BÁO CÁO " Một số kết quả bước đầu nghiên cứu sinh sản nhân tạo Hầu (Crasoostrea virrginica) ở Nha Trang - Khánh Hoà "

Chia sẻ: Vồng Cầu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

61
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Năm 2002, ngành Thủy sản Việt Nam đã đạt được những thành tựu rực rỡ, Tổng sản lượng của ngành ước tính đạt khoảng 2,4 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu hơn 2 tỷ đô la, đứng thứ hai sau ngành dầu khí. Trước những thắng lợi đó, chúng ta còn phải lo về tính ổn định của những con số vừa nêu trên, vì nguồn lợi cá khai thác ở vùng biển nước ta đã đạt tới ngưỡng, thậm chí nhiều địa phương đã đánh bắt quá mức ở vùng nước từ 50 mét trở vào bờ. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: BÁO CÁO " Một số kết quả bước đầu nghiên cứu sinh sản nhân tạo Hầu (Crasoostrea virrginica) ở Nha Trang - Khánh Hoà "

Mét sè kÕt qu¶ b−íc ®Çu nghiªn cøu sinh s¶n nh©n t¹o HÇu (Crasoostrea virrginica) ë Nha Trang - Kh¸nh Hoμ Lª Träng PhÊn, Cao V¨n NguyÖn ViÖn H¶i d−¬ng häc Nha Trang I. Më §Çu N¨m 2002, ngµnh Thñy s¶n ViÖt Nam ®· ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu rùc rì, Tæng s¶n l−îng cña ngµnh −íc tÝnh ®¹t kho¶ng 2,4 triÖu tÊn, kim ng¹ch xuÊt khÈu h¬n 2 tû ®« la, ®øng thø hai sau ngµnh dÇu khÝ. Tr−íc nh÷ng th¾ng lîi ®ã, chóng ta cßn ph¶i lo vÒ tÝnh æn ®Þnh cña nh÷ng con sè võa nªu trªn, v× nguån lîi c¸ khai th¸c ë vïng biÓn n−íc ta ®· ®¹t tíi ng−ìng, thËm chÝ nhiÒu ®Þa ph−¬ng ®· ®¸nh b¾t qu¸ møc ë vïng n−íc tõ 50 mÐt trë vµo bê. Tr−íc t×nh h×nh ®ã nhµ n−íc ®· ®Ò ra chñ tr−¬ng ®¸nh b¾t xa bê vµ ph¸t triÓn ngµnh nu«i lµ hoµn toµn cã c¬ së. VÒ ph¸t triÓn ngµnh nu«i trång, ®Æc biÖt lµ c¸c loµi h¶i s¶n, thùc tiÔn cho thÊy: Thø nhÊt, ®Èy lïi ¸p lùc khai th¸c ë vïng gÇn bê. Thø hai, ®· sö dông ®−îc mÆt n−íc réng. Thø ba, t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, trong 2,4 tû USD thu ®−îc tõ xuÊt khÈu, tû lÖ nghÒ nu«i chiÕm −u thÕ. Tuy nhiªn tÝnh bÒn v÷ng cña ph¸t triÓn nu«i h¶i s¶n cÇn l−u ý ®Õn c¸c kh©u gièng, phßng bÖnh, quy ho¹ch ®Ó gi¶m rñi ro cho ng−êi nu«i. §Ó gãp phÇn vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nªu trªn, cÇn ph¶i cã nh÷ng nghiªn cøu vÒ ®Æc ®iÓm sinh häc c¸c ®èi t−îng nu«i (hiÖn nay cßn rÊt Ýt) lµm c¬ së khoa häc cho viÖc chän gièng, ch÷a bÖnh, kü thuËt nu«i vµ thu ho¹ch. V× vËy nghiªn cøu sinh s¶n nh©n t¹o hÇu (Crasoostrea virrginica), ®èi t−îng nu«i cã tiÒm n¨ng kinh tÕ, lµ rÊt cÇn thiÕt. II. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 1. §Þa ®iÓm nghiªn cøu Vïng Hßn N−a thuéc ®Çm Nha Phu (Nha Trang). §Çm Nha Phu n»m ë phÝa t©y b¾c thµnh phè Nha Trang, lµ phÇn ¨n s©u vµo ®Êt liÒn theo h−íng t©y b¾c, tíi vÜ ®é 12 ®é 23N. DiÖn tÝch ®Çm lµ 31,9 km2. Vïng nghiªn cøu ®Æt gÇn Hßn N−a, ë ®©y ®· tiÕn hµnh lÊy mÉu, ®o ®¹c ®iÒu kiÖn m«i tr−êng trªn 5 tr¹m. 2. Thêi gian nghiªn cøu TiÕn hµnh nghiªn cøu tõ th¸ng 6-2002 ®Õn th¸ng 6-2003. 3. MÉu vËt nghiªn cøu - Theo dâi ®Æc tÝnh sinh tr−ëng trªn 500 c¸ thÓ hÇu, cã kÝch th−íc tõ 30-55 mm - §· chän h¬n 30 c¸ thÓ bè, mÑ ngoµi tù nhiªn, cã chiÒu dµi tõ 90-105 mm vµ träng l−îng th©n tõ 95-115g ®Ó nu«i vç cho ®Î trong bÓ. 4. Ph−¬ng ph¸p cho ®Î Khi hÇu ®· thµnh thôc, c¸c c¸ thÓ ®ùc vµ c¸i ®−îc chän cho ®Î. KÝch thÝch hÇu ®Î trøng vµ phãng tinh b»ng c¸c biÖn ph¸p sau:
- Ph¬i kh«, n©ng nhiÖt vµ kÝch thÝch giíi tÝnh. KÕt hîp ph−¬ng ph¸p 1 víi ph−¬ng ph¸p 3 hoÆc ph−¬ng ph¸p 2 vµ ph−¬ng ph¸p 3. - ¸nh s¸ng: nu«i hÇu bè mÑ trong bÓ tèi ®−îc ®em ra ph¬i n¾ng trong nh÷ng ngµy ®Ñp trêi. - Dïng mét sè hãa chÊt nh− serotonin, ammonium hydroxide,..®Ó kÝch thÝch. 5. Qu¶n lý bÓ −¬ng nu«i Êu trïng 5.1. Nguån n−íc N−íc cña m«i tr−êng nu«i ®−îc lÊy tõ biÓn qua hÖ thèng läc th« sau ®ã ®−a vµo bÓ chøa vµ xö lý b»ng n−íc anolyte 5%, sau ®ã trung hoµ b»ng thiosumphat, ®é mÆn 2,9-3,1%, DO tõ 6,2-6,6 mg/l, pH tõ 8-8,1. N−íc trong bÓ nu«i ®−îc thay 30% hµng ngµy vµ thay 100% khi chuyÓn Êu trïng sang bÓ míi cø 2 ngµy mét lÇn. MËt ®é 15 con/ml ë giai ®o¹n ®Çu vµ gi¶m dÇn cßn 3 con/ml vµo giai ®o¹n b¸m ®¸y. 5.2. Nguån thøc ¨n Thøc ¨n cho Êu trïng lµ hçn hîp c¸c loµi t¶o Isochrysis, Nanochlopysis, Chaetoceros víi hµm l−îng 120.000 - 160.000 tÕ bµo/ml. 6. TËp hîp Spat Cã thÓ sö dông c¸c vËt liÖu sau ®Ó lµm vËt b¸m cho Êu trïng hÇu: tÊm nhùa x©u thµnh chuçi, d©y c−íc, l−íi nhùa, d©y dõa. 7. Ph−¬ng ph¸p thu ho¹ch vµ ®Þnh l−îng Êu trïng Spat - §èi víi vËt b¸m nhùa: §Þnh l−îng Spat trªn c¸c tÊm vËt b¸m b»ng khung vu«ng. Thu Spat b»ng c¸ch uèn cong tÊm vËt b¸m trªn xuèng thau, chËu. Sau ®ã tËp hîp chóng l¹i b»ng l−íi vµ −¬ng nu«i thµnh con gièng. - §èi víi vËt b¸m b»ng d©y dõa: dïng tay t¸ch nhÑ Spat xuèng thau, chËu sau ®ã ®Þnh l−îng tæng sè Spat, tËp hîp chóng l¹i b»ng l−íi vµ nu«i thµnh con gièng. III. KÕt qu¶ nghiªn cøu 1. VÞ trÝ ph©n lo¹i Ngµnh ®éng vËt th©n mÒm Mollusca. Líp hai m¶nh vá Bivalvia Bé trai trai ngäc Pteroida Hä hÇu Ostreidae Gièng HÇu Crassostrea Loµi hÇu Crassosstrea virginica 2. §Æc ®iÓm sinh th¸i Vá cã h×nh bÇu dôc, mÆt vá th«, c¸c ®−êng sinh tr−ëng xÕp liªn tiÕp nhau, c¸c gê phãng x¹ rÊt yÕu. MÆt trong mµu tr¾ng, mÆt ngoµi mµu n©u ®en, ®©y lµ ®Æc ®iÓm sinh th¸i cña loµi. VÊn ®Ò ph©n lo¹i rÊt phøc t¹p vµ cßn nhiÒu tranh c·i. Theo PGS NguyÔn ChÝnh th× loµi ®ang nghiªn cøu nµy thuéc loµi phô Crassostrea virginica Vietnamsis (Gmelin, 1971).
HÇu lµ 1 trong nh÷ng loµi 2 m¶nh vá ®−îc nh©n d©n −a thÝch. Chóng cã gi¸ trÞ cao vµ ph©n bè réng ë vïng biÓn nhiÖt ®íi vµ «n ®íi. Trªn thÕ giíi cã kho¶ng 100 loµi kh¸c nhau, viÖc ®Þnh lo¹i gÆp nhiÒu khã kh¨n. ë ViÖt Nam, cã kho¶ng 11 loµi hÇu. CÊu t¹o ngoµi gåm vá, mµng ¸o ngoµi, c¬ khÐp vá, c¸nh m«i, ch©n vµ mang. 3. §Æc tÝnh sinh tr−ëng C¨n cø vµo kÕt qu¶ nu«i t¨ng tr−ëng 150 c¸ thÓ hÇu tõ th¸ng 6-10/2002 ®· tÝnh ®−îc t−¬ng quan gi÷a chiÒu cao th©n (H) vµ träng l−îng th©n(W): B¶ng 1. T−¬ng quan chiÒu cao vµ khèi l−îng th©n hÇu ChiÒu cao (H) (mm) Träng l−îng th©n (W) (g) 40 18 52 21 57 29 64 40 73 48 4. KÕt qu¶ cho ®Î nh©n t¹o 4.1. Lùa chän ®µn bè mÑ vµ nu«i vç thµnh thôc Theo kÕt qu¶ thö nghiÖm, hÇu cã kÝch th−íc 5,8-11cm, träng l−îng tõ 35 - 85g cã thÓ nu«i vç thµnh thôc cho ®Î. Thêi gian nu«i vç ®èi víi ®µn bè mÑ th−êng tõ 5-15 ngµy tuú theo mïa vô. Thêi gian tõ th¸ng 2-3 nu«i kho¶ng 5-7 ngµy, thêi gian tõ th¸ng 4-6 nu«i kho¶ng 8- 15 ngµy, thêi gian tõ th¸ng 4-6 nu«i kho¶ng 8-15 ngµy. KÕt qu¶ cho ®Î thÊy r»ng ®µn bè mÑ thµnh thôc ngoµi tù nhiªn cã sè l−îng trøng vµ tinh trïng Ýt h¬n ®µn bè mÑ nu«i vç. 4.2. KÝch thÝch sinh s¶n Sö dông ph−¬ng ph¸p ph¬i kh«. HÇu bè mÑ ë ngoµi n¾ng trong vßng tõ 15-20 phót sau ®ã ®−a vµo bÓ ®Î vµ t¹o dßng ch¶y hÇu sÏ phãng tinh vµ ®Î trøng cã hiÖu qu¶. Tû lÖ thµnh c«ng ®¹t tõ 90-100% trong c¸c lÇn thö nghiÖm. Sö dông ph−¬ng ph¸p t¨ng gi¶m nhiÖt ®é g©y sèc ®Ó hÇu phãng tinh trïng vµ ®Î trøng còng cã hiÖu qu¶ t−¬ng tù. 5. TËp hîp Spat VËt liÖu b»ng tÊm nhùa polyethylene x©u thµnh chuçi vµ vËt liÖu b»ng d©y dõa ®−îc sö dông ®Ó tËp hîp gièng. KÕt qu¶ hÇu b¸m tèt, qu¸ tr×nh tËp hîp gièng vµ ®Þnh l−îng spat rÊt dÔ dµng. 5.1. ¶nh h−ëng cña thøc ¨n tíi sù ph¸t triÓn cña Êu trïng hÇu Thøc ¨n lu«n cã quan hÖ mËt thiÕt víi tû lÖ sèng, biÕn th¸i cña Êu trïng hÇu. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chóng t«i sö dông 3 lo¹i t¶o Isochrysis galbana, Nannochloropsis oculata, Chaetoceros sp. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm thøc ¨n cho thÊy: NÕu cho ¨n riªng tõng loµi t¶o th× tû lÖ sèng cña Êu trïng thÊp, tèc ®é biÕn th¸i chËm. Cho hçn hîp thøc ¨n 3 lo¹i trªn, Êu trïng ph¸t triÓn tèt, tèc ®é biÕn th¸i nhanh. 6. VËn chuyÓn Spat
Kho¶ng tõ 27-35 ngµy sau thô tinh, khi chiÒu dµi vá ®¹t kÝch th−íc tõ 0,5-1mm Spat ®−îc chuyÓn ra −¬ng ë biÓn. VËn chuyÓn c¶ vËt b¸m cã Spat ra biÓn vµ treo vËt b¸m lªn giµn, bÌ nu«i. ¦¬ng nu«i ®Õn kÝch th−íc 0,5-1cm th× cã thÓ t¸ch hÇu gièng trªn c¸c vËt b¸m. IV. KÕt luËn 1. §· x¸c ®Þnh ®−îc vÞ trÝ ph©n lo¹i, loµi nu«i vµ cho ®Î nh©n t¹o lµ Crassostrea virginica vietnamis (Gmelin, 1971) 2. Vïng biÓn ®−îc sö dông cho ®Î nh©n t¹o vµ sÏ nu«i t¨ng s¶n lµ Hßn N−a ®Çm Nha Phu, n¬i cã m«i tr−êng thuËn lîi ®èi víi lo¹i hÇu nãi trªn. 3. §· x¸c ®Þnh ®−îc c¸c tham sè sinh tr−ëng cña hÇu nh− sau: Lcùc ®¹i = 94mm, K = 0,2235, to = − 0,58 4. C¸ thÓ hÇu cã kÝch th−íc 58-110mm cã thÓ nu«i vç cho ®Î 5. HÇu cã søc s¶n xuÊt c¸ thÓ cao, qua 3 ®ît cho ®Î cho thÊy søc sinh ®Î trung b×nh trªn 1 triÖu trøng/c¸ thÓ, tû lÖ sèng tõ trøng ®Õn Êu trïng lµ 6%, tõ Êu trïng ®Õn con gièng lµ 55%. TμI LIÖU THAM KH¶O 1. Brian Davy F and Michael Graham, 1982, Bivalve Cultrure in Asia and the Pacific Proceedings of a workshop held in Singapore, pp 8-75. 2. Charles L Angell BOBP/FAO. 1989,Oyster Culture Methods for Malaysia.Introduction course on brackishwater aquaculture, pp 1-11. 3. Clyde L. MacKenzie, jr, 1996. The Hisstrory of the oyster Fifthery in U.S. and canadian Waters,Marine Fishery Review, vol, 58. No 4. Pp 1-74. 4. Habe T and Kosuge S, 1965. Shell of the World in colour. Vol II the tropical Pacific PP. 144- 145. 5. Habe T, 1975. The mollusks ß the Japan PP. 102-105. 6. NguyÔn §Ünh M·o. 1998. C¬ së sinh häc mét sè loµi c¸ kinh tÕ ë c¸c ®Çm ph¸ ven biÓn Nam Trung bé phôc vô cho viÖc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn nguån lîi, LuËn ¸n tiÕn sÜ, trang 9-12 7. NguyÔn Kim §é, 1999, Nu«i ®éng vËt th©n mÒm (Mollussca) trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam. TuyÓn tËp b¸o c¸o khoa häc, Héi nghÞ ®éng vËt th©n mÒm toµn quèc lÇn thø nhÊt. Nhµ xuÊt b¶n n«ng nghiÖp, trang 143-149. 8. Quatyle D.B. and Newkirk G. F. 1989,Farning Bivalve Molluscs: Methods for Study and Development, PP 153-204. 9. Springsteen F,J. and Leobrea F.M,1986. Shell of Philippines, PP 309-318. 10. Takashi Okutani 2000. Marine Molluscs in Japan, pp. 925-927. 11. Tucker Abbott R and Peter Dance S.1986. Compendium of Seasshells America malacologists, inc, Melbourne, Florida, pp. 18. 12. TÒ Träng Nghiªm vµ ctv., 1998. §éng vËt th©n mÒm (Mollusca) kinh tÕ Trung Quèc. Nhµ xuÊt b¶n n«ng nghiÖp B¾c Kinh. Trang 194-(TiÕng Trung Quèc). 13. Tr−¬ng Tû vµ ctv., 1959,(Ostreidae) Nhµ xuÊt b¶n khoa häc B¾c Kinh, trang 4-13 vµ c¸c trang ¶nh chôp tõ 1-9 (TiÕng Trung Quèc), 14. Tr−¬ng Tû vµ ctv., 1960. §éng vËt th©n mÒm hai vá biÓn Nam H¶i. Nhµ xuÊt b¶n khoa häc B¾c Kinh. Trang 93-113 (TiÕng Trung Quèc).
15. Tr−¬ng Kú Ngäc -B¾c Kinh. 1963. Bµi gi¶ng “Kü thuËt nu«i hÇu cöa s«ng ë Qu¶ng §«ng - Trung Quèc. Ng−êi dÞch NguyÔn H÷u Phông-ViÖn H¶i d−¬ng häc Nha Trang. Trang 1-28. 16. Tr−¬ng V©n Phi, TÒ DiÖu Quèc, L©m TuyÒn Kú, 1962, Nu«i th©n mÒm hai m¶nh (Bivalvia), Tr−êng chuyªn nghiÖp thñy s¶n tËp Mü. Nhµ xuÊt b¶n n«ng nghiÖp Th−îng H¶i. Ng−êi dÞch NguyÔn H÷u Phông- ViÖn H¶i d−¬ng häc Nha Trang, trang 81-116.