Các yếu tố nguy cơ và phòng ngừa đợt cấp COPD

CHUYÊN ĐỀ HÔ HẤP THỰC HÀNH<br /> <br /> <br /> CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ VÀ PHÒNG<br /> NGỪA ĐỢT CẤP COPD<br /> Hoàng Thuỷ*<br /> <br /> một thách thức về thuốc điều trị. Cần có những<br /> TÓM TẮT<br /> Đợt cấp COPD là những biến cố nghiêm trọng nỗ lực khác ngoài việc dùng thuốc điều trị cho<br /> trong diễn tiến tự nhiên của COPD. Bệnh nhân các chiến lược phòng ngừa đợt cấp.<br /> COPD với những đợt cấp thường xuyên có sự suy<br /> giảm chức năng phổi nhanh hơn, chất lượng cuộc<br /> DỰ BÁO VỀ NGUY CƠ ĐỢT CẤP COPD<br /> sống thấp hơn (HRQL), viêm đường hô hấp gia tăng • Các bệnh nhân COPD với tiền sử đợt cấp<br /> và tỷ lệ tử vong cao hơn. Phần lớn các đợt cấp khác như thế nào với những bệnh nhân COPD<br /> COPD là do nhiễm trùng đường hô hấp dưới và có ổn định? Dữ liệu về điều tra dân số và tiền sử<br /> liên quan đến sự tăng các marker viêm hệ thống. của bệnh nhân từ nghiên cứu BIOAIR** được<br /> Ngăn ngừa đợt cấp và giảm nguy cơ các đợt cấp<br /> trong tương lai là mục tiêu cần thiết trong điều trị<br /> phân tích và so sánh giữa các bệnh nhân COPD<br /> COPD. Giảm đợt cấp không chỉ là một thách thức về ổn định và những bệnh nhân COPD có ít nhất<br /> thuốc điều trị. Cần có những nỗ lực khác ngoài việc một đợt cấp nghiêm trọng trong vòng 12 tháng<br /> dùng thuốc điều trị cho các chiến lược phòng ngừa qua. Kết quả cho thấy rằng, so với những bệnh<br /> đợt cấp. nhân COPD ổn định, những bệnh nhân COPD<br /> ABSTRACT có đợt cấp có chỉ số cơ thể thấp hơn (BMI), giảm<br /> Acute exacerbations are important events in the chất lượng cuộc sống, giảm phần trăm nitric oxit<br /> natural history of COPD. Patients with COPD with thở ra và kèm theo tăng CRP và B-eosinophils<br /> frequent exacerbations have a faster decline in lung (p 500 bệnh nhân<br /> of COPD exacerbations are due to infections of the COPD từ 5 cơ sở dữ liệu lớn đã được thử nghiệm<br /> lower respiratory tract and are associated with một số mô hình dự báo nguy cơ đợt cấp COPD.<br /> elevated markers of systemic inflammation. Các mô hình khác nhau về loại và dự đoán (phụ<br /> Preventing exacerbations and reducing the risk of thuộc vào tínhkhả thi). Ba thông số đã chứng<br /> future exacerbations represent essential aims in the<br /> treatment of COPD. Reducing exacerbations is not minh có giá trị dự đoán đáng kể trong tất cả các<br /> only a pharmacological challenge. Other efforts mô hình được thử nghiệm, bất kể mức độ<br /> should be made to initiate other, non- nghiêm trọng của COPD:<br /> pharmacological preventive strategies. 1. FEV1 % dự đoán;<br /> CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ VÀ PHÒNG NGỪA ĐỢT 2. Tiền sử đợt cấp trước đó; và<br /> CẤP COPD 3. Chất lượng cuộc sống thấp.<br /> Đợt cấp COPD là những biến cố nghiêm Ở bệnh nhân COPD nặng, tiền sử bệnh tim<br /> trọng trong diễn tiến tự nhiên của COPD. Bệnh mạch (CV), có khí thũng phổi và chỉ số cơ thể<br /> nhân COPD với những đợt cấp thường xuyên có thấp (BMI) được dự báo có nguy cơ đợt cấp<br /> sự suy giảm chức năng phổi nhanh hơn, chất nặng.<br /> lượng cuộc sống thấp hơn, viêm đường hô hấp **Nghiên cứu BIOAIR: Đánh giá dọc các<br /> gia tăng và tỷ lệ tử vong cao hơn. Phần lớn các diễn tiến lâm sàng và các marker sinh học trong<br /> đợt cấp COPD là do nhiễm trùng đường hô hấp bệnh lý đường dẫn khí mạn tính đặt ra để so<br /> dưới và có liên quan đến sự tăng các marker sánh đặc điểm lâm sàng, đáp ứng với steroid và<br /> viêm hệ thống. các marker viêm giữa hen phế quản nhẹ và nặng<br /> Ngăn ngừa đợt cấp và giảm nguy cơ các đợt và COPD, cũng như xác định dự báo về đợt cấp<br /> cấp trong tương lai là mục tiêu cần thiết trong của cả hai bệnh .<br /> điều trị COPD. Giảm đợt cấp không chỉ là một Longitudinal Assessment of Clinical Course<br /> and BIOmarkers in Severe Chronic AIRway<br /> *ThS. BS. Bệnh viện Phổi Trung Ương Disease (BIOAIR)<br /> 42 THỜI SỰ Y HỌC 10/2017<br />  TỔNG QUAN<br /> <br /> • Nồng độ midrange pro-adrenomedullin Tỷ lệ neutrophil/lymphocyte (NLR) là một<br /> (MR-proADM) cao ở bệnh nhân COPD ổn định marker đặc hiệu cho viêm. Sử dụng các dữ liệu<br /> có thể là một dự báo độc lập về nguy cơ đợt cấp quan sát 885 bệnh nhân COPD từ nghiên cứu<br /> cần nhập viện (AECOPD nặng). Phát hiện này phân loại bệnh nhân COPD ở Hàn Quốc, một<br /> dựa trên một nghiên cứu sử dụng dữ liệu gộp của mối quan hệ tỉ lệ nghịch giữa NLR và giới hạn<br /> 1.285 bệnh nhân COPD từ hai nghiên cứu đoàn thông khí đã được quan sát thấy. Bệnh nhân có<br /> hệ lớn và xác định ngưỡng cắt giảm cho MR- giá trị NLR cao hơn có nguy cơ đợt cấp cao hơn,<br /> proADM là 0,87 nmol/l ở bệnh nhân COPD ổn cho thấy NLR có tiềm năng như một marker tiên<br /> định. lượng ở bệnh nhân COPD.<br /> • Một nghiên cứu đăng ký tại Đan Mạch đã Bệnh tim mạch là bệnh phổ biến nhất ở bệnh<br /> chứng minh rằng nguy cơ đợt cấp của từng cá nhân COPD. Đợt cấp (AECOPD) dường như<br /> nhân có thể dao động, do đó đặt câu hỏi về khái làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim (MI) trong<br /> niệm của "Kiểu hình đợt cấp thường xuyên”. vòng 91 ngày sau một đợt cấp so với các giai<br /> Theo đó, quy luật "Một khi đợt cấp thường đoạn ổn định. Kết quả này đã được tìm thấy<br /> xuyên – luôn luôn là một đợt cấp nặng" dường trong một nghiên cứu quan sát điều tra dữ liệu<br /> như không đúng trong mọi trường hợp. từ 3.886 bệnh nhân có MI lần đầu dựa trên<br /> AECOPD.<br /> TĂNG NGUY CƠ ĐỢT CẤP COPD – PHÂN TÍCH<br /> CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ LÀM THẾ NÀO ĐỂ XÁC ĐỊNH BỆNH NHÂN BỊ<br /> Mặc dù các hướng dẫn điều trị COPD khuyến COPD NẶNG CÓ NGUY CƠ GIA TĂNG ĐỢT CẤP<br /> cáo các bước điều trị thuốc dựa trên mức độ • Câu hỏi này đã được giải quyết trong một<br /> nghiêm trọng của bệnh và tần suất đợt cấp, kết phân tích dữ liệu đa biến sau của thử nghiệm<br /> quả từ một nghiên cứu quan sát ở 1.726 bệnh WISDOM. Phân tích trên 2.291 bệnh nhân<br /> nhân COPD thuộc tất cả các mức độ nghiêm COPD nặng cho thấy nguy cơ tăng đợt cấp ở<br /> trọng của bệnh được phân tầng thuốc điều trị bệnh nhân dùng corticosteroid hít hoặc điều trị<br /> theo tần suất đợt cấp, cho thấy sự gia tăng các kháng sinh trước đó và có tiền sử đợt cấp trước<br /> đợt cấp cho từng bước điều trị và không thể giảm đó (Hình 2). Việc ngừng điều trị ICS không làm<br /> đợt cấp. Phát hiện này có thể khuyến khích xem tăng đáng kể nguy cơ đợt cấp trong tổng số các<br /> xét lại các quan điểm điều trị thuốc. đối tượng.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> ICS &kiểu hình đợt cấp Nguy cơ MI & AECOPD Tỷ lệ<br /> thường xuyên • Dữ liệu từ 3.886 bệnh nhân Neutrophil/Lymphocyte<br /> với Ml lần đầu được phân tích (NLR)<br /> •Mặc dù các hướng dẫn<br /> khuyến cáo tăng thuốc điều dựa trên AECOPD • NLR là một maker viêm<br /> trị theo từng bước, nhưng • Nguy cơ MI cao (so với tình • Sử dụng dữ liệu từ nghiên<br /> kết quả mới từ các nghiên cứu trạng ổn định của bệnh nhân) cứu phân loại bệnh nhân<br /> lâm sàng cho thấy khi phân sau khi AECOPD COPD ở Hàn Quốc, các nhà<br /> tầng thuốc theo tần suất đợt • Có lẽ đáng ngạc nhiên, nguy nghiên cứu đã tìm ra mối liên<br /> câp, sẽ có sự gia tăng các đợt cơ cho Ml thấp hơn ở những hệ giữa NLR và giới hạn thông<br /> cấp cho từng bước tăng điều người có đợt cấp khí<br /> trị, cho thấy điều trị nhiều hơn thườngxuyên (> 2) so với • Bệnh nhân có các trị số NLR<br /> không có nghĩa là ít đợt cấp những bệnh nhân ít bị đợt cấp cao hơn thường có xu hướng<br /> hơn hơn (