BỆNH CƠ - TUYẾN TÚI MẬT

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

286
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đặt vấn đề: Bệnh cơ - tuyến túi mật là một bệnh hiếm gặp. Bệnh thường được phát hiện khi siêu âm bụng. Chẩn đoán xác định bệnh cơ - tuyến túi mật chủ yếu dựa vào giải phẫu bệnh. Một số trường hợp bệnh cơ - tuyến túi mật có thể chẩn đoán nhầm với sỏi túi mật, polyp túi mật và ung thư túi mật. Kết quả: Trong thời gian từ 2001 đến 2006, trong số 7.014 trường hợp cắt túi mật chúng tôi có 42 trường hợp bệnh cơ - tuyến túi mật được xác định...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: BỆNH CƠ - TUYẾN TÚI MẬT

BỆNH CƠ - TUYẾN TÚI MẬT TÓM TẮT Đặt vấn đề: Bệnh cơ - tuyến túi mật là một bệnh hiếm gặp. Bệnh thường được phát hiện khi siêu âm bụng. Chẩn đoán xác định bệnh cơ - tuyến túi mật chủ yếu dựa vào giải phẫu bệnh. Một số trường hợp bệnh cơ - tuyến túi mật có thể chẩn đoán nhầm với sỏi túi mật, polyp túi mật và ung thư túi mật. Kết quả: Trong thời gian từ 2001 đến 2006, trong số 7.014 trường hợp cắt túi mật chúng tôi có 42 trường hợp bệnh cơ - tuyến túi mật được xác định bằng giải phẫu bệnh sau mổ. Chỉ 24 trường hợp đủ điều kiện đưa vào nghiên cứu (18 trường hợp thất lạc hồ sơ). Tuổi trung bình là 48,25, nam chiếm 37,5% và nữ chiếm 62,5%. Phần lớn bệnh nhân có đau bụng 70,8% ở vùng thượng vị và dưới sườn phải. Không kèm sốt hay vàng da. Chẩn đoán bệnh cơ - tuyến trong 58 trường hợp nhưng kết quả đúng trong 42 trường hợp và 14 trường hợp là viêm mạn tính túi mật, 2 trường hợp u tuyến nhánh. Chúng tôi chỉ có 24 trường hợp đủ điều kiện đưa vào nghiên cứu.
Kết luận: Bệnh cơ - tuyến túi mật là một bệnh lành tính, khó đánh giá chính xác nếu chỉ dựa trên siêu âm đơn thuần. Cần kết hợp những phương tiện chẩn đoán hình ảnh khác hiện đại hơn để tăng độ chính xác. ABSTRACT Background: Gallbladder adenomyomatosis is a rare disease. It was misdiagnosed will gallbladder stone, polyp or cancer, and commonly detected by ultrasound. Its final diagnosis was confirmed by histopathology post cholecystectomy. Methods: A retrospective study was performed, to review the histopathology of the gallbladder adenomyomatosis post cholecystectomy and to compare with the preoperative abdominal ultrasound. Results: From 2001 to 2006, among 7,014 cholecystectomies, we found out 42 cases of gallbladder adenomyomatosis. However, only 24 cases of adequate document were elected for study. Mean age was 48.25, in which 37.5% male and 62.5% female. The majority of them (70.8%) had epigastric and right upper quadrant abdominal pain. No one had fever and jaundice. The preoperative diagnosis gallbladder adenomyomatosis was made in 58 cases but only 42 patients were confirmed, the rest was chronic cholecystitis (14 cases), and villous adenoma (2 cases).
Conclusion: Gallbladder adenomyomatosis is a benign disease, hard to precisely diagnose by abdominal ultrasound. It needs to further evaluate by other imaging modalities to improve the accuracy in diagnosis. ĐẶT VẤN ĐỀ Bệnh cơ - tuyến túi mật là một bệnh hiếm gặp. Bệnh thường được phát hiện khi siêu âm bụng. Chẩn đoán xác định bệnh cơ - tuyến túi mật chủ yếu dựa vào giải phẫu bệnh. Một số trường hợp bệnh cơ - tuyến túi mật có thể chẩn đoán nhầm với sỏi túi mật, polyp túi mật và ung thư túi mật. Nghiên cứu này nhằm tìm những đặc điểm về siêu âm đối chiếu giải phẫu bệnh giúp chúng ta có thể chẩn đoán đúng và điều trị đúng bệnh này.
ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đây là công trình hồi cứu, mô tả, thực hiện tại Bệnh viện Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh thời gian từ 2001-2006. KẾT QUẢ Trong thời gian nghiên cứu, có 7.014 trường hợp được cắt túi mật vì các bệnh sỏi mật, bệnh cơ- tuyến, polyp túi mật và ung thư túi mật có 58 trường hợp được chẩn đoán trước mổ là bệnh cơ– tuyến. Chẩn đoán sau mổ với giải phẫu bệnh là 42 bệnh cơ– tuyến, 14 u túi mật và 2 u tuyến nhánh. Trong số 42 bệnh cơ– tuyến có 18 hồ sơ không tìm được do đó chúng tôi chỉ đưa vào nghiên cứu 24 trường hợp đầy đủ hồ sơ. Đặc điểm bệnh nhân Tuổi trung bình 48,25 tuổi, nhỏ nhất 25 tuổi và lớn nhất 77 tuổi. Nam có 9 bệnh nhân (37,5%). Nữ có 15 bệnh nhân (62,5%). Đặc điểm lâm sàng Có 7 bệnh nhân không đau bụng. Có 17 bệnh nhân có đau bụng (70,8%). Phần lớn bệnh nhân đau âm ỉ vùng thượng vị và dưới sườn phải từ 1 tuần đến 7 năm.
Ngoài đau bụng bệnh nhân còn có triệu chứng khác như chậm tiêu (2 bệnh nhân) và sụt cân (1 bệnh nhân). Không có bệnh nhân nào có sốt và vàng da. Khám lâm sàng không có túi mật to. Cận lâm sàng Bạch cầu trung bình là 6.925/mm3, (từ 1.160/mm3 đến 10.100/mm3). 5.045.080/mm3, 3.600.000/mm3 Hồng cầu trung bình (từ đến là 6.065.000/mm3). Bilirubin trung bình là 0,48mg%, (từ 0,2mg% đến 1,2mg%). Siêu âm trước mổ Để chẩn đoán bệnh cơtuyến túi mật, chúng tôi dựa vào các triệu chứng siêu âm sau. Thứ nhất, có vách túi mật dầy trên 3mm, không phù nề. Thứ hai, có cấu trúc xoang Rokitansky-Aschoff trong thành túi mật, có hoặc không kèm nốt echo dầy. Thứ ba, có đuôi sao chổi. Thứ tư, có niêm mạc trong lòng túi mật trơn láng. Thứ năm, có thành ngoài túi mật trơn láng.
Thứ sáu, có sỏi túi mật đi kèm. Dựa trên các triệu chứng trên chúng tôi chẩn đoán được như sau (bảng 1) Về tính phân đoạn của bệnh cơ - tuyến túi mật chúng tôi ghi nhận như sau (bảng 2). Bảng 1: Các tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh cơ - tuyến túi mật trên siêu âm Tiêu Thứ Thứ Thứ Thứ Thứ Thứ chuẩn nhất hai ba năm sáu tư Số ca 24 18 19 24 24 15 Tỉ lệ 100 75 79 100 100 62,5 Bảng 2: Các thể bệnh cơ - tuyến túi mật Tiêu Vùng đáy Các vùng Lan chuẩn túi mật túi toả khác mật Số ca 9 8 7
Hình 1: dầy vách túi mật Hình 2: Bóng đuôi sao chổi Đặc điểm phẫu thuật Chẩn đoán trước mổ như sau: Bệnh cơtuyến 13, sỏi túi mật 8, polyp 2, cholesterosis 1. Cả 24 trường hợp bệnh cơ - tuyến túi mật đều được mổ nội soi. Thời gian mổ trung bình là 81 phút, ( từ 40 phút đến 150 phút).
Mô tả đại thể: bệnh cơ - tuyến 24 trường hợp. Sỏi túi mật có trong 11 trường hợp, chiếm 45,8%. Giải phẫu bệnh Chẩn đoán giải phẫu bệnh bệnh cơ - tuyến Để chẩn đoán bệnh cơ - tuyến túi mật chúng tôi dùng tiêu chuẩn các xoang vùi trong lớp cơ túi mật. Phân biệt với ung thư túi mật vì thành ngoài và mặt trong túi mật không chồi sùi. Đây là giai đoạn sau của quá trình viêm túi mật mạn tính.
Hình 3a và b: bệnh cơ - tuyến túi mật BÀN LUẬN Về đặc điểm bệnh nhân, chúng tôi có 24 trường hợp được chẩn đoán bệnh cơ - tuyến túi mật trước mổ. Tuổi trung bình 48,25 tuổi, cũng giống như các nghiên cứu khác. Nam chiếm 37,5%. Nữ chiếm 62,5%. Tỉ lệ nam/nữ giống như các trường hợp sỏi túi mật và không có khác biệt gì với các nghiên cứu khác. Về chẩn đoán bệnh cơ - tuyến túi mật chỉ chẩn đoán đúng trước mổ trong 13/24 trường hợp. Tỉ lệ chẩn đoán đúng của siêu âm không cao, điều này phù hợp với nhận định của một số tác giả độ chính xác của chẩn đoán siêu âm chỉ khoảng 66%(Error! Reference source not found.). Chúng tôi không có trường hợp nào chẩn đoán nhầm lẫn giữa ung thư túi mật và bệnh cơ - tuyến túi mật. Bệnh cơ - tuyến túi mật gồm những tăng sản tạo nên những dầy vách túi mật khu trú hay lan tỏa. Những trường hợp viêm mạn tính có tăng sản vách túi mật. Bề mặt nhẵn của mặt trong lớp vách túi mật tăng sản là đặc trưng giúp phân biệt tăng sản lành hay ác tính. Tăng sản tuyến túi mật gồm sự tăng độ cao tuyến túi mật là những tăng sản thứ phát của tuyến và cơ túi mật. Đây là bệnh lành tính nhưng khả năng ác tính hiện tại đã được chấp nhận. Một số tác giả ghi nhận số trường hợp ác tính chỉ khoảng 4%. Thành túi mật gồm những xoang Rokitansky-Aschoff. Những bệnh cơ - tuyến lan tỏa chiếm 29,5%, khu trú chiếm 37,5%, vùng khác túi mật chiếm 33%. Sỏi túi mật chiếm 80%. Trong bài
viết này tuổi trung bình là 48,25 trên 35 tuổi như các sách mô tả. Nếu như trong sỏi túi mật nữ là 80% thì trong bệnh cơ - tuyến túi mật chúng ta gặp tỉ lệ nữ chỉ 62,5% trường hợp. Theo tác giả Kimura (1) thiếu các xoang trong thành túi mật cũng không loại trừ chẩn đoán bệnh cơ - tuyến túi mật. Các yếu tố như thành túi mật dầy, thâm nhiễm tế bào viêm, xơ hóa lớp cơ dưới niêm mạc. Bệnh cơ - tuyến túi mật thường kết hợp với dầy vách, tạo ra vách hay vòng. Vách túi mật trong trường hợp bệnh cơ - tuyến có đặc tính hoàn toàn khác những trường hợp túi mật có vách ngănError! Reference source not found.. Những teo hẹp vách túi mật thường phải phân biệt với trường hợp xếp nếp niêm mạc bẩm sinh. Tình trạng này thường có vách túi mật mỏng ở vùng đáy khác với bệnh cơ - tuyến túi mật có vách dầy bất thường ở thân. Chẩn đoán bệnh cơ - tuyến túi mật thường dựa vào siêu âm là chủ yếu. Siêu âm có nhiều lợi thế như rẻ tiền, dễ sử dụng, cho kết quả khá tin cậy và chẩn đoán đúng trong phần lớn trường hợp. Tại các trung tâm có điều kiện tốt, được trang bị máy móc hiện đại như cộng hưởng từ đường mật có thể sử dụng phương tiện này vào chẩn đoán bệnh cơ - tuyến túi mật(Error! Reference source not found.). Một nghiên cứu khá chi tiết so sánh giá trị chẩn đoán của các phương tiện siêu âm, chụp cắt lớp điện toán và cộng hưởng từ thì thấy độ chính xác của siêu âm là 66%, của chụp cắt lớp là 77% và của cộng hưởng từ là 93%(Error! Reference source not found.).
U cơ tuyến có thể đi kèm bất thường ống tụy đã được một nghiên cứu ghi nhận. Trong một báo cáo 30 trường hợp bất thường ống dẫn tụy nhưng chỉ có 22 trường hợp có kết quả giải phẫu bệnh, trong số này có 7 trường hợp có kèm bệnh cơ - tuyến túi mật(Error! Reference source not found.) . Đây là một sang thương mà chúng ta phải chú ý trước và trong mổ. Do hạn chế về nghiên cứu nên chúng tôi không ghi nhận bất thường ống dẫn tụy trong lô nghiên cứu của mình. Về điều trị, các trường hợp bệnh cơ - tuyến túi mật đều được phẫu thuật nội soi thành công. Thời gian mổ trung bình là 81 phút. Sỏi túi mật có trong 11 trường hợp, chiếm 45,8%. KẾT LUẬN Bệnh cơ - tuyến túi mật là một bệnh khó chẩn đoán, tỉ lệ chẩn đoán đúng chỉ 54%. Phẫu thuật bệnh cơ - tuyến túi mật có thể được thực hiện an toàn không biến chứng bằng nội soi.