intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo nghiên cứu khoa học: " Một số đặc điểm nghệ thuật của thơ nữ thế hệ chống Mỹ giai đoạn 1965-1975"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST
Báo xấu
95
lượt xem 10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2009 tác giả: 10. Nguyễn Thị Tuyết, Một số đặc điểm nghệ thuật của thơ nữ thế hệ chống Mỹ giai đoạn 1965-1975.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: " Một số đặc điểm nghệ thuật của thơ nữ thế hệ chống Mỹ giai đoạn 1965-1975"

  1. mét sè ®Æc ®iÓm nghÖ thuËt cña th¬ n÷ ..., tr. 66-72 N. T. TuyÕt mét sè ®Æc ®iÓm nghÖ thuËt cña th¬ n÷ thÕ hÖ chèng Mü giai ®o¹n 1965-1975 NguyÔn ThÞ TuyÕt (a) Tãm t¾t. Bµi viÕt ®i s©u nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm nghÖ thuËt cña th¬ n÷ thÕ hÖ chèng Mü, ë giai ®o¹n 1965-1975. Víi c¸ch kh¾c ho¹ riªng vÒ nh÷ng h×nh t−îng chung, c¸ch x©y dùng mét sè h×nh t−îng tiªu biÓu cho thiªn tÝnh n÷, sù quan t©m ®Õn c¸c chi tiÕt nhá nhÆt cña ®êi th−êng..., th¬ n÷ ®· ®Ó l¹i mét dÊu Ên riªng, ®éc ®¸o trong nÒn th¬ c¸ch m¹ng. 1. Trong th¬ ViÖt Nam chèng Mü quèc b»ng nhËn thøc s©u s¾c, b»ng søc m¹nh t− t−ëng cña thêi ®¹i. Th¬ n÷ thÕ giai ®o¹n 1965-1975, th¬ cña c¸c nhµ hÖ chèng Mü còng ®· t¹c kh¾c h×nh th¬ n÷ nh− Xu©n Quúnh, Phan ThÞ t−îng Tæ quèc, ®Êt n−íc trong niÒm xóc Thanh Nhµn, L©m ThÞ Mü D¹, ý Nhi, ®éng, tù hµo nh− thÕ. Nh−ng víi b¶n Lª ThÞ M©y.... ®· ®Ó l¹i mét dÊu Ên tèt tÝnh cña ng−êi phô n÷, c¸c chÞ ®· x©y ®Ñp. ë bµi viÕt nµy, chóng t«i sÏ ®i s©u dùng nªn h×nh t−îng ®Êt n−íc tõ nh÷ng nghiªn cøu nh÷ng ®Æc ®iÓm nghÖ thuËt g× gÇn gòi vµ th©n thiÕt trong cuéc sèng cña th¬ hä, nh»m kh¼ng ®Þnh ®ãng gãp sinh ho¹t h»ng ngµy. Còng viÕt vÒ cña c¸c nhµ th¬ n÷ thÕ hÖ chèng Mü cho nh÷ng ®Þa danh cô thÓ, nh−ng ë c¸c nhµ nÒn th¬ chung. Bµi viÕt sÏ tËp trung th¬ nam giíi, c¸i nam tÝnh thÓ hiÖn rÊt lµm s¸ng tá mÊy vÊn ®Ò chÝnh sau ®©y: râ trong c¶m xóc, trong sù lùa chän c¸ch kh¾c ho¹ riªng cña c¸c nhµ th¬ n÷ h×nh ¶nh. NguyÔn Träng T¹o ®· viÕt vÒ nh÷ng h×nh t−îng “chung”, mét sè nh− thÕ nµy vÒ mét vïng quª ven biÓn: h×nh t−îng tiªu biÓu cho thiªn tÝnh n÷ Quª c¸t n¾ng tõng c¬n báng r¸t/Qu©n vµ sù quan t©m cña hä ®Õn c¸i ®êi thï hßng c−íp giät n−íc trong/Chóng th−êng... ®©u hiÓu tõ trong lßng c¸t nãng/Löa 2. Nh÷ng n¨m th¸ng chèng Mü, chñ bay lªn thiªu chóng gi÷a tÇng kh«ng (C¸t - NguyÔn Träng T¹o). Cßn nhµ th¬ nghÜa yªu n−íc chi phèi suy nghÜ cña Xu©n Quúnh, víi sù rung c¶m cña t©m hÕt th¶y mäi ng−êi, chi phèi c¶ c¶m hån ng−êi phô n÷, c¸t vïng quª Êy ®· høng s¸ng t¸c thi ca. ChÝnh v× thÕ, Tæ trë thµnh n¬i l−u gi÷ nçi nhí th−¬ng. quèc, ®Êt n−íc, nh©n d©n ®· trë thµnh MÆc dï hiÖn thùc tµn khèc cña chiÕn nh÷ng h×nh t−îng trung t©m cña nhiÒu tranh vÉn hiÖn h÷u trong tõng thí c¸t t¸c phÈm. Trong th¬, ®Êt n−íc thËt lín (M¸u ®ång ®éi vµ m¸u t«i ®· ®æ/Trªn lao, k× vÜ, ®au th−¬ng nh−ng rÊt ®çi hµo c¸t nµy mµ giã qu¹t võa se) nh−ng thiªn hïng. §Êt n−íc cßn hiÖn diÖn trong lý tÝnh n÷ vÉn t×m vÒ víi nh÷ng rung ®éng t−ëng sèng cña nh÷ng c¸ nh©n cô thÓ, s©u xa tõ nh÷ng g× thËt gÇn gòi: nh−ng ®ã còng lµ lý t−ëng chung cña Ngän giã báng khi ®i thµnh nçi nhí mét thÕ hÖ ng−êi lÝnh. Kh«ng nh÷ng C¸t kh« c»n ë m·i hãa yªu th−¬ng c¶m nhËn Tæ quèc b»ng t×nh c¶m, th¬ (Giã lµo c¸t tr¾ng - Xu©n Quúnh) chèng Mü cßn kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn Tæ NhËn bµi ngµy 25/02/2009. Söa ch÷a xong 08/4/2009. 66
  2. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 2b-2009 §Ó lµm hiÖn lªn h×nh t−îng ®Êt chµng lÝnh trÎ bao giê còng hßa chung n−íc, víi sù chi phèi cña thiªn tÝnh n÷, cïng víi kh¸t väng vÒ h¹nh phóc, t×nh th¬ n÷ cßn ®i s©u vµo ®êi sèng sinh ho¹t yªu. Ph¸t hiÖn vÒ Tæ quèc còng cã nghÜa h»ng ngµy, ®êi sèng t©m hån cña ng−êi lµ kh¸m ph¸ vÒ d©n téc ViÖt Nam, con d©n ViÖt Nam trong thêi löa ®¹n. Th¬ ng−êi ViÖt Nam. Bªn c¹nh h×nh t−îng gîi thøc h×nh ¶nh Tæ quèc, ®Êt n−íc qua ®Êt n−íc, h×nh t−îng nh©n d©n còng sù hiÖn diÖn cña chiÕc n«i, c¸i t· dµnh ®−îc th¬ n÷ x©y dùng b»ng nh÷ng nÐt cho trÎ th¬, nh÷ng mÇm sèng lín lªn riªng. TËp thÓ nh©n d©n trong th¬ nam bÊt chÊp sù vïi dËp cña kÎ thï: giíi th−êng lµ nh÷ng con ng−êi x«ng C¸i n«i th«i m¾c cöa hÇm pha n¬i chiÕn trËn. Hä ®¹i diÖn cho søc Tr¾ng tinh c¸i t· xanh trong bÇu trêi m¹nh cña lßng dòng c¶m, cña ®øc hi (Xu©n Quúnh) sinh, cña søc m¹nh quËt khëi: C¶ thÕ hÖ §Êt n−íc cßn hiÖn diÖn qua nh÷ng dµn hµng g¸nh ®Êt n−íc trªn vai (B»ng lêi h¸t ru con cña c¸c bµ mÑ trÎ: ViÖt); Líp tuæi hai m−¬i, ba m−¬i ®iÖp Ngñ yªn con, ngñ ®Éy giÊc nghe con trïng ¸o lÝnh/Xanh mµu ¸o lÝnh.. Lêi mÑ ru lµm chiÕn hµo che chë (Thanh Th¶o). Nh©n d©n trong mét sè (Lêi ru - Xu©n Quúnh) t¸c phÈm cña c¸c nhµ th¬ nam giíi lµ Nh÷ng lêi h¸t ru con ng©n vang h×nh t−îng héi tô søc m¹nh cña con gi÷a sù oanh t¹c tµn khèc cña kÎ thï lµ ng−êi ViÖt Nam: ¤i nh©n d©n tÊm l¸ mét minh chøng hïng hån cho søc sèng ch¾n diÖu k×/Ng−êi nhËn mäi vÕt x¨m bÊt diÖt cña con ng−êi ViÖt Nam, d©n cho c¨n hÇm nguyªn vÑn! (H÷u ThØnh). téc ViÖt Nam. Nh©n d©n trong th¬ n÷, cã v« vµn Trong th¬ ca chèng Mü, c¸c nhµ th¬ nh÷ng con ng−êi b×nh th−êng, v« danh, n÷ còng cè g¾ng x©y dùng nªn nh÷ng thÇm lÆng. Hä lµ nh÷ng ng−êi mÑ, h×nh t−îng mang ®Ëm chÊt sö thi. ng−êi chÞ, ng−êi em… ë mäi n¬i, mäi Nh−ng nÕu c¸c nhµ th¬ nam giíi vïng, tiÒn tuyÕn vµ hËu ph−¬ng, miÒn th−êng quan t©m x©y dùng nh÷ng h×nh Nam vµ miÒn B¾c... ë hä to¸t lªn vÎ ®Ñp t−îng lín lao, k× vÜ th× th¬ n÷ l¹i chó ý cña lßng nh©n hËu, bao dung, gan d¹ vµ t¹c kh¾c h×nh t−îng Êy tõ nh÷ng g× cô dòng c¶m. Th¬ c¸c chÞ ®· chó ý nhiÒu thÓ, gÇn gòi. Tõ h×nh ¶nh hè bom, L©m ®Õn nÐt ®êi th−êng, ®Õn vÎ ®Ñp ®Ëm ThÞ Mü D¹ ®· kh¸i qu¸t thµnh biÓu chÊt n÷ tÝnh. Ng−êi mÑ trong th¬ c¸c t−îng vÒ sù bÊt tö cña con ng−êi ViÖt chÞ bªn c¹nh phÈm chÊt kiªn trinh vµ Nam, Tæ quèc ViÖt Nam nh©n hËu, giµu lßng dòng c¶m cßn lµ ng−êi mÑ víi b¶n yªu th−¬ng. NhiÒu khi Tæ quèc, ®Êt tÝnh lo toan, ch¾t chiu trong cuéc sèng n−íc cßn ®−îc gäi vÒ tõ trong nh÷ng ®êi th−êng: t×nh c¶m riªng t−, t×nh yªu ®«i løa. Khi lµng xãm ®»ng sau tµn trong löa Chót h−¬ng b−ëi dÞu nhÑ mµ “®Çm Êm Gãi h¹t rau mÑ nhí vÉn mang theo thanh tao” táa lan theo b−íc ®−êng §Êt l¹i xanh d−íi tay mÑ trång gieo hµnh qu©n ra trËn cña ng−êi lÝnh trong Con cãc vµng vÒ d−íi lµn c¶i bÑ. th¬ Phan ThÞ Thanh Nhµn còng ®· lÆng (Rau - Xu©n Quúnh) lÏ gîi thøc bao ®iÒu trong lßng b¹n ®äc Ng−êi con g¸i trong th¬ c¸c chÞ cã vÒ ®Êt n−íc ViÖt Nam, con ng−êi ViÖt thÓ lµ c« thanh niªn xung phong gan Nam thêi chèng Mü. Nh÷ng ng−êi lÝnh d¹, kiªn c−êng (Kho¶ng trêi, hè bom - ra trËn ngµy Êy tuæi cßn rÊt trÎ. Lý L©m ThÞ Mü D¹, Nçi nhí con ®−êng - ý t−ëng c¸ch m¹ng trong t©m hån nh÷ng 67
  3. mét sè ®Æc ®iÓm nghÖ thuËt cña th¬ n÷ ..., tr. 66-72 N. T. TuyÕt Nhi), còng cã thÓ lµ c« g¸i gÆt lóa trong “anh” Êy béc b¹ch nh÷ng nçi niÒm thÇm ®ªm tr¨ng l·ng m¹n, yªu ®êi (GÆt ®ªm - kÝn riªng t−, nh−ng t×nh c¶m Êy ch−a bao giê rêi xa nhiÖm vô, lÝ t−ëng c¸ch L©m ThÞ Mü D¹), lµ c« d©n qu©n, du kÝch hån nhiªn, l·ng m¹n: §ªm trùc m¹ng: Anh lªn xe trêi ®æ c¬n m−a/C¸i g¹t n−íc xua ®i nçi nhí/Em xuèng nói ®−êng sao r¬i ®Çy m¾t em (Ng· ba - n¾ng vÒ rùc rì/C¸i nhµnh c©y g¹t nçi L©m ThÞ Mü D¹), lµ em giao liªn nhá riªng t− (Ph¹m TiÕn DuËt). Th¬ n÷ x©y bÐ, quanh n¨m g¾n bã víi con ®−êng dùng h×nh t−îng “Anh” trong mét c¸i trong nh÷ng n¨m th¸ng tµn khèc cña nh×n cã nÐt kh¸c biÖt. §ã lµ ng−êi anh chiÕn tranh (Con ®−êng cña em - ý cña niÒm c¶m phôc, tù hµo, lµ tÊm Nhi). Tõ g−¬ng mÆt nh÷ng con ng−êi cô g−¬ng ®Ó c¸c chÞ noi g−¬ng, phÊn ®Êu thÓ, nh÷ng m¶nh ®êi cô thÓ, c¸c t¸c gi¶ (Anh phi c«ng, anh lÝnh l¸i xe - Xu©n n÷ ®· x©y dùng nªn h×nh t−îng nh©n Quúnh, anh Trçi - Phan ThÞ Thanh d©n trong th¬ ca. MÆc dï ch−a cã nhiÒu Nhµn). Nh−ng nhiÒu nhÊt trong th¬ c¸c nh÷ng h×nh t−îng kh¸i qu¸t ®¹t ®Õn ®é chÞ vÉn lµ h×nh t−îng ng−êi anh trong ®iÓn h×nh nh− trong th¬ cña c¸c t¸c gi¶ mèi quan hÖ ®êi th−êng, trong t×nh yªu nam giíi nh−ng víi c¸ch kh¾c häa ®«i løa. §ã cã thÓ lµ ng−êi yªu, cã thÓ lµ riªng, th¬ n÷ ®· ®−a nh÷ng h×nh t−îng ng−êi chång mµ c¸c chÞ yªu th−¬ng, lín lao Êy vÒ gÇn víi cuéc sèng ®êi mong nhí. Th¬ c¸c chÞ viÕt nhiÒu vÒ th−êng khiÕn cho nã trë nªn gÇn gòi, ng−êi anh trong mèi t−¬ng quan nh− quen thuéc. Mçi ng−êi d©n ViÖt Nam cã thÕ: thÓ t×m thÊy chÝnh b¶n th©n m×nh trong Anh h·y lµ ®Çm sen nh÷ng h×nh t−îng ®ã. Hay lµ nhµnh cá óa 3. Th¬ ca thêi k× chèng Mü cøu n−íc (Xu©n Quúnh) tËp trung x©y dùng hai lo¹i h×nh t−îng Anh lµ nô c−êi lÇn gÆp mÆt “c¸i t«i” tr÷ t×nh ®ã lµ: “c¸i t«i” sö thi vµ Lµ ¸nh m¾t tù tin nh÷ng lóc khã kh¨n “c¸i t«i” thÕ hÖ. Víi ®Þnh h−íng nµy, Cã cuéc ®êi em l¹i cã riªng anh mét sè bµi th¬ cña c¸c t¸c gi¶ n÷ ®· x©y (ý Nhi) dùng ®−îc nh÷ng h×nh t−îng nh− thÕ: “Anh ®õng khen em”, “Anh cã tèt TÊt c¶ chóng t«i ®Òu lµ bé ®éi/Chóng kh«ng” (L©m ThÞ Mü D¹)… Anh lµ ®èi t«i biÕt b¾n sóng, ®©m lª/Vµ sèng trong t−îng ®Ó c¸c chÞ gi·i bµy, chia sÎ bao dù nh÷ng chiÕn hµo (Xu©n Quúnh). Nh−ng, ®Þnh, mong −íc cña chÝnh m×nh, vµ mét ®iÒu dÔ nhËn thÊy, trong th¬ c¸c nhiÒu khi nã ®· v−ît tho¸t khái t− duy chÞ th−êng xuÊt hiÖn nhiÒu h¬n nh÷ng sö thi ®Ó hiÖn h÷u lªn trang th¬ b»ng h×nh t−îng mang ®Ëm thiªn tÝnh n÷ nh÷ng h×nh ¶nh ®êi th−êng, ch©n thËt nh−: anh, em, mÑ, con… Khi x©y dùng nhÊt: nh÷ng h×nh t−îng nµy c¸c nhµ th¬ nam Sao kh«ng cµi khuy ¸o l¹i anh th−êng chó ý t¹c kh¾c “c¸i t«i” sö thi, Trêi l¹nh ®Êy, h«m nay trêi trë rÐt “c¸i t«i” thÕ hÖ. Cßn c¸c nhµ th¬ n÷ l¹i (Xu©n Quúnh) chó ý nhiÒu h¬n nh÷ng biÓu hiÖn trong Anh ¬i anh cã biÕt kh«ng cuéc sèng ®êi th−êng. V× anh em buån biÕt mÊy Còng lµ h×nh t−îng “anh”, víi c¸c T×nh yªu kh¾t khe thÕ ®Êy nhµ th¬ nam ®ã lµ mét c¸ch tù x−ng Anh ¬i anh ®õng khen em danh ®Ó béc b¹ch kh¸t väng chiÕn c«ng, (L©m ThÞ Mü D¹) lÝ t−ëng cao ®Ñp. Còng cã khi ng−êi 68
  4. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 2b-2009 Lµ ng−êi phô n÷, ®iÒu mµ hä quan Bªn c¹nh ng−êi yªu, ng−êi chång, t©m nhiÒu nhÊt vÉn lµ t×nh yªu vµ h¹nh ng−êi em, trong th¬ n÷ thÕ hÖ chèng Mü phóc. DÉu bÞ chi phèi bëi c¶m quan cña cßn xuÊt hiÖn h×nh t−îng ng−êi con. thêi ®¹i th× nh÷ng lóc lµm th¬, nh÷ng HÇu hÕt c¸c nhµ th¬ n÷ ®Òu cã th¬ viÕt thêi kh¾c hiÕm hoi c¸c chÞ ®−îc sèng vÒ ®èi t−îng tr÷ t×nh nµy. §©y còng lµ ®óng víi lßng m×nh, th¬ lóc Êy sÏ lµ ®iÒu dÔ hiÓu. Bëi víi ng−êi phô n÷ dï nh÷ng nçi niÒm thÇm kÝn, nh÷ng t©m sèng trong bÊt k× thêi ®¹i nµo th× mèi sù riªng t− tù ®¸y lßng. H×nh ¶nh ng−êi quan t©m lín nhÊt cña c¸c chÞ vÉn lµ “anh” xuÊt hiÖn nhiÒu trong th¬ n÷ h¹nh phóc t×nh yªu, m¸i Êm gia ®×nh. còng v× lÏ ®ã. Con chÝnh lµ h¹t nh©n qui tô mäi niÒm Cïng xuÊt hiÖn víi h×nh ¶nh “anh” h¹nh phóc Êy. Dï chiÕn sù cã diÔn ra ¸c lµ h×nh ¶nh “em”. Th¬ n÷ x©y dùng liÖt, dï sù sèng vµ c¸i chÕt chØ n»m h×nh ¶nh “em” nh− chÝnh lµ b¶n tù trong gang tÊc, sau bao bén bÒ nh÷ng lo thuËt vÒ c¸i t«i c¸ nh©n cña ng−êi phô toan th−êng nhËt, l¾ng s©u trong câi n÷. “Em”, ®ã cã thÓ lµ em giao liªn kiªn lßng ng−êi phô n÷ vÉn lµ nh÷ng kh¾c c−êng, gan d¹ hay c« thanh niªn xung kho¶i vÒ t×nh yªu, h¹nh phóc, vÒ tæ Êm phong anh hïng, dòng c¶m… Nh−ng gia ®×nh. ChÝnh v× thÕ cho nªn dÉu s¸ng trong th¬ n÷, nhiÒu h¬n c¶ vÉn lµ “em” t¸c trong bÇu khÝ quyÓn chung cña thêi cña cuéc sèng ®êi th−êng - “em” cña ®¹i, nh−ng víi sù th«i thóc cña tÊm nh÷ng thao thøc, khao kh¸t trong t×nh lßng ng−êi mÑ c¸c nhµ th¬ n÷ nhiÒu khi yªu ®«i løa, cña nh÷ng béc b¹ch thÇm ®· v−ît tho¸t ra khái t− duy sö thi ®Ó kÝn, riªng t−. viÕt vÒ ®øa con yªu bÐ báng cña chÝnh Lßng em nhí ®Õn anh m×nh. Xu©n Quúnh ngay gi÷a nh÷ng C¶ trong m¬ cßn thøc n¨m th¸ng chiÕn tranh ¸c liÖt vÉn liªn (Xu©n Quúnh) tôc cho ra ®êi mét lo¹t c¸c bµi th¬ dµnh T×nh em nh− h−¬ng cau riªng cho con: Khi con ra ®êi, Ngñ Ph¶i anh lµ ngän giã ngoan bÐ ¬i, §−a con ®i s¬ t¸n, Con gµ, (H−¬ng cau - L©m ThÞ Mü D¹) Lêi ru, Tr−a hÌ, Tuæi th¬ cña con, MÑ vµ §èt lßng em c©u hái con. L©m ThÞ Mü D¹ cã Nãi chuyÖn víi Yªu em nhiÒu kh«ng anh? con tr−íc giÊc ngñ, Tr¾ng trong, NÕu (Xu©n Quúnh) mÑ lµ; Phan ThÞ Thanh Nhµn cã bµi Kh«ng cã sù c¸ch ®iÖu cña nghÖ H¸t ru, ý Nhi cã MÑ ®Õn tr−êng con… thuËt, kh«ng cßn bÞ chi phèi bëi t− duy NÕu nh− h×nh t−îng “anh” lµ n¬i ®Ó c¸c sö thi, th¬ chØ lµ nh÷ng lêi nãi tù ®¸y chÞ mong nhí, lo ©u vµ thao thøc trong lßng ng−êi phô n÷. H×nh ¶nh “em” hiÖn kh¸t väng h¹nh phóc t×nh yªu, h¹nh lªn trong th¬ víi tÊt c¶ yªu th−¬ng, phóc gia ®×nh, th× ng−êi con chÝnh lµ khao kh¸t, tr¨n trë, day døt gi÷a cuéc t©m ®iÓm ®Ó c¸c chÞ ch¨m sãc, yªu sèng ®êi th−êng. ChÝnh sù béc b¹ch mét th−¬ng, vç vÒ b»ng tÊt c¶ tÊm lßng cña c¸ch ch©n thµnh nh÷ng nçi niÒm thÇm ng−êi mÑ. C¶m xóc trong th¬ lµ t×nh kÝn cña nh©n vËt “em” ®· mang ®Õn c¶m ®Ých thùc cña tÊm lßng ng−êi mÑ. cho th¬ ca chèng Mü mét chÊt giäng T×nh c¶m Êy ®· chi phèi c¸ch lùa chän riªng, bæ sung vµo “giäng cao” ®¬n nhÊt tõ ng÷ h×nh ¶nh, cö chØ ®Ó x©y dùng cña th¬ lóc bÊy giê. C¶m høng ®êi t− ®i nªn h×nh t−îng. V× vËy, thÕ giíi trÎ th¬ vµo th¬ ca chèng Mü còng tõ nh÷ng ®· hiÖn lªn trong th¬ thËt ®Çy ®ñ vµ sinh ®éng. Ng−êi ®äc cã thÓ h×nh dung h×nh ¶nh nµy. 69
  5. mét sè ®Æc ®iÓm nghÖ thuËt cña th¬ n÷ ..., tr. 66-72 N. T. TuyÕt vÒ ®øa con yªu tõ thña Êu th¬ ®Õn lóc bao oanh t¹c cña kÎ thï sù sèng vÉn tr−ëng thµnh víi tÊt c¶ nh÷ng nÐt ng©y sinh s«i n¶y në, cuéc sèng l¹i trë vÒ th¬, hån nhiªn, ngé nghÜnh, ®¸ng yªu b×nh yªn. Víi c¸ch nh×n nh− thÕ nªn cña nã: môc ®Ých chiÕn ®Êu, lÝ t−ëng c¸ch m¹ng Ba th¸ng lÉy, b¶y th¸ng ngåi cña ng−êi lÝnh trÎ trong th¬ còng thËt Con ch¬i víi ®Êt, con ch¬i víi hÇm gi¶n dÞ: Mong ngµy, mong th¸ng, mong n¨m Ch¸u chiÕn ®Êu h«m nay Mét n¨m con vÞn v¸ch hÇm con ®i V× lßng yªu Tæ quèc ... (Tuæi th¬ cña con - Xu©n Quúnh) V× tiÕng gµ côc t¸c N¾m b¾t ®−îc ®Æc tr−ng løa tuæi, thÊu hiÓu nh÷ng t©m t− suy nghÜ cña æ trøng hång tuæi th¬ trÎ th¬, c¸c chÞ ®· hãa th©n vµo t©m hån (Xu©n Quúnh) con trÎ ®Ó x©y dùng nªn nh÷ng h×nh §Ó lµm næi bËt sù tµn khèc cña t−îng vÒ trÎ th¬ thËt ®éc ®¸o. Cuéc ®êi chiÕn tranh, sù gian lao, vÊt v¶ còng ®i vµo th¬ mét c¸ch ch©n thùc, sèng nh− sù kiªn c−êng, l¹c quan cña con ®éng h¬n, mang nhiÒu ý nghÜa h¬n mét ng−êi ViÖt Nam, c¸c chÞ ®· kh«ng t×m phÇn còng tõ nh÷ng h×nh ¶nh th©n ®Õn nh÷ng chi tiÕt cã ý nghÜa biÓu t−îng mang tÇm kh¸i qu¸t nh−: ViÖt th−¬ng vµ ®¸ng yªu cña con trÎ qua Nam m¸u vµ hoa (Tè H÷u), Nh©n d©n nh÷ng vÇn th¬ nh− thÕ. tÊm l¸ ch¾n diÖu k× (ChÕ Lan Viªn)… 4. V× ®Æc tr−ng cña thiªn tÝnh n÷ lµ mµ t×m ®Õn nh÷ng chi tiÕt rÊt ®çi quen yªu thÝch nh÷ng g× nhá bÐ, gi¶n dÞ, dÔ thuéc: c¸t, ngän cá, ngän rau, c¸i t·, lêi th−¬ng, th¬ c¸c chÞ còng th−êng quan ru con cña ng−êi mÑ, tiÕng c−êi, tiÕng t©m ®Õn nh÷ng chi tiÕt “nhá nhÆt”. khãc cña trÎ th¬… HiÖn thùc chiÕn Kh¸c víi c¸c nhµ th¬ nam giíi th−êng tranh hiÖn h×nh trªn tõng h×nh ¶nh chó ý ®Õn nh÷ng chi tiÕt hoµnh tr¸ng t−ëng chõng nh− nhá nhÆt nhÊt. §au ®Ëm nam tÝnh, c¸c nhµ th¬ n÷ ®· lùa ®¸u trong lßng nçi nhí quª, lêi hái th¨m chän nh÷ng g× quen thuéc, g¾n bã víi cña nh÷ng ng−êi lÝnh vÒ quª nhµ nghe cuéc sèng cña mçi mét con ng−êi, nh− sao mµ nhøc nhèi: - §Êt quª m×nh cá tiÕng dÕ, tiÕng gµ nh¶y æ, lêi mÑ ru ®· mäc lªn ch−a? (Xu©n Quúnh). Mét con… ®Ó ®−a vµo th¬: c©u hái b×nh th−êng nh−ng Èn chøa Trªn ®−êng hµnh qu©n xa trong ®ã bao xãt xa, th−¬ng c¶m. Nã gäi Dõng ch©n bªn xãm nhá vÒ trong th¬ râ mån mét hiÖn thùc tµn TiÕng gµ ai nh¶y æ khèc cña chiÕn tranh vµ c¶ nçi ®au lßng “Côc…côc t¸c côc ta” cña bao ng−êi con yªu quª khi ph¶i (Xu©n Quúnh) chøng kiÕn trong xa c¸ch h×nh ¶nh quª TiÕng gµ côc t¸c v¼ng ®Õn trªn h−¬ng m×nh bÞ tµn ph¸, hñy diÖt. ChØ ®−êng hµnh qu©n gi÷a thêi m−a bom b»ng nh÷ng chi tiÕt nhá nhÆt nh− thÕ, b·o ®¹n. ¢m thanh Êy gäi vÒ cuéc sèng th¬ n÷ võa t¸i hiÖn trªn nh÷ng trang b×nh yªn ngµn ®êi n¬i quª h−¬ng th«n th¬ hiÖn thùc chiÕn tranh, võa lµm hiÖn d· ViÖt Nam. ¢m thanh Êy thËt ®êi h÷u c¶ ®êi sèng t©m hån cña con ng−êi th−êng, quen thuéc nh−ng nã l¹i cã søc ViÖt Nam trong thêi löa ®¹n. táa lan m·nh liÖt. Nã ng©n vang sù ChiÕn tranh ®ång nghÜa víi mÊt sèng bÊt diÖt, nh− th¸ch thøc víi kÎ thï m¸t vµ hi sinh. Th¬ n÷ l¹i cã mét c¸ch vÒ sù hñy diÖt tµn b¹o cña chóng. Sau lùa chän chi tiÕt riªng khi viÕt vÒ ®iÒu 70
  6. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 2b-2009 ®ã. H×nh ¶nh “hè bom” kh«ng cßn míi l¹ nghiÖm, thÊm thÝa vÉn lµ c¸i t×nh cña trong th¬ chèng Mü. Nh−ng t×m ®Õn víi mÑ. Lêi mÑ ru con thÊm c¸i mÆn mßi “kho¶ng trêi hè bom” th× cã lÏ chØ cã cña thiªn nhiªn kh¾c nghiÖt, thÊm c¸i L©m ThÞ Mü D¹. “Kho¶ng trêi” Êy nãi cay cùc, t¶o tÇn lam lò cña mét ®êi víi chóng ta nhiÒu ®iÒu vÒ c« g¸i thanh khèn khã. Ng−êi lÝnh n¬i chiÕn tr−êng niªn xung phong. ChÞ ®¹i diÖn cho Tæ nhí mÑ, nghÜ vÒ mÑ trong nh÷ng nçi quèc, cho nh©n d©n. ChÞ lµ h×nh t−îng niÒm nh− thÕ sÏ v÷ng vµng vµ quyÕt bÊt tö vÒ lÝ t−ëng cao ®Ñp, vÒ ®øc hi liÖt h¬n khi chèng chäi víi kÎ thï. Th¬ sinh, vÒ lßng dòng c¶m…Tuy nhiªn, kh«ng nãi nhiÒu, chØ tõ mét chi tiÕt ngì nh÷ng ®iÒu nµy ta ®· b¾t gÆp ®©u ®ã nh− nhá nhÆt Êy nh−ng nã cø ¸m ¶nh trong th¬ cña mét sè nhµ th¬ nam giíi. m·i ng−êi ®äc. Nh−ng, cã mét chi tiÕt thËt nhá nhÆt Ngay c¶ khi viÕt vÒ t×nh yªu th¬ n÷ nh−ng nã l¹i g©y xóc ®éng s©u xa trong còng cã mét c¸ch lùa chän nh− thÕ. lßng ng−êi ®äc. NÕu kh«ng cã sù tinh tÕ, Kh«ng rùc rì chãi ngêi s¾c ®á, t−¬i nh− mÉn c¶m cña t©m hån ng−êi phô n÷ c¸nh nh¹n lai hång (Cuéc chia li mµu ch¾c g× L©m ThÞ Mü D¹ ®· chän ®Ó ®á - NguyÔn Mü), nh÷ng gam mµu thµnh th¬. t−îng tr−ng cho lÝ t−ëng vµ kh¸t väng… Cã ph¶i thÞt da em mÒm m¹i tr¾ng trong th¬ n÷ t×m ®Õn víi chót “h−¬ng thÇm” §· hãa thµnh nh÷ng lµn m©y tr¾ng dÞu nhÑ, ®Çm Êm, thanh tao (H−¬ng (Kho¶ng trêi, hè bom - L©m ThÞ Mü D¹) thÇm - Phan ThÞ Thanh Nhµn) ®Ó nãi vÒ Mét chi tiÕt, mét h×nh ¶nh ®Ëm t×nh yªu vµ lÝ t−ëng sèng cña thÕ hÖ trÎ chÊt ®êi th−êng. Nã kh«ng hµm Èn ViÖt Nam thêi chèng Mü. §i suèt c¶ bµi khÈu khÝ cña ng−êi x¶ th©n v× lÝ t−ëng. th¬ kh«ng cã lêi tá t×nh, thÒ thèt cña Nã chØ lµ nh÷ng chi tiÕt cã thËt trong t×nh yªu, còng kh«ng cã sù h« hµo cña cuéc ®êi, nh−ng l¹i cã søc ¸m ¶nh ghª mét con ng−êi nÐn t×nh riªng v× lÝ t−ëng gím. §äc c©u th¬ ta tho¸ng rïng m×nh. c¸ch m¹ng, chØ cã h−¬ng b−ëi ©m thÇm V× nuèi tiÕc, v× ®ín ®au, vµ v× c¶ tù hµo, táa lan, quÊn quýt. ThÕ mµ chót “h−¬ng ng−ìng mé. Ngµy Êy ®· cã biÕt bao thÇm” Êy cø thÊm m·i, ngÊm m·i trong ng−êi con g¸i nh− em, tuæi ®êi cßn rÊt t©m hån bao thÕ hÖ vÒ vÎ ®Ñp cña t×nh trÎ… L©m ThÞ Mü D¹ thÊm thÝa nçi yªu còng nh− lÝ t−ëng sèng cao ®Ñp cña ®au cã thùc nµy, chÞ ®· t×m ®Õn nhê th¬ tuæi trÎ ViÖt Nam mét thêi löa ®¹n. hãa gi¶i mäi nuèi tiÕc, bÊt tö hãa cho ViÖc lùa chän c¸c chi tiÕt nhá nhÆt nh÷ng ng−êi con g¸i “trÎ m¨ng” Êy. trong cuéc sèng h»ng ngµy ®Ó ®−a vµo Cuéc sèng thêi chiÕn thËt bÊt b×nh th¬ thÓ hiÖn quan niÖm thÈm mÜ cña th−êng. Nçi lßng cña con ng−êi trong c¸c nhµ th¬ n÷. §iÒu nµy mét mÆt do sù cuéc chiÕn v× thÕ còng th−êng ngæn chi phèi cña lèi t− duy mang thiªn tÝnh ngang tr¨m mèi. Th¬ n÷ ®· gîi thøc vÒ n÷; mÆt kh¸c nã còng n»m trong xu thÕ giíi t×nh c¶m Êy còng tõ nh÷ng chi h−íng chung cña líp nhµ th¬ trÎ thêi tiÕt nhá nhÆt. Khi viÕt vÒ t×nh mÑ, ®Ó chèng Mü: gia t¨ng chÊt liÖu hiÖn thùc nãi lªn sù hi sinh, vÊt v¶ cña ng−êi mÑ, ®êi sèng trong th¬. ChÝnh sù quan t©m th¬ n÷ ®· t×m ®Õn nh÷ng chi tiÕt thËt nh÷ng chi tiÕt nhá nhÆt ®· tr¶ th¬ vÒ ®êi th−êng nh−ng ®Çy ¸m ¶nh: víi cuéc sèng vèn cã cña nã, ®· më réng MÑ ru con h¹t c¸t s¹n hµm r¨ng ph¹m vi ph¶n ¸nh còng nh− chÊt liÖu (Xu©n Quúnh) cho th¬. §i tõ nh÷ng chi tiÕt nhá nhÆt, §äng l¹i cuèi cïng sau bao chiªm 71
  7. mét sè ®Æc ®iÓm nghÖ thuËt cña th¬ n÷ ..., tr. 66-72 N. T. TuyÕt nh÷ng rung ®éng ®êi th−êng ®Ó kh¸i nghÖ thuËt, víi c¸ch kh¾c ho¹ riªng vÒ qu¸t thµnh nh÷ng vÊn ®Ò vÒ nh©n sinh, nh÷ng h×nh t−îng chung, x©y dùng mét vÒ lÏ sèng, th¬ n÷ dÔ ®i vµo lßng ng−êi, sè h×nh t−îng mang thiªn tÝnh n÷ vµ sù dÔ ®−îc b¹n ®äc ®ãn nhËn. Th¬ ca chèng quan t©m ®Õn c¸c chi tiÕt nhá nhÆt ®êi Mü phong phó, ®a d¹ng h¬n trong mäi th−êng... th¬ n÷ thÕ hÖ chèng Mü ®· ®Ó d¹ng thøc biÓu hiÖn mét phÇn còng nhê l¹i mét dÊu Ên riªng, ®éc ®¸o trong nÒn nh÷ng ®ãng gãp trªn cña th¬ n÷. th¬ c¸ch m¹ng giai ®o¹n 1965-1975. Tãm l¹i, xÐt riªng vÒ ph−¬ng diÖn T i liÖu tham kh¶o [1] Vò TuÊn Anh, Nöa thÕ kû th¬ ViÖt Nam 1954-1975, NXB Khoa häc X· héi, Hµ Néi, 1979. [2] Phong Lª, Vò V¨n SÜ, BÝch Thu, L−u Kh¸nh Th¬, Th¬ ViÖt Nam hiÖn ®¹i, NXB Lao ®éng, Hµ Néi, 2002. [3] Vò TiÕn Quúnh, Anh Th¬, V©n §µi, L©m ThÞ Mü D¹, Xu©n Quúnh, Phan ThÞ Thanh Nhµn, NXB V¨n nghÖ TP. Hå ChÝ Minh, 1998. [4] L−u Kh¸nh Th¬, Th¬ vµ mét sè g−¬ng mÆt th¬ hiÖn ®¹i, NXB Khoa häc X· héi, Hµ Néi, 2005. Summary The art prominence in poems by woman poets of Anti - American war generation period from 1965 to 1975 In this paper, we studied the art prominence in poems by woman poets of Anti- American war generation from 1965 to 1975. With their own building of popular images to build some typical images for woman inborn character, caring for the common details, women poetry has left a special, unique mark in Revolution poems. (a) cao häc 14, chuyªn ng nh lý luËn v¨n häc, tr−êng ®¹i häc vinh. 72
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA
165 tài liệu
2073 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2