Báo cáo Quản lý đô thị trong bảo tồn và quản lý vườn hoa/ sân chơi khu dân cư trong các quận nội đô Hà Nội

Quản lý đô thị<br /> trong bảo tồn và quản lý<br /> vườn hoa/ sân chơi khu dân cư<br /> trong các quận nội đô Hà Nội<br /> <br /> Tác giả: Nguyễn Thị Hiền<br /> <br /> Hà Nội, tháng 3 năm 2015<br /> <br /> Nhóm nghiên cứu<br /> Nguyễn Thị Hiền – Nghiên cứu viên chính, người viết báo cáo<br /> Trần Huy Ánh – Nghiên cứu viên<br /> Trần Thị Mỹ Dung – Nghiên cứu viên<br /> Trần Thị Kiều Thanh Hà – Nghiên cứu viên<br /> Đinh Đăng Hải – Nghiên cứu viên<br /> Người hiệu đính:<br /> Kristie Daniel<br /> Debra Efroymson<br /> <br /> Nghiên cứu này do Quỹ Châu Á tài trợ.<br /> Các nhận định trong báo cáo này hoàn toàn là của tác giả,<br /> không nhất thiết thể hiện quan điểm của Quỹ Châu Á.<br /> <br /> i<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Danh mục các hình ............................................................................................................................. v<br /> Danh mục các bảng ............................................................................................................................ v<br /> Danh mục viết tắt ............................................................................................................................. vi<br /> Tóm tắt............................................................................................................................................ vii<br /> 1.<br /> <br /> Giới thiệu ...................................................................................................................................1<br /> 1.1.<br /> 1.2.<br /> <br /> Mục tiêu ..........................................................................................................................2<br /> <br /> 1.3.<br /> 2.<br /> <br /> Cơ sở ..............................................................................................................................1<br /> <br /> Cách tiếp cận và phương pháp luận .................................................................................3<br /> <br /> Khung pháp lý.............................................................................................................................4<br /> 2.1.<br /> <br /> Các chính sách của chính phủ ...........................................................................................4<br /> <br /> Chính quyền thành phố đã chủ động xây dựng Thủ đô thành thành phố xanh và lành mạnh vì người dân.4<br /> Chồng chéo, cạnh tranh, kẽ hở và mâu thuẫn giữa các chính sách ...............................................................6<br /> Biện pháp chính sách chưa đủ để đạt được các mục tiêu về vườn hoa/sân chơi khu dân cư ......................7<br /> Thành phố Hà Nội thiếu một chương trình nâng cấp đô thị toàn diện, trong đó quy hoạch cây xanh là một<br /> phần không thể tách rời .................................................................................................................................8<br /> 2.2.<br /> <br /> Quy định luật pháp ..........................................................................................................8<br /> <br /> Hệ thống pháp luật về quy hoạch đô thị đang tiến bộ nhằm đáp ứng với các thay đổi ................................8<br /> Hướng dẫn quy hoạch chưa đủ hoặc thiếu thực tế cho vườn hoa/sân chơi trong các khu ở cũ ..................9<br /> Các thuật ngữ thiếu nhất quán trong các văn bản quy phạm pháp luật ..................................................... 10<br /> Quy định về quản lý nhà chung cư chưa tạo điều kiện cho địa điểm hội họp/vui chơi .............................. 11<br /> Thiếu minh bạch trong quản lý đất công ..................................................................................................... 11<br /> Qúa trình quy hoạch đô thị thiếu sự tham gia của người dân .................................................................... 13<br /> 3.<br /> <br /> Phân tích các bên liên quan ....................................................................................................... 15<br /> 3.1.<br /> <br /> Cơ cấu tổ chức chính quyền............................................................................................ 15<br /> <br /> Cơ chế quy hoạch và quản lý cây xanh chưa đề cập đến vai trò của chính quyền cấp phường, trong khi họ<br /> đang thực sự quản lý vườn hoa/sân chơi khu dân cư................................................................................. 15<br /> Chồng chéo về chức năng và thiếu sự điều phối/hợp tác giữa các ngành và các cấp chính quyền trong quy<br /> hoạch và quản lý vườn hoa/sân chơi khu dân cư ....................................................................................... 17<br /> Nhận thức của chính quyền về tầm quan trọng của vườn hoa/sân chơi khu dân cư chưa cao ................. 18<br /> Thiếu một cơ quan quản lý hệ thống thông tin tích hợp của thành phố .................................................... 19<br /> 3.2.<br /> <br /> Người dân ..................................................................................................................... 20<br /> <br /> ii<br /> <br /> Người dân có nhận thức tốt về giá trị của vườn hoa/sân chơi khu dân cư ................................................ 20<br /> Người dân biết rõ đất công đang được sử dụng và có thể được sử dụng tốt nhất như thế nào ............... 21<br /> Người dân thiếu cơ hội để tham gia đầy đủ................................................................................................ 21<br /> 3.3.<br /> <br /> Các bên liên quan khác .................................................................................................. 21<br /> <br /> 3.3.1. Các tổ chức chính trị-xã hội ............................................................................................ 21<br /> Các tổ chức chính trị-xã hội chưa phát huy đầy đủ vai trò giám sát ........................................................... 22<br /> 3.3.2. Các tổ chức phi chính phủ trong nước ............................................................................ 22<br /> Các tổ chức phi chính phủ trong nước có ảnh hưởng hạn chế tới chính sách ............................................ 22<br /> 3.3.3. Các cơ quan nghiên cứu ................................................................................................. 23<br /> Các viện thuộc Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong đề xuất chính sách, chứ không phải là các cơ<br /> quan độc lập ................................................................................................................................................ 23<br /> 3.3.4. Các cơ sở đào tạo .......................................................................................................... 23<br /> Các cơ sở đào tạo cung cấp kiến thức hạn chế về quy hoạch và quản lý cây xanh khu dân cư .................. 23<br /> 3.3.5. Các cơ quan truyền thông .............................................................................................. 23<br /> Truyền thông thúc đẩy các không gian công cộng chưa có hệ thống ......................................................... 23<br /> 3.3.6. Các tổ chức quốc tế ........................................................................................................ 23<br /> Ít tổ chức quốc tế quan tâm tới vườn hoa/sân chơi khu dân cư ................................................................ 23<br /> 3.3.7. Khu vực tư nhân ............................................................................................................ 24<br /> Các doanh nghiệp quan tâm đến lợi nhuận nhưng cũng có thể đóng góp xã hội ...................................... 24<br /> 4.<br /> <br /> Hiện trạng vườn hoa/sân chơi khu dân cư tại Hà Nội ................................................................ 25<br /> 4.1.<br /> <br /> Hiện trạng chung ........................................................................................................... 25<br /> <br /> Đất công bị lấn chiếm để sử dụng cá nhân.................................................................................................. 25<br /> Thiếu vườn hoa/sân chơi khu dân cư.......................................................................................................... 26<br /> Vườn hoa/sân chơi khu dân cư hiện có không được quy hoạch/thiết kế/đầu tư/quản lý tốt ................... 32<br /> Đất công còn lại phải đối mặt với sự cạnh tranh của các nhu cầu sử dụng khác nhau ............................... 34<br /> 4.2.<br /> <br /> Hiện trạng trong các khu nhà ở cũ thuộc sở hữu nhà nước ............................................. 35<br /> <br /> Đất công trong các khu nhà ở thuộc sở hữu nhà nước bị lấn chiếm vì lợi ích cá nhân .............................. 35<br /> Các nỗ lực tái phát triển nhà ở thuộc sở hữu nhà nước nhằm tạo quỹ đất công dành cho công viên/sân<br /> chơi vẫn chưa thành công ........................................................................................................................... 36<br /> 4.3.<br /> <br /> Hiện trạng trong các khu nhà ở tự xây ........................................................................... 36<br /> <br /> Các khu nhà ở tự xây thiếu nghiêm trọng đất công để làm vườn hoa/sân chơi......................................... 36<br /> Khu vực nhà ở tự xây khó có thể đạt được mục tiêu về vườn hoa/sân chơi .............................................. 37<br /> <br /> iii<br /> <br /> 4.4.<br /> <br /> Hiện trạng ở trong các "khu đô thị mới"......................................................................... 37<br /> <br /> Vườn hoa/sân chơi không được quy hoạch/đầu tư đầy đủ ....................................................................... 37<br /> Không gian cộng đồng bị lấn chiếm để thu lợi cá nhân............................................................................... 38<br /> 5.<br /> <br /> Một số câu chuyện ................................................................................................................... 39<br /> 5.1.<br /> Đình<br /> <br /> Câu chuyện thứ nhất: Lập bản đồ cộng đồng không gian công cộng - trường hợp của phường Hạ<br /> 39<br /> <br /> 5.2.<br /> <br /> Câu chuyện thứ hai: Hợp tác xã nhà ở Thụy Điển về quản lý nhà chung cư ...................... 43<br /> <br /> 5.3. Câu chuyện thứ ba: Mô hình hợp tác Nhà nước - Người dân - Doanh nghiệp – xây dựng sân chơi ở<br /> phường Thượng Đình ............................................................................................................... 44<br /> 5.4. Câu chuyện thứ tư: Mô hình sáng tạo trong kiến tạo sân chơi - Sân chơi dành cho người nghèo<br /> nhập cư tại Bãi Giữa Sông Hồng................................................................................................ 47<br /> 5.5.<br /> 6.<br /> <br /> Câu chuyện thứ năm: Quyết tâm của lãnh đạo thành phố Hội An trong tạo dựng sân chơi51<br /> <br /> Kết luận và kiến nghị................................................................................................................. 56<br /> 6.1.<br /> <br /> Kết luận......................................................................................................................... 56<br /> <br /> 6.2.<br /> <br /> Kiến nghị ....................................................................................................................... 57<br /> <br /> 6.2.1. Chính quyền trung ương ................................................................................................ 57<br /> Cải thiện chính sách và các quy định pháp luật .......................................................................... 57<br /> Cải thiện quy chuẩn/tiêu chuẩn quy hoạch cây xanh và quy hoạch nâng cấp đô thị .................... 58<br /> 6.2.2. Chính quyền thành phố Hà Nội ....................................................................................... 59<br /> Xây dựng Chương trình nâng cấp đô thị và Kế hoạch hành động nâng cấp đô thị thành phố Hà Nội, trong<br /> đó một mạng lưới vườn hoa/sân chơi khu dân cư là một phần không thể tách rời .................... 59<br /> Bổ sung vào Quy hoạch Cây xanh Hà Nội cây xanh các biện pháp cụ thể để phát triển vườn hoa/sân chơi<br /> khu dân cư ............................................................................................................................... 59<br /> Cải thiện hệ thống quy hoạch và quản lý công viên/ vườn hoa/ sân chơi.................................... 59<br /> Cải thiện quy hoạch và quản lý sử dụng đất để đảm bảo có đất công cho dành cho vườn hoa/sân chơi<br /> khu dân cưi .............................................................................................................................. 60<br /> Thiết lập hệ thống quản lý thông tin thống nhất của thành phố để quy hoạch và quản lý đô thị tốt hơn<br /> 60<br /> Huy động đất có sẵn, các nguồn lực và sáng kiến cho việc tạo ra/cải thiện vườn hoa/sân chơi khu dân cư<br /> 60<br /> 6.2.3. Các bên liên quan khác .................................................................................................. 61<br /> Tài liệu tham khảo ........................................................................................................................... 63<br /> Phụ lục ......................................................................................................................................................... 66<br /> <br /> iv<br /> <br />