Cách tính các chỉ số phát triển con người

Chia sẻ: Le Van Tuong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:40

Thêm vào BST

Báo xấu

588
lượt xem 177
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chỉ số phát triển con người (Human Development Index - HDI) là chỉ số so sánh, định lượng về mức thu nhập, tỷ lệ biết chữ, tuổi thọ và một số nhân tố khác của các quốc gia trên thế giới. HDI giúp tạo ra một cái nhìn tổng quát về sự phát triển của một quốc gia. Chỉ số này được phát triển bởi một kinh tế gia người Pakistan là Mahbub ul Haq vào năm 1990. Sơ đồ dứơi đây mô tả một cách tổng quát, rõ ràng về cách xây dựng các chỉ số phát triển con...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cách tính các chỉ số phát triển con người

146 BAÁO CAÁO PHAÁT TRIÏÍN CON NGÛÚÂI 2001
Chó söë phaát triïín con ngûúâi (HDI) Phûúng phaáp tñnh chó söë HDI: Trûúâng húåp tónh Khaánh Hoaâ Chó söë HDI laâ thûúá c ào töí n g húå p vïì sûå Àïí minh hoå a cho phûúng phaá p tñnh chó söë HDI, chuá n g töi sûã duå n g caá c söë liïå u cuã a tónh Khaá n h Hoâ a phaá t triïí n cuã a con ngûúâ i trïn phûúng Caác thöng tin cú súã. diïå n sûá c khoeã , tri thûá c vaâ thu nhêå p . Ba chó tiïu thaâ n h phêì n phaã n aá n h caá c khña Àïì coá thïí tñnh àûúå c chó söë HDI, cêì n coá caá c thöng tin cú baã n sau àêy caå n h sau: 1. Tuöí i thoå bònh quên tñnh tûâ khi sinh l Möå t cuöå c söë n g daâ i lêu vaâ khoeã maå n h, 2. Tyã lïå biïët chûä úã ngûúâi lúán àûúå c ào bùç n g tuöí i thoå trung bònh tûâ luá c 3. Tyã lïå nhêå p hoå c caá c cêë p I, II vaâ III ( àaå i hoå c vaâ cao àùè n g) sinh. 4. Thu nhêå p bònh quên àêì u ngûúâ i l Kiïë n thûá c , àûúå c ào bùç n g tyã lïå ngûúâ i Trûúâ n g húå p tónh Khaá n h Hoaâ , chuá n g ta coá caá c thöng tin cú súã nhû sau ( Xem Baã n g I, Phuå luå c Thöë n g kï) lúá n biïë t chûä (vúá i quyïì n söë 2/3) vaâ tyã lïå nhêå p hoå c caá c cêë p giaá o duå c tiïí u hoå c , Tuöíi thoå bònh quên tñnh tûâ khi sinh: 72,3 trung hoå c vaâ àaå i hoå c (vúá i quyïì n söë 1/3). Tyã lïå biïët chûä úã ngûúâi lúán: 91,4% l Mûá c söë n g ào bùç n g GDP thûå c tïë àêì u Tyã lïå nhêåp hoåc caác cêëp : 70,0% ngûúâ i theo sûá c mua tûúng àûúng tñnh Thu nhêåp bònh quên àêìu ngûúâi : 5250 nghòn VND bùç n g àö la Myä (PPP USD) AÁp duå n g cöng thûá c chung chuá n g ta coá thïí tñnh toaá n caá c chó tiïu thaâ n h phêì n cho Trûúá c khi coá thïí tñnh àûúå c chó söë HDI, tónh Khaá n h Hoaâ nhû sau 72 .3 − 25 cêì n phaã i tñnh tûâ n g chó söë thaâ n h phêì n Chó söë tuöí i thoå bònh quên = = 0,788 85 − 25 trïn. Quy tùæ c chung àïí tñnh caá c chó söë thaâ n h phêì n naâ y laâ sûã duå n g caá c giaá trõ Chó söë vïì thaâ n h tûå u giaá o duå c ( tri thûá c ) töë i thiïí u vaâ töë i àa ( coâ n goå i laâ caá c giúá i Chó söë giaá o duå c ào thaâ n h tûå u tûúng àöë i cuã a àõa phûúng vïì tyã lïå ngûúâ i lúá n biïë t chûä haå n àñch hay caá c giaá trõ biïn) cho tûâ n g vaâ tyã lïå nhêå p hoå c caá c cêë p giaá o duå c : tiïí u hoå c , trung hoå c vaâ àaå i hoå c . Trûúá c tiïn, ta chó söë vaâ aá p duå n g cöng thûá c sau: phaã i tñnh àûúå c chó söë vïì tyã lïå ngûúâ i lúá n biïë t chûä vaâ chó söë vïì tyã lïå nhêå p hoå c töí n g húå p . Tiïë p àoá , hai chó söë naâ y àûúå c kïë t húå p laå i àïí tñnh chó söë giaá o duå c , vúá i quyïì n söë cuã a tyã lïå ngûúâ i lúá n biïë t chûä laâ 2/3 vaâ cuã a tyã lïå nhêå p hoå c töí n g húå p laâ 1/3. Trûúâ n g Giaá trõ thûåc - Giaá töëi thiïíu húå p tónh Khaá n h Hoaâ , chuá n g ta coá kïë t quaã sau. Chó söë thaânh phêìn = Giaá trõ töëi àa - Giaá trõ töëi thiïíu Chó söë ngûúâi lúán biïët chûä = (91,4 – 0) / (100 – 0) = 0,914 Chó söë nhêå p hoå c töí n g húå p = (70,0 – 0) / (100 – 0) = 0,700 Chó söë HDI laâ giaá trõ trung bònh chung Chó söë tiïë p thu giaá o duå c = 2/3 (chó söë ngûúâ i lúá n biïë t chûä ) + 1/3 (chó söë nhêå p hoå c cuã a 3 chó söë thaâ n h phêì n vïì sûá c khoeã , tri töí n g húå p ) thûá c vaâ thu nhêå p . Trong Baá o caá o phaá t = 2/3 (0,914) + 1/3 (0,700) = 0,843 triïí n con ngûúâ i cuã a Viïå t Nam, cöng Chó söë GDP thûå c tïë àêì u ngûúâ i thûá c naâ y àûúå c aá p duå n g cho caá c tónh . Chó söë GDP sûã duå n g söë liïå u GDP thûå c tïë bònh quên àêì u ngûúâ i (PPP USD) àaä àûúå c Höå p dûúá i àêy minh hoaå phûúng phaá p àiïì u chónh. Trong chó söë HDI, thu nhêå p àoá n g vai troâ laâ àaå i diïå n cho moå i thûúá c ào tónh chó söë HDI cho tónh Khaá n h Hoâ a . vïì sûå phaá t triïí n con ngûúâ i khaá c ngoaâ i caá c thûúá c ào vïì möå t cuöå c söë n g lêu daâ i , khoã e maå n h hay tri thûá c . Thu nhêå p caâ n g cao thò khaã nùng àaá p ûá n g caá c nhu cêfu phaá t triïí n caâ n g lúá n . Tuy vêå y , mûá c hûä u ñch cuã a thu nhêå p àöë i vúá i phaá t triïí n con Caác giaá trõ biïn àïí tñnh chó söë HDI ngûúâ i seä giaã m dêì n . Vò vêå y khi tñnh chó tiïu HDI, phêì n àoá n g goá p cuã a thu nhêå p Chó tiïu Giaá trõ töëi àa Giaá trõ töëi thiïíu àûúå c àiïì u chónh qua haâ m logarith ( Xem Anand S., vaá Sen, A. vïì chi tiïë t ) Tuöíi thoå (nùm) 85 25 Trûúâ n g húå p tónh Khaá n h Hoaá , thu nhêå p bònh quên àêì u ngûúâ i laâ 5250 nghòn àöë n g Tyã lïå ngûúâi lúán Viïå t Nam. Khi aá p duå n g cöng thûá c chuyïí n sang tñnh GDP theo sûá c mua tûúng biïët chûä (%) 100 0 àûúng vúá i hïå söë quy àöí i laâ 2.807, ta coá thu nhêå p cuã a Khaá n h Hoâ a laâ 1870 USD. Do Tyã lïå nhêåp hoåc vêåy log(1870 ) − log(100 ) caác cêëp giaáo duåc (%) 100 0 Chó söë GDP thûå c tïë àêì u ngûúâ i = = 0,489 log(40000 ) − log(100 ) GDP thûåc tïë àêìu àaä àiïì u chónh ngûúâi (PPP USD) 40.000 100 Tñnh chó söë HDI Khi àaä tñnh àûúå c caá c chó söë thaâ n h phêì n viïå c tñnh chó söë HDI seä rêë t àún giaã n . Àoá laâ giaá trõ trung bònh chung cuã a caã 3 chó söë thaâ n h phêì n trïn. Trûúâ n g húå p tónh Khaá n h Hoaâ , kïë t quaã cuöë i cuâ n g vïì chó söë HDI àûúå c tñnh nhû sau: HDI = 1/3 (chó söë tuöí i thoå bònh quên) + 1/3 (chó söë tiïë p thu giaá o duå c ) + 1/3 chó söë GDP thûå c tïë àêì u ngûúâ i = 1/3(0,788) + 1/3(0,843) + 1/3 (0,489) = 0,707 147 BAÁO CAÁO PHAÁT TRIÏÍN CON NGÛÚÂI 2001
Chó söë ngheâo khöí con ngûúâi cho Trûúâng húåp tónh Traâ Vinh: Phûúng phaáp tñnh HPI-1 caác nûúác àang phaát triïín (HPI-1) Àïí tñnh chó söë ngheâ o khöí töí n g húå p , chuá n g töi lêì y trûúâ n g húå p tónh Traâ Vinh laâ m Trong khi chó söë HDI ào thaâ n h tûå u thñ duå trung bònh vïì phaá t triïí n con ngûúâ i thò Caác thöng tin cú súã chó söë HPI-1 ào sûå thiïë u thöë n , bêì n haâ n Nhûä n g thöng tin cú súã sau àêy laâ cêì n thiïë t àïí tñnh chó söë HPI hay khöng coá khaã nùng àaã m baã o àûúå c 3 khña caå n h cú baã n cuã a sûå phaá t triïí n 1. Tyã lïå dên söë khöng kyâ voå n g söë n g qua tuöí i 40 con ngûúâ i nhû àaä nïu trong chó söë phaá t 2. Tyã lïå muâ chûä úã ngûúâ i lúá n triïí n con ngûúâ i HDI. Caá c thûúá c ào cú 3. Tyã lïå thiïë u cên, suy dinh dûúä n g úã treã em dûúá i 5 tuöí i baã n naâ y àûúå c thïí hiïå n úã caá c chó söë sau: 4. Tyã lïå caá c höå dên khöng coá nguöì n nûúá c saå c h, khöng tiïë p cêå n àûúå c àïë n caá c dõc l Khöng coá khaã nùng àaã m baã o möå t vuå y tïë , vaâ àiïì u kiïå n vïå sinh àaã m baã o cuöå c söë n g daâ i lêu vaâ khoeã maå n h – Trong trûúâ n g húå p tónh Traâ Vinh, theo kïë t quaã sú böå cuã a Töí n g Àiïì u tra Dên söë , phaã n aá n h úã tñnh dïî bõ töí n thûúng dêî n l 10,8 % dên söë khöng kyâ voång söëng qua tuöíi 40 àïë n caá i chïë t úã àöå tuöí i tûúng àöë i treã vaâ l 17,5 % ngûúâi lúán khöng biïët àoåc, biïët viïët àûúå c ào bùç n g tyã lïå ngûúâ i khöng kyâ l 31,8% treã em dûúái 5 tuöíi úã trong tònh traång thiïëu cên, suy dinh dûúäng voå n g söë n g quaá tuöí i 40. l 46,9% söë höå dên khöng coá nguöìn nûúác saåch vaâ 35,0% söë höå khöng coá àiïìu kiïån vïå sinh àaãm baão l Thiïë u thöë n vïì tri thûá c : thïí hiïå n úã sûå Chuá n g töi cuä n g giaã àõnh coá 25% dên söë khöng tiïë p cêå n àûúå c vúá i caá c dõch vuå y tïë bõ loaå i trûâ ra khoã i thïë giúá i cuã a nhûä n g ngûúâ i biïë t chûä vaâ coá khaã nùng giao tiïë p Dûå a vaâ o caá c söë liïå u thöë n g kï cú súã nhû trïn ta coá kïë t quaá caá c chó söë HPI cuã a Traâ Vinh nhû sau vaâ àûúå c ào bùç n g tyã lïå ngûúâ i lúá n muâ chûä Khöng coá khaã nùng àaã m baã o möå t cuöå c söë n g daâ i lêu vaâ khoeã maå n h : 10,8% l Thiïë u thöë n vïì vêå t chêë t , khöng tiïë p Thiïë u thöë n vïì tri thûá c : 17,5 % cêå n túá i nhûä n g nhu cêì u sinh hoaå t töë i thiïí u nhû nûúá c saå c h, dõch vuå y tïë , vïå Bêì n cuâ n g vïì vêå t chêë t : = 1/3*(31,8)+1/3*(46,9) + 1/3*(25,0) = sinh. Chó tiïu naâ y àûúå c ào bùç n g tyã lïå AÁp duå n g cöng thûá c tñnh HPI-1 ta coá treã em dûúá i 5 tuöí i thiïë u cên, suy dinh HPI-1 = [1/3 (P 13 + P 23 + P 33)] 1/3 = 25.2 dûúä n g vaâ tyã lïå ngûúâ i dên khöng àûúå c sûã duå n g caá c nguöì n nûúá c saå c h. Trong caá c h tñnh cho Viïå t Nam, chuá n g töi giaã àõnh coá 25% dên söë khöng tiïë p cêå n àûúå c vúá i caá c dõch vuå y tïë . Phûúng phaá p tñnh chó söë HPI-1 àún giaã n hún so vúá i phûúng phaá p tñnh HDI. Caá c chó tiïu àûúå c duâ n g àïí ào sûå thiïë u thöë n , bêì n haâ n àaä àûúå c chuêí n hoaá nùç m giûä a 0 vaâ 100 vaâ kïë t quaã cuöë i cuâ n g, chó söë HPI nhû sau α α α 1/α HPI-1 = [1/3 (P1 + P 2 + P 3 )] Trong àoá P laâ giaá trõ cuã a ba chó söë thaâ n h phêì n , α=3 ( Xem thïm chi tiïë t trong Baá o caá o Phaá t triïí n con ngûúâ i 1999). CHUÁ THÑCH KYÄ THUÊÅT 148
Chó söë phaát triïín giúái Caách tñnh GDI Trong khi chó söë HDI ào thaâ n h tûå u Viïå c tñnh toaá n chó tiïu GDI àûúå c thûå c hiïå n trong 3 bûúá c trung bònh, chó söë GDI laå i àiïì u chónh caá c thaâ n h tûå u trung bònh àoá àïí phaã n Bûúá c möå t , Tñnh riïng caá c chó söë thaâ n h phêì n cho nûä vaâ nam theo cöng thûá c aá n h sûå bêë t bònh àùè n g giûä a nam vaâ nûä chung, nhû úã phêì n tñnh HDI. theo caá c thûúá c ào sau: Bûúá c hai Xaá c àõnh caá c chó söë phên böí cöng bùç n g thaâ n h phêì n trïn cú súã caá c chó söë thaâ n h phêì n tñnh riïng cho nam vaâ nûä úã bûúá c 1 àïí phaã n aá n g sûå chïnh lïå c h giuä a l Möå t cuöå c söë n g daâ i lêu vaâ khoeã maå n h, nam vaâ nûä . Caá c chó söë phên böí cöng bùç n g àûúå c tñnh theo cöng thûá c chung sau àûúå c ào bùç n g tuöí i thoå trung bònh tñnh àêy: tûâ khi sinh. 1 -∈ 1 -∈ 1 -∈ Chó söë phên böí = {[tyã lïå dên söë nûä* (chó söë nûä )] + [tyã lïå dên söë nam *(chó söë nam )]}1/ l Möå t cuöå c söë n g giaâ u tri thûá c , àûúå c ào cöng bùçng bùç n g tyã lïå ngûúâ i lúá n biïë t chûä vaâ tyã lïå nhêå p hoå c caá c cêë p giaá o duå c tiïí u hoå c , trong àoá ∈ laâ hïå söë phaã n aã n h mûá c àöå thiïå t haå i ( vïì phûúng diïå n phaá t triïí n con trung hoå c vaâ àaå i hoå c . ngûúâ i ) maâ xaä höå i phaã i gaá n h chõu do sûå bêë t bònh àùè n g ( Xem Höå p chuá thñch). l Möå t cuöå c söë n g vêå t chêë t àêì y àuã , àûúå c Trong chó söë GDI tham söë ∈= 2. Do àoá , phûúng trònh chung biïë n àöí i thaâ n h: ào bùç n g thu nhêå p ûúá c tñnh (PPP USD) -1 Chó söë phên böí cöng bùçng = {[tyã lïå dên söë nûä (chó söë nûä )] + [tyã lïå dên söë nam (chó söë nam )]} -1 -1 Chïnh lïå c h giûä a phuå nûä vaâ nam giúá i coá thïí àuúå c thïí hiïå n trong têë t caã caá c khña Bûúá c ba, Tñnh chó söë GDI àûúå c tñnh bùç n g caá c h töí n g húå p caá c chó söë phên böí cöng bùç n g thaâ n h möå t giaá trõ bònh quên phi gia quyïì n . caå n h trïn cuã a cuöå c söë n g vaâ chó tiïu phaá t triïí n coá tñnh àïë n giúá i GDI seä cöë Caác giúái haån àñch ( biïn) àïí tñnh GDI gùæ n g thïí hiïå n sûå chïnh lïå c h trïn Chó tiïu Giaá trõ töëi àa Giaá trõ töëi thiïíu Caác thöng tin cú súã. Tuöíi thoå bònh quên cuãa nûä (nùm) 87,2 27,5 Tuöíi thoå bònh quên cuãa nam (nùm) 82,5 22,5 Thöng tin cú súã àïí tñnh toaá n chó söë GDI Tyã lïå ngûúâi lúán biïët chûä (%) 100 0 cuä n g tûúng tûå nhû àöë i vúá i chó söë HDI. Tyã lïå nhêåp hoåc caác cêëp giaáo duåc (%) 100 0 Thïm vaâ o àoá möî i chó tiïu àoâ i hoã i phaã i Thu nhêåp kyâ voång ûúác tñnh (PPP USD) 40.000 100 coá caá c söë liïå u chi tiïë t cho phuå nûä vaâ Ghi chuá: Caác giaá trõ töëi àa vaâ töëi thiïíu (giúái haån àich) vïì tuöíi thoå cuãa nûä cao hún nam 5 nam giúá i . Cuå thïí laâ nùm. l Tuöí i thoå bònh quên tñnh tûâ khi sinh (cho riïng nam vaâ nûä ) Phûúng phaáp tñnh GDI. Trûúâng húåp tónh Tuyïn Quang l Tyã lïå biïë t chûä úã ngûúâ i lúá n ( cho riïng nam vaâ nûä ) Àïí minh hoaå cho phûúng phaá p tñnh GDI, chuá n g töi sûã duå n g söë liïå u cuã a tónh Tuyïn Quang. l Tyã lïå nhêå p hoå c caá c cêë p I, II vaâ III àaå i hoå c vaâ cao àùè n g) ( cho riïng nam vaâ Caá c thöng tin cú súã cuã a Tuyïn Quang àûúå c àûa ra dûúá i àêy: NAM NÛÄ nûä) Tuöíi thoå bònh quên tñnh tûâ khi sinh 63.4 69.9 l Thu nhêå p bònh quên àêì u ngûúâ i ( cho Tyã lïå biïët chûä úã ngûúâi lúán 91.8 82.8 riïng nam vaâ nûä ) Tyã lïå nhêåp hoåc caác cêëp I, II vaâ III ( àaåi hoåc vaâ cao àùèng) 82.0 76.2 Thu nhêåp bònh quên àêìu ngûúâi (PPP USD) 999.8 604.1 l Tyã lïå phuå nûä trong töí n g dên söë Tyã lïå trong töíng dên söë 49.4 50.6 Caá c söë liïå u naâ y cho pheá p tñnh toaá n caá c chó söë phên böí cöng bùç n g theo 3 lônh vûå c àaä noá i úã trïn 1. Chó söë phên böí cöng bùç n g theo tuöí i thoå Chó söë tuöí i thoå cho caã nam vaâ nûä àûúå c tñnh nhû sau Vúái nûä Vúái nam Tuöíi thoå: 69.9 nùm Tuöíi thoå: 63.4 nùm Chó söë tuöíi thoå = 69.9-27,5 = 0,707 Chó söë tuöíi thoå = 76,6-22,5 = 0,681 87,5-27,5 82,5-22,5 149 BAÁO CAÁO PHAÁT TRIÏÍN CON NGÛÚÂI 2001
Bûúá c hai: Töí n g húå p caá c chó söë nûä vaâ nam àïí tñnh chó söë phên böí cöng bùç n g vïì tuöí i thoå theo cöng thûá c chung tñnh chó söë phên böí cöng bùç n g: NÛÄ NAM Tyã lïå dên söë: 50.6% Tyã lïå dên söë: 49.4% Chó söë tuöíi thoå: 0,707 Chó söë tuöíi thoå: 0,681 Chó söë phên böí cöng bùç n g vïì tuöí i thoå = 0,694 2. Tñnh chó söë phên böí cöng bùç n g vïì tiïë p thu giaá o duå c Bûúá c möå t , caá c chó söë vïì tyã lïå ngûúâ i lúá n biïë t chûä , vaâ tyã lïå nhêå p hoå c töí n g húå p caá c cêë p giaá o duå c : tiïí u hoå c , trung hoå c vaâ àaå i hoå c àûúå c tñnh riïng cho nûä vaâ nam. Viïå c tñnh caá c chó söë naâ y rêë t dïî daâ n g vò caá c chó tiïu àaä àûúå c chuêí n hoaá nùç m giûä a 0 vaâ 100 vaâ phûúng phaá p tñnh àûúå c trònh baâ y nhû úã phêì n tñnh HDI. Kïë t quaã cho ta Chó söë giaá o duå c cuã a nûä = 0.885 Chó söë giaá o duå c cuã a nam = 0.806 Do vêå y chó söë phên böí cöng bùç n g vïì giaá o duå c laâ : 0.844 3. Tñnh chó söë phên böí cöng bùç n g vïì thu nhêå p Theo baã n g trïn thu nhêå p àêì u ngûúâ i bònh quên àöë i vúá i nam laâ 999,8 USD (PPP), coâ n cuã a nûä laâ 604.1 USD(PPP). Noá i caá c h khaá c thu nhêå p trung bònh cuã a phuå nûä chó bùç n g 61,8 % thu nhêå p cuã a nam giúá i . Chó söë thu nhêå p cuã a nam vaâ nûä àûúå c xaá c àõnh nhû sau ( aá p duå n g cöng thûá c tñnh nhû úã phêì n tñnh HDI) Chó söë thu nhêå p cuã a nûä 0,300 Chó söë thu nhêå p cuã a nam 0,384 Chó söë phên böí cöng bùç n g thu nhêå p laâ 0,337 Tñnh chó söë GDI Viïå c tñnh GDI khaá àún giaã n . Giaá trõ cuã a chó söë GDI laâ giaá trõ bònh quên phi gia quyïì n cuã a ba chó söë thaâ n h phêì n trïn – chó söë phên böí cöng bùç n g vïì tuöí i thoå , chó söë phên böí cöng bùç n g vïì tiïë p thu giaá o duå c vaâ chó söë phên böí cöng bùç n g thu nhêå p . Kïë t quaã cuöë i cuâ n g vïì chó söë GDI cuã a tónh Tuyïn Quang laâ nhû sau: GDI = 1/3 (0.843) + 1/3 (0.694) + 1/3 (0.337) = 0.625 Duâng tham söë ∈ = 2 àïí tñnh chó söë GDI vò Giaá trõ cuã a tham söë ∈ laâ quy mö vïì thiïå t haå i do coá bêë t bònh àùè n g giúá i . Giaá trõ naâ y caâ n g lúá n , xaä höå i caâ n g phaã i gaá n h chõu thiïå t haå i lúá n vò coá sûå bêë t bònh àùè n g. Nïë u ∈ = 0 bêë t bònh àùè n g giúá i khöng gêy thiïå t haå i (trong trûúâ n g húå p naâ y GDI coá thïí bùç n g giaá trõ HDI). Khi tùng àïë n vö cuâ n g, tyã troå n g lúá n hún nghiïng vïì nhoá m àaå t àûúå c thaâ n h tûå u ñt hún. Giaá trõ e= 2 àûúå c sûã duå n g àïí tñnh GDI (cuä n g nhû tñnh GEM). Giaá trõ naâ y taå o ra sûå thiïå t haå i chêë p nhêå n àûúå c vïì baá t bònh àùè n g giúá i trïn caá c thaâ n h tûå u àaå t àûúå c . Caá c phên tñch chi tiïë t vïì xêy dûå n g cöng thûá c toaá n cho chó söë GDI xem Sudhir Anand vaâ Amartya Sen’ s “ Bêë t bònh àùè n g giúá i trong phaá t triïí n con ngûúâ i : Lyá thuyïë t vaâ phûúng phaá p ào lûúâ n g”. Kalpana Bardhan vaâ Stephan Klasen’ s “Caá c chó söë liïn quan àïë n giúá i cuã a UNDP: sûå töí n g kïë t cêí n troå n g” vaâ caá c chuá thñch kyä thuêå t trong Baá o caá o phaá t triïí n con ngûúâ i nùm 1995 vaâ Baá o caá o Phaá t triïí n Con ngûúâ i nùm 1999 CHUÁ THÑCH KYÄ THUÊÅT 150
Àõnh nghôa caác thuêåt ngûä thöëng kï Ngûúâi quaãn lyá vaâ quaãn trõ bao göì m luêå t nûúá c . Àûúå c tñnh bùç n g lûúå n g saã n xuêë t gia, quan chûá c haâ n h chñnh cao cêë p chñnh trong nûúá c cöå n g nhêå p khêí u vaâ thay àöí i phuã , thuã lônh vaâ trûúã n g laâ n g vaâ quan trong töì n kho trûâ xuêë t khêí u vaâ kho nöí i chûá c haâ n h chñnh cuã a caá c töí chûá c coá muå c ngoaâ i khúi cuã a quöë c tïë . tiïu àùå c biïå t . Thuêå t ngûä cuä n g bao göì m Tyã lïå sûã duång biïån phaáp traánh thai Tyã lïå caá c nhaâ quaã n lyá doanh nghiïå p nhû quaã n phêì n trùm phuå nûä àaä lêë y chöì n g trong àöå lyá chuyïn ngaâ n h vaâ giaá m saá t quaã n lyá , phuâ tuöí i sinh con (15-49) àang sûã duå n g, hoùå c húå p vúá i Tiïu chuêí n phên loaå i nghïì coá chöì n g àang sûã duå n g, bêë t kyâ hònh thûá c nghiïå p quöë c tïë (ISCO-1968). traá n h thai naâ o , hiïå n àaå i hay truyïì n Khoaãn cho vay cuãa ngên haâng vaâ liïn thöë n g. quan àïën thûúng maåi bao göì m caá c Cên bùçng taâi khoaãn vaäng lai Sûå chïnh khoaã n cho vay cuã a ngên haâ n g thûúng lïå c h giûä a (a) giaá trõ xuêë t khêí u haâ n g hoaá maå i vaâ caá c khoaã n tñn duå n g tû nhên khaá c . vaâ dõch vuå cuä n g nhû caá c khoaã n chuyïí n Thêm huåt hay thùång dû ngên saách khoaã n bêë t thûúâ n g vïì nûúá c , nhûng khöng Nguöì n thu thûúâ n g xuyïn vaâ àêì u tû cuâ n g kïí viïå n trúå nûúá c ngoaâ i vaâ (b) giaá trõ nhêå p caá c khoaã n viïå n trúå chñnh thûá c nhêå n àûúå c , khêí u haâ n g hoaá vaâ dõch vuå cuä n g nhû caá c trûâ ài töí n g chi tiïu vaâ cho vay sau khi àaä khoaã n chuyïí n nhûúå n g bêë t thûúâ n g ra trûâ phêì n traã núå . nûúá c ngoaâ i . Phaát thaãi Ö-xñt caác bon (CO2) Sûå phaá t Lûúång cung cêëp calo cho möîi ngûúâi thaã i ö-xñt caá c bon (coá nguöì n göë c tûâ con haâng ngaây Lûúå n g calo tûúng àûúng vúá i ngûúâ i ) do àöë t nhiïn liïå u hoaá thaå c h vaâ saã n lûúå n g calo coá àûúå c tûâ lûúå n g cung ûá n g xuêë t xi mùng. Lûúå n g phaá t thaã i àûúå c tñnh thûå c phêí m roâ n g (saã n xuêë t trong nûúá c tûâ söë liïå u vïì lûúå n g sûã duå n g nhiïn liïå u cöå n g nhêå p khêí u trûâ xuêë t khêí u ) cuã a möå t cûá n g, loã n g vaâ khñ vaâ àöë t ga. nûúá c chia cho dên söë , tñnh theo ngaâ y . Söë treã em hoåc hïët lúáp 5 Tyã lïå phêì n trùm Phaá rûâng Viïå c chùå t rûâ n g thûúâ n g xuyïn söë treã bùæ t àêì u ài hoå c tiïí u hoå c vaâ hoå c àïë n phuå c vuå cho sûã duå n g nöng nghiïå p vaâ lúá p 5 (lúá p 4 nïë u thúâ i gian tiïí u hoå c laâ 4 àõnh cû. Khöng bao göì m caá c hònh thûá c nùm). Con söë ûúá c tñnh àûúå c dûå a theo khaá c nhû xêy dûå n g nhaâ möå t caá c h coá lûå a Phûúng phaá p mö phoã n g Cohort, phûúng choå n . phaá p naâ y sûã duå n g söë liïå u tham gia ài hoå c Tyã lïå phuå thuöåc Tyã lïå giûä a söë dên àûúå c vaâ söë hoå c sinh bõ àuá p trong 2 nùm liïn coi laâ phuå thuöå c - nhûä n g ngûúâ i dûúá i 15 vaâ tiïë p . trïn 65 tuöí i - so vúá i söë dên trong àöå tuöí i Lûúång tiïu duâng thuöëc laá cuãa 1 ngûúâi lao àöå n g, 15-64. lúán Töí n g lûúå n g thuöë c laá saã n xuêë t vaâ nhêå p Taân têåt Sûå haå n chïë hoùå c thiïë u khaã nùng khêí u trûâ xuêë t khêí u chia cho dên söë trong (do têå t nguyïì n ) thûå c hiïå n möå t hoaå t àöå n g àöå tuöí i trïn 15. cú bùæ p hoùå c trong phaå m vi thöng thûúâ n g Nùng lûúång thûúng maåi Saã n lûúå n g cung cuã a cuöå c söë n g con ngûúâ i . Têå t nguyïì n ûá n g nùng lûúå n g thö sú thûúng maå i trong àûúå c àõnh nghôa laâ bêë t kyâ möå t sûå mêë t maá t BAÁO CAÁO ÀÕNH NGHÔA CAÁC THUÊÅT NGÛÄ THÖËNG KÏ PHAÁT TRIÏÍN
naâ o vïì tinh thêì n , cú thïí hoùå c cêë u truá c vaâ Giaá trõ xuêët khêíu haâng hoaá vaâ dõch vuå chûá c nùng giaã i phêî u . Giaá trõ toaâ n böå haâ n g hoaá vaâ dõch vuå phi vêå t chêë t cung cêë p ra nûúá c ngoaâ i , kïí caã phñ Giaãi ngên Ghi nhêå n viïå c chuyïí n nhûúå n g vêå n chuyïí n haâ n g hoaá , baã o hiïí m , du lõch quöë c tïë vïì caá c nguöì n taâ i chñnh hoùå c haâ n g vaâ caá c dõch vuå phi vêå t chêë t khaá c . hoaá hay dõch vuå xaã y ra thûå c tïë , vúá i giaá trõ do ngûúâ i taâ i trúå cung cêë p . Núå nûúác ngoaâi Núå cuã a möå t nûúá c àöë i vúá i caá c caá nhên/töí chûá c khöng cû truá thûúâ n g Cöng nhên thêët nghiïåp traá hònh Caá c caá xuyïn phaã i traã bùç n g ngoaå i tïå , haâ n g hoaá nhên muöë n ài laâ m vaâ sùé n saâ n g ài laâ m , hoùå c dõch vuå . nhûng khöng tñch cûå c tòm kiïë m viïå c búã i vò tin laâ khöng coá viïå c laâ m phuâ húå p hay vò hoå Viïån trúå lûúng thûåc bùçng nguä cöëc Lûúå n g khöng biïë t núi coá thïí tòm àûúå c viïå c . nguä cöë c maâ caá c nûúá c vaâ töí chûá c quöë c tïë taâ i trúå cung cêë p , kïí caã Chûúng trònh Baác sô Nhûä n g ngûúâ i töë t nghiïå p bêë t kyâ möå t lûúng thûå c thïë giúá i vaâ Uyã ban luá a mò quöë c khoa hay möå t trûúâ n g dûúå c naâ o úã bêë t kyâ tïë , àûúå c baá o caá o theo vuå muâ a tûâ n g nùm. möå t chuyïn ngaâ n h dûúå c naâ o (bao göì m thûå c haâ n h, giaã n g daå y , quaã n lyá vaâ nghiïn Àêìu tû trûåc tiïëp nûúác ngoaâi Viïå c àêì u tû cûá u ). vaâ o möå t nûúá c liïn quan àïë n möë i quan hïå daâ i haå n vaâ kiïí m soaá t möå t doanh nghiïå p Töåi phaåm ma tuyá Bêë t kïí loaå i töå i phaå m cuã a nhûä n g ngûúâ i khöng cû truá thûúâ n g naâ o liïn quan àïë n ma tuyá , bao göì m möi xuyïn. Laâ töí n g giaá trõ vöë n tûå coá , thu nhêå p giúá i , tröì n g troå t , vêå n chuyïí n , phên phöë i , taá i àêì u tû, vöë n daâ i haå n khaá c vaâ vöë n lûu chiïë t suêë t , xuêë t nhêå p khêí u , cung cêë p cho àöå n g àûúå c kï trong baã n g caá n cên thanh viïå c mua baá n , saã n xuêë t , chïë biïë n , vêå n toaá n . chuyïí n hoùå c sûã duå n g chêë t ma tuyá . Saãn lûúång nûúác saåch Töí n g saã n lûúå n g Töíng dên söë tham gia hoaåt àöång kinh tïë nûúá c , khöng kïí thêë t thoaá t do bay húi tûâ Têë t caã nam vaâ nûä tham gia vaâ o quaá trònh caá c thuâ n g chûá a . Saã n lûúå n g cuä n g bao göì m saã n xuêë t haâ n g hoaá vaâ dõch vuå kinh tïë caã nûúá c cuã a caá c nhaâ maá y loå c nûúá c àöë i caá c trong möå t thúâ i kyâ xaá c àõnh. nûúá c maâ nguöì n nûúá c naâ y laâ böå phêå n àaá n g Chi tiïu giaáo duåc Chi phñ cho viïå c phên kïí trong saã n lûúå n g nûúá c . cöng, quaã n lyá , thanh tra vaâ trúå giuá p giaá o Hïå söë Gini Ào lûúâ n g mûá c àöå lïå c h khoã i duå c mêî u giaá o , tiïí u hoå c , trung hoå c ; àaå i tònh traå n g phên phöë i cöng bùç n g hoaâ n haã o hoå c vaâ cao àùè n g; caá c töí chûá c àaâ o taå o daå y trong phên phöë i thu nhêå p (hoùå c chi tiïu nghïì , kyä thuêå n vaâ caá c töí chûá c àaâ o taå o tiïu duâ n g, trong möå t söë trûúâ n g húå p ) giûä a khaá c ; vaâ cöng viïå c quaã n lyá chung vaâ dõch caá c caá nhên hay höå gia àònh trong möå t vuå trúå giuá p . nïì n kinh tïë . Giaá trõ hïå söë trong khoaã n g tûâ Tiïu thuå àiïån nùng Saã n lûúå n g cuã a caá c 0- nghôa laâ cöng bùç n g hoaâ n haã o - àïë n 1 - nhaâ maá y àiïå n trûâ ài lûúå n g sûã duå n g nöå i böå hoaâ n toaâ n bêë t bònh àùè n g. vaâ töí n thêë t truyïì n taã i . Tiïu duâng cuãa chñnh phuã Bao göì m têë t caã Ài hoåc Tyã lïå ài hoå c töí n g húå p laâ tyã lïå phêì n caá c khoaã n chi tiïu thûúâ n g xuyïn vïì mua trùm söë sinh viïn tham gia vaâ o möå t cêë p haâ n g hoaá vaâ dõch vuå cuã a caá c cêë p trong böå giaá o duå c , khöng kïí tuöí i , so vúá i töí n g dên maá y chñnh phuã , trûâ caá c doanh nghiïå p söë chñnh thûá c trong àöå tuöí i tham gia vaâ o nhaâ nûúá c . cêë p hoå c àoá . Tyã lïå ài hoå c roâ n g laâ tyã lïå phêì n Töíng àêìu tû trong nûúác Töí n g giaá trõ caá c trùm söë treã em chñnh thûá c trong tuöí i àïë n khoaã n tùng thïm trong taâ i saã n cöë àõnh trûúâ n g (àûúå c quy àõnh trong hïå thöë n g cuã a möå t quöë c gia cöå n g vúá i biïë n àöí i thuêì n giaá o duå c ) tham gia ài hoå c so vúá i söë treã em trong giaá trõ töì n kho. chñnh thûá c trong àöå tuöí i àïë n trûúâ n g cuã a toaâ n böå dên söë . Töíng saãn phêím quöëc nöåi (GDP) Töí n g CHUÁ THÑCH KYÄ THUÊÅT 152
saã n lûúå n g haâ n g hoaá vaâ dõch vuå tiïu duâ n g Tyã lïå biïët chûä (ngûúâi lúán) Tyã lïå phêì n cuöë i cuâ n g maâ möå t nïì n kinh tïë taå o ra búã i trùm söë ngûúâ i tûâ 15 tuöí i biïë t àoå c vaâ viïë t , caã dên sûå vaâ phi dên sûå , khöng phên biïå t nhûng phaã i hiïí u àûúå c , möå t cêu ngùæ n , àún do trong hay ngûúâ i nûúá c ngoaâ i taå o ra. giaã n vïì cuöå c söë n g haâ n g ngaâ y cuã a hoå . GDP khöng bao göì m phêì n khêë u trûâ àöë i Tyã lïå tûã vong thai saãn Söë phuå nûä tûã vong vúá i khoaã n khêë u hao vöë n vêå t chêë t hay sûå haâ n g nùm do caá c nguyïn nhên liïn quan suy giaã m vaâ xuöë n g cêë p cuã a taâ i nguyïn àïë n viïå c mang thai trong 100.000 ca sinh thiïn nhiïn. núã. Töíng saãn phêím quöëc gia (GNP) Göìm Chi tiïu quöëc phoâng Têë t caã chi tiïu cuã a GDP cöå n g thu nhêå p tûâ nûúá c ngoaâ i thuêì n , böå quöë c phoâ n g vaâ caá c böå khaá c trong viïå c tûá c laâ khoaã n thu nhêå p maâ ngûúâ i dên tuyïí n duå n g vaâ àaâ o taå o quên nhên cuä n g nhêå n tûâ nûúá c ngoaâ i do cung cêë p caá c dõch nhû xêy dûå n g vaâ mua sùæ m vuä khñ vaâ thiïë t vuå vêå t chêë t (lao àöå n g, vöë n ), trûâ caá c khoaã n bõ khñ taâ i . Sûå trúå giuá p vïì quên sûå àûúå c thanh toaá n cuâ n g loaå i cho nhûä n g ngûúâ i tñnh vaâ o chi tiïu cuã a nûúá c taâ i trúå . khöng cû truá thûúâ n g xuyïn àaä àoá n g goá p vaâ o nïì n kinh tïë trong nûúá c . Chêët thaãi thaânh phöë Chêë t thaã i àûúå c thu gom búã i caá c thaâ n h phöë hoùå c theo yïu cêì u Aán maång Nhûä n g vuå chïë t choá c coá chuã àñch cuã a caá c thaâ n h phöë maâ caá c chêë t thaã i àoá laâ nghi laâ do möå t ngûúâ i khaá c gêy ra. do caá c gia àònh, hoaå t àöå n g thûúng maå i , Tyã lïå tiïm chuãng Tyã lïå phêì n trùm söë treã cao öë c laâ m viïå c , trûúâ n g hoå c , vùn phoâ n g cú em dûúá i 1 tuöí i àûúå c tiïm chuã n g vùæ c -xin quan chñnh phuã vaâ caá c doanh nghiïå p duâ n g trong Chûúng trònh tiïm chuã n g treã kinh doanh nhoã thaã i ra. em toaâ n cêì u (UCI). Mûác ngheâo khöí quöëc gia Mûá c ngheâ o khöí Tyã troång thu nhêåp vaâ chi tiïu Sûå phên böí àûúå c caá c quan chûá c cuã a möå t nûúá c quy thu nhêå p hoùå c chi tiïu giaâ n h cho caá c àõnh phuâ húå p vúá i nûúá c àoá . nhoá m nhoã gia àònh àûúå c xïë p haå n g theo Höî trúå phaát triïín chñnh thûác (ODA) Caá c töí n g thu nhêå p , thu nhêå p hoùå c chi tiïu khoaã n viïå n trúå hoùå c cho vay vúá i àiïì u kiïå n àêì u ngûúâ i . ûu àaä i vïì taâ i chñnh àöë i vúá i caá c quöë c gia Tyã lïå tûã vong cuãa treã sú sinh Xaá c xuêë t tûã hay laä n h thöí do khu vûå c chñnh thûá c tiïë p vong trong thúâ i gian tûâ khi sinh àïë n 1 tuöí i nhêå n , vúá i muå c tiïu chñnh laâ phaá t triïí n nhên vúá i 1.000. kinh tïë vaâ phuá c lúå i . Tyã lïå treã sinh thiïëu cên Tyã lïå phêì n trùm Doâng tiïìn (thuêìn) danh muåc àêìu tû treã em sinh ra coá troå n g lûúå n g nhoã hún Doâ n g vöë n danh muå c àêì u tû tûå coá khöng 2.500g. coá tñnh chêë t nhêå n núå (töí n g caá c khoaã n quyä , nhêå n àùå t coå c vaâ giaá trõ maâ caá c nhaâ Laåm phaát Möå t sûå giaã m suá t vïì sûá c mua àêì u tû nûúá c ngoaâ i mua trûå c tiïë p phêì n cuã a àöì n g tiïì n , phaã n aá n h qua sûå tùng lïn vöë n cuã a möå t nûúá c ) vaâ doâ n g vöë n coá tñnh liïn tuå c töí n g mûá c giaá caã , thûúâ n g àûúå c ào chêë t nhêå n núå (phaá t haâ n h traá i phiïë u àûúå c bùç n g chó söë giaá baá n leã . caá c nhaâ àêì u tû nûúá c ngoaâ i mua). Maáy chuã truy nhêåp Internet Hïå thöë n g Giaáo duåc tiïíu hoåc Giaá o duå c úã cêë p àêì u maá y tñnh àûúå c nöë i vúá i Internet- hoùå c laâ nöë i trûå c tiïë p 1 cöí n g, hoùå c möå t maá y tñnh tiïn (cêë p 1), vai troâ chñnh cuã a cêë p hoå c naâ y cho pheá p nhiïì u ngûúâ i sûã duå n g truy nhêå p laâ cung cêë p caá c phêì n cú súã cuã a giaá o duå c . caá c dõch vuå maå n g. Tiïu duâng tû nhên Giaá trõ thõ trûúâ n g cuã a Tuöíi thoå bònh quên Söë nùm möå t treã múá i têë t caã haâ n g hoaá vaâ dõch vuå , kïí caã saã n sinh coá thïí söë n g nïë u tònh traå n g cú thïí taå i phêí m lêu bïì n , maâ höå gia àònh vaâ caá c töí thúâ i àiïí m khi sinh àûúå c giûä nguyïn trong chûá c phi lúå i nhuêå n mua hoùå c nhêå n dûúá i suöë t cuöå c àúâ i cuã a treã . daå n g thu nhêå p bùç n g haâ n g. 153 BAÁO CAÁO PHAÁT TRIÏÍN CON NGÛÚÂI 2001
Lao àöång kyä thuêån vaâ chuyïn gia Caá c quaá cao hoùå c quaá thêë p sûá c mua. nhaâ khoa hoå c vêå t lyá ; kyä sû vaâ kiïë n truá c GDP thûåc tïë àêìu ngûúâi (PPP$) GDP àêì u sû; nhên viïn maá y bay vaâ taâ u biïí n ; caá c ngûúâ i cuã a möå t nûúá c àûúå c chuyïí n àöí i sang nhaâ khoa hoå c xaä höå i ; lao àöå n g ngaâ n h US àö-la trïn cú súã tyã giaá sûá c mua ngang dûúå c , nha khoa, thuá y vaâ caá c nghïì liïn bùç n g. quan; ngûúâ i laâ m cöng taá c thöë n g kï, toaá n hoå c vaâ phên tñch hïå thöë n g; kinh tïë gia; kïë Ngûúâi tyå naån Nhûä n g ngûúâ i buöå c phaã i toaá n viïn; luêå t gia; giaá o viïn; lao àöå n g chaå y khoã i àêë t nûúá c cuã a mònh do nöî i súå haä i trong lônh vûå c tön giaá o ; nhaâ baá o vaâ ngûúâ i bõ kïë t töå i búã i caá c lyá do vïì chuã n g töå c , tön viïë t saá c h; nhaâ àiïu khùæ c , hoaå sô, nhiïë p giaá o , quöë c tõch, quan àiïí m chñnh trõ hoùå c aã n h vaâ caá c hoaå t àöå n g nghïå thuêå t saá n g taå o möë i quan hïå vúá i möå t nhoá m xaä höå i cuå thïí , liïn quan; ngûúâ i soaå n nhaå c vaâ thûå c haâ n h vaâ nhûä n g ngûúâ i khöng thïí hoùå c khöng cöng viïå c nghïå thuêå t ; vêå n àöå n g viïn thïí muöë n trúã vïì töí quöë c . thao; vaâ ngûúâ i lao àöå n g kyä thuêå t , chuyïn Nghiïn cûáu vaâ triïín khai (R&D) Hoaå t ngaâ n h vaâ caá c nghïì liïn quan chûa àûúå c àöå n g saá n g taå o coá hïå thöë n g nhùç m laâ m tùng phên loaå i , phuâ húå p vúá i Phên loaå i chuêí n kho taâ n g kiïë n thûá c vaâ sûã duå n g nhûä n g quöë c tïë vïì nghïì nghiïå p (ISCO-1968). kiïë n thûá c naâ y cho nhûä n g ûá n g duå n g múá i . Khu vûåc baão töìn Toaâ n böå hoùå c möå t phêì n Nhaâ khoa hoåc vaâ kyä thuêåt Ngûúâ i laâ m khu vûå c baã o töì n röå n g ñt nhêë t 1.000 ha khoa hoå c àïì cêå p nhûä n g ngûúâ i kyä sû khoa àûúå c thiïë t kïë dûúá i daå n g cöng viïn quöë c hoå c àûúå c àaâ o taå o trong lônh vûå c khoa hoå c gia, khu àöå n g vêå t tûå nhiïn, khu baã o töì n hay cöng nghïå (thûúâ n g töë t nghiïå p mûá c àöå thiïn nhiïn hoùå c núi sinh töì n cuã a àöå n g thûá 3 trong giaá o duå c ) vïì bêë t kyâ khña caå n h vêå t hoang daä , caá c thùæ n g caã n h àêë t liïì n vaâ naâ o cuã a khoa hoå c coá tham gia vaâ o cöng trïn biïí n cêì n baã o vïå , hoùå c baã o töì n cho viïå c mang tñnh chuyïn gia vïì hoaå t àöå n g muå c àñch khoa hoå c vúá i viïå c haå n chïë sûå nghiïn cûá u vaâ phaá t triïí n , kïí caã nhûä n g chuá yá cuã a cöng chuá n g. ngûúâ i laâ m cöng taá c haâ n h chñnh vaâ nhên Chi tiïu cöng cöång cho giaáo duåc Chi tiïu sûå úã mûá c àöå cao trûå c tiïë p àiïì u haâ n h caá c cöng cöå n g cho giaá o duå c cöng cöå n g cöå n g hoaå t àöå n g nghiïn cûá u vaâ phaá t triïí n . vúá i caá c khoaã n trúå cêë p cho giaá o duå c tû Ngûúâ i laâ m nghïì kyä thuêå t àïì cêå p àïë n nhên úã cêë p tiïí u hoå c , trung hoå c vaâ àaå i hoå c . nhûä n g ngûúâ i tham gia vaâ o hoaå t àöå n g nghiïn cûá u vaâ phaá t triïí n khoa hoå c àaä Chi tiïu cöng cöång cho y tïë Caá c khoaã n àûúå c àaâ o taå o hoå c nghïì vaâ kyä thuêå t ñt nhêë t chi thûúâ n g xuyïn vaâ àêì u tû cuã a ngên saá c h 3 nùm kïí tûâ sau giai àoaå n àêì u cuã a giaá o chñnh phuã trung ûúng vaâ àõa phûúng, caá c duå c trung hoå c . khoaã n vay vaâ viïå n trúå nûúá c ngoaâ i (kïí caã caá c khoaã n uã n g höå cuã a caá c töí chûá c quöë c tïë Giaáo duåc trung hoåc Giaá o duå c bêå c trung vaâ töí chûá c phi chñnh phuã ) vaâ quyä baã o hoå c (cêë p 2 vaâ 3) dûå a trïn cú súã ñt nhêë t laâ coá hiïí m y tïë xaä höå i . 4 nùm hoå c trûúá c àoá úã cêë p 1 vaâ cung cêë p kiïë n thûá c chung hay chuyïn ngaâ n h hoùå c Sûác mua tûúng àûúng (PPP) Taå i mûá c giaá caã hai, chùè n g haå n nhû caá c trûúâ n g phöí PPP, möå t àö-la coá sûá c mua àöë i vúá i GDP thöng cêë p hai, cêë p 3, trûúâ n g àaâ o taå o giaá o trong nûúá c giöë n g vúá i US àö-la àöë i vúá i US viïn daå y nghïì hoùå c giaá o viïn úã mûá c trung GDP. PPP cuä n g coá thïí àûúå c thïí hiïå n theo hoå c hoùå c trûúâ n g daå y nghïì kyä thuêå t . àún võ tiïì n tïå cuã a caá c nûúá c khaá c hoùå c quyïì n ruá t vöë n àùå c biïå t (SDRs). PPP cho Xïëp haång khaã nùng traã núå daâi haån Àûúåc pheá p coá sûå so saá n h chuêí n vïì giaá thûå c tïë Standard and Poor xaá c àõnh, laâ viïå c àaá n h giûä a caá c quöë c gia, cuä n g giöë n g nhû tñnh giaá khaã nùng vaâ thiïå n chñ traã núå cuã a möå t tiïå n duå n g cuã a chó söë giaá cho pheá p so saá n h quöë c gia theo caá c àiïì u kiïå n cuã a nûúá c naâ y . giaá trõ thûå c theo thúâ i gian; nïë u khöng, tyã Caá c thûá haå n g xïë p tûâ AAA àïë n CC (haå n g giaá höë i àoaá i danh nghôa coá thïí àaá n h giaá coá thïí àêì u tû tûâ AAA àïë n BBB-, vaâ haå n g CHUÁ THÑCH KYÄ THUÊÅT 154
lûu yá tûâ BB+ vaâ thêë p hún). àöå n g àûúå c traã lûúng trong phaå m vi nûúá c àïë n tham quan. Phaát thaãi ài-ö-xñt sunphua (SO2) Lûúå n g phaá t thaã i lûu huyâ n h dûúá i daå n g ö-xñt sun- Thûúng maåi vuä khñ khöng sûã duång haåt phua vaâ ni-tú dûúá i caá c daå n g ö-xñt cuã a noá , nhên (buön baán vuä khñ) Xuêë t nhêå p khêí u maâ caã hai chêë t naâ y kïë t húå p vúá i nhau taå o haâ n g hoaá phuå c vuå cho muå c àñch sûã duå n g ra mûa a-xñt vaâ aã n h hûúã n g xêë u àïë n nöng quên sûå - thiïë t bõ quên sûå nhû vuä khñ nghiïå p , rûâ n g, àöå n g vêå t biïí n vaâ ùn moâ n chiïë n tranh, böå phêå n liïn quan, àaå n dûúå c vêå t liïå u xêy dûå n g. vaâ thiïë t bõ böí trúå . Thu thuïë Caá c khoaã n thu cuã a chñnh phuã Sûã duång nhiïn liïåu truyïìn thöëng Lûúå n g trung ûúng theo luêå t , khöng hoaâ n traã , sûã duå n g ûúá c tñnh vïì chêë t àöë t bùç n g cuã i , khöng phaã i traã laå i nhùç m phuå c vuå cho caá c than cuã i , baä mña vaâ phêì n thaã i cuã a àöå n g muå c tiïu cöng cöå n g. thûå c vêå t . Giaáo duåc àaåi hoåc Giaá o duå c bêå c 3 (cêë p 5,6 Tyã lïå tûã vong treã dûúái 5 tuöíi Xaá c suêë t tûã vaâ 7) chùè n g haå n nhû àaå i hoå c , cao àùè n g sû vong tûâ khi sinh àïë n 5 tuöí i nhên vúá i phaå m vaâ caá c trûúâ n g chuyïn ngaâ n h cêë p 1.000. cao hún- àoâ i hoã i àiïì u kiïå n tham dûå töë i thiïí u laâ töë t nghiïå p giaá o duå c cêë p trung hoå c Thiïëu cên (treã suy dinh dûúäng vûâa phaãi hoùå c coá bùç n g chûá n g vïì viïå c coá kiïë n thûá c úã vaâ nghiïm troång) Vûâ a phaã i àïì cêå p àïë n tyã mûá c tûúng àûúng. lïå phêì n trùm treã dûúá i 5 tuöí i coá cên nùå n g nhoã hún mûá c giaá trõ trung võ vïì cên nùå n g Phên böí vaâ sûã duång thúâi gian Phên böí thúâ i gian cho caá c hoaå t àöå n g thõ trûúâ n g theo àöå tuöí i cuã a toaâ n böå dên söë trûâ ài 2 (SNA) vaâ phi thõ trûúâ n g (phi SNA) phuâ lêì n giaá trõ àöå lïå c h chuêí n (2 xñch-ma). húå p vúá i Hïå thöë n g taâ i khoaã n quöë c gia cuã a Nghiïm troå n g àïì cêå p àïë n tyã lïå phêì n trùm Liïn Húå p Quöë c (SNA). treã dûúá i 5 tuöí i coá cên nùå n g nhoã hún mûá c giaá trõ trung võ vïì cên nùå n g theo àöå tuöí i Töíng lûåc lûúång vuä trang Caá c lûå c lûúå n g cuã a toaâ n böå dên söë trûâ ài 3 lêì n giaá trõ àöå tham mûu chiïë n lûúå c , luå c quên, thuyã lïå c h chuêí n (3 xñch-ma). quên, khöng quên, haâ n h chñnh vaâ lûå c lûúå n g höî trúå . Caá c lûå c lûúå n g baá n quên sûå Thêët nghiïåp Têë t caã nhûä n g ngûúâ i trïn nhû hiïë n binh, haã i quan vaâ biïn phoâ n g möå t àöå tuöí i xaá c àõnh khöng coá viïå c laâ m cuä n g àûúå c tñnh àïë n nïë u nhûä n g lûå c lûúå n g àûúå c traã lûúng hoùå c khöng tûå taå o viïå c naâ y àûúå c àaâ o taå o vïì chiïë n thuêå t quên sûå . laâ m , nhûng sùé n saâ n g vaâ àaä tiïë n haâ n h Töíng söë tiïìn traã núå Töí n g caá c khoaã n nhiïì u nöî lûå c àïí tòm kiïë m viïå c laâ m coá thu thanh toaá n göë c vaâ laä i thûå c traã bùç n g ngoaå i nhêå p hoùå c tûå taå o viïå c laâ m . tïå , haâ n g hoùå c dõch vuå cho caá c khoaã n núå Ngûúâi laâm viïåc gia àònh khöng àûúåc traã daâ i haå n , laä i traã cho vay ngùæ n haå n , vaâ caá c lûúng Caá c thaâ n h viïn trong gia àònh khoaã n traã cho IMF. Töí n g söë tiïì n traã núå laâ tham gia caá c hoaå t àöå n g tûå cung tûå cêë p möå t chó tiïu quan troå n g phaã n aá n h gaá n h khöng coá thu nhêå p vaâ phi thõ trûúâ n g, nùå n g núå tûúng àöë i vïì traã núå nûúá c ngoaâ i . chùè n g haå n nhû saã n xuêë t lûúng thûå c cho Tyã lïå sinh àeã Söë treã em trung bònh söë n g tiïu duâ n g cuã a gia àònh, vaâ trong caá c soá t sau khi sinh trong suöë t cuöå c àúâ i cuã a doanh nghiïå p gia àònh saã n xuêë t phuå c vuå möå t phuå nûä nïë u ngûúâ i phuå nûä àoá coá con úã thõ trûúâ n g vúá i viïå c coá nhiïì u hún 1 thaâ n h tûâ n g àöå tuöí i phuâ húå p vúá i tyã lïå mang thai viïn trong gia àònh khöng àûúå c traã lûúng. theo tuöí i . Taái chïë chêët thaãi Viïå c taá i sûã duå n g caá c Khaách du lõch Nhûä n g ngûúâ i tham quan chêë t àûúå c tinh chïë tûâ chêë t thaã i , ngoaå i trûâ àïë n möå t quöë c gia khöng phaã i laâ quöë c gia viïå c taá i chïë trong nöå i böå caá c nhaâ maá y vaâ hoå thûúâ n g truá trong thúâ i gian khöng quaá taá i sûã duå n g vêå t chêë t laâ m chêë t àöë t . Tyã lïå taá i 12 thaá n g vaâ vúá i muå c àñch tham quan chïë laâ tyã söë giûä a khöë i lûúå n g àûúå c taá i chïë chñnh laâ khöng nhùç m tiïë n haâ n h caá c hoaå t so vúá i töí n g lûúå n g tiïu duâ n g hiïå n taå i . 155 BAÁO CAÁO PHAÁT TRIÏÍN CON NGÛÚÂI 2001
Chõu traá c h nhiïå m xuêë t baã n TRÊÌ N ÀÒNH NGHIÏM Biïn têå p : KHUÊË T DUY HAÃ I Sûã a baã n in: HOAÂ N G THÕ TUYÏË T NGUYÏÎ N LÏÅ HUYÏÌ N Thiïë t kïë bòa: NGUYÏÎ N THÕ HOAÂ In 1000 cuöë n , khöí 21 x 28 cm, taå i Cöng ty in vaâ Vùn hoaá phêí m . Giêë y pheá p söë : In xong vaâ nöå p lûu chiïí u thaá n g 11 nùm 2001. 156
157 BAÁO CAÁO PHAÁT TRIÏÍN CON NGÛÚÂI 2001
Chó söë phaát triïín con ngûúâi (HDI) Tyã lïå Tyã lïå biïët GDP GDP nhêåp hoåc chûä cuãa bònh quên bònh quên Chó söë Chïnh lïåch cuãa caác Tuöíi ngûúâi àêìu ngûúâi àêìu tuöíi thoå Chó söë giûäa chó cêëp giaáo thoå lúán (triïåu ngûúâi bònh giaáo Chó söë söë Xïëp haång duåc (%) (nùm) (%) VND) (PPP, USD) quên duåc GDP HDI GDP vaâ HDI Tónh/thaânh phöë 1999 1999 1999 1999 1999 1999 1999 1999 1999 HDI Phaát triïín con ngûâúiâ cao 77,9 74,4 94,2 9104 3243 0,89 0,78 0,58 0,749 1 Baâ Rõa-Vuäng Taâu (*) 70,5 74,3 92,6 40620 14470 0,85 0,82 0,83 0,835 0 2 Haâ Nöåi 91,8 75,7 96,9 10071 3588 0,95 0,85 0,60 0,798 1 3 Thaânh phöë Höì Chñ Minh 77,1 75,7 94,0 14622 5209 0,88 0,84 0,66 0,796 -1 4 Àaâ Nùéng 86,0 75,6 94,7 6219 2215 0,92 0,84 0,52 0,760 1 5 Haãi Phoâng 78,2 73,4 95,4 5469 1948 0,90 0,81 0,50 0,733 2 6 Bònh Dúng 71,6 71,8 92,4 7268 2589 0,85 0,78 0,54 0,726 -2 7 Àöìng Nai 71,1 71,5 92,5 6119 2180 0,85 0,77 0,51 0,714 -1 8 Thaái Bònh 75,6 76,5 94,6 3084 1099 0,88 0,86 0,40 0,714 18 9 Haãi Dûúng 78,6 73,7 94,8 3621 1290 0,89 0,81 0,43 0,711 13 10 Khaánh Hoaâ 70,0 72,3 91,4 5250 1870 0,84 0,79 0,49 0,707 -2 11 Quaãng Ninh 75,9 71,1 92,8 4626 1648 0,87 0,77 0,47 0,703 -1 12 Nam Àõnh 76,5 75,3 94,3 2734 974 0,88 0,84 0,38 0,700 24 Phaát triïín con ngûúâi trung bònh 68,2 70,2 90,3 3195 1138 0,83 0,75 0,41 0,663 13 Vônh Long 68,3 73,3 90,1 4228 1506 0,83 0,80 0,45 0,695 2 14 Hûng Yïn 75,3 72,0 93,5 3390 1208 0,87 0,78 0,42 0,691 10 15 Haâ Nam 76,9 74,0 93,4 2685 956 0,88 0,82 0,38 0,691 23 16 Long An 61,4 72,2 90,9 4460 1589 0,81 0,79 0,46 0,686 -3 17 Vônh Phuác 75,0 72,2 94,0 2920 1040 0,88 0,79 0,39 0,685 11 18 Tiïìn Giang 62,4 72,5 90,8 4101 1461 0,81 0,79 0,45 0,684 -1 19 Bùæc Ninh 73,3 71,4 94,0 3008 1072 0,87 0,77 0,40 0,680 8 20 Caâ Mau 56,4 71,1 92,9 4546 1619 0,81 0,77 0,46 0,680 -9 21 Kiïn Giang 57,6 72,1 88,4 4660 1660 0,78 0,78 0,47 0,678 -12 22 Haâ Tônh 77,4 72,1 94,1 2454 874 0,89 0,78 0,36 0,677 25 23 Phuá Thoå 73,9 71,0 95,0 2694 960 0,88 0,77 0,38 0,675 14 24 Cêìn Thú 60,2 70,8 87,9 4427 1577 0,79 0,76 0,46 0,670 -10 25 Haâ Têy 78,1 69,9 92,2 2825 1006 0,88 0,75 0,39 0,669 10 26 Nghïå An 76,3 70,6 92,8 2639 940 0,87 0,76 0,37 0,669 15 27 Bïën Tre 64,2 70,0 89,7 3959 1410 0,81 0,75 0,44 0,668 -8 28 Têy Ninh 61,9 70,3 90,1 3864 1376 0,81 0,75 0,44 0,666 -8 29 Quaãng Nam 76,3 71,0 90,1 2682 955 0,86 0,77 0,38 0,666 10 30 Ninh Bònh 76,3 71,4 93,4 2138 762 0,88 0,77 0,34 0,663 26 31 Lêm Àöìng 68,0 70,8 91,1 2872 1023 0,83 0,76 0,39 0,662 -1 32 Thaái Nguyïn 73,4 69,6 95,4 2359 840 0,88 0,74 0,36 0,660 19 33 Thanh Hoaá 76,0 69,4 91,2 2657 946 0,86 0,74 0,38 0,659 7 34 Bònh Àõnh 67,1 70,0 92,2 2854 1017 0,84 0,75 0,39 0,659 -3 35 Thûâa Thiïn Huïë 71,0 71,6 85,6 2901 1033 0,81 0,78 0,39 0,658 -6 36 Traâ Vinh 64,6 70,0 82,5 4210 1500 0,77 0,75 0,45 0,656 -20 37 Soác Trùng 58,6 69,6 86,7 4050 1443 0,77 0,74 0,45 0,654 -19 38 An Giang 54,3 69,8 85,4 4497 1602 0,75 0,75 0,46 0,653 -26 39 Baåc Liïu 59,0 69,7 86,0 3719 1325 0,77 0,75 0,43 0,649 -18 40 Àöìng Thaáp 55,3 71,7 85,7 3259 1161 0,76 0,78 0,41 0,648 -15 41 Àùæc Lùæc 68,9 65,6 92,2 3504 1248 0,84 0,68 0,42 0,647 -18 42 Quaãng Ngaäi 75,4 69,8 86,2 2450 873 0,83 0,75 0,36 0,645 6 43 Quaãng Trõ 75,5 68,5 86,5 2638 940 0,83 0,73 0,37 0,643 -1 44 Quaãng Bònh 69,2 67,9 92,7 2458 876 0,85 0,71 0,36 0,642 2 45 Bònh Thuêån 58,3 70,7 89,7 2592 923 0,79 0,76 0,37 0,642 -2 46 Hoaâ Bònh 74,9 67,3 92,0 2180 777 0,86 0,70 0,34 0,637 9 47 Bònh Phûúác 61,6 69,7 88,2 2416 861 0,79 0,74 0,36 0,632 2 48 Bùæc Giang 66,5 67,4 93,5 2204 785 0,85 0,71 0,34 0,632 6 49 Phuá Yïn 67,0 66,1 89,8 2853 1016 0,82 0,68 0,39 0,631 -17 BAÁO CAÁO PHAÁT TRIÏÍN CON NGÛÚÂI VIÏÅT NAM 2001 118 118
Chó söë phaát triïín con ngûúâi Tyã lïå Tyã lïå biïët GDP GDP nhêåp hoåc chûä cuãa bònh quên bònh quên Chó söë Chïnh lïåch cuãa caác Tuöíi ngûúâi àêìu ngûúâi àêìu tuöíi thoå Chó söë giûäa chó cêëp giaáo thoå lúán (triïåu ngûúâi bònh giaáo Chó söë söë Xïëp haång duåc (%) (nùm) (%) VND) (PPP, USD) quên duåc GDP HDI GDP vaâ HDI Tónh/thaânh phöë 1999 1999 1999 1999 1999 1999 1999 1999 1999 HDI 50 Laång Sún 69,8 65,2 89,4 2846 1014 0,83 0,67 0,39 0,628 -17 51 Tuyïn Quang 70,8 66,8 87,2 2245 800 0,82 0,70 0,35 0,621 1 52 Ninh Thuêån 55,5 69,1 81,2 2838 1011 0,73 0,74 0,39 0,616 -18 53 Yïn Baái 66,9 67,2 84,8 2205 785 0,79 0,70 0,34 0,612 0 Phaát triïín con ngûúâi thêëp 59,2 63,0 68,9 2073 739 0,66 0,63 0,33 0,541 54 Bùæc Caån 68,3 66,6 85,5 1618 576 0,80 0,69 0,29 0,594 6 55 Cao Bùçng 68,6 62,4 76,6 2503 892 0,74 0,62 0,37 0,576 -10 56 Laâo Cai 58,2 66,0 69,3 2107 751 0,66 0,68 0,34 0,559 1 57 Sún La 56,3 66,1 69,5 1823 649 0,65 0,69 0,31 0,549 2 58 Gia Lai 57,7 61,8 69,3 2575 917 0,65 0,61 0,37 0,546 -14 59 Kon Tum 66,3 57,2 73,2 2372 845 0,71 0,54 0,36 0,534 -9 60 Haâ Giang 63,0 58,8 68,1 1521 542 0,66 0,56 0,28 0,503 1 61 Lai Chêu 46,9 63,7 51,3 1847 658 0,50 0,64 0,31 0,486 -3 - Àöìng bùçng söng Höìng 79,3 73,7 94,5 4536 1,616 0,89 0,81 0,46 0,723 Àöng Bùæc 70,2 68,2 89,3 2641 941 0,83 0,72 0,37 0,641 Têy Bùæc 59,9 65,9 73,3 1951 695 0,69 0,68 0,32 0,564 Bùæc Trung Böå 75,2 70,2 91,3 2635 939 0,86 0,75 0,37 0,662 Duyïn haãi Nam Trung Böå 72,8 70,7 90,6 3476 1,238 0,85 0,76 0,42 0,676 Têy Nguyïn 65,2 63,5 83,0 3093 1,102 0,77 0,64 0,40 0,604 Àöng Nam Böå 69,5 72,9 92,1 10692 3,809 0,85 0,80 0,61 0,751 Àöìng bùçng söng Cûãu Long 59,6 71,1 88,1 4200 1,496 0,79 0,77 0,45 0,669 Toaân quöëc 69,8 70,9 90,3 5221 1,860 0,83 0,76 0,49 0,696 Chuá thñch: (*) Viïåc Baâ Rõa - Vuäng Taâu àûáng àêìu baãng xïëp haång vïì chó söë phaát triïín con ngûúâi (HDI) laâ do GDP bònh quên àêìu ngûúâi cuãa tónh naây vûúåt xa caác tónh khaác. Súã dô coá hiïån tûúång naây laâ vò phêìn thu nhêåp tûâ khai thaác dêìu moã àûúåc tñnh vaâo GDP cho tónh naây. Àïí phaãn aánh àuáng thûåc traång phaát triïín cuãa tónh naây, àaáng ra phêìn thu nhêåp àoá phaãi àûúåc loaåi ra. Tuy nhiïn àiïìu naây chûa thûåc hiïån àûúåc trong baáo caáo naây vò lyá do kyä thuêåt. 119 BAÁO CAÁO PHAÁT TRIÏÍN CON NGÛÚÂI VIÏÅT NAM 2001
Chó söë ngheâo khöí töíng húåp (HPI) Thu nhêåp Khoaãng Tyã lïå bònh quên Thu nhêåp caách 20% Tyã lïå ngûúâi Tyã lïå muâ Tyã lïå dên Tyã lïå dên nùm cuãa bònh quên giaâu nhêët dên söëng khöng kyâ chûä cuãa khöng khöng Tyã lïå treã nhoá m 20% nùm cuã a àïë n 20% dûúái voång söëng ngûúâi àûúåc tiïëp àûúåc tiïëp em
Chó söë ngheâo khöí töíng húåp (HPI) Thu nhêåp Khoaãng Tyã lïå bònh quên Thu nhêåp caá c h 20% Tyã lïå ngûúâi Tyã lïå muâ Tyã lïå dên Tyã lïå dên nùm cuãa bònh quên giaâu nhêët dên söëng khöng kyâ chûä cuãa khöng khöng Tyã lïå treã nhoá m 20% nùm cuãa àïë n 20% dûúái voång söëng ngûúâi àûúåc tiïëp àûúåc tiïëp em
Chó söë phaát triïín giúái (GDI) Tyã lïå Tyã lïå nhêåp nhêåp GDP bònh Khoaãng hoåc caác hoåc caác Tyã lïå Tyã lïå Tyã lïå quên àêìu caách thu cêëp giaáp cêëp giaáp Tuöíi Tuöíi ngûúâi lúán ngûúâi lúán dên söë ngûúâi nhêåp giûäa duåc duåc thoå thoå muâ chûä muâ chûä Xïëp haång nûä (%- (PPP-USD) nam vaâ (%) 1999 (%) 1999 (nùm, 1999) (nùm, 1999) (%-1999) (%-1999) GDI Xïëp haång HDI Tónh/thaânh phöë 1999 1999 nûä (%) 1999 Nam Nûä Nam Nûä Nam Nûä (1999) GDI Phaát triïín con ngûúâi cao 51,0 3243 81,1 84,7 87,5 71,1 77,2 3,1 8,3 0,764 1 Baâ Rõa-Vuäng Taâu 50,0 14470 85,6 80,0 75,8 69,1 77,7 4,8 9,9 0,837 1 2 Haâ Nöåi 50,0 3588 88,5 102,3 98,1 72,6 78,4 0,9 5,1 0,806 13 3 Thaânh phöë Höì Chñ Minh 51,9 5209 85,6 84,4 86,1 71,5 79,1 3,8 7,9 0,802 31 4 Àaâ Nùéng 50,9 2215 63,7 96,0 94,2 74,5 76,3 2,1 8,3 0,765 4 5 Haãi Phoâng 50,7 1948 88,5 88,3 85,2 70,5 75,7 1,7 7,2 0,740 9 6 Bònh Dûúng 51,6 2589 85,6 79,9 79,5 67,1 75,9 5,2 9,7 0,733 6 7 Àöìng Nai 50,1 2180 85,6 80,8 77,3 70,4 73,6 5,0 9,8 0,726 7 8 Thaái Bònh 52,2 1099 88,5 86,7 82,6 72,8 79,1 2,6 7,9 0,720 33 9 Haãi Dûúng 51,7 1290 88,5 90,1 83,2 69,5 77,9 1,6 8,3 0,719 23 10 Khaánh Hoaâ 50,5 1870 63,7 77,4 76,6 67,9 74,5 5,2 11,8 0,706 12 11 Quaãng Ninh 49,0 1648 61,8 84,8 81,9 69,5 72,6 4,1 10,4 0,708 26 12 Nam Àõnh 51,3 974 88,5 89,2 80,8 72,8 77,9 2,0 9,0 0,710 34 Phaát triïín con ngûúâi trung bònh 50,9 1138 73,4 72,9 78,8 66,6 73,4 6,0 13,0 0,661 13 Vônh Long 51,5 1506 81,3 79,3 72,1 69,6 75,9 7,0 12,5 0,699 20 14 Hûng Yïn 51,7 1208 88,5 89,2 78,8 68,1 77,4 2,0 10,4 0,704 14 15 Haâ Nam 51,5 956 88,5 89,2 82,4 71,0 78,8 2,3 10,4 0,705 60 16 Long An 51,0 1589 81,3 69,3 66,9 70,2 74,0 5,7 12,3 0,692 16 17 Vônh Phuác 51,3 1040 61,8 89,7 78,6 68,8 73,8 2,6 8,9 0,686 53 18 Tiïìn Giang 51,6 1461 81,3 72,4 66,6 67,9 76,8 5,6 12,5 0,690 3 19 Bùæc Ninh 51,4 1072 61,8 87,1 77,2 67,6 75,5 2,3 9,3 0,686 19 20 Caâ Mau 50,7 1619 81,3 64,6 59,8 68,1 72,8 5,6 8,5 0,682 30 21 Kiïn Giang 50,7 1660 81,3 64,9 62,3 69,3 75,8 9,1 13,9 0,687 18 22 Haâ Tônh 50,9 874 74,7 88,9 83,2 67,2 75,0 2,5 8,9 0,680 21 23 Phuá Thoå 50,9 960 61,8 85,5 78,0 67,3 74,7 2,3 7,6 0,679 45 24 Cêìn Thú 50,9 1577 81,3 68,7 63,7 68,0 73,7 8,7 15,3 0,676 22 25 Haâ Têy 51,3 1006 88,5 91,5 82,0 66,3 75,6 3,3 11,8 0,684 2 26 Nghïå An 50,8 940 74,7 87,1 82,9 63,6 74,0 3,8 10,2 0,667 52 27 Bïën Tre 51,6 1410 81,3 70,2 70,1 66,0 75,8 6,9 13,3 0,678 26 28 Têy Ninh 50,9 1376 85,6 69,8 68,5 67,9 74,4 7,9 11,7 0,679 8 29 Quaãng Nam 51,6 955 63,7 88,7 81,3 68,9 72,6 4,7 14,4 0,670 11 30 Ninh Bònh 51,1 762 88,5 87,7 83,5 67,3 72,8 2,9 10,0 0,665 24 31 Lêm Àöìng 49,6 1023 85,6 76,1 74,9 68,6 74,8 5,4 12,3 0,675 28 32 Thaái Nguyïn 50,2 840 61,8 85,2 79,8 65,3 73,7 2,1 7,1 0,666 30 33 Thanh Hoaá 51,1 946 74,7 87,5 81,7 66,3 73,8 5,3 12,0 0,670 37 34 Bònh Àõnh 51,5 1017 63,7 80,0 70,1 65,0 72,3 3,3 11,8 0,656 38 35 Thûâa Thiïn Huïë 50,7 1033 74,7 83,2 75,4 69,2 72,3 7,8 20,4 0,660 17 36 Traâ Vinh 50,1 1500 81,3 76,9 66,7 67,5 74,9 11,6 23,0 0,669 51 37 Soác Trùng 51,3 1443 81,3 69,1 61,4 67,0 73,0 9,9 16,3 0,663 57 38 An Giang 50,8 1602 81,3 61,1 58,5 67,9 73,1 11,7 17,3 0,663 35 39 Baåc Liïu 51,0 1325 81,3 67,4 61,7 66,6 73,3 11,5 16,2 0,655 39 40 Àöìng Thaáp 51,0 1161 81,3 63,9 58,9 67,8 74,5 10,6 17,6 0,650 40 41 Àùæc Lùæc 49,2 1248 58,8 80,3 75,1 62,2 66,3 4,8 10,8 0,646 41 42 Quaãng Ngaäi 51,3 873 63,7 84,9 80,1 63,0 71,7 8,8 18,2 0,635 43 43 Quaãng Trõ 50,8 940 74,7 87,8 78,8 64,7 71,0 7,4 19,0 0,645 36 44 Quaãng Bònh 50,6 876 74,7 82,1 72,0 62,9 70,5 4,0 10,5 0,642 49 45 Bònh Thuêån 50,1 923 85,6 67,0 64,3 68,2 71,9 7,6 12,8 0,646 42 46 Hoaâ Bònh 50,4 777 81,2 86,3 81,5 64,3 70,0 4,7 11,2 0,645 44 47 Bònh Phûúác 49,0 861 85,6 70,4 66,8 66,4 72,2 7,2 16,3 0,638 47 48 Bùæc Giang 50,6 785 61,8 81,4 69,6 66,3 69,9 3,3 9,6 0,642 46 CAÁC CHÓ SÖË PHAÁT TRIÏÍN CON NGÛÚÂI 122
Chó söë phaát triïín giúái (GDI) Tyã lïå Tyã lïå nhêåp nhêåp GDP bònh Khoaãng hoåc caác hoåc caác Tyã lïå Tyã lïå Tyã lïå quên àêìu caách thu cêëp giaáp cêëp giaáp Tuöíi Tuöíi ngûúâi lúán ngûúâi lúán dên söë ngûúâi nhêåp giûäa duåc duåc thoå thoå muâ chûä muâ chûä Xïëp haång nûä (%- (PPP-USD) nam vaâ (%) 1999 (%) 1999 (nùm, 1999) (nùm, 1999) (%-1999) (%-1999) GDI ] Xïëp haång HDI Tónh/thaânh phöë 1999 1999 nûä (%) 1999 Nam Nûä Nam Nûä Nam Nûä (1999) GDI 49 Phuá Yïn 50,5 1016 63,7 77,8 71,4 62,1 70,4 6,1 14,0 0,637 29 50 Laång Sún 50,4 1014 61,8 79,0 77,0 60,7 69,7 6,2 14,7 0,634 50 51 Tuyïn Quang 50,6 800 61,8 82,0 76,2 63,4 69,9 8,2 17,2 0,625 15 52 Ninh Thuêån 50,7 1011 85,6 61,9 59,0 64,4 72,8 14,2 23,0 0,618 48 53 Yïn Baái 50,1 785 61,8 78,0 70,0 63,9 70,4 10,6 19,7 0,616 Phaát triïín con ngûúâi thêëp 50,0 739 65,7 60,0 70,1 60,0 66,3 21,8 40,1 0,536 54 Bùæc Caån 50,0 576 61,8 76,7 75,7 62,6 69,1 9,6 19,3 0,595 54 55 Cao Bùçng 51,1 892 61,8 78,6 74,0 56,3 66,4 17,0 29,4 0,573 27 56 Laâo Cai 50,1 751 61,8 68,4 58,9 63,1 69,2 23,7 37,5 0,560 56 57 Sún La 49,9 649 81,2 70,2 54,0 65,6 67,4 17,9 42,9 0,551 25 58 Gia Lai 49,5 917 58,8 67,2 60,5 59,4 65,4 22,4 38,8 0,551 55 59 Kon Tum 49,7 845 58,8 76,9 68,0 56,8 60,6 18,3 35,1 0,544 59 60 Haâ Giang 50,5 542 61,8 74,2 62,9 54,6 63,6 20,9 42,4 0,503 58 61 Lai Chêu 49,5 658 81,2 59,1 42,6 58,5 67,7 36,9 60,2 0,479 61 Àöìng bùçng söng Höìng 51,2 1.616 84,5 85,1 91,6 70,3 77,2 2,1 8,6 0,726 Àöng Bùæc 50,5 941 60,5 74,6 82,2 64,9 71,4 6,8 15,0 0,638 Têy Bùæc 49,9 695 81,4 60,4 72,6 63,3 68,3 18,5 36,6 0,559 Bùæc Trung Böå 50,9 939 72,1 80,7 86,7 65,6 73,5 4,8 12,2 0,658 Duyïn haãi Nam Trung Böå 51,1 1.238 60,9 78,0 83,7 66,6 72,8 5,1 13,4 0,669 Têy Nguyïn 49,3 1.102 60,4 69,7 75,8 60,8 65,4 11,7 22,2 0,599 Àöng Nam Böå 50,9 3.809 82,7 77,7 78,4 69,6 76,1 5,5 10,5 0,752 Àöìng bùçng söng Cûãu Long 51,0 1.496 78,1 63,7 68,3 68,0 74,5 8,7 14,9 0,668 123 BAÁO CAÁO PHAÁT TRIÏÍN CON NGÛÚÂI VIÏÅT NAM 2001
Phaát triïín giúái Tó lïå lao Tó lïå lao àöång àöång Tó lïå nûä Tó lïå Tó lïå lao Tó lïå lao coá trònh coá trònh trong höå i sinh Tó lïå lao àöång àöång àöå tûâ àöå tûâ Tó lïå lao Tó lïå lao Tó lïå nûä àöìng Tó lïå Tó lïå viïn nûä àöång khöng khöng cao cao àöång àöång trong nhên dên Tuöíi Tuöíi ngûúâi ngûúâi (% trong nûä trong coá coá àùè n g àùèng thiïëu thiïëu quöëc cêëp thoå thoå lúá n muâ lúá n muâ töíng söë töíng söë chuyïn chuyïn trúã lïn trúã lïn viïåc viïåc höåi (% - tónh/thaânh (nùm, (nùm, chûä ( % chûä (% sinh lao mön (% mön (% (% (% laâm (% laâm (% khoaá X, phöë (% - Xïëp haång 1999) 1999) - 1999) - 1999) viïn àöång (% 1998) 1998) 1998) 1998) - 1998) - 1998) 1997- khoaá HDI Tónh/thaânh phöë Nam Nûä Nam Nûä 1999) 1998) chung Nûä chung Nûä chung Nûä 2002 1999- 2002 Phaát triïín con ngûúâi cao 71,0 77,2 3,2 8,4 44,4 49,1 80,5 84,2 6,1 5,4 22,8 21,3 24,6 22,0 1 Baâ Rõa-Vuäng Taâu 69,1 77,7 4,8 9,9 0,0 46,6 88,9 90,7 3,1 2,8 11,2 9,4 20,0 24,4 2 Haâ Nöåi 72,6 78,4 0,9 5,1 43,6 50,2 58,9 63,9 18,3 16,2 13,9 11,5 30,0 24,7 3 Thaânh phöë Höì Chñ Minh 71,5 79,1 3,8 7,9 39,1 45,9 70,9 75,5 9,3 9,0 9,5 7,8 16,0 24,7 4 Àaâ Nùéng 74,5 76,3 2,1 8,3 34,8 49,1 74,6 80,7 10,9 9,4 12,7 10,9 20,0 24,4 5 Haãi Phoâng 70,5 75,7 1,7 7,2 40,3 50,6 78,7 82,6 4,9 3,6 23,4 18,6 33,3 12,7 6 Bònh Dûúng 67,1 75,9 5,2 9,7 32,4 47,2 83,7 88,7 3,4 2,8 10,8 9,4 40,0 22,2 7 Àöìng Nai 70,4 73,6 5,0 9,8 68,8 47,2 88,7 90,6 3,0 2,5 26,2 22,7 30,0 32,4 8 Thaái Bònh 72,8 79,1 2,6 7,9 60,6 52,8 91,7 94,4 1,4 1,1 24,9 22,6 20,0 17,5 9 Haãi Dûúng 69,5 77,9 1,6 8,3 59,7 53,4 92,8 95,2 1,0 1,1 63,5 61,6 22,2 27,9 10 Khaá n h Hoaâ 67,9 74,5 5,2 11,8 40,7 47,1 87,2 90,3 3,7 3,4 29,8 28,5 16,7 6,5 11 Quaãng Ninh 69,5 72,6 4,1 10,4 44,8 49,1 76,4 81,9 4,0 3,1 16,2 14,0 33,3 21,4 12 Nam Àõnh 72,8 77,9 2,0 9,0 45,8 51,9 90,0 91,7 2,4 2,2 33,2 33,0 30,0 23,5 Phaát triïín con ngûúâi trung bònh 66,5 73,4 6,0 13,0 47,5 50,4 91,5 93,4 1,8 1,5 27,3 24,9 27,6 20,2 13 Vônh Long 69,6 75,9 7,0 12,5 53,3 48,0 92,0 93,0 2,2 2,3 20,5 20,8 16,7 15,6 14 Hûng Yïn 68,1 77,4 2,0 10,4 52,8 53,5 93,4 94,6 1,0 0,9 57,4 56,3 16,7 21,3 15 Haâ Nam 71,0 78,8 2,3 10,4 69,4 52,4 89,1 90,9 2,7 2,1 36,2 32,9 20,0 22,2 16 Long An 70,2 74,0 5,7 12,3 71,8 49,0 88,9 91,2 2,1 1,8 16,5 15,3 57,1 21,2 17 Vônh Phuác 68,8 73,8 2,6 8,9 68,2 53,9 92,1 95,3 1,2 1,0 14,4 9,4 16,7 12,8 18 Tiïìn Giang 67,9 76,8 5,6 12,5 64,9 50,8 92,9 94,4 1,4 1,4 34,7 32,5 44,4 23,3 19 Bùæc Ninh 67,6 75,5 2,3 9,3 16,1 53,4 90,3 94,1 1,7 1,1 30,6 29,2 16,7 24,4 20 Caâ Mau 68,1 72,8 5,6 8,5 0,0 44,8 94,3 95,3 0,8 0,5 25,5 24,6 33,3 22,4 21 Kiïn Giang 69,3 75,8 9,1 13,9 54,6 48,5 94,0 96,1 1,2 0,9 27,1 26,6 25,0 27,6 22 Haâ Tônh 67,2 75,0 2,5 8,9 55,7 52,9 91,9 93,0 1,7 1,2 68,5 66,2 28,6 19,2 23 Phuá Thoå 67,3 74,7 2,3 7,6 42,4 53,6 90,4 92,8 1,9 1,8 27,1 21,9 14,3 18,7 24 Cêìn Thú 68,0 73,7 8,7 15,3 40,9 49,2 92,5 94,2 2,3 2,3 18,4 16,0 20,0 17,2 25 Haâ Têy 66,3 75,6 3,3 11,8 37,0 52,8 85,9 89,9 2,6 2,6 30,7 28,0 38,5 29,3 26 Nghïå An 63,6 74,0 3,8 10,2 66,0 52,9 90,3 92,8 1,3 0,9 27,5 23,7 20,0 20,0 27 Bïën Tre 66,0 75,8 6,9 13,3 62,0 48,2 93,7 93,9 1,3 1,4 31,2 27,0 28,6 24,5 28 Têy Ninh 67,9 74,4 7,9 11,7 67,4 47,0 90,9 92,5 1,7 1,6 27,7 24,7 16,7 13,3 29 Quaãng Nam 68,9 72,6 4,7 14,4 0,0 51,7 90,9 93,2 2,6 2,2 26,2 21,5 42,9 20,0 30 Ninh Bònh 67,3 72,8 2,9 10,0 72,0 52,5 89,7 91,1 2,2 1,8 41,7 40,0 16,7 26,7 31 Lêm Àöìng 68,6 74,8 5,4 12,3 53,9 48,8 91,7 93,9 1,9 1,6 7,6 6,8 33,3 15,9 32 Thaái Nguyïn 65,3 73,7 2,1 7,1 38,9 50,3 84,7 86,4 3,2 2,9 21,6 19,9 33,3 20,8 33 Thanh Hoaá 66,3 73,8 5,3 12,0 50,7 51,7 92,2 93,6 1,5 1,3 22,9 17,2 23,5 16,5 34 Bònh Àõnh 65,0 72,3 3,3 11,8 45,1 52,1 91,5 95,1 1,3 0,9 19,7 18,7 25,0 19,6 35 Thûâa Thiïn Huïë 69,2 72,3 7,8 20,4 54,0 50,7 88,6 91,1 4,3 4,0 21,3 19,4 16,7 10,9 36 Traâ Vinh 67,5 74,9 11,6 23,0 0,0 51,3 95,5 97,4 1,0 0,6 22,6 21,6 50,0 6,7 37 Soác Trùng 67,0 73,0 9,9 16,3 0,0 47,4 96,7 98,2 0,7 0,5 31,7 30,6 28,6 20,4 38 An Giang 67,9 73,1 11,7 17,3 61,6 45,4 92,4 93,9 2,4 2,0 18,6 17,8 30,0 28,2 39 Baåc Liïu 66,6 73,3 11,5 16,2 55,1 48,1 95,0 95,7 0,7 0,5 28,6 25,8 20,0 17,8 40 Àöìng Thaáp 67,8 74,5 10,6 17,6 57,5 47,9 89,9 92,2 2,4 1,7 25,5 23,8 25,0 18,6 41 Àùæc Lùæc 62,2 66,3 4,8 10,8 47,4 47,4 90,3 92,5 2,4 2,0 21,5 20,1 28,6 0,0 42 Quaãng Ngaäi 63,0 71,7 8,8 18,2 60,1 52,7 93,4 96,3 1,4 1,2 38,0 34,8 28,6 18,9 43 Quaãng Trõ 64,7 71,0 7,4 19,0 68,2 51,4 92,3 95,3 1,6 1,0 51,2 47,4 20,0 17,8 44 Quaãng Bònh 62,9 70,5 4,0 10,5 62,1 51,2 90,2 93,4 2,6 1,9 23,6 22,3 20,0 20,0 45 Bònh Thuêån 68,2 71,9 7,6 12,8 0,0 44,6 87,2 89,9 3,1 2,6 20,8 17,4 33,3 17,4 46 Hoaâ Bònh 64,3 70,0 4,7 11,2 60,4 51,1 92,2 92,8 2,0 2,1 17,4 15,7 60,0 19,0 47 Bònh Phûúác 66,4 72,2 7,2 16,3 0,0 45,7 89,7 92,4 1,2 0,9 12,9 12,6 20,0 21,2 48 Bùæc Giang 66,3 69,9 3,3 9,6 52,8 52,2 95,2 96,3 0,7 0,6 33,8 30,3 25,0 26,7 CAÁC CHÓ SÖË PHAÁT TRIÏÍN CON NGÛÚÂI 124
Phaát triïín giúái Tó lïå lao Tó lïå lao àöång àöång Tó lïå nûä Tó lïå Tó lïå lao Tó lïå lao coá trònh coá trònh trong höåi sinh Tó lïå lao àöång àöång àöå tûâ àöå tûâ Tó lïå lao Tó lïå lao Tó lïå nûä àöìng Tó lïå Tó lïå viïn nûä àöång khöng khöng cao cao àöång àöå n g trong nhên dên Tuöíi Tuöíi ngûúâi ngûúâi (% trong nûä trong coá coá àùè n g àùè n g thiïëu thiïëu quöëc cêëp thoå thoå lúá n muâ lúá n muâ töíng söë töíng söë chuyïn chuyïn trúã lïn trúã lïn viïåc viïåc höåi (% - tónh/thaânh (nùm, (nùm, chûä (% chûä (% sinh lao mön ( % mön (% (% (% laâm (% laâm (% khoaá X, phöë (% - Xïëp haång 1999) 1999) - 1999) - 1999) viïn àöång (% 1998) 1998) 1998) 1998) - 1998) - 1998) 1997- khoaá HDI Tónh/thaânh phöë Nam Nam Nam Nûä 1999) 1998) chung Nûä chung Nûä chung Nûä 2002 1999- 2002 49 Phuá Yïn 62,1 70,4 6,1 14,0 68,4 49,3 91,1 93,3 1,9 1,3 32,9 29,6 20,0 13,3 50 Laång Sún 60,7 69,7 6,2 14,7 67,7 50,6 92,7 93,0 1,2 1,2 7,1 6,4 20,0 26,8 51 Tuyïn Quang 63,4 69,9 8,2 17,2 0,0 51,0 90,1 89,2 2,6 2,5 22,7 21,5 40,0 33,3 52 Ninh Thuêå n 64,4 72,8 14,2 23,0 0,0 47,2 91,8 94,1 1,7 1,4 14,6 13,4 20,0 20,0 53 Yïn Baái 63,9 70,4 10,6 19,7 61,3 51,1 93,5 94,4 1,5 1,3 34,3 33,2 20,0 29,6 Phaát triïín con ngûúâi thêëp 60,0 66,3 21,6 39,8 28,7 50,5 89,1 90,8 1,9 1,5 13,9 12,6 22,0 24,2 54 Bùæc Caån 62,6 69,1 9,6 19,3 0,0 50,7 92,8 92,1 1,0 0,8 20,0 19,0 20,0 22,2 55 Cao Bùç n g 56,3 66,4 17,0 29,4 0,0 51,5 90,4 90,4 2,0 2,0 7,4 7,2 20,0 26,7 56 Laâo Cai 63,1 69,2 23,7 37,5 0,0 50,6 88,5 90,1 2,5 1,3 14,6 13,2 20,0 30,0 57 Sún La 65,6 67,4 17,9 42,9 54,9 50,4 83,4 85,5 2,6 2,4 8,4 7,2 33,3 31,3 58 Gia Lai 59,4 65,4 22,4 38,8 68,8 50,1 87,1 91,8 1,9 1,3 15,0 12,5 20,0 30,4 59 Kon Tum 56,8 60,6 18,3 35,1 0,0 50,4 86,8 89,0 3,9 2,7 12,2 11,5 20,0 20,0 60 Haâ Giang 54,6 63,6 20,9 42,4 0,0 50,2 93,4 93,6 0,9 0,8 17,0 15,9 20,0 27,5 61 Lai Chêu 58,5 67,7 36,9 60,2 0,0 50,4 94,4 95,5 1,0 0,7 21,0 19,5 20,0 0,0 Àöìng bùçng söng Höìng 70,3 77,2 2,0 8,5 48,5 52,1 84,0 87,2 4,8 4,1 33,6 31,7 27,3 23,0 Àöng Bùæc 64,9 71,4 6,6 14,6 38,8 51,7 89,9 91,8 1,9 1,6 22,0 19,6 23,0 24,5 Têy Bùæc 63,3 68,3 17,8 35,3 45,0 50,7 89,4 90,7 2,0 1,9 14,9 13,4 37,5 18,1 Bùæc Trung Böå 65,6 73,5 4,8 12,3 58,2 52,0 91,1 93,1 1,9 1,5 31,1 27,3 21,8 17,6 Duyïn haãi Nam Trung Böå 66,6 72,8 5,1 13,4 37,8 50,7 89,5 92,8 2,9 2,4 27,1 24,5 26,3 17,3 Têy Nguyïn 60,8 65,4 11,8 22,2 49,2 48,8 88,7 91,8 2,4 1,8 18,1 16,2 23,5 15,9 Àöng Nam Böå 69,6 76,1 5,3 10,2 39,7 46,5 81,6 85,0 5,3 4,9 15,0 12,9 23,3 21,9 Àöìng bùçng söng Cûãu Long 68,0 74,5 8,7 14,9 50,5 48,2 92,9 94,4 1,7 1,4 24,9 23,3 31,5 20,8 Toaân quöëc 67,4 74,0 6,0 13,1 45,6 50,0 88,2 90,6 3,1 2,6 25,2 23,2 26,2 21,1 125 BAÁO CAÁO PHAÁT TRIÏÍN CON NGÛÚÂI VIÏÅT NAM 2001