intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo tiến độ ngành Lâm nghiệp 2006-2010 part 8

Chia sẻ: Asdasd Asda | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:28

121
lượt xem
24
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'báo cáo tiến độ ngành lâm nghiệp 2006-2010 part 8', nông - lâm - ngư, ngư nghiệp phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo tiến độ ngành Lâm nghiệp 2006-2010 part 8

  1. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành S lâm trư ng ã ư c chuy n sang Ch tiêu công ty/ doanh nghi p lâm nghi p (theo Ngh nh 200) và di n tích qu n lý 3.5.3 Tính n năm 2005, c nư c có 365 Lâm trư ng Qu c doanh (LTQD) và công ty lâm nghi p, trong ó có 110 LTQD h ch toán ph thu c và 245 LTQD, công ty lâm nghi p là doanh nghi p thành viên c a các T ng công ty. Tính n năm 2009, th c hi n Ngh nh s 200/2004/N -CP ngày 3/12/2004 c a Chính ph v ti p t c s p x p, i m i và phát tri n LTQD, các t nh, thành ph tr c thu c Trung ương, các t ng công ty Nhà nư c có lâm trư ng thành viên ã xây d ng án “S p x p, i m i và phát tri n lâm trư ng qu c doanh” và trình Th tư ng Chính ph phê duy t. B ng 77: K t qu s p x p LTQD Lâm trư ng/Công STT N i dung ty lâm nghi p I Tru c khi s p x p (12/2005) 365 - Doanh nghi p cl p 243 - S doanh nghi p có ơn v ph thu c 25 -S ơn v ph thu c 97 II Sau s p x p (2009) 1 Doanh nghi p ư c s p x p l i 157 - Công ty, doanh nghi p ho t ng theo Lu t Doanh nghi p, trong 136 ó: + Doanh nghi p có ơn v ph thu c 17 + S ơn v ph thu c 62 - Trung tâm lâm nghi p 4 - Công ty TNHH 1 thành viên 14 - Công ty c ph n 3 2 Ban qu n lý r ng 96 - Do chuy n i t lâm trư ng, công ty lâm nghi p thành ban qu n lý 68 r ng - Tách r ng phòng h t các lâm trư ng, công ty lâm nghi p thành 28 l pm i 3 Gi i th 14 Ngu n: B NN&PTNT, 2009 199 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  2. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành Theo ó, có 157 LTQD chuy n thành công ty lâm nghi p, trong ó 17 công ty có ơn v thành viên ph thu c; s ơn v thành viên ph thu c là 62 ơn v ; 14 công ty trách nhi m h u h n (Công ty TNHH) m t thành viên 100% v n Nhà nư c; 03 công ty c ph n; 4 trung tâm lâm nghi p, 96 Ban qu n lý r ng ư c thành l p ho t ng như ơn v s nghi p có thu, trong ó có 68 Ban qu n lý r ng ư c thành l p t 68 LTQD chuy n i sang và 28 ban qu n lý r ng ư c hình thành do tách di n tích r ng phòng h t các LTQD, công ty lâm nghi p; gi i th 14 LTQD. K t ngày 1/7/2010, nhi u Công ty Lâm nghi p ã chuy n i thành Công ty TNHH m t thành viên do Nhà nư c làm ch s h u v n. 1.1 Di n tích r ng và t r ng LTQD/ công ty lâm nghi p ang qu n lý: Tính n năm 2005, 365 LTQD, công ty lâm nghi p qu n lý 4.081.150,43 ha di n tích t t nhiên, di n tích t lâm nghi p: 3.914683 ha, trong ó t r ng s n xu t: 2.114.933 ha (chi m 54% di n tích t lâm nghi p); t r ng phòng h : 1.686.543 ha (chi m 43%); t r ng c d ng: 32.483 ha (chi m 3%). Tính n năm 2009, 157 công ty lâm nghi p qu n lý: 2.190.400 ha; 96 Ban qu n lý r ng ư c thành l p sau khi s p x p l i LTQD qu n lý 1.140.145 ha. Như v y, bình quân 1 công ty lâm nghi p qu n lý kho ng 14.471 ha t t nhiên. Di n tích t chuy n giao cho a phương, sau khi s p x p l i LTQD (2005-2009), kho ng 0,5 tri u ha và chuy n giao cho các ban qu n lý r ng m i là 1,2 tri u ha. B ng 78: Di n tích t ai sau khi s p x p l i LTQD trong toàn qu c ơn v Di n tích t (ha) Tr ng t Tr ng Nuôi ơn v S ơn LT ph T ng di n cây t t r ng t cây lâu tr ng Khác v thu c tích t hàng r ng SX r ng PH c khác năm th y s n năm d ng T NG C NG 257 68 3.332.457 54.163 27.262 19.740 100.964 1.932.989 1.105.260 30.714 61.366 Công ty LN 157 68 2.190.400 49.212 22.057 8.551 57.900 1.651.849 361.237 6.550 33.045 BQL r ng 96 0 1.140.145 4.926 5.157 11.188 43.064 280.602 743.001 23.945 28.262 Trung tâm, tr m 4 0 1.912 26 49 1 0 538 1.022 219 58 Ngu n: B NN và PTNT (Ban i m i và qu n lý doanh nghi p nông nghi p), năm 2009 1.2 Nh n xét: V cơ b n, các LTQD trong toàn qu c ã ư c s p x p l i theo Ngh nh s 200/2004/N -CP ngày 3/12/2004 c a Chính ph , chuy n thành các công ty lâm nghi p ho t ng theo Lu t Doanh nghi p. Di n tích t lâm nghi p qu n lý t 3.914683 ha xu ng còn 2.272.102 ha. N u theo s li u c a B Tài nguyên và Môi trư ng, tính n 1/1/2009 di n tích t lâm nghi p ang s d ng là 14,76 tri u ha, thì di n tích t lâm nghi p các công ty lâm nghi p ang qu n lý ch chi m 15,5%. 200 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  3. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành M t s công ty lâm nghi p ã i vào n nh s n xu t kinh doanh, v n và tài s n c a doanh nghi p ư c qu n lý, s d ng có hi u qu hơn, cơ ch ho t ng c a doanh nghi p ư c thay i phù h p hơn v i yêu c u c a n n kinh t th trư ng. c bi t, các công ty có r ng s n xu t là r ng t nhiên thu c lo i r ng gi u, r ng trung bình có ch tiêu khai thác, có qu t phát tri n r ng tr ng s n xu t, ho t ng có hi u qu v i vi c a d ng hóa ngành ngh s n xu t kinh doanh. Khó khăn, vư ng m c c n tháo g : Các công ty lâm nghi p chưa thích ng ư c y v i vi c chuy n sang ho t ng theo Lu t Doanh nghi p, thi u chính sách tài chính, tín d ng thích h p v i kinh doanh r ng t nhiên (kinh phí b o v , nuôi dư ng và phát tri n r ng t nhiên nghèo ki t), lúng túng trong vi c nh giá r ng làm căn c giao v n. H u h t các công ty lâm nghi p chưa có k ho ch qu n lý r ng và t lâm nghi p ư c giao ho c ã có k ho ch qu n lý r ng (phương án i u ch r ng ơn gi n) nhưng chưa ư c s d ng như m t công c pháp lý qu n lý r ng và t lâm nghi p ư c giao. Th c hi n ch trương óng c a r ng, h n ch khai thác g m t cách c ng nh c ã làm cho doanh nghi p thi u v n u tư vào r ng, nhưng vay v n l i r t khó khăn. R ng giao cho doanh nghi p g i là r ng s n xu t, nhưng doanh nghi p không có quy n t ch , t ch u trách nhi m. Chưa hoàn toàn tách b ch gi a ho t ng s n xu t kinh doanh v i vi c th c hi n nhi m v công ích. Các lâm trư ng ch có quy t nh thành l p, theo ó, ph m vi t ư c giao qu n lý ch xác nh trên b n kèm theo mà không ư c ch rõ ngoài th c a. Th c t ngay b n thân nhi u t ch c, công ty cũng không bi t ư c c th ranh gi i, ph m vi, di n tích r ng qu n lý c a mình. nhi u t nh, công ty lâm nghi p, không có quy n t ch tài chính trong kinh doanh r ng t nhiên vì chính sách c a a phương quy nh ti n bán u giá cây ng do ngành tài chính thu và c p phát l i cho công ty cũng ch ng khác gì như m t ơn v s nghi p b o v r ng. Các công ty lâm nghi p chưa ư c c p gi y ch ng nh n quy n s d ng t vì không có ti n chi tr cho vi c o c, l p h sơ a chính, m c dù Ngh nh 200/2004/N - CP quy nh ngân sách a phương b o m kinh phí này cho các công ty lâm nghi p. Thêm vào ó, các công ty ph i tr ti n thuê t hàng năm, trong khi v n s n xu t kinh doanh còn không có, nên không th chi tr cho vi c thuê t này. Nhi u công ty lâm nghi p s n xu t, kinh doanh trên m t di n tích r t l n v t ai (bình quân 14.000 ha/ Cty), ch y u vùng sâu, vùng xa, cơ s h t ng còn th p kém, nơi sinh s ng c a ng bào dân t c thi u s , liên quan t i c an ninh qu c phòng. 201 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  4. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành Hi n nay, các công ty lâm nghi p u tình tr ng thi u v n u tư xây d ng r ng. Theo Ngh nh s 200/2004/N -CP, các công ty lâm nghi p ư c giao qu n lý nh ng di n tích r ng s n xu t là r ng t nhiên nghèo ki t, ang trong th i kỳ nuôi dư ng, ph c h i, chưa ư c phép khai thác g ( a bàn công ty óng vùng sâu, vùng xa, vùng có nhi u ng bào dân t c thi u s ) thì ư c Nhà nư c h tr kinh phí qu n lý, b o v các khu r ng này theo cơ ch như i v i r ng phòng h nhưng trên th c t h không nh n ư c h tr gì. Năng l c qu n lý c a i ngũ cán b công nhân viên h n ch . H chưa có h tr nào áng k v m t khoa h c công ngh và ào t o nâng cao năng l c qu n lý và s n xu t. 1.3 xu t Ti p t c rà soát, chuy n các công ty lâm nghi p sang th c hi n cơ ch kinh doanh theo hư ng ch nên duy trì và c ng c nh ng nơi quy ho ch xây d ng vùng nguyên li u t p trung (r ng tr ng, r ng t nhiên) ph c v cho công nghi p ch bi n lâm s n. T ch c l i công ty lâm nghi p theo hư ng thành l p các t ng công ty lâm nghi p kinh doanh t ng h p lâm công nghi p mà công ty lâm nghi p là các n v thành viên h ch toán c l p. Th ch hoá cơ ch qu n lý có tính c thù c a công ty lâm nghi p. C th : Nhà nư c ch giao qu r ng và t theo úng kh năng qu n lý (v nhân l c, v n…) c a công ty lâm nghi p hi n có, làm th t c c p gi y ch ng nh n quy n s d ng t cho các công ty lâm nghi p. Hoàn thi n cơ ch chính sách giao r ng t nhiên theo hư ng giao r ng rõ ràng, c th , ng th i v i quy n h n, quy n l i cũng rõ ràng, minh b ch. L a ch n 1: Th c hi n cơ ch giao r ng t nhiên cho các công ty lâm nghi p o s n xu t kinh doanh có nh giá tr r ng và có thu h i l i giá tr r ng ã s d ng thông qua th c hi n chính sách giá cây ng. L a ch n 2: Th c hi n cơ ch chính sách thuê r ng t nhiên s n xu t kinh o doanh Công ty lâm nghi p ph i có quy n tài s n i v i r ng t nhiên ư c giao ho c thuê. R ng t nhiên là tài nguyên qu c gia, nhưng r ng t nhiên ư c quy ho ch là r ng s n xu t, mà Nhà nư c ã giao cho công ty ph i tr thành tài s n c a công ty, m t lo i v n quan tr ng nh t mà Nhà nư c giao, công ty ư c s d ng v n này theo nguyên t c b o toàn v n và có hoàn tr . Tuy nhiên, cũng c n làm rõ m i quan h gi a thu tài nguyên, ti n thuê r ng, ti n giá cây ng i v i r ng t nhiên. Th c hi n ch thuê t (có u th u), t các công ty lâm nghi p vào th c nh tranh s d ng t, vì n u không có c nh tranh, ngư i ta không th nào khai thác t i a các l i th so sánh, không th nào có ng l c t o l p nh ng l i th so sánh m i. 202 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  5. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành Bãi b vi c quy nh h n m c khai thác g r ng t nhiên và xét c p h n ng ch khai thác cho các công ty, chuy n sang ch khai thác theo phương án i u ch r ng ư c c p có th m quy n phê duy t (5 năm i u ch nh m t l n) và có ch tài n u vi ph m phương án i u ch r ng. H tr v n u tư ho c h tr lãi su t vay cho kho n v n u tư vào r ng t nhiên nghèo ki t và r ng ph c h i nâng cao năng su t và c i thi n ch t lư ng r ng. Vi c c ph n hoá công ty lâm nghi p ch nên ti n hành i v i r ng tr ng. iv i r ng t nhiên không nên c ph n hoá, vì chưa có i u ki n nh giá r ng m t cách chính xác ( o m chính xác tr lư ng r ng, nh giá lâm s n ngoài g , tính toán các d ch v môi trư ng c a r ng) nên d dàng l i d ng, làm th t thoát tài s n c a Nhà nư c. Ngu n nh: FSSP CO 203 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  6. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành Giá tr tài s n c nh c a các Ch tiêu 3.5.4 doanh nghi p lâm nghi p Doanh nghi p lâm nghi p là m t lo i hình doanh nghi p ho t ng trong lĩnh v c lâm nghi p v i c trưng cơ b n nh t là l y r ng và t r ng làm tư li u s n xu t ch y u. Tài s n c nh trong công ty lâm nghi p ch y u là nhà làm vi c, các công trình lâm sinh, thi t b v n chuy n, thi t b máy móc trong xư ng sơ ch lâm s n… Doanh nghi p lâm nghi p ư c chia thành nhi u lo i tuỳ thu c vào m c tiêu nghiên c u. Phân lo i theo s h u v n trong doanh nghi p, có doanh nghi p lâm nghi p Nhà nư c (ch y u là công ty lâm nghi p t LTQD chuy n i sang), doanh nghi p lâm nghi p tư nhân, công ty c ph n, công ty h p doanh. Hi n nay, không có s li u chính xác v v n c nh c a các công ty lâm nghi p trong ph m vi toàn qu c. Doanh Ngu n nh: FSSP CO nghi p lâm nghi p tư nhân, công ty c ph n, công ty h p doanh trong ngành lâm nghi p r t ít và h u h t có v n c nh nh . Theo s li u c a B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn, năm 2005, t ng s v n c a các LTQD là 671.895 tri u ng, trong ó v n c nh 428.849 tri u ng, bình quân v n c nh c a 01 LTQD là 1.165 tri u ng. Căn c vào s li u c a oàn công tác liên ngành ki m tra vi c s p x p, i m i và qu n lý s d ng t ai nông, lâm trư ng qu c doanh t i Công văn s 2102/Q -BNN- MDN ngày 11/7/2008 c a B NN&PTNT, v n c nh trong các công ty lâm nghi p dao ng t 500 tri u - 4 t ng. Nh n xét: Giai o n 2005-2009, v cơ b n, ã chuy n i các LTQD sang công ty lâm nghi p, nhưng quy mô v n c nh c a các công ty tăng lên r t ch m, kho ng 1/3 s công ty lâm nghi p trong toàn qu c có khai thác r ng tr ng nên có i u ki n u tư thêm v tài s n c nh trong doanh nghi p. Hi n nay, không có ch tiêu th ng kê v giá tr tài s n c nh c a các doanh nghi p lâm nghi p nói chung. 204 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  7. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành S h kinh t cá th lâm nghi p Ch tiêu 3.5.5 và di n tích qu n lý H kinh t cá th lâm nghi p ư c hình thành và phát tri n t khi th c hi n chính sách giao t, giao r ng cho h gia ình, cá nhân. Theo s li u c a B Tài nguyên và Môi trư ng, n năm 2005, Nhà nư c ã giao cho kho ng 1,1 tri u h gia ình, cá nhân v i di n tích 3.473 tri u ha t lâm nghi p, b ng 23,7% di n tích t lâm nghi p ang s d ng trong toàn qu c (14,6 tri u ha). t lâm nghi p giao cho h gia ình bao g m c r ng t nhiên, r ng tr ng và t tr ng v i cơ c u như sau: 45% là r ng t nhiên nghèo ki t và r ng th sinh ph c h i; 25% là r ng tr ng (r ng tr ng b ng v n c a Nhà nư c giao l i cho dân và dân t tr ng); 30% là t tr ng i núi tr c. H gia ình ch y u ư c giao di n tích t r ng s n xu t (1,8 tri u ha), t r ng phòng h (1.595 tri u ha); r ng c d ng (68.277ha). n năm 2008, Nhà nư c ã giao cho kho ng 1,3 tri u h gia ình, cá nhân v i di n tích 3.826 tri u ha t lâm nghi p, b ng 26,2% di n tích t lâm nghi p ang s d ng trong toàn qu c. t lâm nghi p giao cho h gia ình bao g m c r ng t nhiên, r ng tr ng và t tr ng v i cơ c u như sau: 60,6% là r ng t nhiên nghèo ki t và r ng th sinh ph c h i; 26,4% là r ng tr ng (r ng tr ng b ng v n c a Nhà nư c giao l i cho dân và dân t tr ng); 12,8% là t tr ng i núi tr c. H gia ình ch y u ư c giao di n tích t r ng s n xu t (2.317.504 ha), t r ng phòng h (1.466.510 ha); r ng c d ng (42.025 ha). Nh n xét: T năm 2005-2008, s h kinh t cá th lâm nghi p ch y u là h gia ình tăng kho ng 200 ngàn h . Bình quân m i năm tăng kho ng 50 ngàn h . Di n tích t lâm nghi p các h kinh t cá th qu n lý tăng 353.000 ha, bình quân m i năm tăng 88.250 ha. Tuy nhiên, di n tích t lâm nghi p bình quân 1 h l i gi m, năm 2005 là 3,157 ha, vào năm 2008 ch còn 2,943 ha. Di n tích t lâm nghi p bình quân 1 h gi m, ch y u là do nh ng h gia ình ư c giao t lâm nghi p trong vài năm g n ây v i di n tích nh , trong ó có h gia ình ư c giao t lâm nghi p do các LTQD chuy n giao cho a phương. Di n tích t tr ng m i có xu hư ng gi m do m t ph n di n tích t ã ư c tr ng r ng. Ngu n nh: FSSP CO 205 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  8. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành S lư ng các trang tr i lâm Ch tiêu nghi p, s lao ng và di n tích 3.5.6 t qu n lý Tiêu chí xác nh kinh t trang tr i quy nh t i Thông tư liên t ch s 69/2000/TTLT/BNN-TCTK ngày 23/6/2000 c a B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn. Theo s li u c a T ng c c Th ng kê (2006), n năm 2005, c nư c có 2.547 trang tr i lâm nghi p v i di n tích 56.276 ha. Trang tr i lâm nghi p phân b t p trung mi n B c: 66,31% t ng s trang tr i lâm nghi p c nư c, mi n Nam: 33,69%; 2 vùng có nhi u trang tr i nh t là ông B c (786) và B c Trung B (759). Bình quân c nư c 1 trang tr i qu n lý 22,9 ha (20,8 ha t lâm nghi p), hơn g p 4 l n di n tích t lâm nghi p bình quân c a 1 h gia ình và b ng 2/3 m c h n i n v t lâm nghi p c a 1 h . V cơ c u trang tr i theo quy mô di n tích s n xu t, trang tr i có quy mô dư i 10 ha là 200 (chi m 7,8% t ng s trang tr i); t 10 n dư i 20 ha là 1.666 (61,8%), t 20 n dư i 50 ha là 667 (26,2%) và t 50 ha tr lên là 107 trang tr i (4,2%). L c lư ng lao ng: 18.862 lao ng, bình quân 1 trang tr i s d ng 7,7 lao ng, trong ó 3,5 lao ng thư ng xuyên. B ng 79: Trang tr i lâm nghi p năm 2005 Di n tích (ha) Lao ng (ngư i) T ng s Vùng tt Trong ó t T ng Lao ng thư ng trang tr i nhiên lâm nghi p s xuyên I. C nư c 2,547 56,276 51,308 16,862 8,680 1. Mi n B c 1,694 41,101 37,050 13,002 6,053 B sông H ng 90 2,122 2,056 1,004 278 ông B c 786 15,755 12,995 4,809 2,778 Tây B c 59 1,465 1,374 431 269 B c Trung B 759 21,760 20,665 6,758 2,728 2. Mi n Nam 763 15,175 13,988 5,860 2,672 Duyên h i Trung 386 7,620 7,393 2,817 1,301 b Tây Nguyên 46 1,122 1,072 431 204 ông Nam B 181 4,215 3,563 1,288 636 B sông C u Long 150 2,217 1,961 1,324 486 Ngu n: T ng c c Th ng kê, 2006 206 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  9. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành Theo s li u c a B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn, c nư c (2008) có kho ng 3.300 trang tr i lâm nghi p v i di n tích qu n lý: 61.050 ha. 2 vùng có nhi u trang tr i nh t là ông B c (886) và B c Trung B (859). Bình quân c nư c 1 trang tr i qu n lý 18,5 ha. V quy mô trang tr i lâm nghi p, s trang tr i dư i 10 ha là 200 (78%), s trang tr i), t 10 ha n dư i 20ha là 1.666 (51,8%), t 20 n dư i 50 ha là 667 (26,2%) và t 50 ha tr lên là 197 (4,2%). B ng 80: Quy mô di n tích t lâm nghi p bình quân 01 trang tr i theo vùng ơn v tính: ha/ trang tr i Năm Các vùng 2005 2008 I. C nư c 20.8 18.5 1. ng b ng Sông H ng 22.8 22.1 2. ông B c B 16.5 16.9 3. Tây B c B 23.3 15.8 4.B c Trung B 27.2 20.2 5.Duyên h i Nam Trung B 19.2 18.5 6. Tây Nguyên 23.3 18.8 7. ông Nam B 19.7 21.7 8. ng b ng Sông C u Long 13.1 14.9 Ngu n: T ng c c Th ng kê, niên giám th ng kê năm 2006, 2008 B ng 81: Cơ c u trang tr i lâm nghi p phân theo quy mô s n xu t năm 2008 Cơ c u trang tr i lâm nghi p (%) Các vùng Dư i 20 T 20- 50-
  10. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành Doanh thu c a các trang tr i lâm Ch tiêu 3.5.7 nghi p Theo s li u c a T ng c c Th ng kê, năm 2005, giá tr s n lư ng hàng hoá bán ra bình quân 1 trang tr i trong toàn qu c kho ng 42,9 tri u ng/ năm; thu nh p bình quân 1 trang tr i r t th p 22,3 tri u ng/ năm. Vùng Tây B c và B c Trung B có giá tr s n lư ng hàng hoá bán ra và thu nh p bình quân 1 trang tr i cao nh t toàn qu c. 25 t nh có giá tr s n lư ng hàng hoá bán ra bình quân 1 trang tr i trên 50 tri u ng/ năm, trong ó ch có 2 t nh có giá tr s n lư ng hàng hoá bán ra bình quân 1 trang tr i vư t trên 100 tri u ng/ năm ( ng Nai, Tây Ninh). V thu nh p bình quân 1 trang tr i, ch có 2 t nh có thu nh p bình quân 1 trang tr i trên 50 tri u ng/ năm ( ng Nai, Bình Phư c), 18 t nh có thu nh p bình quân 1 trang tr i trên 30 tri u ng/ năm. T năm 2005-2009, giá tr s n lư ng hàng hoá bán ra và thu nh p bình quân 1 trang tr i có xu hư ng tăng lên. Năm 2005, giá tr hàng hoá bán ra bình quân 1 trang tr i trong ph m vi toàn qu c 42,9 tri u ng, n năm 2007 t 87,1 tri u ng, tăng kho ng 2 l n so v i năm 2005. Năm 2009, giá tr s n lư ng hàng hoá bán ra t 151,3 tri u ng tăng hơn 3 l n so v i năm 2005 và tăng 35% so v i năm 2008. V thu nh p bình quân 1 trang tr i, năm 2005 t 22,3 tri u ng, n năm 2007 t 39,6 tri u ng tăng 77% so v i năm 2005; năm 2009 t 60 tri u ng, tăng hơn 2,5 l n so v i năm 2005 và tăng 5% so v i năm 2008. Năm 2009, 39 t nh có giá tr s n lư ng hàng hoá bán ra bình quân 1 trang tr i trên 50 tri u ng/ năm, trong ó 14 t nh có giá tr s n lư ng hàng hoá bán ra bình quân 1 trang tr i trên 100 tri u ng/ năm (trong khi ó năm 2005 ch có 2 t nh). V thu nh p bình quân 1 trang tr i, 19 t nh có thu nh p bình quân 1 trang tr i trên 50 tri u ng (năm 2005 ch có 2 t nh), 28 t nh có thu nh p bình quân 1 trang tr i trên 30 tri u ng (năm 2005 có 18 t nh). 1.1 Nh n xét chung Giai o n 2005-2009, kinh t trang tr i lâm nghi p phát tri n ã góp ph n khai thác thêm di n tích t tr ng, i núi tr c ưa vào s n xu t lâm nghi p, nâng cao hi u qu s d ng t, thúc y quá trình chuy n i cơ c u kinh t nông nghi p và nông thôn theo hư ng tăng nhanh t tr ng s n xu t hàng hoá, t o ra các vùng s n xu t lâm nghi p t p trung cung c p cho công nghi p ch bi n lâm s n. ng th i, góp ph n huy ng lư ng ti n trong dân u tư cho phát tri n s n xu t lâm nghi p t o vi c làm và thu nh p cho lao ng nông thôn cũng như c i thi n môi trư ng sinh thái. 208 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  11. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành B ng 82: Giá tr s n lư ng hàng hoá bán ra và thu nh p bình quân 1 trang tr i lâm nghi p Năm 2005 2007 2008 2009 Giá tr Giá tr Giá tr Giá tr Các sn sn sn sn Thu Thu Thu Thu lư ng lư ng lư ng lư ng vùng nh p/1 nh p/1 nh p/1 nh p/1 HH bán HH HH bán HH bán TT TT TT TT ra /1 bán ra ra /1 ra /1 TT /1 TT TT TT I. C nư c 42,9 22,3 87,1 39,6 112,0 57,0 151,3 60,0 1. ng 40,2 19,0 44,3 22,3 48,2 23,8 47,1 20,7 b ng Sông H ng 2. ông B c 36,2 20,7 52,4 30,5 81,6 46,3 88,1 88,3 B 3. Tây B c 52,2 30,1 91,6 54,6 198,7 62,2 144,0 92,9 B 4.B c Trung 50,7 26,0 65,7 38,3 81,6 44,3 91,3 30,3 B 5.Duyên h i 30,8 13,1 53,3 26,8 69,7 39,8 68,6 45,9 Nam Trung B 6. Tây 231,8 60,7 115,0 63,0 331,4 28,9 Nguyên 7. ông 63,7 36,4 151,7 73,9 299,7 112,3 Nam B 8. ng 47,0 24,6 93,7 47,4 145,2 102,7 140,0 60,5 b ng Sông C u Long Ngu n: Tính toán theo s li u c a T ng c c Th ng kê 1.2 M t s h n ch - Ch trương c a ng và Nhà nư c chưa ư c th ch hoá thành nh ng chính sách c th , vi c giao và cho thuê t chưa ư c th c hi n chu áo, nhi u ch trang tr i v n còn băn khoăn chưa th c s yên tâm u tư phát tri n s n xu t. 209 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  12. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành - H u h t các xã chưa có quy ho ch, k ho ch phát tri n trang tr i nên khi h nông dân có i u ki n mu n phát tri n mô hình này thì UBND xã lúng túng trong i u hành. - Trang tr i lâm nghi p còn trong giai o n m i phát tri n, hi u qu s n xu t kinh doanh th p so v i các lo i trang tr i nông nghi p, thu s n. - Quy mô trang tr i nh và phát tri n t phát, di n tích t c a trang tr i tương i n nh, song vi c c p gi y ch ng nh n quy n s d ng t còn ch m. Vì v y, các ch trang tr i chưa th t s yên tâm khi b v n u tư vào vi c phát tri n trang tr i. Nhi u ch trang tr i thuê t c a các ch s d ng t khác ho c nh n t khoán c a nông, lâm ngư trư ng nhưng hi n t i h không ư c hư ng quy n c a ngư i thuê t ho c nh n khoán t mà pháp lu t quy nh. Chính vì v y, các ch trang tr i không mu n b v n u tư. - S lư ng lao ng trong m i trang tr i th p, xu hư ng tăng s d ng lao ng làm thuê (th i v ), h u h t lao ng chưa ư c qua ào t o. - i u hành t ch c s n xu t, kinh doanh ch y u d a vào kinh nghi m và s nhi t tình c a ch trang tr i. - H u h t các ch trang tr i m i t p trung vào vi c m r ng di n tích, áp d ng kinh nghi m truy n th ng, vi c ng d ng ti n b khoa h c k thu t, gi ng m i v n còn h n ch , nên ch t lư ng s n ph m không cao. - Ngu n l c tài chính r t h n ch , v n u tư ch y u là v n t có, thi u v n m r ng s n xu t. - Không t o ư c s liên k t gi a phát tri n trang tr i v i s hình thành các vùng s n xu t t p trung. M t s ch trang tr i chưa n m b t k p th i yêu c u c a th trư ng nh hư ng s n xu t nên s n ph m làm ra có lúc khó tiêu th , hi u qu chưa cao, thư ng b ép c p, ép giá. - Nhà nư c ã có nh ng chính sách khuy n khích kinh t trang tr i, nhưng ngoài m t s trang tr i có quy mô l n ăng ký kinh doanh theo Lu t Doanh nghi p, còn ph n l n các trang tr i có quy mô nh chưa ư c hư ng nh ng ưu ãi c a Nhà nư c v u tư, tài chính, tín d ng… 1.3 xu t a. Quy ho ch vùng phát tri n trang tr i trang tr i lâm nghi p phát tri n t o ra kh i lư ng hàng hoá l n, hình thành các vùng s n xu t t p trung, t o ra kh năng c nh tranh m i, kh c ph c tình tr ng trang tr i phát tri n t phát, các t nh c n rà soát l i quy ho ch s d ng t, quy ho ch b o v và phát tri n r ng xác nh các vùng phát tri n trang tr i, công b qu t có th giao ho c cho thuê phát tri n trang tr i, ch y u là các vùng t tr ng, i núi tr c, t còn hoang hoá, bãi b i ven sông, ven bi n. b. Chính sách t ai 210 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  13. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành - Ti p t c giao t, cho thuê t và c p gi y ch ng nh n quy n s d ng t cho các trang tr i làm cơ s pháp lý ch trang tr i yên tâm u tư phát tri n s n xu t. - T o i u ki n ra i th trư ng b t ng s n v t lâm nghi p, th ch hoá vi c th c hi n quy n chuy n i, chuy n như ng t lâm nghi p, m r ng quy mô h n i n trong tích t t lâm nghi p. c. Chính sách u tư và tín d ng - M r ng hình th c cho vay tín d ng trung h n và dài h n theo chu kỳ kinh doanh c a cây r ng; chính sách h tr lãi su t vay tr ng r ng g l n, nuôi dư ng r ng t nhiên nghèo ki t; mi n gi m thu s d ng t nông nghi p. d. H tr ào t o nâng cao năng l c qu n lý cho ch trang tr i và tay ngh c a ngư i lao ng, nâng cao trình ng d ng khoa h c và công ngh các trang tr i. e. H tr trang tr i ti p c n th trư ng, tiêu th nông lâm s n hàng hoá - Hư ng d n các cơ s công nghi p ch bi n h p ng tiêu th lâm s n hàng hoá v i các ch trang tr i. Tuyên truy n, hư ng d n và giúp các trang tr i, th c hi n liên k t gi a các trang tr i v i các doanh nghi p phát tri n s n xu t, ch bi n và tiêu th lâm s n. f. Thông tin v trang tr i lâm nghi p Hi n nay, trong niên giám th ng kê, trang tr i lâm nghi p ư c th ng kê chung v i trang tr i tr ng cây lâu năm, nên không có s li u chính xác v trang tr i lâm nghi p (s lư ng, quy mô di n tích, v n u tư, v n s n xu t, lao ng, doanh thu, l i nhu n…). ngh c n b sung ch tiêu trang tr i lâm nghi p trong niên giám th ng kê hàng năm. 211 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  14. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành S lư ng HTX LN tham gia qu n lý Ch tiêu 3.5.8 b o v r ng và di n tích qu n lý Theo k t qu t ng i u tra nông nghi p và nông thôn năm 2006 c a T ng c c Th ng kê, c nư c m i có 30 h p tác xã lâm nghi p, trong ó 20 HTX thành l p m i và 10 HTX chuy n i, v i s xã viên bình quân là 16 lao ng/ HTX. S HTX có ho t ng d ch v là 20 và có ho t ng s n xu t là 19. Doanh thu bình quân c a m t HTX ch t 200-300 tri u ng. Theo s li u c a C c Kinh t h p tác và Phát tri n nông thôn (B NN&PTNT), tính n năm 2009 (theo báo cáo c a 64 t nh, thành ph ), toàn qu c có 8.845 h p tác xã, trong ó: HTX nông nghi p: 8.452; HTX khai thác th y s n: 74; HTX nuôi tr ng thu s n: 263; HTX ngh mu i: 56. Như v y, không có h p tác xã chuyên lâm nghi p, ch có m t s h p tác xã nông - lâm nghi p, trong ó tham gia các ho t ng lâm nghi p ch y u như: qu n lý và ti p th s n ph m g r ng tr ng, nh n khoán tr ng r ng, b o v r ng t các t ch c Nhà nư c, phát tri n lâm s n ngoài g , lai t o, nhân gi ng và cung ng các lo i gi ng cây tr ng lâm nghi p…Di n tích r ng nh n khoán b o v có quy mô t vài ha n hàng trăm ha, nh n khoán tr ng r ng có quy mô nh hơn t vài ha n hàng ch c ha. Nh n xét: - Giai o n 2005-2009, s lư ng HTX lâm nghi p tăng r t ch m, di n tích t lâm nghi p qu n lý c a m i h p tác xã r t nh bé ch y u là di n tích t lâm nghi p nh n khoán t các t ch c Nhà nư c, m t s h p tác xã qu n lý nh ng khu r ng trong ph m vi làng, b n v i quy mô nh bé vài ha ho c vài ch c ha, h u như không có s h tr c a Nhà nư c. - khuy n khích hình thành các HTX lâm nghi p, c n có chương trình h tr , bao g m hình thành HTX, tăng cư ng năng l c và ào t o cho các HTX như k năng kinh doanh, qu n lý tài chính, ti p th , k t n i v i nhà cung c p… - C n b sung ch tiêu HTX lâm nghi p trong ch tiêu chung th ng kê v h p tác xã. 212 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  15. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành S c ng ng thôn b n tham gia Ch tiêu qu n lý b o v r ng và di n tích 3.5.9 qu n lý Hi n nay, không có s li u chính xác v di n tích r ng và t lâm nghi p c ng ng dân cư thôn b n tham gia qu n lý. Di n tích r ng và t lâm nghi p c ng ng dân cư thôn b n tham gia qu n lý bao g m: (1) Di n tích r ng và t lâm nghi p c ng ng ư c cơ quan Nhà nư c có th m quy n giao s d ng n nh lâu dài vào m c ích lâm nghi p (có quy t nh ho c gi y ch ng nh n quy n s d ng t); (2) Di n tích r ng và t lâm nghi p c ng ng ang qu n lý, s d ng theo truy n th ng t xưa t i nay nhưng chưa ư c Nhà nư c giao (chưa có b t kỳ m t lo i gi y t h p pháp nào); và (3) Di n tích r ng và t lâm nghi p c ng ng nh n khoán v i các ch r ng là cơ quan Nhà nư c ho c các doanh nghi p (thông qua h p ng khoán b o v r ng hàng năm ho c khoán s d ng t r ng lâu năm, 50 năm). T năm 1991 n nay, có 2 t i u tra kh o sát mang tính chuyên do C c Ki m lâm, C c Lâm nghi p (nay là T ng c c Lâm nghi p) t ch c. S li u do B Tài nguyên và Môi trư ng cung c p ch y u là s li u th ng kê di n tích t lâm nghi p cơ quan Nhà nư c có th m quy n ã có quy t nh giao cho c ng ng dân cư thôn b n ho c ã ư c c p gi y ch ng nh n quy n s d ng t. Theo k t qu i u tra ánh giá sơ b v hi n tr ng qu n lý r ng c ng ng c a C c Ki m lâm ư c trình bày t i H i th o qu c gia “Khuôn kh chính sách h tr qu n lý r ng c ng ng Vi t Nam”, t ch c vào ngày 14 - 15/11/2001 t i Hà N i, tính n tháng 6/2001, các c ng ng dân cư thu c 1.203 xã, 146 huy n c a 24 t nh, thành ph tr c thu c Trung ương tham gia qu n lý kho ng 2,35 tri u ha r ng và t r ng, trong ó có kho ng 1,2 tri u ha di n tích r ng và t lâm nghi p ư c Nhà nư c giao s d ng n nh lâu dài vào m c ích lâm nghi p, còn l i là di n tích c ng ng qu n lý theo truy n th ng (214.006 ha) và nh n khoán t các t ch c c a Nhà nư c (936.327 ha) Theo báo cáo k t qu i u tra lâm nghi p c ng ng do C c Lâm nghi p th c hi n v i s h tr v tài chính và k thu t c a FAO vào tháng 5/ 2008, tính n năm 2008, có 10.006 c ng ng dân cư thôn trên ph m vi c nư c thu c tuy t i a s là các dân t c thi u s ang qu n lý và s d ng 2,79 tri u ha r ng và t tr ng i tr c, trong ó: 1,92 tri u ha t có r ng (tương ương 68,6%) và 0,87 tri u ha t tr ng i tr c (tương ương 31,4%). Trong 2,79 tri u ha c ng ng dân cư thôn ang tham gia qu n lý, có 1,64 tri u ha (tương ương 58,8%) c ng ng ư c cơ quan Nhà nư c có th m quy n giao s d ng n nh lâu dài vào m c ích lâm nghi p (có quy t nh ho c gi y ch ng nh n quy n s d ng t); 0,25 tri u ha (tương ương 8,9%) c ng ng ang qu n lý, s d ng theo truy n th ng t xưa t i nay nhưng chưa ư c Nhà nư c giao (chưa có b t kỳ m t lo i gi y t h p pháp nào); 0,9 tri u ha (tương ương 32,3%) c ng ng nh n khoán v i các ch r ng là cơ quan Nhà nư c ho c các doanh nghi p (thông qua h p ng khoán b o v r ng hàng năm ho c khoán s d ng t r ng lâu năm, 50 năm). 213 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  16. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành Trong toàn b di n tích r ng và t lâm nghi p c ng ng ang qu n lý, di n tích t có r ng chi m t i 68%, còn t tr ng i tr c ch chi m 32%; di n tích r ng do c ng ng qu n lý chi m kho ng 14% so v i t ng di n tích r ng c a c nư c. Trong di n tích t có r ng thì r ng t nhiên chi m tuy t i a s (96%), r ng tr ng ch có 4%. V phân chia ba lo i r ng, c ng ng qu n lý ch y u là r ng và t r ng phòng h , c d ng (71%), r ng s n xu t ch chi m 29% (xem Ph l c 01,02,03) Tuy nhiên, theo s li u c a B Tài nguyên và Môi trư ng, tính n năm 2009, c ng ng dân cư thôn ang tham gia qu n lý 761.971 ha t lâm nghi p, trong ó ch ư c giao s d ng n nh lâu dài là 170.327 ha t lâm nghi p, giao qu n lý 591.644 ha. Có s sai khác v s li u trên có th do các lý do sau: Di n tích r ng và t lâm nghi p c ng ng dân cư thôn b n tham gia qu n lý (theo k t qu i u tra c a C c Lâm nghi p) bao g m 3 lo i: (1) Di n tích r ng và t lâm nghi p c ng ng ư c cơ quan Nhà nư c có th m quy n giao s d ng n nh lâu dài vào m c ích lâm nghi p (có quy t nh ho c gi y ch ng nh n quy n s d ng t); (2) C ng ng ang qu n lý, s d ng theo truy n th ng t xưa t i nay nhưng chưa ư c Nhà nư c giao (chưa có b t kỳ m t lo i gi y t h p pháp nào); và (3) C ng ng nh n khoán v i các ch r ng là cơ quan ho c các doanh nghi p Nhà nư c. Trong khi ó, s li u c a B Tài nguyên và Môi trư ng không bao g m lo i (2) và (3). M ts a phương m i có quy t nh giao r ng cho c ng ng, nhưng chưa làm th t c giao t cho c ng ng nên ngành tài nguyên và môi trư ng không th ng kê vào. Ví d : riêng t nh Sơn La ã có quy t nh giao trên 400.000 ha r ng cho c ng ng qu n lý nhưng chưa làm th t c giao t cho c ng ng. S ph i h p c p nh t thông tin gi a 2 ngành tài nguyên và môi trư ng, nông nghi p và phát tri n nông thôn chưa ch t ch , chưa k p th i. 1.1 Nh n xét - Theo s li u c a C c Lâm nghi p, C c Ki m lâm, so v i năm 2001, di n tích r ng và t r ng c ng ng dân cư thôn tham gia qu n lý năm 2008 tăng kho ng 44 ngàn ha (m i năm tăng bình quân kho ng 6.286 ha), so v i di n tích t quy ho ch cho m c ích lâm nghi p theo Chi n lư c phát tri n Lâm nghi p giai o n 2006-2020 (16,24 tri u ha ), thì c ng ng hi n ang qu n lý s d ng kho ng 17,20% di n tích t lâm nghi p và 37 t nh có di n tích t lâm nghi p c ng ng hi n ang qu n lý. - Trong th i gian t i m t s a phương v n ti p t c tri n khai giao t, giao r ng cho c ng ng dân cư thôn s d ng n nh lâu dài vào m c ích lâm nghi p, nên kh năng di n tích r ng và t lâm nghi p do c ng ng dân cư tham gia qu n lý có th s tăng lên so v i năm 2008. i u này ch ng t qu n lý r ng c ng ng là m t trong nh ng lo i hình qu n lý r ng ngày càng có v trí quan tr ng Vi t Nam. - Di n tích t lâm nghi p do c ng ng qu n lý và s d ng ch y u t p trung vùng u ngu n, vùng sâu và vùng xa, i l i khó khăn. i u này càng kh ng nh v trí vô 214 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  17. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành cùng quan tr ng c a c ng ng trong vi c b o v r ng u ngu n và cung c p các d ch v môi trư ng khác. Tuy nhiên, di n tích r ng s n xu t c a c ng ng chi m t l th p, ch y u là r ng phòng h , c d ng, l i nơi có i u ki n khó khăn s h n ch kh năng kinh doanh r ng và nh hư ng n thu nh p c a c ng ng. - Mô hình giao r ng t nhiên cho c ng ng dân cư thôn qu n lý và s d ng ư c nhi u t nh ánh giá là mô hình giao r ng có hi u qu nh t, c bi t các vùng ng bào dân t c ít ngư i có truy n th ng sinh ho t theo c ng ng v i các phong t c, lu t t c ơn gi n nhưng có hi u qu v qu n lý s d ng r ng và nơi mà các quy t nh c ng ng v n ang là m t chu n m c văn hoá. R ng sau khi giao cho c ng ng nhìn chung ã ư c b o v t t hơn so v i trư c ây. 1.2 Khó khăn, vư ng m c c n tháo g 1.2.1 V khía c nh pháp lý - Trong h th ng pháp lu t hi n hành c a Vi t Nam, chưa kh ng nh rõ a v pháp lý c a c ng ng. Lu t Dân s năm 2005 (Lu t cơ b n) chưa th a nh n c ng ng là m t pháp nhân. Chính vì v y, m c dù c ng ng là “ch r ng” ã ư c quy nh trong Lu t B o v và Phát tri n r ng (Lu t chuyên ngành), nhưng không có các quy n như các ch r ng khác như không có quy n chuy n i, chuy n như ng, cho thuê, th ch p, góp v n kinh doanh b ng giá tr quy n s d ng r ng ư c giao. C ng ng ư c giao r ng nhung không ư c vay v n c a Nhà nư c như các ch r ng khác. - Chưa có văn b n pháp lu t chính th c v qu n lý r ng c ng ng làm cơ s cho vi c nhân r ng các mô hình th nghi m c a các d án ODA và trong nư c. - R ng giao cho c ng ng ch y u là r ng nghèo ki t ho c r ng t nhiên non manh mún và các vùng sâu vùng xa, trư c ây do UBND xã qu n lý, mà trong nhi u năm t i chưa th có thu nh p t r ng, trong khi ó Nhà nư c chưa có h tr gì cho h sau khi giao r ng. - Thi u các chính sách h tr dài h n c a Nhà nư c sau khi giao r ng. Nhi u d án qu c t và trong nư c ã th nghi m giao r ng cho c ng ng dân cư thôn qu n lý. Các mô hình th nghi m là khá bài b n nhưng khó có th nhân r ng do thi u s h tr tài chính và k thu t c a Nhà nư c cho c ng ng sau khi giao r ng và t lâm nghi p. - Thi u chính sách h tr nâng cao năng l c qu n lý và chuyên môn cho c ng ng khi năng l c c a c ng ng và ngư i lãnh o c ng ng v qu n lý r ng còn r t h n ch . - Thi u các cơ ch chính sách dài h n b o m sinh k lâu dài cho gia ình h , c bi t khi h g p khó khăn như m t mùa, b nh t t... h s bu c ph i quay l i phá r ng, khai thác r ng trái phép t n t i. 215 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  18. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành 1.2.2 V khía c nh th c ti n - Có nhi u nơi c ng ng dân cư thôn qu n lý r ng t t, nh t là nh ng khu r ng c ng ng ã qu n lý t lâu i mang tính truy n th ng (r ng g n v i t o ngu n nư c, cung c p g c i cho c ng ng, g n v i tâm linh c a ng bào dân t c...). Tuy nhiên, cũng có nơi c ng ng ư c giao r ng nhưng qu n lý chưa t t, n ng v khai thác lâm s n gi i quy t khó khăn trư c m t cho c ng ng, chưa chú ý n b o v và phát tri n r ng, nh t là nh ng c ng ng m i ư c giao r ng trong th i gian g n dây. - Có nhi u mô hình c ng ng qu n lý r ng có hi u qu nhưng chưa ư c t ng k t, ánh giá mang t m qu c gia khái quát thành nh ng xu t chính sách, công tác tuyên truy n, nâng cao nh n th c v vai trò, v trí c a c ng ng trong qu n lý r ng còn h n ch ... 1.2.3 V nh n th c: T n t i nhi u ý ki n khác nhau, như: - Có ý ki n cho r ng giao r ng cho c ng ng s d n n m t r ng, vì c ng ng không có năng l c qu n lý r ng, không ưa ư c nh ng ti n b k thu t vào c ng ng, r ng s b chia c t, phân tán, không hình thành nh ng vùng r ng t p trung áp ng quá trình th c hi n công nghi p hoá, hi n i hoá t nư c. Giao r ng cho c ng ng ch y u là h khai thác lâm s n ph c v cho nhu c u gia d ng c a ngư i dân, th m chí d b chuy n i m c ích s d ng r ng, như v y v n r ng s nghèo i, không t ư c m c ích qu n lý r ng b n v ng. - Có ý ki n còn ng nh t gi a “c ng ng” v i “t p th hoá”, cho r ng giao r ng cho c ng ng s ph c h i mô hình “t p th hoá” như trư c kia, ch ph c v l i ích cho m t s ngư i. - Ý ki n khác cho r ng, ch nên giao r ng cho nh ng c ng ng có truy n th ng g n bó c ng ng v i r ng v s n xu t, i s ng, văn hóa, tín ngư ng, nơi còn duy trì tính c ng ng b n ch t, các c ng ng vùng sâu, vùng xa ang s ng d a vào r ng, không b nh hư ng c a cơ ch th trư ng. 1.3 xu t - Nhà nư c c n kh ng nh rõ tư cách pháp lý c a c ng ng dân cư thôn trong qu n lý tài nguyên r ng. - Xây d ng và ban hành các văn b n dư i lu t, các quy ch , các quy trình quy ph m… vi c th c hi n phát tri n lâm nghi p c ng ng th ng nh t trong ph m vi c nư c (chính sách giao t, giao r ng, chính sách h tr sau giao t, giao r ng, chính sách khai thác lâm s n và hư ng l i i v i c ng ng dân cư thôn…). - B NN&PTNT c n có m t k ho ch ch o các a phương tri n khai h p lý, không nóng v i, nh t là khi ti n hành giao t, giao r ng cho c ng ng không nên làm t, ch y theo s lư ng, tránh tình tr ng làm cho các khu r ng và t lâm 216 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  19. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành nghi p l n, t p trung b chia x manh mún. Vi c giao t, không h p lý, nh t là nh ng vùng nh y c m v g có th gây nên nh ng h u qu không mong mu n, tình tr ng phá r ng có th m nh hơn. - Nh ng k t qu v lâm nghi p c ng ng th i gian qua là r t áng quý, song ây ch là bư c u. Nhi u v n có liên quan c n ph i nghiên cúu, nhi u k t qu nghiên c u trư c ây c n ư c ki m ch ng trong th c t , vì v y, công tác nghiên c u, xây d ng mô hình c n ư c coi tr ng và ti p t c th c hi n. - C n có chương trình khuy n lâm cho c ng ng v qu n lý r ng t nhiên ( i u tra r ng c ng ng, thi t k khai thác, k thu t nuôi dư ng r ng, khoanh nuôi ph c h i r ng…), v tr ng r ng… - Trong khi chưa xây d ng ư c các chính sách hoàn ch nh cho lâm nghi p c ng ng, Nhà nư c cho phép v n d ng nh ng i m phù h p c a các chính sách ã có cho c ng ng, như h tr v n u tư ban u cho c ng ng dân cư thôn tr ng, chăm sóc, khoanh nuôi, làm giàu r ng, b o v di n tích r ng và t tr ng r ng ư c giao theo chính sách h tr cho h gia ình tham gia chương trình 661; cho phép thành l p qu b o v r ng c a c ng ng, áp d ng chính sách hư ng l i t r ng. - T ng k t ánh giá các mô hình qu n lý r ng c ng ng ã ư c các t ch c, d án qu c t h tr trong nhi u năm qua, mô hình qu n lý r ng c ng ng theo truy n th ng, mô hình qu n lý r ng c ng ng ư c hình thành t khi ư c Nhà nư c giao t, giao r ng t i m t s a phương, rút ra bài h c kinh nghi m và nhân r ng mô hình. - C n t ch c i u tra, kh o sát di n tích r ng và t lâm nghi p c ng ng ang tham gia qu n lý bao g m 3 lo i như ã c p trên có s li u chính xác, làm cơ s cho vi c xây d ng các chương trình, k ho ch, chính sách liên quan n lâm nghi p c ng ng Vi t Nam. 217 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
  20. Chương 11. Chương trình i m i th ch , chính sách, k ho ch và giám sát ngành S lư ng văn b n pháp quy ư c xây d ng trong 5 năm qua liên quan n Lâm nghi p T năm 2005 n 2010, cơ quan Nhà nư c có th m quy n Trung ương ã ban hành 137 văn b n QPPL liên quan n chính sách, th ch v lâm nghi p, trong ó: Lu t: 6 văn b n; Ngh nh: 36 văn b n; Quy t nh, ch th c a Th tư ng Chính ph : 14 văn b n; Thông tư, Quy t nh, Ch th c p B : 81 văn b n. Tuy nhiên, có văn b n ch c p n chính sách, th ch v lâm nghi p t i m t ho c vài i u trong văn b n ó, th m chí th hi n m t s câu ch trong văn b n ó. Trong 137 văn b n ư c ban hành t năm 2005 n nay, có kho ng 126 văn b n còn hi u l c pháp lý. 1.1 Ph m vi i u ch nh c a các văn b n pháp lu t. - S p x p, i m i và phát tri n LTQD. - i u ch nh chính sách u tư và tín d ng cho phù h p v i Lu t u tư năm 2005; th ch hoá Ngh quy t c a Ban ch p hành Trung ương ng v nông nghi p, nông dân, nông thôn. - Hư ng d n trình t , th t c giao r ng, cho thuê r ng cho t ch c, h gia ình, cá nhân và c ng ng dân cư thôn; quy nh chính sách hư ng l i t r ng. - Quy nh v khai thác, ki m tra, ki m soát lâm s n. - Quy nh v tiêu chí phân lo i r ng c d ng, r ng phòng h ; rà soát 3 lo i r ng; qu n lý vi c chuy n m c ích s d ng r ng, chuy n i gi a các lo i r ng. - Qu n lý th c v t r ng, ng v t r ng nguy c p, quý hi m. - Ki n toàn l c lư ng ki m lâm (ch c năng, nhi m v , ch ph c p ưu ãi, ki m lâm a bàn...). - Ki n toàn m t s nh m c kinh t k thu t liên quan n lâm nghi p; nghi m thu tr ng r ng, khoanh nuôi xúc ti n tái sinh r ng, chăm sóc r ng tr ng, b o v r ng, khoanh nuôi ph c h i r ng t nhiên. - Th ch hoá m t s Lu t: Thương m i, Ch t lư ng hàng hoá, Thu tài nguyên, Thu thu nh p doanh nghi p, Thu VAT, Thu xu t kh u, nh p kh u. 218 Báo cáo ti n ngành Lâm nghi p Vi t Nam 2006-2010
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2