intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo "Việc thực hiện các công ước của Tổ chức lao động quốc tế về quyền lao động nữ ở Việt Nam "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

57
lượt xem
7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việc thực hiện các công ước của Tổ chức lao động quốc tế về quyền lao động nữ ở Việt Nam Cơ chế tâm lí của hành vi pháp luật và hành vi đạo đức là quá trình rất phức tạp, nó bao gồm việc hình thành động cơ hành vi, lựa chọn và quyết định phương án hành vi, hiện thực hoá hành vi, tự đánh giá về hành vi đã thực hiện.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Việc thực hiện các công ước của Tổ chức lao động quốc tế về quyền lao động nữ ở Việt Nam "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ThS. §ç Ng©n B×nh * T æ chøc lao ®éng quèc tÕ - International Labour Organization (ILO) ®−îc th nh lËp n¨m 1919. N¨m 1946, ILO trë th nh c¬ quan 15 c«ng −íc cña ILO, trong ®ã cã 12 c«ng −íc th«ng qua n¨m 1994 l c¸c c«ng −íc sè 5, 6, 14, 27, 45, 80, 81, 116, 120, 123, 124, v 155; 3 chuyªn m«n ®Çu tiªn cña Liªn hîp quèc phô c«ng −íc kh¸c th«ng qua trong thêi gian tõ 1995 tr¸ch c¸c vÊn ®Ò lao ®éng v viÖc l m trªn thÕ ®Õn 2000 l c¸c c«ng −íc sè 100, 111 v 182. giíi. ILO cã ®iÒu lÖ quy chÕ héi viªn, c¬ cÊu tæ Trong ph¹m vi b i viÕt n y, chóng t«i ®Ò cËp chøc, ng©n s¸ch v ®éi ngò nh©n viªn riªng. TÝnh c¸c c«ng −íc vÒ quyÒn lao ®éng n÷ ® ®−îc ViÖt ®Õn th¸ng 10 n¨m 1993 cã 168 n−íc l th nh Nam th«ng qua l : viªn cña ILO. + C«ng −íc sè 45 vÒ sö dông phô n÷ v o §iÒu lÖ cña ILO ®−îc th«ng qua n¨m 1919 nh÷ng c«ng viÖc d−íi mÆt ®Êt trong hÇm lß, b¾t quy ®Þnh c¬ cÊu, môc ®Ých, ®èi t−îng còng nh− ®Çu cã hiÖu lùc tõ ng y 30/5/1937. quy chÕ cña tæ chøc n y. §iÒu lÖ còng nªu cô thÓ + C«ng −íc sè 100 vÒ tr¶ c«ng b×nh ®¼ng chøc n¨ng chÝnh cña ILO l x©y dùng, th«ng gi÷a lao ®éng nam v lao ®éng n÷ cho c«ng viÖc qua, phª chuÈn, thùc hiÖn, gi¸m s¸t c¸c tiªu cã gi¸ trÞ ngang nhau, b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ chuÈn lao ®éng quèc tÕ; gióp ®ì chÝnh phñ c¸c ng y 23/5/1953. n−íc th nh viªn x©y dùng c¸c luËt v quy chÕ + C«ng −íc sè 111 vÒ ph©n biÖt ®èi xö trong trong lÜnh vùc lao ®éng. viÖc l m v nghÒ nghiÖp, b¾t ®Çu cã hiÖu lùc ViÖt Nam trë th nh th nh viªn chÝnh thøc ng y 15/6/1960. cña ILO sau khi l m ®¬n xin gia nhËp tæ chøc Trªn c¬ së ®ã, b−íc ®Çu t¸c gi¶ ®¸nh gi¸ viÖc n y v o ng y 26/1/1980. N¨m 1983, v× nhiÒu lÝ thùc hiÖn c¸c c«ng −íc n y ë ViÖt Nam ®ång do kh¸c nhau, ViÖt Nam xin t¹m ng−ng sinh thêi ®−a ra mét sè kiÕn nghÞ nh»m ®¶m b¶o tèt ho¹t. Th¸ng 5/1992, ChÝnh phñ ViÖt Nam ® h¬n quyÒn cña lao ®éng n÷ theo quy ®Þnh cña th«ng b¸o víi ILO viÖc ViÖt Nam tiÕp tôc sinh ILO. ho¹t trë l¹i. Tõ ®©y më ra giai ®o¹n míi trong 1. Giíi thiÖu tãm t¾t néi dung c¸c c«ng quan hÖ gi÷a ViÖt Nam v ILO. −íc quèc tÕ cña ILO vÒ quyÒn lao ®éng n÷ ®· Do míi gia nhËp ILO nªn nh×n chung kinh ®−îc ViÖt Nam phª chuÈn nghiÖm cña ViÖt Nam trong viÖc phª chuÈn c¸c TÝnh tõ khi th nh lËp ®Õn nay, ILO ® th«ng c«ng −íc kh«ng nhiÒu. Bªn c¹nh ®ã, ®iÒu kiÖn qua rÊt nhiÒu c«ng −íc vÒ quyÒn cña lao ®éng kinh tÕ, x héi cña ViÖt Nam còng cßn nhiÒu h¹n n÷. Cô thÓ l C«ng −íc sè 3 vÒ viÖc sö dông lao chÕ nªn viÖc phª chuÈn c¸c c«ng −íc cña ILO ®−îc xem xÐt thËn träng v tiÕn h nh tõng b−íc. * Gi¶ng viªn Khoa ph¸p luËt kinh tÕ Cho ®Õn nay, ViÖt Nam ® phª chuÈn tæng céng Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi 8 T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003
  2. nghiªn cøu - trao ®æi ®éng n÷ tr−íc v sau khi ®Î n¨m 1919; C«ng −íc ngõng t¨ng lªn, ®iÒu ®ã ®Æt ra yªu cÇu cÇn cã sè 4 vÒ l m viÖc ban ®ªm cña phô n÷ n¨m 1921; biÖn ph¸p t¨ng c−êng sù b×nh ®¼ng gi÷a nam v C«ng −íc sè 41 n¨m 1934 vÒ xÐt l¹i c«ng −íc sè n÷ t¹i n¬i l m viÖc. Do ®ã, c¸c n−íc phª chuÈn 4; C«ng −íc sè 45 vÒ sö dông phô n÷ v o nh÷ng C«ng −íc 100 ® nhÊt trÝ t¨ng c−êng nguyªn t¾c c«ng viÖc d−íi mÆt ®Êt trong hÇm lß n¨m 1935; tr¶ c«ng b×nh ®¼ng cho nam v n÷ l m nh÷ng C«ng −íc sè 89 n¨m 1948 vÒ xÐt l¹i thêi gian c«ng viÖc cã gi¸ trÞ t−¬ng ®−¬ng, tøc l khi tr¶ l m viÖc ban ®ªm; C«ng −íc sè 100 vÒ tr¶ c«ng c«ng kh«ng ®−îc cã sù ph©n biÖt giíi tÝnh. C«ng b×nh ®¼ng gi÷a lao ®éng nam v lao ®éng n÷ cho −íc ®ßi hái chÝnh phñ c¸c n−íc ph¶i ®¶m b¶o c«ng viÖc cã gi¸ trÞ ngang nhau n¨m 1951; C«ng nguyªn t¾c n y ®−îc ¸p dông cho mäi th nh −íc sè 111 vÒ ph©n biÖt ®èi xö trong viÖc l m v phÇn kinh tÕ v ®−îc kiÓm so¸t chÆt chÏ ®Ó ®¶m nghÒ nghiÖp n¨m 1958; C«ng −íc sè 156 vÒ b×nh b¶o thùc thi trong thùc tiÔn. ®¼ng c¬ may v ®èi xö víi lao ®éng nam v lao 1.3. C«ng −íc sè 111 ®éng n÷, nh÷ng ng−êi cã tr¸ch nhiÖm gia ®×nh B×nh ®¼ng vÒ quyÒn con ng−êi l t«n chØ n¨m 1951. ho¹t ®éng cña ILO khi tæ chøc n y ®−îc th nh Tuy nhiªn, do nh÷ng lÝ do kh¸c nhau nªn lËp n¨m 1919. Trong bèi c¶nh thÞ tr−êng lao ®Õn nay ViÖt Nam míi phª chuÈn ®−îc 3 c«ng ®éng, cÊm ph©n biÖt ®èi xö trong lao ®éng l −íc l C«ng −íc sè 45, 100 v 111. b−íc cÇn thiÕt ®èi víi nh n−íc nh»m x©y dùng 1.1. C«ng −íc sè 45 x héi c«ng b»ng. V× vËy, C«ng −íc sè 111 ® ®Ò Trªn c¬ së thèng nhÊt ý kiÕn cho r»ng lao ra môc tiªu c¬ b¶n l xo¸ bá mäi h×nh thøc ph©n ®éng d−íi mÆt ®Êt trong c¸c hÇm má l nguy biÖt vÒ viÖc l m v nghÒ nghiÖp. “Ph©n biÖt” ë hiÓm v g©y h¹i cho mäi ng−êi, ®Æc biÖt l ®èi ®©y ®−îc hiÓu l bÊt cø sù ng−îc ® i, thiªn vÞ víi phô n÷, n¨m 1935 ILO ® th«ng qua C«ng hay −u ® i trªn c¬ së s¾c téc, m u da, giíi tÝnh, −íc vÒ lao ®éng phô n÷ d−íi mÆt ®Êt. §iÒu 2 t«n gi¸o... l m triÖt tiªu hay h¹n chÕ sù b×nh C«ng −íc n y quy ®Þnh: “Kh«ng ®−îc sö dông ®¼ng vÒ c¬ héi, ®èi xö trong viÖc l m v nghÒ bÊt cø ng−êi n o thuéc n÷ giíi, dï ë ®é tuæi n o, nghiÖp, §iÒu 3 C«ng −íc sè 111 quy ®Þnh: “Mçi v o nh÷ng c«ng viÖc d−íi mÆt ®Êt trong c¸c hÇm n−íc th nh viªn chÞu hiÖu lùc cña C«ng −íc n y má”. Quy ®Þnh trªn cã thÓ ngo¹i trõ víi nh÷ng cam kÕt tuyªn bè v theo ®uæi chÝnh s¸ch quèc tr−êng hîp sau ®©y: N÷ gi÷ chøc vô qu¶n lÝ gia víi môc ®Ých xóc tiÕn, b»ng nh÷ng ph−¬ng kh«ng ph¶i l m c«ng viÖc tay ch©n, n÷ l m viÖc ph¸p thÝch øng víi ho n c¶nh v tËp qu¸n quèc trong c¸c dÞch vô y tÕ v phóc lîi, n÷ trong thêi gia, sù b×nh ®¼ng vÒ c¬ may v ®èi xö trong viÖc gian häc tËp ®−îc tËp huÊn d−íi hÇm má, nh÷ng l m v nghÒ nghiÖp ®Ó nh»m huû bá mäi sù ph©n phô n÷ thØnh tho¶ng xuèng hÇm má ®Ó thùc hiÖn biÖt ®èi xö vÒ mÆt n y”. mét nghÒ kh«ng cã tÝnh chÊt lao ®éng ch©n tay. 2. Ph¸p luËt ViÖt Nam víi viÖc quy ®Þnh vÒ 1.2. C«ng −íc sè 100 quyÒn lao ®éng n÷ theo c¸c c«ng −íc cña ILO Tr¶ c«ng b×nh ®¼ng ®−îc x¸c ®Þnh l vÊn ®Ò Trªn c¬ së quy ®Þnh t¹i c¸c c«ng −íc ® quan träng trong lÜnh vùc lao ®éng, tr¶ c«ng b×nh ®−îc th«ng qua, chóng ta ® cã nhiÒu cè g¾ng ®¼ng kh«ng chØ l biÖn ph¸p n©ng cao c«ng b»ng trong viÖc ban h nh ph¸p luËt nh»m cô thÓ ho¸ x héi m cßn l ph−¬ng tiÖn khuyÕn khÝch di c¸c quy ®Þnh vÒ quyÒn lao ®éng n÷ phï hîp víi chuyÓn lao ®éng v sö dông mét c¸ch cã hiÖu ho n c¶nh ViÖt Nam. qu¶ nguån lao ®éng. T¹i hÇu hÕt c¸c n−íc, sè 2.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc l−îng phô n÷ tham gia quan hÖ lao ®éng kh«ng + ViÖc thùc hiÖn C«ng −íc sè 111 vÒ ph©n T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003 9
  3. nghiªn cøu - trao ®æi biÖt ®èi xö trong viÖc l m v nghÒ nghiÖp nh÷ng ®iÒu kho¶n cña BLL§ vÒ lao ®éng n÷ ChÝnh s¸ch viÖc l m l mét trong nh÷ng trong lÜnh vùc viÖc l m v tuyÓn dông, ChÝnh chÝnh s¸ch x héi c¬ b¶n nhÊt cña quèc gia nh»m phñ ViÖt Nam ® ban h nh NghÞ ®Þnh sè 23/CP gãp phÇn ®¶m b¶o an to n, æn ®Þnh v ph¸t triÓn ng y 18/4/1996 quy ®Þnh chi tiÕt vÒ chÕ ®é l m x héi. ViÖt Nam ® cè g¾ng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó viÖc cña lao ®éng n÷ (§iÒu 3) nh»m t¹o ®iÒu kiÖn ng−êi lao ®éng cã viÖc l m, khuyÕn khÝch mäi cho lao ®éng n÷ tham gia lao ®éng s¶n xuÊt nh− ng−êi tù t¹o viÖc l m ®Ó thu hót thªm lao ®éng. “... bè trÝ lao ®éng n÷ theo thêi gian biÓu linh §iÒu 63 HiÕn ph¸p ViÖt Nam ® quy ®Þnh cô thÓ ho¹t, l m viÖc kh«ng trän ng y, trän tuÇn, giao c¸c quyÒn c¬ b¶n cña phô n÷ vÒ mäi mÆt chÝnh viÖc l m t¹i nh ...”. §iÒu 4 NghÞ ®Þnh quy ®Þnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x héi v gia ®×nh, trong ®ã vÒ tr¸ch nhiÖm cña ng−êi sö dông lao ®éng trong ®−îc hiÓu bao gåm c¶ quyÒn ®−îc l m viÖc v cã viÖc “nghiªn cøu nh÷ng nghÒ m ng−êi lao ®éng c¬ héi nh− nam giíi trong lÜnh vùc viÖc l m. n÷ kh«ng thÓ l m viÖc liªn tôc cho ®Õn tuæi nghØ Cô thÓ ho¸ tinh thÇn trªn cña HiÕn ph¸p h−u; lËp kÕ ho¹ch ® o t¹o nghÒ dù phßng cho 1992 v trªn c¬ së C«ng −íc sè 111, §iÒu 5 lao ®éng n÷...”. C¸c ®iÒu 5, 6, 7 cña NghÞ ®Þnh kho¶n 1 Bé luËt lao ®éng (BLL§) n−íc Céng chi tiÕt ho¸ nh÷ng ®iÒu kho¶n nh»m khuyÕn hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam th«ng qua ng y khÝch c¸c doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng 23/6/1994 quy ®Þnh: “Mäi ng−êi ®Òu cã quyÒn n÷ nh− cho vay vèn víi l i suÊt thÊp tõ quü quèc l m viÖc, tù do lùa chän viÖc l m v nghÒ gia gi¶i quyÕt viÖc l m; cho doanh nghiÖp ®−îc nghiÖp, häc nghÒ, n©ng cao tr×nh ®é nghÒ −u tiªn sö dông mét phÇn trong tæng sè vèn ®Çu nghiÖp, kh«ng bÞ ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi tÝnh, t− h ng n¨m ®Ó c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn l m viÖc cho d©n téc, th nh phÇn x héi, tÝn ng−ìng, t«n lao ®éng n÷ hoÆc c¸c quy ®Þnh vÒ xÐt gi¶m gi¸o”. §©y l v¨n b¶n ph¸p luËt quan träng quy thuÕ... Ngo i ra, theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 11 NghÞ ®Þnh quyÒn b×nh ®¼ng nam n÷ trong lÜnh vùc lao ®Þnh sè 38/CP ng y 25/6/1996 cña ChÝnh phñ ®éng, ®Æc biÖt trong vÊn ®Ò viÖc l m, tù t¹o viÖc quy ®Þnh xö ph¹t h nh chÝnh vÒ h nh vi vi ph¹m l m cho m×nh v t¹o viÖc l m cho ng−êi kh¸c. ph¸p luËt lao ®éng, ng−êi sö dông lao ®éng cã Cô thÓ h¬n, §iÒu 109 BLL§ chØ râ: “Nh n−íc thÓ bÞ ph¹t 2.000.000 ®ång nÕu “cã h nh vi ph©n ®¶m b¶o quyÒn l m viÖc cña phô n÷ b×nh ®¼ng biÖt ®èi xö ®èi víi phô n÷, xóc ph¹m danh dù vÒ mäi mÆt víi nam giíi...” nh©n phÈm lao ®éng n÷...” VÒ quyÒn lîi cña lao ®éng n÷ trong viÖc Víi h ng lo¹t c¸c quy ®Þnh nªu trªn, ViÖt tuyÓn dông lao ®éng. §iÒu 111 BLL§ quy ®Þnh: Nam ® kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o thùc thi C«ng −íc “ 1. Nghiªm cÊm ng−êi sö dông lao ®éng cã sè 111 vÒ ph©n biÖt ®èi xö trong viÖc l m v h nh vi ph©n biÖt ®èi xö víi phô n÷, xóc ph¹m nghÒ nghiÖp m cßn cã nh÷ng quy ®Þnh tiÕn bé danh dù v nh©n phÈm phô n÷. h¬n nh»m b¶o vÖ ng−êi lao ®éng l n÷. Ng−êi sö dông lao ®éng ph¶i thùc hiÖn + ViÖc thùc hiÖn C«ng −íc sè 100 vÒ tr¶ nguyªn t¾c b×nh ®¼ng nam n÷ vÒ tuyÓn dông, sö c«ng lao ®éng b×nh ®¼ng gi÷a nam v n÷ dông, n©ng bËc l−¬ng v tr¶ c«ng lao ®éng. §Ó thùc hiÖn b×nh ®¼ng vÒ giíi trong tr¶ 2. Ng−êi sö dông lao ®éng ph¶i −u tiªn nhËn c«ng lao ®éng ë ViÖt Nam hiÖn nay, theo tinh phô n÷ v o l m viÖc khi ng−êi ®ã ®ñ tiªu chuÈn thÇn C«ng −íc sè 100 v BLL§ vÒ c¸c nguyªn tuyÓn chän l m c«ng viÖc phï hîp víi c¶ nam v t¾c tr¶ l−¬ng, NghÞ ®Þnh sè 197/CP ng y n÷ m doanh nghiÖp ®ang cÇn...” 31/12/1994 quy ®Þnh viÖc tr¶ c«ng lao ®éng cho §Ó quy ®Þnh chi tiÕt v h−íng dÉn thi h nh ng−êi lao ®éng bÊt kÓ l nam hay n÷ ®Òu theo 10 T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003
  4. nghiªn cøu - trao ®æi nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. §iÒu 16 nªu viÖc th−êng xuyªn d−íi hÇm má hoÆc ng©m m×nh râ: “Lao ®éng n÷ quy ®Þnh t¹i §iÒu 111 cña d−íi n−íc”. BLL§, nÕu cïng l m c«ng viÖc nh− nam giíi th× ViÖt Nam còng ® ban h nh “danh môc c¸c ®−îc tr¶ l−¬ng nh− nhau. Khi n©ng bËc l−¬ng, c«ng viÖc nÆng nhäc, ®éc h¹i kh«ng ®−îc sö nÕu lao ®éng n÷ cã ®iÒu kiÖn v tiªu chuÈn nh− dông lao ®éng n÷” (Th«ng t− sè 13-TT/LB ng y nam giíi th× −u tiªn n©ng bËc l−¬ng cho lao ®éng 28/1/1994 cña liªn Bé lao ®éng, th−¬ng binh v n÷”. VÒ xÕp l−¬ng theo thang, b¶ng l−¬ng cña x héi v Bé y tÕ). §©y l c¸c quy ®Þnh b¾t buéc Nh n−íc ®−îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c “®èi ®èi víi mäi doanh nghiÖp nh»m môc ®Ých b¶o vÖ víi c«ng nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt, kinh doanh lao ®éng n÷. Còng nh− nam giíi, lao ®éng n÷ cã l theo tiªu chuÈn cÊp bËc, kÜ thuËt c«ng viÖc; quyÒn yªu cÇu ng−êi sö dông ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn ®èi víi viªn chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô l tiªu l m viÖc an to n, vÖ sinh, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao chuÈn chuyªn m«n, nghiÖp vô; ®èi víi chøc vô ®éng, cung cÊp ®Çy ®ñ ph−¬ng tiÖn b¶o vÖ c¸ qu¶n lÝ doanh nghiÖp l tiªu chuÈn xÕp h¹ng nh©n, huÊn luyÖn, thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p an doanh nghiÖp”. Nh− vËy, viÖc xÕp l−¬ng cña to n, vÖ sinh lao ®éng. §Ó ®¶m b¶o c¸c quy ®Þnh ng−êi lao ®éng phô thuéc v o nh÷ng yÕu tè m n y ®−îc thùc hiÖn trong thùc tiÔn, §iÒu 9 NghÞ ng−êi lao ®éng ®¹t ®−îc trong qua tr×nh rÌn ®Þnh sè 38/CP ng y 25/6/1996 cña ChÝnh phñ quy luyÖn nghÒ nghiÖp, kh«ng cã sù ph©n biÖt vÒ giíi ®Þnh møc ph¹t tiÒn l 1.000.000 ®ång ®èi víi h nh tÝnh. Ngo i ra, khi x©y dùng quy chÕ tr¶ l−¬ng, vi sö dông lao ®éng n÷ l m c¸c c«ng viÖc nÆng tr¶ th−ëng cho ng−êi lao ®éng, ng−êi sö dông lao ®éng ph¶i phèi hîp víi tæ chøc c«ng ®o n v nhäc, ®éc h¹i, nguy hiÓm m ph¸p luËt cÊm... ®¨ng kÝ víi c¬ quan nh n−íc cã thÈm quyÒn. 2.2. Nh÷ng tån t¹i §©y l c¬ së ®Ó h¹n chÕ h nh vi vi ph¹m ph¸p Thø nhÊt, mÆc dï BLL§ ® cã nhiÒu ®iÒu luËt trong viÖc tr¶ l−¬ng nãi chung v sù ph©n kho¶n quy ®Þnh quyÒn cña lao ®éng n÷ nh−ng biÖt ®èi xö trong tr¶ c«ng lao ®éng ®èi víi lao thiÕu chi tiÕt, cô thÓ nªn khã thùc hiÖn nhÊt ®éng n÷ nãi riªng. Nh− vËy, cã thÓ kh¼ng ®Þnh qu¸n, cã hiÖu qu¶ trong thùc tiÔn. C¸c v¨n b¶n luËt ph¸p ViÖt Nam phï hîp víi C«ng −íc sè h−íng dÉn l¹i kh«ng ®−îc ban h nh kÞp thêi, chÕ 100 vÒ tr¶ c«ng b×nh ®¼ng gi÷a lao ®éng nam v t i ch−a ®ñ nÆng ®Ó xö lÝ vi ph¹m ph¸p luËt nªn lao ®éng n÷ cho c«ng viÖc cã gi¸ trÞ ngang nhau. tÝnh kh¶ thi ch−a cao. Ch¼ng h¹n trong chÝnh + ViÖc thùc hiÖn C«ng −íc sè 45 s¸ch viÖc l m, ph¸p luËt quy ®Þnh ng−êi sö dông Cô thÓ ho¸ c¸c c«ng −íc cña ILO vÒ an to n, lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm nghiªn cøu nh÷ng nghÒ vÖ sinh lao ®éng, ®Æc biÖt l C«ng −íc sè 45 vÒ m lao ®éng n÷ kh«ng thÓ l m viÖc liªn tôc cho sö dông phô n÷ v o nh÷ng c«ng viÖc d−íi mÆt ®Õn khi nghØ h−u ®Ó lËp kÕ ho¹ch ® o t¹o nghÒ ®Êt trong hÇm má, §iÒu 113 BLL§ quy ®Þnh: dù phßng cho lao ®éng n÷. Nh−ng ph¶i nghiªn “1. Ng−êi sö dông lao ®éng kh«ng ®−îc sö cøu g×, trong thêi h¹n bao l©u, c¬ chÕ gi¸m s¸t, dông ng−êi lao ®éng n÷ l m nh÷ng c«ng viÖc nghiÖm thu v tæ chøc thùc hiÖn nh− thÕ n o th× nÆng nhäc, nguy hiÓm hoÆc tiÕp xóc víi c¸c chÊt ch−a quy ®Þnh cô thÓ. HoÆc viÖc quy ®Þnh lËp kÕ ®éc h¹i cã ¶nh h−ëng xÊu tíi chøc n¨ng sinh ®Î ho¹ch ® o t¹o nghÒ dù phßng cho lao ®éng n÷ v nu«i con, theo danh môc do Bé lao ®éng, kh«ng râ r ng v thiÕu c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ kÕ th−¬ng binh v x héi v Bé y tÕ ban h nh... ho¹ch ® o t¹o, nguån kinh phÝ, lo¹i nghÒ cÇn ® o 2. Ng−êi sö dông lao ®éng kh«ng ®−îc sö t¹o. ChÝnh s¸ch −u ® i, xÐt gi¶m thuÕ ®èi víi dông ng−êi lao ®éng n÷ bÊt k× ®é tuæi n o l m nh÷ng doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng n÷ T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003 11
  5. nghiªn cøu - trao ®æi (kho¶n 2 §iÒu 110 BLL§) còng ch−a ®−îc quy trong ph¹m vi doanh nghiÖp. §iÒu n y l¹i m©u ®Þnh cô thÓ trong c¸c v¨n b¶n d−íi luËt, do ®ã, rÊt thuÉn víi c¸ch hiÓu cña ILO. VÊn ®Ò ®Æt ra l khã triÓn khai trong thùc tÕ. ph¶i cã nh÷ng quy ®Þnh võa ®¶m b¶o nguyªn t¾c Thø hai, mét sè quy ®Þnh ®−îc ®Ò ra víi n y cña ILO võa phï hîp víi thùc tiÔn ViÖt nh÷ng ý nghÜa tèt ®Ñp v môc tiªu lÝ t−ëng Nam. nh−ng l¹i ch−a phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ Thø t−, nh×n chung ph¸p luËt ViÖt Nam liªn ViÖt Nam. V× vËy, nhiÒu chÝnh s¸ch rÊt hay trªn quan ®Õn lao ®éng n÷ phï hîp víi c¸c c«ng −íc v¨n b¶n nh−ng kh¶ n¨ng thùc hiÖn trong thùc tÕ cña ILO ® ®−îc phª chuÈn. Tuy nhiªn, c¸c quy l¹i h¹n chÕ. VÝ dô: Kho¶n 3 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè ®Þnh n y míi chØ bao trïm ®−îc c¸c ®èi t−îng do 23/CP ng y 18/4/1996 cña ChÝnh phñ cho phÐp BLL§ v Ph¸p lÖnh c¸n bé, c«ng chøc ®iÒu doanh nghiÖp ®−îc −u tiªn sö dông mét phÇn chØnh, viÖc b¶o vÖ nh÷ng lao ®éng n÷ trong khu trong tæng sè vèn ®Çu t− h ng n¨m cña m×nh ®Ó vùc n«ng th«n, tiÓu thñ c«ng nghiÖp ch−a ®−îc chi cho viÖc c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn l m viÖc cho lao ®Ò cËp. ®éng n÷. Trong ®iÒu kiÖn thiÕu vèn nh− hiÖn 3. Thùc tÕ thi h nh ph¸p luËt vÒ quyÒn lao nay, quy ®Þnh n y râ r ng kh«ng cã tÝnh kh¶ thi ®éng n÷ ë ViÖt Nam v× l m nh− vËy tøc l c¸c doanh nghiÖp ® “tù c¾t Trong thêi gian gÇn ®©y, viÖc triÓn khai thùc v o da thÞt m×nh”, trõ phi ChÝnh phñ t¹o ®iÒu hiÖn c¸c quy ®Þnh trªn ®èi víi lao ®éng n÷ ë ViÖt kiÖn cho hä ®−îc vay tõ c¸c nguån vèn −u ® i Nam cho thÊy ® cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp sö víi l i suÊt thÊp, tr¶ chËm ®Ó cã tiÒn ®Çu t− cho dông lao ®éng n÷, thËm chÝ lao ®éng n÷ chiÕm c«ng t¸c an to n, vÖ sinh cho lao ®éng n÷. Nh×n sè ®«ng trong doanh nghiÖp (nh− ë c¸c ng nh chung, c¸c ®iÒu cña BLL§, ®Æc biÖt ë ch−¬ng IX dÖt, may, da gi y, chÕ biÕn thuû, h¶i s¶n...). §iÒu (vÒ lao ®éng n÷) tuy rÊt tiÕn bé v cÇn thiÕt ®ã ® v ®ang t¹o nhiÒu viÖc l m cho lao ®éng nh−ng kh«ng dÔ thùc hiÖn khi thiÕu c¸c biÖn n÷. NhiÒu doanh nghiÖp ® cè g¾ng ¸p dông mäi ph¸p b¶o ®¶m v tiÒm Èn mét sè nguy c¬ l m biÖn ph¸p tÝch cùc nh− t¨ng c−êng ®Çu t−, më ¶nh h−ëng ®Õn quyÒn lîi cña chÝnh hä. Víi réng s¶n xuÊt, ® o t¹o nghÒ cho lao ®éng n÷. nh÷ng quy ®Þnh n y, lao ®éng n÷ rÊt khã kiÕm Ngay trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt khã kh¨n, thiÕu ®−îc viÖc l m v× kh«ng chñ sö dông lao ®éng viÖc l m, c¸c doanh nghiÖp ® t×m c¸ch khai th¸c n o muèn vi ph¹m ph¸p luËt m nÕu thùc hiÖn kh¶ n¨ng hiÖn cã, bè trÝ viÖc l m theo kiÓu chia ®óng luËt th× hä ch−a ®ñ ®iÒu kiÖn. viÖc hoÆc theo chÕ ®é lu©n phiªn ®Ó ®¶m b¶o Thø ba, C«ng −íc sè 100 quy ®Þnh: “Tr¶ mäi lao ®éng n÷ ®Òu cã viÖc l m v thu nhËp. c«ng lao ®éng b×nh ®¼ng gi÷a lao ®éng nam v Mét sè n¬i cßn bè trÝ, sö dông lao ®éng n÷ v o lao ®éng n÷ cho mét c«ng viÖc cã gi¸ trÞ ngang l m c¸c c«ng viÖc phï hîp víi søc khoÎ, gi¶m sè nhau”. Theo c¸ch hiÓu th«ng th−êng, quy ®Þnh lao ®éng n÷ ph¶i l m c¸c c«ng viÖc nÆng nhäc v n y ¸p dông ®èi víi mäi doanh nghiÖp, mäi ®éc h¹i. ng nh trong ph¹m vi quèc gia. Trong nÒn kinh tÕ Tuy nhiªn, viÖc thùc hiÖn −u ® i ®èi víi lao thÞ tr−êng ®Þnh h−íng XHCN hiÖn nay ë n−íc ta, ®éng n÷ cßn tuú thuéc v o kh¶ n¨ng t i chÝnh do t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè kh¸ch quan v chñ cña mçi doanh nghiÖp. Nh÷ng doanh nghiÖp s¶n quan nªn lîi nhuËn thu ®−îc cña c¸c doanh xuÊt æn ®Þnh, l m ¨n cã hiÖu qu¶ th× −u ® i d nh nghiÖp kh¸c nhau dÉn ®Õn møc l−¬ng cña c¸c cho lao ®éng n÷ ®−îc thùc hiÖn t−¬ng ®èi ®Çy c«ng viÖc cã gi¸ trÞ ngang nhau ë nh÷ng ®¬n vÞ ®ñ. §èi víi nh÷ng ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau còng kh¸c nhau. Do ®ã, chóng ta chØ khã kh¨n, c¸c quy ®Þnh riªng ®èi víi lao ®éng n÷ cã thÓ ¸p dông nguyªn t¾c tr¶ c«ng b×nh ®¼ng Ýt cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn. Riªng chÝnh s¸ch −u 12 T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003
  6. nghiªn cøu - trao ®æi ® i ®èi víi doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng vÒ viÖc l m khi sö dông nhiÒu lao ®éng n÷ (theo n÷ nh− gi¶m thuÕ, cho vay vèn tõ quü quèc gia Th«ng t− liªn tÞch sè 06/2002/TTLT ng y vÒ viÖc l m, hç trî ®iÒu chuyÓn lao ®éng n÷ sang 10/4/2002 cña liªn bé Lao ®éng, th−¬ng binh v c«ng viÖc thÝch hîp cho ®Õn nay vÉn ch−a ®−îc x héi, Bé t i chÝnh, Bé kÕ ho¹ch ®Çu t− h−íng thùc hiÖn. ThËm chÝ mét sè doanh nghiÖp kh«ng dÉn c¬ chÕ qu¶n lÝ quü quèc gia hç trî viÖc l m muèn tuyÓn lao ®éng n÷ do ph¶i chi phÝ nhiÒu v lËp quü gi¶i quyÕt viÖc l m ®Þa ph−¬ng), Nh h¬n nam giíi. T¹i nhiÒu ®¬n vÞ s¶n xuÊt do n−íc nªn hç trî d−íi h×nh thøc cÊp mét phÇn kh«ng cã kh¶ n¨ng c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn l m viÖc, kinh phÝ ®Ó gióp c¸c ®¬n vÞ nhiÒu lao ®éng n÷ ¸p lùc vÒ viÖc l m l¹i lín nªn lao ®éng n÷ vÉn ® o t¹o l¹i nghÒ. Cã nh− vËy míi t¨ng tÝnh kh¶ ph¶i l m viÖc trong ®iÒu kiÖn kh«ng ®¶m b¶o thi cña c¸c quy ®Þnh, t¹o c¬ héi t×m kiÕm viÖc c¸c tiªu chuÈn vÒ vÖ sinh v an to n lao ®éng. l m míi cho lao ®éng n÷ khi bÞ mÊt viÖc l m Mét sè c«ng viÖc cÊm sö dông lao ®éng n÷ vÉn theo tinh thÇn cña C«ng −íc sè 111. bè trÝ phô n÷ l m viÖc. Thø hai, khi quy ®Þnh −u ® i ®èi víi lao Ngo i ra, c¸c −u ® i ®èi víi lao ®éng n÷ chØ ®éng n÷ cÇn thËn träng trong viÖc x¸c ®Þnh ranh míi thùc hiÖn ®èi víi ng−êi lao ®éng n÷ kÝ hîp giíi gi÷a “−u ® i x héi” v “ph©n biÖt ®èi xö”, ®ång lao ®éng, c«ng chøc, viªn chøc n÷ m ch−a bëi nÕu qu¸ −u ® i sÏ h¹n chÕ kh¶ n¨ng t×m kiÕm triÓn khai ®èi víi lao ®éng n÷ trong c¸c bé phËn viÖc l m cña hä, g©y khã kh¨n trong cuéc m−u kinh tÕ kh¸c chiÕm kh¸ ®«ng trong tæng sè lao sinh. §©y l b i to¸n khã ®Æt ra cho c¸c nh l m ®éng n÷ cña to n x héi nh− lao ®éng n÷ trong luËt ë ViÖt Nam v× chóng ta ch−a cã ®iÒu kiÖn n«ng nghiÖp... trî gióp kinh phÝ cho c¸c doanh nghiÖp ®Ó thùc 4. Mét sè ®Ò xuÊt nh»m t¨ng c−êng thùc hiÖn an to n, vÖ sinh lao ®éng, phóc lîi cho lao hiÖn c¸c c«ng −íc vÒ quyÒn lao ®éng n÷ t¹i ®éng n÷ m vÉn do ®¬n vÞ tù lo, tøc l sÏ ¶nh ViÖt Nam h−ëng ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp - ®iÒu m Thø nhÊt, c¸c c¬ quan nh n−íc cã thÈm kh«ng ng−êi sö dông lao ®éng n o mong muèn. quyÒn cÇn kÞp thêi ban h nh c¸c v¨n b¶n h−íng Thø ba, Nh n−íc cÇn cã kÕ ho¹ch tõng b−íc dÉn cô thÓ mét sè vÊn ®Ò bøc xóc hiÖn nay nh− xem xÐt v tiÕp tôc phª chuÈn c¸c c«ng −íc kh¸c ® o t¹o nghÒ dù phßng cho lao ®éng n÷ khi cã sù cña ILO phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ, chÝnh trÞ, thay ®æi trong doanh nghiÖp l m cho nhiÒu lao x héi cña ViÖt Nam vÒ lao ®éng n÷. Cô thÓ l ®éng n÷ mÊt viÖc (nh− thay ®æi c¬ cÊu c«ng c¸c C«ng −íc sè 89 vÒ l m viÖc ban ®ªm cña phô nghÖ, c¬ cÊu tæ chøc, cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp n÷ trong c«ng nghiÖp n¨m 1948, C«ng −íc sè nh n−íc, cho thuª doanh nghiÖp...). Cô thÓ, cÇn 103 vÒ b¶o vÖ thai s¶n n¨m 1952. §©y l nh÷ng quy ®Þnh râ nghÒ dù phßng bao gåm nh÷ng nghÒ c«ng −íc m tinh thÇn cña nã ® ®−îc quy ®Þnh g×? §èi t−îng n÷ n o thuéc diÖn ®−îc ® o t¹o l¹i trong ph¸p luËt ViÖt Nam nh− kh«ng ¸p dông nghÒ theo thø tù −u tiªn? Bè trÝ, s¾p xÕp c«ng chÕ ®é l m viÖc ban ®ªm ®èi víi lao ®éng n÷ cã viÖc cho lao ®éng n÷ sau khi häc l¹i nghÒ? Kinh thai tõ th¸ng thø 7 trë lªn, lao ®éng n÷ ®−îc phÝ ® o t¹o nghÒ do ai tr¶... CÇn nãi thªm l h−ëng chÕ ®é b¶o hiÓm thai s¶n khi cã thai, sinh ngo i sè tiÒn trÝch tõ quü dù phßng vÒ trî cÊp mÊt viÖc l m cña doanh nghiÖp (theo quy ®Þnh con hoÆc nhËn con nu«i s¬ sinh... HiÖn t¹i, t¹i §iÒu 26 NghÞ ®Þnh sè 72/CP ng y 31/10/1995 chóng ta vÉn ch−a phª chuÈn c¸c c«ng −íc n y. cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt v h−íng dÉn thi Nªn ch¨ng cÇn xem xÐt v sím phª chuÈn ®Ó t¹o h nh mét sè ®iÒu cña BLL§ vÒ viÖc l m), ngo i sù t−¬ng thÝch gi÷a ph¸p luËt ViÖt Nam v c¸c sè tiÒn doanh nghiÖp ®−îc vay tõ quü quèc gia c«ng −íc cña ILO vÒ lao ®éng n÷./. T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003 13
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2