Báo cáo nghiên cứu nông nghiệp " PHÁT TRIỂN CHĂN NUÔI LỢN BỀN VỮNG QUI MÔ NÔNG HỘ TẠI MỘT SỐ TỈNH MIỀN TRUNG VIỆT NAM - MS2 "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

98
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các hộ nghèo ít vốn ở miền Trung Việt Nam chỉ nuôi được các giống lợn nội để làm nái nền lai với lợn đực giống ngoại nhằm góp phần tăng thu nhập v_ nâng cao mức sống cho gia đình nhưng năng suất và hiệu quả kinh tế thấp. Việc thay thế giống Móng cái có năng suất cao, ít bệnh tật để làm nái nền là giải pháp hữu hiệu nâng cao hiệu quả sản xuất và tăng lợi nhuận cho nông hộ nếu được áp dụng việc quản lý chăn nuôi khép kín (Chú trọng đến chăn...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu nông nghiệp " PHÁT TRIỂN CHĂN NUÔI LỢN BỀN VỮNG QUI MÔ NÔNG HỘ TẠI MỘT SỐ TỈNH MIỀN TRUNG VIỆT NAM - MS2 "

Ministry of Agriculture & Rural Development B¸o c¸o tiÕn ®é cña dù ¸n 004/05VIE: Ph¸t triÓn ch¨n nu«i lîn bÒn v÷ng qui m« n«ng hé t¹i mét sè tØnh miÒn Trung ViÖt Nam MS2: b¸o c¸o 6 th¸ng lÇn thø nhÊt 04/2006 – 10/2006 1
1. Th«ng tin vÒ c¸c ®èi t¸c Ph¸t triÓn ch¨n nu«i lîn bÒn v÷ng qui m« n«ng hộ Tªn dù ¸n tại mét sè tØnh miÒn Trung ViÖt Nam ViÖn Ch¨n nu«i Quèc gia (NIAH); Tr−êng §¹i häc N«ng l©m HuÕ §èi t¸c phÝa ViÖt Nam (HUAF); ViÖn Thó Y Quèc gia (NIVR) Dr. NguyÔn QuÕ C«i Tr−ëng Dù ¸n phÝa VN The University of Queensland/Victorian Department of Primary §èi t¸c phÝa Australia Industry/South Australian Research and Development Institute/University of Sydney Tªn c¸n bé tham gia dù Dr Darren Trott, Dr Ian Wilkie, Dr Colin Cargill, Dr Tony Fahy, Dr Trish Holyoake ¸n phÝa Australia 1 th¸ng 4 n¨m 2006 Ngµy b¾t ®Çu th¸ng 4 n¨m 2009 Ngµy kÕt thóc (dù ®Þnh ban ®Çu) th¸ng 4 n¨m 2009 Ngµy kÕt thóc (sau khi ®· söa ch÷a th¸ng 4 n¨m 2006 - th¸ng 10 n¨m 2006 Giai ®o¹n viÕt b¸o c¸o C¸c ®Þa chØ liªn l¹c: PhÝa Australia: Tr−ëng dù ¸n Telephone: Tªn Dr Darren Trott 617 336 52985 Fax: Chøc vô 617 336 51355 Gi¶ng viªn chÝnh, §¹i häc Thó Y, §¹i häc Tæng hîp Queensland Email: §¹i häc Thó Y, §¹i häc Tæng C¬ quan d.trott@uq.edu.au hîp Queensland PhÝa Australia: Hµnh chÝnh Telephone: May Montecino Tªn 61 7 33652651 Fax: Tr−ëng phßng c¸c dù ¸n nghiªn Chøc vô 61 7 33651188 cøu Email: §¹i häc vÒ ®Êt vµ thøc ¨n, §¹i C¬ quan m.montecino@uq.edu.au häc Tæng hîp Queensland PhÝa ViÖt nam TS. NguyÔn QuÕ C«i 84 4 7572803 Tªn Telephone: Tr−ëng Bé m«n Nghiªn cøu TiÓu Fax: 84 4 8389775 Chøc vô Gia Sóc NIAH quecoi@netnam.vn C¬ quan Email: 2
2. Tóm tắt Dự án C¸c hé nghÌo Ýt vèn ë miÒn Trung ViÖt Nam chØ nu«i ®−îc c¸c gièng lîn néi ®Ó lµm n¸i nÒn lai víi lîn ®ùc gièng ngo¹i nh»m gãp phÇn t¨ng thu nhËp v n©ng cao møc sèng cho gia ®×nh nh−ng n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp. ViÖc thay thÕ gièng Mãng c¸i cã n¨ng suÊt cao, Ýt bÖnh tËt ®Ó lµm n¸i nÒn lµ gi¶i ph¸p h÷u hiÖu n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ t¨ng lîi nhuËn cho n«ng hé nÕu ®−îc ¸p dông viÖc qu¶n lý ch¨n nu«i khÐp kÝn (Chó träng ®Õn ch¨n nu«i, thó y, thøc ¨n vµ chuång tr¹i) ®Ó t¨ng n¨ng suÊt vµ h¹n chÕ c¸c vÊn ®Ò bÖnh tËt. Cïng víi gi¶i ph¸p gièng cÇn n©ng cao kiÕn thøc vµ kü n¨ng cho n«ng hé vÒ kü thuËt ch¨n nu«i, vÖ sinh phßng bÖnh, qu¶n lý s¶n xuÊt vµ b¶o vÖ m«i tr−êng th«ng qua tËp huÊn do c¸c chuyªn gia ViÖt nam vµ óc h−íng dÉn 3. Tãm t¾t kÕ ho¹ch: Dù ¸n ®−îc b¾t ®Çu víi 6 môc tiªu chÝnh: 1. TËp huÊn cho 1 sè c¸n bé chñ chèt (Train the trainers); 2. Lùa chän tr¹i; 3. Lùa chän h×nh thøc ch¨n nu«i phï hîp nhÊt; 4. §−a ®µn lîn gièng sinh s¶n míi vµo ch¨n nu«i; 5. X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu n¨ng suÊt; vµ 6. Duy tr× n¨ng suÊt. Trong suèt 6 th¸ng ®Çu cña dù ¸n, ®· cã c¸c tiÕn triÓn râ rÖt ®Ó ®¹t ®−îc môc tiªu ®Çu tiªn cña dù ¸n theo kÕ ho¹ch ®· ®Æt ra. N¨m ®èi t¸c phÝa ViÖt nam ®· sang th¨m vµ lµm viÖc víi c¸c ®èi t¸c phÝa Australia cã liªn quan ®Õn dù ¸n, trong thêi gian th¸ng 3/ th¸ng 4/2006. Môc ®Ých chÝnh cña chuyÕn th¨m lµ lËp kÕ ho¹ch 8 tuÇn t¹i Australia tËp huÊn cho 2 c¸n bé tõ mçi c¬ së nghiªn cøu phÝa ViÖt nam. C¸c c¸n bé nµy ®−îc tËp huÊn theo 1 m« h×nh rÊt thùc tÕ vÒ ch¨n nu«i lîn, tËp trung chñ yÕu vµo søc kháe, chuång tr¹i, ch¨n nu«i vµ dÞch tÔ. Ch−¬ng tr×nh tËp huÊn b¾t ®Çu vµo th¸ng 6 n¨m 2006 vµ 6 thµnh viªn phÝa ViÖt nam ®Òu ®· hoµn tÊt bµi kiÓm tra cña hä vµ ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ cho viÖc x©y dùng 1 b¶ng c¸c c©u hái ®iÒu tra vµ ®¸nh gi¸, mµ chÝnh c¸c b¶ng c©u hái nµy sau ®ã sÏ ®−îc ph©n ph¸t ®i 4 tØnh ®· ®−îc chän lùa (Qu¶ng Nam, Thõa Thiªn HuÕ, Qu¶ng TrÞ vµ B×nh §Þnh). Mét cuéc héi th¶o trong khu«n khæ cña dù ¸n liªn quan ®Õn tÊt c¶ c¸c ®èi t¸c chÝnh phÝa ViÖt nam vµ c¸c nhµ khoa häc Australia ®· ®−îc tæ chøc vµo cuèi th¸ng 9 n¨m 2006 ®Ó ®¸nh gi¸ 1 c¸ch nghiªm tóc vµ tËp trung chñ yÕu vµo thiÕt kÕ chuång nu«i vµ chuång ®Î ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn c¸c m« h×nh cã tÝnh kh¶ thi ®èi víi ch¨n nu«i lîn n«ng hé ë c¸c tØnh miÒn Trung; ®Ó bµn b¹c vµ nhËn ra c¸c yÕu tè nguy c¬/rñi ro; vµ ®Ó ph©n chia nhiÖm vô vµ tr¸ch nhiÖm. C¸c ®iÒu kiÖn m«i tr−êng d−íi møc tèi −u cho phÐp ®−îc ghi nhËn ë phÇn lín c¸c tr¹i chÝnh lµ yÕu tè chÝnh h¹n chÕ ch¨n nu«i lîn ë c¸c tØnh miÒn Trung ViÖt nam. Chuång tr¹i qu¸ nãng, th«ng tho¸ng kÐm, kh«ng cã kh«ng khÝ l−u th«ng vµ c¸c ®iÒu kiÖn cña chuång ®Î lµ qu¸ nãng cho lîn n¸i, m«i tr−êng sèng cho lîn con lµ d−íi møc tèi −u vµ kh«ng cã ®ñ sù lùa chän. Thªm vµo n÷a, sµn chuång qu¸ −ít ë hÇu hÕt c¸c chuång lîn n¸i. C¸c chuång cã thÓ t¹o ra bÇu tiÓu khÝ hËu chuång nu«i thÝch hîp h¬n trong ®iÒu kiÖn cña chÝnh ®Þa ph−¬ng ®ã lµ chËt hÑp, ®øng biÖt lËp víi 2 bªn thµnh t−êng ®−îc më kho¶ng 1 mÐt cao däc theo ®é dµi cña chuång vµ m¸i ®−îc lîp b»ng ngãi. KÕt cÊu nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn th«ng tho¸ng khÝ trong thêi tiÕt nãng vµ Èm. Chuång t¹m thêi cho lîn vç bÐo ë phÝa trªn c¸c c¸nh ®ång ngËp n−íc ®−îc kÕt hîp víi ch¨n nu«i vÞt lµ 1 hÖ thèng kh¸c ®· ®−îc quan s¸t thÊy còng cã thÓ lµ m« h×nh thÝch hîp cho 1 sè vïng. M« h×nh trang tr¹i ë d¹ng kÕt hîp lu«n ®−îc khuyÕn khÝch d−êng nh− lµ m« h×nh thÝch hîp nhÊt ®èi víi c¸c ®iÒu kiÖn ë ®Þa ph−¬ng, kÕt hîp biogas vµ hÖ thèng ñ ph©n víi nu«i c¸ mµ ë ®ã c¸c 3
chÊt th¶i ®· qua xö lý ®−îc dïng ®Ó nu«i c¸ trong ao hoÆc t−íi tiªu, phÇn thõa l¹i còng cã thÓ ®−îc tËn dông l¹i cho ch¨n nu«i lîn. TiÕp theo viÖc ®iÒu tra, c¸c quyÕt ®Þnh sÏ ®−îc ®−a ra vÒ lo¹i m« h×nh thÝch hîp cho mçi vïng, lo¹i con gièng sö dông (Mãng C¸i thuÇn chñng, lai F1 hoÆc F2, hoÆc lîn ngo¹i). Sau ®ã sÏ lµ b−íc lùa chän tr¹i, c¶i thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn ch¨n nu«i, ng−êi n«ng d©n sÏ ®−îc ®éng viªn ®Ó vay tiÒn mua con gièng sau khi hä ®· hoµn thµnh c¸c khãa häc tËp huÊn do c¸c c¸n bé phÝa ViÖt nam tæ chøc. 4. Giíi thiÖu vµ c¬ së cña dù ¸n §Ó tho¶ m·n nhu cÇu thÞt lîn ngµy cµng t¨ng, mét sè n«ng hé ®· th©m canh hÖ thèng s¶n xuÊt, trong khi mét sè kh¸c ®· cè g¾ng tiÕp tôc ch¨n nu«i lîn theo ph−¬ng thøc cò. Trong khi ch¨n nu«i th©m canh t¨ng th× còng kÐo theo c¸c vÊn ®Ò dÞch bÖnh ®Æc biÖt trong giai ®o¹n theo mÑ. Do vËy còng kh«ng cã g× ng¹c nhiªn khi tû lÖ hao hôt phÇn lín ®Òu do tiªu ch¶y trong giai ®o¹n nµy. BÖnh th−êng ®−îc gi¶i quyÕt vµ kiÓm so¸t bëi sù kÕt hîp gi÷a qu¶n lý tèt, tiªm phßng ®Çy ®ñ vµ ®¶m b¶o m«i tr−êng ®Çy ®ñ l¹i kh«ng ®−îc quan t©m ®óng møc ë nhiÒu hé ®Æc biÖt chuång ®Î vµ cai s÷a. Kh¸ng sinh lµm t¨ng ®¸ng kÓ gi¸ thµnh s¶n xuÊt l¹i th−êng ®−îc sö dông trong c¸c tr−êng hîp nµy vµ viÖc sö dông tuú tiÖn nµy ®· g©y ra møc ®é kh¸ng cao víi nhiÒu lo¹i thuèc cña lîn ViÖt nam. §iÒu ®ã cßn ¶nh h−ëng kh«ng nhá ®Õn søc khoÎ cña ng−êi tiªu dïng. C¸c nguyªn nh©n quan träng nhÊt cña bÖnh Øa ch¶y tr−íc cai s÷a g©y chÕt ë lîn con khi nhiÔm ®éc tè E.Coli (ETEC) ®· ®−îc nghiªn cøu trong dù ¸n 001/04VIE. Ch¨n nu«i, chuång tr¹i vµ c¸c nguyªn nh©n kh¸c còng cÇn ®−îc quan t©m. Trªn c¬ së kÕt qu¶ thu ®−îc cña dù ¸n CARD ®ang ®−îc triÓn khai, c¸c vÊn ®Ò ch¨n nu«i lîn cña ViÖt nam ®ang gÆp ph¶i lµ : • ThiÕu ghi chÐp ®Ó qu¶n lý ®µn lîn hµng ngµy t¹i chuång nu«i • ThiÕu ghi chÐp c¸c chØ tiªu t¨ng träng b×nh qu©n ngµy, tiªu tèn thøc ¨n vµ sè lîn b¸n/n¸i/n¨m ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ®µn vµ lîi nhuËn thu ®−îc. • Ch−a ®Ò ra vµ ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu sinh s¶n • HÖ thèng th«ng tho¸ng vµ lµm m¸t kÐm lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng tiªu thô thøc ¨n cña lîn • ThiÕu thøc ¨n cho c¸c lo¹i lîn tõ s¬ sinh ®Õn xuÊt chuång • ThiÕu ghi chÐp theo dâi t×nh h×nh søc khoÎ cña lîn ®Æc biÖt tû lÖ chÕt, tuæi, nguyªn nh©n • ChiÕn l−îc tiªm phßng vacxin cho c¸c lo¹i bÖnh nµy kh«ng chuÈn do ®ã lµm h¹n chÕ t¸c dông cña vacxin • ThiÕu chuyªn gia thó y vµ c¸n bé khuyÕn n«ng ®Ó ®µo t¹o vµ chØ dÉn cho n«ng d©n. • ThiÕu c¸c m« h×nh tr×nh diÔn t¹i c¸c tØnh ®Ó ®µo t¹o n«ng d©n. §Ó hiÓu c¸c rñi ro lµm h¹n chÕ vµ gi¶m hiÖu qu¶ ch¨n nu«i lîn, cÇn ph¶i cã cuéc ®iÒu tra trªn sè l−îng n«ng hé t−¬ng ®èi lín t¹i c¸c tØnh Qu¶ng TrÞ, Thõa Thiªn HuÕ, Qu¶ng Nam vµ B×nh §Þnh. C¸c sè liÖu s¶n xuÊt ch¨n nu«i, thó y, chuång tr¹i, m«i tr−êng vµ thu nhËp sÏ ®−îc thu thËp vµ ®¸nh gi¸ ®Ó x¸c ®Þnh c¸c −u tiªn nghiªn cøu. §èi t−îng ®iÒu tra lµ c¸c n«ng hé ch¨n nu«i nhá (d−íi 10-15 n¸i) vµ c¸c trang tr¹i kinh doanh nhá (30-100 n¸i) ë tõng tØnh vµ sÏ ®−îc ®¸nh gi¸ tiªu chuÈn 4
s¶n xuÊt vµ n¨ng lùc cña trang tr¹i. Tr−íc khi triÓn khai ®iÒu tra, c¸c kü thuËt viªn sÏ ®−îc tËp huÊn c¸ch th¨m vµ pháng vÊn n«ng hé, c¸ch thu thËp sè liÖu vÒ s¶n xuÊt ch¨n nu«i vµ c¬ së ch¨n nu«i. TiÕp theo cuéc ®iÒu tra n«ng hé t¹i 3 tØnh, 1 cuéc héi th¶o sÏ ®−îc tæ chøc t¹i Tr−êng ®¹i häc N«ng L©m HuÕ ®Ó x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè rñi ro chÝnh cã ¶nh h−ëng ®Õn n¨ng suÊt ch¨n nu«i lîn. Nh÷ng −u tiªn nghiªn cøu sÏ ®−îc x¸c lËp cho viÖc c¶i tiÕn qu¶n lý, c¸c kü thuËt ch¨n nu«i vµ chuång tr¹i t¹i n«ng hé. §iÒu nµy sÏ cã kÕt qu¶ c¶ trong viÖc ph¸t triÓn m« h×nh ch¨n nu«i lîn cã s½n khi ®−îc c¶i tiÕn chuång tr¹i còng nh− hÖ thèng qu¶n lý kü thuËt ch¨n nu«i. Mét khi c¸c m« h×nh hoµn chØnh ®−îc thùc hiÖn, hµng lo¹t ho¹t ®éng sÏ ®−îc triÓn khai ë c¸c huyÖn víi c¸c gi¸o viªn lµ c¸c c¸n bé khuyÕn n«ng vµ thó y viªn ®Þa ph−¬ng. C¸c hé ®−îc lùa chän sÏ ®−îc mêi tham gia c¸c líp tËp huÊn “gi¸o viªn cho gi¸o viªn” ®Ó hä cã thÓ tËp huÊn l¹i cho c¸c n«ng hé kh¸c ë tõng ®Þa ph−¬ng. TËp huÊn ch¨n nu«i lîn tõ sinh s¶n ®Õn khi b¸n sÏ ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c hÖ thèng s¶n xuÊt ch¨n nu«i. RÊt nhiÒu n«ng hé nghÌo hiÖn nay vÉn nu«i c¸c gièng lîn néi víi ý ®Þnh lai chóng víi c¸c gièng lîn ngo¹i ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng ph¸t triÓn vµ n¨ng suÊt ë ®µn gièng F1. Tuy nhiªn, c¸c gièng lîn néi nu«i t¹i c¸c n«ng hé hiÖn t¹i cã n¨ng suÊt rÊt kÐm. Trong sè 3 dßng lîn thuÇn chñng chÝnh, gièng Mãng c¸i cã n¨ng suÊt cao h¬n c¶. Gièng Mãng c¸i n¨ng suÊt cao ®−îc lai víi lîn B¾c Giang cho ®µn con trung b×nh lµ 13-14 con (so víi c¸c gièng néi kh¸c chØ ®¹t 8-9 con) vµ tèc ®é t¨ng träng b×nh qu©n ®¹t 350-400g/ngµy (C¸c gièng kh¸c 200-250g/ngµy). KÕt qu¶ nµy ®· chØ râ c¸c −u viÖt cña gièng lîn Mãng c¸i. NÕu thay thÕ ®−îc ®µn lîn néi b»ng lîn Mãng c¸i cã n¨ng suÊt vµ chÊt l−îng cao, lîn Mãng c¸i sÏ t¹o thµnh c¸c vïng h¹t nh©n cho vïng Duyªn h¶i miÒn Trung. C¸c con n¸i hËu bÞ thuÇn chñng sÏ ®−îc t¨ng lªn vÒ sè l−îng vµ ®−îc b¸n cho c¸c hé ch¨n nu«i nhá kh¸c nh»m phôc vô cho ch−¬ng tr×nh lai víi lîn ®ùc ngo¹i. C¸c c«ng thøc lai trong ®µn F1 sÏ cho tèc ®é ph¸t triÓn tèt h¬n c¸c gièng néi hiÖn ®ang dïng, nh−ng thÝch nghi h¬n víi c¸c ®iÒu kiÖn m«i tr−êng cña ®Þa ph−¬ng so víi c¸c gièng lîn ngo¹i. Ch−¬ng tr×nh nµy cßn gãp phÇn b¶o tån nguån gen Mãng c¸i thuÇn t¹i khu vùc Duyªn H¶i miÒn Trung. 5. C¸c tiÕn triÓn cña dù ¸n 5.1 Mét sè c«ng viÖc næi bËt: 1) ChuyÕn th¨m Australia cña c¸c ®èi t¸c phÝa ViÖt nam, tõ ngµy 27/03 ®Õn ngµy 08/04 n¨m 2006: 6 thµnh viªn thuéc c¸c ®èi t¸c phÝa ViÖt nam ®· ®i th¨m 4 c¬ quan hîp t¸c cña phÝa Australia vµ 1 vµi trang tr¹i lîn. LÞch tr×nh chuyÕn th¨m cña 6 thµnh viªn phÝa ViÖt nam ®· ®−îc lËp kÕ ho¹ch (xem Phô lôc 1: Australian Site Visit Programme; vµ phô lôc 2: B¸o c¸o vÒ chuyÕn th¨m) 2) Ch−¬ng tr×nh tËp huÊn cho 6 c¸n bé nghiªn cøu trÎ phÝa ViÖt nam, tõ ngµy 6 th¸ng 6 ®Õn ngµy 21 th¸ng 7: Dïng ph−¬ng ph¸p tËp huÊn cho trainer, 6 c¸n bé nghiªn cøu cã n¨ng lùc (2 ng−êi tõ mçi c¬ quan nghiªn cøu phÝa ViÖt nam) sang häc tËp t¹i Australia trong 1 ch−¬ng tr×nh tËp huÊn tËp trung trong 8 tuÇn vµo th¸ng 6 vµ th¸ng 7 n¨m 2006 (xem Phô lôc 3: B¸o c¸o vÒ ch−¬ng tr×nh tËp huÊn). Môc tiªu chung cña ch−¬ng tr×nh tËp huÊn nµy lµ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho mçi thµnh viªn tham gia tËp huÊn ph¸t triÓn kh¶ n¨ng ®Ó cã thÓ tiÕn hµnh 1 c¸ch ®éc lËp c¸c nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ tr¹i lîn (tËp trung chñ yÕu vµo dinh d−ìng, ch¨n nu«i, chuång tr¹i, thó y vµ qu¶n lý) ®Ó nhËn ra c¸c ®iÓm ch−a hîp lý, nh»m n©ng cao n¨ng suÊt ch¨n nu«i. C¸c chi tiÕt vÒ ch−¬ng tr×nh tËp huÊn t¹i 5
mçi c¬ së nghiªn cøu còng cã thÓ ®−îc t×m thÊy trong phÇn phô lôc cña b¸o c¸o nµy (Attachment 1_Australian Training Programme).. Sau mçi ch−¬ng tr×nh tËp huÊn ®Òu cã c¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸ (xem vÝ dô ë Phô lôc 4). Ch−¬ng tr×nh tËp huÊn ®−îc lªn ®Õn cao ®é víi c¸c bµi gi¶ng vÒ dÞch tÔ häc vµ c¸ch kiÓm tra ®¸nh gi¸ 1 tr¹i ch¨n nu«i nhá vµ c¸ch tiÕn hµnh c¸c b¶ng ®iÒu tra t¹i UQ. C¸c c©u hái ®iÒu tra ®· ®−îc 6 ng−êi tham gia tËp huÊn tiÕn hµnh x©y dùng nªn nh− 1 phÇn cña ch−¬ng tr×nh tËp huÊn vÒ dÞch tÔ häc vµ t¹o thµnh bµi tæng kÕt cho m«n häc nµy (Attachment 2_Survey Questionnaire and Farm Audit). Trong buæi nhËn chøng chØ tæ chøc t¹i tr−êng UQ vµo ngµy cuèi cïng (¶nh 1), nh÷ng ng−êi tham dù líp tËp huÊn ®· ®−îc nhËn chøng chØ. Khi quay trë vÒ ViÖt nam, c¸c c¸n bé nµy ®· ¸p dông c¸c kü n¨ng míi häc ®−îc cña hä vµo viÖc tiÕn hµnh c¸c kiÓm tra ®¸nh gi¸ vµ c¸c ®iÒu tra ë c¸c tr¹i thuéc mçi tØnh, còng nh− viÖc triÓn khai héi th¶o ngay t¹i tr¹i thuéc dù ¸n 001/04VIE vµo th¸ng giªng n¨m 2007. C¸c c¸n bé nµy sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm cho viÖc x©y dùng c¸c trang tr¹i mÉu cho c¸c ch−¬ng tr×nh tËp huÊn trong t−¬ng lai ®Ó truyÒn ®¹t l¹i c¸c kiÕn thøc vµ kü n¨ng cña hä, tr−íc hÕt lµ cho c¸c thó y c¬ së, vµ sau ®ã lµ ng−êi n«ng d©n. 3) Héi th¶o triÓn khai kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn vµ chuyÕn kh¶o s¸t thùc ®Þa, tr−êng §¹i häc N«ng L©m HuÕ: 24/9 ®Õn 3/10/2006. Mét cuéc héi th¶o cã sù tham dù cña c¸c nhµ khoa häc ViÖt nam vµ Australia ®· ®−îc tæ chøc ë HuÕ vµo th¸ng 9 n¨m 2006 ®Ó ®¸nh gi¸ l¹i c¸c kÕt qu¶ ®· ®¹t ®−îc cña qu¸ tr×nh ®iÒu tra vµ x©y dùng kÕ ho¹ch hµnh ®éng cho viÖc chuÈn ho¸ vÒ chuång nu«i, chuång ®Î, c¸c kü thuËt ch¨n nu«i vµ con gièng sÏ ®−îc sö dông trong c¸c m« h×nh trang tr¹i nhá (xem Phô lôc 5: B¸o c¸o vÒ héi th¶o vµ nghiªn cøu thùc ®Þa). Cuéc héi th¶o chØ võa kÞp kÕt thóc tr−íc khi cã 1 c¬n b·o lín ®æ Ëp vµo c¸c tØnh miÒn Trung ViÖt nam, ®©y chÝnh lµ 1 trong sè c¸c trë ng¹i cho nh÷ng tiÕn triÓn cña dù ¸n sau nµy. Tuy nhiªn, chÝnh ®iÒu nµy còng ®· gîi ý viÖc ph¶i x©y dùng 1 hÖ thèng chuång tr¹i ®−îc tiªu chuÈn vµ thÝch hîp h¬n, thay thÕ ®µn gièng cã søc chèng chÞu cao h¬n ®Ó t¨ng n¨ng suÊt ch¨n nu«i. 4) §iÒu tra c¸c n«ng hé ch¨n nu«i nhá vµ lùa chän tr¹i cho viÖc tËp huÊn vµ ph¸t triÓn tõ 9/2006 ®Õn 1/2007. C¸c ®iÒu tra t¹i tØnh Qu¶ng Nam vµ Thõa Thiªn HuÕ ®· ®−îc Dr. DuyÖt vµ Dr.Toµn, tr−êng §H N«ng L©m HuÕ hoµn thµnh tr−íc khi cã 1 c¬n b·o lín ®æ Ëp vµo c¸c tØnh miÒn Trung ViÖt nam. C¸c ®iÒu tra t−¬ng tù còng ®ang ®−îc tiÕn hµnh ë Qu¶ng trÞ vµ Binh §Þnh do ViÖn ch¨n nu«i vµ ViÖn Thó Y tiÕn hµnh. Dr. DuyÖt vµ Dr.Toµn tõ tr−êng HuÕ còng sÏ tiÕn hµnh c¸c cuéc kh¶o s¸t ë Qu¶ng TrÞ vµ B×nh §Þnh, cïng víi nh÷ng c¸n bé ®· ®−îc tËp huÊn kh¸c ®Ó ®¸nh gi¸ chuång tr¹i, cïng víi Dr. Tony Fahy trong th¸ng 1/2007, kÕt luËn viÖc chän tr¹i vµ kiÓm tra nh÷ng c¸n bé ®· tham gia tËp huÊn. Mét cuéc héi th¶o thö nghiÖm (h−íng tíi ®èi t−îng lµ c¸c thó y viªn t¹i c¬ së vµ nh÷ng ng−êi ®iÒu hµnh tr¹i lín), víi nh÷ng bµi tËp huÊn tõ phÝa c¸c ®èi t¸c ViÖt nam, d−íi sù h−íng dÉn cña Dr. Fahy sÏ ®−îc tæ chøc vµo cuèi cña chuyÕn th¨m. C¸c sè liÖu thu thËp ®−îc tõ c¸c ®iÒu tra sÏ ®−îc ph©n tÝch b»ng ch−¬ng tr×nh SPSS cã xuÊt xø tõ Hµ Lan. Khi c¸c cuéc ®iÒu tra kÕt thóc cho tÊt c¶ c¸c tr¹i, c¸c sè liÖu sÏ ®−îc nhËp vµo d¹ng c¸c c©u hái ®iÒu tra c¬ b¶n do «ng Andrew Bennett tõ tr−êng UQ x©y dùng nªn. 5.3 C¸c lîi Ých cña c¸c hé ch¨n nu«i gia ®×nh: 1) Giai ®o¹n ®Çu tiªn lµ tËp huÊn cho c¸c c¸n bé nßng cèt ®· ®−îc hoµn thµnh. C¸c c¸n bé ViÖt nam cã tr×nh ®é cao sÏ hoµn thµnh c¸c ®iÒu tra ë c¸c n«ng hé vµ sÏ ®−îc kiÓm tra ®¸nh gi¸ 1 c¸ch ®éc lËp (trong n−íc) trong suèt chuyÕn ®i thùc ®Þa cña dù ¸n vµo th¸ng giªng, dùa vµo kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ tr¹i vµ truyÒn ®¹t l¹i c¸c kiÕn thøc cho c¸c thó y viªn. C¸ch tèt nhÊt ®Ó ®¹t ®−îc ®iÒu nµy lµ b¾t ®Çu víi c¸c nhãm nhá, 3-4 nhµ khoa häc ë mçi vïng. Buæi tËp huÊn sÏ ®−îc 2 c¸n bé ®· ®−îc tËp huÊn tõ mçi ViÖn nghiªn cøu chÞu tr¸ch nhiÖm h−íng dÉn. Ch−¬ng tr×nh tËp huÊn, míi ®Çu sÏ ®−îc c¸c nhµ khoc häc Australia h−íng dÉn ®Ó ®¶m b¶o viÖc tiÕp thu 1 c¸ch ®Çy ®ñ c¸c kü n¨ng vµ kiÕn thøc. Sau ®ã, c¸c c¸n bé t¹i ®Þa ph−¬ng sÏ tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o t−¬ng tù víi 1 nhµ khoa häc Australia ®Ó tËp huÊn cho nhiÒu c¸n bé ®Þa ph−¬ng vµ n«ng d©n trong vïng ®ã. C¸c líp häc nh− vËy sÏ ®−îc lÆp l¹i khi cÇn thiÕt vµ ®−îc tiÕn hµnh 1 c¸ch ®Òu ®Æn, do c¸c thó y t¹i ®Þa ph−¬ng tiÕn hµnh ë mçi tØnh. NÕu ®−îc ®¶m b¶o r»ng nÕu sè l−îng ng−êi tham gia kh«ng nhiÒu th× c¸c m« h×nh nµy sÏ ho¹t ®éng tèt. 6
2) ViÖc ®iÒu tra vµ lùa chän c¸c n«ng hé cho viÖc thö nghiÖm ë mçi tØnh ®ang trong tiÕn tr×nh thùc hiÖn, c¸c nhµ khoa häc Australia hiÖn t¹i còng ®· quen víi kiÓu ho¹t ®éng cña c¸c n«ng hé nhá ë c¸c tØnh. Tõ cuéc héi th¶o nµy, ®· cã c¸c buæi th¶o luËn dµi víi c¸c nhµ khoa häc ViÖt nam vÒ m« h×nh tËn dông biogas tõ chÊt th¶i cña chuång lîn sao cho hîp lý, dïng lµm ph©n bãn hay tËn dông nu«i c¸. Tõ nh÷ng th¶o luËn nµy, 1 vµi m« h×nh lý t−ëng cho c¸c n«ng hé nhá ®· ®−îc x©y dùng nªn. 5.4 Kh¶ n¨ng ®µo t¹o: 6 c¸n bé phÝa ViÖt nam ®· ®−îc tËp huÊn thµnh c«ng theo 1 m« h×nh hÕt søc thùc tÕ ®èi víi ch¨n nu«i lîn quy m« nhá ®· ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ tíi giai ®o¹n nµy cña dù ¸n. Trong sè c¸c c¸n bé nµy, nhiÒu ng−êi trong sè hä cã chuyªn m«n s©u trong 1 vµi lÜnh vùc, nh−ng hä ch−a cã c¬ héi ®Ó "l¾p r¸p c¸c kiÕn thøc rêi r¹c cña hä víi nhau". S¸u nhµ khoa häc nµy lµ phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®−îc cho thµnh c«ng chung cña dù ¸n bëi vÞ hä chÝnh lµ ng−êi chÞu tr¸ch nhiÖm cho viÖc truyÒn ®¹t kiÕn thøc cho nh÷ng ng−êi kh¸c. ChÝnh ®iÒu nµy cho phÐp c¸c chuyªn gia phÝa Australia, tõ nh÷ng ng−êi trùc tiÕp tham gia tiÕn hµnh kh¶o s¸t thùc ®Þa vµ ®¸nh gi¸ thµnh nh÷ng ng−êi nghiªng h¬n vÒ vai trß qu¶n lý, ®¶m b¶o b−íc tiÕp theo cña viÖc tËp huÊn ®¹t ®−îc ë tr×nh ®é cao. 5.5 C¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng: 1) CARD Newsletter: 1 bµi bµi b¸o ®· ®−îc nép cho sè tiÕp theo 2) Mét vµi b¶n tin vÒ ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn ®· ®−îc xuÊt b¶n trong n¨m a) The University of Qld: http://www.uq.edu.au/news/index.html?article=10368 This story was picked up by The Veterinarian and Gatton Lockyer Brisbane Valley Star (attached) b) The University of Sydney http://www.usyd.edu.au/news/international/226.html?newsstoryid=1126 5.6 Qu¶n lý dù ¸n ViÖc qu¶n lý ho¹t ®éng cña dù ¸n vÉn tiÕp tôc ®−îc chia sÎ gi÷a 7 c¬ quan tham gia. Mçi c¬ quan phÝa ViÖt nam chÞu tr¸ch nhiÖm tiÕn hµnh ®iÒu tra vµ tæ chøc héi th¶o t¹i 1 tØnh. HUAF ®· chÞu tr¸ch nhiÖm cho héi th¶o ®ît th¸ng 9. V¨n phßng qu¶n lý dù ¸n thuéc tr−êng §¹i häc vÒ ®Êt vµ thøc ¨n, tr−êng §¹i häc Tæng hîp Queensland, n¬i ®· cã nhiÒu n¨m trong viÖc qu¶n lý c¸c dù ¸n nghiªn cøu vÒ n«ng nghiÖp Quèc tÕ, lµ n¬i chÞu tr¸ch nhiÖm chung vÒ qu¶n lý dù ¸n. 6. B¸o c¸o vÒ 1 sè vÊn ®Ò cã liªn quan kh¸c 6.1 M«i tr−êng: TËn dông c¸c chÊt lo¹i th¶i cña ch¨n nu«i lµ viÖc lµm cÇn thiÕt ®Ó gi¶m tíi møc tèi thiÓu c¸c ¶nh h−ëng cña chóng vµo m«i tr−êng xung quanh vµ tËn dông tíi møc tèi ®a c¸c chi phÝ cho ng−êi n«ng d©n. Mét vµi m« h×nh kÕt hîp nh− vËy ®· ®−îc xem xÐt trong c¸c chuyÕn kh¶o s¸t gÇn ®©y nhÊt, ®Æc biÖt lµ viÖc kÕt hîp gi÷a viÖc ñ ph©n cho sö dông biogas, tiÕp theo lµ viÖc sö dông c¸c chÊt th¶i ®· qua xö lý ®Ó lµm n−íc t−íi tiªu vµ nu«i c¸. C¸c n«ng hé cã ë c¸c vïng ngËp lôt hiÖn ®· vµ ®ang x©y c¸c chuång nu«i t¹m bî cho Ýt nhÊt 2 løa lîn vç bÐo qua 1 mïa kh«, n−íc th¶i ®−îc ch¶y trùc tiÕp vµo c¸c ruéng ë bªn d−íi chuång, kÕt hîp víi ch¨n nu«i vÞt nh»m môc ®Ých c¹nh tranh gi÷a cá d¹i 7
vµ lóa. Khi c¸c m« h×nh nµy ®−îc hîp lý hãa víi c¸c chu tr×nh ch¨n nu«i lîn b»ng viÖc x¸c ®Þnh ®−îc con gièng cã lîi nhuËn cao nhÊt cho mçi tØnh víi viÖc c¶i tiÕn chuång tr¹i thÝch hîp ®Ó t¨ng ®é th«ng tho¸ng, vÖ sinh, vµ quan träng nhÊt lµ vÊn ®Ò søc kháe cña ®µn con cßn ®ang theo mÑ, vµ ®µo t¹o, tËp huÊn, c¸c lîi nhuËn ®¸ng kÓ vµ th−êng xuyªn ®èi víi c¶ m«i tr−êng vµ ®êi sèng cña ng−êi n«ng d©n lµ nh÷ng ®iÒu ®Òu ®ang ®−îc mong ®îi. 6.2 C¸c vÊn ®Ò vÒ giíi tÝnh vµ x· héi: C¸c kÕt qu¶ cña ®iÒu tra ®· ®−îc tiÕn hµnh t¹i 4 tØnh sÏ ®−îc ph©n tÝch, ®Æc biÖt lµm râ vai trß cña phô n÷ vµ trÎ em trong c¸c n«ng hé ch¨n nu«i lîn quy m« nhá. Mét trong sè 6 c¸n bé ®· sang tËp huÊn t¹i Australia lµ n÷ b¸c sÜ thó y (ChÞ NguyÔn NguyÖt CÇm), ng−êi hiÖn t¹i ®ang trong qu¸ tr×nh sinh në. Mét sè bµi gi¶ng trong cuéc héi th¶o th¸ng 9 lµ do 1 vµi ng−êi n÷ gi÷ c¸c vÞ trÝ chñ chèt trong Héi n«ng d©n ViÖt nam. C¶i thiÖn n¨ng suÊt ch¨n nu«i, vµ do vËy c¸c lîi nhuËn vÒ c¸c vÊn ®Ò giíi tÝnh vµ x· héi, theo ®ã còng t¨ng theo vÒ khÝa c¹nh t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¸c vai trß kh¸c trong viÖc qu¶n lý vµ ®−a ra c¸c quyÕt ®Þnh cña phô n÷. 7. ViÖc thùc hiÖn vµ c¸c vÊn ®Ò tån t¹i 7.1 Mét sè vÊn ®Ò, c¸c khã kh¨n vµ sù chän lùa Mét c¬n b·o lín ®æ Ëp vµo c¸c tØnh miÒn Trung ViÖt nam vµo ngµy 1 th¸ng 10 ®· ®¹i diÖn cho 1 sè nh÷ng thö th¸ch vµ trë ng¹i ch−a l−êng tr−íc ®−îc cña dù ¸n. Nh− ®· ®−îc Dr. Cargill b¸o c¸o, h¹ tÇng c¬ së cho ch¨n nu«i lîn ë Thõa Thiªn HuÕ vµ Qu¶ng Nam cña rÊt nhiÒu n«ng d©n ®· bÞ tµn ph¸, ph¶i x©y dùng l¹i tõ ®Çu. ChÝnh ®iÒu nµy ®· dÉn ®Õn viÖc lµm tr× ho·n viÖc triÓn khai dù ¸n ë 1 sè vïng. Tuy nhiÖn, chÝnh viÖc ®ã còng ®· më ra 1 c¬ héi tuyÖt víi cho viÖc lËp kÕ ho¹ch x©y dùng chuång nu«i cao h¬n tõ mÆt ®Êt, h¬n lµ viÖc c¶i t¹o víi nh÷ng g× ®ang cã. 7.2 C¸c vÊn ®Ò tån t¹i HiÖn ch−a thÊy, Ýt nhÊt lµ ë giai ®o¹n nµy cña dù ¸n. 8. C¸c b−íc cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh tiÕp theo cña dù ¸n C¸c quyÕt ®Þnh quan träng nªn ®−îc ®−a ra trong 6 th¸ng tiÕp theo cña dù ¸n. Mét cuéc häp gi÷a c¸c nhµ khoa häc Australia ë Sydney dù ®Þnh ®−îc tiÕn hµnh vµo ngµy 13/02/2007 ®Ó bµn b¹c vÒ c¸c vÊn ®Ò sau: a) C¸c m« h×nh vÒ hÖ thèng trang tr¹i sÏ ®−îc thö nghiÖm: Tõ b¸o c¸o cña Dr Cargill (xem phô lôc 5), c¸c kÕt qu¶ b−íc ®Çu vÒ ®iÒu tra vµ rÊt nhiÒu c¸c chuyÕn th¨m thùc ®Þa t¹i tr¹i trong dù ¸n 001/04 VIE, ®· chØ ra r»ng 1 hÖ thèng n«ng hé ch¨n nu«i quy m« nhá lý t−ëng ph¶i tu©n theo c¸c ®iÓm sau: cã vÞ trÝ c¸ch biÖt, xa nhµ ë ( nh−ng kh«ng qu¸ xa v× sÏ kh«ng tËn dông ®−îc biogas), lîp ngãi, cã ®é tho¸ng khÝ, cã 10-20 n¸i (hoÆc 60-100 vç bÐo) vµ ®−îc nèi liÒn víi 1 hÖ thèng ph©n hñy chÊt th¶i ban ®Çu tr−íc khi ®−îc th¶i vµo ao nu«i c¸. Nh÷ng con c¸ nu«i ë ao ®ã cã thÓ ®−îc ph¬i kh« vµ lµm thøc ¨n ng−îc l¹i cho lîn. NhiÒu n«ng hé cã kinh nghiÖm sÏ nu«i lîn n¸i sinh s¶n +/- lîn vç bÐo vµ c¸c n«ng hé cã Ýt kinh nghiÖm h¬n sÏ chØ nu«i lîn vç bÐo. Râ rµng lµ, lîn ®−îc nu«i víi ®iÒu kiÖn th«ng tho¸ng kÐm, chuång ë phÝa sau cña nhµ ë sÏ kh«ng bao giê cã lîi nhuËn cao cho dï rÊt nhiÒu nç lùc ®−îc bá ra vµo viÖc tËp huÊn ®µo t¹o vµ c¶i thiÖn con gièng. KÕt thóc phÇn ®iÒu tra vµ nh÷ng th¶o luËn víi c¸c céng sù phÝa ViÖt nam vµo chuyÕn th¨m th¸ng 1 tíi do Dr. Tony Fahy dÉn ®Çu sÏ cã nh÷ng kÕt luËn vÒ lo¹i h×nh hÖ thèng cuèi cïng sÏ ®−îc thö nghiÖm. b) ThiÕt kÕ chuång tr¹i: Dù ¸n cho phÐp kho¶ng 20,000 ®« la Australia tiÒn vèn ®Çu t− c¶i thiÖn chuång tr¹i cho 1 sè tr¹i (kho¶ng 500 ®« la Australia 1 tr¹i nÕu chän ®−îc 40 tr¹i). V× vËy, 1 viÖc cÊp b¸ch ®Æt ra cÇn ph¶i hiÓu biÕt râ xem lµ sè tiÒn trî cÊp nµy sÏ ®−îc ®Õn møc nµo vµ sè tiÒn tèi thiÓu cÇn thiÕt cho viÖc c¶i thiÖn nµy yªu cÇu lµ bao nhiªu. HiÓn nhiªn, viÖc thiÕt kÕ chuång ®Î, 8
vïng ®Ó s−ëi Êm cho con con, hÖ thèng lµm m¸t vµ th«ng tho¸ng giã lµ c¸c môc tiªu chÝnh cÇn ®¹t ®−îc trong ch¨n nu«i lîn. Gi¸ c¶ x©y dùng tõ ®iÓm xuÊt ph¸t cÇn ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh vµ chi phÝ hÕt bao nhiªu th× mçi hé ch¨n nu«i cÇn ph¶i quyÕt ®Þnh. Mçi n«ng hé ®−îc chän cÇn ph¶i ®−îc ®éng viªn ®Ó ®Çu t− trang tr¹i cña hä. C¸ch tèt nhÊt lµ nªn ®−a ra quyÕt ®Þnh trong th¸ng 2 r»ng nªn chän Ýt tr¹i h¬n, nh−ng hç trî nhiÒu tiÒn h¬n cho viÖc c¶i tiÕn chuång tr¹i cña hä. c) Sù lùa chän ®µn gièng: VÊn ®Ò vÒ con gièng ®· ®−îc ®−a ra bµn b¹c rÊt kü l−ìng trong suèt qu¸ tr×nh héi th¶o, gi÷a con gièng cã tèc ®é ph¸t triÓn nhanh vµ chÊt l−îng (Ýt mì) cña lîn ngo¹i so víi søc chÞu ®ùng bÖnh tËt cña lîn Mãng c¸i trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¾c nghiÖt, nh−ng cã gi¸ thµnh vµ chÊt l−îng thÞt kÐm h¬n, ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng vïng n«ng th«n gÇn víi c¸c thµnh phè. C¸c gîi ý vµ kinh nghiÖm cña Dr. Cargill trong 1 sè c¸c dù ¸n ch¨n nu«i lîn kh¸c lµ rÊt quan träng vµ nªn l−u ý, r»ng trong c¸c giai ®o¹n ®Çu, dïng lîn Mãng c¸i hoÆc c¸c c«ng thøc lai F1/F2 cã lÏ lµ cÇn thiÕt cho ®Õn khi c¸c tiªu chuÈn vÒ ch¨n nu«i, qu¶n lý vµ ch¨m sãc ®−îc c¶i thiÖn tíi møc mµ lîi nhuËn cã thÓ ®¹t ®−îc tíi møc tèi ®a b»ng viÖc ®−a c¸c gièng lîn ngo¹i víi Ýt nguy c¬ h¬n vÒ tû lÖ chÕt vµ/hoÆc dinh d−ìng kÐm ¶nh h−ëng ®Õn n¨ng suÊt ch¨n nu«i vµ lîi nhuËn. Dù ¸n sÏ kh«ng bao cÊp cho n«ng d©n ®Ó mua con gièng, mµ chÝnh b¶n th©n n«ng d©n sÏ ph¶i tù vay tiÒn vµ dù ¸n sÏ t¹o ®iÒu kiÖn hay thóc ®Èy cho qu¸ tr×nh nµy b»ng viÖc liªn l¹c víi c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ë ®Þa ph−¬ng ®ã. Mét hÖ thèng phèi hîp sÏ ®−îc nghiªn cøu ë c¸c tØnh, vÝ dô nh− lùa chän 6 hé ch¨n nu«i (gåm lîn n¸i +/- lîn vç bÐo) (2 hé nu«i lîn Mãng C¸i thuÇn chñng, 2 hé víi lîn lai F1 hoÆc F2 vµ 2 víi lîn ngo¹i), vµ 4 hé kh¸c chØ chuyªn nu«i lîn vç bÐo ë mçi tØnh. C¸c ch−¬ng tr×nh tËp huÊn ®µo t¹o sÏ ®−îc tæ chøc ë mçi tØnh vµ hÖ thèng ch¨n nu«i. C¸c m« h×nh ho¹t ®éng tèt ë B×nh §Þnh hoÆc Qu¶ng TrÞ cã thÓ sÏ kh¸c víi nh÷ng g× ë Thõa Thiªn HuÕ. d) Dinh d−ìng: Cã 1 ®iÒu hiÓn nhiªn dÔ dµng ®−îc quan s¸t thÊy tõ c¸c chuyÕn th¨m tr¹i vµ tiÕn hµnh c¸c ®iÒu tra lµ viÖc cho lîn n¸i vµ lîn vç bÐo ¨n 1 c¸ch h¹n chÕ lµ 1 trong sè c¸c h¹n chÕ chÝnh cña ch¨n nu«i. Thøc ¨n theo mïa cã s½n ë mçi vïng sÏ ®−îc xem xÐt vµo cuéc häp vµo th¸ng 2 tíi ®Ó ®−a ra quyÕt ®Þnh vÒ dinh d−ìng vµ khÈu phÇn ¨n. C¸c cuéc häp vµo th¸ng giªng víi Dr John Kopinski and Dr Danny Singh, nh÷ng chuyªn gia vÒ c¸c dù ¸n ACIAR ë ViÖt nam, còng sÏ ®−îc lËp kÕ ho¹ch, tËp trung chñ yÕu vµo dinh d−ìng vµ con gièng. e) Søc kháe, vÖ sinh vµ qu¶n lý: t¹o c¸c chç n»m kh«, Êm vµ phï hîp víi thiÕt kÕ cña chuång ®Î lµ c¸c kh©u tiªn quyÕt cho viÖc phßng bÖnh, gi¶m tû lÖ chÕt trong qu¸ tr×nh lîn con theo mÑ, ®Æc biÖt lµ ®èi víi bÖnh tiªu ch¶y tr−íc cai s÷a. Khi ®· chän ®−îc c¸c tr¹i, quy tr×nh lÊy mÉu tõ c¸c lîn con bÞ tiªu ch¶y sÏ ®−îc tiÕn hµnh vµ bÖnh phÈm ®−îc göi tíi NIVR ®Ó tiÕn hµnh c¸c chÈn ®o¸n xÐt nghiÖm. Trong khu«n khæ cña dù ¸n 001/04VIE, NIVR ®· ph¸t triÓn thµnh c«ng 1 quy tr×nh chÈn ®o¸n trong phßng thÝ nghiÖm ®èi víi tÊt c¶ c¸c nguyªn nh©n g©y bÖnh tiªu ch¶y lîn con tr−íc cai s÷a vµ nh÷ng kÕt qu¶ b−íc ®Çu nµy ®· ®−îc b¸o c¸o trong Héi nghÞ bÖnh lîn diÔn ra gÇn ®©y nhÊt. SÏ rÊt lµ thó vÞ ®Ó xem xÐt xem liÖu cã ph¶i c¸c nguyªn nh©n g©y bÖnh tiªu ch¶y lîn con tr−íc cai s÷a ë c¸c tr¹i ch¨n nu«i quy m« lín (rotavirus, TGE virus, bÖnh do E. coli vµ cÇu trïng) còng gièng nh− ë c¸c hé ch¨n nu«i gia ®×nh. Mét quy tr×nh tiªm vacxin phï hîp cÇn ph¶i ®−îc tháa thuËn kü l−ìng (tèn kho¶ng 4000 ®« la Australia 1 n¨m cho lîn n¸i, kÓ c¶ chi phÝ ®iÒu trÞ), sö dông c¸c chñng ETEC ph©n lËp ®−îc t¹i chÝnh ®Þa ph−¬ng ®Ó chÕ t¹o vacxin nh− trong dù ¸n 001/04VIE còng cÇn ph¶i ®−îc xem xÐt. 9. KÕt luËn Cã mét ®iÒu rÊt râ rµng r»ng dù ¸n kh«ng thÓ lµm nhiÒu viÖc ®Ó gióp n«ng d©n mµ cã c¸c chuång nu«i ë phÝa sau nhµ, kh«ng cã ®é th«ng tho¸ng kh«ng khÝ vµ cã Ýt c¬ së h¹ tÇng ®Ó cung cÊp bÇu tiÓu khÝ hËu chuång nu«i cho c¶ lîn n¸i vµ c¸c lîn con. Bëi vËy, ®iÒu quan träng lµ tÊt c¶ c¸c n¬i tham gia dù ¸n ®Òu ph¶i tu©n theo c¸c m« h×nh mÉu sÏ ®−îc nghiªn cøu vµ x©y dùng nªn ®Ó tiÖn viÖc theo dâi ë mçi tØnh. B»ng viÖc trî cÊp gi¸ c¶ x©y dùng chuång, c¸c n«ng hé ®−îc chän cÇn ph¶i ®−îc 9
®éng viªn khÝch lÖ ®Ó ®Çu t− cho trang tr¹i cña hä, c¶ theo nghÜa vÒ c¬ së h¹ tÇng vµ c¶i thiÖn con gièng. C¸c hÖ thèng cÇn ph¶i ®−îc ®Æt ®óng chç ®Ó c¸c quy tr×nh th«ng cã thÓ ®−îc th«ng qua c¸c kªnh cña chÝnh phñ vµ cïng thêi ®iÓm ®ã, n«ng d©n ph¶i nhËn ®−îc c¸c trî gióp thùc tÕ b»ng c¸c ch−¬ng tr×nh tËp huÊn cña c¸c c¸n bé phÝa ViÖt nam. C¸c cuéc héi th¶o lý t−ëng nªn ®−îc tæ chøc ë c¸c tr¹i lîn ®· ®−îc x¸c ®Þnh vµ ®¸nh gi¸ ë mçi tØnh, vµ 1 cuéc héi th¶o thö nghiÖm ®· ®−îc lËp kÕ ho¹ch trong khu«n khæ cña dù ¸n 001/04VIE sÏ ®−îc tæ chøc vµo th¸ng 1/2007 ë vïng ch©u thæ s«ng Hång ®Ó x¸c ®Þnh quy m« vµ møc ®é cña ch−¬ng tr×nh tËp huÊn. Tãm l¹i, dù ¸n ®ang cã nh÷ng tiÕn triÓn tèt theo ®óng lé tr×nh, ®· ®µo t¹o ®−îc c¸c c¸n bé cã tr×nh ®é, c¸c ®èi t¸c phÝa Australia ®· quen víi c¸c hÖ thèng ch¨n nu«i hiÖn t¹i phÝa ViÖt nam, vµ nh−îc ®iÓm ë mçi tØnh, x©y dùng ®¸nh gi¸ ®iÒu tra ®Ó ®¹t ®−îc c¸c sè liÖu chÝnh x¸c vÒ ho¹t ®éng cña c¸c n«ng hé nhá vµ c¸c tr¹i lín ë mçi tØnh. 10