intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Tìm hiểu cơ cấu nhân sự trong sử quán triều Thanh Trung Quốc "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST
Báo xấu
65
lượt xem 8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

I. Khái quát quá trình ra đời và phát triển của Sử quán Trung Quốc đến triều Minh Trung Quốc là một quốc gia coi trọng lịch sử, đồng thời cũng là một quốc gia bảo tồn đ-ợc một di sản t- liệu lịch sử khá toàn vẹn trên thế giới. Trong quá trình phát triển của lịch sử sử học Trung Quốc, biên soạn sử sách th-ờng bắt nguồn từ hai khuynh h-ớng: Nhà n-ớc và t- nhân. Trong đó, Nhà n-ớc biên soạn các công trình chủ yếu đều thông qua hình thức thành lập Sử quán. Cho...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Tìm hiểu cơ cấu nhân sự trong sử quán triều Thanh Trung Quốc "

  1. NguyÔn H÷u T©m Th S. NguyÔn H÷u T©m ViÖn Sö häc I. Kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh ra ®êi vµ ë Trung Quèc tån t¹i khuynh h−íng biªn ph¸t triÓn cña Sö qu¸n Trung Quèc so¹n sö cña t− nh©n vµ khuynh h−íng ®Õn triÒu Minh biªn so¹n sö cña Nhµ n−íc. Hai khuynh h−íng nµy ®−îc giai cÊp thèng trÞ cña Trung Quèc lµ mét quèc gia coi träng c¸c triÒu ®¹i chÊp nhËn. V× thÕ viÖc biªn lÞch sö, ®ång thêi còng lµ mét quèc gia so¹n lÞch sö (®Æc biÖt cña t− nh©n) b¶o tån ®−îc mét di s¶n t− liÖu lÞch sö kh«ng thÓ hoµn toµn phï hîp víi nhu kh¸ toµn vÑn trªn thÕ giíi. Trong qu¸ cÇu cña nhµ cÇm quyÒn, thËm chÝ do ®Æc tr×nh ph¸t triÓn cña lÞch sö sö häc Trung ®iÓm cña biªn so¹n sö Thùc lôc ghi chÐp Quèc, biªn so¹n sö s¸ch th−êng b¾t mét c¸ch ch©n thùc (hay th−êng ®−îc gäi nguån tõ hai khuynh h−íng: Nhµ n−íc lµ tÝn sö), cho nªn Ýt nhiÒu còng ¶nh vµ t− nh©n. Trong ®ã, Nhµ n−íc biªn h−ëng kh«ng tèt tíi lîi Ých cña giai cÊp so¹n c¸c c«ng tr×nh chñ yÕu ®Òu th«ng thèng trÞ. Sau khi Tuú V¨n ®Õ giµnh qua h×nh thøc thµnh lËp Sö qu¸n. Cho ®−îc ng«i b¸u, ®Ó t¨ng c−êng sù thèng nªn Sö qu¸n trë thµnh mét ®Æc tr−ng trÞ tËp quyÒn trung −¬ng. ¤ng ®· tiÕn chÝnh cña sö häc Trung Quèc. Sö qu¸n - hµnh kiÖn toµn bé m¸y Nhµ n−íc. Sö c¬ quan biªn so¹n lÞch sö nhµ n−íc cña häc còng lµ mét ph−¬ng diÖn ®−îc ®êi c¸c triÒu ®¹i Trung Quèc cã mét vai trß Tuú chó träng gi¸m s¸t, khèng chÕ. Vµo v« cïng quan träng trong viÖc biªn so¹n niªn hiÖu Khai Hoµng n¨m thø 13 (593), vµ l−u gi÷ t− liÖu lÞch sö. Tuú V¨n ®Õ D−¬ng Kiªn ®· h¹ chiÕu ng¨n cÊm t− nh©n biªn so¹n quèc sö. Theo c¸c nhµ nghiªn cøu lÞch sö Bµi chiÕu cã ®o¹n viÕt, trong d©n gian cã Trung Quèc, tr−íc ®êi §−êng (618-907), Nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 52
  2. T×m hiÓu c¬ cÊu nh©n sù… thÓ kh¼ng ®Þnh lµ ®«ng ®¶o nhÊt trong biªn so¹n quèc sö, khen ngîi ng−êi tèt, chª bai kÎ xÊu, ®Òu lÖnh cho cÊm tuyÖt(1). lÞch sö Trung Quèc. §ã lµ nh÷ng c¬ quan Tuy nhiªn, cho ®Õn ®êi Thanh (1645- biªn so¹n lÞch sö cô thÓ cña tõng lÜnh 1911), t− nh©n biªn so¹n sö vÉn ®−îc vùc nh−, Sö qu¸n, Biªn tu viÖn, Quèc sö tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Trong lÞch sö sö viÖn, NhËt lÞch së, Thùc lôc viÖn, Khëi c− häc Trung Quèc, hai khuynh h−íng biªn viÖn, Héi yÕu së, Ngäc ®iÖp së, Th¸nh so¹n sö t− nh©n vµ nhµ n−íc vÉn ®ång chÝnh së, Thêi chÝnh kÝ phßng. Còng thêi thóc ®Èy vµ lu«n bæ sung cho nhau. chÝnh tõ sù ph©n chia t−êng tËn nµy, C¶ hai khuynh h−íng nµy ®Òu ®¹t ®−îc triÒu Tèng ®· h×nh thµnh nªn mét thÓ nh÷ng thµnh qu¶ to lín víi nh÷ng bé chÕ biªn so¹n lÞch sö lÊy Sö qu¸n lµm c¬ quèc sö vµ t− sö ®−îc hËu thÕ ®¸nh gi¸ së. cao trong viÖc ph¸t triÓn sù nghiÖp sö TiÕp theo, Sö qu¸n cña triÒu Liªu (téc häc cña c¸c v−¬ng triÒu phong kiÕn KhiÕt §an), triÒu Kim (téc N÷ Ch©n), Trung Quèc. triÒu Nguyªn (téc M«ng Cæ) lÇn l−ît Trung Quèc thiÕt lËp Sö qu¸n- c¬ ®−îc thµnh lËp. C¸c triÒu ®¹i nµy ®Òu quan chuyªn tr¸ch viÖc biªn so¹n lÞch sö nhËn thøc tÇm quan träng cña viÖc kÕ b¾t ®Çu tõ ®êi B¾c TÒ (550-577). thõa chÕ ®é Sö qu¸n biªn so¹n lÞch sö cña Hoµng ®Õ Trung nguyªn. §Õn ®êi §−êng (618-907) viÖc x¸c lËp chÕ ®é Sö qu¸n biªn so¹n lÞch sö míi Sö qu¸n ®êi Minh ®ãng mét vai trß ®−îc chÝnh thøc thi hµnh. Bèi c¶nh thêi quan träng trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn ®¹i cña ®êi §−êng ®· t¹o c¬ së v÷ng ch¾c viÖc biªn so¹n lÞch sö do nhµ n−íc phong cho viÖc thùc thi chÕ ®é thµnh lËp Sö kiÕn Trung Quèc chñ tr×. qu¸n. §êi §−êng ®· b¾t ®Çu h×nh thµnh II. Sù ph¸t triÓn cña Sö qu¸n ®êi quy chÕ c¸c quan träng thÇn trong triÒu Thanh nh− TÓ t−íng, §¹i thÇn ®−îc gi÷ chøc Sö qu¸n ®êi Thanh ®¸nh dÊu giai Gi¸m tu Quèc sö. §ång thêi, ®êi §−êng ®o¹n ph¸t triÓn cuèi cïng cña c¬ quan cßn quy ®Þnh c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph−¬ng biªn so¹n lÞch sö do triÒu ®×nh phong trong c¶ n−íc ®Þnh kú giao nép cho Quèc kiÕn Trung Quèc thiÕt lËp. Sö qu¸n ®êi sö qu¸n t− liÖu lÞch sö, b¶o ®¶m l−u gi÷ Thanh trªn c¸c ph−¬ng diÖn qu¶n lý tæ kÞp thêi sö liÖu, ®Ó phôc vô cËp nhËt cho chøc, s¾p xÕp nh©n sù, ®Òu cã chÕ ®é rÊt viÖc biªn so¹n Thùc lôc vµ Quèc sö. Quy chÆt chÏ, thÝch øng víi ph−¬ng thøc vËn ®Þnh nµy ®−îc c¸c triÒu ®¹i sau §−êng kÕ tôc thùc hiÖn, kh«ng cã thay ®æi. hµnh cña hÖ thèng quan liªu chuyªn chÕ ®−¬ng thêi. Nh»m t¨ng c−êng sù khèng ChÕ ®é Sö qu¸n ®−îc thiÕt lËp d−íi chÕ ®èi víi viÖc biªn so¹n quèc sö, triÒu triÒu §−êng ®· ®−îc triÒu Tèng tiÕp tôc ®×nh Thanh thµnh lËp Sö qu¸n víi quy ph¸t triÓn, mµ quy m« Sö qu¸n ®−îc më m« lín, sè l−îng nh©n viªn tham gia réng chÝnh lµ biÓu hiÖn næi bËt nhÊt. C¬ ®«ng ®¶o, kiÓm so¸t nghiªm mËt. Trong cÊu biªn so¹n lÞch sö cña triÒu Tèng cã Nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 53
  3. NguyÔn H÷u T©m Quèc, c¬ cÊu tæ chøc nh©n sù trong Sö Hµn l©m viÖn, ngoµi viÖc thiÕt lËp Quèc qu¸n ®êi Thanh cã thÓ chia thµnh 4 bé sö qu¸n, Thùc lôc qu¸n ra, cßn tiÕp tôc phËn nh− sau: ®Æt thªm Minh gi¸m c−¬ng môc qu¸n, Tam th«ng qu¸n, Tø khè qu¸n, Héi yÕu 1. §éi ngò qu¶n lý qu¸n... C¸c qu¸n l¹i cã c¸c chøc quan Lµ nh÷ng ng−êi tæ chøc vµ l·nh ®¹o nh− Gi¸m tu, Tæng tµi, To¶n tu, Tu cô thÓ ho¹t ®éng biªn so¹n cña Sö qu¸n. so¹n, Biªn tu, KiÓm th¶o... ChØ trõ cã §éi ngò qu¶n lý gåm cã Gi¸m tu Tæng Gi¸m tu thuéc lo¹i ®¹i thÇn ®−îc sñng ¸i tµi, Tæng tµi, Phã Tæng tµi, §Ò ®iÖu… kiªm nhiÖm chøc vô, cßn l¹i tõ Tæng tµi trë xuèng phÇn lín ®Òu do Häc sÜ hoÆc Gi¸m tu Tæng tµi ThÞ ®éc, ThÞ gi¶ng trong Hµn l©m viÖn Phô tr¸ch toµn bé c«ng viÖc qu¶n lý ®¶m nhiÖm. Mçi khi c¸c Qu¸n biªn so¹n cña Sö qu¸n, th−êng xuyªn truyÒn ®¹t ý sö s¸ch ®Òu ph¶i “Phông s¾c” biªn so¹n, chØ cña vua tíi cho Sö qu¸n, b¸o c¸o mäi thÓ lÖ tr−íc tiªn ®Òu ph¶i kinh qua c«ng viÖc cña Sö qu¸n lªn nhµ vua, ®Ò nhµ vua “Kh©m chuÈn”, khi b¶n th¶o xuÊt nh÷ng kiÕn nghÞ liªn quan tíi viÖc hoµn thµnh ®Òu ph¶i ®Ö tr×nh nhµ vua biªn so¹n lÞch sö, thÈm ®Þnh nh÷ng quy “ngù l·m”. Sau khi ®−îc sù ®ång ý cña ®Þnh, ®iÒu lÖ, kÕ ho¹ch biªn so¹n, b¶n nhµ vua “Kh©m ®Þnh” míi ®−îc ®−a ®i th¶o, b¶n in… cña Sö qu¸n. Chøc quan san kh¾c ®Ó ban hµnh réng r·i. Sù gi¸m nµy kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c Sö qu¸n ®Òu s¸t cña ®êi Thanh ®èi víi Sö qu¸n v−ît cã, chØ mét sè Sö qu¸n quan träng nh− trªn mäi sù gi¸m s¸t cña c¸c triÒu ®¹i Thùc lôc qu¸n, Minh sö qu¸n ®−îc ®Æt phong kiÕn Trung Quèc tr−íc kia(2). Cã ra. Gi¸m tu Tæng tµi cña Thùc lôc qu¸n thÓ kh¼ng ®Þnh, Sö qu¸n ®êi Thanh ®· b¾t ®Çu xuÊt hiÖn tõ n¨m Khang Hy thø ®¹t ®Õn tr×nh ®é hoµn chØnh nhÊt cña 6 (1667) biªn so¹n ThÕ tæ thùc lôc. mét c¬ quan biªn so¹n sö häc nhµ n−íc Th¸ng 9 n¨m Khang Hy thø 6 (1667), Trung Quèc tõ cæ ®¹i ®Õn tr−íc thêi kú lÖnh cho §¹i häc sÜ Ban Bè NhÜ ThiÖn hiÖn ®¹i. lµm quan Gi¸m tu Tæng tµi. Tõ sau ®ã III. C¬ cÊu tæ chøc nh©n sù trong trë ®i, mçi khi më Qu¸n biªn so¹n thùc Sö qu¸n ®êi Thanh lôc ®Òu ®Æt chøc quan Gi¸m tu Tæng tµi. Quan Gi¸m tu Tæng tµi th−êng do Néi Trong qu¸ tr×nh x©y dùng Sö qu¸n, c¸c §¹i häc sÜ ®¶m nhiÖm. Th«ng viÖc s¾p xÕp nh©n sù lµ vÊn ®Ò quan th−êng, Gi¸m tu Tæng tµi kh«ng thùc sù träng nhÊt, then chèt nhÊt. C¸c nh©n tham gia vµo viÖc biªn so¹n s¸ch sö. Do viªn biªn so¹n trong Sö qu¸n chÝnh lµ quan Gi¸m tu thuéc quan §¹i thÇn cña nh©n tè quyÕt ®Þnh viÖc biªn so¹n khèi l−îng ®å sé cña sö s¸ch, nh»m l−u l¹i t− triÒu ®×nh, c«ng viÖc sù vô bªn ngoµi rÊt liÖu lÞch sö quý cho c¸c ®êi sau. Theo kÕt nhiÒu, cã lóc l¹i kiªm nhiÖm nhiÒu Sö qu¶ nghiªn cøu cña giíi sö häc Trung qu¸n, cho nªn kh«ng thÓ qu¶n lý Sö Nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 54
  4. T×m hiÓu c¬ cÊu nh©n sù… Quèc sö qu¸n “Tæng tµi, tuyÓn cö ®Æc qu¸n mét c¸ch chi tiÕt ®−îc. NhiÖm vô biÖt, kh«ng ®Þnh sè l−îng”. §Õn sau ®êi chÝnh cña Gi¸m tu Tæng tµi lµ b¶o ®¶m vua Hµm Phong, dÇn dÇn h×nh thµnh sù nhÊt trÝ gi÷a vÊn ®Ò chÝnh trÞ trong quy chÕ Tæng tµi mét ng−êi H¸n vµ mét c¸c sö s¸ch cña nhµ n−íc biªn so¹n, viÖc ng−êi M·n, chØ cã Phã Tæng tµi kh«ng ®¸nh gi¸ nh©n vËt lÞch sö víi t− t−ëng ®Þnh sè l−îng. Cuèi cïng ®Õn thêi kú vua cña giai cÊp thèng trÞ, phèi hîp nhÞp Quang Tù, h×nh thµnh quy ®Þnh Tæng nhµng quan hÖ gi÷a Sö qu¸n vµ c¸c c¬ tµi, Phã Tæng tµi ®Òu 2 ng−êi, ng−êi quan Nha, VÖ. Gi¸m tu Tæng tµi mét khi H¸n, ng−êi M·n b»ng nhau. §¹i Thanh ®i nhËn chøc kh¸c hoÆc bÞ b·i miÔn, hay Héi ®iÓn biªn so¹n ®êi Gia Kh¸nh, 4 vÒ h−u sÏ bæ nhiÖm ng−êi kh¸c thay thÕ. Tæng tµi ng−êi H¸n vµ ng−êi M·n, 5 Phã Tæng tµi, Phã Tæng tµi Tæng tµi ng−êi H¸n vµ ng−êi M·n, Trong tÊt c¶ c¸c Sö qu¸n ®êi Thanh nh−ng sau ®ã thay ®æi rÊt nhiÒu. Trong ®Òu ®Æt chøc quan Tæng tµi, Phã Tæng sè ®ã, cã ng−êi bÞ chÕt v× bÖnh, cã ng−êi tµi. Theo quy ®Þnh ®êi Thanh khi thµnh ®iÒu ®i nhËn chøc kh¸c, ®Õn khi s¸ch lËp c¸c qu¸n biªn so¹n lÞch sö, Néi c¸c §¹i Thanh Héi ®iÓn ®êi Gia Kh¸nh hoµn §¹i häc sÜ, Häc sÜ, Hµn l©m viÖn Ch−ëng thµnh th× chØ cßn l¹i Tæng tµi lµ Th¸c viÖn Häc sÜ vµ Th−îng th−, ThÞ lang c¸c T©n vµ Tµo ChÊn Dung. Mét sè c¸c Sö Bé ®Òu cã thÓ ®−îc nhµ vua phª chuÈn qu¸n ®Æc biÖt th× viÖc bè trÝ sè l−îng bæ dông gi÷ chøc Tæng tµi, Phã Tæng tµi. Tæng tµi, Phã Tæng tµi còng kh«ng cã Nh−ng do sù lÖ thuéc cña c¸c Sö qu¸n quy ®Þnh cô thÓ. ThÝ dô nh− Minh sö kh«ng gièng nhau cho nªn nguån gèc cña qu¸n, v× thêi gian kÐo qu¸ dµi, ®¶m c¸c Tæng tµi, Phã Tæng tµi còng kh¸c nhiÖm chøc vô Tæng tµi lÇn l−ît cã tíi nhau. Nãi chung ®¹i ®a sè Tæng tµi, Phã h¬n mÊy chôc ng−êi. Tæng tµi ®Òu ®Õn tõ Néi c¸c, Hµn l©m Nh÷ng thÝ dô trªn ®· minh chøng cho viÖn. Nh−ng nh− Ph−¬ng l−îc qu¸n th× sè l−îng Tæng tµi, Phã Tæng tµi kh«ng Tæng tµi do Qu©n c¬ §¹i thÇn ®¶m ph¶i cè ®Þnh, mµ c¨n cø vµo møc ®é nhiÖm, kh«ng cã Phã Tæng tµi. Ngäc Ph¶ quan träng cïng khèi l−îng c«ng viÖc qu¸n do T«n lÖnh, T«n chÝnh trong T«n khi biªn so¹n ®Ó thùc hiÖn ®iÒu chØnh Nh©n phñ cïng Néi c¸c §¹i häc sÜ, Häc gia gi¶m. Khi Sö qu¸n ch−a ®Æt ra chøc sÜ, Th−îng th− bé LÔ t¹o thµnh. BÊt kÓ Gi¸m tu Tæng tµi, trªn thùc tÕ khi ®ã hä ®Õn tõ nguån nµo, nh−ng tÊt c¶ ®Òu Tæng tµi lµ ng−êi l·nh ®¹o cao nhÊt cña do nhµ vua phô tr¸ch. Sö qu¸n. Th«ng th−êng Ch¸nh, Phã Ch¸nh, Phã Tæng tµi trong Sö qu¸n Tæng tµi kh«ng tham gia trùc tiÕp c«ng ®êi Thanh ®Òu do c¸c viªn quan ng−êi t¸c biªn so¹n s¸ch sö, cho nªn ®èi víi H¸n, ng−êi M·n tæ thµnh. Sè l−îng Tæng viÖc qu¶n lý cña Sö qu¸n còng kh¸ láng tµi, Phã Tæng tµi trong c¸c Sö qu¸n kh¸c lÎo. Chøc tr¸ch chÝnh cña Ch¸nh, Phã nhau còng kh«ng ®ång ®Òu. Gièng nh− Tæng tµi lµ thÈm ®Þnh b¶n th¶o s¸ch, Nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 55
  5. NguyÔn H÷u T©m Tæng tµi ng−êi M·n cßn ph¶i chÞu tr¸ch Trong ®¹i ®a sè c¸c Sö qu¸n, §Ò ®iÖu nhiÖm hiÖu ®Ýnh b¶n ch÷ M·n. Ngoµi ra, th−êng th−êng do Néi c¸c ThÞ ®éc Häc sÜ, Ch¸nh, Phã Tæng tµi cßn ph¶i phô tr¸ch ThÞ ®éc vµ Hµn l©m viÖn ThÞ ®éc kiªm mäi c«ng viÖc cña Sö qu¸n nh− ®Þnh ra nhiÖm, còng cã c¶ c¸c quan trong hµng ch−¬ng tr×nh lµm viÖc, lªn kÕ ho¹ch biªn ngò To¶n tu ®−îc ®Ò b¹t lªn. §Ò ®iÖu so¹n s¸ch sö, ®«n ®èc c¸c nh©n viªn ®Èy thuéc tÇng líp trÝ thøc s¸ch vë, rÊt th¹o m¹nh tiÕn ®é lµm viÖc, tiÕn hµnh kh¶o viÖc biªn so¹n s¸ch sö, am hiÓu viÖc h¹ch nh©n viªn trong Sö qu¸n. Trong qu¶n lý nghiÖp vô cña Sö qu¸n. §Ò ®iÖu thêi gian ®¶m nhËn chøc vô, Ch¸nh, Phã ®«i khi cßn ph¶i trùc tiÕp tham gia biªn Tæng tµi trªn nguyªn t¾c lµ chuyªn tr¸ch so¹n s¸ch sö. ë c¸c Sö qu¸n ®Æc biÖt, §Ò c«ng viÖc cña Sö qu¸n, kh«ng ph¶i ®Õn ®iÖu kh«ng ph¶i do c¸c viªn quan trong nguyªn trÞ së tr−íc kia lµm viÖc. Vµo Néi c¸c vµ Hµn l©m viÖn kiªm nhiÖm mµ thêi gian niªn hiÖu §¹o Quang, §ç Thô xuÊt th©n tõ c¸c nguån kh¸c. ThÝ dô, §iÒn nhËn chøc t¹i Thùc lôc qu¸n, vua Ph−¬ng l−îc qu¸n, §Ò ®iÖu “®Òu do Hµm Phong ban Dô cho Néi c¸c: “HiÖn Qu©n c¬ trong Kinh ph¸i ®Õn”. Ngäc ®iÖp t¹i, Thùc lôc qu¸n ®ang biªn so¹n b¶n qu¸n, §Ò ®iÖu tÊt ph¶i lµ mét viªn quan th¶o, s¾p söa hoµn thµnh bé s¸ch, §ç qu¶n lý cña T«n nh©n phñ. NÕu biªn Thô §iÒn chuyªn tr¸ch viÖc duyÖt söa, so¹n thÓ lÖ c¸c Bé, ViÖn, nguyªn t¾c §Ò nay kh«ng cÇn ph¶i vÒ lµm viÖc t¹i bé ®iÖu ph¶i lµ ng−êi cña c¸c Bé, ViÖn tù cö H×nh.” ®Õn. NÕu ®ang kiªm nhiÖm lµm viÖc, cã Th«ng th−êng sè l−îng §Ò ®iÖu cña viÖc thuyªn bæ ngo¹i tØnh, chøc vô ®ã c¸c Sö qu¸n gåm cã tõ 2 ®Õn 4 ng−êi khuyÕt ng−êi ®¶m nhiÖm, ph¶i lµm b¶n H¸n vµ ng−êi M·n hîp thµnh. ThÝ dô t©u b¸o lªn triÒu ®×nh. Trong ®êi Thanh, nh− Quèc Sö qu¸n “§Ò ®iÖu, 2 ng−êi mét ng−êi cã thÓ ®ång thêi kiªm nhiÖm M·n Ch©u lÊy Néi c¸c ThÞ ®éc Häc sÜ, Tæng tµi hoÆc Phã Tæng tµi cña nhiÒu Sö ThÞ ®éc sung chøc; 2 ng−êi H¸n, lÊy c¸c qu¸n gièng nh− Tr−¬ng §×nh Ngäc, quan Hµn l©m viÖn ThÞ ®éc sung vµo”. Ng¹c NhÜ Th¸i … Nh−ng sè l−îng dù ®Þnh c¸ch xa víi con §Ò ®iÖu sè trªn thùc tÕ, §Ò ®iÖu ®−îc sö dông §Ò ®iÖu lµ viªn quan xö lý c¸c viÖc cô thùc sù ®Ó biªn so¹n Cao T«ng thùc lôc thÓ trong Sö qu¸n. §Ò ®iÖu phô tr¸ch gåm 5 ng−êi H¸n, 5 ng−êi M·n, 7 ng−êi viÖc ®iÒu ®éng nh©n sù, ®«n ®èc nh©n M«ng Cæ. VÒ Héi ®iÓn qu¸n, tr−íc khi viªn, qu¶n lý th− tõ ®i ®Õn cïng kinh Héi ®iÓn qu¸n n¨m Quang Tù ®−îc phÝ, nghiÖp vô… “§Ò ®iÖu n¾m gi÷ viÖc thµnh lËp, “ThiÕt lËp quan §Ò ®iÖu ng−êi ch−¬ng tõ, tÊu v¨n, qu¶n lý l¹i dÞch”. M·n 2 viªn, ng−êi H¸n 1 viªn”… TÊt c¶ c«ng v¨n giÊy tê, tra so¸t cho phï §Ò ®iÖu tuy ®Þa vÞ kh«ng ®−îc hiÓn hîp cïng kh¶o h¹ch nh©n viªn thùc sù h¸ch nh− Tæng tµi, nh−ng ®ã lµ chøc lµ chuyªn tr¸ch cña §Ò ®iÖu. Nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 56
  6. T×m hiÓu c¬ cÊu nh©n sù… To¶n tu quan lµm viÖc thùc sù trong Sö qu¸n, lµ chiÕc cÇu nèi gi÷a bªn trªn vµ bªn d−íi, Quan To¶n tu lµ ®éi qu©n chñ lùc phèi hîp ®iÒu chØnh, v× thÕ vÞ trÝ cña §Ò biªn so¹n sö cña Sö qu¸n, phÇn lín c¸c ®iÖu v« cïng quan träng. To¶n tu trong c¸c Sö qu¸n ®Òu ®Õn tõ Hµn l©m viÖn, Thiªm sù phñ, Néi c¸c vµ 2. §éi ngò biªn so¹n c¸c nha m«n kh¸c. To¶n tu ng−êi M·n Lµ nh÷ng ng−êi thùc hµnh trùc tiÕp ch©u lÊy Néi c¸c ThÞ ®éc Häc sÜ, ThÞ ®éc c«ng viÖc trong Sö qu¸n, lµ bé phËn cÊu Trung th−, cïng c¸c quan trong c¸c Bé, thµnh chñ yÕu cña ®éi ngò biªn so¹n Sö khoa ®¹o sung bæ. To¶n tu, HiÖp tu qu¸n. Bao gåm cã Tæng to¶n, To¶n tu, ng−êi H¸n lÊy c¸c quan Hµn l©m viÖn HiÖp tu… ThÞ ®éc, Biªn tu, KiÓm th¶o Häc sÜ trë xuèng ph¸i bæ. C¸c hå s¬ cña Thùc lôc Tæng to¶n qu¸n cho biÕt: sè l−îng To¶n tu ng−êi Chøc Tæng to¶n xuÊt hiÖn sím nhÊt M·n, ng−êi M«ng cæ ®Òu cïng cã 10 trong Thùc lôc qu¸n. Th¸ng 3 n¨m Gia ng−êi trong Thùc lôc qu¸n, tõ c¸c quan Kh¸nh thø s¸u (1801), nhËn lÖnh Néi hµm lôc phÈm trë lªn cña c¸c nha m«n ë c¸c Häc sÜ C¸t Lu©n, Ngäc L©n, T¶ §« Néi c¸c lùa ra 1, 2 ng−êi tinh th«ng ch÷ ngù sö §« s¸t viÖn ¢n Phæ, Th¸i th−êng M·n Ch©u, ch÷ M«ng Cæ, tõ c¸c viÖn Lý Tù khanh L−u Phông C¸o lµm quan Phiªn chän lÊy 8 viªn quan To¶n tu Tæng to¶n. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn ®Æt chøc ng−êi M«ng Cæ, ®−a ®Õn (Thùc lôc) Tæng to¶n trong Sö qu¸n ®êi Thanh, sau qu¸n, tiÕn hµnh kh¶o thÝ ®Ó sö dông. 20 viªn quan To¶n tu ng−êi H¸n sung bæ tõ ®ã Quèc Sö qu¸n, Héi ®iÓn qu¸n m« Hµn l©m viÖn, Thiªm sù phñ. Nh−ng con pháng theo mµ ®Æt thªm. sè thùc tÕ hoµn toµn v−ît xa nh− ghi Tæng to¶n cã sè l−îng h¹n ®Þnh, tõ chÐp trong hå s¬ Thùc lôc qu¸n. Vµo giai nh÷ng hå s¬ l−u tr÷ cã thÓ biÕt Thùc lôc ®o¹n vua Quang Tù, khi tiÕn hµnh biªn qu¸n ®Þnh Tæng to¶n 2 ng−êi H¸n, 2 so¹n §¹i Thanh héi ®iÓn, sè l−îng quan ng−êi M·n, nh−ng trong thùc tÕ con sè To¶n tu ng−êi M·n, ng−êi H¸n lµ 36 nµy lu«n biÕn ®æi. Mçi khi thiÕt lËp c¸c viªn. Quan To¶n tu cña Ngäc §iÖp qu¸n qu¸n sè l−îng Tæng to¶n kh«ng gièng lµ 11 ng−êi, gåm c¸c quan cña Lý sù T«n nhau. nh©n phñ, Chñ sù ng−êi M·n, Hµn l©m Tæng to¶n ®−îc lùa chän tõ trong c¸c viÖn, Néi c¸c ThÞ ®éc, c¸c Ty thuéc bé LÔ quan To¶n tu, còng tham gia biªn so¹n tæ hîp thµnh. Sè l−îng To¶n tu cña §¹i nh− To¶n tu. Nh−ng Tæng to¶n trong Thanh nhÊt thèng chÝ ®êi Khang Hy lªn khi ph¶i hoµn thµnh c«ng viÖc cña m×nh, tíi 113 ng−êi. Cã thÓ ®−a ra nhËn xÐt: sè l¹i ph¶i cßn söa ch÷a toµn bé b¶n th¶o l−îng quan To¶n tu gi÷a c¸c Sö qu¸n biªn so¹n cña To¶n tu, HiÖp tu, v¹ch ra chªnh nhau rÊt lín. Cïng trong mét Sö thÓ lÖ chung, ch÷a c©u, ch÷ sai nhÇm. qu¸n sè l−îng quan To¶n tu ®−îc quy Nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 57
  7. NguyÔn H÷u T©m ®Þnh víi thùc tÕ sè quan To¶n tu tham kh«ng ®Þnh sè l−îng… nh©n viªn ®−a gia còng kh¸c nhau kh¸ nhiÒu. ®Õn Ýt nhiÒu kh«ng ®Òu. Nguån bæ sung cña HiÖp tu, th«ng th−êng do Sö qu¸n MÆc dï ®éi ngò To¶n tu cña Sö qu¸n ®−a c«ng v¨n yªu cÇu Néi c¸c, Hµn l©m ®êi Thanh ®−îc tæ thµnh chñ yÕu dùa viÖn cö sang, cã lóc còng sö dông biÖn vµo c¸c quan Hµn l©m viÖn, Néi c¸c, ph¸p chiªu sinh kh¶o thÝ ®Ó lÊy ng−êi. ngoµi ra cßn cã c¸c viªn quan ®−îc ph¸i Gièng nh− To¶n tu, HiÖp tu còng ®Òu bæ tõ c¸c c¬ cÊu kh¸c trong bé m¸y chÝnh ph¶i siªng n¨ng biªn so¹n s¸ch. quyÒn, nh−ng còng cã mét sè Sö qu¸n ®éi ngò To¶n tu ®−îc thiÕt lËp mang ®Æc Trong Thùc lôc qu¸n cßn cã c¸c chøc thï riªng. ThÝ dô nh− Ph−¬ng l−îc qu¸n HiÖu lùc To¶n tu, HiÖu lùc Thu ch−ëng hÇu nh− toµn bé sè l−îng quan To¶n tu vµ HiÖu lùc HiÖu ®Ýnh…, sè l−îng lo¹i ®−îc sung bæ tõ Qu©n c¬ trong Kinh, chØ nµy rÊt Ýt, ®©y lµ nh÷ng viªn quan khi bÞ cã mét viªn To¶n tu ng−êi H¸n tõ Hµn xö lý gi¸ng chøc, t¹m thêi s¾p xÕp lµm l©m viÖn ®−îc ®iÒu tíi. Chóng ta ®Òu râ, hiÖu lùc trong qu¸n. Nh− Quèc tö gi¸m Ph−¬ng l−îc qu¸n phÇn nhiÒu biªn so¹n TÕ töu Ph¸p Thøc ThiÖn tõng bÞ vua Gia vÒ ph−¬ng l−îc - chuyªn sö cña chiÕn Kh¸nh khiÓn tr¸ch v× nh÷ng lçi lÇm ®· tranh, c¸c quan trong Qu©n c¬ xø rÊt am “ph¶i lµm HiÖu lùc Hµnh tÈu trong Thùc hiÓu vÊn ®Ò nµy, Héi ®iÓn qu¸n biªn lôc qu¸n”. L¹i nh− Th−îng th− Na Ng¹n so¹n vÒ ®iÓn ch−¬ng, chÕ ®é cña c¸c Bé, Thµnh “bªn ngoµi th× kh«ng thÓ quyÕt ViÖn, nha m«n, c¸c quan Bé, ViÖn rÊt th¾ng n¬i ngµn dÆm, bªn trong th× kh«ng th¹o c«ng viÖc ®ã. Cho nªn, ®−a hä ®¶m cã kh¶ n¨ng bµy m−u tÝnh kÕ, qu¶ thËt nhiÖm chøc To¶n tu ®· thÓ hiÖn râ t− lµ kÎ v« dông”, bÞ c¸ch chøc lµm HiÖu lùc t−ëng chØ ®¹o cña Sö qu¸n ®êi Thanh lµ Hµnh tÈu trong Thùc lôc qu¸n. Sè ng−êi sö dông nh÷ng ng−êi trong ngµnh ®Ó nµy sÏ rÊt nhanh dêi khái Sö qu¸n, ®æi biªn so¹n sö. gi÷ chøc kh¸c. To¶n tu ng−êi M·n, ng−êi M«ng Cæ trong Sö qu¸n chuyªn gi÷ c«ng HiÖp tu viÖc dÞch thuËt, chuyÓn ng÷ tõ v¨n b¶n Lµ nh©n viªn To¶n tu ®−îc ®Æt thªm, ch÷ H¸n ra ch÷ M·n Ch©u, ch÷ M«ng chñ yÕu do mét sè viªn quan chøc thÊp Cæ. nh−ng l¹i cã ®Çy ®ñ tµi n¨ng biªn so¹n 3. Nh©n viªn trî gióp biªn tËp (T¸ sö tËp hîp thµnh. Lý do v× sè l−îng quan tu) To¶n tu quy ®Þnh trong c¸c qu¸n thiÕu. Sè l−îng HiÖp tu kh«ng cã ®Þnh lÖ, c¨n ChØ nh÷ng ng−êi HiÖu ®Ýnh, Phiªn cø theo nhu cÇu biªn so¹n sö mµ t¨ng dÞch, §»ng lôc, kh«ng trùc tiÕp biªn so¹n hay gi¶m. Nh− khi biªn so¹n §¹i Thanh sö s¸ch. §Þa vÞ cña hä trong Sö qu¸n rÊt héi ®iÓn thêi Gia Kh¸nh, v× To¶n tu thÊp, nh−ng do cã liªn quan ®Õn c«ng kh«ng ®ñ, ph¶i ®Æt thªm HiÖp tu. Bän viÖc hoµn thiÖn sö s¸ch, cho nªn vÉn cã hä kh«ng lÜnh l−¬ng nhµ n−íc, vèn mét t¸c dông tÝch cùc. Nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 58
  8. T×m hiÓu c¬ cÊu nh©n sù… HiÖu ®Ýnh Phiªn dÞch, §»ng lôc Phiªn dÞch phô tr¸ch viÖc chuyÓn dÞch HiÖu ®Ýnh lµ c«ng viÖc ®èi chiÕu, mét sö s¸ch gi÷a ch÷ H¸n, ch÷ M·n, ch÷ cuèn s¸ch sau khi ®· biªn so¹n xong, tÊt M«ng Cæ. ph¶i c¨n cø theo nhu cÇu tiÕn hµnh ®èi chiÕu ch÷ trong b¶n th¶o sö s¸ch cña c¶ §»ng lôc phô tr¸ch chÊn chØnh sao lôc thÓ ch÷ biªn so¹n b¶n th¶o. Nh©n ba lo¹i v¨n b¶n ch÷ H¸n, ch÷ M·n viªn phiªn dÞch vµ ®»ng lôc c¸c Sö qu¸n Ch©u, ch÷ M«ng Cæ. Sè l−îng ng−êi cã sè l−îng h¹n ®Þnh, nh−ng còng HiÖu ®Ýnh trong c¸c Sö qu¸n th−êng th−êng ®−îc ®iÒu chØnh theo nhu cÇu th−êng ®Òu cã h¹n ®Þnh, nh− Quèc Sö biªn so¹n sö s¸ch qu¸n “HiÖu ®Ýnh, ng−êi M·n, ng−êi HiÖu ®Ýnh, Phiªn dÞch, §»ng lôc M«ng Cæ, ng−êi H¸n ®Òu 8 viªn”, triÒu th−êng ®Òu do Sö qu¸n ®−a c«ng v¨n cho Gia Kh¸nh biªn so¹n Cao T«ng thùc lôc Néi c¸c vµ bé L¹i cö ng−êi, nh−ng v× nhu trong b¶n tÊu ®Þnh: HiÖu ®Ýnh ng−êi cÇu lín, nªn nguån lÊy chÝnh lµ tuyÓn M·n, ng−êi M«ng Cæ, ng−êi H¸n ®Òu 14 chän trong sè nh÷ng thÝ sinh, Cèng sinh, viªn. Nh−ng thùc tÕ sè ng−êi th«ng Gi¸m sinh thi tr−ît. “Tõ tr−íc c¸c qu¸n th−êng t¨ng gi¶m theo sè l−îng c«ng biªn so¹n s¸ch sö, sè §»ng lôc cÇn dïng, viÖc nhiÒu Ýt. Gièng nh− Quèc Sö qu¸n phÇn nhiÒu tæ chøc thi, tuyÓn lùa tõ c¸c vµo ®êi §¹o Quang cã 68 ng−êi HiÖu sÜ tö, Cèng sinh, Gi¸m sinh thi tr−ît bæ ®Ýnh, ®Õn n¨m Quang Tù thø 14 t¨ng dông vµo Sö qu¸n”. Cã mét t− liÖu l−u lªn tíi 348 ng−êi. Trong mét sè Sö qu¸n tr÷ vµo n¨m §¹o Quang thø s¸u (1826) nh− Quèc Sö qu¸n, Thùc lôc qu¸n cßn cho biÕt, Ngäc §iÖp qu¸n “®Ó To¶n tu ®Æt thªm chøc Thanh v¨n Tæng hiÖu, kh¶o thÝ lÊy §»ng lôc, Bót thiÕp thøc tæng phô tr¸ch viÖc hiÖu ®Ýnh v¨n b¶n lµm viÖc trong c¸c Nha m«n”. §iÒu nµy s¸ch sö ch÷ M·n. §iÒu nµy ph¶n ¸nh sù minh chøng th«ng qua kh¶o thÝ tuyÓn coi träng cña giai cÊp thèng trÞ ®èi víi lÊy nh©n viªn trî gióp Sö qu¸n ®· trë v¨n hiÕn M·n Ch©u. Theo sù ph¸t triÓn thµnh ®Þnh chÕ. cña lÞch sö, vµo hËu kú triÒu Thanh, ®Þa Ngoµi ra, trong c¸c Sö qu¸n nh− Héi vÞ cña Thanh v¨n Tæng hiÖu ngµy cµng ®iÓn qu¸n cßn cã thî vÏ còng thuéc vÒ ®−îc n©ng cao, nã liªn quan trùc tiÕp nh©n viªn trî gióp biªn tËp. ®Õn sè l−îng v¨n vâ ®¹i thÇn tinh th«ng 4. Nh©n viªn t¹p vô M·n v¨n ngµy cµng Ýt ®i. L¹i cã tªn gäi chøc quan kh¸c nh− Tæng hiÖu, T−êng Trong Sö qu¸n cßn cã mét bé phËn hiÖu trong Sö qu¸n, khiÕn cho chøc nh©n viªn t¹p vô xö lý c¸c c«ng viÖc vÆt tr¸ch cña ng−êi HiÖu ®Ýnh cµng cô thÓ, hµng ngµy, hä lµ nh÷ng ng−êi b¶o ®¶m râ rµng h¬n. C¸c Sö qu¸n kh«ng ®Æt c«ng t¸c hËu cÇn cho viÖc biªn so¹n s¸ch ng−êi chuyªn tr¸ch hiÖu ®Ýnh mµ do sö ®−îc thuËn lîi. Danh x−ng gåm Thu To¶n tu kiªm nhiÖm. ch−ëng, Cung sù. Nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 59
  9. NguyÔn H÷u T©m Chóng ta cã thÓ rót ra nh÷ng nhËn Thu ch−ëng xÐt kh¸i qu¸t vÒ c¬ cÊu nh©n sù trong Sö PhÇn lín c¸c Sö qu¸n ®Òu cã chøc qu¸n triÒu Thanh nh− sau: danh Thu ch−ëng, lµ nh÷ng nh©n viªn cã + Ng−êi H¸n, ng−êi M·n, ng−êi M«ng nhiÖm vô b¶o qu¶n, thu ph¸t th− tÞch, t− Cæ ®Òu chiÕm mét tû lÖ nhÊt ®Þnh trong liÖu trong Sö qu¸n. Trong c¸c Hå s¬ biªn Sö qu¸n triÒu Thanh. Trong ®ã sè l−îng so¹n sö s¸ch cña Néi c¸c, Quèc Sö qu¸n, ng−êi H¸n vµ ng−êi M·n t−¬ng ®−¬ng Ph−¬ng l−îc qu¸n… th−êng xuyªn xuÊt nhau. hiÖn c«ng v¨n göi th− tÞch ®i, c«ng v¨n göi th− tÞch ®Õn cã ch÷ ký cña viªn Thu + §Æc ®iÓm kÕt hîp gi÷a tÝnh æn ®Þnh ch−ëng. Sè l−îng Thu ch−ëng cã h¹n vµ tÝnh linh ho¹t trong viÖc phiªn chÕ ®Þnh, song ë c¸c qu¸n ®Òu kh«ng gièng cña Sö qu¸n ®êi Thanh. nhau, Quèc Sö qu¸n quy ®Þnh 4 viªn + §Þa vÞ cña c¸c nh©n viªn kh¸c nhau Thu ch−ëng, c¶ ng−êi H¸n vµ ng−êi trong Sö qu¸n kh«ng æn ®Þnh cã liªn M·n. Ph−¬ng l−îc qu¸n quy ®Þnh, 2 quan mËt thiÕt víi nhiÖm vô cô thÓ ng−êi H¸n, 2 ng−êi M·n, Ngäc §iÖp trong Sö qu¸n. Sù biÕn ®éng trong thùc qu¸n lÖ ®Þnh 12 ng−êi chñ yÕu lµ ng−êi tÕ theo chiÒu h−íng tÝch cùc, cã lîi cho M·n; Thùc lôc qu¸n sè l−îng kh«ng ®Þnh viÖc ho¹t ®éng biªn so¹n b×nh th−êng lÖ, th«ng th−êng tõ 18 ®Õn 20 ng−êi cña Sö qu¸n. M·n, ng−êi H¸n. tõ 6 ®Õn 8 ng−êi M«ng Tãm l¹i, Sö qu¸n ®êi Thanh cã mét Cæ. Thu ch−ëng th−êng do Trung th− quy chÕ chÆt chÏ trong viÖc s¾p xÕp c¬ Thiªm sù phñ, bót thiÕp thøc ë Néi c¸c, cÊu nh©n sù. Tõ ®éi ngò qu¶n lý, nh©n Hµn l©m viÖn, vµ c¸c quan nhá ë kinh, viªn biªn so¹n, nh©n viªn trî gióp ®Õn bót thiÕp thøc c¸c nha m«n sung bæ. nh©n viªn t¹p vô, ®Òu cã sù ph©n c«ng Cung sù theo tÇng thø, tr¸ch nhiÖm ph©n minh, ng¨n chÆn ®−îc tÖ n¹n bÊt lùc trong tæ Cung sù lµ nh©n viªn cÇn vô xö lý chøc cña Sö qu¸n, b¶o ®¶m cho viÖc biªn c¸c c«ng viÖc vÆt hµng ngµy trong Sö so¹n ®−îc thuËn lîi. ChÝnh sù ph©n c«ng qu¸n. Hä do §Ò ®iÖu cö ®Õn thi hµnh tr¸ch nhiÖm râ rµng nµy tr¸nh ®−îc hiÖn nhiÖm vô trong mäi c¬ cÊu cña Sö qu¸n. t−îng nhiÒu ng−êi cïng nhau biªn so¹n C¸c viÖc nh− vµo sæ ®¨ng ký, ghi chÐp c«ng tr×nh sÏ bÞ chia c¾t, kh«ng thèng c«ng viÖc, thu ph¸t giÊy tê, ®Òu do Cung nhÊt vÒ ph−¬ng ph¸p còng nh− t− t−ëng. sù gi¶i quyÕt. Cung sù cã lóc còng sao chÐp b¶n th¶o sö s¸ch. Ngoµi Thu Cã thÓ kh¼ng ®Þnh n¨ng lùc biªn so¹n ch−ëng, Cung sù ra, trong c¸c Sö qu¸n cña Sö qu¸n ®êi Thanh lµ m¹nh nhÊt, kh¸c nhau cßn cã mét sè chøc danh nh©n hiÖu qu¶ nhÊt trong lÞch sö thµnh lËp sö viªn t¹p vô kh¸c nh− “Thõa ph¸t” trong qu¸n biªn so¹n cña Trung Quèc. Thµnh Ph−¬ng l−îc qu¸n, hay ChØ t−îng (Thî tùu cña Sö qu¸n triÒu Thanh rÊt to lín, giÊy) trong Héi ®iÓn qu¸n. trong c¸c c«ng tr×nh do Sö qu¸n triÒu Nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 60
  10. T×m hiÓu c¬ cÊu nh©n sù… 3. Th−îng H¶i tõ th− xuÊt b¶n x· Thanh chñ tr×, ®¸ng kÓ nhÊt lµ bé Minh (1983): Trung Quèc lÞch sö ®¹i tõ ®iÓn- Sö sö ®· trë thµnh mÉu mùc cho ph−¬ng häc sö quyÓn, tr.278. ph¸p biªn so¹n quèc sö. Sö qu¸n triÒu Thanh biªn so¹n Minh sö kÐo dµi trong gÇn 100 n¨m b¾t ®Çu kÓ tõ khi lËp Sö qu¸n vµo n¨m ThuËn TrÞ thø 2 (1645) ®Õn n¨m Cµn Long thø 4 (1739) tr¶i qua 4 ®êi vua bé s¸ch míi Tµi liÖu tham kh¶o hoµn thµnh viÖc biªn so¹n vµ in kh¾c. Trong gÇn mét thÕ kû biªn so¹n, ®· nhiÒu lÇn thay ®æi Tæng tµi, còng cã vµi (1985): . 编主达尹 史展发学史国中 chôc ng−êi tham gia th¶o luËn vÒ thÓ lÖ 1. LÞch sö ph¸t triÓn sö häc Trung Quèc. 中 cña bé s¸ch, sè l−îng tham gia biªn tËp, . 社版出籍古州中，南河，国 hiÖu ®Ýnh tíi vµi ngh×n ng−êi. C¸c vua (2006): 香馥宋 政和撰编史唐的宋北论 2. Khang Hy, Ung ChÝnh, Cµn Long ®· . Bµn vÒ viÖc biªn so¹n lÞch sö triÒu 求诉治 nhiÒu lÇn h¹ lÖnh Sö thÇn söa ch÷a, §−êng vµ t×m hiÓu chÝnh trÞ cña triÒu B¾c hiÖu chØnh. Bé s¸ch hoµn thµnh víi mét Tèng. 3 。期 第，究研史学史。国中 khèi l−îng khæng lå, gåm 332 quyÓn, 4 (2005): 录记王 馆史代 古国中来年余百 3. quyÓn môc lôc. §©y lµ bé s¸ch lÞch sö . B×nh luËn t×nh h×nh nghiªn 评述究研度制 ®−îc biªn so¹n theo thÓ kû truyÖn, viÕt cøu chÕ ®é sö qu¸n cæ ®¹i Trung Quèc trong 100 n¨m qua. Theo vÒ toµn bé thêi gian tån t¹i cña triÒu http://www.xiangyata.net.cn ngµy 12-10- Minh trong vßng 276 n¨m, tõ ®êi Minh 2005. Th¸i tæ nguyªn niªn (1368) ®Õn n¨m thø (2005): 录记王 与置设员人的馆史代清 4. 17 niªn hiÖu Minh Sïng Trinh (1644). . S¾p xÕp nh©n viªn vµ c¬ chÕ 制机理管 Theo ®¸nh gi¸ cña giíi sö häc Trung qu¶n lý cña Sö qu¸n ®êi Thanh. 学史国中 Quèc, Minh sö lµ bé s¸ch chøa ®ùng t− 120 .期 第，究研史 liÖu phong phó, v¨n phong ®iªu luyÖn, sù (2003): 泰其陈 过功史修馆史代古国中 5. kiÖn lÞch sö, ®¸nh gi¸ nh©n vËt t−¬ng . Bµn vÒ c«ng téi, lîi h¹i cña viÖc 论略失得 ®èi kh¸ch quan, c«ng b»ng, ph−¬ng thiÕt lËp qu¸n biªn so¹n sö thêi cæ ®¹i Trung Quèc. 5 23 ph¸p biªn so¹n nghiªm tóc. §ång thêi 期 第，刊学北河。国中 。卷 còng lµ mét bé quèc sö do Nhµ n−íc biªn (2003): so¹n kÐo dµi nhÊt trong lÞch sö sö häc 泰其 陳 的 化文 华中 与史 修馆 设 6. . Sù thiÕt lËp qu¸n biªn so¹n sö víi kÕ 承传 Trung Quèc(3). thõa v¨n ho¸ Trung Hoa. ，究研史清，国中 1 。期 第 (1995) . Trung Chó thÝch 典辭大史歷國中 史明， 7. Quèc lÞch sö ®¹i tõ ®iÓn, Minh sö . , 上 國中 . 1. §−êng th−-quyÓn 1, Kû V¨n ®Õ. 社版出書辭海 (1983) . 2. Do·n §¹t chñ biªn (1985): Trung 典辭大史歷國中 史學史， 8. Trung Quèc lÞch sö ®¹i tõ ®iÓn, Sö häc sö. Quèc sö häc ph¸t triÓn sö. Trung Ch©u , . xuÊt b¶n x·, Hµ Nam, tr.302-303. 社版出書辭海上 國中 Nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 61
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA
165 tài liệu
2068 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2