intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " So sánh quy trình lập pháp của Thuỵ Điển và Việt Nam"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

66
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

So sánh quy trình lập pháp của Thuỵ Điển và Việt Nam Thay đổi quan niệm về nguồn của pháp luật hình sự theo hướng trên sẽ dẫn đến hai sự thay đổi chính. Đó là thay đổi trong một số quy định của BLHS và thay đổi trong cấu trúc của các luật khác có nội dung liên quan đến vấn đề trách nhiệm hình sự.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " So sánh quy trình lập pháp của Thuỵ Điển và Việt Nam"

  1. nghiªn cøu - trao ®æi Ths. Tµo ThÞ Quyªn * 1. Giai o n xu t sáng ki n l p v v n ư c c p trong báo cáo th m pháp và chu n b d án tra. Th i h n dành cho vi c l y ý ki n góp ý Theo quy nh c a pháp lu t Th y i n, i v i b n báo cáo th m tra ư c quy nh hai nhóm ch th có quy n xu t sáng ki n là 3 tháng. K t qu c a vi c l y ý ki n góp ý l p pháp là Chính ph và ngh sĩ. Trong ó, này ph i ư c trình bày b ng văn b n các ph n l n các sáng ki n l p pháp xu t phát t bên liên quan có th d dàng ti p c n. Chính ph dư i d ng b n d th o ki n ngh Theo quy nh c a pháp lu t Vi t Nam, l p pháp. Trư c khi trình b n d th o ch th có quy n trình sáng ki n l p pháp bao ki n ngh l p pháp ra trư c Ngh vi n, Chính g m Chính ph , i bi u Qu c h i, Tòa án ph ki m tra các phương án l a ch n thông nhân dân t i cao, Vi n Ki m sát nhân dân t i qua m t u ban th m tra do Chính ph ch cao, M t tr n T qu c Vi t Nam và các t nh v i quy trình c bi t. Thành viên U ch c thành viên. Tuy nhiên, cũng như Th y ban th m tra thư ng là các chuyên gia, công i n, Vi t Nam ph n l n các sáng ki n l p ch c nhà nư c ho c chính tr gia. pháp cũng xu t phát t Chính ph . Các cơ K t qu th m tra c a y ban ư c trình quan và cá nhân có quy n sáng ki n l p pháp bày dư i hình th c m t b n báo cáo. Các báo ph i l p báo cáo phân tích chính sách kèm cáo ư c t p h p và xu t b n trong B n báo theo t trình v vi c ban hành văn b n m i cáo chính th c c a Chính ph Th y i n ho c s a i, b sung văn b n hi n hành. (The Swedish Government Offical Reports).(1) Nhưng i m khác bi t Vi t Nam là báo Sau khi y ban th m tra trình b n d cáo phân tích chính sách kèm theo t trình th o ki n ngh và t p h p ý ki n trong b n cơ quan và cá nhân có sáng quy n l p pháp báo cáo, Chính ph chuy n b n báo cáo ó ưa ra không ư c xu t b n công khai thành t i các cơ quan nhà nư c, các t ch c ho c t p tài li u chính th c như Th y i n, do a phương có liên quan l y ý ki n. ây ó không ph i t t c cơ quan, t ch c và cá là giai o n thu hút s quan tâm c a ông nhân công dân u có th ti p c n báo cáo o dư lu n (k c các cá nhân công dân). phân tích chính sách và óng góp ý ki n. Theo quy nh c a lu t pháp Th y i n, b t 2. Giai o n Chính ph xem xét d án c t ch c và cá nhân nào cũng có quy n lu t và trình d th o trư c Qu c h i nh n ư c b n photo báo cáo th m tra và Theo quy nh c a pháp lu t Th y i n, xu t ý ki n c a mình t i Chính ph . Trong sau khi U ban th m tra chuy n báo cáo giai o n này, i di n c a các t ch c phi th m tra t i Chính ph , Chính ph s phê chính ph thư ng có cơ h i i di n tr c ti p v i Chính ph trình bày ý ki n c a mình * H c vi n chính tr qu c gia H Chí Minh t¹p chÝ luËt häc sè 12/2006 37
  2. nghiªn cøu - trao ®æi chu n danh sách các ki n ngh l p pháp và Như v y, Vi t Nam không có cơ quan các ý ki n c a các cơ quan, t ch c ã ư c chuyên trách xem xét tính h p hi n, s phù tham v n. Chính ph trình bày ki n ngh l p h p c a d lu t i v i nh ng văn b n lu t pháp c a mình trong d th o văn b n lu t hi n hành như Th y i n. Tuy nhiên, tính (Government Bill). D lu t s ư c chuy n ch t công vi c c a H i ng l p pháp cũng t i H i ng l p pháp (Council on tương t như vi c th m nh d án lu t c a Legislation). ây là c thù ch có Th y B tư pháp Vi t Nam. Vì v y, cũng như i n. Thành viên c a cơ quan này là các Th y i n, Vi t Nam, vi c th m nh tính th m phán c a Toà án t i cao và Toà án h p hi n và s phù h p v i các văn b n hi n hành chính t i cao.(2) H i ng l p pháp có hành cũng ư c th c hi n trư c khi d án ó trách nhi m th m tra xem d lu t có mâu ư c trình ra Qu c h i. thu n v i văn b n hi n hành nào không và 3. Giai o n th o lu n thông qua d lu t xem xét tính h p hi n c a d lu t. Như v y, Theo quy nh c a pháp lu t Th y i n, cơ quan này th c hi n ch c năng giám sát t t c các d án lu t c a Chính ph , ki n trư c (judicial preview). Tuy nhiên, ý ki n ngh l p pháp c a ngh sĩ trư c khi trình ph i c a H i ng l p pháp (có th là ng ý ư c x p vào chương trình làm vi c c a ho c ph n i d án lu t) có tính ch t tham ngh vi n. M t y ban c a ngh vi n s ư c kh o ch không có giá tr ràng bu c chính phân công xem xét các d án lu t, ki n th c i v i Ngh vi n và Chính ph .(3) ngh v lu t ó. Trong th i gian y ban xem Sau khi nh n ư c k t qu th m tra c a xét, các thành viên c a Ngh vi n cũng có H i ng l p pháp, Chính ph s trình d th yêu c u t ch c di n àn tranh lu n v lu t trư c Qu c h i. d án lu t, ki n ngh v lu t. i v i ki n ngh l p pháp do ngh sĩ Ngh vi n Th y i n bao g m 16 u xu t, ngh sĩ ph i trình ki n ngh c a ban, m i u ban ch u trách nhi m v m t mình dư i d ng sáng ki n l p pháp cá nhân. lĩnh v c ho c m t s lĩnh v c nh t nh. Sáng ki n này có th do m t ngh sĩ ho c Vi c xem xét d lu t Ngh vi n ư c th c m t nhóm ngh sĩ xu t. Pháp lu t Th y hi n b i ngh sĩ các u ban khác nhau. Các i n quy nh rõ ph m vi nh ng v n ngh sĩ n t các ng khác nhau có i ư c c p trong d lu t do ngh sĩ trình. di n t i Ngh vi n. Các ng l n hơn s có Thông thư ng, sáng ki n l p pháp cá nhân nhi u ngh sĩ i di n t i Ngh vi n hơn so ư c trình sau các d lu t c a Chính ph v i các ng nh hơn. Theo cách ó, thành và ph i ư c s h u thu n c a Chính ph . ph n các u ban thư ng ph n ánh tương Theo quy nh c a pháp lu t Vi t Nam, quan quy n l c c a các ng trong Ngh sau khi cơ quan ch trì so n th o trình d án vi n. M i ng có m t nhóm ng viên t i lu t ra trư c Chính ph , Chính ph có trách Ngh vi n là nh ng ngư i có trách nhi m nhi m xem xét, th o lu n t p th và bi u th o lu n và chu n b nh ng v n s ư c quy t theo a s quy t nh trình d án gi i quy t t i các u ban c a Ngh vi n. Ngh lu t ra trư c Qu c h i. sĩ t i các u ban ph i tham kh o ý ki n c a 38 t¹p chÝ luËt häc sè 12/2006
  3. nghiªn cøu - trao ®æi các nhóm ng c a h . Tuy nhiên, th c ch t pháp và các cơ quan h u quan căn c vào ý m i ngh sĩ có m t tư cách cá nhân t i Ngh ki n c a i bi u Qu c h i giúp U ban vi n và không có nguyên t c nào b t bu c thư ng v Qu c h i ch nh lí d án lu t. B n ngh sĩ ph i theo ư ng l i c a ng mình. d án lu t ã ư c ch nh lí s ti p t c ư c Vi c xem xét d lu t u ban ư c th c l y ý ki n t i h i ngh i bi u chuyên trách, hi n trong các phiên h p u ban. Nh m m c ư c th o lu n t i các oàn i bi u Qu c ích thu nh n thêm thông tin và ti p thu ý h i a phương. i v i nh ng d án l n, ki n, u ban thư ng m i các chuyên gia và quan tr ng, d án lu t ph i ư c t ch c l y các i di n c a các t ch c khác nhau tham ý ki n nhân dân m t l n n a trư c khi trình d phiên h p. Phiên h p c a y ban ư c t Qu c h i bi u quy t thông qua. ch c công khai tr trư ng h p c bi t. Như v y, trong giai o n này c a quy Công chúng và các cơ quan thông tin i trình l p pháp Th y i n, d lu t cũng ư c chúng ư c quy n tham d . xem xét kĩ b i m t u ban chuyên trách lĩnh K t qu th o lu n c a y ban ư c th l c có liên quan n n i dung d án. Công hi n trong báo cáo trình ra phiên h p Ngh vi c này tương t v i th t c th m tra ư c vi n. Trong báo cáo ph i nêu rõ nh ng v n ti n hành b i H i ng dân t c và các u ã ư c y ban tán thánh, nh ng v n chưa ban c a Qu c h i Vi t Nam. Quá trình tán thành, ý ki n c a y ban v v n ó. xem xét và th m tra d án lu t c hai quy Báo cáo ư c g i cho ngh sĩ trư c khi Ngh trình l p pháp c a Vi t Nam và Th y i n vi n h p. Trư ng h p a s ngh sĩ tán thành u có t ch c các bu i th o lu n thành ý ki n c a u ban thì ngh vi n ch ti n hành viên c a các u ban trình bày ý ki n. Nhưng bi u quy t thông qua mà không c n th o lu n. i m khác nhau c a hai quy trình trên là Trư ng h p có các ý ki n khác nhau, cu c ch : quy trình l p pháp c a Th y i n áp tranh lu n t i phiên h p s ư c t ch c. d ng th t c rút g n. Th t c này cho phép Theo quy nh c a pháp lu t Vi t Nam: ngh vi n y nhanh ti n thông qua lu t. Sau khi nghe cơ quan, t ch c so n th o d Trong khi ó, Vi t Nam, trình t ti n hành án lu t thuy t trình v d án, y ban c a giai o n này ph c t p và có nhi u công Qu c h i ư c giao th m tra v d án ó báo o n hơn. Sau khi có k t qu th m tra, Qu c cáo th m tra, Qu c h i th o lu n v nh ng h i s t ch c ngay kì h p th nh t th o n i dung cơ b n và nh ng v n l n còn có lu n và cho ý ki n v nh ng n i dung c a d ý ki n khác nhau c a d án. U ban Thư ng lu t. Trên cơ s ti p thu và ch nh lí d án v Qu c h i có trách nhi m ch o oàn thư lu t ã ư c Qu c h i cho ý ki n, U ban kí kì h p t ng h p ý ki n c a i bi u Qu c thư ng v Qu c h i t ch c l y ý ki n t i h i và chu n b nh ng n i dung cơ b n c a H i ngh i bi u chuyên trách, t ch c th o d án lu t trình Qu c h i bi u quy t làm lu n t i các oàn i bi u Qu c h i a cơ s cho vi c ch nh lí. phương và t ch c l y ý ki n nhân dân m t Cơ quan ch trì th m tra, cơ quan trình l n n a i v i nh ng d án l n, quan tr ng, d án, U ban pháp lu t c a Qu c h i, B tư sau ó m i ch nh lí l i toàn b d án trình t¹p chÝ luËt häc sè 12/2006 39
  4. nghiªn cøu - trao ®æi Qu c h i thông qua. Như v y, ư c thông ích nh hư ng hành vi ho c tránh tình tr ng qua b i Qu c h i, d án lu t Vi t Nam vì d án ã ưa vào chương trình nên ph i ph i ư c th o lu n ít nh t hai l n t i hai kì thông qua m t o lu t mang tính tuyên ngôn h p c a Qu c h i. nhi u hơn so v i tính i u ch nh hành vi. Qua vi c so sánh quy trình l p pháp c a - Th hai, nâng cao ch t lư ng c a Qu c h i Vi t Nam và c a Ngh vi n Th y vi c l y ý ki n c a các cơ quan, t ch c và ý i n nêu trên, chúng tôi cho r ng ti p t c ki n nhân dân i v i d án lu t, c n ph i có nâng cao năng l c l p pháp c a Qu c h i k ho ch, th i gian h p lí trong vi c t ch c Vi t Nam, m t trong nh ng bi n pháp quan l y ý ki n c a các cơ quan, t ch c và ý ki n tr ng hi n nay là c i ti n quy trình l p pháp. nhân dân tránh lãng phí v th i gian và Vi c c i ti n này c n ư c ti n hành trên cơ ti n b c mà v n m b o ch t lư ng c a d s k th a nh ng y u t và nh ng khâu h p án; quy nh rõ ràng hơn trách nhi m c a các lí c a quy trình l p pháp hi n có, lo i b cơ quan so n th o trong vi c ti p thu ý ki n nh ng y u t , nh ng khâu không c n thi t, góp ý. có căn c xác nh trách nhi m kém hi u qu ng th i, ti p thu có ch n l c c a các bên có liên quan trong v n này, nh ng y u t khoa h c và thích h p v i i u c n lưu gi t t c nh ng ý ki n góp ý (k c ki n c th c a Vi t Nam trong quy trình l p ng ý và không ng ý v i d án lu t). c pháp c a các qu c gia tiên ti n. Trong s r t bi t, c n xây d ng cơ ch ph n h i vi c l y ý nhi u qu c gia mà Vi t Nam ang ti n hành ki n góp ý. Vi c ph n h i có th ư c th c nghiên c u, h c h i và trao i kinh nghi m, hi n thông qua các hình th c như ăng, phát các b n báo cáo t ng h p ý ki n, báo cáo chúng tôi thi t nghĩ có th v n d ng nh ng gi i trình ti p thu, ch nh lí d th o văn b n kinh nghi m quý báu c a Th y i n. Chúng trên phương ti n thông tin i chúng ho c tôi xin xu t m t s ý ki n sau ây: qua vi c ti p xúc c tri c a i bi u Qu c - Th nh t, c n nh n th c úng n t m h i, qua công tác giám sát c a Qu c h i và quan tr ng c a công o n l p báo cáo phân các cơ quan c a Qu c h i; tích chính sách ngay t giai o n xu t - Th ba, c i ti n quy trình so n th o d sáng ki n l p pháp ưa ra nh ng báo cáo án trên cơ s phân nh rõ trách nhi m c a chính sách c th và khoa h c, làm cơ s cho cơ quan ch trì so n th o, các cơ quan có các ho t ng so n th o văn b n v sau. Các liên quan, ban so n th o và các thành viên cơ quan và cá nhân có quy n xu t sáng c a Chính ph ; tăng cư ng trách nhi m c a ki n l p pháp khi ưa d án lu t vào chương các cơ quan và cá nhân trong vi c so n th o; trình xây d ng lu t ph i kèm theo tài li u (xem ti p trang 67) phân tích chính sách. Các chương trình xây d ng lu t hàng năm ch ư c thông qua khi (1).Xem: www.Riksdagen.se. có tài li u phân tích chính sách s c thuy t (2).Xem: Instrument of Government, Chapter 8, Art ph c. i u ó s góp ph n gi m lãng phí (ti ng Anh). (3). Michael Bogdan: “Swedish law in the new công s c và ti n b c so n th o nh ng văn millennium”, Printed in Sweden by Elanders Gotab, b n chưa rõ v i tư ng i u ch nh và m c Stockholm 2000, tr.80 (ti ng Anh). 40 t¹p chÝ luËt häc sè 12/2006
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2