intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo "Những sửa đổi, bổ sung cơ bản về giám đốc thẩm trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

54
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Những sửa đổi, bổ sung cơ bản về giám đốc thẩm trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 Vấn đề công vụ và công chức ở Việt Nam hiện nay còn quá nhiều điều cần phải xem xét lại. Công chức Việt Nam thường đi làm chính trị và các nhà chính trị lại làm việc của các công chức, không có sự phân biệt rạch ròi giữa chính trị và hành chính. Công chức hành chính cần phải có kiến thức chuyên môn và công nghệ hành chính bên cạnh kiến thức về lí luận chính trị....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Những sửa đổi, bổ sung cơ bản về giám đốc thẩm trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 "

  1. ®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 ThS. Phan Thanh Mai * 1. Giám c th m là giai o n c bi t chung c a t t ng hình s . trong t t ng hình s , trong giai o n này, toà 2. Các quy ph m pháp lu t v giám c án xem xét l i b n án ho c quy t nh ã có th m ã ư c hình thành và phát tri n trong hi u l c pháp lu t nhưng b kháng ngh vì th i gian dài, phù h p v i c i m xã h i và phát hi n có vi ph m pháp lu t nghiêm tr ng nhi m v cách m ng c a Nhà nư c ta trong trong x lí v án. M c ích c a giám c t ng giai o n l ch s khác nhau. Trư c khi th m nh m ki m tra tính h p pháp và có căn mi n B c ư c gi i phóng năm 1954 do hoàn c c a b n án ho c quy t nh ã có hi u l c c nh chi n tranh nên các quy ph m pháp lu t pháp lu t, phát hi n nh ng sai l m, thi u sót t t ng trong th i kì này ch y u t p trung trong vi c gi i quy t v án c a toà án c p vào vi c th c hi n chuyên chính v i nh ng dư i, ưa ra nh ng quy t nh nh m kh c i tư ng ph n cách m ng, thù trong gi c ph c nh ng sai l m, thi u sót ó, m b o ngoài và mang tính ch t c p bách, th i m c ích c a vi c xét x úng ngư i, úng chi n. Các v án hình s v các v ph m t i t i, úng pháp lu t. Qua ó, m b o s công v chính tr ư c xét x sơ th m và chung b ng c a pháp lu t, b o v l i ích c a Nhà th m có hi u l c thi hành ngay (S c l nh s nư c cũng như m b o quy n dân ch c a 21 ngày 14/2/1946 và S c l nh s 156/SL công dân. Vi c xét l i nh ng b n án và quy t ngày 17/11/1950). Ngay c nguyên t c hai nh ã có hi u l c pháp lu t, khi ã qua hai c p xét x còn chưa có i u ki n mb o c p xét x sơ th m, phúc th m, có th ang nên th c hi n m t cách tri t vi c xét l i thi hành án ho c ã thi hành án xong là v n b n án, quy t nh có hi u l c pháp lu t h t s c quan tr ng, òi h i vi c giám c chưa ư c t ra. th m ph i m b o tính có căn c và tính h p Sau khi mi n B c gi i phóng, ng và pháp cao, các quy t nh c a c p giám c Nhà nư c ch trương m r ng dân ch th c th m ph i có tính hư ng d n cho ho t ng t thi hành án và gi i quy t khi u n i c a xét x c a toà án c p dư i. nhân dân phát hi n nhi u sai sót trong các b n Do tính ch t quan tr ng c a giám c án ã có hi u l c pháp lu t (nh t là nh ng v th m trong t t ng hình s , vì v y, òi h i các án xét x trong th i kì c i cách ru ng t) quy nh c a lu t t t ng hình s v giám c nhi u ngư i ã b k t án oan sai. Vì v y, v n th m ph i toàn di n, y , h p lí và áp ng ư c yêu c u th c ti n c a ho t ng * Gi ng viên chính Khoa lu t hình s giám c th m, góp ph n th c hi n nhi m v Trư ng i h c lu t Hà N i 52 T¹p chÝ luËt häc
  2. ®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 xét l i b n án, quy t nh ã có hi u l c s a i, b sung phù h p v i tình hình xã pháp lu t có sai l m ã ư c t ra và ư c h i ã có nhi u thay i phù h p v i yêu c u, c p trong m t s văn b n pháp lu t như nhi m v c a c i cách kinh t , c i cách hành Thông tư s 02/TT ngày 13/1/1959 và Thông chính, c i cách tư pháp. Ngày 26/11/2003, tư s 04/TT ngày 3/2/1959. Vi c xét l i này Qu c h i nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa ch ư c áp d ng trong m t s trư ng h p Vi t Nam khoá XI, kì h p th tư ã thông nh t nh. T năm 1960 n trư c khi có B qua B lu t t t ng hình s , có hi u l c ngày lu t t t ng hình s , quy nh c a pháp lu t 1/7/2004. Trong B lu t này, th t c giám v giám c th m ngày càng y , hoàn c th m ư c quy nh ph n th sáu, thi n hơn. Các quy nh này ư c quy nh chương XXX, g m 18 i u, t i u 272 n trong Lu t t ch c toà án nhân dân và Lu t t i u 289. Trong ó, ch gi nguyên b n i u, ch c vi n ki m sát nhân dân (năm 1960 và b m t i u quy nh lu t cũ, các i u lu t năm 1981) và trong các văn b n pháp lu t còn l i u ư c s a i, b sung. khác như: Pháp l nh s 23/3/1961; Thông tư 3. Nh ng s a i cơ b n v th t c giám s 2397-TA ngày 22/12/1961; Thông tư s c th m trong B lu t t t ng hình s năm 06-TATC ngày 23/7/1964... Theo các văn b n 2003 là nh ng v n cơ b n sau ây: pháp lu t này, chưa có s phân bi t giám c - Quy t nh c a h i ng th m phán Toà th m và tái th m và ch có Toà án nhân dân án nhân dân t i cao không b kháng ngh t i cao th c hi n vi c giám c th m. Quy n giám c th m h n c a Toà án nhân dân t i cao khi xét l i Trư c ây, theo i u 244 B lu t t t ng b n án, quy t nh ã có hi u l c pháp lu t và hình s năm 1988 quy nh chánh án Toà án các v n khác cũng ư c quy nh rõ ràng, nhân dân t i cao và vi n trư ng Vi n ki m sát (1) c th . nhân dân t i cao có quy n kháng ngh b n án B lu t t t ng hình s năm 1988 ra i ho c quy t nh ã có hi u l c pháp lu t c a ánh d u s phát tri n c a pháp lu t t t ng toà án các c p, không h n ch i v i quy t hình s . L n u tiên các quy ph m pháp lu t nh giám c th m c a b t kì c p nào. V v giám c th m ư c pháp i n hoá và m t lí lu n, quy nh này mâu thu n v i quy ư c quy nh chi ti t chương XXIX c a nh t i i u 21 Lu t t ch c toà án nhân dân B lu t t t ng hình s năm 1988. Trong b năm 2002: "H i ng th m phán Toà án nhân lu t này, các quy nh v giám c th m ã dân t i cao là cơ quan xét x cao nh t theo ư c quy nh m t cách có h th ng, y th t c giám c th m", không xác nh và khoa h c áp ng yêu c u c a th c ti n ư c " i m d ng" cho trình t giám c xét x . Qua hơn 10 năm th c hi n, B lu t th m, d n n th c t vi c gi i quy t v án này m c dù ã ư c s a i, b sung vào b kéo dài và trình t t t ng b l p l i nhi u nh ng năm 1990, 1992, 2000 nhưng các quy l n. gi i quy t nh ng vư ng m c này, nh c a pháp lu t v giám c th m cũng ã i u 275 B lu t t t ng hình s năm 2003 b c l nh ng thi u sót, như c i m c n ư c ã quy nh rõ: "Chánh án Tòa án nhân dân T¹p chÝ luËt häc 53
  3. ®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 t i cao và vi n trư ng Vi n ki m sát nhân dân hình thành nh ng quan i m, nh ng nh n t i cao có quy n kháng ngh b n án ho c nh, nh ng ánh giá c a mình i v i v án, quy t nh ã có hi u l c pháp lu t c a tòa khi gi i quy t l i v án ó, h ã có nh ki n án các c p, tr quy t nh c a h i ng th m trư c, không th m b o vô tư trong khi làm phán Tòa án nhân dân t i cao". nhi m v . - Th m quy n giám c th m ( i u 279) Th hai, B lu t t t ng hình s năm quy nh v th m quy n giám c th m trong 2003 ã b sung quy nh v th m quy n B lu t t t ng hình s năm 2003 có hai thay giám c th m i v i nh ng b n án ho c i l n. quy t nh ã có hi u l c pháp lu t v cùng Th nh t, b m t c p giám c th m ó m t v án hình s thu c th m quy n giám là u ban th m phán Toà án nhân dân t i cao. c th m c a các c p khác nhau. S thay i này m b o yêu c u c i cách V n này chưa ư c quy nh trong B tư pháp và phù h p v i quy nh t i i u 18 lu t t t ng hình s năm 1988. Theo quy nh Lu t t ch c toà án nhân dân năm 2002. trư c ây, th m quy n giám c th m luôn Vi c quy nh quá nhi u c p có th m thu c v toà án c p trên tr c ti p c a toà án quy n giám c th m làm cho trình t gi i ã ra b n án ho c quy t nh có hi u l c pháp quy t v án b kéo dài m t cách không c n lu t quy nh này ã gây nhi u vư ng m c thi t. M t khác, vi c quy nh u ban th m trong th c t áp d ng. Quy nh này ch phù phán Toà án nhân dân t i cao có quy n giám h p v i nh ng v án mà ch có m t b n án có c th m còn d n n s b t h p lí trong vi c hi u l c pháp lu t. Trong trư ng h p v án th c hi n. Theo quy nh trư c ây c a Lu t ph c t p có nhi u b cáo ho c b cáo ph m t ch c toà án nhân dân năm 1992, các thành nhi u t i khác nhau và ph i qua nhi u c p xét viên c a u ban th m phán Toà án nhân dân x như sơ th m, phúc th m ho c ã qua giám t i cao ng th i là các thành viên c a h i c th m. Vi c phúc th m, giám c th m l i ng th m phán c a Toà án nhân dân t i cao i v i t ng ph n c a b n án thì s phát sinh và chi m a s trong h i ng th m phán Toà nhi u b n án có hi u l c pháp lu t và vi c án nhân dân t i cao. S thành viên tham gia giám c th m các b n án này l i thu c th m h i ng giám c th m ph i chi m ít nh t quy n c a nhi u c p toà án khác nhau. hai ph n ba t ng s các thành viên c a h i Ví d , toà án c p huy n xét x sơ th m A ng th m phán. Như v y, không th tránh và B tr m c p tài s n theo kho n 2 i u 138 kh i tình tr ng th m phán ã giám c th m B lu t hình s . Sau khi xét x sơ th m, ch v án t i u ban th m phán Toà án nhân dân có A kháng cáo xin gi m hình ph t. Toà án t i cao l i ti p t c tham gia giám c th m v c p t nh xét x phúc th m xem xét th y có án ó m t l n n a t i h i ng th m phán. căn c nên ã gi m hình ph t cho A không i u ó là không m b o nguyên t c m gi m hình ph t cho B vì không có căn c . V b o s vô tư c a nh ng ngư i ti n hành t án này có hai b n án có hi u l c pháp lu t ó t ng. Khi ã gi i quy t v án, th m phán ã là ph n b n án sơ th m không b kháng cáo, 54 T¹p chÝ luËt häc
  4. ®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 kháng ngh i v i B và b n án phúc th m không có i u ki n kh c ph c. Kh ng nh i v i B. Theo nguyên t c th m quy n giám giám c th m không xét x v n i dung v c th m thu c v toà án c p trên tr c ti p thì án mà ch ki m tra tính h p pháp và có căn c n u c hai b n án này u b kháng ngh giám c a các b n án và quy t nh ã có hi u l c c th m thì toà án c p t nh s giám c th m pháp lu t. ph n b n án sơ th m và toà hình s Toà án - Chu n b phiên toà giám c th m và nhân dân t i cao s giám c th m b n án th t c phiên toà giám c th m ( i u 282) phúc th m. Quy nh này làm cho vi c gi i Th t c phiên toà giám c th m theo quy t v án ph c t p và kéo dài vì ph i ch quy nh t i i u 251 B lu t t t ng hình s toà án này giám c th m xong, toà án khác năm 1988 quy nh r t sơ sài, không quy nh m i có h sơ v án giám c th m. Hơn c th trình t các th t c ph i ti n hành t i n a, vi c hai c p toà án cùng giám c th m phiên toà giám c th m. i u ó d n n m t v án cũng h n ch vi c xét l i toàn b vi c không th ng nh t, tuỳ ti n trong th c t v án m t cách toàn di n. áp d ng. Không ch các toà án khác nhau có Quy nh m i t i kho n 4 i u 279 B cách ti n hành khác nhau mà ngay c trong lu t t t ng hình s làm cho vi c giám c cùng m t toà, cách ti n hành các phiên toà th m linh ho t hơn và kh c ph c nh ng giám c th m cũng không th ng nh t. i u vư ng m c nói trên. 282 B lu t t t ng hình s m i ã quy nh - Th m quy n c a h i ng giám c th m c th hơn v trình t phiên toà giám c Th m quy n c a h i ng giám c th m th m và b sung quy nh v th t c bi u ã có m t s a i cơ b n, ó là không ti p t c quy t c a h i ng giám c th m ( i u 281, quy nh quy n s a b n án ho c quy t nh kho n 2 nên chuy n sang i u 282). Ph i ã có hi u l c pháp lu t. bi u quy t theo trình t nh ng ý ki n ng ý V n h i ng giám c th m có ư c v i kháng ngh , nh ng ý ki n không ng ý quy n s a án hay không là v n ã t ng v i kháng ngh . N u không có lo i ý ki n nào ư c r t nhi u các nhà khoa h c và th c ti n ư c quá n a t ng s thành viên u ban th m c p v i nh ng quan i m khác nhau. Theo phán, h i ng th m phán bi u quy t tán quy nh t i i u 285 B lu t t t ng hình s thành thì ph i hoãn phiên toà. Trong th i h n năm 2003, h i ng giám c th m không có 30 ngày, k t ngày ra quy t nh hoãn phiên quy n s a b n án ho c quy t nh ã có hi u toà thì u ban th m phán, h i ng th m phán l c pháp lu t là phù h p tinh th n c i cách tư ph i m phiên toà xét x l i v án v i s pháp, m b o th c hi n nguyên t c hai c p tham gia c a toàn th các thành viên. xét x ã ư c quy nh t i i u 11 Lu t t i u 282 B lu t t t ng hình s năm ch c toà án nhân dân và B lu t t t ng hình 2003 cũng quy nh thêm v chu n b phiên s năm 2003 ( i u 20) tránh s hi u l m toà giám c th m. Công tác chu n b phiên giám c th m là c p xét x th ba và tránh toà có ý nghĩa r t quan tr ng n ch t lư ng, tình tr ng quy t nh giám c th m s a sai hi u qu c a phiên toà. Vì v y, c n ph i quy T¹p chÝ luËt häc 55
  5. ®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 nh rõ v th t c chu n b phiên toà, xác nh ng ph n c a b n án, quy t nh sơ th m nh rõ trách nhi m cá nhân c a ngư i ư c c a toà án không b kháng cáo kháng ngh thì giao làm b n thuy t trình tóm t t n i dung có hi u l c pháp lu t k t ngày h t th i h n v án và các b n án, quy t nh c a các c p kháng cáo, kháng ngh "; kho n 3 i u 248 toà án, n i dung kháng ngh . Quy nh rõ v quy nh: "B n án phúc th m có hi u l c pháp th i h n mà b n thuy t trình này ph i ư c lu t k t ngày tuyên án"; kho n 2 i u 253 g i trư c cho các thành viên h i ng ch m quy nh: "Quy t nh phúc th m có hi u l c nh t là 7 ngày trư c ngày m phiên toà giám pháp lu t k t ngày ra quy t nh". Nh ng c th m. quy nh này không n m trong chương XXX - Quy nh rõ th i i m phát sinh hi u l c nhưng có liên quan m t thi t n quy nh v c a các b n án và ngư i quy t nh, làm cơ s cho vi c xác nh th i h n kháng ngh th i h n kháng ngh giám c th m nên chúng giám c th m. tôi cũng trình bày trong bài này. i tư ng c a kháng ngh giám c th m 4. Ngoài nh ng s a i, b sung cơ b n là nh ng b n án, quy t nh ã có hi u l c nói trên. B lu t t t ng hình s năm 2003 pháp lu t. Th i h n kháng ngh giám c còn có nh ng s a i, b sung khác nhau như th m trong trư ng h p theo hư ng không có b sung quy nh v vi c giao quy t nh giám c th m. Trong th i h n 20 ngày k t l i cho ngư i b k t án là m t năm, k t ngày ra quy t nh, h i ng giám c th m ngày b n án có hi u l c pháp lu t. Vi c xác ph i g i quy t nh giám c th m cho ngư i nh t i th i i m phát sinh hi u l c c a các b k t án, ngư i kháng ngh , toà án, vi n ki m b n án, quy t nh là r t quan tr ng xác sát, cơ quan i u tra nơi ã x sơ th m, ngư i nh th i h n kháng ngh giám c th m. có quy n l i nghĩa v liên quan n vi c Trong B lu t t t ng hình s năm 1988 chưa kháng ngh ho c i di n h p pháp c a h . quy nh rõ ràng v th i i m b n án sơ th m Cơ quan thi hành án dân s có th m quy n không b kháng cáo, kháng ngh và b n án thông báo b ng văn b n cho chính quy n xã, quy t nh phúc th m có hi u l c khi nào, phư ng, th tr n ho c cơ quan t ch c nơi d n n nh ng quan i m khoa h c không ngư i b k t án cư trú ho c làm vi c. B lu t th ng nh t và khó khăn trong vi c áp d ng t t ng hình s năm 2003 s a i th i h n tr vào th c ti n giám c th m. Trong B lu t h sơ cho vi n ki m sát cùng c p i u tra t t ng hình s năm 2003 nh ng thi u sót t 5 ngày lên 15 ngày cho phù h p, tránh vi c trên ã ư c kh c ph c. Kho n 2 i u 238 th i h n b vư t quá. B sung thêm th i h n quy nh: "B n án sơ th m có hi u l c pháp chuy n h sơ cho toà án xét x l i là 15 lu t k t ngày toà án c p phúc th m ra ngày t ngày ra quy t nh, th i h n tr l i v quy t nh ình ch vi c xét x phúc th m"; vi c không kháng ngh là trư c khi h t th i h n kháng ngh . Nh ng s a i, b sung v i u 240 quy nh: "B n án, quy t nh và 56 T¹p chÝ luËt häc
  6. ®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 th i h n này nh m m b o vi c gi i quy t v nâng cao ch t lư ng hi u qu c a giám c án không b kéo dài theo úng th i h n c th th m hay không, cũng c n ph i ư c ch ng và th ng nh t, nâng cao trách nhi m c a h i minh thêm qua th c ti n áp d ng trong th i ng giám c th m và nh ng ngư i có th m gian t i. Và còn nhi u v n khác c n ph i quy n kháng ngh giám c th m. ư c nghiên c u thêm nh ng quy nh 5. Nh ng s a i, b sung trên ây là pháp lu t v giám c th m ngày càng phát nh ng s a i, b sung cơ b n v th t c tri n và hoàn thi n./. giám c th m. Nh ng quy nh m i này có th c s áp ng yêu c u c a c i cách tư pháp (1). Xem:"T p h th ng hoá lu t l v t t ng hình s ". và th c ti n giám c th m hay không, có Toà án nhân dân t i cao - 1976, tr. 234 - 242. Bé luËt tè tông h×nh sù... (Ti p theo trang 20) Vi c giao nh n, chuy n giao tài li u, chuy n cho phía nư c ngoài cùng h sơ v v t liên quan n v án ư c quy nh t i án, cơ quan ti n hành t t ng c a Vi t Nam i u 346 BLTTHS năm 2003. Vi c c n cung c p biên b n mô t , b n nh cho cơ chuy n giao tài li u, v t, ti n liên quan ti n hành t t ng nư c ngoài. Ti n liên quan n v án ư c ti n hành theo quy quan n v án cũng không ư c chuy n nh c a các i u ư c qu c t mà nư c giao cho các cơ quan ti n hành t t ng nư c CHXHCN Vi t Nam kí k t ho c gia ngoài n u nó thu c s h u c a Nhà nư c, nh p, theo quy nh c a BLTTHS và các t ch c xã h i và công dân Vi t Nam. pháp lu t c a nư c CHXHCN Vi t Nam. Nghiên c u các quy nh c a BLTTHS Theo các quy nh c a pháp lu t hi n năm 2003 v h p tác qu c t trong ho t hành c a nư c ta, các tài li u thu c bí ng t t ng hình s th y r ng các quy m t quân s , bí m t công tác ho c bí m t nh ó m i ch gi vai trò t n n móng qu c gia không ư c ti t l nên cũng cho vi c h p tác gi a cơ quan t t ng hình không th ư c chuy n giao cho nư c s c a nư c ta v i cơ quan tương ng c a ngoài cùng v i h sơ v án. Các v t nư c ngoài. Thi t nghĩ, th c hi n h p m c dù là v t ch ng ho c liên quan n tác qu c t trong ho t ng t t ng hình v án (thí d : Vũ khí, ma tuý, c ) s , c n thi t ph i có m t h th ng các văn nhưng b c m mang qua biên gi i cũng b n hư ng d n gi i thích kèm theo không th ư c chuy n giao cho cơ quan BLTTHS ư c ban hành d n d n căn c ti n hành t t ng nư c ngoài. i v i vào kinh nghi m th c ti n c a các cơ quan nh ng v t ch ng n u không th ư c ti n hành t t ng./. T¹p chÝ luËt häc 57
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2