Báo cáo nghiên cứu khoa học " TIẾN SĨ NGUYỄN VĂN DƯỠNG NGƯỜI CHIẾN SĨ HÒA BÌNH "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

57
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong hơn nửa thế kỷ qua, mỗi khi đề cập tới Phong trào Bảo vệ Hòa bình 1954, sách báo trong nước cũng như nước ngoài đều nhắc đến Tiến sĩ Nguyễn Văn Dưỡng, Tổng thư ký của phong trào, nhưng khá sơ sài, có lẽ vì thiếu tư liệu. Thân thế của ông ít ai biết tới. Ông như tia chớp sáng lòa trong một khoảnh khắc của lịch sử để rồi tắt lịm trên bầu trời mịt mùng của miền Nam vào nửa sau thập niên 1950. Bài viết sau đây có lẽ là bài viết đầu...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " TIẾN SĨ NGUYỄN VĂN DƯỠNG NGƯỜI CHIẾN SĨ HÒA BÌNH "

95 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 5 (82). 2010 ÑAÁT NÖÔÙC - NHAÂN VAÄT TIEÁN SÓ NGUYEÃN VAÊN DÖÔÕNG NGÖÔØI CHIEÁN SÓ HOØA BÌNH Phan Văn Hoàng* Trong hôn nöûa theá kyû qua, moãi khi ñeà caäp tôùi Phong traøo Baûo veä Hoøa bình 1954, saùch baùo trong nöôùc cuõng nhö nöôùc ngoaøi ñeàu nhaéc ñeán Tieán só Nguyeãn Vaên Döôõng, Toång thö kyù cuûa phong traøo, nhöng khaù sô saøi, coù leõ vì thieáu tö lieäu. Thaân theá cuûa oâng ít ai bieát tôùi. OÂng nhö tia chôùp saùng loøa trong moät khoaûnh khaéc cuûa lòch söû ñeå roài taét lòm treân baàu trôøi mòt muøng cuûa mieàn Nam vaøo nöûa sau thaäp nieân 1950. Baøi vieát sau ñaây coù leõ laø baøi vieát ñaàu tieân cung caáp cho ngöôøi ñoïc moät soá chi tieát veà cuoäc ñôøi ngaén nguûi nhöng veû vang cuûa oâng. Ñaây laø neùn höông töôûng nieäm vaø tri aân ngöôøi chieán só hoøa bình Nguyeãn Vaên Döôõng trong dòp haøi coát oâng ñöôïc UÛy ban Maët traän Toå quoác Vieät Nam Thaønh phoá Hoà Chí Minh - phoái hôïp vôùi gia ñình oâng - toå chöùc caûi taùng veà Nghóa trang Lieät só Thaønh phoá. Nhaân ñaây, ngöôøi vieát xin chaân thaønh caûm ôn oâng Nguyeãn Vaên Döôõng Jean (Paris, Phaùp) ñaõ vui loøng cung caáp nhöõng thoâng tin quyù baùu veà baøo huynh cuûa oâng. Sau thaát baïi thaûm haïi ôû chieán tröôøng Ñieän Bieân Phuû, thöïc daân Phaùp phaûi kyù Hieäp ñònh Geneøve (21/7/1954), chaáp nhaän ñình chieán vaø cam keát seõ ruùt heát quaân veà nöôùc. Nhaân daân Vieät Nam vui möøng tröôùc vieãn caûnh hoøa bình laäp laïi sau 9 naêm khoùi löûa. Nhöng khi chöõ kyù treân Hieäp ñònh chöa raùo möïc, Toång thoáng Myõ Eisenhower noùi trong cuoäc hoïp baùo toå chöùc cuøng ngaøy hoâm aáy taïi Washington D.C raèng: “Toâi thöøa nhaän raèng Hieäp ñònh coù nhöõng ñieàu maø chuùng toâi khoâng öa… Myõ khoâng phaûi laø nöôùc tham gia cuoäc chieán… Chuùng toâi khoâng phaûi laø moät beân quyeát ñònh vaø khoâng bò raøng buoäc bôûi nhöõng quyeát ñònh cuûa Hoäi nghò” (The agreement did contain features, I admitted, Tieán só Nguyeãn Vaên Döôõng (1923-1958) that we did not like… The United States had not been a belligerent in the war… we were not a party to or bound by the decisions taken at the conference).(1) Ngoaïi tröôûng John Foster Dulles xem Hieäp ñònh laø “moät böôùc giaät luøi” quan troïng cho chính saùch ñoái ngoaïi cuûa Myõ (Secretary Dulles cited it as a significant “setback” for American foreign policy).(2) Trong caùc cuoäc hoïp ngaøy 8 vaø 12/8/1954, Hoäi ñoàng an ninh quoác gia Myõ ñaùnh giaù Hieäp ñònh laø “moät thaûm hoïa” (The Geneva settlement was a disaster) ñoái vôùi Myõ.(3) * Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh.
96 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 5 (82). 2010 ÔÛ Saøi Goøn, Thuû töôùng Ngoâ Ñình Dieäm - ngöôøi ñöôïc ñaøo taïo taïi Myõ töø 1950 - laëp laïi gaàn nhö nguyeân vaên caâu noùi cuûa oâng chuû Nhaø Traéng: “Chuùng ta khoâng kyù Hieäp ñònh Geneøve. Baát cöù phöông dieän naøo, chuùng ta cuõng khoâng theå bò raøng buoäc bôûi Hieäp ñònh ñoù” (Nous n’avons pas signeù les accords de Geneøve. En aucune facon, nous ne pouvons eâtre lieùs par ces accords).(4) Nhöõng tuyeân boá “ngöôïc doøng” aáy ñeå loä yù ñoà phaù hoaïi Hieäp ñònh Geneøve. Neàn hoøa bình - maø nhaân daân ta ñaõ hy sinh bieát bao xöông maùu môùi giaønh ñöôïc - ñang bò ñe doïa nghieâm troïng. Treân baùo Le Monde (Paris, Phaùp), nhaø baùo Max Clos thuaät laïi lôøi moät ngöôøi daân Nam Vieät Nam maø oâng vöøa gaëp: “Hai con trai cuûa toâi ñaõ cheát trong chieán tranh. Baây giôø hoøa bình ñaõ trôû laïi, ñöøng bao giôø chieán tranh taùi dieãn. Nhöõng keû muoán taùi dieãn chieán tranh laø nhöõng keû phaïm toäi aùc. Taïi sao Phaùp khoâng ngaên chaën Myõ tieáp tuïc chính saùch xaâm löôïc cuûa hoï?” (Mes deux fils sont morts au cours de la guerre. Maintenant la paix est revenue et il ne faut jamais que la guerre recommence. Ceux qui veulent recommencer la guerre sont des criminels. Pourquoi les Francais n’empeâchent-ils pas les Ameùricains de continer leur politique d’agression?).(5) Ñoù laø suy nghó chung cuûa ñaïi ña soá nhaân daân Vieät Nam - ôû mieàn Nam cuõng nhö ôû mieàn Baéc - luùc ñoù. Phaûi ngaên chaën baøn tay cuûa caùc theá löïc hieáu chieán ñang muoán nhen laïi ngoïn löûa chieán tranh, yeâu caàu caùc chính phuû ñaõ tham döï Hoäi nghò Geneøve nghieâm chænh thi haønh caùc quyeát ñònh cuûa Hoäi nghò. Ñoù laø lyù do ñeå Phong traøo Baûo veä Hoøa bình ra ñôøi taïi Saøi Goøn-Gia Ñònh vaøo naêm 1954. Phong traøo ñaùp öùng nguyeän voïng tha thieát nhaát cuûa nhaân daân ta neân ñöôïc höôûng öùng noàng nhieät. AÛnh höôûng cuûa phong traøo nhanh choùng lan toûa xuoáng caùc tænh ñoàng baèng soâng Cöûu Long vaø ra taän mieàn Trung Trung Boä. Toång thö kyù Ban chaáp haønh phong traøo laø Tieán só Nguyeãn Vaên Döôõng (oâng mang quoác tòch Phaùp neân coøn coù teân laø Henri). OÂng sinh ngaøy 11/12/1923 taïi Gia Ñònh. Thôøi treû, oâng theo hoïc taïi Tröôøng Chasseloup Laubat (nay Töø traùi sang: TS Nguyeãn Vaên Döôõng, LS Nguyeãn Höõu Thoï vaø TS Phaïm Huy Thoâng trong nhaø lao laø Tröôøng Trung hoïc phoå thoâng ôû Saøi Goøn naêm 1954. Leâ Quyù Ñoân). Naêm 1949, oâng ñöôïc gia ñình gôûi sang Phaùp du hoïc. Chæ trong boán naêm, oâng ñoã baèng Tieán só Luaät quoác teá (Docteur en Droit international) taïi Tröôøng Ñaïi hoïc Luaät khoa Paris, ñoàng thôøi toát nghieäp Vieän Chính trò hoïc Paris (Institut d’EÙtudes politiques de Paris) vaø Vieän Quan heä quoác teá Paris (Institut des Relations internationales de Paris). Naêm 1953, oâng veà nöôùc vaø ñöôïc môøi daïy taïi Tröôøng Ñaïi hoïc Luaät khoa Saøi Goøn. OÂng chöa laäp gia ñình.
97 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 5 (82). 2010 Cuøng vôùi Luaät sö Nguyeãn Höõu Thoï (Phoù chuû tòch), Tieán só vaên chöông Phaïm Huy Thoâng (Phoù toång thö kyù), Tieán só luaät khoa Hoaøng Quoác Taân (UÛy vieân Ban chaáp haønh) vaø nhöõng vò khaùc, oâng tích cöïc hoaït ñoäng cho phong traøo. Vöøa môùi ra ñôøi, phong traøo ñaõ toå chöùc cuoäc tuaàn haønh chaøo möøng hoøa bình vaøo ngaøy 1/8/1954 treân caùc ñöôøng phoá trung taâm Saøi Goøn. Hôn 5 vaïn ñoàng baøo caùc giôùi tham döï. Phong traøo xuaát baûn baùo Hoøa bình vaø caùc taäp saùch nhoû ñaêng toaøn vaên caùc vaên kieän cuûa Hoäi nghò Geneøve, giaûi thích caùc ñieàu khoaûn cuûa Hieäp ñònh. Phong traøo lieân laïc thöôøng xuyeân vôùi UÛy hoäi quoác teá kieåm soaùt vaø giaùm saùt, Ban lieân hôïp ñình chieán ñeå trình baøy nhöõng vuï vi phaïm Hieäp ñònh nhö khoâng chòu traû töï do cho tuø binh vaø tuø chính trò, traû thuø vaø phaân bieät ñoái xöû nhöõng ngöôøi cöïu khaùng chieán v.v… Ngaøy 3/11/1954, Eisenhower cöû töôùng J. Lawton Collins, nguyeân Tham möu tröôûng Luïc quaân Myõ, laøm Ñaïi söù ñaëc bieät taïi Nam Vieät Nam kieâm ñaïi dieän rieâng cuûa Toång thoáng Myõ beân caïnh Thuû töôùng Ngoâ Ñình Dieäm. Moät tuaàn sau, ngaøy 11/11, Ngoaïi tröôûng John Foster Dulles tuyeân boá: “Nam Vieät Nam phaûi coù moät chính phuû maïnh, ñöôïc söï uûng hoä cuûa nhöõng löïc löôïng caûnh saùt vaø coâng an höõu hieäu” (Le Sud-Vietnam doit eâtre doteù d’un gouvernement fort, appuyeù par des forces de police et de seùcuriteù efficaces).(6) Ñöôïc Myõ uûng hoä vaø vieän trôï, cuøng ngaøy hoâm ñoù, Ngoâ Ñình Dieäm ra leänh caám phong traøo hoaït ñoäng. Nhöõng ngaøy sau ñoù, Dieäm sai baét giam 33 thaønh vieân cuûa phong traøo vaø ñeán ngaøy 6/12/1954 ñöa hoï ra Toøa Ñaïi hình vôùi toäi danh “xaâm phaïm noäi an quoác gia, xuùi giuïc daân chuùng khuynh ñaûo chính phuû”. Toøa khoâng ñuû chöùng côù ñeå buoäc toäi, nhöng chính phuû Dieäm tieáp tuïc giam giöõ caùc oâng. Dö luaän daân chuùng phaûn ñoái. Ngaøy 22/12, ñaïi bieåu caùc giôùi ôû Saøi Goøn yeâu caàu caùc Tröôûng phaùi ñoaøn AÁn Ñoä, Ba Lan vaø Canada trong UÛy hoäi quoác teá can thieäp. Thay vì traû töï do cho caùc oâng, ngaøy 6/2/1955 Dieäm cho vieân döï thaåm kyù giaáy cho 33 vò “taïi ngoaïi haàu tra”. Nhöng ngay ngaøy hoâm sau 7/2, laáy côù “vì lyù do noäi an quoác gia”, Dieäm kyù nghò ñònh “cöôõng baùch cö truù” 26 (trong soá 33) oâng ra Haûi Phoøng.(7) Theo Hieäp ñònh Geneøve, toaøn boä quaân vieãn chinh Phaùp vaø quaân Nam Vieät Nam ôû Baéc Boä taäp trung taïi thaønh phoá naøy trong 300 ngaøy tröôùc khi ruùt vaøo Nam, vì vaäy Haûi Phoøng luùc ñoù vaãn coøn do Phaùp quaûn lyù. Ngaøy 9/2/1955, Dieäm cho maùy bay chôû caùc oâng ra quaûn thuùc trong ngoâi nhaø soá 13, ñöôøng Laïch Tray, thaønh phoá Haûi Phoøng. Caùc oâng vieát thö cho UÛy hoäi quoác teá vaø Ban lieân hôïp, nhaán maïnh: Hoøa bình laø khaùt voïng chính ñaùng cuûa toaøn daân Vieät Nam, do ñoù hoaït ñoäng cuûa phong traøo laø hôïp tình, hôïp lyù vaø hôïp phaùp. Caùc oâng ñoøi chính phuû Dieäm phaûi ñöa caùc oâng veà laïi Saøi Goøn, traû töï do ngay töùc khaéc vaø voâ ñieàu kieän. Caùc toå chöùc quaàn chuùng ôû Saøi Goøn leân tieáng uûng hoä yeâu saùch cuûa caùc oâng. Luùc naøy Ngoâ Ñình Dieäm ñang gaëp raéc roái lôùn. Ngaøy 22/2/1955, 6 toå chöùc chính trò-quaân söï (goàm caùc ñaûng Ñaïi Vieät, Quoác daân ñaûng, Ñaûng Töï do daân chuû, caùc giaùo phaùi Cao Ñaøi Taây Ninh, Hoøa Haûo cuøng nhoùm Bình Xuyeân)
98 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 5 (82). 2010 lieân keát laïi thaønh Maët traän thoáng nhaát toaøn löïc quoác gia. Maët traän ra tuyeân ngoân choáng Dieäm (ngaøy 3/3), göûi toái haäu thö (ngaøy 21/3) ñoøi Dieäm phaûi caûi toå toaøn dieän chính phuû trong voøng 5 ngaøy. Ngaøy 28/3, ñaøi phaùt thanh cuûa nhoùm Bình Xuyeân loan tin phe choáng Dieäm thaønh laäp UÛy ban phong toûa kinh teá ñoâ thaønh Saøi Goøn. Nöûa ñeâm 29 raïng 30/3, quaân Bình Xuyeân naõ ñaïn vaøo dinh Ñoäc Laäp cuûa Dieäm, ñoàng thôøi taán coâng Boä Toång tham möu vaø Sôû Caûnh saùt ñoâ thaønh Saøi Goøn. Trong hai ngaøy 30 vaø 31/3, taùm vò Toång tröôûng, Boä tröôûng, Thöù tröôûng vaø Quoác vuï khanh ñoàng loaït töø chöùc ñeå phaûn ñoái Dieäm. Trong boái caûnh roái ren ñoù, ñeå taäp trung ñoái phoù vôùi phe choáng ñoái, ngaøy 23/4/1955, Dieäm phaûi ñöa caùc oâng trong Phong traøo Hoøa bình veà laïi Saøi Goøn. Nhöng khi caùc oâng Nguyeãn Höõu Thoï, Nguyeãn Vaên Döôõng vaø Töø Baù Ñöôùc (thuû quyõ cuûa phong traøo) vöøa ñaët chaân xuoáng saân bay Taân Sôn Nhaát thì Dieäm cho moät toaùn maät vuï aäp tôùi, baét caùc oâng leân xe bít buøng ñöa veà traïi giam. Ngaøy hoâm sau, 24/4, ñích thaân Dieäm kyù Nghò ñònh soá 93/PTT-VP ñöa caùc oâng vaø ba vò khaùc ra Phuù Yeân. Luùc ñaàu, Dieäm cho quaûn thuùc caùc oâng ôû xaõ Hoøa Thònh, moät nôi ñeøo heo huùt gioù cuûa huyeän Tuy Hoøa. Gaàn moät naêm sau, ngaøy 31/3/1956, Dieäm (luùc naøy ñaõ ngoài gheá Toång thoáng) kyù nghò ñònh soá 116/NV chuyeån caùc oâng leân Cuûng Sôn (huyeän Sôn Hoøa) naèm trong vuøng röøng nuùi xa xoâi heûo laùnh phía taây tænh Phuù Yeân. YÙ ñoà cuûa Dieäm khoâng chæ nhaèm caùch ly caùc oâng - maø Dieäm cho laø nhöõng ngöôøi “ñaëc bieät nguy hieåm” - vôùi phong traøo yeâu nöôùc cuûa daân chuùng Saøi Goøn, maø coøn ñeå cho caùc oâng cheát daàn cheát moøn ôû nôi ma thieâng nöôùc ñoäc. Ñoàng baøo Cuûng Sôn bieát caùc oâng laø nhöõng nhaø yeâu nöôùc, goïi caùc oâng baèng caùi teân thaân thöông “caùc oâng Hoøa bình” vaø tìm moïi caùch giuùp ñôõ. Chính quyeàn Dieäm ra leänh coâ laäp caùc oâng, caám moïi ngöôøi tieáp xuùc, noùi chuyeän, baùn haøng… nhöng ñeâm ñeâm ngöôøi daân vaãn bí maät tieáp teá luùa gaïo, traùi caây, rau cuû… Cuoäc soáng kham khoå thieáu thoán khieán söùc khoûe caùc oâng suy giaûm nghieâm troïng, nhöng nhaø caàm quyeàn khoâng cho chaïy chöõa thuoác men. Giôùi trí thöùc ôû Saøi Goøn doïa seõ toá caùo haønh vi voâ nhaân ñaïo ñoù tröôùc dö luaän trong vaø ngoaøi nöôùc. Cuoái cuøng chính quyeàn Dieäm buoäc phaûi chuyeån TS UÛy ban Maët traän Toå quoác Vieät Nam TP Hoà Chí Minh Nguyeãn Vaên Döôõng xuoáng nhaø toå chöùc long troïng leã caûi taùng TS Nguyeãn Vaên Döôõng thöông Tuy Hoøa. Nhöng ñaõ quaù veà Nghóa trang Lieät só Thaønh phoá (15/9/2010).
99 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 5 (82). 2010 muoän. OÂng truùt hôi thôû cuoái cuøng ngaøy 21/7/1958, sau hôn 3 naêm bò an trí ôû Phuù Yeân. Ñöa haøi coát oâng veà an nghæ ôû Nghóa trang Lieät só Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø dòp ñeå nhaân daân caû nöôùc toân vinh vaø tri aân ngöôøi chieán só hoøa bình Nguyeãn Vaên Döôõng. Tröôùc aâm möu phaù hoaïi Hieäp ñònh Geneøve, gaây laïi caûnh binh ñao, vò giaùo sö yeâu nöôùc aáy ñaõ böôùc qua khuoân vieân bình yeân cuûa tröôøng ñaïi hoïc ñeå daán thaân vaøo cuoäc ñaáu tranh ñaày cam go cho hoøa bình daân toäc. OÂng vónh vieãn ra ñi ôû tuoåi 35, nhöng “meänh aáy yeåu maø danh aáy thoï”, teân tuoåi oâng ñaõ ghi vaøo söû saùch vaø seõ soáng maõi trong loøng moïi ngöôøi daân Vieät. PVH CHUÙ THÍCH Dwight D. Eisenhower. The White House Years 1953-1956: Mandate for Change, The New (1) American Library, New York, 1965, p. 448. (2) F.M. Kail. What Washington Said, Nxb Harper & Row, New York, 1973, p. 157. (3) The Pentagon Papers as published by the New York Times, Nxb Bantam Books, New York, 1971, p. 14. (4),(6) Georges Chaffard. Les deux guerres du Vietnam - De Valluy aø Westmoreland, EÙditions de la Table Ronde, Paris, 1969, pp. 203, 185. (5) Baùo Le Monde, ngaøy 9/12/1954. (7) Trong soá 26 vò bò an trí ôû Haûi Phoøng, coù Giaùo sö Tieán só Phaïm Huy Thoâng, caùc Tieán só luaät Hoaøng Quoác Taân, Nguyeãn Vaên Döôõng, caùc luaät sö Nguyeãn Höõu Thoï, Leâ Coâng Maõo, kyõ sö Nguyeãn Ñaéc Loä, caùc döôïc só Traàn Kim Quan, Leâ Quang Thaêng, baùc só Traàn Vaên Du, caùc nhaø giaùo Huyønh Caåm Chöông, Nguyeãn Troïng Thöôøng, Nguyeãn Tröôøng Cöûu, caùc nhaø baùo Nguyeãn Baûo Hoùa, Buøi Voõ Loä, ñieàn chuû Töø Baù Ñöôùc vaø 11 vò khaùc. (Baùo Tieáng chuoâng, ngaøy 11/2/1955). TOÙM TAÉT Trong hôn nöûa theá kyû qua, moãi khi ñeà caäp tôùi Phong traøo Baûo veä Hoøa bình 1954, saùch baùo trong nöôùc cuõng nhö nöôùc ngoaøi ñeàu nhaéc ñeán Tieán só Nguyeãn Vaên Döôõng, Toång thö kyù cuûa phong traøo, nhöng khaù sô saøi, coù leõ vì thieáu tö lieäu. Thaân theá cuûa oâng ít ai bieát tôùi. OÂng nhö tia chôùp saùng loøa trong moät khoaûnh khaéc cuûa lòch söû ñeå roài taét lòm treân baàu trôøi mòt muøng cuûa mieàn Nam vaøo nöûa sau thaäp nieân 1950. Baøi vieát cung caáp cho ngöôøi ñoïc moät soá chi tieát veà cuoäc ñôøi ngaén nguûi nhöng veû vang cuûa oâng. Ñaây laø neùn höông töôûng nieäm vaø tri aân ngöôøi chieán só hoøa bình Nguyeãn Vaên Döôõng trong dòp haøi coát oâng ñöôïc UÛy ban Maët traän Toå quoác Vieät Nam Thaønh phoá Hoà Chí Minh - phoái hôïp vôùi gia ñình oâng - toå chöùc caûi taùng veà Nghóa trang Lieät só Thaønh phoá vaøo ngaøy 15/9/2010. ABSTRACT DOCTOR NGUYEÃN VAÊN DÖÔÕNG - A SOLDIER FOR PEACE Over the past half century, each time referring to the Peace Protection Movement in 1954, local and foreign press have talked about Doctor Nguyeãn Vaên Döôõng, the general secrectary of the Movement, with cursory information about him, possibly due to the lack of his historical documents. He was like a flash of lightning in an instant of history and then disappeared from the dull political atmosphere in the South of Vietnam in late fifties of the 20th century. The article provides readers with some information of his short but honorable life. It is also written to commemorate him, a soldier of peace, on his disinterment on 15 September, 2010.