intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo " Những đặc điểm cơ bản của trường phái lý luận chính trong khoa học luật hình sự trên thế giới"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST
Báo xấu
78
lượt xem 7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Những đặc điểm cơ bản của trường phái lý luận chính trong khoa học luật hình sự trên thế giới Vì vậy, ngoài việc hoàn thiện các quy định của pháp luật về thừa phát lại, cần phát triển đội ngũ thừa phát lại. Để tạo nguồn nhân lực cho mô hình thừa phát lại, theo chúng tôi cần thiết phải xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng kiến thức cho thừa phát lại.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Những đặc điểm cơ bản của trường phái lý luận chính trong khoa học luật hình sự trên thế giới"

  1. nghiªn cøu - trao ®æi Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña c¸c tr−êng ph¸i lÝ luËn chÝnh trong khoa häc luËt h×nh sù trªn thÕ giíi TS. Lª C¶m * rong giai ®o¹n hiÖn nay, khi nghiªn luËt h×nh sù næi tiÕng nhÊt thÕ giíi ® T cøu nh÷ng vÊn ®Ò cña khoa häc luËt h×nh sù, chóng ta cÇn ph¶i l−u ý r»ng, ®−îc so¹n th¶o t¹i chÝnh ®Êt n−íc n y (thÕ kØ XIII - XVI). H¬n n÷a, Italia l nh mÆc dï viÖc soi s¸ng nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ n−íc duy nhÊt trªn thÕ giíi m ë ®ã, ngay b¶n cña c¸c tr−êng ph¸i lÝ luËn chÝnh tõ thÕ kØ XIX, chØ trong n¨m 1865, ® cã trong khoa häc luËt h×nh sù trªn thÕ giíi ®Õn 4 bé luËt ®−îc th«ng qua: Bé luËt d©n l vÊn ®Ò rÊt cÇn thiÕt nh»m l m phong sù, Bé luËt th−¬ng m¹i, Bé luËt tè tông phó v s©u s¾c h¬n kiÕn thøc còng nh− sù d©n sù v Bé luËt tè tông h×nh sù(1). Cã lÏ hiÓu biÕt cña c¸c nh luËt häc n−íc ta vÒ chÝnh v× ë ®Êt n−íc cã hÖ thèng ph¸p luËt c¸c tr−êng ph¸i ®ã (tõ sù xuÊt hiÖn, ng−êi ph¸t triÓn m¹nh mÏ v to n diÖn nh− vËy ®¹i diÖn cho luËn ®iÓm c¬ b¶n cña tõng nªn nh÷ng t¸c phÈm cña c¸c nh khoa tr−êng ph¸i t−¬ng øng ®−îc nghiªn cøu) häc luËt h×nh sù Italia ® ¶nh h−ëng ®¸ng nh−ng trong s¸ch b¸o ph¸p lÝ ViÖt Nam kÓ kh«ng chØ ®Õn sù xuÊt hiÖn cña khoa vÉn ch−a hÒ cã c«ng tr×nh nghiªn cøu n o häc luËt h×nh sù nãi riªng m cßn ®Õn sù trong lÜnh vùc luËt h×nh sù ®Ò cËp vÊn ®Ò h×nh th nh v ph¸t triÓn cña ph¸p luËt ® nªu. §ã chÝnh l ý nghÜa khoa häc - ch©u ¢u nãi chung. nhËn thøc quan träng luËn chøng cho tÝnh 1.2. Cïng víi thêi gian, trong c¸c cÊp thiÕt cña ®Ò t i ®−îc nghiªn cøu trong tr−êng ph¸i khoa häc luËt h×nh sù t¹i c¸c b i b¸o n y cña chóng t«i. n−íc ch©u ¢u ® dÇn dÇn xuÊt hiÖn c¸c 1. C¸c tr−êng ph¸i lÝ luËn chÝnh c«ng tr×nh nghiªn cøu riªng: H Lan (thÕ trong khoa häc luËt h×nh sù trªn thÕ kØ XVI), §øc (thÕ kØ XVII), Ph¸p (thÕ kØ giíi XVIII), Nga (thÕ kØ XIX)... VÒ c¬ b¶n, 1.1. MÆc dï l ng nh luËt cæ ®iÓn nhÊt trong giai ®o¹n thÕ kØ XVIII - XIX, v× ® xuÊt hiÖn ngay tõ thêi Cæ ®¹i v nh÷ng t− t−ëng v quan ®iÓm kh¸c nhau sím h¬n tÊt c¶ c¸c ng nh luËt trong hÖ ®−îc tr×nh b y trong c¸c c«ng tr×nh thèng ph¸p luËt ®ang tån t¹i trªn thÕ giíi nghiªn cøu vÒ luËt h×nh sù ® gãp phÇn nh−ng trong thêi ®¹i xa x−a Êy cña x héi h×nh th nh nªn c¸c tr−êng ph¸i lÝ luËn lo i ng−êi, luËt h×nh sù ch−a hÒ ph¸t triÓn riªng biÖt trong khoa häc luËt h×nh sù. víi tÝnh chÊt l ng nh khoa häc nh− ng y 1.3. Nh− vËy, chóng ta cã thÓ ®−a ra nay. V× c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu lÝ luËn ®Þnh nghÜa cña kh¸i niÖm "tr−êng ph¸i lÝ ®Çu tiªn trong lÜnh vùc luËt h×nh sù chØ luËn trong khoa häc luËt h×nh sù" l hÖ ®−îc nh©n lo¹i biÕt ®Õn cïng sù ra ®êi thèng nh÷ng t− t−ëng v nh÷ng quan cña khoa luËt t¹i c¸c tr−êng ®¹i häc tæng * Khoa luËt hîp cña La M (Italia ng y nay). Ngay tõ Tr−êng ®¹i häc KHXH & NV thêi Trung cæ, c¸c c«ng tr×nh khoa häc §¹i häc quèc gia H Néi t¹p chÝ luËt häc - 5
  2. nghiªn cøu - trao ®æi ®iÓm vÒ téi ph¹m, vÒ nguyªn nh©n cña (1777) cña Volte(4). b) ë Italia: VÒ téi t×nh tr¹ng ph¹m téi, vÒ h×nh ph¹t còng ph¹m v h×nh ph¹t (1764) cña Tr. nh− vÒ c¸c chÕ ®Þnh ph¸p lÝ h×nh sù kh¸c Beccaria(5). ®−îc h×nh th nh v ph¸t triÓn mét c¸ch + L bé phËn cÊu th nh rÊt quan träng ®ång bé v chÆt chÏ nh− l xu h−íng häc trong c−¬ng lÜnh t− t−ëng cña C¸ch m¹ng thuËt cña nh÷ng luËn ®iÓm luËt h×nh sù t− s¶n Ph¸p vÜ ®¹i, víi Tuyªn ng«n vÒ c¸c riªng biÖt, râ rÖt v ®−îc thõa nhËn chung quyÒn cña con ng−êi v cña c«ng d©n ë møc ®é nhÊt ®Þnh. (1789) cã ý nghÜa thêi ®¹i v lÞch sö to n HiÖn nay, khi b n vÒ sè l−îng c¸c thÕ giíi, néi dung chñ yÕu cña nh÷ng tr−êng ph¸i lÝ luËn luËt h×nh sù chÝnh trªn luËn ®iÓm cña tr−êng ph¸i khai s¸ng - thÕ giíi, gi÷a c¸c nh khoa häc luËt h×nh nh©n ®¹o chÝnh l nh÷ng quan ®iÓm tiÕn sù cßn tån t¹i 2 ý kiÕn kh¸c nhau. Mét l , bé vÒ luËt h×nh sù ® ®−îc tr×nh b y trong chØ cã 3 tr−êng ph¸i chÝnh: Cæ ®iÓn, x c¸c c«ng tr×nh khoa häc ph¸p lÝ næi tiÕng héi häc v nh©n chñng häc. Hai l , ngo i ® nªu cña 4 nh khai s¸ng lçi l¹c trªn 3 tr−êng ph¸i chÝnh ® nªu cßn cã tr−êng ®©y. Tr−êng ph¸i khai s¸ng - nh©n ®¹o ph¸i chÝnh n÷a l khai s¸ng - nh©n ®¹o. phª ph¸n b¶n chÊt ® n ¸p d man cña luËt Nghiªn cøu b¶n chÊt cña c¸c tr−êng ph¸i h×nh sù phong kiÕn nãi riªng còng nh− lÝ luËn luËt h×nh sù n y, chóng t«i to n bé nÒn "t− ph¸p" h×nh sù t n b¹o v nghiªng vÒ ý kiÕn thø hai (cã bèn tr−êng bÊt c«ng cña nh n−íc phong kiÕn chuyªn ph¸i chÝnh) m d−íi ®©y chóng ta sÏ lÇn chÕ, ®éc t i v v« ph¸p luËt nãi chung; l−ît xem xÐt. luËn chøng cho nh÷ng nÒn t¶ng t− t−ëng 2. Tr−êng ph¸i khai s¸ng - nh©n cña mét lo¹t c¸c nguyªn t¾c luËt h×nh sù ®¹o trong khoa häc luËt h×nh sù quan träng nh− nh©n ®¹o, ph¸p chÕ, c«ng 2.1. ViÖc nghiªn cøu nh÷ng luËn ®iÓm minh, kh«ng tr¸nh khái tr¸ch nhiÖm còng khoa häc vÒ luËt h×nh sù cña tr−êng ph¸i nh− viÖc ®¶m b¶o kÜ thuËt lËp ph¸p, sù khai s¸ng - nh©n ®¹o cho phÐp nªu lªn b×nh ®¼ng, ch©n lÝ kh¸ch quan, c¸c quyÒn nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nh− sau: v tù do cña con ng−êi trong luËt h×nh + XuÊt hiÖn v o thÕ kØ XVIII (sím sù... h¬n c¶ so víi 3 tr−êng ph¸i cßn l¹i), + Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ luËt tr−êng ph¸i khai s¸ng - nh©n ®¹o víi h×nh sù cña S. Montesquieu (1689 - 1755) nh÷ng t− t−ëng tiÕn bé vÒ luËt h×nh sù ® l : ®−îc nh©n lo¹i biÕt ®Õn b»ng mét lo¹t c¸c - LuËt h×nh sù cÇn ®−îc x©y dùng theo c«ng tr×nh khoa häc ph¸p lÝ næi tiÕng cña nguyªn t¾c h nh vi nh− l nguyªn t¾c nh÷ng ng−êi ®¹i diÖn xuÊt s¾c nhÊt trong quan träng nhÊt, cã nghÜa chØ truy cøu tr o l−u khai s¸ng ë ch©u ¢u giai ®o¹n tr¸ch nhiÖm h×nh sù mét ng−êi v× ® thùc hiÖn h nh vi bªn ngo i m kh«ng ®−îc n y m tiªu biÓu l : a) ë Ph¸p: Nh÷ng l¸ truy cøu v× nh÷ng lêi nãi hay nh÷ng ý th− vÞnh PerxÝc (1721) v Tinh thÇn ph¸p nghÜ, khi ng−êi ®ã ch−a thùc hiÖn h nh vi luËt (1784) cña S. Montesquieu(2); §Ò cô thÓ n o; c−¬ng lËp ph¸p h×nh sù (1773) cña G.P. - Ph¶i h¹n chÕ giíi h¹n cña h nh vi bÞ Mar¸t(3); Nh÷ng b×nh luËn cho cuèn s¸ch xö ph¹t vÒ mÆt h×nh sù (nhÊt l trong lÜnh vÒ téi ph¹m v h×nh ph¹t (1766) v PhÇn vùc tù do tÝn ng−ìng); th−ëng v× sù c«ng minh v nh©n ®¹o - H×nh ph¹t ®−îc tßa ¸n quyÕt ®Þnh 6 - t¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi ®èi víi ng−êi ph¹m téi ph¶i t−¬ng xøng l−îng c¸c ®iÒu cÊm vÒ h×nh sù hay sù víi téi ph¹m m ng−êi ®ã thùc hiÖn v do cÊm ®o¸n h nh vi n o m kh«ng h¹i cho ®ã, luËt h×nh sù cÇn quy ®Þnh chÝnh x¸c nh÷ng ng−êi xung quanh th× ®Òu cã thÓ téi ph¹m ®Ó thÈm ph¸n kh«ng thÓ nÐ dÉn ®Õn sù phñ nhËn cña chÝnh ®¹o luËt tr¸nh ®−îc lêi v¨n cña ®iÒu luËt... Êy; + Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ luËt - C¨n cø v o néi dung cña tõng ®¹o h×nh sù cña Volte (1694 - 1778) l : luËt kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i chÊp h nh mét - Ho n thiÖn ph¸p luËt h×nh sù ph¶i c¸ch tuyÖt ®èi m tr¸i l¹i cã thÓ ®−îc vi g¾n liÒn víi viÖc ng¨n ngõa t×nh tr¹ng ph¹m c¸c ®¹o luËt kh«ng c«ng minh, nhÊt ph¹m téi; l c¸c ®¹o luËt cña chÕ ®é ®éc t i cÇn - Ph¸p luËt h×nh sù kh«ng nªn quy ph¶i bÞ lËt ®æ; nÕu v× sù vi ph¹m nh− thÕ ®Þnh h×nh ph¹t tö h×nh, ph¶i ®¶m b¶o sù m chÝnh quyÒn n o trõng ph¹t th× ®ã l t−¬ng xøng gi÷a téi ph¹m v h×nh ph¹t, chÝnh quyÒn b¹o ng−îc, thÈm ph¸n kÕt ¸n gi÷a tÝnh nghiªm träng cña téi ph¹m v tö h×nh l kÎ giÕt ng−êi ®ª tiÖn... tÝnh nghiªm kh¾c cña h×nh ph¹t; + Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ luËt - ViÖc truy bøc cña nh thê ®¹o tin h×nh sù cña Tr. Beccaria (1783 - 1794) l : l nh ®èi víi nh÷ng ng−êi kh¸c quan ®iÓm - CÇn ph©n c«ng râ r ng chøc n¨ng vÒ tÝn ng−ìng t«n gi¸o chÝnh l sù truy cña hai quyÒn lËp ph¸p v t− ph¸p, tøc l bøc d man nhÊt v nã tr¸i víi lÝ trÝ cña viÖc quy ®Þnh trong luËt h nh vi n o l téi nh©n lo¹i, v× nÕu tßa ¸n ph¸p ®×nh cña ph¹m v h×nh ph¹t ®èi víi h nh vi ®ã ra Thiªn chóa gi¸o ® kÕt ¸n tö h×nh h ng sao, ph¶i v chØ l thÈm quyÒn cña nh tr¨m ngh×n "phï thñy" do hä t−ëng t−îng l m luËt cßn viÖc ph¸n xÐt xem mét ra còng nh− v« sè nh÷ng ng−êi bÞ coi l ng−êi cã ph¹m téi hay kh«ng v nÕu "t ®¹o" bÞ giÕt h¹i b»ng c¸c vô t n s¸t ph¹m téi th× sÏ t−¬ng xøng víi lo¹i v cña c¸c tßa ¸n n y th× sÏ ®Õn lóc trªn thÕ møc h×nh ph¹t cô thÓ n o l thÈm quyÒn giíi chØ cßn cã nh÷ng tªn ®ao phñ v cña tßa ¸n. Tßa ¸n kh«ng thÓ quy ®Þnh nh÷ng n¹n nh©n ë xung quanh c¸c vÞ h×nh ph¹t v ®ång thêi còng kh«ng ®−îc quan tßa v kh¸n gi¶... quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ngo i ph¹m vi m + Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n cña G.P. luËt ® quy ®Þnh; Mar¸t (1743 - 1793) l : - LuËt h×nh sù chØ cã thÓ trõng ph¹t - §¹o luËt h×nh sù ph¶i ®−îc c«ng bè víi h nh vi chø kh«ng ®−îc trõng ph¹t c«ng khai cho mäi ng−êi biÕt, ph¶i c«ng víi ý ®Þnh hoÆc nh÷ng lêi ph¸t ng«n cña minh, s¸ng suèt v dÔ hiÓu, kh«ng sî sù mäi ng−êi v× th−íc ®o duy nhÊt v thùc sù chÝnh x¸c n o hay sù ®¬n gi¶n n o l thõa, cña téi ph¹m chÝnh l thiÖt h¹i x¶y ra ®èi c¸c ®¹o luËt Êy kh«ng nªn t¹o ra Ên t−îng víi lîi Ých cña x héi; tïy tiÖn, khã hiÓu v kh«ng x¸c ®Þnh vÒ téi - CÇn ph¶i x©y dùng thang chung v ph¹m v h×nh ph¹t, vÊn ®Ò quan träng l chÝnh x¸c cña c¸c téi ph¹m v h×nh ph¹t l m sao cho mçi ng−êi cã thÓ ho n to n ®Ó ®¶m b¶o sù b×nh ®¼ng cña h×nh ph¹t hiÓu ®−îc chóng v biÕt r»ng anh ta sÏ bÞ g× ®èi víi tÊt c¶ c«ng d©n còng nh− sù phï nÕu nh− vi ph¹m chóng; hîp gi÷a téi ph¹m ®−îc thùc hiÖn v h×nh - §¹o luËt h×nh sù chØ nªn cÊm nh÷ng ph¹t; ®iÒu g× cã h¹i cho x héi, v× bÊt k× sù - Thang cña téi ph¹m chÝnh l sù ph©n thÝch thó n o cña nh l m luËt vÒ sè lo¹i chóng theo møc ®é nghiªm träng; t¸c t¹p chÝ luËt häc - 7
  4. nghiªn cøu - trao ®æi dông cña h×nh ph¹t kh«ng ph¶i n»m trong cña sù t¸c ®éng ®èi víi nh÷ng ng−êi cïng sù t n b¹o m l trong sù kh«ng thÓ tr¸nh thêi v c¸c thÕ hÖ sau n y..."(6). ThiÕt khái nã mét khi ® cã lçi trong viÖc thùc nghÜ, sÏ kh«ng cã kÕt luËn n o x¸c ®¸ng hiÖn téi ph¹m; v ®¶m b¶o søc thuyÕt phôc h¬n. - Môc ®Ých cña h×nh ph¹t kh«ng ph¶i 3. Tr−êng ph¸i cæ ®iÓn trong khoa l l m con ng−êi khiÕp sî m l ng¨n häc luËt h×nh sù ngõa bÞ c¸o ph¹m téi l¹i v k×m gi÷ 3.1. ViÖc nghiªn cøu nh÷ng luËn ®iÓm nh÷ng ng−êi kh¸c tr¸nh khái viÖc ph¹m luËt h×nh sù cña tr−êng ph¸i cæ ®iÓn cho téi; phÐp nªu lªn nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau: - D−íi con m¾t cña mäi ng−êi, h×nh + Ra ®êi ë §øc v o cuèi thÕ kØ XVIII ph¹t tö h×nh chØ l biÓu hiÖn cña sù t n sau th¾ng lîi cña C¸ch m¹ng t− s¶n Ph¸p b¹o v× chøc n¨ng ng¨n ngõa cña h×nh ph¹t 1789. Tõ ®Çu thÕ kØ XIX lan réng ra c¶ Êy chØ cã tÝnh chÊt t−ëng t−îng, nã l m ch©u ¢u, tr−êng ph¸i cæ ®iÓn trong luËt cho lèi sèng cña con ng−êi ta trë nªn chai h×nh sù ® ph¸t triÓn m¹nh mÏ (®Æc biÖt s¹n h¬n, t n nhÉn h¬n v suy cho cïng l l tõ nöa cuèi thÕ kØ XIX) cïng víi tªn thóc ®Èy viÖc thùc hiÖn téi ph¹m míi... tuæi cña c¸c nh lÝ luËn lín ë mét sè n−íc 2.2. Nh÷ng quan ®iÓm tiÕn bé vÒ luËt nh− ë §øc: A. Phoi¬b¾c, F. Hªghen, h×nh sù cña tr−êng ph¸i khai s¸ng - nh©n Stiubel, Binh®in, Kli«stin, List...; ë BØ: ®¹o ®−îc xem xÐt trªn ®©y, nhÊt l t¸c Prins; ë Anh - Blecston; ë Ph¸p: M«linher, phÈm VÒ téi ph¹m v h×nh ph¹t cña Tr. Garr«, Ort«lan v Rossi; ë Nga: N.X. Beccaria l di s¶n ph¸p lÝ quý b¸u chung Taganxev, Kalm−k«p, Nheliu®«v, N.§. cña to n thÓ nh©n lo¹i - nh÷ng nÒn t¶ng t− Xerg©yevxki... t−ëng ®Çu tiªn cña mét sè nguyªn t¾c + Tr−êng ph¸i cæ ®iÓn ®−îc coi l ®−îc thõa nhËn chung cña luËt h×nh sù tr−êng ph¸i lÝ luËn ®Çu tiªn ho n chØnh quèc tÕ hiÖn ®¹i (nh− ph¸p chÕ - "nullum nhÊt trong khoa häc luËt h×nh sù m crimen, nulla poena sine lege", nh©n ®¹o, nh÷ng ®ãng gãp cña nã v o sù ph¸t triÓn b×nh ®¼ng tr−íc luËt h×nh sù) v× cho ®Õn luËt h×nh sù thÕ giíi l rÊt quan träng. V× nay, mÆc dï ® qua 200 n¨m nh−ng nh÷ng ng−êi ®¹i diÖn xuÊt s¾c nhÊt cña chóng vÉn cßn gi÷ nguyªn gi¸ trÞ vÒ khoa tr−êng ph¸i cæ ®iÓn, ®Æc biÖt l F. Hªghen häc còng nh− tÝnh cÊp b¸ch vÒ thùc tiÔn (1770 - 1830)(7) v A. Phoi¬b¾c (1775 - v ®Æc biÖt l cã ¶nh h−ëng ®¸ng kÓ ®èi 1833)(8) ® kÕ thõa, ph¸t triÓn di s¶n tinh víi viÖc tiÕp tôc ph¸t triÓn luËt h×nh sù thÇn - ph¸p lÝ tiÕn bé vÒ luËt h×nh sù cña trong nh n−íc ph¸p quyÒn ng y nay. Bëi tr−êng ph¸i khai s¸ng - nh©n ®¹o ®ång vËy, nhËn xÐt sau ®©y cña nh khoa häc thêi n©ng nã lªn ë tÇm cao h¬n ®Ó x©y luËt h×nh sù næi tiÕng cña Liªn X« cò - dùng th nh hÖ thèng lÝ luËn c¸c nguyªn gi¸o s−, tiÕn sÜ F.M. Resetnhik«v vÒ t¸c t¾c, chÕ ®Þnh v c¸c ®¶m b¶o hiÕn ®Þnh phÈm trªn cña Tr. Beccaria cã thÓ dïng cña ph¸p chÕ trong lÜnh vùc luËt h×nh sù l m kÕt luËn chung vÒ to n bé tr−êng víi nh÷ng t− t−ëng v quan ®iÓm riªng cã ph¸i khai s¸ng - nh©n ®¹o trong luËt h×nh tÝnh chÊt häc thuËt m néi dung chñ yÕu sù: "LÞch sö cña luËt h×nh sù v t− ph¸p nh− sau: v cã lÏ l cña c¸c khoa häc ph¸p lÝ kh¸c - Nguyªn t¾c chØ truy cøu tr¸ch nhiÖm kh«ng cã c«ng tr×nh n o cã thÓ b»ng ®−îc h×nh sù ®èi víi h nh vi: B¶n chÊt cña con t¸c phÈm n y vÒ søc m¹nh v chiÒu d i ng−êi kh«ng ph¶i l trong ý muèn hoÆc ý 8 - t¹p chÝ luËt häc
  5. nghiªn cøu - trao ®æi ®Þnh m l trong ho¹t ®éng cña hä nªn trªn c¬ së c¸c tiªu chÝ kh¸ch quan bªn con ng−êi chØ cã thÓ ph¶i chÞu tr¸ch ngo i (vÝ dô: Møc ®é tr¸ch nhiÖm ®èi víi nhiÖm h×nh sù vÒ téi ph¹m m hä thùc ph¹m téi ch−a ®¹t ph¶i Ýt nghiªm kh¾c hiÖn chø kh«ng ph¶i ph¶i vÒ ©m m−u h¬n ®èi víi téi ph¹m ho n th nh, khi hoÆc ý ®Þnh ph¹m téi (®©y chÝnh l nÒn quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi h nh vi cña t¶ng t− t−ëng m sau n y C. M¸c ® ph¸t ng−êi xói giôc v gióp søc ph¶i tÝnh ®Õn triÓn v x©y dùng th nh luËn ®iÓm næi vai trß cña hä trong viÖc thùc hiÖn téi tiÕng cña nguyªn t¾c tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ ph¹m). trªn c¬ së h nh vi); chØ nªn truy cøu tr¸ch - Nguyªn t¾c c«ng minh: TÝnh chÊt nhiÖm h×nh sù ®èi víi hËu qu¶ cña h nh nghiªm träng cña h×nh ph¹t cÇn ph¶i ®−îc vi m kh«ng nªn c¨n cø v o lçi cña ng−êi x¸c ®Þnh b»ng tÝnh chÊt nghiªm träng cña g©y ra hËu qu¶ ®ã. h nh vi (vÒ kh¸ch quan) chø kh«ng ph¶i - Nguyªn t¾c nh©n ®¹o: T×nh tr¹ng b»ng ý ®Þnh ph¹m téi cña ng−êi cã lçi (vÒ kh«ng cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù chñ quan). cña ng−êi trong khi thùc hiÖn h nh vi Theo nh÷ng ®¹i diÖn cña tr−êng ph¸i ph¶i l t×nh tiÕt lo¹i trõ tr¸ch nhiÖm h×nh cæ ®iÓn th× trong th−îng tÇng kiÕn tróc sù. §èi víi ng−êi n y kh«ng ®−îc ¸p cña x héi bao giê ph¸p luËt còng l tèi dông h×nh ph¹t m ph¶i thay thÕ h×nh th−îng, ®øng trªn nh n−íc v do vËy, ®Ó ph¹t b»ng ®iÒu trÞ y khoa. T×nh thÕ cÊp lo¹i trõ sù tïy tiÖn tõ phÝa nh n−íc th× thiÕt (vÝ dô: Ng−êi ®ang s¾p chÕt v× ®ãi kh«ng chØ cã c«ng d©n m c¬ quan nh m lÊy thùc phÈm cña ng−êi kh¸c ®Ó tù n−íc v quan chøc cña bé m¸y nh n−íc cøu sèng m×nh) l t×nh tiÕt lo¹i trõ tr¸ch ®Òu ph¶i tuyÖt ®èi tu©n thñ ph¸p luËt. nhiÖm h×nh sù. Dù th¶o Bé luËt h×nh sù Bavarxki n¨m - Nguyªn t¾c ph¸p chÕ (nulla poena 1813 (ng−êi so¹n th¶o l A. Phoi¬b¾c) ® sine lege - kh«ng cã h×nh ph¹t nÕu kh«ng trë th nh mÉu cho Bé luËt h×nh sù Phæ cã luËt quy ®Þnh; nulla poena sine crimen n¨m 1861 v sau ®ã l Bé luËt h×nh sù - kh«ng cã h×nh ph¹t nÕu kh«ng cã téi §øc n¨m 1871 (Bé luËt h×nh sù §øc hiÖn ph¹m v nulla crimen sine poena legali - h nh), Bé luËt h×nh sù T©y Ban Nha (biªn kh«ng cã téi ph¹m, kh«ng cã h×nh ph¹t so¹n v o c¸c n¨m 1848 v 1880), Bé luËt quy ®Þnh trong luËt): CÇn x©y dùng chÕ h×nh sù Italia n¨m 1889 còng nh− Bé luËt t i x¸c ®Þnh trong luËt h×nh sù ®Ó h¹n chÕ h×nh sù Ph¸p n¨m 1810 chÝnh l c¸c m« sù tïy tiÖn cña tßa ¸n; viÖc trÊn ¸p vÒ mÆt h×nh ph¸p lÝ ®−îc x©y dùng trªn c¬ së lÝ h×nh sù cÇn phï hîp mét c¸ch chÆt chÏ luËn luËt h×nh sù cña tr−êng ph¸i khai víi c¸c ®ßi hái ph¸p luËt cßn ph¸p luËt s¸ng - nh©n ®¹o. ph¶i x¸c ®Þnh døt kho¸t v râ r ng giíi Tõ thÕ kØ XIX, nh÷ng quan ®iÓm cña h¹n c¸c h nh vi bÞ coi l téi ph¹m còng c¸c nh h×nh sù häc ë Nga, nhÊt l gi¸o nh− h×nh ph¹t cã thÓ ®−îc ¸p dông ®èi s− cña hai tr−êng §¹i häc tæng hîp víi viÖc thùc hiÖn téi ph¹m. Maxc¬va v Xanh PªtÐcbua, ® chÞu ¶nh - Nguyªn t¾c c¸ thÓ hãa v ph©n hãa h−ëng lín cña tr−êng ph¸i cæ ®iÓn. ChÝnh tr¸ch nhiÖm h×nh sù: CÇn ph©n biÖt ý ®Þnh ®iÒu n y lÝ gi¶i phÇn n o cho sù xuÊt hiÖn ®éc ¸c (cè ý) víi sù kh«ng thËn träng (v« cña khoa häc luËt h×nh sù Nga m lÞch sö ý) nh− l 2 h×nh thøc lçi chñ yÕu; ph¶i cña nã ®−îc b¾t ®Çu b»ng viÖc dÞch s¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm h×nh sù b¸o ph¸p lÝ ch©u ¢u (chñ yÕu l cña §øc t¹p chÝ luËt häc - 9
  6. nghiªn cøu - trao ®æi v Ph¸p) trong giai ®o¹n cÇm quyÒn cña coi t×nh tr¹ng ph¹m téi l hiÖn t−îng x N÷ ho ng £khaterina II. héi vÜnh cöu cßn téi ph¹m l kÕt qu¶ cña 3.2. VÒ sau n y (tõ gi÷a thÕ kØ XIX - sù t¸c ®éng qua l¹i cña ba nhãm yÕu tè: ®Çu thÕ kØ XX), ngay trong tr−êng ph¸i cæ C¸c yÕu tè c¸ nh©n (sinh häc) nh− tuæi ®iÓn ® xuÊt hiÖn tr−êng ph¸i (xu h−íng) t¸c, giíi tÝnh, tr×nh ®é v¨n hãa, ho n c¶nh "cæ ®iÓn míi" m néi dung chñ yÕu cña gia ®×nh, c¸c ®Æc ®iÓm t©m - sinh lÝ; c¸c nã l ®−a ra nh÷ng luËn ®iÓm míi nh»m yÕu tè x héi nh− m«i tr−êng sèng (th nh l m gi¶m nhÑ viÖc trÊn ¸p vÒ mÆt h×nh sù phè, n«ng th«n), nghÒ nghiÖp, s¾c téc, t«n nh−: Ph¶i c¨n cø v o ®Æc ®iÓm nh©n th©n gi¸o, ®iÒu kiÖn vÒ nh ë, t×nh tr¹ng ng−êi ph¹m téi (bÖnh t©m thÇn, ®é tuæi) nghiÖn ngËp, nghÌo khæ, thÊt nghiÖp, m i ®Ó ®¶m b¶o viÖc c¸ thÓ hãa h×nh ph¹t; d©m; c¸c yÕu tè vËt lÝ nh− khÝ hËu, thêi thõa nhËn mét sè t×nh tiÕt l m gi¶m nhÑ tiÕt, c¸c mïa trong n¨m... lçi... §¹i diÖn næi tiÕng cña tr−êng ph¸i + XuÊt ph¸t tõ luËn thuyÕt nªu trªn, cæ ®iÓn míi ë Nga l gi¸o s− N.X. tr−êng ph¸i x héi häc ® ®−a ra nh÷ng Taganxev - ng−êi so¹n th¶o mét trong luËn ®iÓm kh¸c nhau vÒ hÖ thèng c¸c biÖn nh÷ng gi¸o tr×nh luËt h×nh sù xuÊt s¾c ph¸p ng¨n ngõa t×nh tr¹ng ph¹m téi nh−: nhÊt trong s¸ch b¸o ph¸p lÝ ch©u ¢u. Th nh lËp thÞ tr−êng lao ®éng, thóc ®Èy 4. Tr−êng ph¸i x· héi häc trong viÖc di d©n, b¶o trî trÎ em lang thang, khoa häc luËt h×nh sù ch¨m sãc ng−êi gi c¶, ng−êi bÞ bÖnh tËt 4.1. ViÖc nghiªn cøu nh÷ng luËn ®iÓm hay t n phÕ, c¸c ®Þa ph−¬ng ph¶i cã tr¸ch luËt h×nh sù cña tr−êng ph¸i x héi häc nhiÖm quan t©m ®Õn ng−êi nghÌo khæ cho phÐp nªu lªn nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n (Prins); t¸c ®éng ®Õn m«i tr−êng thóc ®Èy nh− sau: b»ng c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa cã tÝnh + XuÊt hiÖn v o nh÷ng n¨m 80 cña chÊt x héi nh− ®Êu tranh víi t×nh tr¹ng thÕ kØ XIX, nh÷ng ®¹i diÖn cña tr−êng nghÌo khæ, nghiÖn ngËp, bÖnh x héi ph¸i x héi häc trong khoa häc luËt h×nh (Lakassan); mét sè nh x héi häc kh¸c sù bao gåm mét sè nh lÝ luËn h×nh sù cßn ®Ò nghÞ thay thÕ h×nh ph¹t b»ng c¸c häc v x héi häc ®Çu ® n cña c¸c n−íc biÖn ph¸p nh»m ng¨n ngõa mét sè lo¹i téi ch©u ¢u nh− F. List(9), Maier v Vagr ph¹m (tæ chøc c«ng viÖc c«ng céng trong (§øc), G. Tard, Bognher v A. Lakassan thêi k× ®ãi kÐm hoÆc mïa ®«ng gi¸ l¹nh (Ph¸p), G. Vamel (H Lan), A. Prins (BØ), ®Ó h¹n chÕ téi trém c¾p, tæ chøc ®óng ®¾n I.Ia. F«inhitxki (Nga). Sau ®ã, tr−êng hîp lÝ viÖc m i d©m ®Ó chèng téi ph¹m vÒ ph¸i n y ® lan réng sang c¶ NhËt B¶n v t×nh dôc...). MÜ tõ ®Çu thÕ kØ XX. N¨m 1881, mét - Ngo i ra, tr−êng ph¸i x héi häc cßn trong c¸c xuÊt b¶n phÈm cã uy tÝn h¬n c¶ ®−a ra c¸c kiÕn gi¶i nh©n ®¹o nh»m l m trong lÜnh vùc luËt h×nh sù v luËt so s¸nh cho viÖc trÊn ¸p vÒ h×nh sù ®¹t ®−îc sù cña ch©u ¢u l T¹p chÝ khoa häc luËt mÒm dÎo, cã hiÖu qu¶ v "tiÕt kiÖm h×nh h×nh sù ®¹i c−¬ng do List s¸ng lËp ® ra ph¹t" nh−: Th nh lËp tßa ¸n chuyªn xÐt sè ®Çu tiªn. xö vô ¸n cña ng−êi ch−a th nh niªn; ¸p + Néi dung quan träng nhÊt cña dông mét c¸ch réng r i chÕ ®Þnh ¸n treo tr−êng ph¸i x héi häc l luËn thuyÕt vÒ v chÕ ®Þnh tha miÔn tr−íc thêi h¹n cã c¸c yÕu tè cña t×nh tr¹ng ph¹m téi m ®iÒu kiÖn; kh«ng xö ph¹t tï ng¾n h¹n ®Ó nh÷ng luËn ®iÓm c¬ b¶n cña thuyÕt n y lo¹i trõ ¶nh h−ëng cã h¹i cña c¸c nh tï 10 - t¹p chÝ luËt häc
  7. nghiªn cøu - trao ®æi ®èi víi nh÷ng ng−êi bÞ kÕt ¸n. Nãi chung, h¹i ®Õn c¸c lîi Ých cña x héi v v« hiÖu tr−êng ph¸i x héi häc ® cã nh÷ng th nh hãa hä b»ng c¸ch ¸p dông ®èi víi hä c¸c tùu quan träng trong viÖc nghiªn cøu lÝ biÖn ph¸p an ninh (®iÒu trÞ v ng¨n ngõa) luËn vÒ c¨n cø x héi cña luËt h×nh sù, m kh«ng nhÊt thiÕt l hä ® hoÆc ch−a môc ®Ých cña h×nh ph¹t, nh©n th©n ng−êi ph¹m téi cô thÓ n o c¶. V× thÕ, c¨n cø v ph¹m téi còng nh− c¸c nguyªn nh©n cña giíi h¹n cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù cÇn ph¶i t×nh tr¹ng ph¹m téi v so¹n th¶o c¸c biÖn ®−îc x¸c ®Þnh b»ng chÝnh nh©n th©n cña ph¸p ®Ó ng¨n ngõa nã. ng−êi ® hoÆc sÏ ph¹m téi chø kh«ng + Cïng víi luËn ®iÓm tiÕn bé kh¸c ph¶i b»ng tÝnh chÊt hay sù nghiªm träng nhau trªn ®©y, c¸c ph−¬ng ph¸p thèng kª cña h nh vi ph¹m téi... v x héi häc cña tr−êng ph¸i x héi häc Nh− vËy, sù thËt kh¸ch quan kh«ng trong viÖc nghiªn cøu ba hiÖn t−îng x thÓ phñ nhËn l viÖc thay thÕ h×nh ph¹t héi (ng−êi ph¹m téi, téi ph¹m v t×nh b»ng c¸c biÖn ph¸p an ninh ® cù tuyÖt tr¹ng ph¹m téi) chÝnh l c«ng cô khoa nguyªn t¾c tr¸ch nhiÖm do lçi còng nh− häc h÷u hiÖu trong tay c¸c nh khoa häc - mét lo¹t c¸c nguyªn t¾c v chÕ ®Þnh luËt gia v ®¸ng ®−îc ®¸nh gi¸ cao. V×, truyÒn thèng cña luËt h×nh sù v do ®ã nÕu kh«ng øng dông c¸c ph−¬ng ph¸p thuyÕt vÒ t×nh tr¹ng nguy hiÓm cña nh©n n y th× khoa häc luËt h×nh sù sÏ trë th nh th©n ® kh«ng nhËn ®−îc sù ñng hé cña v« vÞ, gi¸o ®iÒu v còng kh«ng thÓ cã ®a sè nh khoa häc v thùc tiÔn v× tÝnh ng nh téi ph¹m häc. ph¶n ®éng v phi khoa häc cña nã. 4.2. Bªn c¹nh c¸c tr o l−u trªn ®©y, tõ + ThuyÕt vÒ tù vÖ x héi míi (do nh gi÷a thÕ kØ XX, ngay trong tr−êng ph¸i x luËt häc ng−êi Ph¸p Mark Ansel(10) ®Ò héi häc ® h×nh th nh tr o l−u t− t−ëng x−íng) cã néi dung c¬ b¶n l : VÉn cÇn míi víi 2 luËn thuyÕt chñ yÕu sau: thiÕt gi÷ nguyªn luËt h×nh sù víi c¸c kh¸i + ThuyÕt vÒ t×nh tr¹ng nguy hiÓm cña niÖm, nguyªn t¾c v chÕ ®Þnh truyÒn nh©n th©n (®¹i diÖn l F. List v A. thèng cña nã. Tuy nhiªn, cÇn ph¶i nh©n Gramachiaka), víi néi dung c¬ b¶n l : ®¹o hãa c¸c h×nh ph¹t b»ng c¸ch thùc LuËt h×nh sù víi c¸c kh¸i niÖm truyÒn hiÖn viÖc ®iÒu trÞ v gi¸o dôc ng−êi ph¹m thèng cña nã (téi ph¹m, h×nh ph¹t, lçi, téi. Môc ®Ých chÝnh trong viÖc t¸c ®éng chñ thÓ cña téi ph¹m, t×nh tr¹ng kh«ng cã ®èi víi ng−êi ph¹m téi l x héi hãa hä - n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù) l kh«ng tr¶ hä vÒ cuéc sèng b×nh th−êng, t¹o ra cÇn thiÕt m cÇn thay thÓ b»ng kh¸i niÖm c¸c ®iÒu kiÖn v kh¶ n¨ng ®Ó hä kh«ng vi t×nh tr¹ng nguy hiÓm cña nh©n th©n v× ph¹m ph¸p luËt h×nh sù n÷a. Do ®ã, cÇn trong x héi bao giê còng cã nh÷ng lo¹i ph¶i c¸ thÓ hãa tèi ®a c¸c ®Æc ®iÓm nh©n ng−êi bÞ coi l nguy hiÓm ®èi víi x héi th©n cña ng−êi ph¹m téi v t¨ng c−êng do nh©n th©n cña hä (lèi sèng, ®Æc ®iÓm vai trß cña thÈm ph¸n trong viÖc lùa chän t©m lÝ hay sinh lÝ) bÞ ¶nh h−ëng bëi c¸c c¸c biÖn ph¸p t¸c ®éng cô thÓ... yÕu tè kh¸c nhau cña t×nh tr¹ng ph¹m téi 4.3. Tãm l¹i, do sù ®a d¹ng v phøc (mÆc dï sù nguy hiÓm ®èi víi x héi cña t¹p cña nh÷ng t− t−ëng v quan ®iÓm hä cã thÓ kh«ng liªn quan g× ®Õn viÖc kh¸c nhau vÒ luËt h×nh sù ® ®−îc h×nh thùc hiÖn téi ph¹m cô thÓ n o c¶). Do ®ã, th nh trong tr−êng ph¸i x héi häc nªn ®Ó b¶o vÖ m×nh, x héi cÇn cè g¾ng ph¸t trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn lÞch sö hiÖn ra hä tr−íc khi hä thùc hiÖn sù x©m kh¸c nhau, tr−êng ph¸i n y ®Òu cã c¸c −u t¹p chÝ luËt häc - 11
  8. nghiªn cøu - trao ®æi ®iÓm v nh−îc ®iÓm nhÊt ®Þnh cña nã. V× hiÖn t−îng sinh häc tån t¹i vÜnh cöu v vËy, khoa häc luËt h×nh sù kh«ng thÓ ®−a kh«ng thay ®æi trong x héi lo i ng−êi ra nhËn xÐt thèng nhÊt vÒ to n bé tr−êng còng nh− trong thÕ giíi ®éng vËt v thùc ph¸i x héi häc nãi chung. vËt. ChÝnh c¸c yÕu tè tù nhiªn - sinh häc 5. Tr−êng ph¸i nh©n chñng häc (chø kh«ng ph¶i m«i tr−êng x héi) ® cã trong khoa häc luËt h×nh sù ¶nh h−ëng quyÕt ®Þnh ®èi víi xö sù cã 5.1. ViÖc nghiªn cøu nh÷ng luËn ®iÓm tÝnh chÊt téi ph¹m cña nh©n th©n. Trong luËt h×nh sù cña tr−êng ph¸i nh©n chñng x héi cã lo¹i ng−êi ®Æc biÖt kh¸c víi häc cho phÐp nªn lªn nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ c«ng d©n b×nh th−êng do b¶n chÊt cña hä b¶n sau: ngay tõ lóc míi sinh ra ® l nh÷ng kÎ + XuÊt hiÖn ë Italia v o nh÷ng n¨m ph¹m téi v kh«ng thÓ c¶i t¹o ®−îc. 70 - 80 cña thÕ kØ XIX, nh÷ng ®¹i diÖn Chóng ta cã thÓ dÔ d ng nhËn biÕt lo¹i cña tr−êng ph¸i nh©n chñng häc bªn c¹nh ng−êi n y b»ng c¸c dÊu hiÖu nh©n chñng ng−êi s¸ng lËp l b¸c sÜ, nh t©m thÇn häc häc ®Æc tr−ng m chØ riªng ë hä míi cã Treraze Lombrozo (1835 - 1909) cã thÈm (vÝ dô: ë nh÷ng kÎ s¸t nh©n - d¸ng ng−êi ph¸n tßa phóc thÈm R.Garofal«, gi¸o s− to cao, r¨ng d i, m«i máng, mòi diÒu luËt h×nh sù E.Ferri còng nh− Firetti v h©u...; ë kÎ trém c¾p - ®«i m¾t th−êng Marro (Italia), Deberre v Labon (Ph¸p), kh«ng ®øng yªn t¹i chç m hay ®¶o qua Bedenhikt v Kuren (§øc). Nh÷ng t− l¹i v Ýt cã r©u quai nãn; ë kÎ ph¹m téi t−ëng ®Çu tiªn cña tr−êng ph¸i nh©n t×nh dôc - m«i d y, tãc d i...). chñng häc ® ®−îc tr×nh b y trong c¸c - Tõ thuyÕt trªn ®©y vÒ t×nh tr¹ng c«ng tr×nh nghiªn cøu nh− Con ng−êi téi ph¹m téi v con ng−êi téi ph¹m, tr−êng ph¹m trong mèi t−¬ng quan víi nh©n ph¸i nh©n chñng häc ® ®−a ra nh÷ng chñng häc, luËt häc v nh tï häc (1876) luËn ®iÓm c¬ b¶n nh−: CÇn c¸ch li vÜnh cña Lomborzo, X héi häc h×nh sù (1881) viÔn khái x héi nh÷ng ng−êi "ngay tõ cña Ferri (®−îc xuÊt b¶n d−íi tªn gäi lóc sinh ra ® l nh÷ng kÎ ph¹m téi" b»ng Nh÷ng triÓn väng míi cña luËt h×nh sù v c¸ch ®−a ®i biÖt xø ®Õn n¬i khæ sai hoÆc tè tông) v Téi ph¹m häc (1885) cña ra ®¶o xa x«i kh«ng cã ng−êi ë. §Ó ng¨n Garofal«. Lombrozo v ®ång nghiÖp cña ngõa téi ph¹m vÒ t×nh dôc, cÇn ph¶i tiªm «ng ® cho ra ®êi T¹p chÝ l−u tr÷ t©m thÇn thuèc h¹n chÕ hoÆc lo¹i bá kh¶ n¨ng häc h×nh sù v nh©n chñng häc h×nh sù ph¹m téi cña nh÷ng kÎ n y còng nh− cña (tõ n¨m 1880) v hä ® tæ chøc c¸c héi nh÷ng ng−êi bÞ coi l t©m thÇn vÒ t×nh nghÞ quèc tÕ vÒ nh©n chñng häc h×nh sù ë dôc. CÇn thay thÕ tßa ¸n víi th nh phÇn l ch©u ¢u (trong thêi k× tõ n¨m 1885 - c¸c luËt gia b»ng ñy ban c¸c gi¸m ®Þnh 1991)(11). viªn víi th nh phÇn l c¸c b¸c sÜ, nh t©m + Dùa trªn nÒn t¶ng triÕt häc cña chñ thÇn häc v c¸c nh t©m thÇn häc x¸c nghÜa duy vËt tÇm th−êng ®ång thêi c¨n ®Þnh xem ë chñ thÓ n o cã ®Æc ®iÓm nh©n cø v o c¸c quan s¸t vÒ nh÷ng ph¹m nh©n chñng häc cña con ng−êi téi ph¹m th× v so s¸nh c¸c sè liÖu nh©n chñng häc quyÕt ®Þnh viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p an cña hä víi nh÷ng ng−êi kh¸c (ng−êi lÝnh, ninh ®èi víi hä. ViÖc thùc hiÖn téi ph¹m sinh viªn...), Lombrozo v nh÷ng ng−êi cña chñ thÓ kh«ng ph¶i l c¨n cø duy nhÊt theo tr−êng ph¸i nh©n chñng häc ® ®Ó truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù m chØ l kh¼ng ®Þnh r»ng: T×nh tr¹ng ph¹m téi l lÝ do ®Ó nghiªn cøu kÜ vÒ t×nh tr¹ng nguy hiÓm nh©n th©n xem nguyªn nh©n cã ph¶i 12 - t¹p chÝ luËt häc
  9. nghiªn cøu - trao ®æi chñ thÓ l con ng−êi téi ph¹m tõ lóc míi tr−êng ph¸i nh©n chñng häc, trong khoa sinh ra kh«ng hay do nguyªn nh©n kh¸c... häc luËt h×nh sù cña mét sè n−íc ® xuÊt + B»ng nh÷ng luËn ®iÓm c¬ b¶n trªn, hiÖn mét sè luËn thuyÕt sinh häc - t©m lÝ tr−êng ph¸i nh©n chñng häc ® phñ nhËn vÒ c¸c nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng ph¹m c¸c kh¸i niÖm, nguyªn t¾c v c¸c chÕ téi m ng−êi ta th−êng gäi l c¸c thuyÕt ®Þnh truyÒn thèng cña luËt h×nh sù (kh¸i "lombrozo míi". Néi dung chñ yÕu cña niÖm cÊu th nh téi ph¹m; sù cÇn thiÕt c¸c thuyÕt n y thÓ hiÖn râ b¶n chÊt phi ph¶i ph©n hãa téi ph¹m v dÊu hiÖu ®Þnh khoa häc (vÝ dô: C¸c gen cña tÝnh chÊt téi khung t¨ng nÆng cña chóng m chØ cÇn ph¹m cã ë mét sè lo¹i ng−êi nhÊt ®Þnh ph©n lo¹i nh÷ng ng−êi ph¹m téi trong bé trong x héi, chóng mang ®Æc tÝnh di luËt h×nh sù c¨n cø v o t×nh tr¹ng nguy truyÒn v cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn nhiÒu thÕ hiÓm cña nh©n th©n hä; t×nh tr¹ng kh«ng hÖ kÕ tiÕp nhau)./. cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù nh− l tiÒn ®Ò cÇn thiÕt cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù, (1).Xem: F.M. Resetnhik«p, HÖ thèng ph¸p luËt cña c¸c nh n−íc trªn thÕ giíi. S¸ch tra cøu. Nxb. S¸ch nguyªn t¾c ph¸p chÕ (nullum crimen, ph¸p lÝ, M.1993, tr.105 (tiÕng Nga). nulla poena sine lege), nguyªn t¾c lçi, (2).Xem: S. Montesquieu, C¸c t¸c phÈm chän läc. nguyªn t¾c c«ng minh, chÕ ®Þnh vÒ c¸c Nxb. S¸ch chÝnh trÞ quèc gia, M.1955 (tiÕng Nga). (3).Xem: G.P. Mar¸t, §Ò c−¬ng lËp ph¸p h×nh sù. giai ®o¹n thùc hiÖn téi ph¹m, chÕ ®Þnh Nxb. Ph¸p lÝ quèc gia, M.1951 (tiÕng Nga). ®ång ph¹m...). (4).Xem: Volte, C¸c t¸c phÈm chän läc vÒ luËt h×nh sù v + Ngo i mét sè −u ®iÓm nhÊt ®Þnh tè tông. Nxb. Ph¸p lÝ quèc gia, M.1956 (tiÕng Nga). (5).Xem: Tr. Beccaria, VÒ téi ph¹m v h×nh ph¹t. kh«ng thÓ phñ nhËn (nh− viÖc chó träng (dÞch tõ tiÕng Italia v hiÖu ®Ýnh cña gi¸o s− M.M. nghiªn cøu c¸c nguyªn nh©n cña t×nh Ixaev). Nxb. Ph¸p lÝ quèc gia, M.1939 (tiÕng Nga). (6).Xem: F.M. Restnhik«v, Beccaria - tõ lÞch sö t− tr¹ng ph¹m téi cña tr−êng ph¸i nh©n t−ëng chÝnh trÞ v ph¸p luËt. Nxb. S¸ch ph¸p lÝ, chñng häc ® dÉn ®Õn sù xuÊt hiÖn ng nh M.1987, tr.5 (tiÕng Nga) khoa häc míi, ®éc lËp v cã quan hÖ mËt (7).Xem: A.A. Pi«nk«vxki, Häc thuyÕt cña Hªghen vÒ nh n−íc v ph¸p luËt v lÝ luËn luËt h×nh sù. Nxb. thiÕt víi ng nh luËt h×nh sù - ng nh téi S¸ch ph¸p lÝ quèc gia, M.1963 (tiÕng Nga); Nxb. ph¹m häc, cÇn ph¶i tÝnh ®Õn c¸c ®Æc ®iÓm PAIMX M.1993 (tiÕng Nga). y - sinh häc, ph©n tÝch c¸c thuéc tÝnh v (8).Xem: A. Phoi¬b¾c, LuËt h×nh sù. Xanh PªtÐcbua, 1810 (tiÕng Nga). tr¹ng th¸i vÒ t©m lÝ cña ng−êi ph¹m téi (9).Xem: F. List, Téi ph¹m l mét hiÖn t−îng x héi khi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm h×nh bÖnh lÝ. Xanh PªtÐcbua, 1990 (tiÕng Nga); S¸ch gi¸o sù), nãi chung, néi dung chñ yÕu trong khoa luËt h×nh sù. PhÇn chung. M.1903 (tiÕng Nga); V.V. Przevanxki, Gi¸o s− F. List v nh÷ng quan ®iÓm nh÷ng luËn ®iÓm c¬ b¶n nªu trªn cña c¬ b¶n cña «ng vÒ téi ph¹m v h×nh ph¹t. Xanh tr−êng ph¸i nh©n chñng häc ® cho chóng PªtÐcbua, 1905 (tiÕng Nga). (10).Xem: M. Ansel, Sù tù vÖ x héi míi (phong tr o ta thÊy râ b¶n chÊt ph¶n ®éng cña nã m nh©n ®¹o trong chÝnh s¸ch h×nh sù). DÞch tõ tiÕng cïng víi c¸c thuyÕt ph©n biÖt chñng téc Ph¸p. Nxb. S¸ch ph¸p lÝ, M.1970 (tiÕng Nga). kh¸c ® ®−îc c¸c tËp ®o n ph¶n ®éng cña (11).Xem: F.M.Resetnhik«v, LuËt h×nh sù cña c¸c n−íc t− s¶n. QuyÓn thø II - Tr−êng ph¸i cæ ®iÓn v xu Mótx«lini v HÝtle sö dông réng r i ë h−íng nh©n chñng häc - x héi häc. Nxb. Tr−êng ®¹i Itali v §øc ®Ó ngôy biÖn cho c¸c cuéc häc tæng hîp h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc, M.1966 t n s¸t v ® n ¸p h ng lo¹t nh÷ng ng−êi (tiÕng Nga). v« téi chØ v× c¸c lÝ do s¾c téc hoÆc tr¸i quan ®iÓm vÒ chÝnh trÞ trong thêi k× cÇm quyÒn cña bän ph¸t xÝt nh÷ng n¨m 30 - 40 cña thÕ kØ XX. 5.2. HiÖn nay, trªn nÒn t¶ng cña t¹p chÝ luËt häc - 13
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1468 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
19=>1