Báo cáo khoa học: Một số kết quả bước đầu nghiên cứuthiết kế, chế tạo máy đóng bầu mía giốngvụ hè - thu 2003 tại Gia Lâm – Hà Nội

Chia sẻ: Nguyễn Phi Nhung Nhung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

88
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Những năm gần đây ph-ơng pháp nhân giống mía bằng hom một mắt mầm trồng trong bầu đã đ-ợc áp dụng ngày càng rộng rãi tại các vùng trồng mía (Nguyễn Huy -ớc, 2000). Trong sản xuất giống cây ăn quả, cây trồng rừng,... các bầu đơn cũng đ-ợc sử dụng phổ biến. Nh- vậy, trong quy trình sản xuất nhiều loại cây giống theo kiểu công nghiệp, công đoạn đóng bầu giữ vai trò quan trọng và không thể thiếu đ-ợc. ở n-ớc ta, hàng năm sản xuất giống mía, cây ăn quả, cây trồng rừng, nấm, mộc nhĩ,... cần một l-ợng bầu rất lớn...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: Một số kết quả bước đầu nghiên cứuthiết kế, chế tạo máy đóng bầu mía giốngvụ hè - thu 2003 tại Gia Lâm – Hà Nội

Báo cáo khoa học: Một số kết quả bước đầu nghiên cứuthiết kế, chế tạo máy đóng bầu mía giốngvụ hè - thu 2003 tại Gia Lâm – Hà Nội
Mét sè kÕt qu¶ b−íc ®Çu nghiªn cøuthiÕt kÕ, chÕ t¹o m¸y ®ãng bÇu mÝa gièng Some preliminary results from a study on designing and manufacturing a machine to make soil pots for sugarcane propagation §ç H÷u QuyÕt1, NguyÔn Ngäc QuÕ1, N«ng V¨n V×n1, §Ëu ThÕ Nhu1 Summary The present paper reports some preliminary results from a study on designing and manufacturing a new machine to make soil pots using continuous plastic tubes as pot sheath for sugarcane propagation. The machine was designed and manufactured to examine feasibilty of the reccommended working principle. Results from testing the sample machine showed that the working principle as suggested was rational and the pots produced satisfied agromomic requirtements. However, the machine had some weeknesses such as low capacity and difficulty giving breeding canes in when needed. Keywords: machine, soil pots, sugarcane, working principle 1. §Æt vÊn ®Ò1 Nh÷ng n¨m gÇn ®©y ph−¬ng ph¸p nh©n gièng mÝa b»ng hom mét m¾t mÇm trång trong bÇu ®· ®−îc ¸p dông ngµy cµng réng r·i t¹i c¸c vïng trång mÝa (NguyÔn Huy −íc, 2000). Trong s¶n xuÊt gièng c©y ¨n qu¶, c©y trång rõng,... c¸c bÇu ®¬n còng ®−îc sö dông phæ biÕn. Nh− vËy, trong quy tr×nh s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i c©y gièng theo kiÓu c«ng nghiÖp, c«ng ®o¹n ®ãng bÇu gi÷ vai trß quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu ®−îc. ë n−íc ta, hµng n¨m s¶n xuÊt gièng mÝa, c©y ¨n qu¶, c©y trång rõng, nÊm, méc nhÜ,... cÇn mét l−îng bÇu rÊt lín (NguyÔn V¨n Nhiu, 2003). ViÖc ®−a gi¸ thÓ vµ c©y gièng, h¹t gièng vµo bÇu lµ c«ng viÖc nÆng nhäc, tèn nhiÒu c«ng søc, nh−ng hiÖn nay viÖc nµy vÉn hoµn toµn lµm b»ng tay (Lª QuyÕt TiÕn, 2003). V× vËy viÖc nghiªn cøu thiÕt kÕ chÕ t¹o ra mét lo¹i m¸y ®ãng bÇu phôc vô cho s¶n xuÊt gièng c¸c lo¹i c©y nãi trªn, ®Æc biÖt lµ s¶n xuÊt gièng mÝa, phï hîp víi ®iÒu kiÖn ViÖt Nam lµ rÊt cÇn thiÕt. 2. §Ò xuÊt nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y ®ãng bÇu mÒm NhiÒu lo¹i bÇu hiÖn ®−îc sö dông víi nh÷ng ®Æc ®iÓm, tÝnh n¨ng rÊt kh¸c nhau tuú theo tr×nh ®é s¶n xuÊt, quy m« s¶n xuÊt vµ ®èi t−îng gieo trång. XÐt ë møc ®é liªn quan ®Õn c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc trong c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt, cã thÓ chia ra lo¹i bÇu vá cøng (bÇu cøng) vµ bÇu vá mÒm (bÇu mÒm). ë n−íc ta, d¹ng bÇu mÒm hiÖn ®−îc sö dông phæ biÕn h¬n c¶. Lo¹i bÇu nµy tuy c¬ giíi ho¸ khã kh¨n nh−ng gi¸ thµnh rÊt rÎ. C¸c lo¹i vá bÇu cøng hÇu nh− ch−a ®−îc ¸p dông do gi¸ thµnh qu¸ cao. Trªn thÕ giíi, hiÖn ch−a cã m¸y ®ãng bÇu mÝa gièng. Mét sè m¸y ®ãng bÇu mÒm cho c¸c c©y gièng kh¸c võa kh«ng thÝch hîp víi c©y mÝa võa cã gi¸ thµnh qu¸ cao (NguyÔn V¨n Nhiu, 2003). HiÖn t¹i trªn thÞ tr−êng cã b¸n nhiÒu lo¹i èng mµng máng 1 Khoa C¬ ®iÖn, Tr−êng §HNNI
b»ng chÊt dÎo (PVC, PE) cã chiÒu dµi rÊt lín víi nhiÒu cì ®−êng kÝnh kh¸c nhau, cuén thµnh ru l«, cã thÓ sö dông lµm bÇu mÒm. Mét sè c¬ së t− nh©n còng ®· s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i vá bÇu mÒm tõ c¸c èng mµng máng liªn tôc nµy. Chóng t«i cho r»ng nÕu sö dông c¸c lo¹i èng mµng máng liªn tôc ®Ó lµm vá bÇu trong m¸y ®ãng bÇu mÒm sÏ cã nhiÒu thuËn lîi: Kh«ng ph¶i d¸n ®−êng d¸n däc nh− khi sö dông b¨ng mµng máng nªn tr¸nh ®−îc viÖc ph¶i dïng bé phËn so mÐp cã ®é chÝnh x¸c chÕ t¹o cao; C¸c bÇu chøa gi¸ thÓ kh«ng cÇn cã ®é chÝnh x¸c thËt cao, kh«ng cÇn ®é kÝn thËt b¶o ®¶m nh− c¸c tói bao b× nªn cã thÓ chÕ t¹o m¸y víi ®é chÝnh x¸c ®ñ dïng, nh− vËy sÏ phï hîp víi tr×nh ®é chÕ t¹o c¬ khÝ cña n−íc nhµ vµ gi¶m gi¸ thµnh cña m¸y. Víi c¸c èng mµng máng liªn tôc, viÖc më miÖng èng chØ cã thÓ ®−îc thùc hiÖn tõ ®Çu tù do v× ®o¹n èng ch−a sö dông ®−îc cuén thµnh ru l«, kh«ng cho phÐp thùc hiÖn c¸c thao t¸c tõ phÝa nµy vµo. CÇn cã mét c¬ cÊu thÝch hîp ®Ó sau khi kÑp vµ c¾t bÇu tr−íc ra khái èng th× nã tù ®éng më miÖng phÇn èng kÕ tiÕp ®Ó t¹o ra bÇu tiÕp theo. Nh− vËy, c¸c thao t¸c chÝnh cña m¸y ®ãng bÇu trong mét chu kú cã thÓ biÓu diÔn theo s¬ ®å sau: - Më miÖng tói – T¹o vá bÇu – N¹p gi¸ thÓ – N¹p vµ phñ hom – Dì bÇu Trªn c¬ së ph©n tÝch nµy, nhãm nghiªn cøu ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu thiÕt kÕ mét mÉu m¸y ®ãng bÇu mÒm dïng èng mµng máng liªn tôc (Lª QuyÕt TiÕn, 2003). S¬ ®å cÊu t¹o c¸c bé phËn chÝnh vµ nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y ®−îc tr×nh bµy trªn h×nh vÏ (h×nh 1). 15 14 1 2 13 12 3 4 11 5 6 7 10 9 8 H×nh 1. S¬ ®å nguyªn lý lµm viÖc vµ kÕt cÊu m¸y ®ãng bÇu mÝa gièng
1- Bé phËn n¹p liÖu (gi¸ thÓ, hom) 10- C¬ cÊu cam ®Üa truyÒn ®éng cho c¬ cÊu chuyÓn 2- PhÔu bÇu ra khay 3- Má kÑp rót èng 11- C¬ cÊu cam ®Üa truyÒn ®éng cho bé phËn kÑp, 4- èng mµng máng d¸n, c¾t 5- C¬ cÊu chuyÓn bÇu ra khay chøa 12- C¬ cÊu cam trô truyÒn ®éng cho bé phËn kÑp, rót 6- Bé phËn kÑp,d¸n, c¾t èng èng 7- Ru l« èng mµng máng 13- Trôc chÝnh cña m¸y 8- Bé phËn dôc lç trªn thµnh bÇu 14- C¬ cÊu truyÒn ®éng cho bé n¹p liÖu 9- Trôc chuyÓn h−íng 15- Khung m¸y M¸y ho¹t ®éng nh− sau: trôc chÝnh cña m¸y nhËn truyÒn ®éng tõ ®éng c¬ ®iÖn qua hép gi¶m tèc trôc vÝt b¸nh vÝt. Khi trôc chÝnh quay, cam trô lµm dÞch chuyÓn hÖ thèng khung ®ì bé phËn kÐo rót èng. Bé phËn kÐo rót èng cã nhiÖm vô cÆp miÖng èng vµ kÐo lªn phÝa trªn theo ph−¬ng th¼ng ®øng theo quy luËt ®· ®Þnh. Trong hµnh tr×nh ®i xuèng, má kÑp ®−îc gi÷ ë t− thÕ chôm l¹i ®Ó dÔ dµng ®i vµo kho¶ng bªn trong lßng èng. Tr−íc ®ã, èng PE hay PVC ®· tõ rul« 7 ®i qua bé phËn ®ôc lç 8 qua trôc chuyÓn h−íng 9 ®i lªn vÞ trÝ chê kÑp rót. T¹i thêi ®iÓm gÇn víi vÞ trÝ thÊp nhÊt, tay g¹t cña bé phËn kÑp rót ch¹m vµo tÊm ®ì, tù ®éng gi¶i phãng hÖ má kÑp, më banh miÖng tói, kÕt hîp víi c¸c tÊm chÆn kÑp chÆt miÖng èng l¹i. Trong hµnh tr×nh ®i lªn, bé phËn kÑp rót èng kÐo èng lªn mét ®o¹n b»ng chiÒu cao cña toµn bé bÇu. Sau ®ã, bé phËn kÐo èng dõng l¹i ®Ó chê thùc hiÖn c¸c thao t¸c kÑp, d¸n, c¾t vµ n¹p liÖu vµo bÇu. C¸c thao t¸c kÑp, d¸n, c¾t do cam ®Üa 11 ®iÒu khiÓn th«ng qua hÖ thanh truyÒn ®éng vµ biÕn ®æi hµnh tr×nh. Thao t¸c n¹p liÖu (gi¸ thÓ, hom mÝa) do cam 14 ®iÒu khiÓn th«ng qua hÖ thèng thanh truyÒn. Sau khi c¸c thao t¸c t¹o bÇu vµ n¹p liÖu thùc hiÖn xong, bé phËn kÐo rót èng l¹i tiÕp tôc ®i lªn phÝa trªn mang theo bÇu ®· ®−îc ®ãng. Khi ®¹t ®Õn mét ®é cao x¸c ®Þnh, bé phËn kÑp tù ®éng chôm c¸c má kÑp l¹i ®Ó chuÈn bÞ cho b−íc kÑp miÖng èng trong chu kú sau, ®ång thêi th¶ bÇu xuèng. Tr−íc ®ã, cam 10 ®· ®iÒu khiÓn cho bé phËn chuyÓn bÇu ra khay chøa ®i vµo ®Ó nhËn lÊy bÇu vµ chuyÓn ra khay chøa. Sau ®ã bé phËn kÐo rót èng l¹i tiÕp tôc ®i xuèng phÝa d−íi thùc hiÖn chu kú tiÕp theo. Quy luËt chuyÓn ®éng vµ vËn tèc phï hîp cña c¸c bé phËn lµm viÖc ®−îc thùc hiÖn nhê c¸c c¬ cÊu cam. TÊt c¶ c¸c c¬ cÊu cam nµy ®Òu ®−îc lÊy truyÒn ®éng tõ mét trôc chÝnh duy nhÊt cña m¸y. B»ng c¸ch ®ã, c¸c thao t¸c ®−îc thùc hiÖn trËt tù, nhÞp nhµng vµ ®ång bé. §Ó rót ng¾n thêi gian mét chu kú lµm viÖc, cã thÓ bè trÝ mét sè thao t¸c gèi nhau, ch¼ng h¹n khi èng ®ang ®−îc kÐo lªn ®· cã thÓ cho bé phËn kÑp ®i vµo; c¸c thao t¸c d¸n, c¾t cã thÓ tiÕn hµnh ®ång thêi víi thao t¸c n¹p liÖu,... 3. Mét sè kÕt qu¶ Trªn c¬ së nguyªn lý lµm viÖc ®· nªu, nhãm nghiªn cøu ®· thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o mét mÉu m¸y th¨m dß nguyªn lý t¹i Khoa C¬ §iÖn, Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I, Hµ Néi (Lª QuyÕt TiÕn, 2003). Môc ®Ých chÝnh lµ kiÓm tra xem nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y vµ mét sè th«ng sè c¬ b¶n cña c¸c bé phËn chÝnh ®· ®−îc x¸c ®Þnh b»ng tÝnh to¸n thiÕt kÕ cã chÊp nhËn ®−îc hay kh«ng. C¸c bé phËn chÝnh cña m¸y lµ bé phËn kÑp rót èng, bé phËn t¹o vá bÇu vµ bé phËn n¹p gi¸ thÓ. Bé phËn dì bÇu khái m¸y vµ mét sè bé phËn pbô kh¸c kh«ng ®−îc tÝnh to¸n thiÕt kÕ. Nh÷ng thö nghiÖm trªn mÉu m¸y th¨m dß cho thÊy nguyªn lý ®· ®Ò xuÊt lµ hîp lý, c¸c th«ng sè chÝnh cña m¸y lµ phï hîp vµ hoµn toµn cã thÓ chÊp nhËn ®−îc. C¸c bé phËn lµm viÖc chÝnh cña m¸y ho¹t ®éng nhÞp nhµng, æn ®Þnh. BÇu ®−îc t¹o ra ®¶m b¶o
c¸c kÝch th−íc theo yªu cÇu n«ng häc. Nh÷ng nh−îc ®iÓm chÝnh cña mÉu m¸y lµ n¨ng suÊt kh«ng cao vµ khã bè trÝ cho sù can thiÖp cña con ng−êi vµo mét kh©u nµo ®ã trong qu¸ trÝnh lµm viÖc cña m¸y khi cÇn thiÕt (vÝ dô khi muèn trång c¸c lo¹i c©y gièng dÔ bÞ h− h¹i vµo trong bÇu) do tÊt c¶ c¸c thao t¸c cña m¸y ®Òu ®−îc thùc hiÖn t¹i mét vÞ trÝ cña bé phËn kÑp rót èng. Trªn c¬ së c¸c kÕt qu¶ thu ®−îc tõ mÉu m¸y th¨m dß, nhãm nghiªn cøu ®ang tiÕn hµnh thiÕt kÕ mét m¸y ®ãng bÇu cho mÝa gièng vµ sÏ më réng kh¶ n¨ng lµm viÖc cña m¸y ®Ó cã thÓ ®ãng bÇu ®−îc cho mét sè c©y trång kh¸c. Tµi liÖu tham kh¶o NguyÔn Huy −íc (2000), C©y mÝa vµ kü thuËt trång, Nxb N«ng nghiÖp, thµnh phè Hå ChÝ Minh, tr. 28-29. NguyÔn V¨n Nhiu (2003), Nghiªn cøu mét sè th«ng sè cña c¸c bé phËn lµm viÖc chÝnh trªn m¸y ®ãng bÇu mÒm cho mÝa gièng, LuËn v¨n Th¹c sÜ kü thuËt, Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I, Hµ Néi, tr. 7-9, phô lôc 1,2. Lª QuyÕt TiÕn (2003), Nghiªn cøu thiÕt kÕ m¸y ®ãng bÇu mÒm cho mÝa gièng, B¸o c¸o tèt nghiÖp, Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I, Hµ Néi.