "lý", Theo quan niÖm mü häc cña "t×nh", "t©m", "vËt", "h×nh", "thÇn". M¸c - Lªnin: Hµi hoµ thÈm mü lµ kh¸i niÖm ph¶n ¸nh tÝnh toµn vÑn, hîp lý, thèng nhÊt Nh− vËy, ®èi víi c¸c nhµ mü häc cæ ®¹i cña c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè thuéc th× c¸i ®Ñp lu«n g¾n víi sù hoµ hîp, hµi hoµ, néi dung, kÕt cÊu cña mét chØnh thÓ, kh¸ch tû lÖ, mùc th−íc. §ã còng lµ quan niÖm vÒ sù thÓ thÈm mü hoÆc sù t−¬ng hîp gi÷a sù vËt hµi hoµ thÈm mü cña hä khi mµ nhËn thøc loµi KT-ML hiÖn t−îng thÈm mü nµy víi sù vËt hiÖn t−îng ng−êi cßn ë tr×nh ®é s¬ khai. V−ît xa h¬n thÈm mü kh¸c trong tÝnh mu«n mµu, mu«n vÎ nhËn thøc cña c¸c nhµ t− t−ëng mü häc cæ cña chóng. Hµi hoµ thÈm mü ®−îc biÓu hiÖn ®¹i, hµi hoµ thÈm mü cÇn ®−îc hiÓu kh«ng chØ trong sù nÈy sinh vµ gi¶i quyÕt m©u thuÉn cña lµ sù hoµ hîp mét chiÒu, kh«ng chØ dõng l¹i ë tÊt c¶ c¸c hiÖn t−îng, qu¸ tr×nh trong tù nhiªn, sù ®o l−êng c©n xøng, kh«ng bã hÑp trong x· héi, tinh thÇn. Hµi hoµ chÝnh lµ thuéc tÝnh ph¹m vi, kÝch th−íc, thËm chÝ kh«ng dõng l¹i ë c¬ b¶n cña c¸i ®Ñp vµ hµi hoµ ph¸t triÓn tíi giíi h¹n thêi gian kh«ng gian nµo c¶. Cã ®Ønh cao lµ sù thèng nhÊt vµ ®Êu tranh cña nh÷ng sù ®èi xøng, c©n b»ng nÕu kh«ng ®em c¸c mÆt ®èi lËp. Sù hµi hoµ gi÷a ®èi t−îng l¹i cho con ng−êi nh÷ng rung c¶m thÈm mü th× kh¸ch thÓ thÈm mü kh«ng ph¶i lµ sù c©n nã kh«ng hµi hoµ. b»ng, hoµ hîp mét chiÒu mµ lµ sù thèng nhÊt Trong b−íc ®−êng ph¸t triÓn t− t−ëng mü trªn c¬ së kh¸c biÖt vÒ l−îng vµ vÒ chÊt, cña häc, c¸c nhµ duy vËt mü häc thÕ kû sù n¶y sinh vµ gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn tù XVII - XVIII nh− Etmun B¬cc¬, §idr« vv... th©n. Sù vËt ®−îc gäi lµ ®Ñp ph¶i cã sù thèng Còng ®· ®Ò cËp ®Õn nh÷ng khÝa c¹nh cña sù nhÊt vµ ®Êu tranh gi÷a c¸i ®Ñp vµ c¸i ch−a hµi hoµ thÈm mü tuy nhiªn do h¹n chÕ bëi t− ®Ñp, c¸i hîp lÝ vµ ch−a hîp lÝ, sù c©n b»ng vµ duy siªu h×nh nªn hä chØ nªu lªn ®−îc nh÷ng ch−a c©n b»ng, c¸i tØ lÖ vµ kh«ng tØ lÖ vv... dÊu hiÖu bÒ ngoµi hoÆc sù hµi hoµ gi÷a c¸c Song nã lu«n cã khuynh h−íng gi¶i quyÕt c¸c yÕu tè, thuéc tÝnh riªng lÎ cña sù vËt. VÝ dô m©u thuÉn Êy ®Ó ®¹t tíi sù hµi hoµ. Nh− vËy,
hµi hoµ theo quan niÖm mü häc M¸c - Lªnin vµ sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña cuéc sèng. Víi kh«ng chØ lµ dÊu hiÖu thuÇn tuý h×nh thøc mµ nghÜa nh− thÕ sù hµi hoµ kh«ng chØ ®−îc quy bao giê nã còng mang tÝnh néi dung. Mét ®Þnh bëi qu¸ tr×nh h×nh thµnh (lao ®éng) mµ g−¬ng mÆt, mét c¬ thÓ ®Ñp ph¶i t−¬ng xøng cßn ®−îc kh¼ng ®Þnh do b¶n chÊt x· héi cña víi sù ph¸t triÓn cña trÝ tuÖ, sù phong phó con ng−êi, bëi con ng−êi sèng kh«ng chØ quan nhuÇn nhuþ trong t©m hån, n¨ng lùc ho¹t hÖ víi tù nhiªn mµ cßn quan hÖ lÉn nhau, quy ®éng thùc tiÔn tèt, lèi sèng ®Ñp vv... §ã míi ®Þnh lÉn nhau. thùc sù lµ sù hµi hoµ thÈm mü. Néi dung ®Çy Khi ®¸nh gi¸ kh¸ch thÓ thÈm mü, tiªu chÝ ®ñ cña sù hµi hoµ thÈm mü nh− vËy míi lµ hµi hoµ thÈm mü cßn g¾n liÒn víi hoµn thiÖn tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ c¸i ®Ñp cña con ng−êi. thÈm mü. Bëi hoµn thiÖn thÈm mü lµ sù hµi Kh«ng chØ thÕ mü häc M¸c - Lªnin cßn hoµ cña kh¸ch thÓ ®¹t tíi møc ®é cao, trän kh¼ng ®Þnh sù hµi hoµ lu«n cã nguån gèc vÑn vµ ®Çy ®ñ nhÊt trong mét bèi c¶nh x¸c kh¸ch quan. ChÝnh sù phong phó cña c¸c ®Þnh nµo ®ã. Khi ®ã c¸c thuéc tÝnh thÈm mü hiÖn t−îng thÈm mü trong tù nhiªn hµi hoµ víi cña ®èi t−îng coi nh− ®¹t tíi sù hµi hoµ tèi −u. c¸c khÝa c¹nh ®a d¹ng cña cuéc sèng con Hoµn thiÖn thÈm mü ®−îc xem lµ sù hµi hoµ ë ng−êi nãi lªn sù tån t¹i phong phó, mu«n vÎ møc ®é lý t−ëng, tiÕp cËn víi lý t−ëng thÈm cña sù hµi hoµ vµ nã còng lµ nguyªn nh©n mü cña con ng−êi vµ x· héi. V× lÏ ®ã hoµn dÉn tíi sù ®a d¹ng trong thÕ giíi cña c¸i ®Ñp. thiÖn thÈm mü lu«n tån t¹i víi t− c¸ch lµ §iÒu nµy chèng l¹i quan ®iÓm duy t©m trong chuÈn mùc ®Ó ®¸nh gi¸ c¸i ®Ñp Trong hÖ mü häc mang tÝnh duy t©m cña Kant vµ thèng c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ c¸i ®Ñp, hµi hoµ Heghen. thÈm mü vµ hoµn thiÖn thÈm mü cã quan hÖ KT-ML biÖn chøng víi nhau. Hµi hoµ lµ tiÒn ®Ò, ®iÒu Bªn c¹nh ®ã, mü häc M¸c - Lªnin còng kiÖn cña hoµn thiÖn thÈm mü vµ hoµn thiÖn kh¼ng ®Þnh hµi hoµ mang b¶n chÊt x· héi. thÈm mü lµ biÓu hiÖn cña sù hµi hoµ ®¹t ®Õn Thùc tiÔn vµ c¸c quan hÖ gi¸ trÞ lµ chuÈn mùc møc cao nhÊt, mang ý nghÜa tÝch cùc nhÊt. Hµi quy ®Þnh c¸i ®Ñp. Hµi hoµ trong lÜnh vùc x· héi hoµ thÈm mü vµ hoµn thiÖn thÈm mü còng cã ®−îc x¸c ®Þnh tõ th−íc ®o v¨n ho¸ - x· héi. quan hÖ mËt thiÕt víi c¸c tiªu chÝ kh¸c trong Th−íc ®o Êy ®−îc h×nh thµnh l©u ®êi trong c¸c ®¸nh gi¸ c¸i ®Ñp (tÝnh nh©n v¨n, tÝnh biÓu c¶m chuÈn mùc x· héi th«ng qua thùc tiÔn lao tÝnh, h×nh t−îng, tÝnh s¸ng t¹o...). Chóng t¹o ®éng s¶n xuÊt vµ ®Êu tranh. Sù c©n xøng, hµi nªn mét hÖ tiªu chÝ tån t¹i ®ång hµnh trong hoµ thÈm mü lµ sù phï hîp gi÷a c¸c thuéc thÈm ®Þnh, nhËn diÖn c¸i ®Ñp cña sù vËt hiÖn tÝnh, c¸c yÕu tè trong b¶n th©n sù vËt, trong t−îng theo hÖ chuÈn Ch©n - ThiÖn - Mü. quan hÖ gi÷a c¸c sù vËt víi nhau vµ víi hoµn c¶nh xung quanh nã. §ã cßn lµ sù phï hîp Tãm l¹i, quan niÖm vÒ c¸i ®Ñp vËn ®éng gi÷a sù vËt víi c¸c nhu cÇu tinh thÇn vµ thùc vµ biÕn ®æi trong lÞch sö vµ cïng víi nã lµ sù tiÔn cña con ng−êi, x· héi trong nh÷ng ®iÒu vËn ®éng vµ biÕn ®æi cña tiªu chÝ hµi hoµ kiÖn hoµn c¶nh cô thÓ. H×nh t−îng hµi hoµ trong thÈm ®Þnh c¸i ®Ñp. C¸i ®Ñp cña ngµy thÈm mü lµ sù tæng hîp t¸c ®éng qua l¹i gi÷a h«m qua kh¸c c¸i ®Ñp cña h«m nay vµ ngµy c¸c gi¸ trÞ vµ ph¶n gi¸ trÞ t¹o thµnh mét xu mai. Sù ®a d¹ng trong quan niÖm vÒ c¸i ®Ñp h−íng ph¸t triÓn, g¾n bã víi qu¸ tr×nh hoµn lu«n tiÕn triÓn theo thêi gian, xu thÕ ph¸t triÓn thiÖn, víi lý t−ëng x· héi tÝch cùc, víi søc sèng cña x· héi ®ång thêi phô thuéc nhiÒu vµo tÝnh
phong phó, ®éc ®¸o, nh÷ng ®Æc tr−ng riªng thèng tù nhiªn - con ng−êi - x· héi. V× r»ng chóng ®Òu lµ nh÷ng d¹ng thøc kh¸c nhau, cña b¶n s¾c v¨n ho¸, ®Æc ®iÓm t©m sinh lý, nh÷ng tr¹ng th¸i, nh÷ng ®Æc tÝnh vµ nh÷ng hoµn c¶nh th−ëng thøc cña c¸ nh©n, cña c¸c quan hÖ kh¸c nhau cña vËt chÊt ®ang vËn céng ®ång ng−êi trong lÞch sö nh−ng sÏ kh«ng ®éng. Chóng lµ mét chØnh thÓ toµn vÑn. cã c¸i ®Ñp nÕu kh«ng cã sù hµi hoµ thÈm mü, kh«ng ®em ®Õn cho con ng−êi nh÷ng rung Trong “B¶n th¶o kinh tÕ triÕt häc” viÕt c¶m thÈm mü. Vµ, hµi hoµ thÈm mü theo quan n¨m 1844. C.M¸c kh¼ng ®Þnh “Giíi tù nhiªn lµ ®iÓm M¸c - Lªnin trë thµnh c¬ së, ®Þnh h−íng th©n thÓ v« c¬ cña con ng−êi” Con ng−êi sèng cho con ng−êi h−íng tíi c¸i ®Ñp ch©n chÝnh dùa vµo tù nhiªn “Sinh ho¹t vËt chÊt vµ sinh nhÊt. ho¹t tinh thÇn cña con ng−êi quan hÖ kh¨ng khÝt víi tù nhiªn”.. “Con ng−êi lµ mét bé phËn 2. Mét vµi khÝa c¹nh biÓu hiÖn cña sù cña tù nhiªn”. Nh− vËy, con ng−êi vµ x· héi hµi hoµ trong cuéc sèng loµi ng−êi kh«ng thÓ lµ g× kh¸c mµ chÝnh lµ Trong cuéc sèng hiÖn thùc, sù hµi hoµ con ®Î cña giíi tù nhiªn, mét bé phËn ®Æc biÖt thÈm mü biÓu hiÖn ë nhiÒu lÜnh vùc vµ cïng cña giíi tù nhiªn, s¶n phÈm hoµn thiÖn vµ víi sù ph¸t triÓn cña ®êi sèng kinh tÕ - x· héi phøc t¹p nhÊt cña giíi tù nhiªn, cã quan hÖ mµ néi dung cña sù hµi hoµ ®−îc biÓu hiÖn kh¨ng khÝt víi giíi tù nhiªn. T¹o nªn sù hµi ngµy mét sinh ®éng, ®a d¹ng, nhiÒu chiÒu hoµ gi÷a con ng−êi vµ tù nhiªn lµ tu©n theo h¬n. Hµi hoµ trong ®êi sèng mang ý nghÜa x· quy luËt vËn ®éng cña thÕ giíi vËt chÊt nh− héi cao nhÊt lµ sù hµi hoµ trong mÉu h×nh mét qu¸ tr×nh lÞch sö tù nhiªn vµ ®ã lµ sù hµi nh©n c¸ch con ng−êi, hµi hoµ gi÷a con ng−êi hoµ cã ý nghÜa lín nhÊt vÒ mÆt thÈm mü. Con víi tù nhiªn, hµi hoµ gi÷a c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ ng−êi lµ s¶n phÈm cña sù ph¸t triÓn cña giíi tinh thÇn cã ý nghÜa chuÈn mùc. KT-ML tù nhiªn v× vËy mèi quan hÖ gi÷a con ng−êi vµ a. Hμi hoμ gi÷a con ng−êi vμ tù nhiªn tù nhiªn ®−îc thiÕt lËp, biÕn ®æi cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng−êi. X· héi cµng Hµi hoµ gi÷a con ng−êi vµ tù nhiªn lµ mét ph¸t triÓn, khoa häc kü thuËt cµng ph¸t triÓn biÓu hiÖn cña sù hµi hoµ trong cuéc sèng. §¹t th× loµi ng−êi cµng cã c¬ héi kh¸m ph¸, t×m ®Õn sù hµi hoµ, sù hoµ hîp gi÷a con ng−êi vµ hiÓu, chinh phôc thiªn nhiªn. Song còng chÝnh tù nhiªn kh«ng chØ cã ý nghÜa to lín vÒ mÆt môc ®Ých kiÕm t×m lîi nhuËn cña con ng−êi mµ thÈm mü mµ cßn lµ mét trong nh÷ng nh©n tè con ng−êi víi nÒn v¨n minh c«ng nghiÖp cña quan träng cña ph¸t triÓn x· héi, lµ mét trong m×nh ®· lµm ph¸ vì mèi quan hÖ hµi hoµ gi÷a nh÷ng néi dung c¬ b¶n nhÊt cña triÕt lý ph¸t con ng−êi vµ tù nhiªn. ¡ng ghen tõng c¶nh triÓn vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong thêi ®¹i b¸o r»ng: v¨n ho¸ nÕu khai th¸c mét c¸ch ngµy nay. bõa b·i sÏ ®Ó l¹i ®»ng sau nã nh÷ng hoang XuÊt ph¸t tõ nh÷ng nguyªn lý cña chñ m¹c khi bµn vÒ quan hÖ gi÷a nÒn v¨n minh nghÜa M¸c vÒ mèi quan hÖ gi÷a con ng−êi vµ c«ng nghiÖp víi qu¸ tr×nh chinh phôc tù nhiªn. tù nhiªn dùa trªn c¬ së tÝnh thèng nhÊt vËt ViÖt Nam lµ mét thµnh viªn cña ng«i nhµ chÊt cña thÕ giíi, cã thÓ thÊy r»ng thÕ giíi cùc chung thÕ giíi v× vËy t¹o ®−îc sù hµi hoµ kú phøc t¹p vµ ®a d¹ng ®−îc cÊu thµnh tõ trong quan hÖ gi÷a con ng−êi vµ tù nhiªn nhiÒu yÕu tè song suy cho cïng cã ba yÕu tè trong ý thøc cña mçi ng−êi lµ mét ®iÒu cÇn c¬ b¶n lµ: Giíi tù nhiªn, con ng−êi vµ x· héi lµm vµ nªn lµm. Hµng ngµn n¨m dùng n−íc loµi ng−êi thèng nhÊt víi nhau trong mét hÖ vµ gi÷ n−íc, con ng−êi ViÖt Nam lu«n cã ý
thøc g¾n bã víi m«i tr−êng tù nhiªn, dùa vµo th× tÊt yÕu ®Õn l−ît m×nh thiªn nhiªn sÏ “trõng tù nhiªn ®Ó sinh tån. TruyÒn thèng “hoµ hîp ph¹t” trë l¹i con ng−êi. VÒ ph−¬ng diÖn mü víi tù nhiªn” cña d©n téc ta lµ mét lèi sèng, lèi häc th× ®ã lµ kÕt qu¶ cña sù ph¶n hµi hoµ nghÜ cã tõ xa x−a vµ ®−îc cñng cè trong qu¸ trong mèi quan hÖ cña con ng−êi vµ tù nhiªn. tr×nh ph¸t triÓn. Ng−êi ViÖt Nam x−a ®· tõng Sù suy tho¸i cña m«i tr−êng sinh th¸i cã quan niÖm vÒ sù hµi hoµ gi÷a con ng−êi vµ hiÖn nay ®ang kªu gäi c¶ nh©n lo¹i (kh«ng tù nhiªn nh− “thiªn - ®Þa - nh©n”, trong qu¸ chØ riªng ViÖt Nam) ph¶i cïng nhau t×m ra gi¶i tr×nh ho¹t ®éng thùc tiÔn mµ h×nh thµnh quan ph¸p thiÕt thùc ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®ã. niÖm “thiªn thêi - ®Þa lîi - nh©n hoµ”. Tuy vËy TruyÒn thèng hoµ hîp gi÷a con ng−êi vµ tù mèi quan hÖ gi÷a con ng−êi vµ tù nhiªn, sù nhiªn lµ “bµi häc quý b¸u”, “vèn liÕng kh«ng hµi hoµ gi÷a con ng−êi vµ tù nhiªn ë ViÖt Nam thÓ thiÕu”, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn tiÕn tr×nh nãi riªng, thÕ giíi nãi chung hiÖn nay ®ang bÞ c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ theo ®Þnh ph¸ vì. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nµy h−íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam. CÇn h×nh lµ do ¶nh h−ëng nh÷ng mÆt tr¸i cña c¬ chÕ thÞ thµnh cho con ng−êi c¸ch sèng hµi hoµ víi tù tr−êng cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn nhiªn. §Ó lµm ®−îc ®iÒu ®ã tr−íc hÕt ph¶i x©y ®¹i ho¸. Tèc ®é ph¸t triÓn chãng mÆt cña nÒn dùng ý thøc sinh th¸i trong nh©n d©n ë tÊt c¶ kinh tÕ trong c¸c x· héi c«ng nghiÖp ®ßi hái mäi ph−¬ng diÖn: t− duy kinh tÕ, ý thøc chÝnh nguån nguyªn liÖu, nhiªn liÖu nhÊt lµ trong trÞ, ®¹o ®øc, ®Æc biÖt lµ quan niÖm ®óng ®¾n ®iÒu kiÖn: xu thÕ quèc tÕ ho¸ ®ang nghiªng vÒ vÒ v¨n ho¸ thÈm mü. §©y lµ nhãm gi¶i ph¸p c¸c n−íc t− b¶n −u tréi vÒ khoa häc - kü thuËt cã tÝnh kh¶ thi. Cã nh− vËy míi t¹o cho con cµng ®Èy tíi nguy c¬ ph¸ vì sù c©n b»ng, hoµ ng−êi cã thãi quen sèng hµi hoµ, sèng ®Ñp hîp cña m«i tr−êng tù nhiªn. trong quan hÖ víi tù nhiªn - “th©n thÓ v« c¬” KT-ML Chóng ta cã thÓ thÊy kinh tÕ thÞ tr−êng cña chÝnh con ng−êi. §ång thêi, cÇn n©ng cao víi quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt cung- cÇu vµ quy chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ cña gi¸o dôc ®µo t¹o luËt c¹nh tranh ®ang tÊn c«ng d÷ déi vµo c¶ 2 trong x©y dùng ý thøc sinh th¸i. §æi míi nhËn mèi quan hÖ c¬ b¶n: quan hÖ gi÷a con ng−êi thøc, c¬ chÕ tæ chøc kÜ thuËt qu¶n lý, h×nh víi con ng−êi vµ quan hÖ gi÷a con ng−êi víi thµnh vµ x©y dùng ý thøc sinh th¸i. TÊt c¶ c¸c tù nhiªn. §Ó gi¶i quyÕt nh÷ng nhu cÇu cÊp dù ¸n, ch−¬ng tr×nh kinh tÕ - x· héi, c¸c nhµ thiÕt vÒ kinh tÕ - x· héi vµ tho¶ m·n nh÷ng lîi m¸y, khu c«ng nghiÖp ph¶i ®−îc luËn chøng Ých tr−íc m¾t, con ng−êi s½n sµng khai th¸c, ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c vÒ mÆt t¸c ®éng tíi m«i sö dông tµi nguyªn bõa b·i. Sù hèi thóc khai tr−êng sèng. §Æc biÖt, Nhµ n−íc ta cÇn t¹o c¬ th¸c tµi nguyªn thªn nhiªn cµng r¸o riÕt h¬n së ph¸p lý cho ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi - m«i trong ®iÒu kiÖn ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - tr−êng. B¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i tr−êng sèng hiÖn ®¹i ho¸. H¬n thÕ, bµi to¸n hoµ nhËp mµ theo h−íng kÕt hîp hµi hoµ gi÷a ph¸t triÓn kh«ng hoµ tan ®Ó kh«ng lµ “bãng mê” cña c¸c kinh tÕ - x· héi vµ m«i tr−êng mµ nghÞ quyÕt n−íc −u tréi vÒ kinh tÕ - kü thuËt ®ang ®Æt ra §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX ®· nªu ra cho m«i tr−êng sinh th¸i ViÖt Nam nh÷ng thÓ hiÖn sù s¸ng suèt cña §¶ng ta trong thùc th¸ch ®è lín. §ã lµ ch−a kÓ ®Õn ¶nh h−ëng hiÖn sù hµi hoµ gi÷a con ng−êi vµ tù nhiªn. cña sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®Ó l¹i r¸c th¶i, « b. Hμi hoμ trong cÊu tróc nh©n c¸ch nhiÔm nguån n−íc, nguån kh«ng khÝ. NÕu con ng−êi thùc hiÖn viÖc “chinh phôc” lµm chñ Theo quan ®iÓm triÕt häc M¸c - Lªnin, “thiªn nhiªn mét c¸ch cùc ®oan, tr¸i quy luËt
lÞch sö x· héi loµi ng−êi lµ lÞch sö cña con §¶ng thùc sù ®· ®em l¹i c¸ch nh×n nhËn, ng−êi, do con ng−êi vµ v× con ng−êi. Mét trong ®¸nh gi¸ míi vÒ sù hµi hoµ trong mÉu h×nh nh÷ng th−íc do sù ph¸t triÓn x· héi, b¶n chÊt nh©n c¸ch míi vµ trªn thùc tÕ t¹o c¬ së hiÖn tèt ®Ñp cña x· héi chÝnh lµ “s¶n xuÊt ra nh÷ng thùc cho sù hµi hoµ nµy. Trung t©m cña triÕt lý con ng−êi ph¸t triÓn toµn diÖn, ®−a con ng−êi ph¸t triÓn hµi hoµ trong thêi ®¹i hiÖn nµy nãi tõ v−¬ng quèc tÊt yÕu sang v−¬ng quèc tù chung vµ trong x· héi ViÖt Nam nãi riªng lµ sù do”. B¶n chÊt cña con ng−êi lµ lu«n v−¬n tíi hµi hoµ trong mÉu h×nh nh©n c¸ch míi, lµ chÊt c¸i ®Ñp,v× vËy mµ con ng−êi kh«ng ngõng l−îng ph¸t triÓn con ng−êi (Human v−¬n tíi sù hoµn thiÖn nh©n c¸ch, v−¬n tíi sù developmet). ChÊt l−îng ph¸t triÓn con ng−êi hµi hoµ bªn trong cÊu tróc cña nh©n c¸ch. §ã ®ang lµ mèi quan t©m hµng ®Çu vµ l©u dµi lµ sù hµi hoµ trong tõng bé phËn còng nh− cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta, lµ c¬ së cho mäi ®Ò toµn bé nh©n c¸ch (phÈm chÊt - tµi n¨ng, sù ¸n, dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ - v¨n ho¸ - x· héi phong phó nhuÇn nhuþ cña t©m hån, kh¶ ë ViÖt Nam. Ph¸t triÓn con ng−êi theo h−íng n¨ng ho¹t ®éng thùc tiÔn…) Sù hµi hoµ nµy nh©n v¨n, nh©n ®¹o lµ h−íng tíi mÉu h×nh cµng cao cµng kh¨ng ®Þnh lµ mét nh©n c¸ch nh©n c¸ch ph¸t triÓn toµn diÖn, hµi hoµ. Sù ®Ñp. Vµ v× thÕ, cÊu tróc mét nh©n c¸ch ®Ñp hµi hoµ Êy chØ cã ®−îc khi c¸i t«i ®−îc kh¼ng cÇn “thÇn phÐp” cña sù hµi hoµ. ®Þnh trong xu thÕ ph¸t triÓn cña x· héi. NghÜa lµ mäi nhu cÇu vËt chÊt - tinh thÇn cña c¸ Chñ nghÜa M¸c còng kh¼ng ®Þnh: con nh©n ®−îc x· héi ®¸p øng vµ ng−îc l¹i. C¸ ng−êi tiÒm tµng trong nã kh¶ n¨ng cña mét c¸ nh©n ph¸t triÓn thóc ®Èy x· héi ph¸t triÓn. §ã nh©n, tøc lµ cña “c¸i t«i” mang nh©n c¸ch. lµ sù hµi hoµ kh«ng chØ trong tõng bé phËn Nh−ng “c¸i t«i” nh©n c¸ch ®ã thùc sù h×nh cña nh©n c¸ch mµ trong toµn bé nh©n c¸ch, thµnh vµ ph¸t triÓn g¾n víi nh÷ng ®iÒu kiÖn x· KT-ML lµ hµi hoµ mäi gi¸ trÞ trong con ng−êi ®−îc héi ®· ®¹t tr×nh ®é hiÖn ®¹i. Trong x· héi ViÖt biÓu hiÖn cô thÓ ë sù ph¸t triÓn vÒ tinh thÇn, Nam truyÒn thèng, do ®Æc ®iÓm cô thÓ vÒ ®iÒu trÝ tuÖ, thÓ chÊt, ë n¨ng lùc s¸ng t¹o, ë sù kiÖn kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi mµ søc m¹nh phong phó nhuÇn nhuþ cña ®êi sèng tinh −u tréi lu«n thuéc vÒ søc m¹nh chi phèi cña thÇn, t×nh c¶m vµ ë c¶ c¸c quan hÖ x· héi ®a céng ®ång chø ch−a ph¶i lµ sù ph¸t triÓn cña d¹ng cña con ng−êi. §Þnh h−íng ph¸t triÓn c¸c nh©n. Con ng−êi trong x· héi truyÒn thèng con ng−êi ViÖt Nam trong giai ®o¹n c¸ch lµ con ng−êi cña céng ®ång, hoµ vµo mäi cÊp m¹ng hiÖn nay ®· ®−îc nhÊn m¹nh ë §¹i héi ®é cña céng ®ång tõ quèc gia ®Õn lµng x·, gia §¶ng toµn quèc lÇn IX còng chÝnh lµ ®Þnh téc, gia ®×nh. Con ng−êi chØ thÊy hµi lßng, h−íng theo chØ tiªu vÒ mét nh©n c¸ch ph¸t thanh th¶n, h¹nh phóc khi lµm trßn tr¸ch triÓn hµi hoµ. nhiÖm víi gia ®×nh, vî con, lµng n−íc. Vµ chØ nh− vËy hä míi ®−îc t«n träng vµ ngîi ca. Bªn c¹nh nh÷ng nh©n tè tÝch cùc do xu thÕ quèc tÕ ho¸, toµn cÇu ho¸ vµ c¬ chÕ thÞ Hai cuéc chiÕn tranh chèng Ph¸p, chèng tr−êng ®em l¹i th× nh÷ng nh©n tè tiªu cùc vÉn Mü khèc liÖt víi bao khã kh¨n chång chÊt, len lái vµ t¸c ®éng ®Õn mäi lÜnh vùc cña ®êi ViÖt Nam ch−a cã ®iÒu kiÖn ®Ó kh¾c phôc h¹n sèng, ¶nh h−ëng kh«ng tèt ®Õn nh©n c¸ch chÕ cña x· héi truyÒn thèng vÒ mèi quan hÖ mét bé phËn kh«ng nhá ng−êi ViÖt Nam hiÖn gi÷a c¸ nh©n vµ c«ng ®ång. §ã lµ h¹n chÕ c¬ nay, ®Æc biÖt lµ ®èi víi thÕ hÖ trÎ. Thùc tr¹ng b¶n cña chuÈn mùc hµi hoµ trong ®¸nh gi¸ ®ã ®ang dÉn tíi sù suy gi¶m chÊt l−îng ph¸t thÈm mü vÒ nh©n c¸ch. §−êng lèi ®æi míi cña
triÓn nh©n c¸ch thËm chÝ cã nguy c¬ lµm biÕn trÞ - v¨n ho¸ lµ biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a vËt d¹ng nh©n c¸ch. §ã còng lµ biÓu hiÖn cña sù chÊt vµ ý thøc theo quan ®iÓm cña triÕt häc mÊt hµi hoµ trong bé phËn vµ toµn bé nh©n M¸c - Lªnin. VÒ ph−¬ng diÖn Mü häc t¹o nªn sù hµi hoµ gi÷a kinh tÕ - chÝnh trÞ - v¨n ho¸ lµ c¸ch. ë ®©u mÊt sù hµi hoµ th× ë ®ã kh«ng tiªu chuÈn, th−íc ®o ®¸nh gi¸ tr×nh ®é vµ b¶n cßn c¸i ®Ñp. Nh©n c¸ch còng vËy, mét khi mÊt chÊt cña mét chÕ ®é x· héi tèt ®Ñp. Ph¸t triÓn ®i sù ph¸t triÓn hµi hoµ th× ®ã lµ dÊu hiÖu cña kinh tÕ theo h−íng bÒn v÷ng, nh©n v¨n chÝnh sù mai mét vµ suy tho¸i. §Ó cã sù ph¸t triÓn lµ t¹o c¬ së vËt chÊt, nÒn t¶ng vËt chÊt ®¶m hµi hoµ trong mÉu h×nh nh©n c¸ch ®ßi hái cã b¶o cho sù æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ ph¸t triÓn nÒn biÖn ph¸p ®ång bé: ph¸t triÓn kinh tÕ -v¨n ho¸ v¨n ho¸ cña mçi quèc gia. Ng−îc l¹i ph¸t - x· héi, t¹o ®iÒu kiÖn ®¸p øng nhu cÇu vËt triÓn v¨n ho¸ còng chÝnh lµ t¹o ra ®éng lùc, chÊt tinh thÇn cho nh©n d©n ®ång thêi ph¶i x¸c ®Þnh môc tiªu cho ph¸t triÓn kinh tÕ vµ t¨ng c−êng thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p kh¸c, ph¸t triÓn x· héi. trong ®ã ®Æc biÖt nhÊn m¹nh vai trß cña gi¸o dôc ®µo t¹o, coi ®ã lµ con ®−êng trùc tiÕp, ViÖt Nam ®ang trong thêi kú qu¸ ®é lªn ng¾n nhÊt, cã hiÖu qu¶ l©u dµi nhÊt. chñ nghÜa x· héi víi nh÷ng thêi c¬ vµ th¸ch thøc míi. §¶ng vµ Nhµ n−íc ta chñ tr−¬ng Thùc tiÔn gi¸o dôc nh÷ng n¨m gÇn ®©y ph¸t triÓn thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh cßn nhiÒu bÊt cËp, nhÊt lµ viÖc coi nhÑ c«ng h−íng x· héi chñ nghÜa vµ x©y dùng nÒn v¨n t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ, t− t−ëng, ®¹o ®øc, ho¸ tiªn tiÕn ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc. Cã truyÒn thèng cho häc sinh - sinh viªn nh− §¹i nh÷ng quan ®iÓm cho r»ng kinh tÕ thÞ tr−êng héi §¶ng toµn quèc lÇn IX ®· tæng kÕt. §· ®Õn kh«ng ®ång hµnh víi chÕ ®é x· héi chñ nghÜa lóc cÇn ph¶i nh×n nhËn mét c¸ch nghiªm tóc mµ nã lµ s¶n phÈm cña nÒn kinh tÕ t− b¶n chñ vÒ thùc tr¹ng gi¸o dôc hiÖn nay vµ cã gi¶i KT-ML nghÜa. Tuy nhiªn, trong xu thÕ cña thêi ®¹i ph¸p tÝch cùc ®Ó kh¾c phôc sù mÊt c©n ®èi, nµy, mét khi héi ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸ch quan thiÕu hµi hoµ trong viÖc h×nh thµnh nh©n c¸ch vµ nh©n tè chñ quan, mét khi kÕt hîp ®−îc cho con ng−êi ViÖt Nam. T¹o sù c©n b»ng c¸c yÕu tè d©n téc - quèc tÕ - thêi ®¹i th× hoµn trong gi¸o dôc, n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò, toµn cã thÓ kÕ thõa ®−îc nh÷ng thµnh tùu, gi¸ chÊt l−îng ®µo t¹o, ®æi míi néi dung vµ trÞ cña nÒn v¨n minh nh©n lo¹i vµ n©ng chóng ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ®Ó ph¸t huy tÝnh tÝch lªn mét tr×nh ®é míi. §èi víi viÖc ph¸t triÓn cùc cña ng−êi häc, ¸p dông khoa häc c«ng thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi nghÖ vµo nhµ tr−êng ®Ó h−íng tíi sù ph¸t chñ nghÜa ë ViÖt Nam còng vËy, víi sù tËp triÓn toµn diÖn cña con ng−êi trong giai ®o¹n trung, nç lùc trÝ tuÖ cña §¶ng, Nhµ n−íc vµ hiÖn nay lµ gi¶i ph¸p kh¶ thi ®Ó t¹o sù hµi hoµ cña toµn d©n chóng ta cã thÓ x©y dùng ph¸t trong ph¸t triÓn nh©n c¸ch. ChØ cã nh− vËy triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng víi sù hµi hoµ gi÷a míi cã thÓ thóc ®Èy ®−îc sù ph¸t triÓn toµn c¸c yÕu tè kinh tÕ - chÝnh trÞ - v¨n ho¸. C¬ chÕ diÖn con ng−êi theo ®Þnh h−íng ph¸t triÓn con thÞ tr−êng hoµn toµn cã thÓ ph¸t huy mÆt tÝch ng−êi ViÖt Nam hiÖn ®¹i nh− §¹i héi §¶ng cùc, h¹n chÕ ®−îc c¸c mÆt tiªu cùc nÕu cã sù toµn quèc lÇn IX ®· ®Ò ra. ®Þnh h−íng cña ®−êng lèi chÝnh trÞ x· héi chñ c. Hμi hoμ gi÷a kinh tÕ - chÝnh trÞ - v¨n nghÜa vµ ®¶m b¶o l−u gi÷ vµ ph¸t huy b¶n s¾c ho¸ v¨n ho¸ d©n téc. Mèi quan hÖ gi÷a 3 yÕu tè kinh tÕ - chÝnh Chñ tr−¬ng x©y dùng nÒn v¨n ho¸ tiªn
tiÕn ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc lµ kÕ thõa vµ Trong lÞch sö ph¸t triÓn t− t−ëng mü häc ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng tèt ®Ñp ®· cña nh©n lo¹i víi sù ra ®êi cña mü häc ®−îc l−u gi÷ qua hµng ngµn n¨m lÞch sö vµ M¸c - Lªnin, kh¸i niÖm “hµi hoµ thÈm mü” lÇn tiÕp nhËn cã chän läc nh÷ng tinh hoa v¨n ho¸ ®Çu tiªn ®−îc xem xÐt 1 c¸ch trän vÑn vµ cña nh©n lo¹i. LÞch sö ®· chøng kiÕn sù gÆp khoa häc. Nã trë thµnh c¬ së ®Ó con ng−êi gì giao thoa cña nhiÒu luång v¨n ho¸ ®em l¹i h−íng tíi c¸i ®Ñp ch©n chÝnh. Trong ®êi sèng hiÖu qu¶ thóc ®Èy mäi mÆt ®êi sèng x· héi. Sù x· héi, duy tr× sù hµi hoµ trong mèi quan hÖ gÆp gì gi÷a chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ chñ gi÷a con ng−êi víi tù nhiªn, quan hÖ gi÷a con nghÜa yªu n−íc ViÖt Nam, sù ¸p dông chñ ng−êi vµ con ng−êi lµ mét ®ßi hái cÊp thiÕt cã nghÜa M¸c - Lªnin vµo hoµn c¶nh cô thÓ cña ý nghÜa quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ViÖt Nam ë tõng giai ®o¹n c¸ch m¹ng ®em l¹i con ng−êi ®Æc biÖt lµ trong thêi ®¹i ngµy nay. th¾ng lîi to lín cho c¸ch m¹ng ViÖt Nam ë thÕ §ã lµ viÖc khã kh¨n nh−ng rÊt quan träng vµ kû XX, t¹o tiÒn ®Ò to lín cho ViÖt Nam tiÕn cÇn thiÕt v× cã hµi hoµ lµ cã c¸i ®Ñp vµ tiÕn bé. vµo thÕ kû XXI chÝnh lµ nh÷ng minh chøng ®Çy søc thuyÕt phôc. Tµi liÖu tham kh¶o ë giai ®o¹n hiÖn nay, chñ nghÜa M¸c - Lªnin, [1]. C. M¸c - F. Anghen. Toµn tËp, tËp 3. NXB t− t−ëng Hå ChÝ Minh (víi ý nghÜa lµ nh÷ng gi¸ ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ néi 1995. trÞ v¨n ho¸, tinh hoa cña nh©n lo¹i vµ cña d©n téc) ®−îc x¸c ®Þnh lµ nÒn t¶ng, lµ kim chØ nam [2]. C. M¸c - F. Anghen. Toµn tËp, tËp 20. NXB cho mäi ho¹t ®éng cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ néi 1995. trong ®Ò ra chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn [3]. TrÇn Lª B¶o (chñ biªn). V¨n ho¸ sinh th¸i nh©n kinh tÕ v¨n ho¸, ®¶m b¶o sù æn ®Þnh chÝnh trÞ. KT-ML v¨n. NXB v¨n ho¸ th«ng tin, 2001. ChÝnh chñ nghØa M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ [4]. Lª DuÈn: Thanh niªn víi c¸ch m¹ng x· héi chñ Minh lµ ngän ®uèc soi ®−êng cho mäi ho¹t nghÜa. NXB thanh niªn 1978. ®éng t¹o nªn sù hµi hoµ gi÷a kinh tÕ - chÝnh trÞ [5]. Lª B¸ H¸n, Hμ Minh §øc: C¬ së lý luËn v¨n - v¨n ho¸ cña ViÖt Nam trong giai ®o¹n c¸ch häc, tËp 2. NXB gi¸o dôc Hµ néi 1973. m¹ng nµy. [6]. Häc viÖn chÝnh trÞ quèc gia HCM. Gi¸o tr×nh mü häc M¸c - Lªnin. NXB chÝnh trÞ quèc gia 2000. iv. KÕt luËn [7]. Héi b¶o vÖ m«i tr−êng GTVT. M«i tr−êng. NXB Hµi hoµ lµ mét kh¸i niÖm mü häc ph¶n GTVT 1994. ¸nh mét thuéc tÝnh, mét néi dung c¬ b¶n cña [8]. §ç V¨n Khang: LÞch sö mü häc nguyªn thuû - c¸i ®Ñp ®ång thêi lµ mét tiªu chÝ ®Ó ®¸nh gi¸ Hy l¹p cæ ®¹i. NXB v¨n ho¸ 1983. c¸i ®Ñp. BÊt kú c¸i ®Ñp nµo trong sù tån t¹i [9]. ViÖn hµn l©m khoa häc Liªn X«. Nguyªn lý mü cña nã còng ph¶i cã sù hµi hoµ gi÷a c¸c yÕu häc M¸c - Lªnin, phÇn IV. NXB sù thËt Hµ néi tè, thuéc tÝnh cña sù vËt vµ sù hµi hoµ víi sù 1963. vËt, hoµn c¶nh chung quanh. Kh¸i niÖm hµi hoµ chøa ®ùng trong nã néi hµm phong phó ë [10]. V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn IX. NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2002. nhiÒu cung bËc, cÊp ®é vµ ý nghÜa kh¸c nhau. ë mçi lÜnh vùc, mçi quan hÖ, hµi hoµ thÈm mü [11]. NguyÔn H÷u Vui. LÞch sö triÕt häc. NXB chÝnh trÞ quèc gia Hµ néi 2004♦ ®−îc biÓu hiÖn rÊt sinh ®éng vµ nhiÒu chiÒu.