Báo cáo khoa học: VấN Đề GIớI TRONG QUYếT ĐịNH PHáT TRIểN KINH Tế NÔNG Hộ ở HUYệN LƯƠNG SƠN, TỉNH HOà BìNH

Chia sẻ: Nguyễn Phi Nhung Nhung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

145
lượt xem 30
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong xã hội văn minh phát triển, phạm trù giới luôn đ-ợc đề cập đến trong mọi ch-ơng trình phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia. Các lĩnh vực kinh tế xã hội ở khu vực nông thôn bao giờ cũng kém phát triển hơn khu vực thành thị, do vậy trong các ch-ơng trình nghiên cứu nông nghiệp, nông thôn và nghiên cứu kinh tế hộ thì vấn đề giới càng đặc biệt đ-ợc coi trọng. ở Việt Nam phụ nữ nông thôn chiếm 53% lao động nông nghiệp và gần 80% phụ nữ cả n-ớc (Lê Thị Vinh Thi, 1998),...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: VấN Đề GIớI TRONG QUYếT ĐịNH PHáT TRIểN KINH Tế NÔNG Hộ ở HUYệN LƯƠNG SƠN, TỉNH HOà BìNH

Báo cáo khoa học: VấN Đề GIớI TRONG QUYếT ĐịNH PHáT TRIểN KINH Tế NÔNG Hộ ở HUYệN LƯƠNG SƠN, TỉNH HOà BìNH
VÊN §Ò GIíI TRONG QUYÕT §ÞNH PH¸T TRIÓN KINH TÕ N¤NG Hé ë HUYÖN L¦¥NG S¥N, TØNH HOµ B×NH Gender balance in decision making of farm household economic development in Luong Son district, Hoa Binh province Bïi ThÞ Gia1 SUMMARY A case study involving 41 farm households was conducted to examine the contribution of men and women in making decision on production, credit, cash expense and family assets in the farm households and to make the recommendations for the gender-oriented extension in Luong Son district, Hoa Binh Province, Vietnam. It was found that women participated considerably in making decision on issues related to farming and living activities, indicating their significant role in income generation and household’s economic development. In order to improve the decision making capacity for women and to promote economic development, qualification of not only technical know-how but also economic and management knowledge through extension programs is necessary. Key words: gender issuies, decission making, production, credid, maney spend, holding valueable assets 1. §ÆT VÊN §Ò Trong x· héi v¨n minh ph¸t triÓn, ph¹m trï giíi lu«n ®−îc ®Ò cËp ®Õn trong mäi ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña mçi quèc gia. C¸c lÜnh vùc kinh tÕ x· héi ë khu vùc n«ng th«n bao giê còng kÐm ph¸t triÓn h¬n khu vùc thµnh thÞ, do vËy trong c¸c ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ nghiªn cøu kinh tÕ hé th× vÊn ®Ò giíi cµng ®Æc biÖt ®−îc coi träng. ë ViÖt Nam phô n÷ n«ng th«n chiÕm 53% lao ®éng n«ng nghiÖp vµ gÇn 80% phô n÷ c¶ n−íc (Lª ThÞ Vinh Thi, 1998), hä tham gia vµ ®ãng gãp vµo nhiÒu ho¹t ®éng s¶n xuÊt còng nh− c¸c lÜnh vùc cña cuéc sèng víi nhiÒu c¸ch kh¸c nhau, nh−ng nh÷ng nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò nµy cßn t−¬ng ®èi Ýt, ®Æc biÖt lµ nghiªn cøu vÒ giíi trong quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt vµ c¸c c«ng viÖc kh¸c trong gia ®×nh. Trong ph¹m vi bµi viÕt nµy, chóng t«i ®Ò cËp ®Õn møc ®é tham gia cña phô n÷ vµ nam giíi trong quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ®êi sèng cña n«ng hé, trªn c¬ së ®ã gãp phÇn ®Ò xuÊt nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn khuyÕn n«ng cã chó ý vÊn ®Ò giíi 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu1 Nghiªn cøu nµy ®−îc tiÕn hµnh t¹i huyÖn L−¬ng S¬n, tØnh Hßa B×nh. §Ò tµi ®· chän x· T©n Vinh, ®¹i diÖn cho vïng trung t©m huyÖn cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn thÞ tr−êng thuËn lîi, vµ x· §«ng xu©n, ®¹i diÖn cho vïng phÝa B¾c cã ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh ®åi nói, ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, giao th«ng vµ ®êi sèng khã kh¨n. Nghiªn cøu ®· chän 41 hé ®Ó ®iÒu tra theo ph−¬ng ph¸p pháng vÊn trùc tiÕp víi mÉu c©u hái so¹n th¶o tr−íc, trong ®ã 8 hé chñ hé lµ n÷, 33 hé chñ hé lµ nam, mét sè hé cã tiÕp cËn khuyÕn n«ng vµ mét sè hé ch−a tiÕp cËn khuyÕn n«ng. Ngoµi ra chóng t«i cßn trao ®æi ý kiÕn víi c¸n bé chñ chèt, tr−ëng tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn L−¬ng S¬n vµ c¸c c¸n bé khuyÕn n«ng cña x·. Sè liÖu ®−îc xö lý theo ph−¬ng ph¸p thèng kª m« t¶ víi sù trî gióp cña ch−¬ng tr×nh Excel và ®−îc ph©n tÝch theo ph−¬ng ph¸p so s¸nh. §Ó so s¸nh møc ®é tham gia quyÕt ®Þnh cña n÷ giíi vµ nam giíi, chia nhãm ng−êi tham gia quyÕt ®Þnh thµnh 4 nhãm: nhãm thø 1: Ng−êi 1 Khoa Kinh tÕ & PTNT, Tr−êng §HNNI
quyÕt ®Þnh lµ nam giíi, nhãm nµy gåm chång, con trai vµ con rÓ; nhãm thø 2: Ng−êi quyÕt ®Þnh lµ n÷ giíi bao gåm vî, con g¸i, con d©u; nhãm thø 3: Ng−êi tham gia quyÕt ®Þnh gåm c¶ hai vî chång cïng bµn b¹c quyÕt ®Þnh; nhãm thø 4: Ng−êi tham gia quyÕt ®Þnh gåm nh÷ng ng−êi kh¸c (bè, mÑ, c¶ nhµ) 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu 3.1. Giíi trong quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt Trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, c¸c vÊn ®Ò cÇn quyÕt ®Þnh trong s¶n xuÊt ngµnh trång trät bao gåm quyÕt ®Þnh thêi gian gieo trång, gièng, c«ng thøc lu©n canh, sö dông lo¹i vµ l−îng ph©n bãn, thuèc trõ s©u, thêi gian thu ho¹ch, thêi gian b¸n s¶n phÈm. QuyÕt ®Þnh trong ch¨n nu«i bao gåm chän gièng gia sóc, n¬i mua gièng, chän thøc ¨n cho ch¨n nu«i, chän c¸ch cho ¨n, chän thó y viªn khi ch÷a bÖnh cho gia sóc, chän thêi ®iÓm b¸n s¶n phÈm vµ n¬i b¸n. QuyÕt ®Þnh s¶n xuÊt ngµnh nghÒ vµ dÞch vô bao gåm ®Þnh s¶n xuÊt ngµnh nghÒ g×, dÞch vô lo¹i g×, bu«n b¸n hµng g×, liªn kÕt víi ai trong s¶n xuÊt kinh doanh. KÕt qu¶ nghiªn cøu ë L−¬ng S¬n cho thÊy phô n÷ quyÕt ®Þnh 42,99% c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn s¶n xuÊt ngµnh trång trät vµ 52,14% ngµnh ch¨n nu«i, cßn nam giíi quyÕt ®Þnh t−¬ng øng lµ 32,93% vµ 31,07%, tØ lÖ cßn l¹i do hai vî chång vµ bè mÑ quyÕt ®Þnh (b¶ng 1). NÕu so s¸nh gi÷a hai ngµnh s¶n xuÊt truyÒn thèng trång trät vµ ch¨n nu«i th× trong ngµnh ch¨n nu«i, n÷ quyÕt ®Þnh nhiÒu h¬n nam. B¶ng 1. Møc ®é tham gia quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt cña nam vµ n÷ (%) DiÔn gi¶i Trång trät Ch¨n nu«i Ngµnh nghÒ Nam 32,93 31,07 23,61 N÷ 42,99 52,14 34,72 C¶ hai vî chång 23,48 16,79 41,67 Nh÷ng ng−êi kh¸c 0,61 0,00 0,00 Tæng sè 100,00 100,00 100,00 Nguån: sè liÖu ®iÒu tra n¨m 2004 C¸c ngµnh nghÒ bu«n b¸n dÞch vô chÝnh hiÖn nay ë hai x· lµ m©y tre ®an, ®å gç, bu«n b¸n hµng kh«, b¸n gi¶i kh¸t. §èi víi ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ nãi chung, møc ®é tham gia quyÕt ®Þnh cña n÷ giíi vÉn cao h¬n so víi nam giíi, nh−ng kh¸c víi hai ngµnh trªn lµ tØ lÖ c¶ hai vî chång tham gia quyÕt ®Þmh chiÕm cao nhÊt (41,67%), trong khi ®ã nam giíi ®−a ra quyÕt ®Þnh riªng chiÕm tû lÖ 23,61% vµ n÷ giíi riªng n÷ quyÕt chØ lµ 34,72%. So s¸nh gi÷a T©n Vinh vµ §«ng Xu©n th× n÷ giíi ë §«ng Xu©n tham gia quyÕt ®Þnh ph¸t triÓn ngµnh nghÒ nhiÒu h¬n n÷ giíi cña x· T©n Vinh. 3.2. Giíi trong quyÕt ®Þnh vay vèn Frank (1998) cho r»ng: Tham gia quyÕt ®Þnh vay vèn thÓ hiÖn vai trß lµm chñ cña ng−êi phô n÷ trong gia ®×nh. Møc ®é tham gia cña n÷ giíi trong vÊn ®Ò nµy ph¶n ¸nh møc ®é phô thuéc kinh tÕ cña hä vµo nam giíi nhiÒu hay Ýt vµ sù tiÕp cËn víi c¸c yÕu tè s¶n xuÊt. KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy trong quyÕt ®Þnh vay vèn, n÷ quyÕt ®Þnh nhiÒu h¬n nam giíi, n÷ quyÕt ®Þnh 46,34%, cßn nam chØ quyÕt ®Þnh 40,24% (b¶ng 2). Tuy nhiªn quyÕt ®Þnh vay c¸c kho¶n tiÒn lín th−êng do nam giíi quyÕt ®Þnh (nam 48,78% vµ n÷ 34,41%), cßn c¸c kho¶n vay nhá th× do n÷ giíi quyÕt ®Þnh (nam 31,70% vµ n÷ quyÕt ®Þnh 58,53%), vµ c¶ hai x· T©n Vinh vµ §«ng Xu©n ®Òu ph¶n ¸nh cïng xu h−íng nµy. 3.3. Giíi trong quyÕt ®Þnh c¸c c«ng viÖc lín cña gia ®×nh
C¸c c«ng viÖc lín cÇn quyÕt ®Þnh trong gia ®×nh bao gåm lµm nhµ, söa nhµ, mua b¸n tµi s¶n phôc vô s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t, c−íi hái cho con, x©y må m¶, ®i nhµ thê, th× nam giíi tham gia quyÕt ®Þnh nhiÒu h¬n, víi tØ lÖ 42,93%, cßn n÷ giíi chØ quyÕt 20,00%. Trong quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò lín cña gia ®×nh th× hai vî chång cïng tham gia bµn b¹c vµ quyÕt ®Þnh lµ chñ yÕu, c¶ hai vî chång quyÕt chiÕm tØ lÖ tíi 32,68%. §Æc biÖt ®èi víi c¸c vÊn ®Ò lín cña gia ®×nh cßn cã sù tham gia quyÕt ®Þnh cña bè mÑ vµ c¸c thµnh viªn kh¸c trong gia ®×nh víi tØ lÖ tham gia 4,39% (b¶ng 2). Tuy nhiªn, trong c¸c c«ng viÖc lín nh− lµm vµ söa nhµ, mua s¾m tµi s¶n phôc vô s¶n xuÊt th× nam giíi cã vai trß quyÕt ®Þnh h¬n n÷ giíi, ë x· T©n Vinh vµ §«ng Xu©n ®Òu ph¶n ¸nh cïng xu h−íng trªn. B¶ng 2. Møc ®é tham gia quyÕt ®Þnh vay vèn, c¸c viÖc lín, sö dông tiÒn, n¾m gi÷ c¸c tµi s¶n lín cña n÷ giíi vµ nam giíi trong gia ®×nh (%) DiÔn gi¶i Vay vèn QuyÕt ®Þnh Sö dông tiÒn N¾m gi÷ c¸c c¸c viÖc lín tµi s¶n lín Nam 40,24 42,93 20,21 53,45 N÷ 46,34 20,00 54,36 37,93 C¶ hai vî chång 10,98 32,68 24,74 8,62 Ng−êi kh¸c 2,44 4,39 0,70 0,00 Tæng sè 100,00 100,00 100,00 100,00 Nguån: sè liÖu ®iÒu tra n¨m 2004 3. 4. Giíi trong quyÕt ®Þnh sö dông tiÒn C©n b»ng giíi trong quyÕt ®Þnh sö dông tiÒn thÓ hiÖn sù b×nh ®¼ng gi÷a nam vµ n÷ trong kiÓm so¸t c¸c lîi Ých (thu nhËp), trong c¸c quyÒn b×nh ®¼ng cña n÷ th× quyÒn kiÓm so¸t lµ quyÒn cao nhÊt (UNDP, 2001). TiÒn cña gia ®×nh th−êng ®−îc sö dông vµo c¸c môc ®Ých mua thøc ¨n, quÇn ¸o, chi cho häc hµnh, cho ng−êi th©n, ®ãng gãp x· héi, göi tiÕt kiÖm vµ cho vay. VÒ quyÕt ®Þnh sö dông tiÒn th× n÷ giíi quyÕt lµ chñ yÕu 54,36%, nam giíi chØ quyÕt 20,21% (b¶ng 2), tØ lÖ c¶ hai vî chång cïng tham gia quyÕt ®Þnh chiÕm tíi 24,7%, cao h¬n tØ lÖ nam giíi quyÕt. C¶ hai x· T©n Vinh vµ §«ng Xu©n ®Òu cã cïng xu h−íng nh− trªn. 3.5. Giíi víi vÊn ®Ò n¾m gi÷ c¸c tµi s¶n lín N¾m gi÷ c¸c tµi s¶n lín còng thÓ hiÖn b×nh ®¼ng giíi trong kiÓm so¸t c¸c nguån lîi. N¾m gi÷ c¸c tµi s¶n lín bao gåm gi÷ tiÒn, sæ ®Êt, ®¨ng ký xe. KÕt qu¶ kh¶o s¸t cho thÊy nam giíi cã vai trß quyÕt ®Þnh trong vÊn ®Ò nµy, nam giíi n¾m gi÷ lµ 53,45% c¸c tµi s¶n lín, n÷ giíi n¾m gi÷ lµ 37,93%. NÕu nghiªn cøu riªng tõng vÊn ®Ò th× n÷ giíi lµ ng−êi n¾m gi÷ tiÒn trong gia ®×nh víi 56,09%, cßn ®èi víi c¸c tµi s¶n liªn quan ®Õn quan hÖ víi bªn ngoµi, liªn quan ®Õn ph¸p luËt nh− sæ ®Êt vµ ®¨ng ký xe th× th−êng th−êng nam giíi lµ ng−êi n¾m gi÷ víi 53,45% (b¶ng 2). 4. Th¶o luËn Tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu nh− ®· tr×nh bµy ë phÇn 3 trªn ®©y, mét sè vÊn ®Ò sau ®©y ®−îc ®−a ra th¶o luËn: Thø nhÊt: QuyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò thuéc s¶n xuÊt cña ngµnh trång trät th× n÷ giíi quyÕt ®Þnh nhiÒu h¬n nam giíi, nh−ng tØ lÖ c¶ 2 vî chång cïng quyÕt chiÕm tíi 23,48%. §iÒu nµy cã thÓ do ngµnh trång trät lµ ngµnh chÞu nhiÒu rñi ro nh−ng lµ ngµnh chñ yÕu mang l¹i thu nhËp cho hé, v× vËy s¶n xuÊt c¸i g×, bao nhiªu vµ nh− thÕ nµo lµ cÇn cã sù tham gia cña c¶ hai vî chång. N÷ giíi quyÕt ®Þnh nhiÒu h¬n nam giíi ë ngµnh trång trät ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng n÷ ph¶i g¸nh v¸c tr¸ch nhiÖm vµ tham gia c«ng viÖc ®ång ¸ng nhiÒu h¬n nam giíi. Trong ®iÒu kiÖn n÷ Ýt ®−îc tiÕp cËn víi khuyÕn n«ng (Ýt ®−îc tham gia c¸c líp tËp huÊn, Ýt ®−îc tiÕp cËn víi kü thuËt míi, gièng míi, ph©n bãn, thuèc trõ s©u míi vµ th«ng tin n«ng nghiÖp) mµ hä ph¶i quyÕt ®Þnh nhiÒu h¬n nam giíi th× ®ã lµ mét khã kh¨n lín ®èi víi hä.
Thø hai: QuyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò s¶n xuÊt cña ngµnh ch¨n nu«i th× vai trß cña n÷ næi bËt lªn râ rÖt, hä quyÕt 52%. §iÒu nµy cho thÊy c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt xung quanh gia ®×nh (ch¨n nu«i, lµm v−ên) n÷ lµ ng−êi tham gia nhiÒu h¬n nam, ®iÒu nµy thÓ hiÖn ®óng víi truyÒn thèng cña gia ®×nh n«ng th«n ViÖt nam lµ n÷ ch¨m lo c«ng viÖc gia ®×nh, lîn, gµ. Thø ba: §èi víi quyÕt ®Þnh ph¸t triÓn ngµnh nghÒ, bu«n b¸n vµ dÞch vô, th× ®©y lµ ngµnh cÇn vèn lín, kü thuËt cao vµ hiÓu biÕt vÒ kinh doanh, v× vËy quyÕt ®Þnh ph¸t triÓn ngµnh nghÒ cÇn tÝnh to¸n, c©n nh¾c kü l−ìng do ®ã cÇn cã sù tham gia bµn b¹c quyÕt ®Þnh cña c¶ hai vî chång, v× vËy tØ lÖ c¶ hai vî chång cïng quyÕt ®Þnh chiÕm t−¬ng ®èi cao. Thø t−: Víi møc ®é tham gia quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kh¸ cao nh− vËy cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng quyÕt ®Þnh cña n÷ giíi; khuyÕn n«ng cÇn t¨ng tØ lÖ n÷ tham gia c¸c líp tËp huÊn, cÇn cã c¸c líp tËp huÊn kü thuËt vµ qu¶n lý kinh tÕ dµnh riªng cho n÷, ®Æc biÖt lµ phô n÷ nghÌo. Thø n¨m: Møc ®é tham gia quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt cña phô n÷ tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tõng ngµnh s¶n xuÊt. QuyÕt ®Þnh s¶n xuÊt ngµnh trång trät vµ ch¨n nu«i, lµ c¸c ngµnh s¶n xuÊt truyÒn thèng, th× n÷ giíi quyÕt lµ chÝnh. Nh− vËy n÷ giíi cã vai trß quan träng trong ph¸t triÓn c¸c ngµnh trång trät vµ ch¨n nu«i, hä lµ ng−êi chñ yÕu quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn s¶n xuÊt vµ trùc tiÕp tham gia c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt v× vËy khuyÕn n«ng cÇn chó ý t¨ng tØ lÖ n÷ tham gia tËp huÊn ®Ó båi d−ìng vµ n©ng cao hiÓu biÕt vÒ kü thuËt vµ kü n¨ng vËn dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh cho n÷ giíi. Thø s¸u: Trong vÊn ®Ò quyÕt ®Þnh vay vèn, n÷ ®· ®−îc tiÕp cËn víi nguån lùc vèn, nh−ng chñ yÕu lµ tiÕp cËn víi nguån vay nhá. §iÒu nµy cã thÓ lµ c¸c hé vay m−în chñ yÕu lµ vay c¸c kho¶n nhá ®Ó trang tr¶i chi tiªu cña gia ®×nh, cßn vay c¸c kho¶n lín tõ ng©n hµng phôc vô cho môc ®Ých s¶n xuÊt th× rÊt h¹n chÕ. N÷ giíi ch−a tiÕp cËn ®−îc víi tÝn dông nhµ n−íc cã thÓ do thiÕu hiÓu biÕt vÒ c¸c qui ®Þnh/ thñ tôc vay ng©n hµng. Víi thùc tr¹ng nh− vËy, bªn c¹nh tËp huÊn kü thuËt, khuyÕn n«ng nªn tæ chøc c¶ c¸c líp tËp huÊn vÒ qu¶n lý tµi chÝnh cã chó ý ®Õn giíi ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi tÝn dông chÝnh thèng cho n÷ giíi. 5. KÕt luËn vµ ®Ò xuÊt Phô n÷ huyÖn L−¬ng S¬n ®· tham gia nhiÒu trong quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, ®iÒu ®ã cho thÊy hä ph¶i g¸nh v¸c nhiÒu c«ng viÖc ®ång ¸ng vµ tr¸ch nhiÖm trong gia ®×nh Phô n÷ huyÖn L−¬ng S¬n lµ ng−êi chñ yÕu quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt ngµnh trång trät vµ ch¨n nu«i, n¾m gi÷ tiÒn vµ quyÕt ®Þnh chi tiªu trong gia ®×nh, v× vËy hä cã vai trß rÊt lín trong viÖc t¹o thu nhËp vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hé nãi chung. §Ó n©ng cao n¨ng lùc quyÕt ®Þnh cña n÷ giíi vµ ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng hé, bªn c¹nh chó ý båi d−ìng kiÕn thøc kü thuËt cßn ph¶i chó ý båi d−ìng kiÕn thøc kinh tÕ vµ qu¶n lý cho n÷ giíi th«ng qua c¸c ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng lµ rÊt cÇn thiÕt ë L−¬ng S¬n còng nh− c¸c huyÖn miÒn nói nãi chung. Tµi liÖu tham kh¶o Lª ThÞ Vinh Thi (1998). ChÝnh s¸ch x· héi ®èi víi phô n÷ n«ng th«ng. NXB Khoa häc x· héi. Hµ Néi. Tr. 13 Frank Ellis (1998). Peasant Economics. Cambridge University Press. Tr. 171. UNDP (2001). Learning and Information Pack. Resource 7a Summary of Women’s Equality and Empowerment (Longwe) Framework page 56; and Resource 9c page 71 (in Geder analysis, January 2001).