intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân trong Hiến pháp 1946 "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

173
lượt xem
30
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân trong Hiến pháp 1946 Yếu tố này cũng có ảnh hưởng khá lớn đến hành vi pháp luật và hành vi đạo đức của mỗi cá nhân. Sống trong điều kiện vật chất thiếu thốn dễ làm nảy sinh những hành vi tiêu cực, “đói ăn vụng, túng làm liều” là vì thế. Ngược lại, kiếm tiền một cách quá dễ dàng, điều kiện vật chất đầy đủ đến mức quá dư thừa cũng dễ làm con người ta ý thức không đúng...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân trong Hiến pháp 1946 "

  1. Nghiªn cøu - trao ®æi Ths. NguyÔn thÞ ph−¬ng * N hư chúng ta ã bi t, Ch t ch H Chí Minh là ngư i sáng l p ra ng c ng 1946, b n ch t giai c p c a Nhà nư c Vi t Nam dân ch c ng hoà ư c xác nh là Nhà s n Vi t Nam, Nhà nư c Vi t Nam và n n nư c c a nhân dân không phân bi t giai c p. l p hi n Vi t Nam. Nh ng quan i m, tư Quy nh này th hi n s v n d ng sáng t o tư ng mà Ngư i l i cho nhân dân Vi t quan i m c a ch nghĩa Mác-Lênin v b n Nam và nhân lo i là vô cùng to l n và quý ch t nhà nư c, phù h p v i hoàn c nh l ch báu, th hi n trên m i lĩnh v c c a i s ng s c a cách m ng Vi t Nam lúc ó là Nhà xã h i và luôn mang tính th i s sâu s c mà nư c m i giành ư c c l p, chính quy n trong ó tư tư ng v Nhà nư c và pháp lu t non tr chưa có nhi u kinh nghi m trong t là m t trong nh ng c ng hi n vĩ i mà ch c qu n lí, thù trong gi c ngoài không t Ngư i ã l i cho nhân lo i. Vi c tìm hi u, m t âm mưu nào nh m l t chính quy n nghiên c u và v n d ng tư tư ng, quan i m cách m ng. gi v ng n n c l p c a dân c a Ngư i trong giai o n hi n nay ã tr t c, y u t quy t nh là ph i huy ng s c thành nhi m v quan tr ng c a ng, Nhà m nh oàn k t c a c dân t c, chĩa mũi nh n nư c và m i công dân Vi t Nam, ư c Nhà vào k thù ch y u c a dân t c. Do v y, nư c h t s c quan tâm. Hi n pháp năm 1946 xác nh Nhà nư c B n ch t giai c p nhà nư c là v n c t Vi t Nam dân ch c ng hoà là Nhà nư c c a lõi c a m i b n Hi n pháp, có ý nghĩa quy t m i giai c p. Tính giai c p và tính dân t c nh n n i dung nh ng quy nh c a Hi n hoà quy n v i nhau là m t. Trong khi ó pháp. Trong Hi n pháp năm 1946, b n ch t Nhà nư c Xô Vi t ư c thành l p sau Cách giai c p nhà nư c ư c quy nh t i i u 1: m ng tháng Mư i là nhà nư c công - nông - "T t c quy n bính trong nư c là c a toàn th binh. Tính ch t c a nhà nư c ư c xác nh nhân dân Vi t Nam không phân bi t gi ng nòi, rõ trong Hi n pháp Nga. gái trai, giàu nghèo, giai c p, tôn giáo". Trong tư tư ng H Chí Minh, Nhà nư c Theo quan i m c a ch nghĩa Mác- c a nhân dân là Nhà nư c ư c thành l p Lênin, nhà nư c luôn mang tính giai c p, t n b ng con ư ng b u c dân ch , tr c ti p. t i vì l i ích c a giai c p th ng tr trong xã h i. Không th có nhà nư c phi giai c p, nhà * Gi ng viên Khoa hành chính - nhà nư c nư c c a m i giai c p. Nhưng v i Hi n pháp Trư ng i h c lu t Hà N i 14 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2003
  2. Nghiªn cøu - trao ®æi Nhân dân là ngư i tr c ti p b u ra ngư i i thành l p ng năm 1930 có s i m i cho di n thay m t nhân dân quy t nh nh ng phù h p v i c i m, yêu c u c a cách m ng. v n v quy n l c nhà nư c vì l i ích c a Nhà nư c Vi t Nam dân ch c ng hoà ra i nhân dân. Nhân viên các cơ quan nhà nư c là s c th hoá tư tư ng v "Nhà nư c do nhân dân b u ra th c thi, th a hành phương ông" c a Ngư i. Cho n nay th c quy n l c c a nhân dân và ch u trách nhi m ti n l ch s ã kh ng nh mô hình nhà nư c trư c nhân dân. Vì l ó, H Chí Minh kí mà H Chí Minh ã l a ch n cách ây hơn S c l nh s 14 ngày 8/9/1945 m cu c t ng 50 năm là phù h p cho dù l ch s ã tr i qua tuy n c b u Qu c dân i h i. V i s nhi u bi n c thăng tr m. ki n tr ng i này, dân t c Vi t Nam sau khi Tư tư ng v nhà nư c c a nhân dân, do là dân t c u tiên ông Nam Á th c hi n nhân dân, vì nhân dân c a H Chí Minh thành công cu c cách m ng gi i phóng dân ư c k t tinh nh cao là Hi n pháp năm t c, tr thành dân t c u tiên thi t l p nhà 1946. Nhà nư c Vi t Nam dân ch c ng hoà nư c v i hình th c dân ch nhân dân cao là nhà nư c ki u m i mà ó các t ng l p nh t là ph thông u phi u. ây có th xem nhân dân u có ngư i i di n c a mình như s ki n hi m có trong l ch s . Sau cu c Nhà nư c không phân bi t giai c p. M i t ng tuy n c hoàn toàn t do, dân ch công dân u có quy n tham gia vào ho t (ngày 6/1/1946), Qu c h i khoá I ra i. ng c a Nhà nư c thông qua ngư i i di n ây là Qu c h i c a kh i i oàn k t dân do nhân dân tr c ti p b u ra ho c b ng chính t c, là khoá Qu c h i ã thông qua hai b n công vi c mà công dân tr c ti p th c hi n. trong s b n b n Hi n pháp c a Nhà nư c không ng ng phát huy b n ch t nhà Vi t Nam tính n th i i m hi n nay. nư c, H Chí Minh ã giáo d c cán b , viên Nhà nư c Vi t Nam ra i sau cu c t ng ch c Nhà nư c ph i thương yêu dân, d a tuy n c ngày 6/1/1946 là Nhà nư c h p vào dân, l ng nghe h c h i nhân dân, vi c gì hi n và h p pháp, là s liên minh các giai có l i cho dân thì h t s c làm, vi c gì có h i c p, t ng l p, ng phái chính tr - mô hình cho dân thì h t s c tránh và Ngư i là m u nhà nư c c áo trong l ch s . i u này m c cho ph m ch t ó. Theo Ngư i, quan còn ư c th hi n thông qua tên g i c a các i m v nhà nư c c a dân th t d hi u. ó là cơ quan nhà nư c như Chính ph (Chính nhà nư c mà nhân dân là ch t nư c ch ph liên hi p kháng chi n), Ngh vi n ư c không ph i là vua. Chính quy n t cơ s n t ch c theo cơ c u m t vi n, Ch t ch nư c trung ương u do dân b u ra, ch u trách là ngư i ng u nhà nư c và Chính ph nhi m trư c nhân dân và ph c v l i ích nhưng do Ngh vi n b u ra v i t l phi u 2/3 nhân dân. Cán b nhà nư c là ngư i " y t " và ph i là ngh viên… So v i mô hình nhà c a nhân dân ch không ph i là ông quan nư c mà H Chí Minh ưa ra trong H i ngh cách m ng. T¹p chÝ luËt häc sè 4/2003 15
  3. Nghiªn cøu - trao ®æi Nhà nư c c a dân còn ng nghĩa v i ngư i th a hành, ngư i ph trách, ngư i nhà nư c c a dân t c Vi t Nam. M t nhà gánh vác công vi c ư c nhân dân giao cho. nư c ư c ra i t hình th c m t tr n, nhà Chính vì v y, khi nh n ch c Ch t ch nư c nư c c a m i giai c p v i tinh th n oàn k t Vi t Nam dân ch c ng hoà, Ngư i ã tr l i và ý chí kiên cư ng b o v ch quy n dân trư c các nhà báo: "Tôi tuy t i không ham t c. Ý tư ng v nhà nư c c a dân trong mu n công danh phú quý chút nào. Bây gi Ngư i m nh m và liên t c, th hi n sâu s c ph i gánh vác ch c v ch t ch là vì ng t khi thành l p ng, n s ra i c a M t bào u thác thì tôi ph i c g ng làm, cũng tr n ph n , M t tr n Vi t minh, Chính ph như m t ngư i lính vâng l nh qu c dân ra liên hi p kháng chi n, Nhà nư c Vi t Nam trư c m t tr n".(1) Ngư i nói: "C i tôi ch dân ch c ng hoà v i kh ng nh: "T t c có m t m c ích là ph n u cho quy n l i quy n bính trong nư c u thu c v toàn th c a T qu c và h nh phúc c a nhân dân… nhân dân Vi t Nam". n lúc nh qu c dân oàn k t u tranh H Chí Minh, tính dân t c, tính giai ư c chính quy n, u thác tôi gánh vi c c p, tính nhân dân k t h p hài hoà v i nhau, Chính ph , tôi lo l ng ngày êm, nh n nh c hoà quy n v i nhau. Ch nghĩa yêu nư c c g ng là vì m c ích ó".(2) Có ư c như g n v i ch nghĩa xã h i. Gi i phóng dân t c v y vì Ngư i luôn có lòng tin sâu xa, tuy t g n v i gi i phóng con ngư i. Cách m ng i vào nhân dân, vì Ngư i hi u r ng nhân dân t c g n v i cách m ng vô s n. Kh u dân là l c lư ng hùng h u. Ngư i kh ng hi u Ngư i ưa ra: " oàn k t, oàn k t, i nh: "Trong th gi i không gì m nh b ng oàn k t" ã t p h p s c m nh c a c dân l c lư ng oàn k t c a nhân dân";(3) "N u t c trong cách m ng dân t c dân ch nhân không có nhân dân thì Chính ph không dân và cách m ng xã h i ch nghĩa. Trong l c lư ng. N u không có Chính ph thì nhân th i i hi n nay, th c hi n t t kh u hi u dân không ai d n ư ng. V y nên Chính ph ó c a Ngư i s là y u t quan tr ng góp ph i oàn k t v i nhân dân là m t".(4) ó là ph n th c hi n th ng l i công cu c i m i quan i m v nhà nư c do dân c a H Chí t nư c. Minh. Nhà nư c ra i không ph i làm thay V i tư cách là ch th c a quy n l c nhà nhân dân, thay xã h i vì không nhà nư c nào nư c, nhân dân không ch thành l p ra nhà có th làm ư c vi c ó mà nhà nư c t n t i nư c mà còn giám sát toàn b ho t ng c a v i vai trò là ngư i c m lái d n ư ng. Nhà nhà nư c, bãi mi n các i bi u do nhân nư c mu n làm b t kì vi c gì cũng ph i d a dân b u ra. i u 20 Hi n pháp năm 1946 vào s c dân, thông qua vi c huy ng s c quy nh: "Nhân dân có quy n bãi mi n m nh c a nhân dân. Nhà nư c do nhân dân các i bi u mình ã b u ra theo i u 41 th c ch t là huy ng và s d ng s c dân. và 61" vì theo Ngư i, các i bi u ch là Ni m tin c a Ngư i i v i nhân dân không 16 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2003
  4. Nghiªn cøu - trao ®æi tr u tư ng vì Ngư i hi u rõ s c m nh c a Cơ s c bi t quan tr ng c a tư tư ng i qu n chúng. oàn k t Ngư i là nh ng nguyên lí c a ch ã là nhà nư c c a nhân dân, do nhân nghĩa Mác-Lênin, chi n lư c, sách lư c c a dân thì ương nhiên s t n t i c a nhà nư c Qu c t c ng s n. V n d ng sáng t o tư ó cũng vì l i ích c a nhân dân. M i chính tư ng ó Ngư i ã ra ch trương thành sách, pháp lu t c a nhà nư c u hư ng v l p M t tr n oàn k t qu c t g m: M t tr n l i ích c a ngư i lao ng. Do v y, trong công nhân th ng nh t ( i h i III "Thư g i các u ban nhân dân các kì, t nh, tháng12/1921), M t tr n nhân dân ch ng huy n, làng…" Ngư i vi t: "Ngày nay chúng phát xít ( i h i VII tháng 8/1935). V i ch ta ã xây d ng nên Nhà nư c Vi t Nam dân trương ó năm 1941 cùng v i trung ương ch c ng hoà. Nhưng n u nư c ư c c l p ng, Ngư i thành l p M t tr n Vi t minh mà dân không ư c hư ng h nh phúc, t do nh m oàn k t sĩ, nông, công, thương g m thì c l p cũng ch ng có ý nghĩa gì. Chính già tr , gái trai, lương giáo, giàu nghèo thành ph ta h a v i dân s g ng s c làm cho ai phong trào c u qu c sôi n i t B c chí Nam n y u có ph n h nh phúc". chu n b cho th ng l i c a Cách m ng tháng Nhà nư c Vi t Nam dân ch c ng hoà Tám. Như v y, tư tư ng thêm b n, b t thù, ra i sau Cách m ng tháng Tám năm 1945 i oàn k t c a H Chí Minh xu t phát t v i b n ch t giai c p quy nh t i i u1 vi c ánh giá khoa h c kh năng cách m ng Hi n pháp năm 1946 là nh cao tư tư ng c a qu n chúng, truy n th ng yêu nư c, i i oàn k t c a H Chí Minh. Thêm b n, oàn k t c a dân t c trong l ch s , nh ó b t thù, i oàn k t là tư tư ng chi n lư c mà giai c p công nhân Vi t Nam ã "lôi nh t quán trong nh n th c và vi c làm c a kéo" các giai c p khác vào cu c u tranh Ngư i. Tư tư ng ó ư c úc k t trong 14 gi i phóng dân t c. ng th i cũng tranh th ch n i ti ng: ư c s ng h c a nhân dân ti n b th gi i " oàn k t , oàn k t, i oàn k t vì s nghi p hoà bình c a m i qu c gia và Thành công, thành công, i thành công". nhân lo i. Tinh th n oàn k t ã tr thành truy n nư c ta, m i hình th c m t tr n tương th ng c a dân t c Vi t Nam ư c k t tinh ng v i th ng l i c a cách m ng trong m i nh cao là Ch t ch H Chí Minh vĩ i. th i kì. oàn k t trong M t tr n Vi t minh, Chính Ngư i là hi n thân c a truy n th ng nhân dân ta ã làm nên th ng l i c a cu c ó. Tư tư ng ó không ch bó h p trong Cách m ng tháng Tám năm 1945, l p ra Nhà ph m vi qu c gia mà còn vư t ngoài ph m nư c Vi t Nam dân ch c ng hoà. oàn k t vi lãnh th . Tư tư ng c a Ngư i là s k t trong M t tr n Liên Vi t ánh u i hoàn tinh c a nhi u n n văn hoá ông - Tây cũng toàn th c dân Pháp, ưa mi n B c ti n lên như kinh nghi m u tranh c a loài ngư i. ch nghĩa xã h i. M t tr n dân t c gi i T¹p chÝ luËt häc sè 4/2003 17
  5. Nghiªn cøu - trao ®æi phóng mi n Nam Vi t Nam g n v i th ng ngo i c a Nhà nư c: "Nư c C ng hoà xã h i l i cu c kháng chi n ch ng Mĩ c u nư c, ch nghĩa Vi t Nam th c hi n chính sách gi i phóng mi n Nam, th ng nh t T qu c. hoà bình, h u ngh , m r ng giao lưu và h p M t tr n t qu c Vi t Nam là trung tâm c a tác v i t t c các nư c trên th gi i, không kh i i oàn k t các dân t c góp ph n tích phân bi t ch chính tr xã h i khác c c vào s nghi p xây d ng ch nghĩa xã nhau…" ( i u 14). Vi c Qu c h i khoá X h i mi n B c, u tranh gi i phóng mi n thông qua Lu t m t tr n t qu c Vi t Nam Nam, th ng nh t t nư c. Ngư i, oàn ngày 12/6/1999 và vi c ban hành Quy ch k t các dân t c cũng như oàn k t qu c t là dân ch trong các cơ quan nhà nư c và cơ s công vi c thư ng xuyên, liên t c. Do v y, là s k th a tư tư ng i oàn k t c a Ch trong các th i kì cách m ng, m t tr n luôn là t ch H Chí Minh. l c lư ng r ng l n oàn k t các giai c p, N i dung, s c m nh và nh ng thành t ng l p, l c lư ng, cá nhân yêu nư c mà công c a công cu c i m i ư c m ra t n n t ng là liên minh giai c p công nhân, i h i VI c a ng ta chính là k t qu nông dân và t ng l p trí th c. th ng l i c a s k th a tư tư ng i oàn Ti p t c th c hi n l i căn d n c a Ngư i k t c a H Chí Minh trong th i kì m i. i "Mu n làm cách m ng th ng l i thì ph i oàn k t là cơ s tư tư ng c n ư c quá tri t phân bi t rõ ai là b n, ai là thù, ph i th c sâu s c trong vi c ho ch nh các chính sách hi n thêm b u b n, b t k thù. M i ngư i kinh t -xã h i c a Nhà nư c. c l p v yêu nư c và ti n b là b n c a ta. qu c chính tr ph i i li n v i c l p v kinh t , Mĩ, b n tay sai c a Mĩ, b n ph n cách m ng ph i gi i quy t úng n m i quan h v l i là k thù c a ta".(5) Tư tư ng ó ã ư c ích gi a các giai t ng, các ơn v hành chính, ng và Nhà nư c ta kiên trì th c hi n hơn các thành ph n kinh t , cá nhân trong xã h i. 60 năm qua và Hi n pháp năm 1992 ghi Kinh t nhi u thành ph n có th d n n s nh n ó cũng là ư ng l i i ngo i c a Nhà phân hoá giai c p do l i ích có s chênh l ch nư c trong giai o n hi n nay. áng k . Tư tư ng i oàn k t c a H Chí Nh ng năm qua ng và Nhà nư c ta Minh trong i u ki n hi n nay có ý nghĩa vô không ng ng chăm lo xây d ng kh i i cùng to l n mà ng, Nhà nư c, m i ngư i oàn k t toàn dân mà hình nh c a nó là M t dân u ph i nghiên c u, h c t p và th hi n tr n T qu c, Vi t Nam không ng ng l n qua chính sách, pháp lu t và b ng hành ng m nh. Do v y, không ph i ng u nhiên mà c th c a m i ngư i. Hi n pháp năm 1992 xác nh: "… M t tr n ng viên các t ng l p nhân dân T qu c Vi t Nam và các t ch c thành viên tham gia phát tri n kinh t , xoá ói gi m là cơ s chính tr c a chính quy n nhân nghèo, xây d ng chính quy n v ng m nh thì dân…" ( i u 9) cũng như chính sách i không ch gi i quy t úng n v n l i ích 18 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2003
  6. Nghiªn cøu - trao ®æi kinh t mà i ôi v i nó là s nghi p chăm th a nh n cho m i công dân ch có th có lo giáo d c chính tr , tư tư ng trong các t ng trong Hi n pháp năm 1946 là bi u hi n b n l p nhân dân vì s th ng nh t v chính tr có ch t nhà nư c c a nhân dân, do nhân dân, vì ý nghĩa quy t nh các y u t khác. Công nhân dân. cu c i m i có giành ư c th ng l i toàn Nhà nư c Vi t Nam dân ch c ng hoà ra di n hay không, m c nào, th i gian bao i là s phát tri n t hình th c nhà nư c lâu i u ó ph thu c ph n l n vào s c công, nông, binh Nga n nhà nư c c a m nh c a kh i i oàn k t toàn dân. Vi c dân, do dân, vì dân v i nh ng c thù riêng không ng ng phát huy quy n làm ch m i theo quan i m c a Ch t ch H Chí Minh vĩ m t c a nhân dân, t o nhi u hình th c phù i. ó là Nhà nư c không phân bi t giai h p mà trong ó c bi t coi tr ng quy n c p (Hi n pháp năm 1946), Nhà nư c làm ch tr c ti p và có cơ ch phù h p chuyên chính công - nông (Hi n pháp năm không n m ngoài m c ích c ng c , tăng 1959), Nhà nư c chuyên chính vô s n (Hi n cư ng kh i i oàn toàn dân. pháp năm 1980), Nhà nư c c a nhân dân, do Mu n hoàn thành nhi m v c a nhà nhân dân, vì nhân dân (Hi n pháp năm 1992) nư c dân ch nhân dân, v n t ra ph i có và Nhà nư c pháp quy n xã h i ch nghĩa cơ c u t ch c b máy phù h p, công c mà c a nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân thông qua ó nhân dân th c hi n quy n l c (Hi n pháp năm 1992 s a i). Như v y, c a mình. Hi n pháp năm 1946 v i mô hình trong l ch s l p hi n Vi t Nam thì nh ng nhà nư c dân ch nhân dân ư c t ch c quy nh v b n ch t nhà nư c tuy có khác theo nguyên t c: Quy n l c nhà nư c t p nhau v thu t ng s d ng nhưng v b n trung ch y u vào Ngh vi n. i u 22 Hi n ch t không thay i, i u ó th hi n tính pháp quy nh: "Ngh vi n là cơ quan có nh t quán v quan i m tư tư ng, l p trư ng, quy n cao nh t c a Nhà nư c Vi t Nam dân là s k th a tư tư ng H Chí Minh v b n ch c ng hoà". Chính ph là cơ quan hành ch t nhà nư c trong Hi n pháp u tiên c a chính cao nh t c a toàn qu c do Ngh vi n Nhà nư c Vi t Nam - Hi n pháp năm 1946 thành l p ra và ph i ch u trách nhi m trư c do Ngư i làm trư ng ban d th o./. Ngh vi n. V i m c ích cao quy n làm (1).Xem: “L i kêu g i c a H ch t ch”, Nxb. S ch c a nhân dân, Hi n pháp quy nh: "V i th t, H. 1956, tr. 921. nh ng v n quan tr ng ph i ưa ra toàn (2).Xem: H Chí Minh toàn t p, T p 6, Nxb. Chính th nhân dân phúc quy t" ( i u 32) và "Ngh tr qu c gia, H. 1995, tr. 515. vi n h p công khai, công chúng ư c vào (3).Xem: H Chí Minh toàn t p, Nxb. S th t, H. nghe, báo chí ư c phép thu t l i các cu c 1984, tr. 35. th o lu n và bi u quy t c a Ngh vi n" ( i u (4). S d. tr. 36. 30). ây là nh ng quy nh h t s c ti n b (5).Xem: H Chí Minh, “V cách m ng XHCN và xây th hi n tính dân ch r ng rãi mà Nhà nư c d ng CNXH”, Nxb. S th t, H. 1976, tr.1959. T¹p chÝ luËt häc sè 4/2003 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2