intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Một số ý kiến về giá trị của truyện truyền kỳ Ngọc thân ảo hoá (từ bản chữ Hán)"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

89
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong văn học trung đại Việt Nam, truyện là khái niệm được văn học mượn từ sử học[1], là thể loại trước thuật được các sử gia dùng để ghi chép tiểu sử, hành trạng, công tích của các nhân vật lịch sử. Bên cạnh các tác phẩm văn xuôi dạng truyện truyền kỳ, trong văn học trung đại các tác phẩm thơ có cốt truyện tự sự cũng được gọi là các truyện, hoặc truyện thơ, như các tác phẩm thơ Nôm (truyện Kiều, truyện Lục Vân Tiên v.v.)....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Một số ý kiến về giá trị của truyện truyền kỳ Ngọc thân ảo hoá (từ bản chữ Hán)"

  1. ... CñA TRUYÖN TRUYÒN Kú NGäC TH©N ¶O Ho¸, TR. 36-41 NGUYÔN THÞ HOA Lª MéT Sè ý KIÕN VÒ GI¸ TRÞ CñA TRUYÖN TRUYÒN Kú NGäC TH©N ¶O Ho¸ (Tõ B¶N CH÷ H¸N) NGUYÔN THÞ HOA Lª (a) Tãm t¾t. Bµi viÕt giíi thiÖu mét sè gi¸ trÞ cña t¸c phÈm truyÒn kú Ngäc th©n ¶o ho¸. §©y lµ t¸c phÈm khuyÕt danh t¸c gi¶, −íc ®o¸n ®−îc viÕt vµo ®êi NguyÔn. Ngäc th©n ¶o ho¸ mang ®Çy ®ñ ®Æc ®iÓm cña tiÓu thuyÕt truyÒn kú ch÷ H¸n. C¶ néi dung vµ nghÖ thuËt cña Ngäc th©n ¶o ho¸ ®Òu cã nhiÒu gi¸ trÞ, rÊt ®¸ng ®−îc nghiªn cøu. T ¸c phÈm gióp chóng ta hiÓu sau: - S¸ch kh«ng cã tùa, b¹t, kh«ng cã thªm vÒ thÓ lo¹i tiÓu thuyÕt môc lôc. Trang b×a vµ bªn trong s¸ch truyÒn kú viÕt b»ng ch÷ H¸n kh«ng cã th«ng tin vÒ n¨m so¹n s¸ch, cña n−íc ta nãi riªng vµ v¨n xu«i ch÷ n¨m sao chÐp, t¸c gi¶. Cuèn s¸ch ®−îc H¸n nãi chung. viÕt cïng mét kiÓu ch÷, ®o¸n lµ do mét T¸c phÈm Ngäc th©n ¶o 化幻身玉 ng−êi chÐp, ch÷ ch©n ph−¬ng dÔ ®äc. ho¸ ®· ®−îc mét sè nhµ nghiªn cøu TÊt c¶ c¸c ch÷ “thêi ” ®Òu viÕt thµnh n−íc ta gÇn ®©y liÖt vµo nhãm tiÓu 時 “th×n ” (Kiªng huý tªn cña vua Tù thuyÕt truyÒn kú. T¸c phÈm ch−a ®−îc 辰 giíi thiÖu trong Tæng tËp tiÓu thuyÕt ch÷ §øc) H¸n ViÖt Nam, Nxb ThÕ giíi 1998. - Mét sè ch÷ bÞ chÐp nhÇm, nh− 涅 Trong bµi viÕt nµy, trªn c¬ së nguyªn (niÕt bµn) viÕt thµnh (hoµng 槃 槃湟 t¸c ch÷ H¸n, chóng t«i b−íc ®Çu giíi bµn) (Lç Nam Tö) viÕt thµnh 子南魯 曾 thiÖu vÒ t¸c phÈm. (T¨ng Nam Tö), (tró) viÕt thµnh 子南 住 1. V¨n b¶n (giai), (MÞ £) viÕt thµnh 佳 醯媚 娟 Ngäc th©n ¶o ho¸ ®−îc chÐp cïng (Quyªn H¶i), (Bå §Ò) viÕt thµnh 醢 提菩 víi ViÖt Nam kú phïng sù lôc. HiÖn chØ (§µi §ª), (V−¬ng sinh) viÕt 隄苔 生王 cã mét b¶n viÕt tay duy nhÊt, mang ký thµnh (V−¬ng d−¬ng), (Kim 羊王 龟金 hiÖu A.1006 tµng tr÷ t¹i Th− viÖn ViÖn Quy) viÕt thµnh Kim Long), ch÷ (金 nghiªn cøu H¸n N«m. ë Häc viÖn ViÔn “quy” viÕt gi¶n thÓ gÇn gièng víi ch÷ ®«ng Ph¸p cã b¶n vi phim (chôp l¹i b¶n “long” theo kiÓu tôc viÕt cña ch÷ N«m, ë A.1006) tËp hîp trong cuèn ViÖt Nam ®©y ph¶i lµ Kim Quy míi ®óng (tøc chØ H¸n v¨n tiÓu thuyÕt tïng san, Ên hµnh sø gi¶ Giang Thanh)… Nãi chung n¨m 1986. nh÷ng nhÇm lÉn nµy ®Òu do tù d¹ng S¸ch gåm 51 tê, viÕt trªn giÊy dã gÇn gièng nhau. dµy cßn kh¸ míi, khæ 30 x 20. Mçi tê - Cã nh÷ng néi dung kh«ng nhÊt ®−îc viÕt trªn c¶ hai mÆt a vµ b, mçi qu¸n, nh− ®Þa ®iÓm n¬i chµng V−¬ng mÆt 9 dßng, mçi dßng 20 ch÷. ViÖt Nam ch«n cÊt c« g¸i, lóc viÕt Quúnh L−u ( 瓊 kú phïng sù lôc chÐp ®Çu s¸ch, tõ trang ) thªm bé ngäc ( ) bªn ch÷ “l−u”, lóc 留 玉 1 ®Õn trang 74, Ngäc th©n ¶o ho¸ tiÕp l¹i viÕt Quúnh L«i ( ) cã khi thªm bé 雷瓊 theo tõ trang 75. ngäc ( ) bªn ch÷ “l«i”, cã khi kh«ng. V¨n b¶n cã mét sè ®Æc ®iÓm nh− 玉 NhËn bµi ngµy 16/7/2008. Söa ch÷a xong 29/8/2008. 36
  2. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 3B-2008 tr−êng §¹i häc Vinh - Cã n¨m chç bÞ thiÕu ch÷, nh÷ng - NÕu chØ Kh©m ®Þnh ViÖt sö th«ng gi¸m c−¬ng môc, t¸c phÈm ®−îc viÕt chç thiÕu ®Òu cã dÊu phÕt cña ng−êi kh¸ muén, tøc ph¶i sau n¨m 1881, bëi chÐp biÓu thÞ thiÕu ch÷. v× bé sö nµy ®−îc biªn so¹n chñ yÕu Tõ nh÷ng t×nh h×nh trªn, øc ®o¸n, d−íi thêi Tù §øc, tõ 1856 ®Õn 1881 míi nhiÒu kh¶ n¨ng ®©y lµ b¶n s¸ch do Häc hoµn thµnh. Nh− thÕ, thêi ®iÓm sím viÖn ViÔn ®«ng b¸c cæ Ph¸p thuª chÐp nhÊt t¸c phÈm ra ®êi ph¶i tõ n¨m 1881 l¹i trong thêi gian hä lµm viÖc vµ s−u vÒ sau. tÇm s¸ch t¹i ViÖt Nam tõ 1901 ®Õn §èi víi Ngäc th©n ¶o ho¸ còng nh− 1965. ViÖt Nam kú phïng sù lôc viÖc ®o¸n 2. Niªn ®¹i t¸c phÈm ®Þnh niªn ®¹i vµ t¸c gi¶ b©y giê chñ yÕu Niªn ®¹i t¸c phÈm ®−îc ®o¸n ®Þnh dùa vµo néi chøng, cßn b»ng chøng, víi nh÷ng c¬ së sau: hiÖn nay ch−a thÊy cã manh mèi. ViÖc Thø nhÊt, t¸c phÈm Ngäc th©n ¶o ®o¸n ®Þnh niªn ®¹i t¸c phÈm ®−îc khu ho¸ vµ ViÖt Nam kú phïng sù lôc ®−îc biÖt bao nhiªu th× viÖc ®o¸n ®Þnh t¸c gi¶ chÐp trong cïng mét s¸ch, ViÖt nam kú míi ®ì “mß kim ®¸y bÓ”. phïng sù lôc ®· ®−îc dÞch vµ giíi thiÖu 3. Tãm l−îc néi dung t¸c phÈm trong Tæng tËp tiÓu thuyÕt ch÷ H¸n ViÖt Ngäc th©n ¶o ho¸ kÓ vÒ mét th− Nam nãi trªn. tæng tËp nµy, ViÖt sinh hä V−¬ng ë huyÖn Quúnh C«i Th¸i Nam kú phïng sù lôc ®−îc ng−êi dÞch B×nh lªn kinh thµnh häc. Trªn ®−êng ®i ®o¸n ®Þnh thêi ®iÓm s¸ng t¸c vµo chµng gÆp c« g¸i b¸n ngäc, hai ng−êi kho¶ng triÒu NguyÔn trë vÒ sau. So cïng nhau ng©m vÞnh, råi cïng hÑn −íc. s¸nh ng«n tõ, giäng ®iÖu, c¸ch dông §Õn kinh thµnh, c« g¸i dÉn th− sinh hä ®iÓn vµ c¸ch x©y dùng néi dung cña t¸c V−¬ng vµo trä t¹m ë chïa Cµn §µ. Sau phÈm nµy víi Ngäc th©n ¶o ho¸, thÊy cã v× yªu thÝch c¶nh chïa thanh tÞnh, nh÷ng nÐt t−¬ng ®ång, øc ®o¸n hai t¸c V−¬ng häc sinh b¹t cá tranh dùng nhµ phÈm nµy do mét ng−êi so¹n. Ngäc bªn chïa ®Ó ®äc s¸ch. Chµng vèn ra ®i th©n ¶o ho¸ còng cã thÓ ®−îc viÕt trong tõ tay tr¾ng, mäi c¸i ¨n c¸i tiªu ®Òu nhê thêi gian triÒu NguyÔn trë vÒ sau. nµng gióp ®ì. Nµng cã cuéc sèng rÊt l¹, Thø hai, ë dßng 6 trang 96, Ngäc ngµy chu toµn cho chµng viÖc c¬m n−íc, th©n ¶o ho¸ viÕt: 編前在具身之妾 ®ªm quú l¹y tr−íc bµn thê PhËt. Sau “ThiÕp chi th©n cô t¹i TiÒn biªn” (Th©n mét thêi gian, t×nh c¶m cña chµng thÕ cña thiÕp chÐp ®Çy ®ñ ë phÇn TiÒn V−¬ng víi c« g¸i b¸n ngäc trë nªn s©u biªn). Tõ TiÒn biªn ë ®©y gäi t¾t tªn mét ®Ëm. Chµng lu«n mong −íc cïng nµng bé sö nµo ®ã. Khi t×m hiÓu vÒ c¸c bé sö thùc hiÖn giÊc méng Vu S¬n, qua nhiÒu cña ta, cã §¹i ViÖt sö ký tiÒn biªn lµ bé lÇn n¨n nØ, nµng chÊp thuËn cïng Quèc sö thêi T©y S¬n, ngoµi ra cßn cã chµng V−¬ng ©n ¸i, song kh«ng ®Õn Kh©m ®Þnh ViÖt sö th«ng gi¸m c−¬ng ®−îc cuéc m©y m−a. Mét h«m, sau khi môc do Quèc sö qu¸n triÒu NguyÔn tÆng cho chµng viªn ngäc minh ch©u so¹n còng cã phÇn TiÒn biªn. Tõ ®©y cã quý b¸u, nµng bçng thÊy ng−êi khã thÓ ®−a ra hai gi¶ thiÕt: chÞu, b¶o chµng lËp ®µn chay cÇu ®¶o, - NÕu chØ Quèc sö ra ®êi vµo thêi xong råi chÕt. Chµng V−¬ng th−¬ng tiÕc kh«n ngu«i, ch«n cÊt nµng xong, chµng T©y S¬n th× t¸c phÈm ®−îc viÕt kho¶ng vÒ quª, hµng ngµy ng©m ngîi nh÷ng di ®Çu triÒu NguyÔn trë vÒ sau. 37
  3. ... CñA TRUYÖN TRUYÒN Kú NGäC TH©N ¶O Ho¸, TR. 36-41 NGUYÔN THÞ HOA Lª c¶o cña nµng, kh«ng chÞu ®Õn víi ai. th−êng bá ®iÒu qu¸i nh−ng tin th¸nh Sau nµy, nhê cã §µo Tr¸c, lµ b¹n häc thÇn, th−îng nh©n qu¸n th«ng chÝn víi chµng V−¬ng, cho biÕt c« g¸i chµng gi¸o, hiÓu thÊu tam ®å, c©u chuyÖn MÞ gÆp tr−íc ®©y lµ Mþ Ch©u ho¸ kiÕp ®Õn Ch©u ¶o ho¸, cã thÓ ®−îc nghe dÉn dô gióp chµng. Lóc ®ã V−¬ng häc sinh míi ch¨ng?”. Nhµ s− ®¸p: “XÐt vÒ b¶n chÊt, chÞu b¸n viªn ngäc trai víi gi¸ rÊt cao con ng−êi lµ do ©m d−¬ng hîp l¹i thµnh vµ lÊy em g¸i cña §µo Tr¸c lµm vî, gia c¬ thÓ, trêi ®Êt hîp l¹i thµnh h×nh d¸ng. ®×nh trë nªn giµu cã. Cã ng−êi nãi Khi khÝ tô th× ®éng ®Ëy mµ sinh thµnh, V−¬ng häc sinh lµ kiÕp sau cña Träng khi khÝ tan ra th× tiªu ®i mµ gi¶i tho¸t. Thuû. Song cã lóc oan khiªn uÊt kÕt th× khÝ nµy bµng b¹c, lÈn quÊt m·i kh«ng tiªu 4. Mét sè gi¸ trÞ t− t−ëng vµ tan, sau nhiÒu th¸ng n¨m ho¸ thµnh nghÖ thuËt chñ yÕu yªu qu¸i”. VËy th× “¶o” cã nghÜa lµ Theo PGS TrÇn NghÜa trong bµi kh«ng cã thùc tÝnh, vµ “ho¸” nghÜa lµ TiÓu thuyÕt ch÷ H¸n ViÖt Nam - Danh biÕn ho¸, nhê vµo søc m¹nh thÇn th«ng. môc vµ ph©n lo¹i (t¹p chÝ H¸n N«m sè Nh÷ng yÕu tè kú ¶o, c¸i “t¸c ý hiÕu 3 n¨m 1997): “TruyÒn Kú” hay “t¸c ý kú” xuÊt hiÖn trong t¸c phÈm rÊt nhiÒu. hiÕu kú”, cã nghÜa lµ n¶y ra ý ®Þnh viÕt VÝ dô ®Çu truyÖn lµ h×nh ¶nh mét ®Ó tho¶ m·n tÝnh tß mß cña ng−êi ®äc. quÇng s¸ng ngïn ngôt bèc lªn trªn ®Ønh Lo¹i tiÓu thuyÕt nµy ra ®êi vµ ph¸t v¸ch ®¸ bªn ph¶i t−êng thµnh vua triÓn trªn c¬ së tiÓu thuyÕt chÝ qu¸i, Trïng Quang nhµ HËu TrÇn, sau nhê nh−ng kh¸c víi chÝ qu¸i ë chç t¸c gi¶ nhµ s− trô tr× ë ng«i chïa trªn nói lËp truyÒn kú sö dông “h− bót” mét c¸ch ®µn ho¸ gi¶i, vÇng s¸ng biÕn mÊt. MÊy hoµn toµn chñ ®éng, cã ý thøc. NÕu ngµy sau cã c« g¸i ®Ñp tù x−ng lµ ng−êi c«ng viÖc chñ yÕu cña chÝ qu¸i lµ biªn ë D¹ S¬n §«ng Thµnh ®Õn chïa cÇu tù chÐp, nh»m l−u l¹i cho ®êi mét chuyÖn s¸m hèi, cö chØ d¸ng ®i, nãi n¨ng rÊt l¹, l¹ cã ý nghÜa khuyªn r¨n, th× c«ng viÖc råi c« ®i kh¾p n¬i trong n−íc, tíi ®©u chñ yÕu cña truyÒn kú l¹i lµ s¸ng t¸c, còng ng©m nga ca h¸t vµ tù x−ng lµ muîn c©u chuyÖn hiÕm thÊy ®Ó göi g¾m kh¸ch b¸n ngäc; hoÆc chi tiÕt ®ang ®ªm t©m sù ng−êi cÇm bót”. Ngäc th©n ¶o c« dÉn V−¬ng häc sinh ®Õn Cæ Loa ®Ó ho¸ lµ tiÓu thuyÕt truyÒn kú. T¸c phÈm lÊy viªn ngäc minh ch©u, viªn ngäc ®−îc ®−îc x©y dùng mang nhiÒu yÕu tè kú ¶o ®µo trªn ngän ®åi nhá. LÊy ngäc vÒ, c« vµ t¸c gi¶ ®· “h− bót” mét c¸ch hoµn thÊy ng−êi khã chÞu, b¶o chµng V−¬ng toµn chñ ®éng, cã ý thøc. lËp ®µn cÇu ®¶o, bçng cã giã l¹nh Ngay trong tªn t¸c phÈm ®· cã chøa tho¶ng vµo phßng, khÝ l¹nh rên rîn, c« kh¸i niÖm nµy: Ngäc th©n ¶o ho¸ tøc ng· gôc xuèng chÕt. Sau hai n¨m chµng Th©n ngäc biÕn ho¸. “¶o ho¸” cßn ®−îc V−¬ng ®Õn c¶i t¸ng mé, khi ®µo lªn, phiªn lµ “huyÔn ho¸”, nguyªn lµ mét trong ¸o quan kh«ng cã g×, nh−ng trªn kh¸i niÖm cña nhµ PhËt, nh− hoa trong n¾p ¸o quan thÊy cã ®Ò bµi th¬ tø g−¬ng, nh− tr¨ng d−íi n−íc. Cuéc ®èi tuyÖt... tho¹i sau cña nhµ s− vµ V−¬ng häc sinh Bªn c¹nh nh÷ng yÕu tè “h−” còng cã - nh÷ng nh©n vËt trong truyÖn kh¶ dÜ yÕu tè “thùc”, nh− chuyÖn x¶y ra vµo gióp chóng ta hiÓu ®−îc phÇn nµo néi thêi hËu TrÇn, tøc vµo triÒu vua TrÇn dung tõ ng÷ nµy: Sinh nh©n ®ã hái: “Mç Trïng Quang, víi nh÷ng sù kiÖn nh−: b×nh sinh thê hä Khæng lµm thÇy, 38
  4. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 3B-2008 tr−êng §¹i häc Vinh “Võa lóc nhµ Minh lËp tr−êng häc ë ( ) quª ë Thuþ Anh ( ); thuËt 琢陶 英瑞 Giao Ch©u, chµng gãi ghÐm ®µn s¸ch nh©n NÔ Ch©u ( ); c« g¸i chÕt, ®−îc 珠你 lªn ®−êng”; “BÊy giê ng−êi Minh chiÕm ch«n ë Quúnh L−u ( )…Trong t¸c 留瓊 cø n−íc ta, t×m ngäc ®·i vµng, tham phÈm t¸c gi¶ cßn hay nãi ®Õn ngäc, lam v« ®é, nghe nãi ®Êt Ngäc S¬n s¶n dïng nh÷ng ®iÓn tÝch, ®iÓn cè liªn quan sinh ngäc trai, liÒn b¾t d©n lÆn xuèng ®Õn ngäc, nh− ngäc BiÖn Hoµ, ®Êt Lam n−íc t×m mß”; “BÊy giê l¹i ®óng lóc vua §iÒn trång ngäc, chuyÖn Giang Phi Trïng Quang bÞ b¾t ë ph−¬ng Nam, ®Êt tho¸t béi… HoÆc chi tiÕt th©n ngäc sau B¾c v−íng viÖc binh löa, nªn chuyÕn ®i khi ho¸ thµnh ch©n th©n ®−îc lµm c« ®Õn Cæ Loa (cña chµng V−¬ng) kh«ng g¸i b¸n ngäc, l¹i ho¸ lÇn n÷a lµm tiªn thµnh”… C¸c ®Þa danh nh− quª qu¸n n÷ cai qu¶n ch©u ngäc d−íi thuû cung, cña c¸c nh©n vËt vµ ®Þa danh mµ mµ thuû cung d¸t ®Çy ngäc, tiªn n÷ lµm lé nh©n vËt du ngo¹n phÇn lín ®Òu cã phÝ ®i ®−êng cho §µo Tr¸c lµ m−êi viªn thùc. VÝ nh−: chµng V−¬ng quª ë Quúnh ngäc nhá, tr−íc khi chÕt tÆng cho chµng C«i Th¸i B×nh, §µo Tr¸c quª ë Thuþ V−¬ng viªn ngäc minh ch©u rÊt cã gi¸ Anh, c« g¸i b¸n ngäc ng−êi D¹ S¬n, trÞ, göi cho chµng V−¬ng tê giÊy ngäc… §«ng Thµnh, quª ë Cæ Loa. Khi c« gÆp TÝnh chÊt h− cÊu tù gi¸c ®· thÓ V−¬ng häc sinh, hai ng−êi theo s«ng VÞ hiÖn rÊt râ trong nghÖ thuËt x©y dùng Hoµng ®i ®Õn Th¨ng Long, v× ®i theo t¸c phÈm. Bót ph¸p cña t¸c gi¶ ®· h− ®−êng s«ng nªn hä ®· du ngo¹n qua c¸c ho¸ c¸i thùc vµ thùc ho¸ c¸i h− mét di tÝch nh−: miÕu Vò N−¬ng ë Nam c¸ch rÊt thµnh c«ng, lµm cho c¸c ®èi X−¬ng, miÕu MÞ £ ë LÝ Nh©n, miÕu Tiªn t−îng c¸c chi tiÕt trong tiÓu thuyÕt cø Dung ë §a Hoµ, lªn tíi kinh thµnh cã h− h− thùc thùc “còng huyÒn, còng sö”. s«ng Bå §Ò, s«ng T« LÞch… §©y lµ mét Còng nhê h− ho¸ c¸i thùc vµ thùc ho¸ ®Æc ®iÓm cña t¸c phÈm truyÒn kú, t¸c c¸i h− mµ t¸c phÈm míi trë nªn sèng gi¶ cã ý thøc g¾n c¸i “h−” víi c¸i “thùc” ®éng, khªu gîi trÝ t−ëng t−îng vµ mÜ ®Ó lµm t¨ng tÝnh ch©n thùc cña t¸c c¶m cho ®éc gi¶. phÈm. T¸c phÈm ®−îc viÕt b»ng v¨n xu«i, Ngoµi ra, tªn vµ quª qu¸n c¸c nh©n ®Õn nh÷ng chç t¶ c¶nh, t¶ ng−êi th× t¸c vËt còng ®−îc t¸c gi¶ x©y dùng cã dông gi¶ th−êng dïng v¨n vÇn vµ v¨n biÒn ý nghÖ thuËt rÊt s©u s¾c. V× t¸c phÈm lµ ngÉu. C©u v¨n ng¾n gän, sóc tÝch, bãng “Th©n ngäc biÕn ho¸”, “th©n ngäc” ë ®©y bÈy, cã vÇn ®iÖu. VÝ dô, miªu t¶ c« g¸i tøc ¸m chØ MÞ Ch©u trong truyÒn b¸n ngäc khi vµo cÇu ®¶o s¸m hèi ë thuyÕt MÞ Ch©u - Träng Thuû, nªn chïa, viÕt r»ng: “Phu c¬ nh− ngäc, tó ngoµi viÖc vËn dông nh÷ng ®Þa danh nhuËn chiÕu nh©n, bÝch nh·n linh lung, liªn quan ®Õn truyÒn thuyÕt nµy nh− k× quang kh¶ gi¸m, y th−êng diÔm d·, Cæ Loa chØ quª h−¬ng cña c« g¸i, vµ c« hiÓn quyÒn quý trung nh©n vËt, thanh g¸i cßn cã khi x−ng lµ ng−êi ë Mé D¹ ©m khanh s¶ng, ®Ýnh lÔ cÇu s¸m” (ThÞt §«ng Thµnh NghÖ An (t−¬ng truyÒn lµ da nh− ngäc, tr¾ng lo¸ mÞn mµng, m¾t n¬i MÞ Ch©u bÞ An D−¬ng V−¬ng chÐm biÕc long lanh nh− g−¬ng trong v¾t, ¸o chÕt), th× tªn nh©n vËt vµ ®Þa ®iÓm xiªm léng lÉy, râ ng−êi quyÒn quý, tiÕng trong t¸c phÈm phÇn lín ®Òu dïng ch÷ th−a trong trÎo, cói ®Çu cÇu s¸m). Sù cã bé ngäc ( ) bªn c¹nh nh−: V−¬ng 玉 dung hîp thÓ lo¹i (v¨n xu«i, v¨n vÇn, sinh quª ë Quúnh C«i ( ); §µo Tr¸c 瑰瓊 39
  5. ... CñA TRUYÖN TRUYÒN Kú NGäC TH©N ¶O Ho¸, TR. 36-41 NGUYÔN THÞ HOA Lª v¨n biÒn ngÉu) còng lµ mét ®Æc ®iÓm ®¨ng ®èi, sù lÆp l¹i c¸c cÊu tróc ng÷ cña truyÖn truyÒn kú thêi trung ®¹i. ph¸p. VÝ nh−: Nam oanh cï méc, §«ng Cã khi t¸c gi¶ vËn dông rÊt ®¾c ®Þa väng tiÓu tinh, §¹o bµng khæ lý, V·n c¶nh phiÕu mai, C« ph−îng ng« ®ång, nh÷ng c©u trong sö s¸ch, hoÆc kinh thª th©n chi thiÕp d·, An Th¹ch chi − ®iÓn kh¸c vµo trong t¸c phÈm. Ch¼ng B¹ch V©n, §«ng Pha chi − CÇm Th¸o, h¹n cuéc ®èi ®¸p gi÷a chµng V−¬ng vµ §µo Cèc chi − Qu©n Lan, ThÈm ¦íc chi c« g¸i b¸n ngäc khi lÇn ®Çu tiªn gÆp gì sÊu yªu, Tr−¬ng X−ëng chi ho¹ mi, Hµn ë trªn ®−êng: Thä chi th©u h−¬ng, T−¬ng Nh− chi V−¬ng häc sinh gÆp nµng gi÷a thiÕt ngäc; Nh·n tiÒn chi hoa d·, ®−êng, võa ®i võa ®ïa r»ng: “Ch©u ngäc Ch−ëng th−îng chi ngäc d·… t¹i tiÒn, gi¸c ng· h×nh uÕ” (Ch©u ngäc ë Sö dông ®iÓn tÝch ®iÓn cè lµ mét tr−íc m¾t, míi biÕt m×nh xÊu xÝ.)(1) trong nh÷ng thñ ph¸p nghÖ thuËt ®Æc C« g¸i nãi: “C«ng phi BiÖn Hoµ, an thï ®−îc sö dông phæ biÕn trong v¨n n¨ng thøc ph¸c ngäc chi trung” (¤ng häc cæ Trung Hoa vµ ViÖt Nam. §ã lµ kh«ng ph¶i BiÖn Hoµ, sao cã thÓ biÕt mét biªn ph¸p tu tõ ®Æc thï ®Ó thÓ hiÖn ®−îc ngäc trong ®¸.)(2) t− t−ëng t×nh c¶m. C¸c tÝch, ®iÓn trong Chµng ®¸p: “H÷u mÜ ngäc vu t−, t¸c phÈm phÇn nhiÒu ®Òu lÊy tõ kinh tµng chi d−, øc c« chi d−?” (Cã ngäc ®Ñp ®iÓn, sö s¸ch Trung Quèc. Ph−¬ng diÖn ë ®©y cÊt ®i ch¨ng hay ®em b¸n sö dông rÊt phong phó vµ ®a d¹ng, ch¨ng?)(3) khiÕn cho ng−êi ®äc lu«n ph¶i tiÕp cËn C« g¸i tr¶ lêi: “C« chi tai! C« chi tai! theo nh÷ng h−íng kh¸c nhau ®Ó hiÓu §·i gi¸ nhi c« gi¶ d·” (B¸n chø! B¸n néi dung, ý nghÜa cña c¸c t×nh tiÕt trong chø! §îi ®−îc gi¸ th× b¸n th«i)(4) t¸c phÈm. VÝ nh− ®iÓn tÝch trong c©u: MÆc dÇu t¸c gi¶ sö dông ng«n tõ “DÜ nhi tiÔn ®¨ng tùu tÈm, «i ngäc û cña ng−êi kh¸c, lµ “tÇm ch−¬ng trÝch h−¬ng, nhi chØ xÝch §µo Nguyªn bÊt thÝ có” nh−ng ®ã lµ thñ ph¸p nghÖ thuËt nh− TrÞnh chi Hæ Lao, Thôc chi KiÕm ng«n tõ ®éc ®¸o cña v¨n ng«n. Trong C¸c” (Sau ®ã, khªu ®Ìn lªn gi−êng n»m, ®o¹n ®èi tho¹i trªn, nh©n vËt vËn dông tùa ngäc kÒ h−¬ng, nh−ng §µo Nguyªn lêi cña ng−êi kh¸c nh−ng rÊt sinh ®éng, gang tÊc mµ kh«ng kh¸c g× Hæ Lao n−íc dï míi gÆp gì song chµng vµ nµng ®Òu TrÞnh, KiÕm C¸c n−íc Thôc). thÓ hiÖn ®−îc t©m ý cña m×nh mét c¸ch Còng nh− truyÒn kú ®êi §−êng vµ tÕ nhÞ. mét sè truyÒn kú kh¸c cña ta nh− Trong thµnh ng÷ H¸n, kÕt cÊu tø tù TruyÒn kú m¹n lôc cña NguyÔn D÷ vµ rÊt nhiÒu, v× vËy t¸c gi¶ vËn dông kh¸ TruyÒn kú t©n ph¶ cña §oµn ThÞ §iÓm, triÖt ®Ó thµnh ng÷, lµm cho c©u v¨n trong t¸c phÈm xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu th¬. thªm hµm sóc, ®¨ng ®èi, vÇn ®iÖu, vÝ Th¬ ®Ó thÓ hiÖn t©m tr¹ng nh©n vËt. nh−: T©n nh©n cùu c¶nh; T−¬ng kÝnh Tµi th¬ cña t¸c gi¶ chñ yÕu ®−îc ký th¸c nh− t©n; Tang ®iÒn th−¬ng h¶i; PhÇn vµo c« g¸i b¸n ngäc vµ chµng th− sinh quÕ hÊn ch©u; Mi thanh môc tó; hä V−¬ng. ThuyÒn quyªn tµng kiÕm; H−¬ng phÊn 5. KÕt luËn th¸o qua; Niªn th©m vËt cöu; TuÕ cöu Ngäc th©n ¶o ho¸ lµ mét truyÖn niªn th©m… truyÒn kú mang nhiÒu yÕu tè h− cÊu §Ó c©u v¨n nhÞp nhµng, trÇm bæng, nghÖ thuËt ®Æc s¾c, vµ cã thÓ nãi r»ng cã vÇn ®iÖu, t¸c gi¶ cßn rÊt chó träng sù 40
  6. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 3B-2008 tr−êng §¹i häc Vinh Ngäc th©n ¶o ho¸ cßn lµ mét sù ph¸t thiÖu víi ®éc gi¶ mét t¸c phÈm trong triÓn tõ lÞch sö ®Õn huyÒn tho¹i vµ tiÓu kho tµng v¨n häc trung ®¹i ViÖt Nam ch−a ®−îc giíi thiÖu réng r·i. thuyÕt cæ Mþ Ch©u-Träng Thuû. Qua bµi viÕt nµy, chóng t«i mong muèn giíi Chó thÝch: (1) T¸c gi¶ lÊy trong phÇn Dung chØ s¸ch ThÕ thuyÕt t©n ng÷. (2) BiÖn Hoµ: theo s¸ch Hµn Phi Tö, BiÖn Hoµ ng−êi n−íc Së, t×m ®−îc viªn ®¸ cã ngäc ë nói Kinh S¬n ®em d©ng Së LÖ v−¬ng. V−¬ng cho lµ dèi tr¸ sai chÆt ch©n bªn tr¸i. Chu Vò V−¬ng lªn ng«i, Hoµ l¹i ®em d©ng, còng bÞ coi lµ dèi tr¸, sai chÆt nèt ch©n ph¶i. Khi V¨n V−¬ng lªn ng«i, Hoµ «m hßn ngäc ngåi khãc d−íi nói Kinh S¬n. V¨n V−¬ng hái, «ng nãi: “T«i kh«ng buån v× bÞ chÆt ch©n. Ngäc quý mµ bÞ coi lµ ®¸, kÎ sÜ ngay th¼ng l¹i mang tiÕng dèi tr¸, cho nªn t«i buån”. Vua sai thî mµi th× qu¶ ®−îc ngäc quý, bÌn ®Æt tªn lµ ngäc BiÖn Hoµ. (3) Lêi cña Tö Cèng trong thiªn Tö H·n s¸ch LuËn ng÷. (4) Lêi cña Khæng Tö ®¸p l¹i c©u trªn cña Tö Cèng, còng trong thiªn Tö H·n s¸ch LuËn ng÷. TÀI LiÖU THAM KH¶O [1] §¹i ViÖt sö ký toµn th−, Hoµng V¨n L©u dÞch vµ chó thÝch, NXB Khoa häc X· héi 1998, tËp II, quyÓn IX - Kû HËu TrÇn. [2] Mét sè vÊn ®Ò v¨n b¶n häc H¸n N«m, NXB Khoa häc X· héi 1983. [3] NguyÔn V¨n T©n, Tõ ®iÓn ®Þa danh lÞch sö v¨n ho¸ ViÖt Nam, NXB V¨n ho¸ - Th«ng tin, 1998. [4] TrÇn NghÜa, TiÓu thuyÕt ch÷ H¸n ViÖt Nam - Danh môc vµ ph©n lo¹i, T¹p chÝ H¸n N«m, sè 3 /1997. [5] TrÇn §×nh Sö, MÊy vÊn ®Ò thi ph¸p v¨n häc trung ®¹i ViÖt Nam, NXB Gi¸o dôc 1999. [6] Tõ nguyªn, Hîp ®Ýnh b¶n, Th−¬ng vô Ên th− qu¸n, B¾c Kinh 1999. [7] ViÖt Nam kú phïng sù lôc, s¸ch H¸n, kÝ hiÖu A.1006. SUMMARY SOME OPINIONS ABOUT THE VALUE OF MYTHOLOGY WORK “NGäC TH©N ¶O HãA” (FROM CHINESE version) This article introduces some values of mythology work “Ngäc th©n ¶o hãa”. This work temporarily has an unknown writer and was predically written from The Nguyen Pynasty later on. “Ngoc than ao hoa” completely reflects characteristies of Chinese characters mythology novel. Both content and art of “Ngoc than ao hoa” have many values which need to be researched. The work helps us understand more about the kind of Chinese characters mythology novel of our nation and generally speaking Chinese characters literature. (a) Khoa Ng÷ V¨n, Tr−êng §¹i häc Vinh. 41
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2