intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Những cách tân thi pháp của Lê Đạt ở chùm thơ Chiều Bích Câu trong tập Bóng chữ (1994)"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST
Báo xấu
93
lượt xem 10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả: 1. Nguyễn Thị Lan Chi, Những cách tân thi pháp của Lê Đạt ở chùm thơ Chiều Bích Câu trong tập Bóng chữ (1994)...Thơ là một hình thức nghệ thuật dùng từ, dùng chữ trong ngôn ngữ làm chất liệu, và sự chọn lọc từ cũng như tổ hợp của chúng được sắp xếp dưới một hình thức lôgíc nhất định tạo nên hình ảnh hay gợi cảm âm thanh có tính thẩm mỹ cho người đọc, người nghe. Từ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Những cách tân thi pháp của Lê Đạt ở chùm thơ Chiều Bích Câu trong tập Bóng chữ (1994)"

  1. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 1B-2008 Nh÷ng c¸ch t©n thi ph¸p cña lª ®¹t ë chïm th¬ chiÒu bÝch c©u trong tËp bãng ch÷ (1994) NguyÔn ThÞ Lan Chi (a) Tãm t¾t. ChiÒu BÝch C©u lµ mét trong bèn phÇn cña tËp th¬ Bãng Ch÷ (1994), thÓ hiÖn sù ®ãng gãp ®¸ng kÓ cña Lª §¹t vµo viÖc c¸ch t©n th¬ ViÖt Nam ®−¬ng ®¹i. VÞ trÝ cña ch÷ vµ c¸ch ®äc liªn v¨n b¶n c¸c bµi th¬ trong phÇn nµy lµ hai vÊn ®Ò cèt lâi ®−îc chóng t«i lµm râ nh»m nhËn diÖn ®Æc ®iÓm thi ph¸p th¬ Lª §¹t. 1. Lª §¹t sinh n¨m 1929 t¹i Yªn mÎ cña Lª §¹t cho xu h−íng muèn lµm míi th¬ ®−¬ng ®¹i. B¸i, tõng tham gia kh¸ng chiÕn chèng Bãng ch÷ gåm cã 138 bµi th¬, n»m Ph¸p, tõng c«ng t¸c t¹i Ban tuyªn huÊn Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam trong dßng “hiÖn ®¹i chñ nghÜa”, gåm vµ Héi V¨n nghÖ Trung −¬ng (tiÒn th©n bèn phÇn víi néi dung nh− sau: cña Héi Nhµ v¨n ViÖt Nam). ¤ng lµ mét - PhÇn Gi¸o ®Çu lµ tiÓu sö vµ ch©n trong nh÷ng thµnh viªn chñ chèt cña dung Lª §¹t. nhãm Nh©n V¨n Giai PhÈm, ®· tõng bÞ - PhÇn thø hai - ChiÒu BÝch C©u - treo bót h¬n ba m−¬i n¨m. Suèt thêi mét Èn dô vÒ sù héi ngé gi÷a ng−êi vµ gian ho¹n n¹n nµy, Lª §¹t vÉn miÖt th¬. mµi theo ®uæi con ®−êng ®æi míi thi ca - PhÇn thø ba - L·o nói - mét Èn dô mµ b¶n th©n ®· Êp ñ tõ l©u. Tr¶i vÒ lÞch sö ®Êt n−íc. nghiÖm mét ®êi cïng bèn n¨m may m¾n - PhÇn thø t− - Mïi sÇu riªng - t×nh ®−îc ®äc s¸ch t¹i th− viÖn Khoa häc X· yªu vµ con ng−êi trong qu¸ tr×nh lÞch sö héi ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho nhµ th¬ hoµn vµ v¨n hãa. thµnh tËp Bãng ch÷ n¨m 1994. Bèn phÇn trong tËp th¬ ®Òu thÓ TËp th¬ tr×nh tr−íc ng−êi ®äc mét hiÖn sù phong phó vµ ®a d¹ng cña trß ch¬i ch÷ hÕt søc thó vÞ - trß ch¬i cã nh÷ng thÓ nghiÖm ®æi míi th¬. Riªng kh¶ n¨ng ®¸nh thøc b¶n n¨ng trß ch¬i ChiÒu BÝch C©u ®−îc giíi yªu th¬ vµ cña ®éc gi¶, mµ Roland Barthes gäi ®ã nh÷ng nhµ nghiªn cøu - phª b×nh ®Æc lµ mét sù chó ý bång bÒnh (attention biÖt chó ý, bëi qua chïm th¬ nµy cã thÓ flottante). Víi nã, ng−êi lµm th¬ r¾p nh×n râ ý ®å t¹o dùng mét phong c¸ch t©m biÕn ng«n ng÷ tiªu dïng thµnh mét th¬ riªng cña Lª §¹t. Trong ph¹m vi thø ng«n ng÷ trß ch¬i, trong mét tr¹ng bµi viÕt nµy, ng−êi viÕt tËp trung lµm râ th¸i nöa tØnh nöa m¬. TËp th¬ Bãng ®Æc ®iÓm thi ph¸p th¬ Lª §¹t qua hai ch÷ võa tr×nh lµng ®· g©y d− luËn s«i vÊn ®Ò cèt lâi: vÞ trÝ cña ch÷ vµ c¸ch ®äc næi trong giíi phª b×nh v¨n häc. NhiÒu liªn v¨n b¶n. ng−êi kh¼ng ®Þnh ®©y lµ ®ãng gãp míi NhËn bµi ngµy 25/3/2008. Söa ch÷a xong 31/3/2008. 5
  2. Nh÷ng c¸ch t©n thi ph¸p cña lª ®¹t... , Tr. 5-12 NguyÔn ThÞ Lan Chi ChiÒu BÝch C©u viÕt theo thÓ th¬ tù C©u, ®· b−íc ra khái bøc tranh ®Ó thµnh hiÖn thùc. Bëi vËy, ®èi víi ng−êi do, cã ba m−¬i hai bµi vµ bµi tùa. ë bµi lµm th¬, th× mét trß ch¬i ch÷ rÊt cÇn tùa, Lª §¹t võa lÝ gi¶i c¸ch ®Æt tªn cho thiÕt cho th¬, vµ trß ch¬i Êy b¾t buéc sù c¸c bµi th¬, võa gîi ra mét kh«ng gian, mét ®Þa chØ cô thÓ mµ m¬ hå ®Ó tr×nh tham gia cña c¶ ng−êi viÕt lÉn ng−êi bµy ph−¬ng thøc lµm th¬: cã mét tÊm ®äc. Theo Lª §¹t, do “ch÷ bÇu lªn nhµ lßng ch©n thµnh vµ mét th¸i ®é ch¨m th¬”, nªn mçi nhµ th¬ ph¶i lµ mét “phu chØ, siªng n¨ng th× míi cã c¬ may gÆp gì ch÷”, nÕu anh ta muèn mang ®Õn mét ch÷ nghÜa cña th¬: ®iÒu g× míi l¹ cho th¬, cho ng«n ng÷ H¼n ph¶i siªng n¨ng, cã lßng thµnh tiÕng ViÖt. Vµ nhÊt lµ biÕt chê 2. Th¬ lµ nghÖ thuËt t¹o h×nh b»ng Ng−êi ®Ñp vá ch÷ b−íc ra ch÷. Qu¶ nh− Lª §¹t ®· ®Æt tªn cho tËp Giê c¸c con phe ®i ngñ th¬ Bãng ch÷, mçi ch÷ trong th¬ chØ lµ Ch÷ trong th¬ kh«ng chØ lµ ng«n c¸i bãng cña ch÷ kh¸c, nã sèng, nã ng÷ giao tiÕp. H¬n n÷a c¸i hay cña th¬ ®éng, nã biÕn ®æi, nã tù nh©n lªn. B¶n kh«ng thÓ nãi mét c¸ch t−êng minh, s¾c cña nã lµ ®a ng·. Kh¶o s¸t vµ t×m còng kh«ng ë chç thùc dông vµ ch÷ hiÓu chïm th¬ ChiÒu BÝch C©u cã thÓ trong th¬ còng kh«ng n»m hÕt ë nghÜa lËp b¶ng thèng kª sau vÒ nh÷ng s¸ng tiªu dïng. Ng−êi lµm th¬ ®ßi hái con t¹o “ch÷” cña nhµ th¬ trªn c¸c cÊp ®é: ch÷ ph¶i cã sù sèng riªng, t¸ch rêi ©m, tõ, tiÕng, h×nh ¶nh, biÓu t−îng vµ nh÷ng tõ ®iÓn vµ mÑo luËt v¨n ph¹m cÊu tróc tõ: nh− nµng Gi¸ng KiÒu trong truyÖn BÝch Tõ, tiÕng (©m H×nh ¶nh vµ Tªn bµi th¬ ¢m CÊu tróc tõ tiÕt) BiÓu t−îng Thuë xanh thuë xanh hai, th¬ hai nhá Hoa m−êi giê lau quªn m¾t ®u«i Gèc khÕ tãc khÕ gèc nöa ngµy khÕ ch¸t H¸i hoa hoa lóm, hoa b«ng anh h¸i hoa anh rõng, anh m«i lßng Anh muèn qu¸i chiÒu, xoe xËp xanh xße khu©y h−¬ng ChiÒu BÝch mê ¬ mïi m−a x−a phè nhau ®Çu C©u Thñy lîi vç lßng, ®ong lóa mét ®µn ngµy tr¾ng 6
  3. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 1B-2008 S«ng quª nghÐ s¾t bÇy em Ðn Qu¸ em ße trêi mªnh chim xe v¨n ®iÓn tu huýt yªu Quen… l¹ å tãc hoa ®Ìn ¸o buåm, cong nÐt tim lÇn gië n¾ng Míi tuæi con thiÕn g¸y ph¨n ph¨n, bæi hæi Thu nhµ em l¨m r¨m ®åi cèm ®−êng thon thu rÊt em, ngá cá xanh rÊt cao Bãng ch÷ v−ên thøc em vÒ tr¾ng ®Çy ch©n cÇu cong khung nhí Vµo hÌ «, hå, å anh ®êi, ngµy thon sãng ®ßng, buåm tr¾ng vç h« nhÊp nh«, th¬m V−ên mµu v−ên mµu hoa ®−êng n¾ng c¸nh ®Ìn héi sen Thñy mÆc b−íc thon m¾t thñy mÆc M¬ ngµy ng· t− may TruyÖn bå r¨m m¸t m¾t l¸ nöa ngµy c©u Nô xu©n óí chíp ®«ng, chîp hÌ thon cong, hång, chòm cau tø xanh nÝn léc th× Kªnh chê ngo¹i kªnh chiÒu ngæn ngang, Tá t×nh ngá, ngäng liÔu ®Çu cµnh, ®o¹n ng÷ ngo¹i tr−êng xanh Chim øc löa gi¸ng s−¬ng khãi BÝch C©u Quª tÇm buét lau ¨n lèi ®¶o v« t©m, neo xu©n buét nhí Chïa H−¬ng u¬ suèi gi¶i oan m−a bÕn nô hoa ngÇn CÊm vËn kªnh hoa sen, mïa cong c¸nh mi rõng cÊm vËn, m«i ®Ìn chim v−íng sím Thñy thñ tÇm duyªn, kªnh long mÇy mß sãng mµy thu, xanh mi rµo Anh ë l¹i µ, ¬i røt Ðn xanh, ch÷ xu©n biÕt, m¸ hång, qu¶ m«i th¬m em, míi nghÜa B52 Cèng tr¾ng 7
  4. Nh÷ng c¸ch t©n thi ph¸p cña lª ®¹t... , Tr. 5-12 NguyÔn ThÞ Lan Chi Thuë ®Çu se se mïa nhá x−a, lßng thuë ®Çu dßng, lßng mÉu tù ®Çu nhí, ®Çu tr«ng Nh÷ng c¸i o m«i, phï sa sÕu gäi ®ß ngang ®Êt hÑn m¸ h«n Phè nª «ng hå chµnh, mi thæi em v−ên hoa ®¶o tÝm ch©n chim ¸t c¬ phè trß ch¬i, ¸t c¬ méng anh h−êng Tuæi ®Ìn tuæi ®Ìn méng khÈn, giã ¨ng ten Tõ b¶n thèng kª trªn, cã thÓ kh¼ng Tr¾ng vç å h« tróc b¹ch ®Þnh r»ng kh¸i niÖm ch÷ cã hµm nghÜa B−íc ®éng ngµy thon rãc r¸ch réng, ®«i khi bao qu¸t c¶ h×nh thøc T×m nghÜa cña ch÷ theo Tõ ®iÓn ng«n tõ cña v¨n b¶n th¬. Tuy nhiªn tiÕng ViÖt, ta sÏ thÊy ch÷ trong th¬ Lª ®iÒu Lª §¹t quan t©m trªn hÕt vÉn lµ §¹t thùc sù lµ mét mª cung. C¸c ch÷ «, tõ hoÆc tiÕng (©m tiÕt) cïng hai mÆt hå, å h« trong c¸c c©u th¬ ®· lµm râ ng÷ ©m vµ ng÷ nghÜa cña nã. Nhµ th¬ s¸ng t¹o ch÷ cña Lª §¹t trªn ph−¬ng nhiÒu lÇn nãi râ quan ®iÓm: ph¶i v−ît diÖn ng÷ ©m. ChÝnh ý nghÜa cña ©m qua nghÜa tiªu dïng cña tõ ®−îc ghi thanh tõ c¸c ch÷ nªu trªn ®· khiÕn trong tõ ®iÓn. TÊt nhiªn, tõ sù quan ng−êi ®äc ng¹c nhiªn thÝch thó. t©m khai th¸c c¸c kh¶ n¨ng biÓu ®¹t XÐt ®Õn ph−¬ng diÖn ch÷ lµ tõ vùng, cña tõ, cña tiÕng, «ng ®· lµm míi có ng÷ nghÜa, ta thÊy trong c¶ ba m−¬i hai ph¸p th¬, lµm míi c¶ bµi th¬. bµi cña chïm th¬ ChiÒu BÝch C©u, hÇu §Ò cËp ®Õn sù ®æi míi nµy trong th¬ hÕt c¸c tõ ®Òu ®−îc kho¸c thªm mét “bé Lª §¹t, cô thÓ lµ trong chïm th¬ ChiÒu ¸o míi”. §iÓn h×nh lµ bµi Anh muèn: BÝch C©u, tr−íc hÕt cÇn xÐt ®Õn vÞ trÝ Anh muèn lµm b«ng hoa cña ch÷ biÓu hiÖn ë ba ph−¬ng diÖn. §Çu xu©n cµi cá mé §Çu tiªn lµ ph−¬ng diÖn ng÷ ©m - ch÷ Th¬m em ®«i nçi h−êng lµ ©m. H·y kh¶o s¸t mét bµi cô thÓ - Khu©y h−¬ng ®õng khãc n÷a. bµi Vµo hÌ: Ch÷ “h−êng” dïng trong ®o¹n nµy Anh ®êi bÕn n−íc tªn em m¸t rÊt hay, bëi nÕu thay nã b»ng mét ch÷ §éi m¾t em qua mÊy n¾ng rå t−¬ng tù nh− hång (th¬m em ®«i nçi ¥i em rÊt « hång) th× ý t−ëng cña c©u th¬ sÏ kh¸c. ¥i em rÊt hå 8
  5. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 1B-2008 Cã nã, sù kÕt nèi gi÷a c©u ®Çu vµ c©u phè cã nhau, ng÷ ngo¹i - ngo¹i ng÷. cuèi, còng nh− sù kÕt hîp vÇn gi÷a hai Song, gi¸ trÞ cña ch÷ míi thÓ hiÖn ë ch÷ “h−êng”- “h−¬ng” ®Ó miªu t¶ sù nghÜa biÓu ®¹t cña nã. §éc gi¶ dÔ bÞ m¾c lõa nÕu cho r»ng ng÷ ngo¹i lµ mét day d−a, kh«ng døt sÏ ®−îc ®¶m b¶o. Ngoµi ra, ch÷ “h−êng” cßn gîi liªn c¸ch nãi cña ngo¹i ng÷, bëi ë c©u tr−íc t−ëng vÒ mét vÎ ®Ñp e thÑn, mét niÒm cña nã cã ch÷ trung t©m. §ã lµ c¸i bÉy h¹nh phóc. Râ rµng, viÖc lµm míi ch÷ cña trËn ®å ch÷. ThËt ra, s¸ng t¹o ch÷ buéc ng−êi ®äc th¬ Ýt nhiÒu ph¶i chÞu theo ph−¬ng thøc nµy, Lª §¹t lµm cho khã t− duy, t×m hiÓu vµ ®i s©u vµo b¶n trß ch¬i ch÷ thªm l«i cuèn. Trong c©u chÊt ®a nghÜa, ®a ng· cña ch÷. Qu¶ nh− th¬, ch÷ ng÷ ngo¹i lµ tiÕng nãi ë vïng Lª §¹t ®· tuyªn bè: trß ch¬i ch÷ nghÜa ngoµi, hµm ý miªu t¶ mét sù kiÕm t×m ®ßi hái ng−êi s¸ng t¹o ph¶i siªng n¨ng, tÝn hiÖu cña t×nh yªu, mét nçi nhí cÇn cï, t×m ®−îc bãng cña ch÷ th× míi nhung da diÕt cÇn ph¶i tá bµy. Nh©n ®¹t ý nguyÖn. Ch÷ lau ¨n lèi trong bµi vËt anh ®ang chê ®îi tiÕng nãi cña Quª tÇm xu©n lµ mét h×nh ¶nh rÊt ®a ng−êi m×nh yªu, mét sù ®¸p øng tõ em nghÜa v× nã võa gîi liªn t−ëng vÒ mét ®ang ë mét vïng nµo ®ã. C¶m xóc t×nh c¶nh cô thÓ, võa bµy tá niÒm kh¸t khao yªu ph¸t ra, cÇn t×m thÊy tÝn hiÖu cña t×nh ¸i kh«ng tiÖn gi·i bµy mét c¸ch sãng. C©u th¬ trë nªn ®a nghÜa nhê ch÷ t−êng minh. Sù s¸ng t¹o ch÷ ®· më ra ph¸t s¸ng. ¸nh s¸ng yªu cÇu ®éc gi¶ mét con ®−êng míi cho ng−êi ®äc th¬ ®i cïng nhµ th¬ ®ång s¸ng t¹o trªn tõng vµo mét thÕ giíi ng«n ng÷ kh¸c. ë ®ã, con ch÷. mçi ch÷ cã mét nÐt nghÜa riªng lu«n Quen… l¹ lµ mét bµi th¬ hay v× nã lu«n yªu cÇu sù kh¸m ph¸ kh«ng mÖt ®· chøng minh c¸c yªu cÇu võa ph©n mái. tÝch: th¬ hay kh«ng thÓ nãi mét c¸ch §Ó hiÓu s¸ng t¹o ch÷ cña Lª §¹t ë t−êng minh, mµ cßn ®¸nh ®è ng−êi ®äc ph−¬ng diÖn kÕt cÊu, cã thÓ xem xÐt bµi trong trß ch¬i ch÷ nghÜa. ë trß ch¬i nµy, ChiÒu BÝch C©u nh− mét vÝ dô ®iÓn Lª §¹t bµy trËn ®å ch÷ b»ng h×nh thøc h×nh: l¹ hãa, ®Ó tõ ®ã më ra nhiÒu chiÒu Mïi m−a x−a nghÜa lµm cho viÖc biÓu ®¹t nghÜa lu«n Lßng ch−a t¹nh ®a d¹ng, sù liªn t−ëng còng kh«ng kÐm Phè nhau ®Çu phÇn phong phó. B»ng c¸ch t©n ch÷ Hay trong bµi Tá t×nh: trong th¬ mµ Quen… l¹ ®−îc hiÓu lµ Em trung t©m nµo mét bµi th¬ rÊt t×nh, rÊt trÎ. Ph¶i ch¨ng Ng÷ ngo¹i tim anh. Lª §¹t m−în biÖn ph¸p ®¶o tõ ®Ó víi sù ®æi míi nµy trong tËp Bãng ch÷ t¹o c¸c ch÷ míi: phè nhau ®Çu - ®Çu nãi chung, ChiÒu BÝch C©u nãi riªng, Lª 9
  6. Nh÷ng c¸ch t©n thi ph¸p cña lª ®¹t... , Tr. 5-12 NguyÔn ThÞ Lan Chi §¹t ®· x©y dùng ë ng−êi ®äc mét nhËn kh«ng thÓ ®æi vÞ trÝ ch÷ ®−îc lµ v× Lª thøc míi vÒ th¬ vµ ng«n ng÷ th¬. Khi §¹t dïng ch÷ vòng nhá ®Ó chØ ®«i m¾t. ®èi chiÕu víi nh÷ng t¸c phÈm th¬ tr−íc Nã kÕt hîp ch÷ n¾ng cóc vµ ch÷ l¨m ®ã, ®éc gi¶ sÏ t×m thÊy sù kh¸c biÖt. r¨m tr−íc ®ã, ®Òu gîi ®Õn c¸c c©u ca Thø nhÊt, ch÷ trong th¬ kh«ng cßn ®−îc dao, ®Õn bµi th¬ Göi c« hµng cau cña hiÓu theo nghÜa trong tõ ®iÓn. VÝ dô ch÷ T¶n §µ vµ h×nh ¶nh mïa thu trong th¬ liÔu trong bµi Vµo hÌ cña Lª §¹t (Tãc NguyÔn KhuyÕn. TÊt c¶ kh«ng ngoµi liÔu tr−êng t©n th¬ cæ – Trêi xanh c« môc ®Ých më ra liªn t−ëng vÒ mét c¸i ban rÊt §−êng) rÊt kh¸c víi nh÷ng ch÷ nh×n rÊt ®»m th¾m, thiÕt tha, ngÊt liÔu trong c¸c c©u th¬ sau: ng©y t×nh tø. ë ®©y cÇn ph¶i ghi nhËn D−íi cÇu n−íc ch¶y trong veo sù s¸ng t¹o cïa Lª §¹t trªn ph−¬ng Bªn cÇu t¬ liÔu bãng chiÒu th−ít diÖn có ph¸p. tha. 3. TÝnh liªn v¨n b¶n lµ mét ®Æc (NguyÔn Du, TruyÖn KiÒu) ®iÓm næi bËt kh¸c cña th¬ Lª §¹t mµ RÆng liÔu ®×u hiu ®øng chÞu tang ®éc gi¶ ph¶i n¾m b¾t ®Ó gi¶i m· ng«n Tãc buån bu«ng xuèng lÖ ngµn ng÷ th¬ «ng. Qua viÖc t×m hiÓu c¸ch hµng. thuyÕt minh vÒ kh¸i niÖm liªn v¨n b¶n (Xu©n DiÖu, §©y mïa thu tíi) cña c¸c nhµ nghiªn cøu nh− Kristera, Nãi chung, sù c¸ch t©n mang dÊu Ên Riffaterre, Roland Barthes, cã thÓ hiÓu Lª §¹t nãi trªn ®· gãp phÇn lµm giµu r»ng: mçi v¨n b¶n lµ mét liªn v¨n b¶n, cho ng«n tõ th¬ còng nh− tõ trong ng«n ë ®ã, c¸c v¨n b¶n kh¸c cïng hiÖn h÷u ng÷ tiÕng ViÖt. ®Ó gãp phÇn chi phèi vµ lµm thay ®æi Bµi Thu nhµ em ®· ®−îc më ®Çu: diÖn m¹o cña v¨n b¶n Êy, mçi v¨n b¶n Anh ®Õn mïa thu nhµ em lµ mét sù hÊp thô vµ chuyÓn thÓ cña c¸c N¾ng cóc l¨m r¨m vòng nhá v¨n b¶n kh¸c. ThËt vËy, kh¶o s¸t chïm ThËt l¹, t¹i sao t¸c gi¶ kh«ng viÕt th¬ ChiÒu BÝch C©u ta lu«n t×m thÊy lµ: tÝnh liªn v¨n b¶n ë hÇu hÕt c¸c bµi th¬ Mïa thu anh ®Õn nhµ em vµ ngay c¶ ë phÇn tùa. Nã thÓ hiÖn Vòng nhá l¨m r¨m n¾ng cóc. tr−íc hÕt ë dÊu Ên truyÒn thèng v¨n Nh−ng nh÷ng c¸i l¹ cã trong c©u th¬ hãa, v¨n häc d©n téc in trªn mçi bµi th¬ gèc buéc ng−êi ®äc ph¶i lu«n vËn ®éng cô thÓ. §äc c¸c bµi th¬ nh− Gèc khÕ, t− duy vµ kh«ng ngõng ®i t×m. Trªn con ChiÒu BÝch C©u, S«ng quª, Anh muèn… ®−êng ®i t×m ®ã, ®éc gi¶ buéc ph¶i chó ý ta ®Òu thÊy sù cã mÆt cña nh÷ng thi ®Õn mèi t−¬ng t¸c gi÷a mçi con ch÷ víi liÖu d©n gian. Cßn trong c¸c bµi nh− c¸c yÕu tè cÊu thµnh kh¸c cña bµi th¬. Bëi xÐt cho cïng, hai c©u th¬ trªn Thñy lîi, Thñy thñ, TruyÖn bå c©u, 10
  7. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 1B-2008 Kªnh chê, Tá t×nh… ta l¹i thÊy cã BÕn nô hoa trßn m«i ®îi nãi Suèi Gi¶i Oan m−a ngÇn… nh÷ng thi liÖu th¬ cæ ®iÓn. Trong c¸c Lª §¹t ®· lµm trÎ l¹i nh÷ng v¨n bµi th¬ võa dÉn ®Òu cã sù t¸i sinh cña b¶n th¬ truyÒn thèng th«ng qua nh÷ng c¸c quan niÖm thÈm mü truyÒn thèng hµnh ®éng biÕn c¶i chñ ®Ò. T¸c gi¶ ®· vµ m«i tr−êng v¨n hãa cæ truyÒn. §a ®Ó c¸c v¨n b¶n th¬ truyÒn thèng lu«n phÇn c¸c bµi trong chïm th¬ ChiÒu BÝch ®ång hµnh víi m×nh trong t− duy s¸ng C©u ®Òu ng¾n nh−ng l¹i chøa ®ùng t¹o. Râ rµng, muèn hiÓu th¬ Lª §¹t, nhiÒu tÇng nghÜa. Ph¶i ch¨ng nhµ th¬ ph¶i cã mét sù tÝch luü tri thøc v¨n häc ®ang tiÕp nèi sù kiÖm lêi, ý t¹i ng«n ®¸ng kÓ. Xin nh¾c l¹i bµi tùa cña ChiÒu ngo¹i cña th¬ truyÒn thèng? Còng qua BÝch C©u: th¬ Lª §¹t, ng−êi ®äc t×m thÊy mét Lµm c¸ch nµo cã th¬ hay? quan niÖm rÊt ViÖt Nam vÒ c¸i ®Ñp thÓ Hái vËy kh¸c g× hái lµm c¸ch nµo chÊt, c¸i ®Ñp t×nh ng−êi, ®ång thêi còng gÆp nhËn ra nhiÒu thãi quen v¨n hãa cña Tiªn t¹i ph−êng BÝch C©u ? ng−êi ViÖt. Mäi c©u th¬ hay ®Òu k× ngé. Bªn c¹nh c¸c dÊu Ên võa nªu, chïm H¼n ph¶i siªng n¨ng, cã lßng thµnh th¬ ChiÒu BÝch C©u cßn cho thÊy cã mét vµ nhÊt lµ biÕt chê cuéc ch¬i ch÷ nghÜa trªn c¸c v¨n b¶n ng−êi ®Ñp vá ch÷ b−íc ra th¬ truyÒn thèng. T¸c gi¶ dïng c¸c v¨n Giê c¸c con phe ®i ngñ. b¶n th¬ ®· cã tõ tr−íc ®Ó lµm ph«ng cho Qua bµi th¬ trªn, Lª §¹t ®· th©u nh÷ng t×nh ý míi nh− bµi Thñy lîi: tãm toµn bé quan niÖm vµ qui tr×nh Mét ®µn ngµy tr¾ng phau phau s¸ng t¹o cña m×nh, kh¼ng ®Þnh mét thi B× b¹ch bê xoan n−íc m¸t ph¸p hoµn toµn míi mÎ ®−îc x©y dùng ChØ hai c©u th¬ mµ trong ®ã võa cã trªn c¬ së kÕ thõa nh÷ng nÐt ®Ñp cña c©u ®è d©n gian vÒ viÖc röa b¸t: b¶n s¾c v¨n hãa, v¨n häc d©n téc. Sù Mét ®µn cß tr¾ng phau phau ®ãng gãp nµy cña Lª §¹t ®· mang l¹i ¡n no t¾m m¸t rñ nhau ®i n»m cho dßng th¬ ®−¬ng ®¹i mét b−íc tiÕn, võa cã h×nh ¶nh mét vÕ ®èi cña Hå mµ tr−íc hÕt lµ lµm cho ng«n ng÷ th¬ Xu©n H−¬ng: Da tr¾ng vç b× b¹ch. Khi giµu søc sèng. ViÖc ®¸nh gi¸ th¬ Lª §¹t ®äc th¬ Lª §¹t, viÖc liªn hÖ th−êng g¾n liÒn víi mét ®ßi hái: ®éc gi¶ th¬ b©y xuyªn ®Õn nh÷ng v¨n b¶n th¬ truyÒn giê cÇn ®−îc trang bÞ mét tr×nh ®é t− thèng sÏ gióp ®éc gi¶ c¶m nhËn ®−îc duy vµ kiÕn thøc v¨n häc phï hîp ®Ó tÝnh ®a nghÜa, ®a ng· ®Æc tr−ng cho ch÷ hiÓu th¬ cña h«m nay hay ®óng h¬n lµ nghÜa th¬ Lª §¹t. H·y ®äc bµi Chïa ®Ó nhËp ®−îc vµo thÕ giíi th¬ ®ang H−¬ng: trong xu h−íng ®æi míi. N−íc ngùc triÒu d©ng con nhí PhÊn vµng chim thá thÎ m¬ non 11
  8. Nh÷ng c¸ch t©n thi ph¸p cña lª ®¹t... , Tr. 5-12 NguyÔn ThÞ Lan Chi T I LIÖU THAM KH¶O [1] Xu©n DiÖu, C«ng viÖc lµm th¬, NXB V¨n häc, Hµ Néi, 1984. [2] Lª §¹t, NghiÖp th¬, Tia s¸ng, sè th¸ng 7, 2003. [3] Lª §¹t, §−êng ch÷, V¨n nghÖ (phô san Th¬), sè 5, 2003. [4] Lª §¹t, Lêi x«ng ®Êt, Tia s¸ng, sè Xu©n, 2007. [5] Thôy Khuª, Tõ l·ng m¹n ®Õn siªu thùc, http://perso.club-internet.fr/south15/thuykhue/tk99/breton-html/ [6] Thôy Khuª, CÊu tróc th¬, V¨n NghÖ xuÊt b¶n, California, Hoa Kú, 1996. [7] TrÇn §×nh Sö, TuyÓn tËp, tËp 2, NXB V¨n häc, 2005. [8] §ç Lai Thóy, NguyÔn Xu©n Sanh víi Buån x−a, Ng«n ng÷ sè 6, 2002.− [9] §Æng TiÕn, Lª §¹t vµ Bãng ch÷, Ng−êi Hµ Néi sè 14, 15, 1995. SUMMARY LEDAT'S INNOVATIONS OF VERSIFICATION IN A SET OF POEMS CHIEU BICH CAU IN BONG CHU VOLUME Chieu Bich Cau - one of the four parts in Bong chu (the shade of words) volume (1994) expressed the noticeable contribution of Le Dat to innovating Vietnamese contemporary poetry. The position of words and the ways to read intertextual poems in this part were the two key issues we clarified to identify the characteristics of LeDat’s versification. (a) Cao häc 13 Lý luËn v¨n häc, tr−êng §¹i häc Vinh. 12
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
837 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0