intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Nông nghiệp Trung Quốc sau khi gia nhập WTO "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:18

Thêm vào BST
Báo xấu
70
lượt xem 14
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trung Quốc là một n-ớc nông nghiệp lớn đang phát triển với dân số 1,3 tỷ ng-ời. Trong lịch sử Trung Quốc, nông nghiệp đ-ợc cho là ngành nghề chiến l-ợc có thể “giữ yên thiên hạ, ổn định lòng dân”. Cuộc cải cách nông nghiệp lấy thị tr-ờng hóa làm định h-ớng bắt đầu từ năm 1978 là b-ớc ngoặt mang tính lịch sử trong lịch sử phát triển ngành nông nghiệp Trung Quốc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Nông nghiệp Trung Quốc sau khi gia nhập WTO "

  1. Tr×nh Quèc C−êng GS. Tr×nh Quèc C−êng Phã ViÖn tr−ëng ViÖn Nghiªn cøu Kinh tÕ thÞ tr−êng Trung t©m Nghiªn cøu ph¸t triÓn Quèc vô viÖn Trung Quèc rung Quèc lµ mét n−íc n«ng cöa ®èi ngo¹i cña n«ng nghiÖp Trung T nghiÖp lín ®ang ph¸t triÓn víi Quèc ®−îc n©ng cao rÊt nhiÒu, møc ®é d©n sè 1,3 tû ng−êi. Trong lÞch liªn quan gi÷a n«ng nghiÖp Trung Quèc sö Trung Quèc, n«ng nghiÖp ®−îc cho lµ víi n«ng nghiÖp thÕ giíi n¶y sinh nh÷ng ngµnh nghÒ chiÕn l−îc cã thÓ “gi÷ yªn thay ®æi to lín. Trong hÖ thèng th−¬ng thiªn h¹, æn ®Þnh lßng d©n”. Cuéc c¶i m¹i thÕ giíi, Trung Quèc lµ mét n−íc c¸ch n«ng nghiÖp lÊy thÞ tr−êng hãa lµm s¶n xuÊt vµ tiªu dïng hµng n«ng s¶n lín, ®Þnh h−íng b¾t ®Çu tõ n¨m 1978 lµ b−íc cã thÓ chÞu nh÷ng ¶nh h−ëng bÊt lîi cña ngoÆt mang tÝnh lÞch sö trong lÞch sö trong c¹nh tranh quèc tÕ, nh−ng ®ång ph¸t triÓn ngµnh n«ng nghiÖp Trung thêi còng cã nh÷ng ¶nh h−ëng cùc lín Quèc. Nã kh«ng chØ ph¸ vì sù trãi buéc ®èi víi thÞ tr−êng quèc tÕ. cña thÓ chÕ truyÒn thèng, thóc ®Èy sù I. N¤NG NGHIÖP TRUNG QUèC: ph¸t triÓn nhanh chãng cña nÒn kinh tÕ T¡NG TR¦ëNG Vµ THAY §æI c¬ cÊu n«ng nghiÖp, t¹o nªn kú tÝch ch−a ®Õn 1. N«ng nghiÖp víi t¨ng tr−ëng 9% diÖn tÝch ®Êt canh t¸c trªn thÕ giíi cã kinh tÕ Trung Quèc thÓ nu«i sèng gÇn 21% d©n sè toµn thÕ gi¬i, mµ cßn l«i kÐo vµ thóc ®Èy Trung Víi t− c¸ch lµ nÒn t¶ng cña nÒn kinh Quèc triÓn khai toµn diÖn c«ng cuéc c¶i tÕ quèc d©n, ngµnh n«ng nghiÖp ®· cã c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ, hç trî cã hiÖu qu¶ nh÷ng cèng hiÕn to lín ®èi víi sù ph¸t cho sù t¨ng tr−ëng víi tèc ®é cao cña nÒn triÓn kinh tÕ Trung Quèc. N¨m 1978, kinh tÕ Trung Quèc. Cuèi n¨m 2001, n«ng nghiÖp ®· ®ãng gãp 28,1% tæng gi¸ Trung Quèc gia nhËp WTO, tr×nh ®é më trÞ s¶n xuÊt quèc néi, thu hót ®−îc 22 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(81)-2008
  2. N«ng nghiÖp Trung Quèc… 7 0,5% sè lao ®éng viÖc lµm (biÓu ®å 1). víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña C¶i c¸ch më cöa b¾t ®Çu tõ n¨m 1978 c«ng nghiÖp hãa vµ ®« thÞ hãa, nÒn ®· thóc ®Èy m¹nh mÏ sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ Trung Quèc ®· xuÊt hiÖn kinh tÕ cña Trung Quèc. Trong kho¶ng nh÷ng chuyÓn biÕn mang tÝnh kÕt cÊu thêi gian tõ n¨m 1979 ®Õn 2006, b×nh trªn quy m« lín, h¹n ng¹ch cña n«ng qu©n hµng n¨m, GDP cña Trung Quèc nghiÖp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n t¨ng tr−ëng thùc tÕ 9,7%. MÆc dï gi¶m dÇn theo tõng n¨m (b¶ng 1 vµ ngµnh n«ng nghiÖp (4,6%) ch−a ®¹t biÓu ®å 1). §Õn n¨m 2006, h¹n ng¹ch ®−îc tû lÖ t¨ng tr−ëng cao nh− c«ng cña n«ng nghiÖp chiÕm trong GDP nghiÖp (11,3%) vµ ngµnh dÞch vô gi¶m xuèng cßn 11,8%, h¹n ng¹ch viÖc (10,7%), nh−ng sù t¨ng tr−ëng æn ®Þnh lµm gi¶m xuèng cßn 42,6%. Trong mËu cña n«ng nghiÖp ®· hç trî cã hiÖu qu¶ dÞch ®èi ngo¹i, h¹n ng¹ch xuÊt khÈu cho sù t¨ng tr−ëng cao cña nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp gi¶m tõ 26,7% n¨m 1980 Trung Quèc còng nh− thóc ®Èy c¶i xuèng cßn 3,2% n¨m 2006, h¹n ng¹ch c¸ch më cöa tiÕn triÓn thuËn lîi. nhËp khÈu gi¶m tõ 33,8% xuèng cßn 4%. §iÒu khiÕn mäi ng−êi chó ý lµ, cïng B¶ng 1: Sù thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ Trung Quèc (%) N¨m 1978 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2006 C¬ cÊu GDP N«ng nghiÖp 28.1 30.1 28.4 27.1 20.5 16.4 12.5 11.8 C«ng nghiÖp 48.2 48.5 43.1 41.6 48.8 50.2 47.5 48.7 Ng nh dÞch vô 23.7 21.4 28.5 31.3 30.7 33.4 40 39.5 C¬ cÊu viÖc l m N«ng nghiÖp 70.5 68.7 62.4 60.1 52.2 50 44.8 42.6 C«ng nghiÖp 17.3 18.2 20.8 21.4 23 22.5 23.8 25.2 Ng nh dÞch vô 12.2 13.1 16.8 18.5 24.8 27.5 31.4 32.2 C¬ cÊu xuÊt khÈu N«ng s¶n phÈm 26.7 24.5 17.2 9.4 6.3 3.6 3.2 C¬ cÊu nhËp khÈu N«ng s¶n phÈm 33.8 12.1 16.1 9.3 5 4.3 4.0 Tû lÖ d©n sè n«ng th«n 82.1 80.6 76.3 73.6 71.0 63.8 57 56.1 Nguån: Côc Thèng kª Nhµ n−íc, “Niªn gi¸m thèng kª Trung Quèc”, c¸c kú trong lÞch sö. 23 Nghiªn cøu trung quèc sè 2(81)-2008
  3. Tr×nh Quèc C−êng Quèc n¶y sinh nh÷ng thay ®æi cã tÝnh 2. Thµnh tùu t¨ng tr−ëng n«ng c¨n b¶n, tõ thiÕu hôt tr−êng kú sang nghiÖp tæng l−îng c¬ b¶n c©n ®èi, thu ho¹ch KÓ tõ khi n−íc Trung Quèc míi ®−îc hµng n¨m d− dËt, l−îng l−¬ng thùc thùc thµnh lËp vµo n¨m 1949, n«ng nghiÖp phÈm b×nh qu©n ®Çu ng−êi t¨ng tr−ëng Trung Quèc ®· tr¶i qua c¸c giai ®o¹n m¹nh (biÓu ®å 2), n«ng nghiÖp b−íc vµo thay ®æi thÓ chÕ nh− c¶i c¸ch ruéng ®Êt, giai ®o¹n ph¸t triÓn míi. KÓ tõ n¨m hîp t¸c hãa n«ng nghiÖp, c«ng x· nh©n 1999, do nh÷ng thay ®æi trong kÕt cÊu d©n n«ng th«n vµ c¶i c¸ch thÞ tr−êng cung cÇu hµng n«ng s¶n, l−¬ng thùc hãa, më cöa ®èi ngo¹i v.v… ThÓ chÕ xuÊt hiÖn xu thÕ gi¶m s¶n l−îng. Tõ c«ng x· nh©n d©n tõ n¨m 1978 trë vÒ n¨m 1999 ®Õn 2003, b×nh qu©n hµng tr−íc còng nh− chÕ ®é thèng nhÊt thu n¨m gi¶m 4,1% (b¶ng 2). Tuy nhiªn, b¾t mua, thèng nhÊt bu«n b¸n ®èi víi hµng ®Çu tõ n¨m 2004, ChÝnh phñ Trung n«ng s¶n ®· trãi buéc nghiªm träng Quèc liªn tôc c«ng bè 4 v¨n kiÖn sè 1 tÝnh tÝch cùc trong s¶n xuÊt n«ng Trung −¬ng vÒ vÊn ®Ò hç trî ph¸t triÓn nghiÖp, dÉn ®Õn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, khiÕn cho tr× trÖ, c¬ cÊu n«ng nghiÖp ®¬n nhÊt, viÖc s¶n xuÊt n«ng s¶n cã nh÷ng biÕn n«ng nghiÖp r¬i vµo t×nh tr¹ng bÇn ®éng phøc t¹p. VÝ dô, trong giai ®o¹n tõ cïng l¹c hËu trong mét thêi gian dµi. n¨m 2004 ®Õn 2006, tû lÖ t¨ng tr−ëng N¨m 1978, c«ng cuéc c¶i c¸ch më cöa l−¬ng thùc b×nh qu©n hµng n¨m ®¹t cña Trung Quèc ®−îc b¾t ®Çu tõ n«ng 2,96%, ngo¹i trõ ®ç t−¬ng gi¶m s¶n th«n, råi nhanh chãng triÓn khai më l−îng vµ s¶n xuÊt lóa n−íc ®¶m b¶o sù réng ra kh¾p c¸c ®Þa ph−¬ng trong c¶ æn ®Þnh ra, s¶n xuÊt lóa m¹ch vµ ng« n−íc vµ trªn mäi lÜnh vùc cña nÒn kinh ®Òu t¨ng m¹nh. tÕ quèc d©n, n«ng nghiÖp ph¸t triÓn víi Tãm l¹i, ®iÒu g× ®· t¹o nªn kú tÝch tèc ®é nhanh chãng. Thêi kú ®Çu c¶i t¨ng tr−ëng n«ng nghiÖp Trung Quèc c¸ch më cöa, do ®· xo¸ bá chÕ ®é c«ng khiÕn c¶ thÕ giíi ph¶i ng−ìng mé? RÊt x· nh©n d©n, thùc hiÖn chÕ ®é kho¸n nhiÒu nghiªn cøu cho thÊy, ®iÒu nµy ®Õn hé gia ®×nh nªn ®· thóc ®Èy rÊt lín võa bao gåm vai trß rÊt lín cña viÖc x©y tÝnh tÝch cùc cña n«ng d©n. Tõ n¨m dùng chÕ ®é nh− chÕ ®é tr¸ch nhiÖm 1978 ®Õn 1984, s¶n l−îng l−¬ng thùc kho¸n ®Õn hé gia ®×nh thêi kú ®Çu c¶i cña Trung Quèc thùc tÕ trung b×nh c¸ch (Fan, 1991; Lin, 1992), võa kh«ng hµng n¨m t¨ng tr−ëng 5%, rau xanh vµ thÓ t¸ch rêi khái nh÷ng cèng hiÕn cña hoa qu¶ lÇn l−ît ®¹t 7,5% vµ 7,2%, cßn tiÕn bé kü thuËt (Huang vµ Rozelle, s¶n l−îng b«ng th× ®¹t 19,3%, v−ît xa 1996; Fan vµ Pardey, 1997), ®ång thêi tû lÖ t¨ng tr−ëng trong thËp niªn 60, 70 cßn bao gåm c¶ vÊn ®Ò t¨ng thu nhËp cña thÕ kû XX (b¶ng 2). Gi÷a nh÷ng n«ng nghiÖp, t¨ng c−êng x©y dùng c¬ së n¨m 90 cña thÕ kû XX, côc diÖn cung h¹ tÇng nh− thuû lîi ruéng ®ång…, c¶i cÇu s¶n phÈm n«ng nghiÖp cña Trung 24 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(81)-2008
  4. N«ng nghiÖp Trung Quèc… c¸ch thÞ tr−êng ho¸ c¬ chÕ h×nh thµnh th«ng, më réng më cöa ®èi ngo¹i n«ng nghiÖp v.v… gi¸ c¶ n«ng s¶n còng nh− thÓ chÕ l−u B¶ng 2: Tû lÖ t¨ng tr−ëng n«ng s¶n b×nh qu©n h ng n¨m ë Trung Quèc (%) 1950-1969 1970-1977 1978-1984 1985-1998 1999-2003 2004-2006 L−¬ng thùc 2.5 2.4 5.0 2.3 -4.1 2.96 Lóa n−íc 2.9 2.3 4.5 1.3 -5.1 0.97 TiÓu m¹ch 3.4 5.0 8.5 1.9 -6.6 6.59 Ng« 3.1 5.9 4.6 5.8 -2.5 5.67 §ç t−¬ng 0.1 -2.6 4.2 2.9 1.9 -4.1 B«ng 6.0 -1.5 19.3 0.6 6.1 3.44 Rau xanh -1.8 3.1 7.5 7.8 10.0 2.92 Hoa qu¶ 5.4 6.1 7.0 12.6 23.5 6.07 S¶n phÈm thÞt 14.7 4.2 9.0 8.3 4.2 5.42 Thuû s¶n 6.3 5.7 4.9 14.1 3.4 3.49 Nguån: Theo “Niªn gi¸m thèng kª Trung Quèc” cña Côc Thèng kª Nhµ n−íc, tÝnh to¸n cña c¸c kú trong lÞch sö. l−¬ng thùc gi¶m dÇn theo tõng n¨m, tõ 3. Thay ®æi c¬ cÊu n«ng nghiÖp 80,3% n¨m 1978 xuèng cßn 67,2% n¨m §ång thêi víi sù ph¸t triÓn nhanh 2006, cßn diÖn tÝch c¸c lo¹i c©y trång chãng cña n«ng nghiÖp, møc t¨ng tr−ëng n«ng nghiÖp cã gi¸ trÞ cao th× kh«ng cao cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, tèc ®é ®« ngõng t¨ng lªn, tõ 19,7% lªn 32,8% thÞ ho¸ vµ møc sèng ng−êi d©n ®−îc (biÓu ®å 4). Trong c¸c lo¹i c©y trång n©ng cao, nhu cÇu thùc phÈm nh− thÞt, l−¬ng thùc, diÖn tÝch lóa n−íc vµ tiÓu thuû s¶n, hoa qu¶, rau xanh… t¨ng m¹ch tõng b−íc gi¶m xuèng, cßn diÖn m¹nh, c¬ cÊu n«ng nghiÖp còng n¶y sinh tÝch ng« th× t¨ng lªn cïng víi sù gia t¨ng nh÷ng thay ®æi râ rÖt. Trong tæng gi¸ trÞ nhu cÇu thøc ¨n gia sóc do ngµnh ch¨n s¶n l−îng n«ng nghiÖp, tû träng ngµnh nu«i t¨ng tr−ëng, ®ång thêi sù ph¸t ch¨n nu«i ®· t¨ng tõ 15% n¨m 1978 lªn triÓn cña nguån n¨ng l−îng sinh vËt vµ 32,2% n¨m 2006, thuû s¶n t¨ng tõ 1,6% ngµnh gia c«ng s©u còng cã sù t¨ng lªn 10,4%, trong khi ®ã, ngµnh trång trät tr−ëng. Trong c¸c lo¹i c©y trång kinh tÕ, l¹i gi¶m tõ 80% xuèng cßn 50,8% (biÓu diÖn tÝch rau xanh vµ hoa qu¶ t¨ng ®å 3). tr−ëng t−¬ng ®èi râ rÖt, diÖn tÝch c©y h¹t dÇu tõng b−íc ®−îc më réng, diÖn tÝch TiÕp tôc quan s¸t, trong diÖn tÝch c¸c b«ng t−¬ng ®èi æn ®Þnh. lo¹i c©y trång n«ng nghiÖp, diÖn tÝch 25 Nghiªn cøu trung quèc sè 2(81)-2008
  5. Tr×nh Quèc C−êng N gµnh ch¨n nu«i còng tõng b−íc sù t¨ng tr−ëng cña thu nhËp vµ n©ng chuyÓn tõ kÕt cÊu theo m« h×nh nu«i cao tr×nh ®é ®« thÞ ho¸, c¬ cÊu tiªu lîn ®¬n nhÊt tr−íc ®©y sang kÕt cÊu dïng thùc phÈm cßn cã nh÷ng thay ph¸t triÓn ®a d¹ng c¸c s¶n phÈm ®æi râ rÖt. T hø nhÊt , møc tiªu thô ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm. VÝ dô, l−¬ng thùc vµ rau xanh b×nh qu©n ®Þnh møc thÞt lîn trong c¸c lo¹i thÞt ®Çu ng−êi cña c− d©n thµnh thÞ vµ gi¶m tõ 83,6% n¨m 1982 xuèng cßn n«ng th«n gi¶m xuèng râ rÖt, l−îng 64,6% n¨m 2006, thÞt gia cÇm t¨ng tiªu thô thÞt c¸c lo¹i vµ thuû s¶n tõ 9,5% lªn 20%, thÞt bß t¨ng tõ 2,1% t¨ng. VÝ dô, n¨m 2006, l−îng tiªu lªn 9,3% (Côc Thèng kª Nhµ n−íc, thô l−¬ng thùc b×nh qu©n ®Çu ng−êi 2006). cña c− d©n thµnh thÞ ®· gi¶m 47,5% so víi n¨m 1983, cña c− d©n n«ng 4 . Thay ®æi c¬ cÊu tiªu dïng th«n gi¶m 21%. L−îng tiªu thô b×nh thùc phÈm qu©n ®Çu ng−êi s¶n phÈm thÞt c¸c lo¹i cña c− d©n thµnh thÞ t¨ng 20%, T rung Quèc kh«ng chØ ®· gi¶i cña c− d©n n«ng th«n t¨ng 70% quyÕt ®−îc vÊn ®Ò c¬m ¨n cho sè (b¶ng 4). l−îng d©n sè khæng lå, mµ cïng víi B¶ng 4: L−îng tiªu thô b×nh qu©n ®Çu ng−êi thùc phÈm chñ yÕu cña c− d©n th nh thÞ v c− d©n n«ng th«n (kg/ng−êi/n¨m) L−¬ng thùc Rau xanh DÇu thùc vËt ThÞt lîn, bß, cõu Gia cÇm Thuû s¶n N¨m N«ng Th nh N«ng Th nh N«ng Th nh N«ng Th nh N«ng Th nh N«ng Th nh th«n thÞ th«n thÞ th«n thÞ th«n thÞ th«n thÞ th«n thÞ 1983 260.0 144.5 131.0 165.0 3.5 6.5 10.0 19.9 0.8 2.6 1.6 8.1 1985 257.0 134.8 131.1 144.4 4.0 5.8 11.0 18.7 1.0 3.2 1.6 7.1 1990 262.0 130.7 134.0 138.7 5.2 6.4 11.3 21.7 1.3 3.4 2.1 7.7 1995 258.9 97.0 104.6 118.6 5.8 7.6 11.3 19.7 1.8 4.0 3.4 9.2 2000 249.5 82.3 112.0 114.7 7.1 8.2 14.6 20.1 2.9 7.4 3.9 11.7 2006 205.6 75.9 100.5 117.6 5.8 9.4 17 23.8 3.5 8.3 5 13 Nguån: Côc Thèng kª Nhµ n−íc, “Niªn gi¸m thèng kª Trung Quèc”, c¸c kú trong lÞch sö. Thø hai, kho¶ng c¸ch vÒ c¬ cÊu tiªu tõ 2 lÇn xuèng 1,4 lÇn, thÞt gia cÇm rót dïng gi÷a c− d©n n«ng th«n vµ c− d©n tõ 3,3 lÇn xuèng cßn 2,4 lÇn (b¶ng 4). thµnh thÞ cã xu thÕ rót ng¾n. N¨m 2006, Thø ba, kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é tiªu kho¶ng c¸ch tiªu thô b×nh qu©n ®Çu dïng gi÷a c− d©n thµnh thÞ vµ c− d©n ng−êi ®èi víi thÞt lîn, bß, cõu gi÷a c− n«ng th«n cã xu thÕ ngµy cµng lín. Tõ d©n thµnh thÞ vµ c− d©n n«ng th«n rót n¨m 1985 ®Õn n¨m 2006, chªnh lÖch chi 26 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(81)-2008
  6. N«ng nghiÖp Trung Quèc… phÝ tiªu dïng sinh ho¹t b×nh qu©n ®Çu qu©n mçi n¨m t¨ng tr−ëng 7,5%. NhËp ng−êi gi÷a c− d©n thµnh thÞ vµ c− d©n khÈu n«ng s¶n phÈm t¨ng tõ 5,3 tû USD n«ng th«n t¨ng tõ 2,1:1 lªn 3,6:1. Tû lªn 31,99 tû USD, b×nh qu©n mçi n¨m träng chi dïng cho thùc phÈm chiÕm t¨ng tr−ëng 13,7% (b¶ng 5). Trung Quèc trong tæng chi phÝ tiªu dïng sinh ho¹t ®· trë thµnh n−íc xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c− d©n n«ng th«n (hÖ sè Engel) gi¶m phÈm lín thø 5 thÕ giíi sau Mü, EU, tõ 57,8% xuèng cßn 43%, cña c− d©n Canada, Brasil, còng lµ n−íc nhËp khÈu thµnh thÞ th× gi¶m tõ 53,3% xuèng cßn n«ng s¶n phÈm lín thø 4 thÕ giíi ngoµi 35,8% (biÓu ®å 5). Kho¶ng c¸ch chªnh EU, Mü, NhËt B¶n, cã vai trß v« cïng lÖch chi dïng cho thùc phÈm b×nh qu©n quan träng trong thÞ tr−êng n«ng s¶n ®Çu ng−êi gi÷a c− d©n thµnh thÞ vµ c− phÈm thÕ giíi. d©n n«ng th«n më réng tõ 2,0:1 lªn 3,7:1 MÆc dï mËu dÞch n«ng s¶n cña Trung (Côc Thèng kª Nhµ n−íc, 2007). Quèc t¨ng tr−ëng t−¬ng ®èi nhanh, II. GIA NHËP WTO: N¤NG NGHIÖP nh−ng h¹n ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n TRUNG QUèC GIA NHËP HÖ THèNG trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ngo¹i TH¦¥NG M¹I THÕ GIíI th−¬ng cã xu thÕ gi¶m xuèng, tõ 13,3% 1. N«ng nghiÖp Trung Quèc: cïng n¨m 1992 xuèng cßn 3,2% n¨m 2006, chia sÎ lîi Ých cña nhÊt thÓ ho¸ kinh h¹n ng¹ch nhËp khÈu tõ 6,6% gi¶m tÕ toµn cÇu xuèng 4%. So s¸nh cã thÓ thÊy, trong kÕt HiÖn nay, Trung Quèc ®ang chuyÓn cÊu mËu dÞch cña nhiÒu quèc gia, xuÊt ®æi tõ thÓ chÕ kinh tÕ kÕ ho¹ch sang thÓ khÈu n«ng s¶n vÉn cã vai trß hÕt søc chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng, tõ kinh tÕ khÐp quan träng, vÝ dô nh− tæng kim ng¹ch kÝn sang tham gia vµo nhÊt thÓ ho¸ kinh xuÊt khÈu hµng ho¸ cña New Zealand cã tÕ toµn cÇu. N«ng nghiÖp Trung Quèc 59% lµ hµng n«ng s¶n, Chilª ®¹t 39%, kh«ng chØ thùc hiÖn t¨ng tr−ëng víi tèc Braxin ®¹t 32%, ¤xtr©ylia ®¹t 26%, Th¸i ®é cao, thay ®æi kÕt cÊu râ nÐt, mµ cßn Lan ®¹t 17%, Cana®a ®¹t 13% vµ Mü ®¹t cïng víi viÖc gia nhËp WTO, më cöa ®èi 10%. ngo¹i toµn diÖn thÞ tr−êng trong n−íc, Nh÷ng thµnh tÝch thùc tÕ trong t¨ng tiÕp tôc t¨ng thªm sù liªn kÕt víi hÖ tr−ëng mËu dÞch n«ng s¶n cña Trung thèng th−¬ng m¹i thÕ giíi. §Ó ®¶m b¶o Quèc cho thÊy, viÖc n«ng nghiÖp tham sù thèng nhÊt víi tèc ®é t¨ng tr−ëng cao gia vµo c¹nh tranh thÞ tr−êng quèc tÕ, cña mËu dÞch ®èi ngo¹i, mËu dÞch hµng cïng chia sÎ lîi Ých cña nhÊt thÓ ho¸ n«ng s¶n Trung Quèc còng cã sù ph¸t kinh tÕ toµn cÇu cã vai trß quan träng triÓn nhanh chãng. XuÊt khÈu n«ng s¶n trong viÖc thóc ®Èy nÒn kinh tÕ Trung Trung Quèc t¨ng tõ 11,3 tû USD n¨m Quèc ph¸t triÓn. 1992(1) lªn 31,03 tû USD n¨m 2006, b×nh 27 Nghiªn cøu trung quèc sè 2(81)-2008
  7. Tr×nh Quèc C−êng B¶ng 5: MËu dÞch n«ng s¶n phÈm Trung Quèc n¨m 1992 - 2006(a) §¬n vÞ 1992 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Gi¸ trÞ gia t¨ng tû n«ng nghiÖp (gi¸ 580 1199.3 1462.8 1541.2 1611.7 1709.2 2076.8 2307 2470 NDT hiÖn t¹i) Gi¸ trÞ gia t¨ng tû n«ng nghiÖp b (gi¸ 105.3 143.6 176.7 186.1 194.6 206.4 250.9 281.6 309.8 USD hiÖn t¹i) XuÊt khÈu n«ng tû 11.30 14.40 15.60 16.10 18.10 21.20 23.10 27.60 31.03 s¶n USD NhËp khÈu n«ng tû 5.30 12.20 11.20 11.80 12.40 18.90 28.00 28.70 31.99 s¶n USD XuÊt khÈu tÞnh tû 6.00 2.20 4.40 4.30 5.70 2.30 -4.90 -1.10 -0.96 n«ng s¶n USD Tû träng trong tæng kim ng¹ch mËu dÞch XuÊt khÈu n«ng % 13.3 9.7 6.3 6.1 5.6 4.8 3.9 3.6 3.2 s¶n NhËp khÈu n«ng % 6.6 9.2 5 4.9 4.2 4.6 5.0 4.3 4.0 s¶n Tû träng gi¸ trÞ gia t¨ng n«ng nghiÖp t−¬ng ®èi XuÊt khÈu n«ng % 10.8 10 8.8 8.7 9.3 10.3 9.2 9.8 10.0 s¶n NhËp khÈu n«ng % 5 8.5 6.3 6.4 6.4 9.2 11.2 10.2 10.3 s¶n Tæng ng¹ch xuÊt % 15.8 18.5 15.2 15 15.7 19.4 20.4 20.0 20.3 nhËp khÈu n«ng s¶n Chó thÝch: a. N«ng s¶n phÈm trong b¶ng nµy ®−îc thèng kª theo “§Þnh nghÜa cña WTO + thuû s¶n” (tøc thùc phÈm + nguyªn liÖu n«ng nghiÖp). b. TÝnh to¸n theo tû gi¸ hèi ®o¸i quan ph−¬ng gi÷a ®ång NDT víi USD. Nguån: Tæng côc H¶i quan: “Thèng kª h¶i quan Trung Quèc”; Côc Thèng kª Nhµ n−íc: “Niªn gi¸m thèng kª Trung Quèc”, c¸c kú trong lÞch sö. Tr−íc hÕt, xuÊt khÈu n«ng s¶n cña ngo¹i tÖ rÊt quan träng. Trong vßng 12 Trung Quèc ®· tõng cã ý nghÜa ®ãng gãp n¨m tõ n¨m 1992 ®Õn 2003, xuÊt siªu 28 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(81)-2008
  8. N«ng nghiÖp Trung Quèc… ngo¹i th−¬ng Trung Quèc tæng céng ®¹t th−¬ng cña c¶ n−íc. N¨m 2003 ®¹t 2,35 242,65 tû USD, xuÊt khÈu thuÇn n«ng tû USD, chiÕm 9,2%, nh−ng b¾t ®Çu tõ s¶n tæng céng ®¹t 51,33 tû USD, chiÕm n¨m 2004, mËu dÞch n«ng s¶n cña Trung 21,2%. Trong ®ã, n¨m 1992 xuÊt khÈu Quèc b¾t ®Çu b−íc vµo giai ®o¹n nhËp thuÇn n«ng s¶n ®¹t 2,62 tû USD, chiÕm siªu, vai trß cèng hiÕn ngo¹i tÖ cña n«ng s¶n cã xu h−íng kÕt thóc. trªn 60% kim ng¹ch xuÊt siªu ngo¹i B¶ng 6: XuÊt khÈu n«ng s¶n Trung Quèc: N«ng s¶n theo lo¹i h×nh tËp trung lao ®éng v ®Êt ®ai H¹n ng¹ch H¹n ng¹ch triÖu USD triÖu USD triÖu USD % % ）（ ）（ 1998 13258.0 9223.4 69.6 2065.3 15.6 1999 12895.0 9409.6 73.0 1969.7 15.3 2000 15035.6 10970.9 73.0 2533.2 16.8 2001 15975.1 12589.6 78.8 1716.3 10.7 2002 18019.0 13755.4 76.3 2495.1 13.8 2003 21243.4 16005.8 75.3 3198.2 15.1 2004 23216.2 20295.0 87.4 2314.9 10.0 2005 27234.5 23249.6 85.4 3264.6 12.0 2006 31167.8 27384.8 87.9 2968.0 9.5 Chó thÝch: a. N«ng s¶n theo lo¹i h×nh tËp trung lao ®éng: thuû s¶n, s¶n phÈm ch¨n nu«i, s¶n phÈm lµm v−ên, s¶n phÈm gia c«ng n«ng s¶n. b. N«ng s¶n theo lo¹i h×nh tËp trung ®Êt ®ai: n«ng s¶n cã khèi l−îng lín nh− l−¬ng thùc, c©y h¹t dÇu, b«ng… Nguån: ChØnh lý theo sè liÖu thèng kª h¶i quan Trung Quèc. Thø hai, ph¸t huy vai trß ngµy cµng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp t¹o ra gÇn 28 vÞ trÝ lín ®èi víi viÖc më réng viÖc lµm cho lµm viÖc (Tr×nh Quèc C−êng, 2004). n«ng d©n, thóc ®Èy t¨ng thu nhËp cho B¶ng 6 cho thÊy, viÖc xuÊt khÈu n«ng n«ng d©n vµ ®iÒu chØnh c¬ cÊu n«ng s¶n theo lo¹i h×nh tËp trung nhiÒu lao nghiÖp, n©ng cao søc c¹nh tranh cña ®éng chiÕm 87,8% kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng nghiÖp. Nh÷ng nghiªn cøu cã liªn n«ng s¶n cña Trung Quèc, kh«ng nh÷ng quan cho thÊy, hÖ sè nh©n xuÊt khÈu thÕ cßn cã xu thÕ tiÕp tôc më réng. §iÒu n«ng s¶n cña Trung Quèc n¨m 2002 lµ nµy cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc 1,66, t−¬ng ®−¬ng víi ho¹t ®éng kinh tÕ n©ng cao søc c¹nh tranh cña n«ng xuÊt khÈu 1 USD n«ng s¶n cã thÓ ph¸t nghiÖp Trung Quèc còng nh− ®Ó nÒn sinh ra 1,66 USD ngoµi ®Þnh møc. Cø n«ng nghiÖp Trung Quèc ph¸t huy −u thÕ so s¸nh. mçi 1 USD xuÊt khÈu n«ng s¶n cã thÓ 29 Nghiªn cøu trung quèc sè 2(81)-2008
  9. Tr×nh Quèc C−êng Thø ba, nhËp khÈu n«ng s¶n ®· lµm n«ng s¶n. NhËp khÈu ®Ëu t−¬ng ®· v−ît gi¶m ¸p lùc thiÕu hôt nguyªn liÖu n«ng 1,8 lÇn so víi con sè 1550 v¹n tÊn s¶n nghiÖp, thóc ®Èy n«ng nghiÖp ph¸t huy xuÊt trong n−íc. §iÒu nµy cã nghÜa lµ −u thÕ so s¸nh vµ −u ho¸ viÖc ph©n phèi trªn 80% nhu cÇu ®ç t−¬ng lét vá trong nguån tµi nguyªn n«ng nghiÖp. B¶ng 7 n−íc ®−îc nhËp khÈu tõ n−íc ngoµi. cho thÊy, n¨m 2006, ë Trung Quèc, trong TiÕp ®ã lµ b«ng, l−îng nhËp khÈu lµ 31,99 tû USD nhËp khÈu n«ng s¶n, n«ng 364,3 v¹n tÊn, ®¹t 4,9 tû USD, chiÕm s¶n theo h×nh thøc tËp trung nhiÒu ®Êt 15,3% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu n«ng ®ai vµ cã tÝnh tµi nguyªn chiÕm 63,3%. s¶n. Ngoµi ra, Trung Quèc cßn nhËp VÝ dô n¨m 2006, Trung Quèc nhËp khÈu khÈu mét sè n«ng s¶n cã tÝnh nguyªn 2827 v¹n tÊn ®ç t−¬ng, ®¹t 7,5 tû USD, liÖu nh− c¸ ®«ng l¹nh, dÇu cä, bét c¸, l«ng cõu v.v… chiÕm 23,4% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu B¶ng 7: C¬ cÊu nhËp khÈu n«ng s¶n Trung Quèc 2006 Tû lÖ trong tæng Kim ng¹ch nhËp L−îng nhËp khÈu kim ng¹ch nhËp khÈu khÈu n«ng s¶n (v¹n tÊn) (tû USD) (%) §ç t−¬ng 2827 7,5 23.4 B«ng 364.3 4,9 15.3 C¸ ®«ng l¹nh 172.8 2,41 7.5 DÇu cä 420 1,9 5.9 L«ng cõu 27.8 1,26 3.9 Bét c¸ dïng l m thøc ¨n gia sóc 97.9 0,94 2.9 DÇu ®Ëu n nh 15.4 0,8 2.5 §−êng ¨n 136.5 0,55 1.7 MÆt h ng kh¸c 11,73 36.7 Tæng kim ng¹ch nhËp khÈu n«ng s¶n 31,99 100 Nguån: ChØnh lý theo sè liÖu thèng kª h¶i quan Trung Quèc. 2. N«ng nghiÖp Trung Quèc tham kinh tÕ thÕ giíi ë møc ®é t−¬ng ®èi lín. gia vµo hÖ thèng mËu dÞch thÕ giíi ë Trung Quèc võa chia sÎ nh÷ng lîi Ých to møc ®é nµo? lín cña toµn cÇu ho¸ kinh tÕ, còng võa trë thµnh ®éng lùc thóc ®Èy t¨ng tr−ëng Nh×n tæng thÓ, hiÖn nay, nÒn kinh tÕ kinh tÕ thÕ giíi, khiÕn cho cã nhiÒu quèc Trung Quèc ®· gia nhËp vµo hÖ thèng 30 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(81)-2008
  10. N«ng nghiÖp Trung Quèc… quan träng. Trung Quèc ®· tõ vÞ trÝ lµ gia ®−îc h−ëng lîi Ých h¬n n÷a. HiÖn nay, n−íc nhËp khÈu n«ng s¶n lín thø 8 thÕ Trung Quèc ®· trë thµnh n−íc thu hót giíi vµo nh÷ng n¨m ®Çu thËp niªn 90 ®Çu t− trùc tiÕp ngo¹i th−¬ng lín nhÊt, v−¬n lªn vÞ trÝ thø 4 sau EU, Mü vµ møc ®é phôc thuéc vµo mËu dÞch ®èi NhËt B¶n. HiÖn nay, Trung Quèc lµ quèc ngo¹i cña nÒn kinh tÕ Trung Quèc ®· lªn gia nhËp khÈu mét sè n«ng s¶n nh− ®ç tíi 67%(2). t−¬ng, b«ng, dÇu cä, long cõu, ®¹i m¹ch, MÆc dï møc ®é liªn quan(3) gi÷a n«ng ®−êng ¨n v.v… lín nhÊt thÕ giíi. nghiÖp Trung Quèc víi thÞ tr−êng thÕ 3. TiÕp tôc më cöa ®èi ngo¹i: thêi giíi ngµy cµng t¨ng lªn, tõ 15,8% n¨m kú qu¸ ®é sau khi gia nhËp WTO 1992 lªn 20,3% n¨m 2006 (b¶ng 5), nh−ng ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ Trung MÆc dï hiÖn nay møc ®é tham gia cña Quèc mµ nãi, møc ®é phô thuéc th−¬ng n«ng nghiÖp Trung Quèc vµo mËu dÞch m¹i cña n«ng nghiÖp kh«ng râ rµng. So n«ng s¶n thÕ giíi cßn t−¬ng ®èi h¹n hÑp, s¸nh quèc tÕ cã thÓ thÊy, hiÖn nay, xuÊt nh−ng trªn thùc tÕ, tõ khi gia nhËp khÈu n«ng s¶n cña Trung Quèc chØ WTO vµo cuèi n¨m 2001, nh÷ng rµo c¶n chiÕm 10% trong gi¸ trÞ gia t¨ng n«ng ng¨n n«ng nghiÖp Trung Quèc më cöa nghiÖp quèc néi(4), cßn cña Mü lµ 41,1%, toµn diÖn thÞ tr−êng ®· c¬ b¶n ®−îc gì EU lµ 34%, Nga lµ 36%(5). ë nh÷ng quèc bá. §Æc biÖt lµ b¾t ®Çu tõ n¨m 2005, nÒn gia mµ xuÊt khÈu n«ng s¶n chiÕm ®Þa vÞ n«ng nghiÖp Trung Quèc c¬ b¶n kÕt thóc chñ ®¹o nh− Cana®a, ¤xtr©ylia, Braxin thêi kú qu¸ ®é giµnh ®−îc trong ®µm vµ Th¸i Lan… th× møc ®é phô thuéc vµo ph¸n gia nhËp WTO, b−íc vµo “thêi kú th−¬ng m¹i cña n«ng nghiÖp lªn ®Õn hËu qu¸ ®é” gia nhËp WTO. Trung Quèc 90% - 175%. §iÒu nµy cã nghÜa lµ ngµnh trë thµnh mét trong nh÷ng quèc gia më n«ng nghiÖp cña nh÷ng quèc gia nµy cöa thÞ tr−êng n«ng s¶n réng nhÊt trªn phô thuéc rÊt nhiÒu vµo thÞ tr−êng thÕ thÕ giíi. giíi, viÖc thóc ®Èy tù do hãa thÞ tr−êng Thø nhÊt, thuÕ quan hµng n«ng s¶n n«ng s¶n quèc tÕ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh gi¶m ®Õn ®iÓm cuèi cïng trong cam kÕt, ®èi víi viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cña tøc lµ tõ møc 23,2% tr−íc khi gia nhËp c¸c quèc gia nµy. Râ rµng, sù t¨ng WTO vµo n¨m 2001 xuèng cßn 15,3% tr−ëng n«ng nghiÖp Trung Quèc phô n¨m 2006, thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi møc thuéc cµng nhiÒu vµo nhu cÇu bªn trong thuÕ quan trung b×nh cña hµng n«ng s¶n th× tµi nguyªn n«ng nghiÖp sÏ chñ yÕu thÕ giíi lµ 62% (biÓu ®å 6), trë thµnh mét ®−îc bè trÝ vµo viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trong nh÷ng quèc gia cã tæng møc thuÕ cung cÊp s¶n phÈm n«ng s¶n chñ yÕu quan hµng n«ng s¶n thÊp nhÊt trªn thÕ nh− l−¬ng thùc… trong n−íc. Ng−îc l¹i, giíi hiÖn nay. møc ®é phô thuéc vµo nhËp khÈu cña Thø hai, kÓ tõ n¨m 2004, sè l−îng n«ng s¶n Trung Quèc ngµy cµng cao, tõ h¹n ng¹ch ph©n phèi møc thuÕ quan 5% n¨m 1992 lªn 10,3% n¨m 2006, cã nhËp khÈu hµng n«ng s¶n träng ®iÓm nghÜa lµ Trung Quèc ®ang trë thµnh mét nh− l−¬ng thùc ®· ®¹t ®iÓm cao nhÊt. n−íc nhËp khÈu n«ng s¶n lín ngµy cµng 31 Nghiªn cøu trung quèc sè 2(81)-2008
  11. Tr×nh Quèc C−êng Tr−íc m¾t sÏ tiÕp tôc duy tr× møc cao b−íc gi¶m xuèng. N¨m 2005 ®· xãa bá nh− vËy (b¶ng 8). VÝ dô, tiÓu m¹ch lµ chÕ ®é kinh doanh chØ ®Þnh nhËp khÈu 963,6 v¹n tÊn, ng« lµ 720 v¹n tÊn, ®èi víi mÆt hµng l«ng cõu vµ sîi len. ®−êng ¨n lµ 194,5 v¹n tÊn, b«ng lµ 89,4 N¨m 2006 xãa bá qu¶n lý h¹n ng¹ch v¹n tÊn. Ngo¹i trõ tiÓu m¹ch tiÕp tôc ph©n phèi thuÕ quan nhËp khÈu ®èi víi ®¶m b¶o tØ lÖ mËu dÞch quèc doanh lµ mÆt hµng dÇu ®Ëu nµnh, dÇu cä, dÇu h¹t 90% ra, tû lÖ mËu dÞch quèc doanh cña c¶i, thùc hiÖn qu¶n lý thuÕ quan ®¬n nhÊt 9%. nh÷ng mÆt hµng n«ng s¶n kh¸c sÏ tõng B¶ng 8: H¹n ng¹ch thuÕ quan h ng n«ng s¶n Trung Quèc n¨m 2006 Møc thuÕ Møc thuÕ H¹n ng¹ch Kh«ng chia quan trong quan ngo i Chia STE (%) (10.000 t Ên) STE (%) h¹n ng¹ch h¹n ng¹ch (%) (%) Lóa m¹ch 963.6 1% 90% 10% 65 Ng« 720 1-10% 60 40 65 G¹o 532 1-9% 50 50 65 §−êng ¨n 194.5 15% 70 30 50 B«ng 89.4 1% 33 67 40 Sîi len 28.7 1% 38 Nguån: MOFCOM. n«ng nghiÖp gÆp ph¶i nh− hÇu hÕt mäi Thø ba, Trung Quèc cam kÕt kÓ tõ khi ng−êi ®Òu lo l¾ng kh«ng xuÊt hiÖn. gia nhËp WTO ®· xãa bá ®−îc chÕ ®é hç Nguyªn nh©n cña nã nh− sau: trî xuÊt khÈu n«ng s¶n, cam kÕt sÏ h¹n Thø nhÊt, ChÝnh phñ Trung Quèc rÊt chÕ møc hç trî vµng trong viÖc hç trî trong n−íc ë møc 8,5%, thÊp h¬n møc cña coi träng vÊn ®Ò “tam n«ng”, c¨n cø vµo c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn kh¸c. t×nh h×nh míi khi gia nhËp WTO, ¸p dông mét lo¹t biÖn ph¸p chÝnh s¸ch hç 4. V× sao ¶nh h−ëng khi gia nhËp trî n«ng nghiÖp trùc tiÕp h¬n, cã hiÖu WTO ®èi víi n«ng nghiÖp Trung qu¶ h¬n (b¶ng th«ng tin 1, b¶ng 9), thóc Quèc kh«ng lín ®Èy ®iÒu chØnh chiÕn l−îc n«ng nghiÖp Tõ khi Trung Quèc gia nhËp WTO ®Õn vµ kÕt cÊu kinh tÕ n«ng th«n, n©ng cao nay, c¸c hµng n«ng s¶n chñ lùc nh− l−¬ng søc c¹nh tranh cña n«ng nghiÖp, thóc thùc mµ n−íc ngoµi cã −u thÕ kh«ng vµo ®Èy n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n thÞ tr−êng Trung Quèc nh− ®· dù ®o¸n, ph¸t triÓn æn ®Þnh bÒn v÷ng. t×nh h×nh xung ®ét nghiªm träng mµ 32 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(81)-2008
  12. N«ng nghiÖp Trung Quèc… B¶NG TH¤NG TIN 1: §IÒU CHØNH CHÝNH S¸CH CñA TRUNG QUèC Tõ n¨m 2001, chÝnh s¸ch n«ng nghiÖp míi ChÝnh phñ Trung Quèc ¸p dông: 1. ChÝnh s¸ch thu thuÕ n«ng nghiÖp: xo¸ bá thuÕ n«ng nghiÖp, thuÕ giÕt mæ gia sóc, thuÕ ch¨n nu«i, thuÕ ®Æc s¶n n«ng nghiÖp; 2. ChÝnh s¸ch hç trî: hç trî trùc tiÕp ®èi víi n«ng d©n trång l−¬ng thùc (b¾t ®Çu tõ n¨m 2004), hç trî më réng gièng (b¾t ®Çu n¨m 2004), hç trî thu mua m¸y mãc n«ng cô (b¾t ®Çu n¨m 2004), hç trî tæng hîp t− liÖu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp (b¾t ®Çu n¨m 2006); 3. Gi¸ thu mua thÊp nhÊt l−¬ng thùc, lóa g¹o (b¾t ®Çu n¨m 2005), lóa m× (b¾t ®Çu n¨m 2006); 4. Hç trî tæng hîp t− liÖu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp (b¾t ®Çu n¨m 2006) B¶ng 9: ChÝnh s¸ch ®Òn bï n«ng nghiÖp Trung Quèc (100 triÖu NDT) N¨m 2004 N¨m 2005 N¨m 2006 Hç trî trùc tiÕp l−¬ng thùc 116 132 142 Hç trî më réng gièng 28,52 37,52 40,2 Hç trî thu mua m¸y mãc n«ng cô 0,7 3 6,7 Hç trî tæng hîp t− liÖu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp _ _ 125 Nguån: Bé Tµi chÝnh Thø hai, hiÖu øng tr× trÖ cña ¶nh thÞ tr−êng Trung Quèc. h−ëng gia nhËp WTO lµm cho t¸c ®éng 5. ¶nh h−ëng cña thêi kú qu¸ ®é cña ¸p lùc c¹nh tranh quèc tÕ ®èi víi sau khi gia nhËp WTO n«ng nghiÖp Trung Quèc trong mét thêi Thêi kú qu¸ ®é sau khi gia nhËp WTO gian ng¾n ch−a thÓ hiÖn ra ngoµi. cña n«ng nghiÖp Trung Quèc cã nghÜa lµ Thø ba, sù biÕn ®éng vÒ gi¸ cña thÞ n«ng nghiÖp Trung Quèc b−íc vµo giai tr−êng trong vµ ngoµi n−íc vÒ kh¸ch ®o¹n míi më cöa ®èi ngo¹i, sÏ tõng b−íc quan ®· lµm gi¶m bít ¸p lùc nhËp khÈu. tham gia vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ VÝ dô n¨m 2002, do c¸c n−íc s¶n xuÊt kinh tÕ. Nh÷ng nh©n tè cã lîi cho n«ng l−¬ng thùc chñ yÕu trªn thÕ giíi bÞ thiªn nghiÖp Trung Quèc sÏ dÇn dÇn mÊt ®i, tai nghiªm träng, dÉn ®Õn gi¸ l−¬ng thùc mét sè nh©n tè bÊt lîi ë tÇng thø s©u quèc tÕ t¨ng 25-30%, mµ trong thêi gian ®ang hiÖn ra, ¸p lùc c¹nh tranh quèc tÕ tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2003, gi¸ l−¬ng mµ n«ng nghiÖp ph¶i ®èi mÆt sÏ n©ng thùc cña Trung Quèc liªn tôc gi¶m lªn toµn diÖn. §Æc biÖt lµ côc diÖn n«ng xuèng trong 7 n¨m, l−¬ng thùc n−íc nghiÖp truyÒn thèng kinh doanh ph©n ngoµi kh«ng cã ®iÒu kiÖn gi¸ c¶ gia nhËp 33 Nghiªn cøu trung quèc sè 2(81)-2008
  13. Tr×nh Quèc C−êng t¸n, quy m« nhá cña Trung Quèc sÏ khã thÞ tr−êng trong n−íc sÏ n¶y sinh nh÷ng c¹nh tranh víi n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i ho¸, ¶nh h−ëng s©u s¾c: Mét lµ, sÏ v−ît qu¸ quy m« lín cña n−íc ngoµi, trong thêi môc tiªu tû lÖ tù cung cÊp 95% l−¬ng gian dµi sÏ kh«ng cã sù thay ®æi; m«i thùc ®Ò ra n¨m 1996 cña Trung Quèc. tr−êng mËu dÞch hµng n«ng s¶n quèc tÕ Hai lµ, t¹o th¸ch thøc ®èi víi môc tiªu kh«ng c«ng b»ng h×nh thµnh do c¸c n−íc ®iÒu chØnh “c©n b»ng chÆt chÏ cung cÇu ph¸t triÓn hç trî cao, b¶o hé cao ®èi víi l−¬ng thùc gi¸ cao”, trong t×nh h×nh thÞ n«ng nghiÖp trong thêi gian ng¾n còng tr−êng cã lîi cho ng−êi n«ng d©n trång sÏ kh«ng cã sù thay ®æi c¬ b¶n. ¶nh trät hiÖn nay, nhËp khÈu l−¬ng thùc sÏ h−ëng vµ th¸ch thøc ®èi víi n«ng nghiÖp t¨ng ¸p lùc gi¸ c¶ trong n−íc, trùc tiÕp Trung Quèc sau khi gia nhËp WTO lµ tæn h¹i ®Õn lîi Ých cña n«ng d©n trång l©u dµi, trong thêi kú qu¸ ®é sau khi gia trät, kh«ng cã lîi cho t¨ng s¶n xuÊt nhËp sÏ dÇn dÈn thÓ hiÖn. BiÓu hiÖn cô l−¬ng thùc trong n−íc. Ba lµ, ¶nh h−ëng thÓ ë: ®Õn sù ph¸t huy hiÖu øng chÝnh s¸ch hç trî n«ng d©n cña ChÝnh phñ, ®Æc biÖt sÏ Thø nhÊt, ¸p lùc nhËp khÈu n«ng s¶n lµm gi¶m thÊp vai trß tÝch cùc cña biÖn phÈm ngµy cµng lín. Vµi n¨m gÇn ®©y, ph¸p hç trî s¶n xuÊt l−¬ng thùc hiÖn cã. nhËp khÈu n«ng s¶n phÈm nh− ®Ëu t−¬ng, b«ng… t¨ng m¹nh. Ch¼ng h¹n, Thø hai, nhËp siªu hµng n«ng s¶n cã nhËp khÈu ®Ëu t−¬ng ®· v−ît qu¸ 1,8 kh¶ n¨ng sÏ trë thµnh th−êng xuyªn. lÇn s¶n l−îng trong n−íc, l−îng nhËp N¨m 2004, lÇn ®Çu tiªn n«ng s¶n phÈm khÈu b«ng ®· v−ît qu¸ 4 lÇn so víi ®Þnh xuÊt hiÖn nhËp siªu mËu dÞch 4,64 tû møc ph©n phèi, møc ®é phô thuéc vµo USD, n¨m 2005 - 2006 tiÕp tôc duy tr× nhËp khÈu ®¹t trªn 40%, ë møc ®é rÊt côc diÖn nhËp siªu. C¨n cø vµo kÕt cÊu lín ®· ¶nh h−ëng ®Õn s¶n xuÊt trong cung cÇu n«ng s¶n phÈm cña Trung n−íc vµ vÊn ®Ò t¨ng thu cña n«ng d©n, Quèc vµ ®Æc tr−ng tù nhiªn cña tµi thu hót sù chó ý réng r·i trong n−íc. nguyªn n«ng nghiÖp, chóng t«i cã ph¸n ®o¸n ban ®Çu, sau nµy mËu dÞch n«ng §iÓm ®Æc biÖt ®¸ng ®−îc coi träng lµ, s¶n phÈm Trung Quèc sÏ xuÊt hiÖn xu sè l−îng h¹n ng¹ch ph©n phèi thuÕ quan thÕ nhËp lín h¬n xuÊt, nhËp siªu th−¬ng nhËp khÈu l−¬ng thùc Trung Quèc mçi m¹i cã kh¶ n¨ng trë thµnh th−êng xuyªn. n¨m ®¹t 2216 v¹n tÊn, chiÕm 15% l−îng §©y lµ mét trong nh÷ng nh©n tè tiÒm hµng ho¸. Theo nhu cÇu l−¬ng thùc cña tµng ¶nh h−ëng ®Õn c©n b»ng thu chi Trung Quèc, h¹n ng¹ch ph©n phèi gi¶m quèc tÕ. xuèng thµnh l−¬ng thùc th« (bao gåm Thø ba, ®é khã trong viÖc qu¶n lý vµ h¹n ng¹ch ph©n phèi dÇu ®Ëu nµnh dù phßng rñi ro thÞ tr−êng quèc tÕ t¨ng thµnh ®Ëu t−¬ng), th× sè l−îng h¹n lªn. Cïng víi viÖc më cöa ®èi ngo¹i toµn ng¹ch ph©n phèi nhËp khÈu l−¬ng thùc diÖn cña c¸c lÜnh vùc, nh÷ng rñi ro, ®¹t 4107 v¹n tÊn, t−¬ng ®−¬ng víi 8-9% th¸ch thøc cña thÞ tr−êng quèc tÕ mµ tæng l−îng tiªu thô l−¬ng thùc trong Trung Quèc ph¶i ®èi mÆt ngµy cµng n−íc(6). NÕu nh−, nhËp khÈu toµn bé vµo 34 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(81)-2008
  14. N«ng nghiÖp Trung Quèc… nhiÒu, ®é khã trong dù phßng vµ ho¸ gi¶i ®æi lín, ®iÒu nµy sÏ ¶nh h−ëng ®Õn vÊn ngµy cµng lín. Rñi ro cña thÞ tr−êng ®Ò viÖc lµm vµ thu nhËp cña phÇn lín n«ng s¶n quèc tÕ v« cïng phøc t¹p. VÝ dô, n«ng d©n, tõ ®ã ¶nh h−ëng ®Õn vÊn ®Ò cuèi th¸ng 4-2004, gi¸ c¶ thÞ tr−êng ®Ëu mang tÝnh toµn côc lµ c¶i c¸ch ph¸t triÓn t−¬ng quèc tÕ biÕn ®éng m¹nh, rñi ro thÞ kinh tÕ vµ æn ®Þnh x· héi cña Trung Quèc. tr−êng th«ng qua hÖ thèng tiªu thô cña c«ng ty xuyªn quèc gia nhanh chãng III. NH÷NG TH¸CH THøC Vµ VÊN §Ò chuyÓn vµo thÞ tr−êng trong n−íc, dÉn QUAN TRäNG Tõ NAY VÒ SAU ®Õn doanh nghiÖp Ðp ®Ëu t−¬ng trong Tõ nh÷ng n¨m 90 thÕ kû XX ®Õn nay, n−íc bÞ tæn thÊt toµn diÖn, tæn thÊt theo n«ng nghiÖp Trung Quèc ph¸t triÓn sang tÝnh to¸n ban ®Çu ®Õn 5 tû NDT. giai ®o¹n míi, quan hÖ cung cÇu n«ng Thø t−, m«i tr−êng mËu dÞch n«ng s¶n cã nh÷ng thay ®æi quan träng, cã s¶n phÈm quèc tÕ ngµy cµng phøc t¹p. b−íc chuyÓn ®æi mang tÝnh lÞch sö tõ Trung Quèc sÏ b−íc vµo thêi kú cä s¸t thiÕu hôt l©u dµi sang c¬ b¶n c©n b»ng th−¬ng m¹i cao. Hµng rµo th−¬ng m¹i tæng l−îng, phong phó cã d−. Sù thay ®æi mang tÝnh kü thuËt, chèng b¸n ph¸ gi¸, râ rÖt cña viÖc n©ng cao møc thu nhËp, ®iÒu kho¶n b¶o ®¶m ®Æc biÖt(7) v.v… sÏ kÕt cÇu nhu cÇu tiªu dïng, hµng n«ng trë thµnh rµo c¶n chñ yÕu trong xuÊt s¶n tõ chñ yÕu lµ nhu cÇu vÒ sè l−îng khÈu hµng n«ng s¶n cña Trung Quèc tõ chuyÓn sang nhu cÇu song trïng c¶ sè nay vÒ sau, c¸c kiÓu hµng rµo míi nh− l−îng vµ chÊt l−îng; n«ng nghiÖp ph¸t “hµng rµo d− luËn”(8) còng cã xu thÕ t¨ng triÓn chuyÓn tõ chñ yÕu chÞu sù trãi buéc lªn. C¸c n−íc ph¸t triÓn tiÕp tôc hç trî cña tµi nguyªn tr−íc kia sang trãi buéc lín ®èi víi n«ng nghiÖp, bu«n b¸n hµng song trïng cña tµi nguyªn vµ thÞ tr−êng. n«ng s¶n quèc tÕ bÞ bãp mÐo nghiªm Cuèi n¨m 2001, Trung Quèc gia nhËp träng, b−íc ®i cña quy t¾c míi vµ tr×nh WTO, ®· ®Æt n«ng nghiÖp Trung Quèc tù míi trong mËu dÞch n«ng nghiÖp quèc vµo tiÕn tr×nh nhÊt thÓ ho¸ kinh tÕ toµn tÕ thiÕt lËp t¹i ®µm ph¸n Doha rÊt khã cÇu, ph¶i ®èi mÆt víi th¸ch thøc song kh¨n. §iÒu nµy sÏ ¶nh h−ëng ®Õn viÖc trïng cña c¹nh tranh gi÷a thÞ tr−êng Trung Quèc ph¸t huy −u thÕ so s¸nh, më réng −u thÕ xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n trong n−íc vµ thÞ tr−êng quèc tÕ. M«i trong mét thêi gian tõ nay vÒ sau. tr−êng vµ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp Trung Quèc cã nh÷ng biÕn ®æi to Trong thêi gian tõ nay vÒ sau, võa lín. kh«ng cã lîi cho Trung Quèc ph¸t huy vµ më réng −u thÕ xuÊt khÈu n«ng s¶n NhiÒu n¨m kÓ tõ nay vÒ sau, Trung phÈm, võa cã thÓ do sù t¨ng gi¸ m¹nh Quèc ®ang ë vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nhËp khÈu n«ng s¶n phÈm, h×nh míi víi GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi tõ thµnh xung ®ét ®èi víi thÞ tr−êng n«ng 1000 USD ®Õn 3.000 USD, sÏ b−íc vµo s¶n trong n−íc. Trong bèi c¶nh d©n sè thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, ®« thÞ ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ph¸t triÓn nhanh chãng. n«ng th«n Trung Quèc ch−a cã chuyÓn 35 Nghiªn cøu trung quèc sè 2(81)-2008
  15. Tr×nh Quèc C−êng Kinh nghiÖm quèc tÕ cho thÊy, ®©y lµ c¬ thuËt còng ®Òu rÊt khã kh¨n. Lµm thÕ héi chiÕn l−îc ®Ó Trung Quèc ph¸t triÓn, nµo ®Ó b¶o ®¶m vÊn ®Ò an toµn l−¬ng còng lµ th¸ch thøc tr−íc c¸c m©u thuÉn thùc cho d©n sè quy m« lín lµ vÊn ®Ò næi cém. Trong thêi kú quan träng nµy, chiÕn l−îc tõ nay vÒ sau mµ n«ng nghiÖp Trung Quèc kh«ng thÓ nÐ tr¸nh. nç lùc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò “tam n«ng”, tiÕp tôc ph¸t huy vai trß hç trî cña n«ng 2. M©u thuÉn trãi buéc chÆt chÏ cña nghiÖp, kinh tÕ n«ng th«n ®èi víi kinh tÕ tµi nguyªn n«ng nghiÖp ngµy cµng næi quèc d©n, kh«ng chØ liªn quan tíi viÖc cém. Ng−êi ®«ng ®Êt Ýt lµ t×nh h×nh c¬ t¨ng thu nhËp cña n«ng d©n, t¨ng hiÖu b¶n cña Trung Quèc. HiÖn nay, diÖn tÝch qu¶ cña n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn cña canh t¸c b×nh qu©n ®Çu ng−êi cña Trung n«ng th«n, mµ cßn ¶nh h−ëng trùc tiÕp Quèc kh«ng ®Õn 5 mÉu, chØ b»ng 43% ®Õn viÖc n¾m b¾t c¬ héi chiÕn l−îc cña møc b×nh qu©n cña thÕ giíi. XÐt vÒ l©u Trung Quèc, liªn quan ®Õn ®¹i côc ph¸t dµi, m©u thuÉn gi÷a d©n sè gia t¨ng, ®Êt triÓn kinh tÕ quèc d©n vµ x· héi. Tuy canh t¸c gi¶m, tµi nguyªn ®Êt canh t¸c nhiªn, n«ng nghiÖp Trung Quèc hiÖn khã kh¨n sÏ lu«n lu«n tån t¹i. Tµi vÉn lµ mét kh©u yÕu nhÊt trong nÒn nguyªn n−íc b×nh qu©n ®Çu ng−êi còng kinh tÕ quèc d©n, mét sè m©u thuÉn ë chØ b»ng møc b×nh qu©n thÕ giíi, h¹n tÇng thø s©u ¶nh h−ëng l©u dµi ®Õn sù h¸n vµ thiÕu n−íc nghiªm träng ®· trë ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ thµnh “nót cæ chai” h¹n chÕ sù ph¸t n«ng th«n ch−a ®−îc gi¶i quyÕt c¨n b¶n. triÓn n«ng nghiÖp cña khu vùc T©y B¾c, Trong thêi gian cã thÓ dù ®o¸n ®−îc, Hoa B¾c vµ khu vùc miÒn Trung. Sau Trung Quèc lµ mét n−íc n«ng nghiÖp lín nµy, nh÷ng m©u thuÉn c¨ng th¼ng cña ®ang ph¸t triÓn, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tµi nguyªn n«ng nghiÖp h¹n chÕ n«ng n«ng nghiÖp sÏ ph¶i ®èi mÆt víi ngµy nghiÖp ph¸t triÓn sÏ ngµy cµng næi cém, cµng nhiÒu ¸p lùc vµ th¸ch thøc, trong uy hiÕp trùc tiÕp an toµn l−¬ng thùc vµ ®ã cã mét sè vÊn ®Ò t−¬ng ®èi næi cém lµ: cung øng n«ng s¶n cña Trung Quèc. 1. D©n sè vµ ¸p lùc vÒ nhu cÇu tiªu 3. Søc c¹nh tranh quèc tÕ cña n«ng thô thùc phÈm ngµy cµng t¨ng. Cuèi nghiÖp trong thêi gian ng¾n khã cã thÓ n¨m 2006, d©n sè Trung Quèc lµ 1,314 ®−îc n©ng cao. Trong xu thÕ ngµy cµng tû ng−êi, dù tÝnh ®Õn n¨m 2010 sÏ lªn ®i s©u vµo hÖ thèng th−¬ng m¹i thÕ giíi, ®Õn 1,345 tû. Theo dù tÝnh, víi c¬ cÊu vµ chªnh lÖch vÒ kü thuËt tiªn tiÕn, chÊt tæng nhu cÇu tiªu thô thùc phÈm hiÖn l−îng s¶n phÈm vµ søc c¹nh tranh chØnh nay, ®Õn n¨m 2010, l−îng nhu cÇu l−¬ng thÓ cña n«ng nghiÖp Trung Quèc víi c¸c thùc n¨m Ýt nhÊt còng lµ 500 triÖu tÊn. n−íc bu«n b¸n s¶n n«ng nghiÖp chñ yÕu N¨ng lùc s¶n xuÊt l−¬ng thùc cña Trung Quèc hiÖn nay lµ 470 - 480 triÖu tÊn, trong mét thêi gian ng¾n kh«ng thÓ thay muèn trong vµi n¨m tíi lµm cho n«ng ®æi. Trong thêi gian t−¬ng ®èi dµi nµy, nghiÖp kh«i phôc n¨ng lùc s¶n xuÊt 500 c¸c vÊn ®Ò nh− ®Çu t− n«ng nghiÖp triÖu tÊn, vÒ vËt chÊt hay ®iÒu kiÖn kü Trung Quèc ch−a ®ñ, tiÒn n«ng th«n 36 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(81)-2008
  16. N«ng nghiÖp Trung Quèc… IV. KÕT LUËN Vµ KIÕN NGHÞ thiÕu hôt, yÕu tè s¶n xuÊt ch¶y ra n−íc ngoµi, hÖ thèng thÞ tr−êng n«ng s¶n, hÖ Nghiªn cøu cho thÊy, hiÖn nay, n«ng thèng dÞch vô x· héi ho¸ n«ng nghiÖp vµ nghiÖp Trung Quèc ®· gia nhËp hÖ thèng hÖ thèng chÝnh s¸ch hç trî ®èi víi n«ng thÞ tr−êng thÕ giíi ë møc ®é t−¬ng ®èi lín. nghiÖp cña nhµ n−íc kh«ng hoµn thiÖn N«ng nghiÖp Trung Quèc võa h−ëng ®Çy v.v… khã cã thÓ cã thay ®æi c¨n b¶n, viÖc ®ñ lîi Ých to lín cña toµn cÇu ho¸, ®ång n©ng cao h¬n n÷a søc c¹nh tranh cña thêi còng trë thµnh ®éng lùc cña t¨ng n«ng nghiÖp Trung Quèc lµ rÊt khã kh¨n. tr−ëng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp thÕ giíi, §iÒu nµy còng quyÕt ®Þnh côc diÖn c¹nh khiÕn cho nhiÒu quèc gia h¬n n÷a ®−îc tranh n«ng nghiÖp thÕ giíi, n«ng nghiÖp h−ëng lîi Ých. Tuy nhiªn, trong hÖ thèng Trung Quèc ph¶i hÕt søc ph¸t huy −u th−¬ng m¹i thÕ giíi, víi t− c¸ch lµ mét thÕ cña m×nh, lùa chän chiÕn l−îc ph¸t n−íc lín vÒ d©n sè vµ n«ng nghiÖp ®ang triÓn ®óng ®¾n. ph¸t triÓn, nh÷ng th¸ch thøc mµ Trung 4. M©u thuÉn mang tÝnh thÓ chÕ, tÝnh Quèc ph¶i ®èi mÆt cßn phøc t¹p h¬n chÕ ®é ¶nh h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña nhiÒu so víi c¸c n−íc kh¸c. N«ng nghiÖp n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n b¾t ®Çu xuÊt Trung Quèc võa ph¶i tiÕp tôc chia sÎ lîi hiÖn. Trong bèi c¶nh ®« thÞ ho¸ vµ c«ng Ých to lín cña nhÊt thÓ ho¸ kinh tÕ toµn cÇu, tiÕp tôc tham gia vµo hÖ thèng nghiÖp ho¸ ph¸t triÓn nhanh chãng, mét th−¬ng m¹i thÕ giíi, ®ång thêi còng cÇn sè m©u thuÉn ë tÇng thø s©u trong c¬ lùa chän chiÕn l−îc ph¸t triÓn chÝnh x¸c, cÊu nhÞ nguyªn gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng sö dông biÖn ph¸p tÝch cùc, thiÕt thùc ®èi th«n tÝch tô trong thêi gian dµi ®· b¾t phã víi mäi th¸ch thøc trong c¹nh tranh ®Çu xuÊt hiÖn; chªnh lÖch thu nhËp, møc quèc tÕ. ®é h−ëng dÞch vô c«ng céng vµ b¶o hiÓm 1. Më réng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n x· héi cña c− d©n thµnh thÞ vµ n«ng −u thÕ cña Trung Quèc. Mét lµ cÇn tiÕp th«n ngµy cµng më réng, diÖn m¹o n«ng tôc hoµn thiÖn biÖn ph¸p chÝnh s¸ch th«n vµ thµnh thÞ tr¸i ng−îc nhau rÊt xa; thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n −u hÖ thèng thÞ tr−êng l−u ®éng hîp lý c¸c thÕ, ®Æc biÖt lµ cÇn x©y dùng kÕ ho¹ch yÕu tè gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n vÉn thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n mét ch−a hoµn thiÖn, nh÷ng trë ng¹i mang c¸ch cã hÖ thèng ®Ó t¨ng thªm søc hç trî tÝnh thÓ chÕ ¶nh h−ëng ®Õn sù dÞch cho xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n, n©ng cao chuyÓn søc lao ®éng n«ng th«n vÉn cßn n¨ng lùc c¹nh tranh cña n«ng nghiÖp tån t¹i, c¬ héi viÖc lµm, t¨ng thu nhËp Trung Quèc trong viÖc ®èi phã víi t×nh cña n«ng d©n khã cã thÓ më réng. VÒ c¬ h×nh th−¬ng m¹i thÕ giíi ngµy cµng phøc b¶n, c¬ cÊu nhÞ nguyªn thµnh thÞ - n«ng t¹p, xo¸ bá nh÷ng ¶nh h−ëng bÊt lîi cña th«n ¶nh h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña nh÷ng biÖn ph¸p th−¬ng m¹i bÊt b×nh n«ng nghiÖp, n«ng th«n Trung Quèc vÉn ®¼ng n−íc ngoµi. Hai lµ cÇn ph¶i kÕt hîp gi÷a n©ng cao chÊt l−îng hµng n«ng s¶n ph¶i lµ mét qu¸ tr×nh l©u dµi. 37 Nghiªn cøu trung quèc sè 2(81)-2008
  17. Tr×nh Quèc C−êng xuÊt khÈu víi viÖc ph¸ vì hµng rµo kü 3. TÝch cùc tham gia ®µm ph¸n Doha thuËt cña n−íc ngoµi, gi÷a khuyÕn khÝch vÒ WTO, thóc ®Èy x©y dùng nguyªn t¾c doanh nghiÖp c¶i t¹o kü thuËt víi thùc th−¬ng m¹i quèc tÕ c«ng b»ng, hîp lý. thi chiÕn l−îc ph¸t triÓn nh·n m¸c, gi÷a Trung Quèc nªn tÝch cùc tham gia vµo ph¸t huy −u thÕ so s¸nh vµ −u thÕ ph¸t ®µm ph¸n n«ng nghiÖp Doha, ph¸t huy triÓn t−¬ng lai víi viÖc x©y dùng søc hÕt vai trß mét n−íc lín ®ang ph¸t triÓn, c¹nh tranh h¹t nh©n, gi÷a chiÕn l−îc ®a tranh thñ tèi ®a kÕt qu¶ ®µm ph¸n cã lîi nguyªn ho¸ thÞ tr−êng víi viÖc më réng cho m×nh, ®Æc biÖt cÇn n¾m ch¾c mÊy thÞ tr−êng träng ®iÓm, gi÷a −u ho¸ m«i ®iÓm sau: Mét lµ, kiªn quyÕt yªu cÇu c¸c tr−êng xuÊt khÈu víi viÖc hç trî vµ phôc n−íc ph¸t triÓn c¾t bá, thËm chÝ xo¸ bá vô tèt cho xuÊt khÈu, x©y dùng hÖ thèng hç trî n«ng nghiÖp trong n−íc vµ hç trî hç trî vµ phôc vô xuÊt khÈu hµng n«ng xuÊt khÈu, ®Æc biÖt cÇn ng¨n chÆn nhãm s¶n toµn diÖn, hÖ thèng vµ cã hiÖu qu¶. c¸c n−íc ph¸t triÓn lîi dông ®µm ph¸n Ba lµ cÇn xoay quanh thÞ tr−êng n«ng Doha vÒ n«ng nghiÖp ®Ó hîp ph¸p ho¸ s¶n quèc tÕ, hµng n«ng s¶n −u thÕ vµ biÖn ph¸p b¶o hé n«ng nghiÖp cña hä doanh nghiÖp xuÊt khÈu, ®−a ra biÖn trong WTO. Hai lµ, cam kÕt miÔn gi¶m ph¸p chiÕn l−îc thóc ®Èy xuÊt khÈu cho nh÷ng mÆt hµng n«ng s¶n träng hµng n«ng s¶n cã tÝnh mòi nhän, cã hiÖu ®iÓm cã liªn quan ®Õn an ninh l−¬ng qu¶, t¹o m«i tr−êng trong n−íc vµ quèc thùc quèc gia, ®Õn vÊn ®Ò viÖc lµm ë tÕ thuËn lîi cho viÖc xuÊt khÈu hµng n«ng th«n vµ t¨ng thu nhËp cho ng−êi n«ng s¶n, n©ng cao toµn diÖn søc c¹nh n«ng d©n víi t− c¸ch lµ s¶n phÈm ®Æc tranh quèc tÕ cña hµng n«ng s¶n Trung thï cña nh÷ng quèc gia ®ang ph¸t triÓn Quèc, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng, nh− l−¬ng thùc…, tranh thñ mét m«i nhanh chãng vµ v÷ng m¹nh cña xuÊt tr−êng kinh tÕ quèc tÕ c«ng b»ng, hîp lý khÈu hµng n«ng s¶n. nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tam n«ng ë Trung Quèc. 2. Ng¨n chÆn vµ xo¸ bá sù bïng næ cña hiÖn t−îng nhËp khÈu hµng n«ng s¶n g©y xung ®ét víi thÞ tr−êng trong Chó thÝch n−íc, nh− n¾m ch¾c viÖc x©y dùng c¬ chÕ gi¸m s¸t nhËp khÈu hµng n«ng s¶n cïng c¬ chÕ ph¶n øng nhanh vµ hÖ thèng dù 1. Tõ n¨m 1992, Trung Quèc ®· b¾t ®Çu sö dông HS lµm thèng kª h¶i quan, v× vËy b¸o tæn thÊt ngµnh nghÒ; vËn dông ®Çy bµi viÕt nµy lÊy n¨m 1992 lµm n¨m c¬ b¶n ®ñ nh÷ng biÖn ph¸p cøu trî th−¬ng m¹i ®Ó so s¸nh. nh− chèng b¸n ph¸ gi¸, chèng trî cÊp, 2. H¹n ng¹ch cña tæng kim ng¹ch th−¬ng biÖn ph¸p b¶o hiÓm; x©y dùng c¬ chÕ m¹i xuÊt nhËp khÈu chiÕm trong GDP. øng phã nhanh nh»m øng phã víi viÖc 3. H¹n ng¹ch cña tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu n«ng s¶n chiÕm trong gi¸ trÞ gia trî cÊp ë møc cao cña n«ng nghiÖp n−íc t¨ng n«ng nghiÖp, tøc ®é phô thuéc th−¬ng ngoµi. 38 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 2(81)-2008
  18. N«ng nghiÖp Trung Quèc… m¹i n«ng nghiÖp. n«ng nghiÖp Trung Quèc, B¸o Ph¸t triÓn 4. Do gi¸ trÞ gia t¨ng n«ng nghiÖp quèc kinh tÕ, sè 53 (th¸ng 6 - 1997). néi cña Trung Quèc bao gåm c¶ gi¸ trÞ gia 3. FAO, FAOSTAT. t¨ng cña ngµnh l©m nghiÖp nªn møc ®é phô 4. Huang, J. vµ S. Rozelle (1996), Thay thuéc vµo th−¬ng m¹i cña n«ng nghiÖp bÞ ®æi c«ng nghÖ: TiÕp tôc t¨ng tr−ëng n¨ng ®¸nh gi¸ thÊp. §¸nh gi¸ møc ®é phô thuéc th−¬ng m¹i thùc tÕ cña xuÊt khÈu n«ng suÊt cña kinh tÕ lóa g¹o Trung Quèc, B¸o nghiÖp Trung Quèc chØ kho¶ng 10 – 20%. Ph¸t triÓn kinh tÕ, sè 49 (1996). 5. §¸nh gi¸ theo “ChØ sè ph¸t triÓn thÕ 5. Lin, J.Y. (1992), C¶i c¸ch n«ng th«n giíi” cña Ng©n hµng thÕ giíi. vµ t¨ng tr−ëng n«ng nghiÖp ë Trung Quèc, 6. Kh«ng kÓ ®Ëu t−¬ng nhËp khÈu, n¨m T¹p chÝ Kinh tÕ Mü, 82 (1992). 2006, ®Ëu t−¬ng nhËp khÈu ®¹t 28,27 triÖu 6. Ng©n hµng thÕ giíi (2004), C¸c chØ sè tÊn ph¸t triÓn cña thÕ giíi, b¶n CD, 2004. 7. Theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh th− gia nhËp WTO cña Trung Quèc, trong 12 n¨m 7. WTO (2003), Thèng kª th−¬ng m¹i sau khi Trung Quèc gia nhËp WTO (ngµy 11- quèc tÕ, n¨m 2003. 1-2001 ®Õn 11-12-2013), s¶n phÈm s¶n xuÊt 8. TrÇn TÝch V¨n (2004), “VÊn ®Ò tam tõ Trung Quèc khi xuÊt khÈu sang l·nh thæ cña bÊt kú thµnh viªn nµo trong WTO, nÕu n«ng” cña Trung Quèc ®−¬ng ®¹i, B¸o c¸o t¨ng sè l−îng qu¸ lín, dÉn ®Õn t¹o thµnh nghiªn cøu ®iÒu tra kinh tÕ n«ng th«n “tæn h¹i nghiªm träng” hoÆc “®e do¹ tæn h¹i Trung Quèc, Nxb Kinh tÕ S¬n §«ng. nghiªm träng” cho c¸c ngµnh nghÒ t−¬ng 9. Tr×nh Quèc C−êng (2004), XuÊt khÈu quan cña n−íc thµnh viªn, thµnh viªn WTO hµng n«ng s¶n Trung Quèc: t¨ng tr−ëng, cã thÓ tù ¸p dông biÖn ph¸p b¶o hé ®èi víi kÕt cÊu vµ cèng hiÕn, “Qu¶n lý thÕ giíi”, sè s¶n phÈm cña Trung Quèc. 10 (2004). 8. Vµi n¨m gÇn ®©y, mét sè n−íc nh− NhËt B¶n lîi dông c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn 10. Tr×nh Quèc C−êng (2004): VÊn ®Ò th«ng nh− s¸ch b¸o, v« tuyÕn, cã ý xuyªn t¹c ph¸t triÓn ngµnh ®ç t−¬ng Trung Quèc, hµng n«ng s¶n Trung Quèc, ¶nh h−ëng ®Õn B¶n néi bé. tiªu dïng hµng n«ng s¶n Trung Quèc cña 11. Ban Hîp t¸c kinh tÕ mËu dÞch ®èi ng−êi tiªu dïng nh÷ng n−íc nµy, h×nh thµnh c¸i gäi lµ “hµng rµo d− luËn”. ngo¹i, V¨n kiÖn ph¸p luËt Trung Quèc gia nhËp WTO, n¨m 2001. 12. Côc Thèng kª Nhµ n−íc, Niªn gi¸m thèng kª Trung Quèc, Nxb Thèng kª Tµi liÖu tham kh¶o Trung Quèc, c¸c kú tõ 1985 ®Õn 2006. 13. Tæng côc H¶i quan, Niªn gi¸m h¶i quan Trung Quèc, c¸c kú tõ 1992 - 2006. 1. Fan S. (1991), C¸c t¸c ®éng cña thay 14. Ng©n hµng thÕ giíi (1997), Trung ®æi c«ng nghÖ vµ t¨ng tr−ëng s¶n xuÊt cña Quèc n¨m 2020, Nxb Kinh tÕ tµi chÝnh n«ng nghiÖp Trung Quèc, Am. J. Trung Quèc. Agric.Econ (73). 15. Ng©n hµng thÕ giíi (2004), An ninh 2. Fan S. vµ P. Pardey (1997), Nghiªn l−¬ng thùc Trung Quèc, B¶n néi bé. cøu vÒ n¨ng suÊt vµ t¨ng tr−ëng ®Çu ra cña 39 Nghiªn cøu trung quèc sè 2(81)-2008
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA
165 tài liệu
2066 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
7=>1