Bệnh Cảm Tính Lưỡng Cực
Càng ngày, những bệnh tâm thần càng được chú ý nhiều hơn vì số
người mắc bệnh đã được nhận ra và định bệnh ngày càng nhiều. Một trong
những bệnh tâm thần quan trọng là bệnh cảm tính lưỡng cực, tạm dịch từ
chữ “bipolar disorder” của Mỹ.
Có khoảng 2 triệu người Mỹ, tức khoảng 1% tổng số dân chúng, mắc
bệnh bipolar, một chứng bệnh tâm thần mà người mắc bệnh đi từ thái cực
cảm tính này qua thái cực khác, từ cảm thấy hưng phấn, kích thích quá độ
đến bị trầm cảm, lờ đờ, không thiết làm gì cả.
Triệu chứng
Hai thái cực cảm tính nói trên thường xen kẽ nhau. Những triệu chứng
có thể từ rất nhẹ tới rất nặng.
Khi ở trong thời kỳ hưng phấn quá độ, bệnh nhân thường có những
triệu chứng sau:
-Cảm thấy phấn khởi, lạc quan cực độ và tự cảm thấy mình rất hay rất
tốt.
-Nói rất nhanh, ý nghĩ chạy thật nhanh, bị kích động, đứng ngồi không
yên, hoạt động thân thể liên tục.
-Không thể phán đoán bình thường được.
-Cẩu thả hoặc làm những việc nguy hiểm mà bình thường không hề
làm.
-Khó ngủ
-Dễ bị lo ra
-Không thể tập trung tư tưởng được.
-Rất khó chịu, cáu kỉnh
Khi ở trong thời kỳ trầm cảm, bệnh nhân thường:
-Cảm thấy buồn, lo lắng, tuyệt vọng thường trực.
-Không ngủ và ăn được bình thường.
-Mệt mỏi, không thiết làm những công việc hằng ngày.
-Không tập trung tư tưởng được.
-Thường có ý muốn tự tử.
Nguyên nhân
Hiện nay, nguyên nhân chính xác của bệnh này chưa được tìm ra. Tuy
nhiên, những yếu tố sinh học, di truyền và hoàn cảnh có thể có liên hệ trong
việc gây ra hoặc làm nẩy sinh những triệu chứng bệnh.
Nhiều nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt trong những chất hóa học
dùng truyền tín hiệu giữa các tế bào thần kinh trong óc, xẩy ra nơi những
người mắc bệnh cảm tính lưỡng cực. Trong nhiều trường hợp, người bệnh có
yếu tố di truyền khiến họ dễ mắc bệnh. Sự bất bình thường có thể xẩy ra nơi
các gene liên hệ đến những chất truyền tín hiệu thần kinh. Nghiên cứu hồ sơ
bệnh nhân cho thấy 60 % những trường hợp bệnh có người trong gia đình
mắc bệnh. Do đó, người ta đang cố gắng tìm ra gene gây bệnh này.
Khi nào nên đi khám bệnh
Bệnh nhân lưỡng cực thường không nhận ra là họ đang bị bệnh khi ở
vào một trạng thái bất thường như vậy. Họ cũng không nhận ra căn bệnh ảnh
hưởng đến cuộc đời của họ và những người chung quanh. Do đó, bạn bè,
thân nhân và bác sĩ của họ rất quan trọng trong việc nhận ra những triệu
chứng của bệnh và khuyên họ đi khám bệnh.
Người bệnh sẽ được khám nghiệm, tốt nhất là bởi một bác sĩ chuyên
về tâm thần, và làm những thử nghiệm xem triệu chứng của họ có phải là do
dùng ma túy hay những bệnh của thể xác, thí dụ như bệnh tuyến giáp trạng
chẳng hạn, hay do những thuốc khác như steroids, rượu, thức ăn, bệnh
Parkinson's và những bệnh tâm thần khác...
Biến chứng
Bệnh lưỡng cực không đơn giản và rõ ràng như ta nghĩ. Những vấn đề
khác như uống rượu hay bệnh lo lắng quá độ, có thể ảnh hưởng đến bệnh
nhân. Chiều dài, độ nặng nhẹ của những cơn bệnh khác nhau tùy theo mỗi
người. Ở một số người, chu kỳ rất nhanh, với thời kỳ mắc bệnh ngắn hơn
nhưng xẩy ra thường hơn.
Ngoài ra cơn hưng phấn và cơn trầm cảm có thể xuất hiện cùng một
lúc. Bệnh nhân sẽ bị kích động, không ngủ hay ăn được, muốn tự tử và sau
cùng là điên. Điên là tình trạng nhân tính bị đảo lộn, không còn biết đến hiện
thực, thường nghe và thấy những ảo tưởng và tin vào những chuyện bất
thường, không có thực.
Cách chữa - Thường gồm có thuốc, tâm lý trị liệu và chạy điện.
Tự giúp - Ngoài sự trị liệu của bác sĩ, bệnh nhân và gia đình có thể
dùng những cách sau đây để giúp cho sự chữa trị căn bệnh hữu hiệu hơn:
-Uống thuốc đều: Ngay cả khi bệnh nhân cảm thấy khỏe khoắn, bình
thường, họ cũng phải uống thuốc đều. Nếu ngưng thuốc, họ sẽ bị những triệu
chứng bệnh lại.
-Để ý tới những dấu hiệu báo trước: Bệnh nhân hoặc người trông bệnh
có thể đã nhận ra những dấu hiệu báo trước mỗi cơn bệnh và yếu tố nào làm
nẩy ra triệu chứng bệnh. Nên gọi bác sĩ khi cảm thấy mình đang bước vào
một cơn bệnh. Bạn bè và thân nhân cũng nên để ý những dấu hiệu này.
-Tránh thuốc và rượu: Nhiều loại thuốc kích thích như thuốc làm nhịn
ăn, và rượu là một phần trong những yếu tố làm nẩy sinh ra triệu chứng.
-Trước khi uống một thuốc gì, dù là do bác sĩ cho toa, cũng nên cho
bác sĩ tâm thần biết. Đôi khi thuốc có thể gây ra cơn bệnh hoặc ảnh hưởng
đến thuốc đang uống để trị bệnh.
-Gia nhập nhóm hỗ trợ để có sự hỗ trợ tinh thần của những người
cùng bệnh cũng như các nhân viên y tế.