intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Trung Quốc với việc tham gia hợp tác tiểu vùng sông Mê Công mở rộng "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

129
lượt xem
31
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mê Công là con sông quốc tế quan trọng, việc khai thác nó cần có quy hoạch tổng thể, chú ý đến lợi ích toàn diện và lâu dài của các n-ớc, nhất là các n-ớc vùng hạ l-u. Ngoài các ch-ơng trình hợp tác đã có, đã đến lúc cần triển khai ch-ơng trình hợp tác nghiên cứu KHXH và NV về GMS. Từ kbóa: Trung Quốc, Tiểu vùng sông Mê Công mở rộng..

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Trung Quốc với việc tham gia hợp tác tiểu vùng sông Mê Công mở rộng "

  1. nghiªn cøu trung quèc sè 5(63) - 2005 44 §ç TiÕn S©m* Tãm t¾t: Mª C«ng lµ con s«ng quèc tÕ quan träng, viÖc khai th¸c nã cÇn cã quy ho¹ch tæng thÓ, chó ý ®Õn lîi Ých toµn diÖn vµ l©u dµi cña c¸c n−íc, nhÊt lµ c¸c n−íc vïng h¹ l−u. Ngoµi c¸c ch−¬ng tr×nh hîp t¸c ®· cã, ®· ®Õn lóc cÇn triÓn khai ch−¬ng tr×nh hîp t¸c nghiªn cøu KHXH vµ NV vÒ GMS. Tõ kbãa: Trung Quèc, TiÓu vïng s«ng Mª C«ng më réng.. Tuy nhiªn, theo quan niÖm cña Trung I. Më ®Çu Quèc hiÖn nay, tiÕp gi¸p víi 5 n−íc GMS, Mª C«ng lµ con s«ng quèc tÕ quan vÒ phÝa Trung Quèc kh«ng chØ cã tØnh träng ë ch©u ¸, cã tæng chiÒu dµi V©n Nam n¬i s«ng Lan Th−¬ng ch¶y qua 4.800km ch¶y qua l·nh thæ 6 n−íc mµ cßn bao gåm c¶ khu tù trÞ d©n téc Trung Quèc, My-an-ma, Lµo, Th¸i Lan, Choang Qu¶ng T©y. Theo thèng kª, tØnh C¨m-pu-chia, ViÖt Nam vµ ®æ ra BiÓn V©n Nam cã ®−êng biªn giíi chung víi §«ng, víi tæng diÖn tÝch l−u vùc lµ h¬n c¸c n−íc My-an-ma, Lµo vµ ViÖt Nam 810.000 km2(1). dµi 4060 km, lµ chiÕc cÇu lôc ®Þa th«ng Hîp t¸c khai th¸c cã hiÖu qu¶ s«ng sang §«ng Nam ¸, ®−îc vÝ nh− “con Mª C«ng ®Ó cïng nhau ph¸t triÓn lµ ®−êng t¬ lôa phÝa Nam”cña Trung Quèc. nguyÖn väng chung cña nh©n d©n c¸c Cßn Qu¶ng T©y lµ tØnh cã ®−êng biªn n−íc trong khu vùc. giíi tiÕp gi¸p víi ViÖt Nam dµi 637 km, Trung Quèc lµ quèc gia ®Çu nguån ®−îc xem lµ ®Þa ph−¬ng duy nhÊt cña cña s«ng Mª C«ng. V× vËy, viÖc Trung Trung Quèc tiÕp gi¸p víi §«ng Nam ¸ Quèc tham gia vµo hîp t¸c TiÓu vïng c¶ ®−êng bé lÉn ®−êng biÓn(3). s«ng Mª C«ng më réng (GMS) lµ rÊt cÇn VÒ mÆt diÖn tÝch vµ d©n sè, V©n Nam thiÕt vµ quan träng. vµ Qu¶ng T©y cã tæng diÖn tÝch 630.000 km2, d©n sè tæng céng 97 triÖu ng−êi, II. Trung Quèc víi viÖc hîp t¸c trong ®ã d©n téc thiÓu sè chiÕm 36% (4). TiÓu vïng s«ng Mª C«ng më réng * TS. ViÖn Nghiªn cøu Trung Quèc. 1. Quan niÖm cña Trung Quèc vÒ hîp VÒ mÆt kinh tÕ, tr¶i qua 1/4 thÕ kû t¸c TiÓu vïng s«ng Mª C«ng më réng thùc hiÖn c¶i c¸ch më cöa, cïng víi §o¹n s«ng Mª C«ng trªn l·nh thæ nh÷ng thµnh tùu chung cña c¶ n−íc, bé Trung Quèc cã tªn gäi lµ s«ng Lan mÆt kinh tÕ x· héi cña hai tØnh V©n Th−¬ng dµi 2161 km(2), b¾t nguån tõ nói Nam vµ Qu¶ng T©y còng ®· thay ®æi §−êng Cæ La thuéc cao nguyªn Thanh nhanh chãng. Theo thèng kª n¨m 2004, T¹ng, ch¶y qua c¸c tØnh vµ khu tù trÞ GDP cña hai tØnh ®¹t 75,87 tû NDT (≈ Thanh H¶i, T©y T¹ng vµ V©n Nam.
  2. Trung Quèc víi viÖc tham gia hîp t¸c… 45 9,2 tû USD), trong ®ã V©n Nam ®¹t nay, quan hÖ th−¬ng m¹i gi÷a Trung 35,76 tû NDT (≈ 4,9 tû USD) vµ Qu¶ng T©y Quèc víi c¸c n−íc GMS còng t¨ng nhanh ®¹t 40,11 tû USD (≈4,9 tû USD) (5) . chãng. Theo thèng kª, n¨m 2004 tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu hai bªn ®¹t Nh− vËy, sù hîp t¸c cña Trung Quèc 25,82 tû USD, t¨ng gÇn 2 lÇn so víi n¨m sau nµy víi c¸c n−íc GMS chñ yÕu sÏ lµ 2002, b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng tr−ëng sù hîp t¸c gi÷a 2 tØnh V©n Nam vµ 41%; trong ®ã Trung Quèc xuÊt khÈu ®¹t Qu¶ng T©y. Trong thùc tÕ, cã thÓ cã c¸c 11,55 tû USD, b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng tØnh, thµnh phè kh¸c còng tham gia vµo 37%, nhËp khÈu 14,27 tû USD, b×nh sù hîp t¸c víi c¸c n−íc GMS nh−ng ph¶i qu©n hµng n¨m t¨ng 44% (xem b¶ng 1). th«ng qua V©n Nam vµ Qu¶ng T©y n¬i V©n Nam vµ Qu¶ng T©y lµ hai tØnh ®−îc vÝ nh− chiÕc cÇu nèi liÒn Trung “®Çu cÇu” nèi Trung Quèc ®¹i lôc víi c¸c Quèc lôc ®Þa víi §«ng Nam ¸. n−íc GMS. Quan hÖ th−¬ng m¹i song 2. Nguyªn t¾c hîp t¸c ph−¬ng còng t¨ng nhanh chãng. N¨m 2004, tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu Hîp t¸c ph¸t triÓn víi GMS ®−îc coi gi÷a hai tØnh víi 5 n−íc GMS ®¹t 1,87 tû lµ bé phËn hîp thµnh quan träng cña USD, b×nh qu©n hµng n¨m t¨ng 21,4% chÝnh s¸ch ngo¹i giao l¸ng giÒng cña (xem b¶ng 2). Ngoµi th−¬ng m¹i chÝnh Trung Quèc vµ ®−îc dùa trªn nguyªn t¾c ng¹ch, mËu dÞch biªn giíi víi c¸c n−íc c¬ b¶n sau ®©y: l¸ng giÒng ®· trë thµnh mét bé phËn - B×nh ®¼ng hiÖp th−¬ng quan träng trong th−¬ng m¹i quèc tÕ cña - Cïng −u ®·i cïng cã lîi V©n Nam vµ Qu¶ng T©y. N¨m 2004 mËu - Cïng ph¸t triÓn dÞch biªn giíi cña V©n Nam víi Mianma, Lµo vµ ViÖt Nam ®¹t 520 triÖu USD, Trªn c¬ së nguyªn t¾c nµy, nh÷ng t¨ng 24,9% so víi n¨m tr−íc; cßn cña n¨m qua, Trung Quèc ®· tÝch cùc tham Qu¶ng T©y víi ViÖt Nam ®¹t 550 triÖu gia hîp t¸c víi GMS trªn c¸c lÜnh vùc USD, t¨ng 3,6% so víi n¨m 2003. kh¸c nhau nh− chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi vµ v¨n ho¸. VÒ mÆt ®Çu t−, tÝnh ®Õn cuèi n¨m 2003 ®Çu t− trùc tiÕp (FDI) cña Trung 3. Quan hÖ th−¬ng m¹i v ®Çu t− gi÷a Quèc víi 5 n−íc GMS ®¹t 260 triÖu USD; Trung Quèc víi c¸c n−íc GMS(6) ng−îc l¹i FDI cña 5 n−íc thµnh viªn VÒ th−¬ng m¹i, mÊy n¨m gÇn ®©y do GMS t¹i Trung Quèc còng t¨ng tr−ëng kinh tÕ Trung Quèc tiÕp tôc t¨ng tr−ëng æn ®Þnh, tÝnh ®Õn cuèi n¨m 2004 ®¹t 214 nhanh, nªn xuÊt nhËp khÈu cña Trung triÖu USD, trong ®ã nhiÒu nhÊt lµ Th¸i Quèc còng ph¸t triÓn nhanh chãng. Lan ®¹t 179 triÖu USD (xem b¶ng 3 vµ Riªng ®èi víi c¸c n−íc GMS, tõ Héi nghÞ 4). cÊp cao GMS lÇn thø nhÊt n¨m 2002 ®Õn B¶ng 1: Kim ng¹ch th−¬ng m¹i Trung Quèc vµ c¸c thµnh viªn GMS giai ®o¹n 2002 - 2004
  3. nghiªn cøu trung quèc sè 5(63) - 2005 46 §¬n vÞ: TriÖu USD Quèc gia N¨m Tæng kim ng¹ch XuÊt khÈu NhËp khÈu Chªnh lÖch 2002 280 250 20 230 C¨m- pu - chia 2003 320 290 30 260 2004 480 450 30 420 2002 60 50 10 40 Lo 2003 110 100 10 90 2004 110 100 10 90 2002 860 720 140 580 My-an-ma 2003 1080 910 170 740 2004 1150 940 210 730 2002 8560 2960 5600 - 2640 Th¸i Lan 2003 12660 3860 8830 - 5000 2004 17340 5800 11.540 - 5740 2002 3260 2150 1110 1040 ViÖt Nam 2003 4640 3180 1460 1720 2004 6740 4260 2480 1780 2002 13.020 6140 6880 - 7400 Tæng céng 2003 18.800 8310 10.490 - 2180 2004 25.820 11.550 14.270 - 2720 Nguån: Uû ban c¶i c¸ch ph¸t triÓn nhµ n−íc, “B¸o c¸o nhµ n−íc vÒ viÖc Trung Quèc tham gia hîp t¸c TiÓu vïng s«ng Mª C«ng më réng”, n¨m 2005. B¶ng 2: Kim ng¹ch th−¬ng m¹i V©n Nam, Qu¶ng T©y víi c¸c thµnh viªn GMS n¨m 2004 §¬n vÞ tÝnh: TriÖu USD Quèc gia Tæng kim ng¹ch XuÊt khÈu NhËp khÈu Lo 33,79 26,66 7,13 My-an-ma 552 387,5 164,5 Th¸i Lan 188,34 166,8 21,54 C¨m-pu-chia 5,39 4,67 0,72 ViÖt Nam 1090,23 740,82 349,41 Tæng céng 1869,75 1326,45 543,3 Nguån: Uû ban c¶i c¸ch ph¸t triÓn nhµ n−íc, “B¸o c¸o nhµ n−íc vÒ viÖc Trung Quèc tham gia hîp t¸c TiÓu vïng s«ng Mª C«ng më réng”, n¨m 2005. B¶ng 3: §Çu t− trùc tiÕp (FDI) cña Trung Quèc t¹i c¸c n−íc thµnh viªn GMS tÝnh ®Õn cuèi n¨m 2003
  4. Trung Quèc víi viÖc tham gia hîp t¸c… 47 §¬n vÞ: TriÖu USD Quèc gia Riªng n¨m 2003 Tæng céng ®Õn cuèi n¨m 2003 C¨m-pu-chia 21,95 59,49 Lo 0,8 9,11 My-an-ma 0 10,22 Th¸i Lan 57,31 150,77 ViÖt Nam 12,75 28,73 Tæng céng 92,81 258,32 Nguån: Uû ban c¶i c¸ch ph¸t triÓn nhµ n−íc, “B¸o c¸o nhµ n−íc vÒ viÖc Trung Quèc tham gia hîp t¸c TiÓu vïng Mª C«ng më réng”, n¨m 2005. B¶ng 4: FDI cña c¸c thµnh viªn GMS t¹i Trung Quèc giai ®o¹n 2002 – 2004 §¬n vÞ: 1 triÖu USD Quèc gia N¨m Sè h¹ng môc §Çu t− theo hîp ®ång Sè vèn thùc tÕ 2002 15 15 14 C¨m-pu-chia 2003 14 12 13 2004 17 67 21 2002 3 3 5 Lo 2003 2 14 1 2004 1 2 4 2002 12 25 17 My-an-ma 2003 13 13 4 2004 13 4 9 2002 161 360 188 Th¸i Lan 2003 194 612 174 2004 162 794 179 2002 5 2 3 ViÖt Nam 2003 16 17 3 2004 12 10 1 2002 196 405 227 Tæng céng 2003 239 668 194 2004 205 877 214 Nguån: Uû ban c¶i c¸ch ph¸t triÓn nhµ n−íc, “B¸o c¸o nhµ n−íc vÒ viÖc Trung Quèc tham gia hîp t¸c TiÓu vïng Mª C«ng më réng”, n¨m 2005. 4. Nh÷ng tiÕn triÓn trong hîp t¸c Trung Quèc – GMS
  5. nghiªn cøu trung quèc sè 5(63) - 2005 48 Quèc tham gia hîp t¸c TiÓu vïng Mª N¨m 1994, ChÝnh phñ Trung Quèc C«ng më réng n¨m 2005, phÝa Trung ®· thµnh lËp Tæ ®iÒu phèi nghiªn cøu Quèc ®· nªu lªn mét sè ý t−ëng hîp t¸c ph¸t triÓn khu vùc s«ng Lan Th−¬ng – míi nh− sau(8): Mª C«ng nhµ n−íc, phô tr¸ch c«ng t¸c ®iÒu phèi c¸c c«ng viÖc cã liªn quan ë VÒ giao th«ng vËn t¶i trong n−íc. Hîp t¸c ®−êng bé, phÝa Trung Quèc KÓ tõ khi khëi ®éng c¬ chÕ hîp t¸c cho biÕt, ®−êng bé nèi liÒn C«n Minh kinh tÕ TiÓu vïng s«ng Mª C«ng më (Trung Quèc) ®i qua l·nh thæ Lµo ®Õn réng ®Õn nay, Trung Quèc ®· tÝch cùc B¨ng Cèc (Th¸i Lan) ®· b¾t ®Çu ®−îc thi tham gia hîp t¸c víi c¸c n−íc trong TiÓu c«ng. Riªng ®o¹n ®i qua l·nh thæ Lµo do vïng trªn c¸c lÜnh vùc giao th«ng vËn t¶i, Trung Quèc viÖn trî x©y dùng, phÊn ®Êu n¨ng l−îng, m«i tr−êng, du lÞch, b−u ®Õn quý 2 n¨m 2006 sÏ hoµn thµnh. Cßn chÝnh viÔn th«ng, th−¬ng m¹i, ®Çu t−, ®o¹n ®−êng trªn ®Êt Trung Quèc dµi 701 ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, n«ng nghiÖp km sÏ võa x©y dùng míi, võa c¶i t¹o vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. C¸c lÜnh vùc n©ng cÊp thµnh ®−êng cao tèc vµ ®−êng hîp t¸c nµy tiÕp tôc ®−îc phÝa Trung cao cÊp cÊp 2 trë lªn, theo kÕ ho¹ch ®Õn Quèc ®Èy m¹nh kÓ tõ sau Héi nghÞ n¨m 2007 sÏ hoµn thµnh toµn bé. th−îng ®Ønh GMS lÇn thø nhÊt. T¹i Héi Hîp t¸c ®−êng s¾t, Trung Quèc sÏ nghÞ Th−îng ®Ønh GMS lÇn thø hai tæ tÝch cùc phèi hîp víi c¸c n−íc ASEAN chøc t¹i C«n Minh tØnh V©n Nam, Trung thùc hiÖn kÕ ho¹ch x©y dùng ®−êng s¾t Quèc vµo ®Çu th¸ng 7 n¨m 2005 võa qua, xuyªn ¸ trªn ®Êt Trung Quèc, ®o¹n tõ Thñ t−íng Trung Quèc «n Gia B¶o ®¸nh C«n Minh – Ngäc Khª sÏ tËn dông gi¸: “Trung Quèc võa ®−îc lîi trong hîp ®−êng s¾t cò ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ, x©y t¸c TiÓu vïng, ®ång thêi còng ®ãng gãp dùng míi ®o¹n Ngäc Khª – M«ng Tù, cho sù ph¸t triÓn cña TiÓu vïng. Trung cßn ®o¹n M«ng Tù – Hµ KhÈu sÏ kÕt hîp Quèc ®· cung cÊp vèn cho c¸c h¹ng môc võa c¶i t¹o ®−êng cò võa x©y dùng nh− c¶i thiÖn ®−êng quèc lé C«n Minh, ®−êng míi. Tæng céng x©y dùng míi 141 tuyÕn ®−êng vËn chuyÓn th−îng nguån km víi tæng ®Çu t− 4,5 tû NDT. Hîp t¸c vËn t¶i hµng ho¸, phÝa Trung s«ng Mª C«ng, triÓn khai båi d−ìng tËp Quèc nhÊn m¹nh coi träng viÖc khai huÊn cho h¬n 500 l−ît ng−êi trªn c¸c th¸c ph¸t triÓn vËn t¶i hµng ho¸ trªn lÜnh vùc n«ng nghiÖp, h¶i quan, viÔn s«ng Lan Th−¬ng – Mª C«ng, xem ®©y th«ng. N¨m 2004, Trung Quèc ®· thiÕt nh− lµ “sîi d©y” nèi liÒn nh©n d©n c¸c lËp Quü ®Æc biÖt 20 triÖu USD t¹i Ng©n n−íc ven bê s«ng nµy. §ång thêi, Trung hµng ch©u ¸ cho viÖc hîp t¸c, ph¸t triÓn Quèc sÏ cè g¾ng cïng c¸c n−íc h÷u quan tµi nguyªn nh©n lùc vµ gi¶m bít ®ãi hiÖp th−¬ng h÷u nghÞ nh»m t¹o m«i nghÌo t¹i c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn ë tr−êng thuËn lîi vµ an toµn cho viÖc vËn ch©u ¸”(7) . t¶i xuyªn quèc gia. Trªn c¬ së nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®¹t ®−îc, trong b¶n B¸o c¸o vÒ viÖc Trung
  6. Trung Quèc víi viÖc tham gia hîp t¸c… 49 t¶i 3 tû kw ®iÖn tõ Trung Quèc sang MÆt kh¸c, Trung Quèc sÏ tÝch cùc Th¸i Lan… thóc ®Èy triÓn khai vËn t¶i trªn biÓn gi÷a c¸c h¶i c¶ng ven biÓn Qu¶ng T©y VÒ hîp t¸c trªn lÜnh vùc viÔn víi c¸c n−íc h÷u quan, tõ ®ã h×nh thµnh th«ng, Trung Quèc cho biÕt, ngoµi viÖc sù bæ sung lÉn nhau trong vËn t¶i hµng tÝch cùc gióp ®ì c¸c n−íc GMS quy ho¸ víi s«ng Lan Th−¬ng – Mª C«ng. ho¹ch vµ x©y dùng siªu xa lé th«ng tin, Hîp t¸c hµng kh«ng, hiÖn t¹i Trung hä sÏ tiÕp tôc tÝch cùc tham gia vµo DiÔn Quèc ®· thiÕt lËp c¸c chuyÕn bay ®Þnh ®µn hîp t¸c th«ng tin víi GMS, qua ®ã kú tõ Trung Quèc ®Õn c¸c n−íc GMS. t¨ng c−êng sù hiÓu biÕt vµ hîp t¸c gi÷a Trong B¸o c¸o nµy, Trung Quèc ®· bµy Trung Quèc víi GMS trong lÜnh vùc nµy. tá mong muèn cïng víi c¸c doanh Ngoµi ra Trung Quèc sÏ t¨ng c−êng trao nghiÖp hµng kh«ng c¸c n−íc GMS x©y ®æi víi c¸c n−íc GMS vÒ chÝnh s¸ch dùng nhiÒu h¬n c¸c tuyÕn bay vËn t¶i th«ng tin, cïng nhau thóc ®Èy sù ph¸t ®Þnh kú nèi Trung Quèc víi GMS; ®ång triÓn viÔn th«ng ë khu vùc n«ng th«n thêi mong muèn trong khu«n khæ ®a cña GMS. Trung Quèc sÏ th«ng qua ph−¬ng tõng b−íc më cöa thÞ tr−êng vËn ph−¬ng thøc tæ chøc triÓn l·m ph¸t triÓn t¶i hµng kh«ng cña GMS, cung cÊp dÞch viÔn th«ng GMS, t¨ng c−êng h¬n n÷a vô vËn t¶i hµng kh«ng thuËn tiÖn cho viÖc x©y dùng m¹ng l−íi th«ng tin víi viÖc l−u th«ng ng−êi vµ hµng ho¸ cña c¸c c¸c n−íc thµnh viªn, thóc ®Èy sù giao n−íc GMS. l−u vµ hîp t¸c trªn lÜnh vùc viÔn th«ng VÒ hîp t¸c ®iÖn lùc, trong b¶n B¸o cña GMS. c¸o nµy, phÝa Trung Quèc cho biÕt hä sÏ thùc hiÖn “m¹ng nèi m¹ng”, “vïng nèi VÒ hîp t¸c trªn lÜnh vùc n«ng vïng” (nèi vïng phÝa Nam Trung Quèc nghiÖp, phÝa Trung Quèc cho biÕt hä sÏ víi khu vùc GMS), tõ ®ã n©ng cao tÝnh tÝch cùc thóc ®Èy viÖc triÖu tËp Héi nghÞ hiÖu qu¶ vÒ mÆt kü thuËt cho th−¬ng Bé tr−ëng N«ng nghiÖp GMS. Th«ng qua m¹i ®iÖn lùc gi÷a hai bªn. §ång thêi, héi nghÞ nµy, c¸c bªn sÏ trao ®æi, ®−a ra Trung Quèc bµy tá mong muèn trªn c¬ nh÷ng quyÕt ®Þnh, chØ ®¹o vÜ m« ®èi víi së cïng −u ®·i, cïng cã lîi, tÝch cùc ®µm viÖc triÓn khai hîp t¸c, n©ng cao chÊt ph¸n víi Lµo, Mi-an-ma vµ Cam-pu- l−îng vµ hiÖu qu¶ hîp t¸c n«ng nghiÖp chia vÒ vÊn ®Ò lîi dông vµ khai th¸c tµi gi÷a c¸c n−íc. nguyªn thuû ®iÖn; cïng víi phÝa ViÖt Trung Quèc sÏ nhanh chãng x©y dùng Nam nghiªn cøu tÝnh kh¶ thi vµ c¸c biÖn trang Web th«ng tin n«ng nghiÖp, nh»m ph¸p lîi dông, khai th¸c tµi nguyªn than vµ khÝ thiªn nhiªn cña ViÖt Nam. Trung cung cÊp t×nh h×nh n«ng nghiÖp, nhu cÇu Quèc rÊt coi träng h¹ng môc hîp t¸c vËn n«ng s¶n phÈm vµ chÝnh s¸ch th−¬ng t¶i ®iÖn víi Th¸i Lan, nhanh chãng cïng m¹i cã liªn quan ®Õn n«ng nghiÖp cña víi Th¸i Lan vµ Lµo thµnh lËp Tæ c«ng c¸c n−íc GMS. Ngoµi ra, trong khu«n t¸c kü thuËt liªn hîp, cïng triÓn khai khæ v¨n kiÖn hîp t¸c n«ng nghiÖp sÏ ®−a nghiªn cøu h¹ng môc c«ng tr×nh chuyÓn thªm c¸c néi dung hîp t¸c vÒ khoa häc
  7. nghiªn cøu trung quèc sè 5(63) - 2005 50 kü thuËt, gi¸o dôc, ®Çu t− vµ th−¬ng m¹i §èi víi lÜnh vùc y tÕ, Trung Quèc vµo trong hiÖp ®Þnh hîp t¸c, tõ ®ã n©ng sÏ tÝch cùc hîp t¸c víi c¸c thµnh viªn cao toµn diÖn tr×nh ®é vµ tÇng thø hîp GMS n©ng cao n¨ng lùc dù phßng khèng t¸c n«ng nghiÖp cña GMS. chÕ ®èi víi c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm nghiªm träng, nh− bÖnh cóm gia cÇm, VÒ hîp t¸c trong lÜnh vùc b¶o vÖ dÞch bÖnh AIDS….Ngoµi ra, Trung Quèc m«i tr−êng, Trung Quèc nhÊn m¹nh sÏ sÏ thóc ®Èy vµ cïng víi c¸c n−íc GMS t¨ng c−êng x©y dùng sinh th¸i vµ b¶o vÖ x©y dùng c¬ chÕ ®èi tho¹i vµ c«ng t¸c m«i tr−êng, thóc ®Èy hîp t¸c b¶o vÖ m«i chÝnh thøc, ®Þnh kú trong hîp t¸c vÒ y tÕ. tr−êng víi c¸c n−íc GMS, ®i theo con ®−êng ph¸t triÓn bÒn v÷ng. §èi víi §èi víi viÖc ph¸t triÓn nguån th−îng nguån s«ng Lan Th−¬ng – Mª nh©n lùc, Trung Quèc sÏ t¨ng c−êng C«ng, Trung Quèc sÏ lµm tèt c«ng t¸c ®Çu t− cho viÖc ®µo t¹o, riªng n¨m 2005 b¶o hé rõng thiªn nhiªn, khèng chÕ c¬ sÏ më h¬n 20 líp båi d−ìng kü thuËt vµ b¶n viÖc l−u t¸n cña n−íc vµ ®Êt; t¨ng tiÕn tu cho quan chøc 5 n−íc GMS; ®ång c−êng b¶o vÖ nguån n−íc vµ chÊt l−îng thêi Trung Quèc cßn kiÕn nghÞ x©y dùng n−íc, tÝch cùc thóc ®Èy ph−¬ng thøc s¶n m¹ng l−íi gi¸o tr×nh, triÓn khai ®µo t¹o xuÊt vµ tiªu dïng s¹ch, khèng chÕ chÆt kü thuËt vµ gi¸o dôc h−íng nghiÖp cho chÏ l−îng n−íc th¶i ë c¸c thµnh phè phÝa c¸c n−íc GMS… th−îng nguån. VÒ hîp t¸c th−¬ng m¹i vµ ®Çu t−, Ngoµi ra, B¸o c¸o nµy cßn kh¼ng ®Þnh, Trung Quèc hoan nghªnh doanh nghiÖp Trung Quèc sÏ cïng c¸c n−íc GMS thóc c¸c n−íc GMS ®Õn Trung Quèc ®Çu t−; ®Èy kÕ ho¹ch x©y dùng hµnh lang ®a hy väng cïng c¸c n−íc GMS tÝch cùc c¶i d¹ng sinh häc vµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng cô c¸ch thÓ chÕ th−¬ng m¹i, c¶i thiÖn m«i thÓ; tiÕn hµnh kh¶o s¸t vµ ®¸nh gi¸ tr−êng ®Çu t−, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi chung vÒ ®a d¹ng sinh häc; x©y dùng lÉn nhau cho th−¬ng m¹i vµ ®Çu t−; m¹ng l−íi tµi nguyªn tù nhiªn, b¶o vÖ ®ång thêi thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp c¸c c¸c gièng c©y trång vµ vËt nu«i quý hiÕm, lo¹i cña Trung Quèc ®i ra ngoµi, x©y thùc hiÖn cïng xö lý « nhiÔm m«i tr−êng, dùng c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ gia c«ng s¶n phÊn ®Êu ®¹t ®−îc môc tiªu thóc ®Èy phÈm ë c¸c n−íc §«ng Nam ¸ vµ Nam b¶o hé ®a d¹ng sinh häc vµ sö dông l©u ¸, x©y dùng m¹ng l−íi tiªu thô, cïng c¸c dµi tµi nguyªn m«i tr−êng. n−íc së t¹i khai th¸c thÞ tr−êng quèc tÕ; VÒ hîp t¸c du lÞch, y tÕ vµ ph¸t thóc ®Èy hîp t¸c ®Çu t− trªn c¸c lÜnh vùc triÓn nguån nh©n lùc, Trung Quèc n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thuèc l¸, n¨ng kh¼ng ®Þnh sÏ t¨ng c−êng h¬n n÷a sù l−îng, kho¸ng s¶n, du lÞch, c¬ khÝ, b¶o vÖ hîp t¸c vÒ du lÞch víi c¸c n−íc GMS, tÝch m«i tr−êng vµ c«ng nghiÖp gia c«ng cùc tham gia thùc hiÖn vµo c¸c h¹ng v.v…Riªng lÜnh vùc h¶i quan, Trung môc hîp t¸c nh− Khu du lÞch tø gi¸c Quèc sÏ nhanh chãng x©y dùng c¬ së h¹ vµng v.v… tÇng ë c¸c cöa khÈu biªn giíi; nhanh
  8. Trung Quèc víi viÖc tham gia hîp t¸c… 51 chãng th«ng quan…t¹o thuËn lîi cho n¨m trªn s«ng Mª C«ng cã thÓ lªn tíi 2 th−¬ng m¹i gi÷a Trung Quèc víi c¸c triÖu tÊn vµ vËn chuyÓn hµnh kh¸ch vµo n−íc GMS. §èi víi cöa khÈu Hµ KhÈu kho¶ng nöa triÖu l−ît ng−êi. §ã lµ ch−a (Trung Quèc) – Lµo Cai (ViÖt Nam) sÏ tÝnh ®Õn lîi Ých vÒ mÆt kinh tÕ, hµng ho¸ thùc hiÖn m« h×nh “kiÓm tra mét tr¹m” tõ khu vùc T©y Nam, Trung Quèc vËn chuyÓn ®Õn c¸c n−íc §«ng Nam ¸ sÏ rót gièng nh− m« h×nh h¶i quan gi÷a Trung Quèc víi Hång K«ng nh»m t¹o ®iÒu kiÖn ng¾n kho¶ng 3.000 km so víi ®i theo thuËn lîi cho viÖc th«ng quan. ®−êng biÓn, thêi gian vËn chuyÓn tiÕt kiÖm ®−îc h¬n 80% vµ gi¸ thµnh vËn Nh÷ng ý t−ëng cña b¶n B¸o c¸o trªn chuyÓn cã thÓ gi¶m tíi h¬n 60%(9). ®· ®−îc kh¸i qu¸t thµnh 6 ®iÓm kiÕn nghÞ, thÓ hiÖn trong bµi ph¸t biÓu cña 2. Trong qu¸ tr×nh khai th¸c s«ng Mª Thñ t−íng ¤n Gia B¶o t¹i Héi nghÞ C«ng, sù tham gia cña Trung Quèc lµ rÊt Th−îng ®Ønh GMS lÇn thø hai tæ chøc ë cÇn thiÕt. Lµ n−íc th−îng nguån s«ng C«n Minh – Trung Quèc ®Çu th¸ng 7 Mª C«ng, nªn viÖc b¶o vÖ vµ khai th¸c võa qua. ViÖc Trung Quèc cho c«ng bè tµi nguyªn hîp lý khu vùc ®Çu nguån B¸o c¸o cïng víi viÖc ®¨ng cai tæ chøc con s«ng nµy cña phÝa Trung Quèc lµ rÊt Héi nghÞ Th−îng ®Ønh GMS lÇn thø hai quan träng. Trong c¸c dù ¸n khai th¸c vµ th«ng qua Tuyªn bè chung cña Héi cña phÝa Trung Quèc, d− luËn quèc tÕ nghÞ, ®iÒu ®ã ®¸nh dÊu sù tham gia cña rÊt quan t©m ®Õn viÖc x©y dùng nh÷ng Trung Quèc vµo viÖc hîp t¸c ph¸t triÓn con ®Ëp ®Ó ph¸t triÓn thuû ®iÖn. Tuy ®©y TiÓu vïng s«ng Mª C«ng më réng lµ nh÷ng h¹ng môc x©y dùng trªn l·nh ®· b−íc vµo mét giai ®o¹n míi, toµn diÖn thæ Trung Quèc nh−ng nhÊt ®Þnh nã sÏ h¬n vµ cã chiÒu s©u h¬n. ¶nh h−ëng ®Õn s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t cña hµng triÖu c− d©n h¹ l−u con s«ng III. NhËn xÐt vµ kÕt luËn nµy. Chñ tÞch Nhãm b¶o vÖ m«i sinh Qua t×m hiÓu viÖc Trung Quèc tham TERRA (Towards Ecological Recovery gia vµo qu¸ tr×nh hîp t¸c TiÓu vïng s«ng and Regional Alliance) Witoon Mª C«ng më réng nªu trªn, chóng t«i rót Permpongsachareon cã v¨n phßng ë ra mét sè nhËn xÐt nh− sau: B¨ng Cèc c¶nh b¸o: “Nh÷ng con ®Ëp lµ mèi ®e do¹ lín nhÊt ®èi víi con s«ng Mª 1. Mª C«ng lµ con s«ng quèc tÕ quan C«ng vµ sù trong lµnh cña m«i sinh. X©y träng ®−a l¹i nhiÒu nguån lîi cho c¸c mét con ®Ëp th× còng gièng nh− kÑp mét n−íc ch©u ¸, ®Æc biÖt lµ víi c¸c n−íc ®éng m¹ch trªn mét c¬ thÓ khoÎ m¹nh. §«ng Nam ¸. NÕu con s«ng nµy ®−îc NÕu m¸u kh«ng l−u th«ng ch¾c ch¾n c¬ b¶o vÖ vµ khai th¸c mét c¸ch cã hiÖu qu¶ thÓ Êy sÏ bÞ tæn h¹i(10). §iÒu nµy cho th× nã sÏ ®em l¹i lîi Ých rÊt to lín cho c¸c thÊy, viÖc khai th¸c s«ng Mª C«ng cÇn n−íc trong TiÓu vïng. Theo UNDP, chØ ph¶i ®−îc ®Æt trong mét ch−¬ng tr×nh riªng vÒ mÆt vËn t¶i, sau khi ®−îc l−u tæng thÓ, chó ý ®Õn lîi Ých l©u dµi vµ th«ng, kh¶ n¨ng vËn t¶i hµng ho¸ hµng
  9. nghiªn cøu trung quèc sè 5(63) - 2005 52 nh÷ng ®iÒu kiÖn míi cho sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña tÊt c¶ c¸c n−íc trong TiÓu cña khu vùc nµy. Nh−ng mÆt kh¸c, nÕu vïng, nhÊt lµ c¸c n−íc vïng h¹ l−u. cã bÊt cø mét n−íc lín hoÆc nhá nµo ®ã 3. Do tÇm quan träng cña viÖc khai l¹i bµi trõ lÉn nhau hoÆc cã ý ®å dïng th¸c s«ng Mª C«ng ®èi víi c¸c n−íc nh÷ng thñ ®o¹n kh¸c ®Ó ®¹t môc ®Ých trong TiÓu vïng, nªn nã ®· thu hót sù chÝnh trÞ, th× ¾t sÏ dÉn tíi sù ph¶n øng quan t©m gióp ®ì cña c¸c tæ chøc quèc tÕ cña c¸c n−íc. §©y lµ nh÷ng ®iÒu cÇn vµ c¸c n−íc lín trong khu vùc. Chóng t«i ph¶i l−êng tr−íc trong qu¸ tr×nh ph¸t cho r»ng sù gióp ®ì nµy lµ rÊt cÇn thiÕt triÓn TiÓu vïng Mª C«ng”(13). §iÒu nµy vµ quan träng, nhÊt lµ ®a sè c¸c n−íc cho thÊy, c¸c häc gi¶ chóng ta cÇn ph¶i trong TiÓu vïng lµ c¸c n−íc ®ang ph¸t tiÕp tôc nghiªn cøu lµm râ, viÖc c¸c triÓn ë nh÷ng tr×nh ®é kh¸c nhau. Tuy n−íc lín trong khu vùc, nhÊt lµ Trung nhiªn viÖc sö dông c¸c nguån tµi trî sao Quèc vµ NhËt B¶n tham gia hîp t¸c TiÓu cho cã hiÖu qu¶, sù phèi kÕt hîp c¸c c¬ vïng lµ cã lîi cho c¶ hai bªn. C¸c n−íc chÕ ho¹t ®éng sao cho hîp lý lµ ®iÒu hÕt TiÓu vïng ph¸t triÓn, d©n c− giÇu cã sÏ søc quan träng. GS. Lý ThÇn D−¬ng, Së cung cÊp mét thÞ tr−êng réng lín vµ c¬ tr−ëng Së Nghiªn cøu §«ng Nam ¸ Häc héi ph¸t triÓn cho c¶ Trung Quèc vµ viÖn Quan hÖ quèc tÕ V©n Nam, Trung NhËt B¶n. Mäi sù c¹nh tranh hay bµi Quèc cho r»ng: “B¶n th©n viÖc cïng tån trõ lÉn nhau gi÷a hai n−íc sÏ ®−a ®Õn thiÖt h¹i cho nh÷ng n−íc nµy kh«ng chØ t¹i nhiÒu c¬ chÕ nãi lªn r»ng, c¬ chÕ hîp vÒ kinh tÕ mµ c¶ vÒ chÝnh trÞ. t¸c nµy cßn tån t¹i nh÷ng vÊn ®Ò, GMS vÉn ch−a trë thµnh c¬ chÕ chñ ®éng hoµn Tãm l¹i, hîp t¸c TiÓu vïng s«ng Mª toµn.”(11). C«ng më réng thêi gian qua ®· thu ®−îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ, ®ã lµ c¬ Ngoµi ra, vÊn ®Ò cã hay kh«ng sù së tèt ®Ñp cho viÖc hîp t¸c trong t−¬ng c¹nh tranh gi÷a Trung Quèc vµ NhËt lai. Tuy nhiªn, viÖc khai th¸c TiÓu vïng B¶n trong viÖc gióp ®ì khai th¸c TiÓu s«ng Mª C«ng cÇn cã quy ho¹ch tæng thÓ, vïng còng ®ang ®−îc c¸c häc gi¶ quan cÇn tÝnh ®Õn lîi Ých l©u dµi vµ toµn diÖn t©m. GS. Lý ThÇn D−¬ng (Trung Quèc) cña tÊt c¶ c¸c n−íc, kh«ng lµm tæn h¹i nhËn ®Þnh: “ViÖc t¨ng ®Çu t− cña NhËt ®Õn lîi Ých chÝnh ®¸ng cña c¸c n−íc ë B¶n ®èi víi khu vùc, ®èi víi Trung Quèc vïng h¹ l−u. §©y còng lµ ®iÒu Thñ võa cã lîi, võa cã h¹i, trong thêi gian ng¾n cã thÓ gi¶m nhÑ g¸nh nÆng cña t−íng ChÝnh phñ ViÖt Nam Phan V¨n Trung Quèc, thóc ®Èy hîp t¸c TiÓu vïng Kh¶i ®· nhÊn m¹nh trong bµi ph¸t biÓu h−íng vÒ phÝa tr−íc. Nh−ng nh×n vÒ l©u t¹i Héi nghÞ Th−îng ®Ønh GMS lÇn thø dµi th× l¹i lµ sù kiÒm chÕ ®èi víi Trung hai tæ chøc t¹i C«n Minh - Trung Quèc Quèc”(12). Cßn t¸c gi¶ Hoµng Anh (ViÖt vµo ®Çu th¸ng 7 n¨m 2005 khi cho r»ng: Nam) cho r»ng: “ViÖc Trung Quèc vµ “C¸c n−íc thµnh viªn cÇn cã hµnh ®éng NhËt B¶n c¹nh tranh lÉn nhau khai chung nh»m sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt th¸c TiÓu vïng s«ng Mª C«ng, sÏ t¹o ra c¸c nguån tµi nguyªn, nhÊt lµ nguån
  10. Trung Quèc víi viÖc tham gia hîp t¸c… 53 TiÓu vïng s«ng Mª C«ng më réng”, n¨m n−íc dßng s«ng Mª C«ng, ®¸p øng tèt lîi 2005, tµi liÖu ®· dÉn. Ých vµ yªu cÇu ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña c¶ 6 quèc gia trong TiÓu vïng vµ yªu cÇu (7) Ph¸t biÓu cña Thñ t−íng ¤n Gia B¶o b¶o vÖ m«i tr−êng thiªn nhiªn”(14). t¹i Héi nghÞ GMS, TTXVN, Tµi liÖu tham kh¶o ®Æc biÖt, ngµy 8 – 7 – 2005. Chóng t«i cho r»ng, ph−¬ng ch©m hîp (8) Theo “B¸o c¸o nhµ n−íc vÒ viÖc Trung t¸c ph¸t triÓn TiÓu vïng s«ng Mª C«ng Quèc tham gia hîp t¸c TiÓu vïng s«ng Mª trong thêi gian tíi, nãi mét c¸ch rót gän, C«ng më réng”, n¨m 2005, tµi liÖu ®· dÉn. nªn lµ: “H÷u nghÞ – Hîp t¸c – Ph¸t (9) Nh− chó thÝch (2). triÓn”, theo ®ã: H÷u nghÞ lµ tiÒn ®Ò, Hîp t¸c lµ ®éng lùc, Ph¸t triÓn lµ môc tiªu (10) Ron Moreau. Richard Ernsberger, chung mµ c¸c n−íc trong TiÓu vïng cïng “Strangling the MeKong”, Jr. Newsweek theo ®uæi. V× vËy, ngoµi c¸c ch−¬ng International, Mar 19, 2001. DÉn l¹i theo Ng« ThÕ Vinh, “Thªm mét con ®Ëp mÑ Xiaowan: tr×nh hîp t¸c ®· cã t«i ®Ò nghÞ chóng ta S«ng Mª C«ng tr−íc nguy c¬”, ngµy 20–1–2004, cÇn sím triÓn khai Ch−¬ng tr×nh hîp t¸c http://www.mekongriver.org/vnxiaowan.htm. nghiªn cøu KHXH vµ nh©n v¨n vÒ GMS, bao gåm c¸c nhµ nghiªn cøu kinh (11) “TuÇn b¸o Liªu Väng §«ng ph−¬ng”, tÕ häc, x· héi häc, v¨n hãa, d©n téc häc, ngµy 12 – 7 – 2005. quan hÖ quèc tÕ…, nh»m cung cÊp luËn (12) Nh− chó thÝch (11). cø khoa häc cho ChÝnh phñ c¸c n−íc (13) Nh− chó thÝch (2). GMS khi ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn hîp t¸c TiÓu vïng s«ng (14) B¸o Nh©n d©n, ngµy 6–7–2005. Mª C«ng më réng. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Uû ban c¶i c¸ch vµ ph¸t triÓn nhµ n−íc, “B¸o c¸o nhµ n−íc vÒ viÖc Trung Quèc tham gia hîp t¸c TiÓu vïng s«ng Mª C«ng më Chó thÝch: réng”, n¨m 2005, tµi liÖu do §¹i sø qu¸n Trung Quèc t¹i ViÖt Nam cung cÊp. (1) Uû ban c¶i c¸ch vµ ph¸t triÓn nhµ n−íc, “B¸o c¸o nhµ n−íc vÒ viÖc Trung Quèc 2. “Tuyªn bè chung Héi nghÞ Th−îng ®Ønh tham gia hîp t¸c TiÓu vïng s«ng Mª C«ng TiÓu vïng s«ng Mª C«ng më réng”, TTXVN, më réng”, n¨m 2005, tµi liÖu do §¹i sø qu¸n Tµi liÖu tham kh¶o ®Æc biÖt, ngµy 8–7–2005. Trung Quèc t¹i ViÖt Nam cung cÊp. 3. Ph¸t biÓu cña Thñ t−íng ¤n Gia B¶o (2) Hoµng Anh, “Hîp t¸c ASEAN – Trung t¹i Héi nghÞ GMS, TTXVN, Tµi liÖu tham Quèc ph¸t triÓn TiÓu vïng Mª C«ng”, ngµy 29– kh¶o ®Æc biÖt, ngµy 8 – 7 – 2005. 3– 2005, http://www.quandoinhandan. org.vn. 4. Hoµng Anh, “Hîp t¸c ASEAN – Trung (3), (4), (5) Nh− chó thÝch (1). Quèc ph¸t triÓn TiÓu vïng Mª C«ng”, ngµy 29–3–2005, http://www.quandoinhandan. (6) PhÇn viÕt nµy dùa theo “B¸o c¸o nhµ org.vn. n−íc vÒ viÖc Trung Quèc tham gia hîp t¸c
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2