intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Sơn Nam và những truyện ngắn về đề tài Nam Bộ "

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST
Báo xấu
134
lượt xem 17
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả: 5. Nguyễn Thị Hồng, Sơn Nam và những truyện ngắn về đề tài Nam Bộ .Văn xuôi là thể loại văn nói hoặc việt bằng ngôn ngữ thông thường, không tuân theo các lề luật như thi ca. Văn xuôi chủ yếu dựa vào năng lực trí tuệ cộng với tình cảm và trí tưởng tượng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Sơn Nam và những truyện ngắn về đề tài Nam Bộ "

  1. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 1B-2008 §¹i häc Vinh S¥N NAM Vµ NH÷NG TRUYÖN NG¾N VÒ §Ò TµI NAM Bé NguyÔn ThÞ Hång (a) Tãm t¾t. S¬n Nam ®−îc mÖnh danh lµ nhµ "Nam Bé häc", cã nh÷ng s¸ng t¸c xuÊt s¾c vÒ m¶nh ®Êt cùc nam cña Tæ quèc. TËp truyÖn ng¾n H−¬ng rõng Cµ Mau lµ thµnh tùu v¨n häc tiªu biÓu cña «ng, ®· ph¶n ¸nh mét c¸ch sinh ®éng cuéc sèng cña ng−êi d©n vµ nh÷ng nÐt ®Æc thï vÒ thæ nh−ìng, sinh th¸i ë miÒn T©y Nam Bé. TËp truyÖn còng thÓ hiÖn râ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn, dùng c¶nh, dùng ng−êi rÊt ®Æc s¾c cña nhµ v¨n. S ¬n Nam lµ nhµ v¨n sinh ra vµ vµ tinh thÇn nghÜa khÝ hµo hiÖp, yªu lín lªn trªn m¶nh ®Êt Nam Bé quª h−¬ng ®Êt n−íc trong lßng ng−êi th©n yªu. C©u nãi: “T«i sèng ë rõng U Nam Bé ®Çu thÕ kû XX ®· ®−îc hiÖn lªn Minh tõ bÐ ®Õn lín” cña S¬n Nam khi sinh ®éng qua nh÷ng c©u chuyÖn kÓ cña «ng. «ng tù giíi thiÖu vÒ m×nh cho thÊy cèt c¸ch vµ t©m hån S¬n Nam thËt ch©n S¬n Nam cho r»ng: “ý thøc khÈn chÊt, méc m¹c. Lµ nhµ v¨n tr−ëng hoang më ®Êt ¨n s©u vµo m¸u thÞt t«i, thµnh trong kh¸ng chiÕn, S¬n Nam ®êi «ng néi råi ®Õn cha t«i lo khÈn ®−îc b¹n ®äc biÕt ®Õn khi «ng ®¹t gi¶i hoang… ViÕt vÒ khÈn hoang lµ së nhÊt trong cuéc thi s¸ng t¸c v¨n häc do tr−êng cña t«i” [2, 6]. §äc H−¬ng rõng uû ban kh¸ng chiÕn hµnh chÝnh Nam Cµ Mau cña S¬n Nam, chóng ta cã thÓ Bé tæ chøc víi truyÖn võa Bªn rõng Cï thÊy tæng thÓ con ng−êi vµ cuéc sèng Lao Dung vµ gi¶i nh× v¨n nghÖ Cöu Nam Bé trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh Long cña Uû ban kh¸ng chiÕn hµnh vïng ®Êt míi. Mçi c©u truyÖn trong chÝnh víi kÝ sù T©y §Çu ®á vµo n¨m s¸ng t¸c cña «ng lµ mét bøc tranh thùc 1952. Vµ trong suèt h¬n 50 n¨m cÇm tÕ vÒ cuéc sèng cña con ng−êi vµ lµng bót, S¬n Nam ®· ®Ó l¹i mét khèi l−îng quª Nam Bé. Lµ nhµ v¨n, nhµ Nam Bé t¸c phÈm kh¸ ®å sé víi nhiÒu thÓ lo¹i häc nh−ng cã lÏ b¹n ®äc trªn c¶ n−íc kh¸c nhau. Trong ®ã, tËp truyÖn H−¬ng (nhÊt lµ ®èi t−îng häc sinh) míi chØ biÕt rõng Cµ Mau ®−îc S¬n Nam viÕt giai ®Õn S¬n Nam qua truyÖn B¾t sÊu rõng ®o¹n 1954 - 1975 cã thÓ xem nh− mét U Minh H¹ (trÝch trong tËp truyÖn “m¶nh d− ®å” (Hoµng Phñ Ngäc Phan) H−¬ng rõng Cµ Mau) trong ch−¬ng cña bøc tranh Nam Bé kho¶ng nöa ®Çu tr×nh V¨n 12, phÇn ®äc thªm. Vµ gÇn thÕ kû XX. Víi 65 truyÖn, S¬n Nam tËp ®©y nhÊt kh¸n gi¶ trong vµ ngoµi n−íc trung ph¶n ¸nh cuéc sèng sinh ho¹t cña l¹i cã dÞp may m¾n xem phim “Mïa len ng−êi d©n Nam Bé, trong ®ã cã nh÷ng tr©u” (phim ®−îc chuyÓn thÓ tõ hai mèc thêi gian tõ thuë khai hoang ®Õn truyÖn Mïa len tr©u vµ Mét cuéc biÓn thêi k× thùc d©n Ph¸p, ®Õ quèc Mü x©m d©u cña S¬n Nam). §¹o diÔn NguyÔn l−îc. H×nh ¶nh nh÷ng ng−êi ®i tiªn Vâ Nghiªm Minh ®· thæ lé khi tr¶ lêi phong khÈn ®Êt lËp lµng ë ®ång b»ng pháng vÊn t¹p chÝ Kh¸m ph¸ r»ng: NÕu s«ng Cöu Long thÕ kû XIX, nh÷ng khã kh«ng cã tËp H−¬ng rõng Cµ Mau th× kh¨n gian nan cùc khæ cña ng−êi d©n NhËn bµi ngµy 22/01/2008. Söa ch÷a xong 01/4/2008. 33
  2. S¥N NAM V NH÷NG TRUYÖN NG¾N vÒ ... NAM Bé, Tr. 33-39 NguyÔn ThÞ Hång ch¾c ®· kh«ng cã phim Mïa len tr©u. mªnh mang. Ng−êi con cña ®Êt ph−¬ng TruyÖn C©y huª xµ còng ®−îc chuyÓn Nam Êy ®· lµm sèng l¹i qu¸ khø miÒn Nam trong vµi tr¨m n¨m vÒ tr−íc. Con thÓ thµnh kÞch b¶n phim ®· ®−îc tr×nh ng−êi Êy lÆn léi kh¾p ®Êt ChÝn Rång. C¶ chiÕu, ®−îc c«ng chóng yªu thÝch. ChÝnh tËp H−¬ng rõng Cµ Mau ®· t¹o ®êi S¬n Nam g¾n bã víi nghiÖp viÕt. Lµm c¸ch m¹ng vµ b¾t ®Çu viÕt, hai nguån c¶m høng cho nhiÒu ®éc gi¶ yªu m−¬i n¨m sèng gi÷a lßng ®« thÞ còng lµ ®Êt vµ ng−êi Nam Bé. ®Ó viÕt, rong ruæi kh¾p mäi n¬i còng lµ Quª h−¬ng Nam Bé lµ quª h−¬ng ®Ó quan s¸t vµ ®Ó viÕt, xu«i Cöu Long cña nh÷ng con r¹ch ch»ng chÞt, chim giang hÝt thë bÇu kh«ng khÝ b×nh yªn, trªn bê, c¸ d−íi s«ng, bèn mïa c©y tr¸i trong lµnh còng lµ ®Ó viÕt. ¤ng lao ®éng tèt t−¬i, c¶nh vËt cßn hoang s¬, nh−ng cËt lùc trªn m¶nh ®Êt v¨n ch−¬ng kh¶o víi bµn tay, søc khai ph¸ cña con ng−êi, cøu cña m×nh. ¤ng ®· bµy tá tÊm lßng nã ®· trë nªn trï phó. m×nh qua nh÷ng c©u chuyÖn “®ång quª” Nh÷ng t×m tßi, kh¸m ph¸ vÒ ®Êt vµ mµ t¸c gi¶ ®· tõng nhËn: “T«i lµ mét ng−êi Nam Bé ®· gióp S¬n Nam kÓ l¹i con ng−êi cña ®ång quª, dßng m¸u t©m rÊt hay nh÷ng mÈu chuyÖn vÒ vïng ®Êt hån n«ng d©n, giäng ®iÖu n«ng d©n, cùc Nam cña tæ quèc. ¤ng ®· l¾ng nghe kiÕn thøc n«ng d©n. §ång b»ng s«ng ®−îc ©m thanh cña tiÕng g−¬m khua Cöu Long lµ giÊc m¬, lµ ch©n trêi s¸ng cña ng−êi ®i khai ®iÒn lËp Êp, nghe t¸c suèt ®êi t«i” [4, 12]. §Õn víi H−¬ng ®−îc ©m thanh cña ®iÖu hß, lý, ®ên ca rõng Cµ Mau, chóng ta nh− ®−îc trë vÒ tµi tö, n¾m b¾t nh÷ng nÐt sinh ho¹t víi céi nguån d©n téc thuë cha «ng më mang ®Æc tr−ng s«ng n−íc, ®óc kÕt nªn câi. KÓ chuyÖn qu¸ khø lµ mét kiÓu d· nh÷ng c©u chuyÖn kÓ chøa ®ùng tinh sö mµ S¬n Nam ®· thµnh c«ng. Qua thÇn, t©m linh, cèt c¸ch cña ng−êi Nam kh¶o s¸t tËp H−¬ng rõng Cµ Mau, Bé. Víi tÊm lßng thµnh thËt, cëi më, víi chóng t«i thÊy S¬n Nam ®· kÕ thõa lèi nô c−êi l¹c quan hån hËu, S¬n Nam ®· ®Ó l¹i Ên t−îng ®Ñp trong lßng ®éc gi¶. kÓ chuyÖn truyÒn thèng khi «ng sö dông trong t¸c phÈm m×nh c¸ch kÓ víi Vµ d−êng nh− S¬n Nam hiÓu rÊt râ nçi chñ thÓ v« h×nh. Víi 52 trªn tæng sè 65 niÒm cña ng−êi xa xø: “N¨m th¸ng ®· tr«i qua truyÖn sö dông h×nh thøc chñ thÓ kÓ Ray røt m·i ®êi ta nµy, S¬n Nam ®· cho ta thÊy bøc tranh N¾ng m−a miÒn cè thæ chung cña cuéc sèng c− d©n thêi më Phong s−¬ng mÊy ®é qua ®−êng phè ®Êt. Trong truyÖn B¸c vËt xµ o«ng, chñ H¹t bôi nghiªng m×nh nhí ®Êt quª” thÓ kÓ vÒ c¶nh con ng−êi ph¶i sèng gi÷a §äc nh÷ng c©u cuèi trong bµi th¬ bèn bÒ hoang vu: “§«i m−¬i m¸i nhµ l¸, kh«ng ®Ò viÕt thay lêi tùa cho cuèn vµi ba gèc dõa kh«ng tr¸i, ngän XÏo H−¬ng rõng Cµ Mau nµy cña S¬n Nam, BÇn x¬ r¬ nh− vËy ®ã. Chung quanh lµ c¸nh ®ång cß bay th¼ng c¸nh nh−ng trong lßng ta nh− bïi ngïi xóc ®éng, ®Çy n¨n kim, « r«, cá èng. Cß l«ng b«ng, d©ng trµo mét nçi nhí quª da diÕt. ViÕt tõ c¸i thuë cha «ng x−a tõ miÒn Trung trÝch, cóm nóm bay l−în tèi ngµy” [6, tha h−¬ng vµo khai hoang më câi 73]. ChÝnh trong c¶nh s«ng n−íc bao la, ph−¬ng Nam, S¬n Nam ®· gieo vµo lßng con ng−êi ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng thö ng−êi ®äc mét ©m ®iÖu buån chÊt chøa, th¸ch khã kh¨n. TruyÖn Mïa len tr©u tr¶i dµi theo kh«ng gian s«ng n−íc giíi thiÖu víi ng−êi ®äc cuéc sèng c¬ 34
  3. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 1B-2008 §¹i häc Vinh n−íc, chê khi n−íc giùt míi ®em ch«n hµn cña ng−êi d©n nghÌo n¬i vïng lò l¹i d−íi ®Êt. Nh− vËy mÊt c«ng l¾m, Cµ Mau. Ng−êi vµ tr©u ph¶i len lái qua diÒu, qu¹ hoµnh hoµnh. Chi b»ng bã dßng n−íc ®Ó t×m ®Õn n¬i an toµn: “Nói x¸c l¹i råi d»n c©y d»n ®¸ mµ neo d−íi Ba Thª bªn nµy, nói CÊm tr−íc mÆt, ®¸y ruéng” [6, 631]. C¸i chÕt cña l·o hßn Sãc, hßn §Êt bªn kia b×nh th−êng xem hïng vÜ, th¬ méng, th× nay trë BÝch còng gîi nªn c¶nh cùc khæ, thª thµnh lÌ tÌ, bÐ báng trong c¶nh bao la th¶m cña nh÷ng ng−êi ®i tiªn phong lËp trêi n−íc (…). Sau hÌ nhµ, n−íc dËy nghiÖp ë Cµ Mau. X¸c ng−êi ®i khai ph¸ ®ïng ®ïng, sãng gîn tõng l−în lín, vç ®Êt ®Òu bÞ vøt xuèng ruéng n−íc, r÷a l¸t ch¸t vµo v¸ch (…). §«i tr©u b−íc lªn ra, x−¬ng ng−êi lÉn víi x−¬ng tr©u. Mçi nÒn chuång tr©u lóc tr−íc, tuy ®· ®¾p khi ®Õn mïa cµy ruéng, ng−ßi gÆp ph¶i cao thªm gÇn mét th−íc vËy mµ n−íc leo nh÷ng bé x−¬ng Êy ®Òu t−ëng r»ng ®ã bï lÐ ®Ð” [6, 651-652]. Vµo mïa len lµ x−¬ng nh÷ng ng−êi ®êi x−a. ChÝnh tr©u, c¶nh tr©u “len” v« cïng hïng vÜ: trong sù kh¾c nghiÖt cña thiªn nhiªn, “Tr©u léi n¨m ba tr¨m con, ®en ®Çu, con ng−êi ®· ®oµn kÕt, cïng nhau v−¬n ®Æc n−íc. KiÕm b¹c tr¨m th× dÔ chí lªn t¹o lËp cuéc sèng. §©y lµ ®o¹n chñ muèn thÊy ®−îc c¶nh ®ã kh«ng ph¶i dÔ, thÓ kÓ l¹i c¶nh ®au ®ín cña th»ng K×m gièng nh− thêi thiªn ®Þa s¬ khai, cµn khi cha nã mÊt: “Th»ng K×m dËp ®Çu xuèng sµn nhµ, hai tay bøt tãc: kh«n hçn ®én…”) [6, 656]. C¶nh tr©u - Trêi ¬i, ph¶i biÕt vËy ba t«i ®i tíi “len” tuy oai hïng nh−ng chøng tá sù xø nµy lµm chi… khèn cùc cña ng−êi d©n miÒn HËu Bµ Hai TÝch r−ng r−ng n−íc m¾t: Giang trong mçi mïa n−íc næi. Vµ còng chÝnh Mïa len tr©u ®· ®−a ng−êi n«ng - Ch¸u ®õng khãc. Trêi ®Þnh vËy. ë d©n v−ît qua ranh giíi ®Þa phËn vèn ®©y ai còng vËy, ng−êi cã cña ai tíi xø bÊp bªnh nghÌo khæ tíi nh÷ng vïng ®Êt nµy? Tr¸ch cha, tr¸ch mÑ, tr¸ch trêi lµ míi më réng bê câi, t¹o lËp cuéc sèng. thªm téi, ch¸u th¾p nhang ®i”. Mét cuéc biÓn d©u lµ t¸c phÈm kh¸ tiªu Hay ë B¾t sÊu rõng U Minh H¹, t¸c biÓu cña S¬n Nam trong viÖc ngîi ca gi¶ ®−a ng−êi ®äc vÒ mét thÕ giíi hoang t×nh c¶m tèt ®Ñp cña con ng−êi khi gÆp s¬ tËn ngän nguån s«ng r¹ch. N¬i ®©y, nh÷ng tai ho¹ x¶y ra trong b−íc ®−êng c¸ sÊu “nhiÒu nh− nh− tr¸i mï u chÝn m−u sinh. Gi÷a mïa m−a lò, tr©u bß rông”, chóng th−êng ®i ng−îc s«ng ¤ng kh«ng cã cá ¨n, ng−êi chÕt kh«ng cã ®Êt §èc vµo gi÷a rõng trµm. Vµ “khi ng−êi ch«n th× chó T− LËp, «ng bµ Hai TÝch ViÖt Nam ta ®æ trµng xuèng r¹ch C¸i ph¶i chøng kiÕn c¶nh ®au lßng cña Tµu mµ lËp nghiÖp”, hä chøng kiÕn th»ng K×m. Ba cña K×m ®· t¾t thë gi÷a c¶nh “sÊu næi lªn … nh÷ng vÖt ®en chi biÓn n−íc mªnh m«ng trªn vïng ruéng chÝt, con th× n»m dµi nh− chiÕc xuång s¹ tØnh Long Xuyªn. K×m «m x¸c cha, l−ên, con th× dïng hai ch©n tr−íc mµ n−íc m¾t tu«n xuèng, khãc kh«ng ra v¹ch sËy, ngãng má xÐo lªn trêi nh− tiÕng. Tr−íc th¶m c¶nh ®ã, chó T− LËp, häng sóng thÇn c«ng ®¹i b¸c” [6, 86]. «ng bµ Hai TÝch ®· hÕt lßng gióp ®ì Trong sè ®ã cã con “sÊu chóa”, “sèng l©u K×m. C¸i chÕt cña l·o BÝch khiÕn «ng ®êi, nhiÒu phen kÞch chiÕn víi loµi Hai TÝch suy nghÜ: “§Êt ®©u mµ ch«n! ng−êi”. Tr−íc c¶nh lo sî cña d©n lµng, tø bÒ lµ n−íc. Cã hai c¸ch: mét lµ xãc «ng N¨m Hªn-ng−êi thî giµ chuyªn b¾t c©y trÐo ë gi÷a ®ång råi treo lªn mÆt sÊu ë Kiªn Giang ®· dïng m−u b¾t con 35
  4. S¥N NAM V NH÷NG TRUYÖN NG¾N vÒ ... NAM Bé, Tr. 33-39 NguyÔn ThÞ Hång sÊu Êy. Tõng lóc, ng−êi kÓ chuyÖn l¹i vµo ®êi sèng lao ®éng cña con ng−êi, ë Ng−êi mï gi¨ng c©u, ng−êi ®äc ®èi diÖn ®−a ®Õn cho ng−êi ®äc chøng kiÕn nh÷ng c¶nh thó vÞ xen lÉn håi hép. víi mét thùc tÕ kh«ng khái ch¹nh lßng Trªn chiÕc xuång ba l¸, bªn trªn chØ cã khi nghe chñ thÓ kÓ vÒ hoµn c¶nh cña hò r−îu vµ bã nhang, b»ng m−u kÕ cao nh©n vËt. ¤ng d· bÞ mÊt ®øa con trai c−êng, «ng ®· quy phôc ®−îc ®µn sÊu duy nhÊt cña m×nh trong cuéc chiÕn nh− mét ng−êi hïng cña miÒn s«ng tranh, mét m×nh ph¶i l¨n lén ®Ó kiÕm n−íc, «ng N¨m Hªn ®· cã c«ng trong sèng, g¾n bã víi s«ng n−íc b»ng nghÒ viÖc chinh phôc thiªn nhiªn, thÓ hiÖn gi¨ng c©u. Khæ cùc lµ thÕ nh−ng ë ®©y ®−îc tµi n¨ng vµ m−u trÝ cña nh÷ng con chñ thÓ kÓ vÉn t×m ra nÐt yªu ®êi l¹c ng−êi Nam Bé. Còng gîi nhí vÒ thêi k× quan. §ã lµ mét con ng−êi sèng hoµ con ng−êi ph¶i chèng chäi víi thó d÷, ë m×nh vµo s«ng n−íc thiªn nhiªn, thÝch truyÖn S«ng Gµnh Hµo, t¸c gi¶ cã dÞp ®äc th¬ V©n Tiªn, nãi nh÷ng c©u vÌ thËt ®−a ta vÒ víi qu¸ khø-giai ®o¹n mµ con xóc ®éng. B»ng kinh nghiÖm s«ng n−íc quen thuéc, «ng biÕt ®−îc: “R¹ch nµo ng−êi kh«ng chØ b¾t sÊu giái nh− «ng l¾m ghe xuång qua l¹i, c¸ ¨n ë s¸t bê. N¨m Hªn mµ cßn ph¶i biÕt c©u sÊu k× R¹ch nµo im lÆng, c¸ léi ngang gi÷a tµi nh− chó T− §øc. Cïng ®Ò tµi vÒ dßng. Tr−íc khi gi¨ng c¸ trª, ph¶i quËy khÈn hoang Nam Bé, ë HÕt thêi oanh cho n−íc ®ôc. Mçi chç c¸ chØ ¨n mét liÖt, t¸c gi¶ ®· “dùng” lªn mét c©u lÇn” [6, 713]. chuyÖn ®èi tho¹i víi c¸c «ng giµ bµ l·o Ng−êi ®äc cã thÓ b¾t gÆp kh¶ n¨ng sèng ë Gß Quao vÒ viÖc ®uæi cäp. C©u chuyÖn pháng vÊn b¾t ®Çu tõ c©u “Th−a thÊu chuyÖn hiÓu ng−ßi kiÓu nh− thÕ «ng, «ng xuèng ®©y lËp nghiÖp tõ håi cña chñ thÓ kÓ. Nh÷ng trang viÕt cña H−¬ng rõng Cµ Mau gÇn nh− dµy ®Æc nµo?”. Cø thÕ, c©u chuyÖn “trªn bê cã h×nh thøc chñ thÓ kÓ chuyÖn v« h×nh. cäp, d−íi s«ng cã sÊu” ®−îc kÓ ra dµi ChÝnh trong 52 truyÖn nãi trªn, h×nh m·i; chuyÖn vÒ ng−êi ¨n ong ph¶i bá vÒ t−îng ng−êi kÓ chuyÖn lu«n cè ®Þnh, v× sî cäp ¨n thÞt, con g¸i «ng thÇy R©u ®ãng vai trß lµ h¹t nh©n quan s¸t, ph¶n bÞ cäp vå, nhµ anh T− Ng¹n bÞ cäp cáng ¸nh kÞp thêi nh÷ng chuyÖn lµm ¨n sinh mÊt mét con heo n¸i… sèng cña ng−êi d©n miÒn s«ng n−íc. Víi ë truyÖn H¸t béi gi÷a rõng, nh÷ng ng«i kÓ “v« nh©n x−ng”, lµ chuyÖn cña trß tiªu khiÓn cña ng−êi míi ®i më ®Êt m×nh, lµ biÕt hÕt ng−êi vµ viÖc, h×nh ®−îc giíi thiÖu. Trong c¶nh “d©n m×nh t−îng ng−êi trÇn thuËt ë ®©y cã c¸i chÊt cßn nghÌo l¾m, ruéng ch−a hÕt phÌn, men say s−a víi bµi ca më ®Êt. Kh«ng ®×nh ch−a cÊt, h−¬ng chøc lµng ch−a chØ quanh quÈn víi chuyÖn gi¨ng c©u, cã”, chØ cã h¸t béi lµ c¸ch gi¶i trÝ ®éc chuyÖn b¾t sÊu ®uæi cäp, b¾t r¾n…, nhÊt. Mét s©n khÊu ®−îc dùng gi÷a mét chuyÖn duy tr× sù sèng vµ c¶i t¹o thiªn kh«ng gian mªnh m«ng s«ng n−íc. Hä nhiªn, chñ thÓ kÓ chuyÖn Èn m×nh còng “coi” h¸t còng b»ng kiÓu rÊt Nam bé, ®ã ®· h−íng th¼ng vµo cuéc sèng con ng−êi lµ b¬i xuång vµo vßng rµo cõ, trµm ®Ó trong khi ph¶i ®èi mÆt víi bän thùc xem. NÕu ng−êi d©n lao ®éng mÖt nhäc d©n, ®iÒn chñ. Nam Bé ngµy nay lµ biÕn vïng ®Êt hoang vu thµnh tµi m¶nh ®Êt kÕt tinh cña biÕt bao må h«i nguyªn trï phó phôc vô cho cuéc sèng n−íc m¾t, m¸u x−¬ng cña nh÷ng ng−êi cña m×nh th× nh÷ng buæi xem h¸t ®ã d· ®i tr−íc. Bªn c¹nh nh÷ng ng−êi ®· hy gióp hä t¸i t¹o søc lao ®éng. Th©m nhËp 36
  5. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 1B-2008 §¹i häc Vinh sü quan nãi chuyÖn riªng th× thµo. Tªn sinh v× bom ®¹n chiÕn tranh lµ sù hy quan Ba qu¸t to: sinh thÇm lÆng cña nh÷ng ng−êi ®i më - §õng nãi xÊu ch¸nh phñ thuéc mang bê câi. U Minh - R¹ch Gi¸ - Cµ ®Þa. Mau lµ n¬i dõng ch©n cuèi cïng cña T«i ®¸p nhanh: ®oµn ng−êi Nam tiÕn. Hä ®· ®em bµn - T«i kh«ng sèng 80 tuæi thuéc ®Þa, tay, khèi ãc cña m×nh ®Ó x©m rõng, lÊn nh−ng mÊy «ng l·o trong xãm lµm biÓn, më lµng, lËp Êp, sinh c¬ lËp chøng ®iÒu ®ã. ThÝ dô nh− «ng nµy lµm nghiÖp. T¸c gi¶ lu«n dâi theo c©u h−¬ng c¶ trong lµng” [6, 217]. D−êng chuyÖn, thuËt l¹i c©u chuyÖn mét c¸ch nh−, c¸i “t«i” thêi th¬ Êu cña t¸c gi¶ ®· kh¸ch quan nh−ng Èn chøa trong ®ã lµ h−íng ng−êi ®äc vµo thÕ giíi cña nh÷ng t×nh yªu cña t¸c gi¶ ®èi víi con ng−êi vµ vïng ký øc th«n xãm, bµ con, gia ®×nh cuéc sèng. mµ kû niÖm buån lo, phÊp pháng nhiÒu MÆc dï tÇn sè xuÊt hiÖn kh«ng h¬n b×nh yªn, h¹nh phóc. Chñ thÓ kÓ nhiÒu b»ng chñ thÓ kÓ v« h×nh nh−ng chuyÖn nh− muèn trót göi cho ng−êi d¹ng chñ thÓ kÓ chuyÖn lµ nh©n vËt ®äc tÊt c¶ nh÷ng lo ©u, mÆc c¶m th©n “t«i” (gåm 13 truyÖn) trong t¸c phÈm phËn cña nh÷ng th¸ng ngµy sèng trong S¬n Nam còng cã nh÷ng nÐt riªng. C¸c truyÖn Con ngùa ®Êt, CËu B¶y TiÓu, sù k×m kÑp cña bän thùc d©n, ph¶i ChuyÖn n¨m x−a, Ngµy m−a ®Çu mïa, chøng kiÕn nh÷ng ®au khæ thiÖt thßi Ng−êi b¹n triÖu phó, Ng−êi t×nh cña c« cña ng−êi ®i më ®Êt. Nh©n vËt “t«i” trong CËu B¶y TiÓu lµ ng−êi nghÜa khÝ, ®µo h¸t…lµ nh÷ng truyÖn kÓ tõ ng«i hµo hiÖp, s½n sµng gióp ®ì ng−êi kh¸c thø nhÊt. ë truyÖn Con ngùa ®Êt, ng−êi khi “¤ng h−¬ng tr−ëng T¹c ®ang hÊp kÓ chuyÖn x−ng "t«i" chøng kiÕn nh÷ng hèi”… “LËp tøc t«i xuèng xuång b¬i biÕn ®éng lÞch sö khi giÆc Ph¸p chiÕm th¼ng ®Õn nhµ «ng h−¬ng tr−ëng.” [6, ®ãng bê kinh X¸ng. "T«i" ®· kÓ l¹i rµnh 173]. Trong mét sè truyÖn ng¾n cña m¹ch tõng thay ®æi nhá cña bµ con “ë m×nh, c¸i “t«i” nhµ v¨n - ng−êi thuËt r¹ch C¸i Cau ¨n mét c¸i tÕt kh«ng ra tÕt chuyÖn S¬n Nam lu«n hiÖn diÖn víi t− v× c¸i tØnh lþ ë miÒn HËu Giang ®· lät c¸ch lµ ng−êi kÓ chuyÖn theo kiÓu “t«i vµo tay qu©n Ph¸p c¶ råi”. “T«i” trong nghe nh− vÇy…”. Trong c¸c truyÖn Cao ®ªm tèi ®· ®Õn thuyÕt phôc cha cña khØ U Minh, Con sÊu cuèi cïng, Hai con NguyÖt ®i t¶n c−, chøng kiÕn c¸i chÕt c¸, MiÔu bµ Chóa xø, Th¬ nói Tµ L¬n… cña «ng H−¬ng C¶ v× d¸m viÕt trªn t¸c gi¶ ®· ®øng ra thuËt chuyÖn ng−êi v¸ch t−êng nhµ m×nh hµng ch÷: “ViÖt kh¸c. Trong Cao khØ U Minh, chñ thÓ Nam ®éc lËp”. kÓ lµ nh©n vËt t«i kÕt hîp víi nh©n vËt Cßn chñ thÓ kÓ “t«i” trong ChuyÖn kh¸c. “T«i” cã mèi quan hÖ víi «ng Hai n¨m x−a d−êng nh− lµ “t«i” tù truyÖn. KhÞ vµ «ng T− Huúnh. “T«i” ®−îc nghe S¬n Nam ®· “nãi” víi ng−êi ®äc vÒ m×nh «ng Hai KhÞ kÓ chuyÖn. “T«i” hiÓu biÕt trong thêi ®iÓm t¸c gi¶ cïng tham gia chuyÖn ®êi x−a, ®−îc nghe kÓ l¹i diÖn kh¸ng chiÕn ë R¹ch Gi¸. §©y lµ ®o¹n m¹o cña mét vïng ®Êt Nam Bé. Trong “t«i” ®èi tho¹i víi mét tªn lÝnh Ph¸p khi ®ã, “t«i” nh¾c ®Õn dßng dâi M¹c Cöu cã chóng tÊn c«ng vµo th«n xãm: “T«i ®¸p c«ng khai ph¸ miÒn Nam. Khai th¸c ®Ò th¶n nhiªn: tµi lÞch sö truyÒn thèng, S¬n Nam - ë lµng nµy tõ 80 n¨m qua, kh«ng th−êng chó ý b¸m s¸t nh÷ng b−íc cã tr−êng häc d¹y ch÷ ABC g× r¸o. Bän 37
  6. S¥N NAM V NH÷NG TRUYÖN NG¾N vÒ ... NAM Bé, Tr. 33-39 NguyÔn ThÞ Hång phång lo ©u khi ngµy nay ®äc l¹i quyÓn chuyÓn cña cuéc sèng mµ «ng ®ang truyÖn ®êi x−a cña cô Tr−¬ng VÜnh Ký.” chøng kiÕn. Trong nhiÒu ®o¹n chuyÖn, [6, 511]. S¬n Nam dÉn b¹n ®äc ng−îc néi dung tuy lµ ®èi tho¹i, lµ lêi kÓ, t©m sù cña nh©n vËt nh−ng ®· ®−îc chñ thÓ thêi gian vÒ thêi kú khÈn hoang miÒn kÓ chuyÖn lång lu«n vµo lêi nãi cña Nam phÝa vÞnh Xiªm La, kh¸m ph¸ m×nh nh− lµ mét sù nhËp th©n. rõng rËm U Minh - n¬i mòi ®Êt tËn TruyÖn cña S¬n Nam cã søc cuèn cïng cña d¶i ®Êt h×nh ch÷ S. BiÕt bao hót ng−êi ®äc bëi c¸ch dùng truyÖn ly ng−êi ®· ®i s©u vµo rõng trµm trªn kú, dïng nhiÒu th¬ ca d©n gian Nam Bé chiÕc xuång ®éc méc nh− c« LÖ theo t¹o phÇn sinh ®éng cuèn hót ng−êi ®äc. chång lµ T− Cå ®Õn c¸nh ®ång hoang vu ph¸t cá trång lóa (Ruéng lß bom), råi T− §©y lµ mét c©u ca dao ®−îc trÝch dÉn ë trong truyÖn §¹i chiÕn víi thÇy Chµ: B×nh Thuû xuèng rõng cóp ë R¹ch Gi¸ “ChiÒu chiÒu b¾t nh¸i gi¨ng c©u, ®Ó khai th¸c tµi nguyªn rõng. Lèi kÓ cã Nh¸i kªu c¸i Ño, c¸i phËn tui nghÌo, vÎ tuú høng, thong dong theo phong chäc ghÑo tui chi”. c¸ch Nam Bé cña S¬n Nam nhiÒu khi S¬n Nam cã tµi kÓ chuyÖn x−a mµ khiÕn ng−êi ®äc c¶m thÊy sèt ruét. §iÒu ng−êi ®äc cã c¶m t−ëng gÇn gòi, míi mÎ khiÕn c©u chuyÖn cña «ng kÓ l«i cuèn nh− ®ang diÔn ra bªn c¹nh chóng ta. ng−êi ®äc lµ ë nh÷ng c©u ca dao hß vÌ, S¬n Nam th−êng ®Æt nh©n vËt cña lèi nãi d©n gian ®−îc lång vµo trong m×nh vµo mét bèi c¶nh chung cña dßng truyÖn. Kh¸c víi ng«n ng÷ ch©n thµnh ch¶y lÞch sö cô thÓ nh−: Vµo cuèi n¨m méc m¹c nh−ng cò kü cña Hå BiÓu 1945, vµo n¨m 1948… hoÆc mét thêi Ch¸nh, kh«ng gièng víi ng«n ng÷ mµu gian cña giai ®o¹n lÞch sö nh−: thêi mÌ nh− §oµn Giái, NguyÔn Quang Ph¸p thuéc, n¨m ®ã… ®Ó nh©n vËt S¸ng, S¬n Nam ®· thµnh c«ng trong viÖc ®−a ng«n ng÷ ®êi sèng sinh ho¹t triÓn khai vµ hµnh ®éng theo tÝnh c¸ch. hµng ngµy vµo trong t¸c phÈm cña V× vËy, ®äc truyÖn S¬n Nam, chóng ta m×nh. C¸ch diÔn t¶ cña t¸c gi¶ ®óng víi cã c¶m nhËn t¸c gi¶ ®ang ghi chÐp, chÊt cña ng−êi Nam Bé. t−êng thuËt lÞch sö. ë ®ã c¸c sù kiÖn, Cã thÓ nãi lao ®éng v¨n ch−¬ng ®èi c¸c t×nh huèng diÔn ra theo mét tr×nh víi S¬n Nam hµm chøa sù say mª cao tù nhÊt ®Þnh. Trong c¸c truyÖn: Con ®é xen lÉn víi kiÕm sèng hµng ngµy, B¶y ®−a ®ß, Hßn Cæ Tron, Th¸ng ch¹p con ng−êi Êy sèng thËt gi¶n ®¬n, ch©n chim vÒ, H−¬ng rõng… ta cßn b¾t gÆp chÊt méc m¹c, d©n d·. §èi víi mäi c¸c ®o¹n mang tÝnh chÊt biªn kh¶o. C¸c ng−êi, S¬n Nam nh− mét «ng giµ Nam c©u chuyÖn kÓ ®−îc t¸c gi¶ tr×nh bµy Bé, gÇn gòi th©n thiÕt. S¬n Nam ®· kh¸ cÆn kÏ nh»m lý gi¶i vÒ c¸c ®Þa giíi sèng nh− ®êi cho «ng sèng víi lßng hµnh chÝnh, phong tôc tËp qu¸n. Trong nhiÖt thµnh, t©m huyÕt cña mét nhµ truyÖn HÕt thêi oanh liÖt, t¸c gi¶ b©ng v¨n, nhµ kh¶o cøu thuÇn ph¸c Nam Bé. khu©ng ®Æt ra nhiÒu c©u hái “Non mét Vµ Nam Bé trong H−¬ng rõng Cµ Mau tr¨m n¨m vÒ tr−íc, lµn sãng ng−êi ViÖt xøng danh lµ “Thµnh ®ång” cña tæ quèc. Nam tõ CÇn Th¬, VÜnh Long ®æ xuèng S¬n Nam ®−a chóng ta vÒ mét miÒn R¹ch Gi¸, Cµ Mau ®Ó khai khÈn ®Êt s«ng n−íc mªnh m«ng, gÆp gì nh÷ng hoang. Hä ®· gÆp nh÷ng trë ng¹i thiªn con ng−êi nghÜa khÝ hµo hiÖp, gióp ta nhiªn nµo? Tµi trÝ, sù dòng c¶m cña hä thªm yªu quª h−¬ng ®Êt n−íc. ChÊt ra sao? Lßng chóng ta kh«ng khái phËp 38
  7. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 1B-2008 §¹i häc Vinh miÒn T©y Nam Bé thÊm ®Ëm trong toµn s«ng TiÒn “héi ngé” víi n¾ng, giã miÒn bé t¸c phÈm cña S¬n Nam. Cã thÓ nãi Trung, kÐo nh÷ng rõng trµm mªnh «ng chÝnh lµ ng−êi ®· qu¶ng b¸, tiÕp thÞ m«ng ®Õn “hîp thÓ” víi rõng hoa ban ®Êt ph−¬ng Nam víi mäi ng−êi trong vµ T©y B¾c lµm nªn b¶n t×nh ca d¹t dµo vÒ ngoµi n−íc, ®em c¸i phï sa s«ng HËu, quª h−¬ng xø së. T i LiÖu Tham Kh¶o [1] Hoµi Anh, Ch©n dung v¨n häc, NXB Héi Nhµ v¨n, Hµ Néi, 2001. [2] DiÔm Chi, Nhµ V¨n S¬n Nam: C¶ ®êi viÕt vÒ cuéc khÈn hoang Nam Bé, Phô n÷ chñ nhËt, ngµy 14/3/2004. [3] NguyÔn Th¸i Hoµ, Nh÷ng vÊn ®Ò thi ph¸p cña truyÖn, NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi, 2000. [4] Hoµng L©m, Trß chuyÖn víi nhµ v¨n S¬n Nam, V¨n nghÖ, 16/2, Hµ Néi, 1991. [5] Ph−¬ng Lùu, TrÇn §×nh Sö, NguyÔn Xu©n Nam, Lª Ngäc Trµ, La Kh¾c Hoµ, Thµnh ThÕ Th¸i B×nh, Lý luËn v¨n häc, NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi, 2002. [6] S¬n Nam, H−¬ng rõng Cµ Mau, tËp truyÖn, NXB TrÎ, Tp Hå ChÝ Minh, 2005. [7] Vò TiÕn Quúnh (biªn so¹n), Phª b×nh lý luËn v¨n häc, NXB V¨n nghÖ Tp Hå ChÝ Minh, 1994. Summary SonNam and his short storys about Nam Bo Son Nam, who is called an expert of Nam Bo studies, has excellent literature works about the South Pole land of Vietnam. The short story collection Huong rung Ca Mau (Ca Mau's forest perfume) which is his particular literature achievement, reflects lively the local inhabitant's lives and the characteristics of soil, ecology in South West of Vietnam. The collection also expresses the art of story telling, scenery making, and his particular human images creating. (a) Cao häc 13 Lý luËn v¨n häc, tr−êng §¹i Häc Vinh. 39
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
320 tài liệu
1247 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2