intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Quan hệ Trung – Nga trong tổ chức hợp tác Thượng Hải "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST
Báo xấu
108
lượt xem 20
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sau sự kiện ngày 11-9-2001, cuộc chiến chống khủng bố và cuộc chiến tranh xâm l-ợc Iraq của Mỹ không chỉ kéo căng những liên minh cũ mà còn đ-a đến sự hình thành những liên minh mới. Tổ chức Hợp tác Th-ợng Hải đ-ợc ra đời trong khung cảnh đầy biến động của thế giới và đang không ngừng phát triển, tạo nên ngôi nhà chung cho quan hệ Trung - Nga ở Trung á.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Quan hệ Trung – Nga trong tổ chức hợp tác Thượng Hải "

  1. Quan hÖ Trung – Nga… 39 39 NguyÔn thanh thuû* ch©m” thu hót sù quan t©m cña c¸c nhµ au sù kiÖn ngµy 11-9-2001, S ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch trªn thÕ giíi. cuéc chiÕn chèng khñng bè vµ Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, Mü cµng ®Èy cuéc chiÕn tranh x©m l−îc Iraq m¹nh toan tÝnh ®¬n cùc th× Trung ¸ cña Mü kh«ng chØ kÐo c¨ng nh÷ng liªn cµng trë thµnh mét khu vùc cã ý nghÜa minh cò mµ cßn ®−a ®Õn sù h×nh thµnh ®Æc biÖt trong chiÕn l−îc cña c¸c n−íc nh÷ng liªn minh míi. Tæ chøc Hîp t¸c lín. Th−îng H¶i ®−îc ra ®êi trong khung c¶nh ®Çy biÕn ®éng cña thÕ giíi vµ ®ang Khi Liªn X« sôp ®æ, c¸c n−íc Trung kh«ng ngõng ph¸t triÓn, t¹o nªn ng«i ¸ lùa chän ®−êng lèi chÝnh trÞ – kinh tÕ nhµ chung cho quan hÖ Trung - Nga ë – ngo¹i giao ®éc lËp, ®Þa vÞ cña Nga ë Trung ¸. Trung ¸ gi¶m sót, kho¶ng trèng quyÒn 1. Sù th nh lËp Tæ chøc Hîp t¸c lùc ®ã ®· t¹o ra c¬ héi vµng cho Mü “b¶o Th−îng H¶i l·nh” an ninh cho khu vùc nµy nh»m b¾n mét mòi tªn tróng nhiÒu ®Ých. Sù cã 1.1 Hoµn c¶nh mÆt cña Mü ë Trung ¸ cïng víi viÖc Sau khi Liªn X« tan r·, trËt tù hai NATO më réng vÒ phÝa §«ng, trong ®ã cùc Ianta sôp ®æ, thÕ giíi b−íc vµo thêi cã ba n−íc Céng hoµ vïng Ban TÝch sÏ kú chuyÓn m×nh m¹nh mÏ trong mét xu t¹o ra mét vßng cung ng¨n chÆn, bao v©y thÕ míi. MÆc dï hiÖn nay xu h−íng trªn Nga kÐo dµi tõ T©y Nam lªn T©y B¾c, ch−a ®−îc x¸c ®Þnh râ rµng nh−ng thÓ nh»m chiÕm lÜnh kh«ng gian chiÕn l−îc chÕ “nhÊt siªu, ®a c−êng” vÉn tån t¹i vµ cña Nga, trãi chÆt Nga trong ph¹m vi ®ang ph¸t triÓn, t¹o nªn sù c¹nh tranh quyÕt liÖt gi÷a c¸c n−íc ë c¸c khu vùc, l·nh thæ ®Ó Nga kh«ng thÓ trë l¹i vÞ trÝ nh»m t×m kiÕm vÞ trÝ quèc tÕ cña m×nh. siªu c−êng nh− x−a. Bªn c¹nh ®ã, Mü kh«ng chØ ng¨n chÆn sù më réng ¶nh Trung ¸ n»m trªn ng· t− chiÕn l−îc h−ëng cña Trung Quèc mµ cßn t¹o thÕ gi÷a §«ng B¾c Trung ¢u, vµnh ®ai §Þa Trung H¶i, Trung §«ng vµ ch©u ¸-Th¸i cµi r¨ng l−îc chen vµo gi÷a Trung Quèc B×nh D−¬ng nªn lu«n ®−îc coi lµ vÞ trÝ chiÕn l−îc quan träng xÐt trªn mäi gãc * Ths. Tr−êng Cao ®¼ng S− ph¹m H¶i D−¬ng ®é. TÝnh chiÕn l−îc vÒ vÞ trÝ ®Þa lÝ, sù ë phÝa §«ng vµ khu vùc chiÕn l−îc phÝa giµu cã vÒ tµi nguyªn cïng víi nh÷ng t©y ®Ó kiÒm chÕ mét Trung Quèc ®ang yÕu tè chÝnh trÞ – kinh tÕ – x· héi néi t¹i trçi dËy, thËm chÝ bao v©y Trung Quèc. khiÕn Trung ¸ trë thµnh “thái nam
  2. nghiªn cøu trung quèc sè 2(66)-2006 40 40 VÒ phÝa Nga, Trung ¸ vèn ®−îc coi lµ N¨m 1996, tr−íc xu thÕ nãi trªn, c¸c “s©n sau” cña Nga. Nh÷ng tÝnh to¸n cña n−íc Nga, Trung Quèc, Kadaktan, Mü ®· vµ ®ang ®Æt Nga ®èi mÆt víi C−r¬g−xtan, Tatgikistan ®· hîp nhÊt víi nh÷ng ®e do¹, trong ®ã ¶nh h−ëng trùc nhau, thµnh lËp tæ chøc Th−îng H¶i víi tiÕp víi Nga suèt nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû môc tiªu ban ®Çu lµ: T¨ng c−êng tin cËy XX lµ mÊt vÞ thÕ ®éc quyÒn trong lÜnh lÉn nhau vÒ chÝnh trÞ, æn ®Þnh t×nh h×nh vùc giao th«ng vËn t¶i t¹i Trung ¸. V× biªn giíi cña c¸c n−íc víi Trung Quèc. vËy, tõ n¨m 2000 ®Õn nay, khi vÞ thÕ cña Sù kiÖn nµy ®Æt nÒn mãng cho Nga vµ n−íc Nga ®−îc kh«i phôc ®¸ng kÓ d−íi Trung Quèc x©y dùng ¶nh h−ëng míi víi “bµn tay thÐp” cña V. Putin, Nga ®· Trung ¸ vµ b−íc ®Çu nh÷ng phøc t¹p ë t¨ng c−êng viÖc g©y dùng l¹i, më réng vµ vïng biªn giíi ®· cã h−íng gi¶i quyÕt. duy tr× ¶nh h−ëng tíi Trung ¸, b¶o vÖ Tõ ngµy 14 ®Õn ngµy 15-6-2001 t¹i c¸c lîi Ých cña Nga ë Trung ¸. Th−îng H¶i, Héi nghÞ lÇn thø 6 cña Cßn Trung Quèc cã hÖ thèng ®−êng nhãm Th−îng H¶i 5 ®· diÔn ra víi sù biªn giíi dµi chung víi c¸c quèc gia §«ng tham gia cña chñ TÞch Trung Quèc Nam ¸, Ên §é, Nªpan, nh−ng vÊn ®Ò lo Giang Tr¹ch D©n, Tæng thèng Nga V. l¾ng chñ yÕu lµ khu tù trÞ T©n C−¬ng. Putin, Tæng thèng C−r¬g−xtan Axka §©y lµ khu vùc ®· vµ ®ang cã nguy c¬ Akaep, Tæng thèng Tatgikistan Em¬mali mÊt an ninh cao ®èi víi Trung Quèc. Liªn tôc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Rakh«m«n«p, Tæng thèng Kadaktan nh÷ng phÇn tö Håi gi¸o s¾c téc Duy Ng« Nuxuntan Nad¨cbaep vµ Tæng thèng NhÜ t¹i T©n C−¬ng ®· sö dông ho¹t ®éng Ud¬bªkixtan Ixlam Karimop. Héi nghÞ khñng bè ®Ó lµm biÖn ph¸p ®ßi ®éc lËp ®· kÝ v¨n kiÖn thµnh lËp Tæ chøc Hîp cho khu vùc nµy.ChÝnh v× vËy, nh÷ng t¸c Th−îng H¶i (SCO) sau khi kÕt n¹p diÔn biÕn t¹i Trung ¸ trong tÝnh to¸n Ud¬bªkixtan lµ thµnh viªn thø 6. Sù cña Mü sÏ trë thµnh t¸c ®éng trùc tiÕp kiÖn nµy ®¸nh dÊu mét b−íc tiÕn quan vµ nguy hiÓm ®èi víi Trung Quèc. H¬n träng trong quan hÖ Trung - Nga nãi thÕ n÷a, Mü cã mÆt ë Trung ¸, Iraq, riªng vµ quan hÖ gi÷a c¸c n−íc Trung ¸ Apganixtan ®· t¹o nªn mét vµnh ®ai nãi chung. chiÕn l−îc bao quanh Trung §«ng khèng Trong Héi nghÞ nµy, c¸c n−íc ®· n©ng chÕ nguån dÇu má quan träng, t¹o thÕ cao môc tiªu cña SCO lªn mét b−íc: Hîp kiÒm chÕ vµ bao v©y Trung Quèc. t¸c nh»m chèng l¹i c¸c phÇn tö cùc C¶ Nga vµ Trung Quèc cïng cã chung ®oan, li khai, khñng bè, ®ång thêi ®−a ra môc ®Ých vµ ®éng c¬ ®Ó t¨ng c−êng c¸c biÖn ph¸p t¨ng c−êng trong c¸c lÜnh kh¼ng ®Þnh ¶nh h−ëng vµo Trung ¸. Tõ vùc an ninh, qu©n sù, ngo¹i giao, kinh nÒn t¶ng ®ã, Nga vµ Trung Quèc ®· coi tÕ, c¸c vÊn ®Ò khu vùc vµ quèc tÕ. C«ng Tæ chøc Hîp t¸c Th−îng H¶i (SCO) lµ −íc cña SCO cã mét ý nghÜa quan träng nÒn t¶ng ®¸ng tin cËy, lµ ch×a kho¸ vµng trong chiÕn l−îc Trung ¸ cña hai n−íc. trong viÖc ®¶m b¶o æn ®Þnh, an ninh khu vùc Trung ¸. 1.2. Sù th nh lËp Tæ chøc Hîp t¸c Ngay sau Héi nghÞ, t¹i cuéc häp b¸o Th−îng H¶i (SCO) chung, chñ TÞch Trung Quèc Giang
  3. Quan hÖ Trung – Nga… 41 41 ¸, x©y dùng “con ®−êng t¬ lôa thêi hiÖn Tr¹ch D©n ®· kh¼ng ®Þnh: “SCO thµnh lËp ®· ®¸p øng ®−îc nhu cÇu khu vùc, ®¹i” ®Ó thóc ®Èy mèi quan hÖ gi÷a c¸c phï hîp víi xu thÕ thêi ®¹i, cñng cè lßng n−íc trong SCO nång Êm h¬n vµ t¸c tin gi÷a c¸c thµnh viªn ®Ó duy tr× hoµ ®éng tÝch cùc ®Õn nÒn kinh tÕ khu vùc. b×nh, an ninh æn ®Þnh khu vùc, thóc ®Èy Trªn c¬ së ®ã, SCO ngµy cµng ®−îc cñng ®a cùc ho¸ thÕ giíi vµ d©n chñ ho¸ quèc cè vµ æn ®Þnh tæ chøc th«ng qua c¸c héi tÕ. SCO sÏ tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc nghÞ cÊp cao th−êng niªn tõ n¨m 2002 chèng khñng bè, chñ nghÜa li khai, chñ ®Õn n¨m 2004. T¹i Héi nghÞ th−êng niªn nghÜa cùc ®oan, thóc ®Èy hîp t¸c th−¬ng n¨m 2002, SCO ®· th«ng qua HiÕn m¹i ®Çu t−. Còng trong cuéc häp b¸o ch−¬ng, hoµn tÊt qu¸ tr×nh tr−ëng thµnh nµy V. Putin kh¼ng ®Þnh: “SCO muèn cña tæ chøc, ®ång thêi ra Tuyªn bè cïng c¸c n−íc, c¸c tæ chøc khu vùc vµ chung, nhÊn m¹nh viÖc thiÕt lËp c¬ chÕ quèc tÕ tiÕn hµnh ®èi tho¹i cëi më ®Ó “chèng khñng bè” víi sù tham gia cña ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ b×nh ®¼ng, c¸c thµnh viªn. N¨m 2003, ch−¬ng tr×nh hîp t¸c cïng cã lîi”. (3) hµnh ®éng chèng khñng bè cña SCO tiÕp tôc ®−îc më réng, ho¹t ®éng nµy ®· ®−îc ChÆng ®−êng SCO ®i trong 5 n¨m triÓn khai th«ng qua cuéc tËp trËn qua tuy kh«ng dµi nh−ng ®· ®¹t ®−îc chung th¸ng 8-2003 víi sù tham gia cña nhiÒu b−íc tiÕn ®¸ng kÓ. N¨m 2001, 1.300 qu©n t¹i khu vùc miÒn §«ng cña tr−íc xu thÕ chñ nghÜa khñng bè bïng Kadaktan vµ tØnh T©n C−¬ng- Trung næ, t×nh h×nh ®ßi li khai ë Tresnia cña Quèc. Nh÷ng ho¹t ®éng nç lùc nh»m Nga vµ ë T©n C−¬ng cña Trung Quèc ®¶m b¶o an ninh khu vùc tiÕp tôc ®−îc ®ang c¨ng th¼ng, mèi lo ng¹i cña hÇu hÕt 4 n−íc Trung ¸ trong SCO lµ phong nhÊn m¹nh trong n¨m 2004. trµo håi gi¸o Ud¬bªkixtan (IMU) ®ang N¨m 2005 ®−îc coi lµ n¨m SCO cã ho¹t ®éng vò trang m¹nh mÏ ®ßi thµnh mét b−íc ph¸t triÓn míi c¶ vÒ quy m« vµ lËp nhµ n−íc Håi gi¸o ®éc lËp. V× vËy, néi dung hîp t¸c khiÕn cho ý nghÜa ®Þa- ngay sau khi thµnh lËp, th¸ng 7-2001 chÝnh trÞ cña SCO ®−îc nh©n lªn. Th¸ng l·nh ®¹o 6 n−íc SCO ®· nhÊt trÝ th«ng 7-2005, t¹i cuéc gÆp Th−îng ®Ønh t¹i qua C«ng −íc phèi hîp hµnh ®éng ®Êu Kadaktan vµ cuéc gÆp th−êng kú nh÷ng tranh chèng chñ nghÜa li khai d©n téc, ng−êi ®øng ®Çu ChÝnh phñ c¸c n−íc cùc ®oan t«n gi¸o vµ khñng bè quèc tÕ. SCO t¹i Matxc¬va, Sau khi ®· tiÕp nhËn §©y lµ ®éng lùc vµ tiÒn ®Ò ®Ó kÕt nèi bÒn M«ng Cæ lµ quan s¸t viªn, SCO ®· tiÕp v÷ng quan hÖ cña SCO. nhËn thªm Ên §é, Pakistan vµ Iran lµm quan s¸t viªn, h−íng tíi cã thÓ kÕt n¹p Sau khi ®· ®Æt nÒn mãng cho tæ chøc, c¸c n−íc nµy lµm thµnh viªn chÝnh thøc. æn ®Þnh an ninh khu vùc, 6 n−íc thµnh §©y lµ 3 n−íc cã vÞ trÝ quan träng t¹i viªn tiÕp tôc ®Èy m¹nh quan hÖ kinh tÕ. Nam ¸ vµ T©y Nam ¸. Sù kiÖn nµy ®· Th¸ng 9-2001 trong cuéc häp Thñ t−íng më réng ®¸ng kÓ ph¹m vi ho¹t ®éng cña 6 n−íc t¹i Axtana- Kad¨cxtan, SCO ®· SCO, Tæ chøc Hîp t¸c Th−îng H¶i næi bµn vµ thèng nhÊt vÒ hîp t¸c kinh tÕ lªn thµnh mét tæ chøc ®«ng d©n vµ ph¸t nh−: nhiªn liÖu, n¨ng l−îng, n«ng triÓn s«i ®éng nhÊt thÕ giíi, ®¸ng nãi nghiÖp, ®Æc biÖt, c¸c bªn ®· bµn b¹c s©u h¬n c¶ lµ khi Ên §é tham gia vµo “trß réng vÒ viÖc kh«i phôc tuyÕn ®−êng ¢u-
  4. nghiªn cøu trung quèc sè 2(66)-2006 42 42 ch¬i” ë Trung ¸ ®· cñng cè thªm søc chøc n¨ng lµ mét c¬ cÊu an ninh ë Trung ¸, hîp t¸c kinh tÕ trong SCO ngµy cµng m¹nh cho tam gi¸c chiÕn l−îc Nga – Trung- Ên, chÝnh v× vËy nã cã t¸c ®éng ph¸t triÓn. XÐt mét c¸ch tæng thÓ, SCO râ nÐt ®Õn nh÷ng tÝnh to¸n cña Mü ë lôc ngµy cµng trë thµnh mét trë ng¹i lín cho ®Þa ¸- ¢u. chiÕn l−îc toµn cÇu cña Mü. §Æc biÖt sù kÕt nèi ngµy cµng chÆt chÏ cña Nga vµ Trong tuyªn bè chung ®−îc th«ng qua Trung Quèc trong SCO ®ang kh«ng t¹i cuéc gÆp Th−îng ®Ønh SCO t¹i ngõng n©ng cao vÞ thÕ cña tæ chøc nµy. Kadaktan th¸ng 7-2005 cßn ghi râ: “C¸c quèc gia lµ thµnh viªn SCO ®Òu xuÊt 2. Quan hÖ Trung - Nga trong Tæ ph¸t tõ viÖc chñ nghÜa chèng khñng bè, chøc Hîp t¸c Th−îng H¶i (SCO) chñ nghÜa li khai vµ chñ nghÜa cùc ®oan ë Trung ¸, Nga vµ Trung Quèc lµ nguy c¬ ®e do¹ toµn vÑn l·nh thæ vµ cïng cã nh÷ng lîi Ých chung, v× vËy trong an ninh cña c¸c quèc gia thµnh viªn ®iÒu kiÖn Mü ®ang t×m c¸ch t¹o ¶nh SCO, ®e do¹ sù æn ®Þnh kinh tÕ, chÝnh h−ëng chñ ®¹o ë khu vùc nµy th× Nga vµ trÞ, x· héi cña nh÷ng n−íc nµy”. ( 2 ) §Ó Trung Quèc cµng cÇn ®Èy m¹nh quan hÖ ®¹t ®−îc sù thèng nhÊt trong ho¹t ®éng hîp t¸c h¬n n÷a, ®Æc biÖt trong khu«n cña SCO, Tuyªn bè chung ®· nªu luËn khæ SCO. C¶ Nga vµ Trung Quèc ®Òu coi ®iÓm vÒ viÖc nh÷ng kÎ ph¹m téi trong Trung ¸ nh− s©n sau sèng cßn cña m×nh, c¸c ho¹t ®éng mang tÝnh khñng bè, li lµ khu vùc xoa dÞu nh÷ng xung ®ét quan khai vµ cùc ®oan ph¶i bÞ trõng ph¹t, tõ träng, lµ l¸ ch¾n an ninh kh«ng thÓ ®ã c¸c thµnh viªn cam kÕt sÏ “kh«ng cho thiÕu, kh«ng thÓ chÊp nhËn vai trß chi phÐp nh÷ng c¸ nh©n bÞ buéc téi hoÆc phèi cña Mü vµ ph−¬ng T©y, ®©y lµ mét ®ang bÞ t×nh nghi tham gia thùc hiÖn ®éng c¬ cèt lâi ®Ó thóc ®Èy hîp t¸c Trung nh÷ng ho¹t ®éng nãi trªn ®−îc c− tró t¹i - Nga trong tæ chøc. l·nh thæ n−íc m×nh”, ®ång thêi l−u ý cÇn Mèc son lÞch sö trong quan hÖ Trung- lo¹i trõ kh¶ n¨ng ®Ó c¸c n−íc ph−¬ng Nga ®−îc ®¸nh dÊu b»ng sù kiÖn ngµy T©y tham gia gi¶i quyÕt nh÷ng khñng 16-7-2001 t¹i Matxc¬va, Trung Quèc vµ ho¶ng n¶y sinh t¹i c¸c n−íc thµnh viªn Nga ®· kÝ “HiÖp ®Þnh Hîp t¸c h÷u nghÞ SCO. Trong tuyªn bè chung cßn cã mét l¸ng giÒng th©n thiÖn”, thÓ hiÖn quan hÖ luËn ®iÓm ®−îc coi lµ “c©u tr¶ lêi chung” h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc, kh«ng bao giê ®èi víi Mü vµ ph−¬ng T©y, r»ng: “Nh÷ng m« h×nh ph¸t triÓn x· héi cô thÓ kh«ng thï ®Þch nhau, ®ång thêi ph¸t triÓn quan thÓ lµ vËt xuÊt khÈu. CÇn ph¶i ®¶m b¶o hÖ hîp t¸c toµn diÖn vµ kh«ng liªn kÕt, ®Çy ®ñ quyÒn cña mçi d©n téc lùa chän chÊm døt 20 n¨m kh«ng cã HiÖp −íc h÷u con ®−êng ph¸t triÓn cña riªng m×nh”. ( 4 ) nghÞ, t¹o nªn mét nÊc thang míi, ®Æt Quan ®iÓm ®−îc ®−a ra nh»m b¸c bá xu nÒn mãng cho mèi quan hÖ chiÕn l−îc h−íng ®éc quyÒn vµ ©m m−u khèng chÕ cña hai n−íc. Ngay sau ®ã, hai n−íc ®· trong c¸c c«ng viÖc quèc tÕ cña Mü. thùc hiÖn th¸o gì nh÷ng khã kh¨n ®Ó ho¹ch ®Þnh l¹i ®−êng biªn giíi, hiÖp ®Þnh Cïng víi sù tr−ëng thµnh, SCO ngµy vÒ vÊn ®Ò biªn giíi ®· ®−îc kÝ kÕt. §©y lµ cµng kh¼ng ®Þnh ®−îc vai trß cña nã kÕt qu¶ kh¼ng ®Þnh thiÖn chÝ hîp t¸c cao trong viÖc ®em l¹i nh÷ng lîi Ých chiÕn cña hai bªn. Nga vµ Trung Quèc ®· gi¶i l−îc to lín cho c¸c thµnh viªn. Bªn c¹nh
  5. Quan hÖ Trung – Nga… 43 43 ®Èy m¹nh hîp t¸c vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, quyÕt ®−îc vÊn ®Ò lín mµ lÞch sö ®Ó l¹i, n¨ng l−îng, c¶ Nga vµ Trung Quèc ®Òu chÊm døt vÊn ®Ò c¨ng th¼ng trong suèt ®Æt −u tiªn hµng ®Çu cho hîp t¸c an mét thêi gian dµi, t¹o c¬ së æn ®Þnh vµ ninh, quèc phßng gi÷a hai n−íc. Trong ph¸t triÓn cho quan hÖ Trung-Nga. n¨m 2003, Tæ chøc Hîp t¸c Th−îng H¶i Tõ sau nÒn mãng ®ã, Nga vµ Trung ®· lÇn l−ît tiÕn hµnh 3 Héi nghÞ: Héi Quèc lu«n chñ ®éng ®Èy m¹nh quan hÖ nghÞ th−îng ®Ønh, Héi nghÞ cÊp ngo¹i hîp t¸c trªn mäi lÜnh vùc. Sau §¹i héi tr−ëng vµ Héi nghÞ cÊp thø tr−ëng, qua XVI §CS Trung Quèc, thÕ hÖ l·nh ®¹o ®ã tiÕp tôc më réng ch−¬ng tr×nh hµnh míi cña Trung Quèc tiÕp tôc ®Èy m¹nh ®éng cña SCO, hîp t¸c Trung-Nga trong quan hÖ chiÕn l−îc víi Nga. Trong khu«n khæ SCO tiÕp tôc ®−îc t¨ng khu«n khæ cuéc gÆp cÊp cao Nga –Trung c−êng. lÇn thø 10, Tæng thèng Nga V.Putin vµ B−íc sang n¨m 2004, nh÷ng biÕn Tæng BÝ th− §CS Trung Quèc Hå CÈm ®éng trªn thÕ giíi vÉn kh«ng ngõng t¨ng §µo ®· nhÊn m¹nh: “§Èy m¹nh chiÒu lªn. Mü tiÕp tôc ®Èy m¹nh chèng khñng s©u trong quan hÖ Trung - Nga”. N¨m bè ë Nam ¸ vµ §«ng Nam ¸, ph¸t triÓn 2003 lµ n¨m ®Ó l¹i nhiÒu nh÷ng dÊu Ên lùc l−îng qu©n sù ë eo biÓn §µi Loan, h»n s©u vÒ diÔn biÕn phøc t¹p cña thÕ tiÕn hµnh “cuéc c¸ch m¹ng nhung”, giíi. §©y lµ n¨m sù cùc ®oan trong chÝnh “c¸ch m¹ng mÇu da cam” ë Grudia cuèi s¸ch cña Mü ®¹t ®Õn ®Ønh cao sau chiÕn n¨m 2003, ë Ucraina cuèi n¨m 2004, tranh l¹nh. Thùc tÕ ®ã ®· ®Æt thÕ giíi th¸ng 3-2004 NATO ®· kÕt n¹p thªm 7 nãi chung, Trung Quèc vµ Nga nãi riªng thµnh viªn míi (lµ nh÷ng n−íc XHCN cò tr−íc nh÷ng th¸ch thøc lín, v× vËy mèi vèn th©n víi Nga) ...TÊt c¶ vÉn nh»m quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc Trung-Nga vµo Nga vµ Trung Quèc, thËm chÝ khi ®−îc kÕt nèi s©u réng h¬n. Mü ®· triÓn khai nh÷ng ho¹t ®éng qu©n Tõ ngµy 26-5 ®Õn ngµy 01-6-2003, sù s¸t c¹nh Nga th× nguy c¬ cä s¸t, xung Tæng BÝ th− §¶ng Céng s¶n, Chñ tÞch ®ét gi÷a Nga vµ Mü sÏ cã thÓ nãng lªn n−íc Céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa Hå bÊt cø lóc nµo. Nh÷ng bÊt æn ®ã l¹i tiÕp CÈm §µo ®· sang th¨m Nga. §©y lµ tôc ®Èy quan hÖ chiÕn l−îc Trung-Nga chuyÕn th¨m n−íc ngoµi ®Çu tiªn cña ph¸t triÓn ®i lªn. Khi V. Putin b−íc vµo nhiÖm k× chÝnh quyÒn míi Trung Quèc, nhiÖm k× Tæng thèng thø 2 ®· ®Ò cao h¬n ®iÒu ®ã thÓ hiÖn râ tÇm cao cña mèi n÷a viÖc lÊy l¹i vÞ thÕ cña Nga vµ h¹n quan hÖ nµy. Trong cuéc gÆp lÞch sö Êy, chÕ vai trß cña Mü ë Trung ¸, v× vËy viÖc Tæng thèng Nga V. Putin ®· nhËn ®Þnh: ®Èy m¹nh quan hÖ chiÕn l−îc víi Trung “Quan hÖ Trung-Nga ®· ®¹t tíi møc cao Quèc cµng cã mét vÞ trÝ quan träng h¬n nhÊt ch−a tõng cã’’ (10 ) , hai n−íc tiÕp tôc bao giê hÕt. kh¼ng ®Þnh mèi quan hÖ song ph−¬ng VÉn th«ng qua diÔn ®µn ®a ph−¬ng thiªng liªng, tiÕp tôc kÝ kÕt nh÷ng hîp cña SCO, t¹i Héi nghÞ th−îng ®Ønh ®ång vÒ vò khÝ, HiÖp −íc n¨ng l−îng th¸ng 6-2004, l·nh ®¹o hai n−íc Trung- chiÕn l−îc, nhÊn m¹nh quan hÖ hîp t¸c Nga ®· ra tuyªn bè chung , trong ®ã chÝnh trÞ vµ nhÊn m¹nh tÇm quan träng nhÊn m¹nh cam kÕt vÒ t¨ng c−êng nç cña mèi quan hÖ chiÕn l−îc Trung-Nga lùc nh»m ®¶m b¶o hoµ b×nh khu vùc vµ trong hoµn c¶nh hiÖn nay. Bªn c¹nh viÖc
  6. nghiªn cøu trung quèc sè 2(66)-2006 44 44 thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ. TiÕp ®ã, vÒ chñ nghÜa khñng bè, d©n chñ, phæ ngµy 14-10-2004 trong cuéc gÆp cÊp cao biÕn vò khÝ huû diÖt... Trung Quèc vµ t¹i B¾c Kinh, Tæng thèng Nga V. Putin Nga ®· ®Èy m¹nh lªn ¸n “sù ®éc quyÒn vµ Chñ tÞch Trung Quèc Hå CÈm §µo ®· hoÆc chi phèi c¸c vÊn ®Ò quèc tÕ ” cña kÝ v¨n kiÖn kÕ ho¹ch hµnh ®éng trong Mü vµ kh¼ng ®Þnh “mäi n−íc ®Òu ®−îc giai ®o¹n 2005-2008, hai bªn cam kÕt ®¶m b¶o lùa chän con ®−êng riªng, phï tiÕp tôc duy tr× ë møc ®é hîp t¸c cao. (10 ) hîp víi thùc tÕ quèc gia cña m×nh”. Còng Sau c¸c cuéc “c¸ch m¹ng mµu s¾c” ë trong cuéc gÆp nµy, Tæng thèng Nga V. Trung ¸, Mü ngµy cµng can thiÖp s©u Putin ®· kªu gäi chèng l¹i nh÷ng ©m h¬n vµo c«ng viÖc néi bé cña nhiÒu quèc m−u thay ®æi chÕ ®é t¹i c¸c n−íc Trung ¸ vµ ph¶i thµnh lËp trong khu«n khæ gia thuéc SCO, v× vËy Trung Quèc vµ Nga cµng xiÕt chÆt mèi quan hÖ trong SCO mét c¬ chÕ trî gióp lÉn nhau. ( 2 ) C¬ qu¸ tr×nh ®Èy m¹nh cñng cè vµ ph¸t chÕ nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho Nga cã thÓ triÓn tæ chøc nµy. tiÕn hµnh nh÷ng chiÕn dÞch ®Æc biÖt trªn l·nh thæ c¸c n−íc Céng hoµ thuéc Liªn Tr−íc xu h−íng ph¸t triÓn cña SCO X« tr−íc ®©y, Trung Quèc ®· ñng hé Nga vµ quan hÖ Trung –Nga, Mü ®· ®iÒu tr−íc ý t−ëng nµy, thÓ hiÖn thiÖn chÝ chØnh chÝnh s¸ch ®èi víi c¸c n−íc SNG n©ng cao quan hÖ hîp t¸c Trung-Nga. vµ Trung ¸. Tõ nhiÖm kú thø 2 cña Tæng thèng Mü G.W.Bush, Mü ®· ¸p dông Víi c−¬ng vÞ lµ trô cét cña SCO, sù chÝnh s¸ch “d©n chñ” ®Ó thùc hiÖn hîp t¸c chÆt chÏ gi÷a Nga vµ Trung nh÷ng m−u toan ë Trung ¸, khiÕn cho Quèc trªn lÜnh vùc th−¬ng m¹i trong khu vùc ®ang gia t¨ng t×nh tr¹ng mÊt nh÷ng n¨m qua ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho sù æn ®Þnh vµ nh÷ng phøc t¹p khã l−êng. ph¸t triÓn kinh tÕ hai n−íc nãi riªng vµ Mü ®· lîi dông thêi ®iÓm bÇu cö, chuyÓn sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña khu vùc nãi giao thÕ hÖ cÇm quyÒn ®Ó ñng hé c¸c phe chung. NhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, ®èi lËp, c«ng khai can thiÖp vµo néi bé khi sù giao l−u kinh tÕ Trung - Nga ®· cña c¸c n−íc Trung ¸, khoÐt s©u nh÷ng ®−îc më réng sang c¸c n−íc quan s¸t viªn: M«ng Cæ, Ên §é, Pakixtan vµ Iran, m©u thuÉn x· héi nh− vÊn ®Ò d©n téc, t«n gi¸o, ®Æt c¸c n−íc nµy tr−íc nguy c¬ t¹o thµnh mét thÞ tr−êng réng lín víi 3 “cuéc c¸ch m¹ng mµu s¾c”...®e do¹ ®Õn tØ d©n. Quan hÖ kinh tÕ Trung - Nga nãi sù æn ®Þnh cña khu vùc. Thùc tÕ nµy riªng vµ víi c¸c thµnh viªn nãi chung cµng khiÕn cho c¸c n−íc SCO n©ng cao ®ang ngµy cµng ®i vµo thùc tÕ. Sù hîp c¶nh gi¸c vµ liªn kÕt s©u réng h¬n n÷a. t¸c nµy ®ang ph¸t triÓn nh− mét m¹ch ch¶y ngÇm, nã sÏ mang tÝnh ®ét ph¸ Tr−íc Héi nghÞ Th−îng ®Ønh cña chiÕn l−îc ®−a ®Õn b−íc ngoÆt lÞch sö SCO, ë Kadaktan n¨m 2005 ®· diÔn ra trong t−¬ng lai. cuéc gÆp l·nh ®¹o cÊp cao Trung-Nga, hai bªn ®· ra tuyªn bè chung vÒ “trËt tù Sù hîp t¸c ngµy cµng chÆt chÏ cña thÕ giíi míi trong thÕ kû XXI”. Tuyªn bè Nga vµ Trung Quèc th«ng qua SCO cïng nµy lµ mét ®ßn tÊn c«ng chÝnh trÞ vµo víi sù lín m¹nh cña tæ chøc nµy trong kh¸i niÖm “liªn minh tù do” ®ang ®−îc nh÷ng n¨m qua ®· t¹o nªn nh÷ng th¸ch thøc ®Þa vÞ cña Mü ë Trung ¸, g¹t dÇn Mü x©y dùng. §Æc biÖt, trong viÖc ®¶ ph¸ lËp tr−êng hai mÆt cña chÝnh phñ Mü ¶nh h−ëng cña Mü khái khu vùc, lµm
  7. Quan hÖ Trung – Nga… 45 45 thay ®æi c¸n c©n quyÒn lùc vµ kh«ng tÇm cao míi vµ ®i vµo thùc chÊt, kh¼ng ngõng t¨ng c−êng søc m¹nh cña ®èi t¸c ®Þnh ®é tin t−ëng vµ s½n sµng phèi hîp Trung- Nga trong cuéc tranh giµnh ¶nh hµnh ®éng ®Ó ®èi phã víi nh÷ng “mèi lo h−ëng t¹i Trung ¸. ng¹i chung”. Tuy ®©y lµ cuéc diÔn tËp song ph−¬ng, nh−ng do hai n−íc gi÷ vai Trong khi Mü ®ang ra søc ®Èy m¹nh trß chñ chèt trong SCO nªn cuéc tËp phong trµo “d©n chñ” vµ biÕn chÝnh phñ trËn chung nµy thùc chÊt lµm “®èi träng” c¸c n−íc ë Trung ¸ thµnh c¸c chÝnh phñ víi c¸c cuéc diÔn tËp cña Mü trong khu th©n Mü khiÕn cho c¶ Nga vµ Trung vùc Trung ¸. Quèc lo ng¹i, th× n−íc cê cña Nga vµ Trung Quèc lµ cñng cè Tæ chøc Hîp t¸c Ngay sau ®ã, th¸ng 11-2005 t¹i diÔn Th−îng H¶i (SCO), khuyÕn khÝch c¸c ®µn an ninh quèc phßng trong khu«n n−íc SCO hµnh ®éng ®a ph−¬ng ®Ó ng¨n khæ SCO kÐo dµi 10 ngµy ë B¾c Kinh, chÆn ¶nh h−ëng cña Mü ë khu vùc nµy. l·nh ®¹o quèc phßng c¸c n−íc ®· th¶o Héi nghÞ th−îng ®Ønh SCO t¹i Kadaktan luËn vµ trao ®æi s©u réng vÒ nh÷ng vÊn ®· ®¸nh dÊu nh÷ng thay ®æi c¨n b¶n vÒ ®Ò quèc tÕ vµ khu vùc liªn quan ®Õn an t− t−ëng cña c¸c n−íc Trung ¸ vµ lµ ninh, hîp t¸c chèng khñng bè, vai trß vµ b»ng chøng cho thÊy Nga vµ Trung ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn cña SCO trong Quèc ®ang quyÕt t©m n©ng cao sù phèi t−¬ng lai. §Æc biÖt, mét lo¹t c¸c n−íc Trung ¸ ®· yªu cÇu Mü rót khái c¸c c¨n hîp ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cña hä trªn bµn cê chiÕn l−îc nµy. Trong Héi nghÞ c¸c n−íc cø qu©n sù trong khu vùc, trong ®ã ®iÓn thµnh viªn SCO ®· tuyªn bè Mü ph¶i h×nh lµ Ud¬bªkixtan – vèn lµ ®ång minh ®−a ra thêi gian ®ån tró cô thÓ t¹i c¸c cña Mü sau sù kiÖn 11-9-2001. Ngµy 23- c¨n cø qu©n sù mµ Mü ®· thiÕt lËp ë 11-2005 Ud¬bªkixtan ®· tuyªn bè yªu mét sè n−íc Trung ¸ trong cuéc chiÕn cÇu Mü rót qu©n khái n−íc m×nh, kh«ng Apganixtan. ( 2 ) ®−îc phÐp sö dông l·nh thæ vµ kh«ng phËn ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng “g×n gi÷ Cïng víi nh÷ng ho¹t ®éng trªn, mét hoµ b×nh” ë Apganixtan. Sù kiÖn nµy lµ sù kiÖn næi bËt trong quan hÖ Trung- mét ®ßn gi¸ng vµo ©m m−u chiÕn l−îc Nga n¨m 2005 ®· ®−îc c¶ thÕ giíi chó ý cña Mü ë Trung ¸, lµm cho nh÷ng tÝnh lµ cuéc tËp trËn chung qui m« lín mang to¸n cña Mü ë Trung ¸ ®i vµo ngâ côt tªn “Sø mÖnh hoµ b×nh 2005” ®−îc diÔn vµ c¸n c©n quyÒn lùc ë Trung ¸ ®ang ra tõ ngµy 18 ®Õn ngµy 25-8-2005 t¹i chuyÓn sang chiÒu h−íng kh«ng cã lîi Vla®iv«xtèc cña Nga vµ b¸n ®¶o Liªu cho Mü. Thùc tÕ nµy ®· chøng minh cho §«ng cña Trung Quèc. §©y lµ cuéc tËp thµnh c«ng cña Nga vµ Trung Quèc ë trËn chung cã qui m« lín nhÊt trong lÞch Trung ¸. sö quan hÖ Trung-Nga nh»m thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c hai n−íc, nhÊt lµ trong HiÖn nay Nga vµ Trung Quèc ®ang lÜnh vùc quèc phßng, an ninh. Sù kiÖn ph¶n ®èi kÞch liÖt viÖc Mü bÊt chÊp tiÕn nµy cã ý nghÜa chiÕn l−îc quan träng, tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c n−íc cã chñ võa lµ cuéc tËp d−ît kh¶ n¨ng phèi hîp quyÒn ®Ó ¸p ®Æt lªn nh÷ng n−íc nµy chèng chñ nghÜa khñng bè, chñ nghÜa nh÷ng h×nh mÉu xa l¹ vÒ hÖ thèng chÝnh cùc ®oan, chñ nghÜa li khai, võa th«ng trÞ –x· héi. Sù h−ëng øng cña c¸c n−íc Trung ¸ víi Nga vµ Trung Quèc vÒ quan qua ®ã ®−a quan hÖ Trung-Nga lªn mét
  8. nghiªn cøu trung quèc sè 2(66)-2006 46 46 ®iÓm nµy cµng thóc ®Èy mèi quan hÖ 5. James R.Millar, Normalization of the Russian Economy: Ostacles and Trung - Nga trong khu«n khæ SCO ngµy Opportunities for Refom and Sustainable, cµng ph¸t triÓn. NBR ANALYIS, vol.13, No.2, April 2002. Nh− vËy, sau 5 n¨m thµnh lËp vµ 6. Liªu ThiÕu L©m: “C«ng t¸c ®èi ngo¹i ph¸t triÓn, SCO ngµy cµng kh¼ng ®Þnh cña Trung Quèc ®Çu thÕ kû míi”, T¹p chÝ ®−îc vÞ trÝ cña m×nh ®èi víi khu vùc vµ nghiªn cøu Trung Quèc , Sè 2/2003. quèc tÕ. HiÖn nay, tæ chøc nµy ®· thùc 7. Ph¹m Cao Phong, ChÝnh s¸ch ®èi sù trë thµnh s©n ch¬i, thµnh bµn cê ®Çy ngo¹i cña Trung Quèc ®èi víi c¸c n−íc lín kÞch tÝnh vµ lÝ thó, trong ®ã Nga vµ trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XXI, Th«ng tin Trung Quèc ®ang sö dông nh÷ng con bµi t− liÖu chuyªn ®Ò, Häc viÖn chÝnh trÞ quèc chiÕn l−îc ®Ó t¹o thµnh ®èi träng víi Mü, gia Hå ChÝ Minh, sè 3-2004. g¹t dÇn Mü khái “khu vùc s©n sau sèng 8. Robert Legrold, “Russia’s foreign cßn” cña m×nh, ®Èy chiÕn l−îc cña Mü ë policy”, Foreign affairn, Vol 80, N.5, Trung ¸ ®i vµo ngâ côt. MÆc dï Nga vµ Sept/Oct, 2001, Trung Quèc còng kh«ng hoµn toµn 9. TTXVN: Quan hÖ Nga – Mü nh÷ng thuËn lîi trong qu¸ tr×nh t¨ng c−êng tiÒm n¨ng h¹n chÕ vµ tiÒm tµng, Tµi liÖu ¶nh h−ëng t¹i khu vùc nµy, v× mét sè tham kh¶o ®Æc biÖt, th¸ng 3-2005. n−íc Trung ¸ vÉn coi träng quan hÖ víi 10. TTXVN: “Quan h chi n lư c Trung- Mü. Nh−ng cã thÓ nãi, tõ nhãm Th−îng M -Nga”, Tµi liÖu tham kh¶o ®Æc biÖt , H¶i 5 ®Õn Tæ chøc Hîp t¸c Th−îng H¶i 6 th¸ng 6-2005. víi tiÒm lùc vµ xu h−íng ph¸t triÓn cña 11. TTXVN: “Quan h chi n lư c Trung- hai n−íc thµnh viªn chñ chèt Nga vµ Nga: Hi n tr ng vµ tương lai”. Tµi li u tham Trung Quèc, th× SCO ®ang trë thµnh kh¶o ®Æc biÖt, th¸ng 11-2004. mét tæ chøc cã nhiÒu triÓn väng, nã ®−îc coi lµ mét s©n ch¬i míi ®Ó c¸c n−íc 12. TTXVN: “Nh©n t ch y u nh hư ng Trung ¸ cïng tham gia. n m«i trư ng an ninh xung quanh Trung Qu c”, Tµi liÖu tham kh¶o ®Æc biÖt, th¸ng 5- 2005. Tµi liÖu tham kh¶o 13. TTXVN: “ c i m quan h Trung Qu c v i c¸c nư c ang ph¸t tri n u th k XXI”, 1.http://Vietnamnet.vn/thegioi/binhluan/2 Tµi liÖu tham kh¶o ®Æc biÖt, th¸ng 11-2005. 005/07/470772 / Hîp t¸c Trung- Mü trong 14. TTXVN: “Quan h chi n lư c Trung- m¾t ng−êi Nga M “tuy n phÝa T©y”, Tµi liÖu tham kh¶o 2.http://Vietnamnet.vn/thegioi/binhluan/2 ®Æc biÖt, th¸ng 4-2005. 005/10/499932/ Khi th−¬ng m¹i trë thµnh vò 15. TTXVN: Ngo¹i tr−ëng Nga nãi vÒ khÝ chÝnh trÞ. quan hÖ Nga – Trung”, Tµi liÖu tham kh¶o 3. James C.Hsiung, “Tam gi¸c chiÕn l−îc ®Æc biÖt, th¸ng 10-2004 nh÷ng ®éng th¸i g÷a Trung Quèc, Nga vµ Mü”, T¹p chÝ Ch©u Mü ngµy nay, sè 8-2004. 16.T«n TriÕt, “ChiÕn l−îc ngo¹i giao míi – Hoµ b×nh trçi dËy- cña Trung Quèc”, T¹p chÝ 4. Samir Amin vµ Francoi Houtars: Toµn Economics and Polotics, sè 12-2003 cÇu ho¸ c¸c cuéc ph¶n kh¸ng - HiÖn tr¹ng c¸c cuéc ®Êu tranh 2002 (STK), Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi, 2004.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA
165 tài liệu
2069 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2