Các kỹ năng cần trang bị cho sinh viên khi học đại học theo quy chế tín chỉ đạt hiệu quả

CÁC KỸ NĂNG CẦN TRANG BỊ CHO SINH VIÊN<br /> KHI HỌC ĐẠI HỌC THEO QUY CHẾ TÍN CHỈ ĐẠT HIỆU QUẢ<br /> Lê Ngọc Hân, Lưu Thị Loán, Lê Thị Quanh<br /> Sinh viên trường ĐH Đồng Tháp<br /> <br /> <br /> Tự học giữ vai trò rất quan trọng trên con đường thành công của bạn trong học tập<br /> và kể cả công việc. Đối với sinh viên thì việc xây dựng cho mình một kế hoạch tự học là<br /> quan trọng hơn bao giờ hết. Theo chúng tôi trong điều kiện đổi mới về phương pháp<br /> giảng dạy lấy người học trung tâm, học theo hệ thống tín chỉ đòi hỏi mỗi sinh viên cần<br /> phải trang bị cho mình những kỹ năng cần thuyết: kỹ năng lập kế hoạch, kỹ năng tìm<br /> kiếm tài liệu, kỹ năng ôn tập, kỹ năng đọc tài liệu, kỹ năng ghi chép, kỹ năng thuyết trình,<br /> kỹ năng làm việc nhóm.<br /> 1. Đặt vấn đề<br /> Học tập theo quy chế tín chỉ là phương pháp học được áp dụng phổ biến tại các<br /> trường đại học, cao đẳng. Phương pháp này sẽ giúp người học chủ động về thời gian,<br /> tăng khả năng tự học được lựa chọn giáo viên giảng dạy, rút ngắn thời gian học so với<br /> học theo niên chế,… Tuy nhiên việc học tập theo tín chỉ đối với mỗi sinh viên không<br /> tránh khỏi nhiều vấn đề bất cập như: sinh viên chưa xây dựng cho mình được kế hoạch tự<br /> học; nhiều sinh viên vẫn còn học theo phương pháp phổ thông theo kiểu thầy đọc – trò<br /> chép, ghi nhớ một cách máy móc; lịch học dày đặc sinh viên không có thời gian hoàn<br /> thành bài tập giáo viên giao phó, không có thời gian nghỉ ngơi thư giãn, hậu quả là kết<br /> quả học tập không cao,… Trước thực trạng trên chúng tôi thấy rằng việc xây dựng một<br /> phương pháp học tập làm sao có hiệu quả nhất là đối với sinh viên rất quan trọng. Sau<br /> đây là một số phương pháp học có thể giúp ích cho các bạn trong quá trình học tập.<br /> 2. Một số kỹ năng cần trang bị cho sinh viên<br /> 2.1. Kỹ năng lập kế hoạch<br /> Việc lập kế hoạch và thời gian biểu cho học tập là rất cần thiết đối với mỗi sinh<br /> viên giúp các chúng ta chủ động về thời gian và sử dụng chúng một cách hiệu quả nhất.<br /> Đồng thời có sự phân bố hợp lý giữa thời gian tự học và thời gian học trên lớp, thời gian<br /> tự học giữa các môn học, giữa học tập và vui chơi giải trí,… Việc xây dựng cho mình<br /> thời gian biểu hợp lý giúp chúng ta hình thành tác phong làm việc khoa học, hoàn thành<br /> nhiệm vụ thầy cô giao phó về nhà. Đánh giá mức độ quan trọng của công việc, việc nào<br /> cần làm trước, việc nào cần làm sau, thời gian hoàn thành và cách thực hiện chúng.<br /> Chỉ khi bạn phân bổ hợp lý, kết hợp nghỉ ngơi thư giãn thì chất lượng buổi học và<br /> khả năng ghi nhớ kiến thức sẽ càng cao hơn. Sắp xếp thời gian học hợp lý sẽ giúp chúng<br /> ta tránh tình trạng quá mệt mỏi mà ngủ gật trong lớp, vừa bị thầy cô nhắc nhở vừa không<br /> tiếp thu được bài học. Thời gian học trên lớp của chúng ta rất ít vì vậy chúng ta cần tận<br /> dụng hết thời gian này để lĩnh hội tối đa kiến thức của các thầy cô giảng dạy [1].<br /> 2.2. Kỹ năng đọc tài liệu khoa học<br /> Tốt nhất trước khi lên lớp chúng ta nên đọc bài trước ở nhà, như vậy khi lên lớp<br /> chúng ta có thể nắm được thầy cô đang nói về vấn đề gì, nội dung nằm ở đoạn nào của<br /> bài từ đó dễ tiếp thu bài hơn.<br /> Trong quá trình đọc chỗ nào khó hiểu bạn nên dùng viết đỏ gạch chân hoặc ghi<br /> dấu hỏi để biểu thị những vướng mắc của mình, khi lên lớp thầy cô giảng chúng ta có thể<br /> bổ sung những vấn đề mà chúng ta chưa rõ. Khi đọc cần đọc chậm cần chú ý đến các đề<br /> mục vì các đề mục đó là những luận điểm chính thâu tóm toàn bộ nội dung của bài.<br /> Chúng ta phải vừa đọc vừa suy ngẫm, phải đọc đi đọc lại nhiều lần. Và sau khi học xong<br /> bài học chúng ta nên đọc lại bài và vận dụng kiến thức của mình để lý giải những chỗ đã<br /> được đánh dấu bằng viết khác màu, như vậy sẽ giúp chúng ta nhớ lâu hơn [2].<br /> 2.3. Kỹ năng ghi chép<br /> Chúng ta không thể ghi lại tất cả những gì giảng viên giảng dạy vì tốc độ nói là rất<br /> nhanh. Nên chúng ta có chỉ có thể ghi lại nhanh những ý chính của bài học một cách cô<br /> đọng nhất. Ghi chép, một kỹ năng cần phải học và rèn luyện, kỹ năng mà đa số sinh viên<br /> chúng ta còn yếu.<br /> Phương pháp ghi chép:<br /> Kỹ thuật ghi nhanh, dùng từ viết tắt, dùng ký hiệu quy ước, tạo những từ viết tắt<br /> riêng cho mình, có thể dùng các sơ đồ để biểu thị: sơ đồ nhánh cây, sơ đồ tư duy,… giúp<br /> chúng ta lưu trữ nội dung bài học và dễ dàng ôn tập. Trong quá trình ghi chúng ta có thể<br /> sử dụng những cây bút khác màu để đánh dấu hoặc gạch chân những nội dung mà thầy cô<br /> nhấn mạnh điều này giúp chúng ta có thể nắm được những phần nào trọng tâm của bài<br /> học [2].<br />  2.4. Kỹ năng làm việc nhóm<br /> Học theo nhóm là hình thức mà hiện nay đang khá phổ biến nhất là đối với sinh<br /> viên. Học theo nhóm hay còn gọi là làm việc nhóm sẽ giúp các thành viên trong nhóm có<br /> thể chia sẻ những kiến thức cho nhau, cùng nhau thảo luận, bàn bạc, đặt vấn đề và giải<br /> quyết vấn đề hiệu quả. Nhóm học tập được lập ra với mục đích giúp đỡ nhau trong học<br /> tập và giúp nhau giải quyết các vấn đề vướng mắc trong cuộc sống. Để việc học tập theo<br /> nhóm có hiệu quả cao chúng ta nên phân chia nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên tránh<br /> việc đùn đẩy trách nhiệm cho nhau, nên đặt ra những nhiệm vụ và quy tắc cho nhóm,...<br /> Tránh việc lập ra nhóm để rủ nhau đi chơi ảnh hưởng đến kết quả học tập.<br /> 2.5. Kỹ năng tìm kiếm tài liệu<br /> Tài liệu và sách vở rất phong phú và đa dạng nhưng để lựa chọn được sách hay và<br /> phù hợp với chúng ta thật không dễ. Để tìm được sách hay và phù hợp với môn học cũng<br /> như những tài liệu có liên quan đến môn học, trước tiên, bạn cần hỏi giảng viên hướng<br /> dẫn môn học đó hoặc là các anh chị học trước những tài liệu nào là thiết yếu, tài liệu nào<br /> là tham khảo, tên tác giả là gì, được xuất bản năm nào và chúng ta có thể tìm được tài liệu<br /> đó ở đâu? Như vậy việc tìm kiếm tài liệu sẽ dễ dàng hơn. Nhưng không phải tìm tài liệu<br /> là phải mua hết mà chúng ta chỉ mua nếu sách đó quan trọng có tính tham khảo cao và<br /> phục vụ lâu dài cho việc học như vậy sẽ giúp tiết kiệm chi phí hơn cho việc mua tài liệu.<br /> Còn lại những loại sách tham khảo chúng ta có thể vào thư viện mượn về đọc và tham<br /> khảo trong thời gian học. Với sự bùng nổ của công nghệ thông tin ngày nay thì internet<br /> cũng là công cụ hữu ích cho việc tìm kiếm tài liệu học tập. Một điểm cần lưu ý là nguồn<br /> gốc của tài liệu phải đảm bảo độ tin cậy, chính xác rõ ràng, nội dung phải phù hợp với<br /> môn học [2].<br /> 2.6. Kỹ năng ôn tập<br /> Ôn tập là kỹ năng dùng để củng cố kiến thức. Hoạt động này thường diễn ra trước<br /> khi kiểm tra hoặc thi cử. Để có thể nắm hết được nội dung của bài chúng ta cần có<br /> phương pháp ôn tập phù hợp. Trước tiên nên xác định trọng tâm ôn là những phần nào,<br /> dùng viết gạch chân để ôn phần đó kỹ hơn. Trong quá trình ôn tập chúng ta cần học chậm<br /> rãi, đọc đi đọc lại nhiều lần, nên thêm vào những ví dụ để minh họa, liên hệ thực tiễn để<br /> luận giải cho những vấn đề đó, không nên rập khuôn máy móc. Trên cơ sở nội dung bài<br /> chúng ta nên dùng ngôn từ của mình để diễn đạt lại nội dung bài như vậy sẽ giúp nhớ sâu<br /> và lâu hơn.<br />  2.7. Kỹ năng thuyết trình<br /> Thuyết trình đóng vai trò quan trọng và cần thiết đối với mỗi chúng ta. Nó quyết<br /> định đến sự thành công của bạn. Việc rèn luyện bồi dưỡng kỹ năng thuyết trình sẽ giúp<br /> bạn hình thành kỹ năng sống, vượt qua nỗi sợ hãi, sự tự ti, bạn sẽ thấy tự tin hơn khi nói<br /> chuyện hay trình bày trước đám đông và bản lĩnh hơn trước cuộc sống, nghề nghiệp<br /> tương lai. Để thuyết trình có hiệu quả bạn cần có sự chuẩn bị trước ở nhà như: lập đề<br /> cương, đọc những tài liệu liên quan, tập nói trước gương,… Việc lập đề cương sẽ giúp<br /> bạn sắp xếp được trình tự của bài thuyết trình, tránh việc bỏ sót các nội dung thuyết trình.<br /> Đọc tài liệu liên quan giúp mở rộng kiến thức, trong bài thuyết trình chúng ta không chỉ<br /> nên gói gọn thuyết trình trong nội dung bài mà nên mở rộng nội dung như vậy bài thuyết<br /> trình sẽ sinh động và lôi cuốn, có thể đưa vào các ví dụ để minh họa để làm luận cứ cho<br /> vấn đề thuyết trình. Tập nói trước gương sẽ giúp chúng ta rèn luyện kỹ năng nói, kỹ năng<br /> trình bài và kỹ năng sử dụng phối hợp ngôn ngữ cơ thể: ánh mắt, nét mặt, đôi tay,…<br /> Những ngôn ngữ cơ thể đó sẽ giúp bài thuyết trình thành công hơn [3].<br /> 3. Bản thân sinh viên<br /> Mỗi sinh viên phải tự ý thức được nhiệm vụ và trách nhiệm học tập của mình để<br /> hình thành thái độ học tập tích cực, từ đó xây dựng kế hoạch học tập phù hợp, không<br /> ngừng phấn đấu vươn lên đạt được kết quả như mong muốn. Cụ thể là: Chúng ta sẽ xây<br /> dựng cho mình một thời gian biểu để phân bổ thời gian hợp lý giúp cân bằng được giữa<br /> học tập và vui chơi. Như vậy sẽ giúp tăng hiệu quả học tập cũng như xả stress một cách<br /> hiệu quả sau những giờ học tập căng thẳng và đầy mệt mỏi. Để tránh việc bỏ sót những<br /> công việc được thầy cô giao phó, mỗi chúng ta cần trang bị cho mình một quyển sổ tay<br /> nho nhỏ ghi lại những việc mà chúng ta cần làm và thời gian thực hiện chúng (tuần,<br /> tháng, quý, năm,…).<br /> Kết luận<br /> Nói tóm lại việc mỗi sinh viên tự trang bị cho mình những kỹ năng học là rất cần<br /> thiết: kỹ năng lập kế hoạch, kỹ năng đọc, kỹ năng tìm kiếm tài liệu, kỹ năng làm việc<br /> nhóm,... Những kỹ năng này sẽ giúp sinh viên thích nghi với cách dạy mới của giảng<br /> viên ở môi trường đại học, và bạn có thể chủ động trong cách tiếp cận tri thức và sử dụng<br /> những điều đã học một cách hiệu quả nhất. Nó là chìa khóa bắt đầu những thành công,<br /> muốn đạt kết quả cao trong học tập thì trước hết cần trang bị cho mình những kỹ năng<br /> học.<br /> <br /> <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Bùi Xuân Thế, Trần Minh Tiến, (2013), “Một số kỹ năng xây dựng kế hoạch tự học<br /> của học sinh, sinh viên”, Tạp chí Dạy và Học ngày nay, số 6.<br /> 2. Lê Văn Tùng, Đặng Trường Sơn, Lê Ngọc Hân “Một số kỹ năng giúp sinh viên tự học<br /> có hiệu quả trong quá trình học tập ở tập ở bậc đại học theo hệ thống tín chỉ ”, Kỷ yếu<br /> hội thảo khoa học, Trường đại học Đồng Tháp.<br /> 3. Dương Thị Liễu (2009), Kỹ năng thuyết trình, Nxb ĐH Kinh tế quốc dân.<br />