Báo cáo khoa học: Ong ký sinh trứng bọ xít xanh vai đỏ Telenomus subitus Le (Scelionidae: Hymenoptera) và vai trò của nó trong hệ sinh thái cây đậu t-ơng vụ hè - thu 2003 tại Gia Lâm – Hà Nội

Chia sẻ: Nguyễn Phi Nhung Nhung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

128
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

có giá trị dinh d-ỡng, kinh tế cao và là loại cây luân canh cải tạo đất (Đoàn Thị Thanh Nhàn, 1996). Tuy nhiên, trong l-ới dây chuyền dinh d-ỡng, đậu t-ơng bị nhiều loài sâu hại sử dụng làm thức ăn, trong đó, bọ xít xanh vai đỏ (Piezodorus hybneri) là một trong những loài sâu hại quan trọng. Sự chích hút của loài bọ xít này không chỉ làm cho cây đậu t-ơng còi cọc, úa vàng, mà còn làm cho hạt đậu t-ơng bị lép, có vị đắng, ảnh h-ởng nhiều đến chất l-ợng sản phẩm. Song trong l-ới dinh d-ỡng, các loài thiên địch của côn trùng đóng...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: Ong ký sinh trứng bọ xít xanh vai đỏ Telenomus subitus Le (Scelionidae: Hymenoptera) và vai trò của nó trong hệ sinh thái cây đậu t-ơng vụ hè - thu 2003 tại Gia Lâm – Hà Nội

Báo cáo khoa học: Ong ký sinh trứng bọ xít xanh vai đỏ Telenomus subitus Le (Scelionidae: Hymenoptera) và vai trò của nó trong hệ sinh thái cây đậu t-ơng vụ hè - thu 2003 tại Gia Lâm – Hà Nội
T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp, TËp 2 sè 1/2004 Ong ký sinh trøng bä xÝt xanh vai ®á Telenomus subitus Le (Scelionidae: Hymenoptera) vµ vai trß cña nã trong hÖ sinh th¸i c©y ®Ëu t−¬ng vô hÌ - thu 2003 t¹i Gia L©m – Hµ Néi Egg parasitoid on red shield green bug Telenomus subitus Le (Scelionidae: Hymenoptera) and its roll in summer-autumn 2003 on soybean ecosystem in Gialam district, Hanoi city §Æng ThÞ Dung1 Summary The developmental period before adult merge of the egg - parasitoid Telenomus subitus Le is very short (7-11 days), average 8.73 ± 0.53 days in condition of average temperature of 27.5 0C and relative humidity of 85.5%. The female of T. subitus which doen’t give oviposition live longer that those oviposited about 2-3 times (15.6 in compare with 4.75 days and 4.48 in compare with 2.86 days respectively in condition of adding food were bee honey and clean water). Pure honey is the best food for waps T. subitus on longevity and oviposition capacity (lived 4.75 days and parasited 99.2 eggs of host). In condition of adding food were sugar solution 50% and bee honey solution 50%, the longevity of the female waps was similar (6.56 – 7.64 days). Clean water was the worst food adding for female waps T. subitus, they lived shorter and gave capacity of parasiting lower (2.86 days and parasited 51.8 eggs of the host). Parasitoid T. subitus has an imporatant roll in cotrolling the density of red shield green bug. Eventhough the density of egg cluster on soybean field was not very high (average 0.49 ± 0.19 cluster/m2), but the rate of egg parasited was very high, average was 68.39 ± 13.25%. Tõ kho¸ : s©u h¹i, thiªn ®Þch, phßng trõ tæng hîp, biÖn ph¸p sinh häc. sù ®iÒu hoµ sè l−îng quÇn thÓ s©u h¹i. Mçi 1. §Æt vÊn ®Ò mét loµi s©u h¹i th−êng bÞ Ýt nhÊt tõ 2 ®Õn §Ëu t−¬ng lµ c©y c«ng nghiÖp ng¾n nhiÒu loµi kÎ thï (De Bach, 1964). ViÖc b¶o ngµy cã gi¸ trÞ dinh d−ìng, kinh tÕ cao vµ lµ vÖ vµ duy tr× c¸c loµi kÎ thï tù nhiªn trong hÖ lo¹i c©y lu©n canh c¶i t¹o ®Êt (§oµn ThÞ sinh th¸i n«ng nghiÖp lµ rÊt quan träng. Thanh Nhµn, 1996). Tuy nhiªn, trong l−íi Nghiªn cøu sinh häc, sinh th¸i häc vµ hµnh d©y chuyÒn dinh d−ìng, ®Ëu t−¬ng bÞ nhiÒu vi häc cña c¸c loµi thiªn ®Þch còng nh− vai loµi s©u h¹i sö dông lµm thøc ¨n, trong ®ã, trß cña chóng trong viÖc h¹n chÕ sinh s¶n bä xÝt xanh vai ®á (Piezodorus hybneri) lµ cña c¸c loµi s©u h¹i ®Ó cã thÓ dù b¸o sè mét trong nh÷ng loµi s©u h¹i quan träng. Sù l−îng c¸c loµi dÞch h¹i c©y trång còng rÊt chÝch hót cña loµi bä xÝt nµy kh«ng chØ lµm cÇn thiÕt (Novojilov, Sapiro, 1979) (§−êng cho c©y ®Ëu t−¬ng cßi cäc, óa vµng, mµ cßn Hång DËt – dÞch). Mét sè kÕt qu¶ nghiªn lµm cho h¹t ®Ëu t−¬ng bÞ lÐp, cã vÞ ®¾ng, ¶nh cøu vÒ thiªn ®Þch s©u h¹i ®Ëu t−¬ng ®· cho h−ëng nhiÒu ®Õn chÊt l−îng s¶n phÈm. Song thÊy, thµnh phÇn c¸c loµi thiªn ®Þch rÊt ®a trong l−íi dinh d−ìng, c¸c loµi thiªn ®Þch d¹ng vµ phong phó (Ph¹m V¨n LÇm 1995, Vò cña c«n trïng ®ãng vai trß quan träng trong 1 Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I 18
Quang C«n vµ ctv. 1996, §Æng ThÞ Dung, xanh vai ®á tõ 0 ®Õn 2 ngµy tuæi. Thøc ¨n 1999), Dang Thi Dung et al. 1999). Tuy cho ong lµ mËt ong 100%. Hµng ngµy thay æ nhiªn, nh÷ng nghiªn cøu vÒ sinh häc, sinh trøng bä xÝt míi cho ®Õn khi ong c¸i chÕt. th¸i vµ vai trß cña nhiÒu loµi ký sinh s©u h¹i * Theo dâi thêi gian sèng cña tr−ëng ®Ëu t−¬ng ë n−íc ta ch−a nhiÒu. Bµi b¸o gãp thµnh ong T. subitus d−íi ¶nh h−ëng cña phÇn cung cÊp nguån th«ng tin cho khoa häc, yÕu tè thøc ¨n, chóng t«i bè trÝ 4 c«ng thøc lµm c¬ së cho viÖc lîi dông ong T. subitus s½n (CT). CT1: MËt ong 100%, CT2: MËt ong cã trªn ®ång ruéng ®Ó h¹n chÕ t¸c h¹i do loµi 50%, CT3: N−íc ®−êng 50% vµ CT4: N−íc bä xÝt xanh vai ®á g©y ra trªn ®Ëu t−¬ng. l· (®èi chøng). Ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra: 2. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p * §Ó ®¸nh gi¸ vai trß cña ong T. subitus, nghiªn cøu chóng t«i ®iÒu tra mËt ®é trøng bä xÝt xanh vai 2.1. VËt liÖu nghiªn cøu ®á (vËt chñ) theo giai ®o¹n sinh tr−ëng cña c©y Gièng ®Ëu t−¬ng DT.84 ®Ëu t−¬ng (ViÖn B¶o vÖ thùc vËt, 1998): ®iÒu Bä xÝt xanh vai ®á (Piezodorus tra 5 ®iÓm chÐo gãc, mçi ®iÓm 1m2. §ång thêi hybneri) thu thËp trøng vËt chñ trªn ®ång ®Ëu t−¬ng ®Ó Ong ký sinh trøng bä xÝt xanh vai ®á x¸c ®Þnh tû lÖ trøng bÞ ký sinh. (Telenomus subitus Le) 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o 2.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu luËn Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm sinh häc cña ong 3.1.Thêi gian ph¸t triÓn c¸c pha tr−íc Telenomus subitus Le tr−ëng thµnh cña ong T. subitus Le * Nu«i tr−ëng thµnh bä xÝt xanh vai ®á (thu thËp tõ ngoµi ®ång vÒ) trªn luèng ®Ëu (Scelionidae : Hymenoptera) t−¬ng cã c¸ch ly v¶i mµn ®Ó cã trøng vËt §©y lµ mét chØ tiªu sinh häc cã ý chñ s¹ch (lµ trøng ch−a bÞ nhiÔm ký sinh). nghÜa v« cïng quan träng trong viÖc ph¸t Nh÷ng æ trøng s¹ch nµy ®−îc sö dông cho triÓn sè l−îng quÇn thÓ, thÓ hiÖn kh¶ n¨ng nghiªn cøu ®Æc tÝnh sinh vËt häc cña ong ký h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña chñng quÇn dÞch sinh Telenomus subitus. h¹i. Thêi gian nµy cµng ng¾n th× søc t¨ng * Nghiªn cøu vßng ®êi, kh¶ n¨ng sinh quÇn thÓ cµng cao, kh¶ n¨ng ®iÒu hoµ sè s¶n cña ong T.subitus: chóng t«i cho tõng l−îng quÇn thÓ dÞch h¹i cµng lín. KÕt qu¶ nghiªn cøu chØ tiªu nµy ®−îc thÓ hiÖn ë cÆp ong (1 ®ùc vµ 1 c¸i) vµo trong tõng b¶ng 1. èng nghiÖm cã kÝch th−íc 20 x 2 (cm). Trong mçi èng nghiÖm ®Æt 1 æ trøng bä xÝt B¶ng 1: Thêi gian ph¸t triÓn c¸c pha tr−íc tr−ëng thµnh cña ong T. subitus Le ký sinh trong trøng bä xÝt xanh vai ®á Thêi gian ph¸t triÓn (ngµy) NhiÖt ®é §é Èm Tæng c¸ thÓ §ît thÝ nghiÖm thÝ nghiÖm Ng¾n trung b×nh trung b×nh nhÊt Dµi nhÊt Trung b×nh ± ∆ (0C) (%) 8,58 ± 0,22 §ît I 31 7 9 27,3 85,7 8,19 ± 0,26 §ît II 30 7 9 28,1 87,6 9,24 ± 0,96 §ît III 35 8 11 26,6 83,2 8,73 ± 0,53 Trung b×nh chung 32 7,33 9,67 27,5 85,5 Ghi chó: ∆ - Sai sè −íc l−îng ë møc ý nghÜa α = 0,05 19 20
B¶ng 2: Thêi gian sèng cña tr−ëng thµnh ong T. subitus Le C«ng thøc thÝ Tæng c¸ thÓ thÝ Thêi gian sèng (ngµy) Trung b×nh ± ∆ nghiÖm nghiÖm Ng¾n nhÊt Dµi nhÊt Ong kh«ng ho¹t ®éng sinh s¶n 15,6 ± 5,76 a MËt ong 100% 10 5 21 7,64 ± 3,58 b MËt ong 50% 10 3 14 6,56 ± 2,75 b N−íc ®−êng 50% 10 3 11 4,48 ± 1,23 c N−íc l· (®èi chøng) 10 2 6 Ong cã ho¹t ®éng sinh s¶n 4,75 ± 1,23 a MËt ong 100% 10 3 6 2,86 ± 0,95 b N−íc l· (®èi chøng) 10 2 4 Ghi chó: Trong ph¹m vi cïng cét, cïng chØ tiªu thÝ nghiÖm, cïng ch÷ c¸i - kh«ng cã sù sai kh¸c ë møc ý nghÜa α = 0,05; - NhiÖt – Èm ®é trung b×nh trong thêi kú thÝ nghiÖm: 27,30C vµ 84,4%. Sè liÖu b¶ng 1 cho thÊy, thêi gian ph¸t KÕt qu¶ nghiªn cøu ë b¶ng 2 cho thÊy, triÓn c¸c pha tr−íc tr−ëng thµnh cña ong T. nÕu kh«ng t×m thÊy trøng vËt chñ ®Ó ®Î subitus Le ký sinh trong trøng bä xÝt xanh vai trøng ký sinh (ong kh«ng ho¹t ®éng sinh ®á kh¸ ng¾n, chØ kho¶ng 7 – 11 ngµy, trung s¶n), thêi gian sèng cña nã dµi gÊp h¬n 3 b×nh 8,73 ± 0,53 ngµy ë ®iÒu kiÖn nhiÖt-Èm lÇn so víi nh÷ng con ong c¸i cã ho¹t ®éng ®é trung b×nh lµ 27,5 0C vµ 85,5%. Nh− vËy, sinh s¶n nÕu chóng t×m ®−îc thøc ¨n lµ trong mét th¸ng loµi ong nµy cã thÓ h×nh chÊt th¶i cña rÖp hoÆc mËt cña nh÷ng loµi thµnh 3 thÕ hÖ, kh¶ n¨ng h¹n chÕ sè l−îng vËt hoa cã hµm l−îng ®−êng cao. Vµ nÕu chØ chñ sÏ rÊt lín. So víi kÕt qu¶ nghiªn cøu cña hót ®−îc n−íc m−a, n−íc s−¬ng th× thêi Bïi Xu©n Ph−¬ng (2003), thêi gian ph¸t triÓn gian nµy còng dµi gÊp gÇn 2 lÇn so víi c¸c pha tr−íc tr−ëng thµnh cña ong T. subitus nh÷ng ong c¸i cã ho¹t ®éng sinh s¶n. trong trøng bä xÝt ®en h¹i lóa lµ 9 – 13 ngµy, Trong tù nhiªn, thêi gian sèng cña loµi ong trung b×nh 11,14 ± 0,76 ngµy ë ®iÒu kiÖn nµy cã thÓ dµi hoÆc ng¾n h¬n phô thuéc nhiÖt-Èm ®é 20-300C vµ 70-86,3%. Nh− vËy, nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn thêi tiÕt. 3.3. Kh¶ n¨ng sinh s¶n cña ong T. subitus thêi gian ph¸t triÓn tr−íc tr−ëng thµnh cña Le trong phßng thÝ nghiÖm loµi ong T. subitus trong trøng bä xÝt vanh vai ®á ng¾n h¬n trong trøng bä xÝt ®en kho¶ng 2 Sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn sè l−îng cña ngµy ë cïng ®iÒu kiÖn nhiÖt-Èm ®é t−¬ng tù. mçi loµi c«n trïng phô thuéc chñ yÕu vµo 3.2. Thêi gian sèng cña tr−ëng thµnh ong kh¶ n¨ng sinh s¶n. Kh¶ n¨ng nµy cña c«n T. subitus Le trong phßng thÝ nghiÖm trïng l¹i phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè, Thêi gian sèng tù do cña tr−ëng thµnh ch¼ng h¹n nh− nhiÖt-Èm ®é, thøc ¨n, søc ong ký sinh trøng bä xÝt xanh vai ®á nãi sèng cña ong non trong vËt chñ, m«i riªng vµ c¸c loµi thiªn ®Þch nãi chung rÊt cã tr−êng kh«ng gian mµ nã tån t¹i v.v. Víi ý nghÜa trong viÖc ®iÒu hoµ sè l−îng chñng môc ®Ých t×m hiÓu kh¶ n¨ng ®iÒu hoµ sè l−îng vËt chñ cña loµi ong T. subitus ®èi quÇn dÞch h¹i. Thêi gian nµy cµng dµi, kh¶ n¨ng t×m kiÕm vËt chñ ®Ó ®Î trøng ký sinh víi bä xÝt xanh vai ®á trªn ®ång ruéng vµ kh¶ n¨ng duy tr× nßi gièng cµng lín. KÕt ®Ëu t−¬ng, chóng t«i tiÕn hµnh thÝ nghiÖm qu¶ nghiªn cøu chØ tiªu nµy ®èi víi loµi T. nu«i sinh häc. KÕt qu¶ ®−îc tr×nh bµy ë subitus ®−îc thÓ hiÖn ë b¶ng 2. b¶ng 3. 20
B¶ng 3. Kh¶ n¨ng sinh s¶n cña ong T. subitus Le trong phßng thÝ nghiÖm C«ng thøc thÝ Tæng Sè trøng vËt chñ bÞ ký sinh qua c¸c ngµy (qu¶/c¸i) Tæng sè trøng nghiÖm sè cÆp Ngµy 1 Ngµy 2 Ngµy 3 Ngµy 4 Ngµy 5 Ngµy 6 TB bÞ KS TN (qu¶/c¸i) MËt ong 100% 5 19,4 23,2 17,8 19,4 11,6 7,8 99,2 * N−íc l· 5 21,6 18,4 8,2 3,6 - - 51,8 Ghi chó : TN – ThÝ nghiÖm ; TB – Trung b×nh; KS – Ký sinh; * - Sai kh¸c ë møc ý nghÜa α = 0,05. B¶ng 4. DiÔn biÕn mËt ®é trøng bä xÝt xanh vai ®á vµ tû lÖ trøng bÞ ký sinh bëi T. subitus trªn ®Ëu t−¬ng hÌ-thu 2003 t¹i §a Tèn, Gia L©m – Hµ Néi Giai ®o¹n sinh MËt ®é trøng Tû lÖ ký sinh (æ/m2) tr−ëng Tæng sè trøng Sè trøng bÞ ký Tû lÖ ký sinh theo dâi (qu¶) sinh (qu¶) (%) 2-3 l¸ kÐp 0,05 87 34 39,08 4-5 l¸ kÐp 0,15 112 52 46,43 6-7 l¸ kÐp 0,40 151 83 54,97 Hoa 0,52 127 74 71,65 Hoa-Qu¶ non 0,85 256 217 84,76 Qu¶ non 0,74 143 82 87,41 Qu¶ ch¾c 0,66 128 59 75,78 ChÝn sinh lý 0,52 77 51 87,01 0,49 ± 0,19 68,39 ± 13,25 Trung b×nh Sè liÖu nghiªn cøu cho thÊy r»ng, loµi nh− sè l−îng cña nhiÒu loµi sinh vËt sèng ong T. subitus cã kh¶ n¨ng sinh s¶n rÊt lín. trªn nhiÒu sinh c¶nh. Bä xÝt xanh vai ®á lµ ë c«ng thøc cho ¨n mËt ong 100%, trung loµi c«n trïng ®a thùc, nªn sù cã mÆt cña nã b×nh mçi ong c¸i ®Î ký sinh ®−îc 99,2 qu¶ trªn ®ång ruéng ®Ëu t−¬ng cã thÓ thay ®æi trøng vËt chñ. Cßn ë c«ng thøc cho ¨n n−íc tuú theo nguån thøc ¨n, ®iÒu kiÖn thêi tiÕt l·, mçi ong c¸i còng ®Î ký sinh ®−îc 51,8 còng nh− lùc l−îng thiªn ®Þch. Do ®ã, vai qu¶ trøng vËt chñ. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña trß cña c¸c loµi thiªn ®Þch nãi chung, cña ong T. subitus nãi riªng còng phô thuéc vµo chóng t«i phï hîp víi kÕt qu¶ nghiªn cøu cña t¸c gi¶ Bïi Xu©n Ph−¬ng (2003) vÒ kh¶ sù tån t¹i cña vËt chñ. KÕt qu¶ nghiªn cøu n¨ng sinh s¶n cña loµi ong T. subitus trªn chØ tiªu nµy ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 4. trøng cña bä xÝt ®en Scotinophora lurida. Sè liÖu b¶ng 4 cho thÊy, ngay tõ ®Çu §iÒu nµy lý gi¶i t¹i sao trªn ®ång ruéng ®Ëu vô, khi c©y ®Ëu t−¬ng míi ph¸t triÓn 2-3 l¸ t−¬ng vô hÌ-thu, tû lÖ trøng cña loµi bä xÝt kÐp, ®· xuÊt hiÖn trøng bä xÝt xanh vai ®á, tuy nhiªn víi mËt ®é rÊt thÊp (0,05 æ/m2). xanh vai ®á bÞ ký sinh bëi loµi ong nµy rÊt cao. Lóc nµy tû lÖ ký sinh ®¹t 39,08%. Sau ®ã 3.4. §¸nh gi¸ vai trß cña ong ký sinh mËt ®é æ trøng t¨ng dÇn, kÐo theo sù gia trøng bä xÝt xanh vai ®á T. subitus Le t¨ng vÒ tû lÖ trøng bÞ ký sinh. §iÒu nµy rÊt trªn ®Ëu t−¬ng hÌ-thu 2003 t¹i §a Tèn, phï hîp, v× tr−ëng thµnh bä xÝt xanh vai ®á Gia L©m – Hµ Néi di chuyÓn tõ sinh c¶nh kh¸c sang sinh c¶nh Xu thÕ ®a d¹ng ho¸ c©y trång ngµy mét ®Ëu t−¬ng (thøc ¨n giµu dinh d−ìng) ®Ó cao kÐo theo sù biÕn ®æi thµnh phÇn còng sèng vµ sinh s¶n. §Ønh cao mËt ®é trøng 21
Tµi liÖu tham kh¶o øng víi giai ®o¹n c©y ®Ëu t−¬ng ra hoa ®Õn qu¶ ch¾c vµ tû lÖ trøng bÞ ký sinh còng rÊt Vò Quang C«n, KhuÊt §¨ng Long vµ §Æng ThÞ Dung, (1996). "KÕt qu¶ nghiªn cøu b−íc cao tõ giai ®o¹n ®ã (71,65 - 87,41%). Trung ®Çu vÒ thµnh phÇn, sinh häc, sinh th¸i cña b×nh chung vÒ tû lÖ ký sinh trong c¶ vô ®¹t c¸c loµi ký sinh trªn ®Ëu t−¬ng ë phÝa B¾c 68,39 ± 13,25%. §©y lµ mét tû lÖ rÊt cao so ViÖt Nam". T¹p chÝ BVTV sè 5 (149), tr. víi tû lÖ ký sinh chung cña nhiÒu loµi c«n 36-40. trïng ký sinh kh¸c. Loµi T. subitus ®· thÓ Dang Thi Dung and Vu Quang Con, (1999). hiÖn vai trß quan träng trong viÖc h¹n chÕ "Composition of parasitic insects of mËt ®é bä xÝt xanh vai ®á trªn ®ång ruéng soybean cutworm and eco-biological characteristics of Microplitis prodeniae ®Ëu t−¬ng. Do vËy, mÆc dï kh¶ n¨ng sinh Rao et Chandry (Hym.:Braconidae) s¶n cña loµi bä xÝt xanh vai ®á kh¸ lín parasitic on Spodoptera litura F. (trung b×nh 45,6 – 54 qu¶/c¸i) (NguyÔn (Lep.:Noctuidae) in Hanoi and sorrouding Trung Kiªn, 2000), nh−ng mËt ®é cña nã ë areas in Vietnam". Malaysian Appl. trªn ®ång ruéng ®Ëu t−¬ng lu«n kh«ng cao Biology, Vol. 28 (1&2), pp. 63-67. nh− loµi bä xÝt xanh (Nezara viridula). §Æng ThÞ Dung, (1999). "C«n trïng ký sinh vµ 4. kÕt luËn mèi quan hÖ cña chóng víi s©u h¹i chÝnh Ong T. subitus Le ký sinh trong trøng ®Ëu t−¬ng vïng Hµ Néi vµ phô cËn". LuËn ¸n TiÕn sÜ N«ng nghiÖp, tr. 59-61. bä xÝt xanh vai ®á cã thêi gian ph¸t triÓn NguyÔn Trung Kiªn (2000). Bä xÝt h¹i ®Ëu c¸c pha tr−íc tr−ëng thµnh ng¾n (7 – 11 ngµy), trung b×nh 8,73 ± 0,53 ngµy ë ®iÒu t−¬ng, ®Æc ®iÓm sinh häc – sinh th¸i cña loµi bä xÝt xanh vai ®á Piezodorus hybneri kiÖn nhiÖt-Èm ®é trung b×nh lµ 27,5 0C vµ (Gmelin) (Pentatomidae : Hemiptera) vô 85,5%. Ong c¸i T. subitus kh«ng ho¹t ®éng xu©n 2000 t¹i Gia L©m – Hµ Néi. B¸o c¸o sinh s¶n cã thêi gian sèng dµi h¬n 2-3 lÇn tèt nghiÖp, §HNN I, tr. 51-52. nh÷ng ong c¸i cã ho¹t ®éng sinh s¶n (15,6 Ph¹m V¨n LÇm, (1993). "KÕt qu¶ b−íc ®Çu thu vµ 4,75 ngµy ë ®iÒu kiÖn ¨n thªm mËt ong thËp vµ ®Þnh lo¹i thiªn ®Þch cña s©u h¹i ®Ëu 100%; 4,48 vµ 2,86 ngµy ë ®iÒu kiÖn ¨n t−¬ng". T¹p chÝ BVTV" sè 1, tr. 12-15. thªm n−íc l·). MËt ong 100% lµ thøc ¨n tèt §oµn ThÞ Thanh Nhµn (chñ biªn) vµ ctv, (1996). nhÊt cho ong T. subitus c¶ vÒ thêi gian sèng Gi¸o tr×nh c©y c«ng nghiÖp. Nxb N«ng vµ kh¶ n¨ng sinh s¶n (4,75 ngµy vµ ®Î ký nghiÖp Hµ Néi, tr. 5. Novojilov K. V., Sapiro V. A. (§−êng Hång DËt sinh ®−îc 99,2 qu¶ trøng bä xÝt). Víi thøc dÞch 1979). C¸c con ®−êng b¶o vÖ s©u ¨n ¨n lµ n−íc ®−êng 50% vµ mËt ong 50% s©u khi dïng thuèc ho¸ häc. Trong Nh÷ng thêi gian sèng cña ong ký sinh, trøng bä xÝt nghiªn cøu vÒ BVTV – TËp IV. Nxb Khoa xanh vai ®á t−¬ng ®−¬ng nhau (6,56 - 7,64 häc vµ Kü thuËt, Hµ Néi, tr. 40. ngµy). Víi thøc ¨n n−íc l·, thêi gian sèng Paul DeBach, (1964). Biological Control of vµ kh¶ n¨ng sinh s¶n thÊp nhÊt (2,86 ngµy Insect Pests and Weeds, Chapman and Hall vµ ®Î ký sinh ®−îc 51,8 qu¶ trøng bä xÝt). Ltd, II New Fetter Lane Lodon E.C.4 : 5-8. Ong T. subitus cã vai trß quan träng Bïi Xu©n Ph−¬ng, (2003). Nghiªn cøu ®Æc trong viÖc h¹n chÕ mËt ®é bä xÝt xanh vai ®iÓm sinh vËt häc, sinh th¸i häc vµ vai trß ®á. MÆc dï mËt ®é trøng bä xÝt xanh vai ®á cña 3 loµi ong (Telenomus subitus Le, trªn ®ång ruéng ®Ëu t−¬ng kh«ng cao l¾m Gryon cromion Kozlov et Le, Ooencyrtus (trung b×nh 0,49 ± 0,19 æ/m2), song tû lÖ malayensis Ferriere) ký sinh trøng bä xÝt trøng ký sinh vÉn ®¹t rÊt cao, trung b×nh c¶ h¹i lóa vïng Hµ Néi vµ phô cËn. Tãm t¾t vô 68,39 ± 13,25%. luËn ¸n TiÕn sÜ N«ng nghiÖp, tr.24. 22
20