CHÍNH TR H CỊ Ọ
C©u 1: ChÝnh trÞ lµ g×? Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a chÝnh trÞ vµ
chÝnh trÞ häc?
1.Kh¸i niÖm: cã nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau vÒ chÝnh trÞ, tuy nhiªn viÖc
gi¶i thÝch kh vÒ kh¸i niÖm th× chØ quan xh khi cã chñ nghÜa Mac.
Theo quan ®iÓm cña Mac – Lªnin th×: ChÝnh trÞ lµ sinh ho¹t xh g¾n liÒn
víi c¸c quan hÖ gi÷a c¸c giai cÊp, c¸c d©n téc vµ c¸c nhãm xh kh¸c nhau mµ
h¹t nh©n cña nã lµ vÊn ®Ò giµnh gi÷ vµ sö dông quyÒn lùc nhµ n íc. Nã bao
hµm c¶ nh÷ng ph ¬ng h íng, môc tiªu xuÊt ph¸t tõ lîi Ých c¬ b¶n cña giai cÊp
vµ c¶ ho¹t ®éng thùc tiÔn cña c¸c giai cÊp, chung c¸c nhãm xh, c¸c ®¶ng
ph¸i chÝnh trÞ, c¸c chÝnh kh¸ch vµ cña mçi ng êi d©n trong viÖc thÓ hiÖn lîi
Ých giai cÊp.
2.Mèi quan hÖ gi÷a chÝnh trÞ vµ chÝnh trÞ häc:
*ChÝnh trÞ häc: lµ kh nghiªn cøu §S chÝnh trÞ cña xh víi t c¸ch lµ mét
chØnh thÓ nh»m lµm s¸ng tá nh÷ng qui luËt vµ tÝnh qui luËt chung nhÊt
cña lùc lîng chÝnh trÞ ®Ó hiÖn thùc ho¸ tÝnh qui luËt vµ nh÷ng qui luËt ®ã
trong xh ®îc tæ chøc thµnh nhµ níc.
*Mèi quan hÖ:
-Lµ lµ mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng nghiªn cøu vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
+ChÝnh trÞ lµ ®èi tîng nghiªn cøu cña chÝnh trÞ häc.
+ChÝnh trÞ häc nghiªn cøu ®êi sèng chÝnh trÞ víi t c¸ch lµ mét chØnh thÓ
nh÷ng qui luËt, c¬ chÕ t¸c ®éng, ph¬ng thøc thñ luËt chÝnh trÞ ...
-TÊt c¶ nh÷ng tri thøc mµ chÝnh trÞ häc nghiªn cøu lµ mét bé phËn cÊu
thµnh nªn chÝnh trÞ.
C©u 2: ChÝnh trÞ häc lµ g×? §èi tîng nghiªn cøu cña chÝnh trÞ häc.
1.Kh¸i niÖm: ChÝnh trÞ häc lµ kh nghiªn cøu ®êi sèng chÝnh trÞ cña xh víi
t c¸ch lµ mét chØnh thÓnh»m lµm sangs tá nh÷ng qui luËt vµ tÝnh qui luËt
chung nhÊt cña chÝnh trÞ; nghien cøu c¬ chÕ t¸c ®éng vµ nh÷ng ph¬ng
thøc, thñ thuËt chÝnh trÞ ®Ó hiÖnt thùc ho¸ tÝnh qui luËt vµ nh÷ng qui luËt
®ã trong xh ®îc tæ chøc thµnh nhµ níc.
Theo Lªnin: c¸i quan träng nhÊt trong chÝnh trÞ lµ “ tæ chøc c¬ quan nhµ n-
íc ”.
ChÝnh trÞ lµ: + Sù tham gia cña nh©n d©n vµo c¸c viÖc cña nhµ níc, c¸c
®Þnh híng cña nhµ níc, x¸c ®Þnh h×nh thøc, nhiÖm vô, nh©n d©n ho¹t
®éng cña nhµ níc.
+BÊt kú vÊn ®Ò xh nµo còng mang tÝnh chÝnh trÞ v× viÖc gi¶i quyÕt nã
trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®iiªï g¾n víi lîi Ých cña giai cÊp, víi vÊn ®Ò quyÒn
lùc.
VËy quan ®iÓm trªn ®ßi hái ta ph¶i tiÕp cËn chÝnh trÞ víi t c¸ch:
-Lµ mét h×nh thøc ho¹t ®«ng xh ®Æc biÖt.
-Lµ mét lo¹t quan hÖ xh ®Æc thï.
*§èi tîng:
-ChÝnh trÞ cã ®èi tîng nghiªn cøu lµ nh÷ng tÝnh qui luËt, qui lu©t chung
nhÊt trong lÜnh vùc chÝnh trÞ cña ®êi sèng xh.
-Ngoµi ra chÝnh trÞ häc còng nghiªn cøu c¬ chÕ t¸c ®éng, thñ thuËt vËn
dông nh÷ng qui luËt ®ã trong ®êi sèng chÝnh trÞ
-Mét h×nh thøc ho¹t ®éng xh ®èi träng liªn quan dÉn ®Õn vÊn ®Ò nhµ níc:
chÝnh trÞ häc nghiªn cøu;
+Môc tiªu chÝnh trÞ tríc m¾t vµ nh÷ng môc tiªu triÓn väng mang tÝnh hiÖn
thùc, còng nh con ®êng gi¶i quyÕt nh÷ng nghÜa vô ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu
®ã.
+Nh÷ng ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn, thñ thuËt céng h×nh thøc tæ chøc ®Ó ®¹t
®îc môc tiªu ®Ò ra.
+ViÖc lùa chän vµ s¾p xÕp c¸n bé thÝch hîp ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng nghÜa
vô ®ã.
-Mét hÖ thèng nh÷ng quan hÖ xh ®Æc biÖt liªn quan ®Õn vÊn ®Ò nhµ níc:
chÝnh häc nghiªn cøu.
+Mèi quan hÖ gi÷a c¸c giai cÊp ( thùc chÊt lµ quan hÖ vÒ lîi Ých chÝnh trÞ
mµ c¸c giai cÊp theo ®uæi).
+HÖ thèng §¶ng chÝnh trÞ, mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a chóng dÉn ®Õn h×nh
thµnh: lý luËn chung chÝnh trÞ céng kinh nghiÖm ho¹t ®éng vµ biÖc vËn
dông nh÷ng kinh nghiÖm ®ã vµo viÖc x¸c ®Þnh §’.
+Nhµ níc vµ tÝnh chÊt nhµ níc; c¬ cÊu vµ c¬ chÕ sö dông quyÒn lùc nhµ
níc.
+Nhµ níc quan hÖ d©n téc vµ c¸c tÇng líp xh kh¸c nhau ( h×nh thµnh lý
luËn d©n téc vµ vËn dông vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi d©n téc ).
+ViÖc lùa chän vµ sö dông con ngêi thÝch hîp ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng nghÜa
vô chÝnh trÞ cô thÓ.
+Quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia ( h×nh thµnh häc thuyÕt chÝnh trÞ quèc tÕ ).
C©u 3: H·y ph©n tÝch c¸c chøc n¨ng vµ nhiÖm vô c¬ b¶n cña chÝnh
trÞ häc ë níc ta hiÖn nay?
1.Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô chung:
-Lµ phôc vô cuéc sèng cña con ngêi. ë VN lµ phôc vô cho c«ng cuéc x©y
dùng CNXH, gãp phÇn lµm s¸ng tá vÒ mÆt lý luËn, c¸c quan ®iÓm cña §’
chÝnh s¸ch cña nhµ níc XHCN, vµ øng dông thùc tiÔn ®Ó t¨ng cêng l·nh
®¹o cña §¶ng, n©ng cao vai trß qu¶n lý cña nhµ níc, gãp phÇn ph¸t triÓn vµ
h×nh thµnh VH chÝnh trÞ, nh©n c¸ch chÝnh trÞ cho mçi c¸ nh©n trong xh.
2.NhiÖm vô cô thÓ:
-Víi t c¸ch lµ mét khoa häc, chÝnh trÞ häc gãp phÇn ph¸ ®óng ®¾n nh÷ng
tÝnh qui luËt vµ nh÷ng qui luËt c¬ b¶n nhÊt cña ®êi sèng chÝnh trÞ trong
khu«n khæ mét níc còng nh trªn qui m« quèc tÕ.
Trªn c¬ së ®ã h×nh thµnh nh÷ng lý luËn, c¬ së khoa häc vÒ tæ chøc chÝnh
trÞ, c¶i c¸ch m« h×nh, c¬ chÕ thùc thÞ quyÒn lùc , lý gii mãi quan hÖ gi÷a
c¸c chñ quyÒn chÝnh trÞ.
-ChÝnh trÞ häc gãp phÇn luËn chøng vµ h×nh thµnh c¬ së khoa häc cho
c¸c ho¹t ®éng chÝnh trÞ, cho viÖc ho¹ch ®Þnh môc tiªu, chÝnh s¸ch ®èi néi
vµ ®èi ngo¹i cña §¶ng vµ nhµ níc, c«ng cô c¬ së khoa häc ®Ó h×nh thµnh
c¸c Q’ s¸ch vµ quyÕt ®Þnh chÝnh trÞ cña ®¶ng vµ nhµ níc, c¸ nh©n. ThÈm
®Þnh c¸c quyÕt ®Þnh chÝnh trÞ tõ ph¬ng diÖn khoa häc. ( ®©y lµ nhiÖm
vô quan träng nhÊt v× khi ®· cã c¬ së khoa häc ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c chÝnh
s¸ch cña §¶ng, nhµ níc lµ ®óng ®¾n sÏ h×nh thµnh lßng tin, thÓ hiÖn tù
gi¸c cña nh©n d©n ).\
-Nghiªn cøu ®Ó xuÊt c¬ chÕ, ph¬ng thøc ®Ó thùc thi c¸c Q’ s¸ch vµ quyÕt
®Þnh chÝnh trÞ nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra.
-Gãp phÇn x¸c ®Þnh mét hÖ thèng c¸c quan ®iÓm lµ c¬ së trong c«ng
cuéc ®æi míi.
( VN x©y dùng nÒn khin tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn dùa trªn chÝnh
s¸ch khoa häc nµo? quyÒn lùc nhµ níc thèng nhÊt dùa trªn chÝnh s¸ch khoa
häc nµo? ).
-§µo t¹o vµ båi dìng c¸n bé, c¸c nhµ l·nh ®¹o chÝnh trÞ ®Ó thùc thi nh÷ng
môc tiªu ®Ò ra, phÊn ®Êu cho sù ph¸t triÓn cña ®¶ng vµ nhµ níc ta.
( ChÝnh trÞ häc lµ khoa häc ch©n thùc sÏ cung cÊp cho c¸c nhµ l·nh ®¹o
nh÷ng t chÊt: ch¹y b¸n chÝnh trÞ, cã s¸ng kiÕn vµ kh¶ n¨ng t×m tßi, cã n¨ng
lùc ®µm tho¹i chÝnh trÞ ... ®Ó l·nh ®¹o nh÷ng con ngêi, tæ chøc cã nh÷ng
t©m lý, tÝnh chÊt, nhu cÇu kh¸c nhau. Ngoµi ra chÝnh trÞ häc vµ c¸c khoa
häc kh¸c còng cung cÊp cho nh÷ng c¸n bé chÝnh trÞ nh÷ng tri thøc thùc
tiÔn chÝnh trÞ, khoa häc vµ nghÖ thuËt chÝnh trÞ).
C©u 4: ttr×nh bµy ph¬ng ph¸p luËnvµ c¸c ph¬ng híng cô thÓ trong
nghiªn cøu chÝnh trÞ häc.
1.nãi mét c¸ch chung nhÊt, ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña chÝnh trÞ häc lµ sù
vËn dông ph¬ng ph¸p biÖn chøng duy vËt, lý thuyÕt vÒ h×nh th¸i kt-xh, häc
thuyÕt vÒ giai cÊp vµ ®iÒu tra giai cÊp, quan ®iÓm duy vËt lÞch sö nãi
chung vµo viÖc nghiªn cøu lÜnh vùc chÝnh trÞ cña ®êi sèng xh.
2.VÒ mÆt ph¬ng ph¸p luËt:
-Chñ yÕu dùa trªn quan ®iÓm cña CN Mac-Lªnin vÒ CN duy vËt biÖn
chøng vµ CN duy vËt lÞch sö. Do:
+PhÐp biÖn chøng duy vËt gãp phÇn ph¸t hiÖn m©u thuÉn vµ ®éng lùc
cña sù ph¸t triÓn xh-ct dÉn ®Õn x©y dùng chiÒu híng chung cña sù ph¸t
triÓn lÞch sö vµ vai trß cña c¸c lý luËn chñ yªó trong xh.
+PhÐp biÖn chøng duy vËt gióp gi¶i quyÕt mét c¸ch kh mèi quan hÖ gi÷a
môc tiªu chÝnh trÞ vµ ph¬ng tiÖn thùc hiÖn môc tiªu ®ã. ( trong khi kiªn
®Þnh môc tiªu chÝnh trÞ cã thÓ thay ®æi ph¬ng ph¸p, ph¬ng tiÖn ).
-Võa cã ph¬ng ph¸p ®Æc thï, võa vay vô cña c¸c nhµnh kh kh¸c.
3.Ph¬ng ph¸p cô thÓ:
-Ph¬ng ph¸p thèng nhÊt gi÷a logic vµ lÞch sö:
+Mét sù kiÖn, mét hiÖn tîng chÝnh trÞ ra ®êi g¾n liÒn víi hoµn c¶nh cô
thÓ.
+Nh vËy ®Ó cã thÓ hiÓu ®îc ®óng, mét hiÖn tîngchÝnh trÞ th× ta ph¶i cã
nh÷ng tri thøc vÒ lÞch sö xh cña nã: hiÖn tîng ®ã xh nh thÕ nµo? tr¶i qua
c¸c giai ®o¹n nµo? hiÖn thêi ®ang ë trong giai ®o¹n nµo? khuynh híng vËn
®éng trong t¬ng lai ra sao?
+Nghiªn cøu c¸c hiÖn tîng chÝnh ph¶i ®¹t ®îc môc ®Ých lµ nhËn ®îc logic
kh¸ch quan cña nã. Vµ b»ng c¸ch so s¸nh, ph©n tÝch, kh¸i qu¸t thùc tÕ lÞch
sö chÝnh trÞ dÉn ®Õn ta sÏ rót ra c¸i b¶n chÊt, qui luËt cña ®êi sèng chÝnh
trÞ.
-Ph¬ng ph¸p hÖ thèng:
+Mäi sù vËn nãi chung, ®êi sèng chÝnh trÞ, ®êi sèng chÝnh trÞ nãi riªng
®Òu lµ mét hÖ thèng gåm nhiÒu nh©n tè, nhiÒu qu¸ tr×nh cã liªn hÖ h÷u
c¬ vµ t¸c ®éng lÉn nhau.
+tÝnh hÖ thèng cña c¸c qu¸ tr×nh vµ ®êi sèng chÝnh trÞ sÏ qui ®Þnh tÝnh
hÖ thèng cña ph¬ng ph¸p nghiªn cøu nã.
-Ph¬ng ph¸p so s¸nh:
+So s¸nh hai hiÖn tîng, hai qu¸ tr×nh chÝnh trÞ cã thÓ thÊy ®îc tÝnh t¬ng
®ång, sù kh¸c nhau cña mçi chÕ ®é chÝnh trÞ. Tõ ®ã thÊy ®îc c¸i m¹n,
yÕu cña tõng lo¹i thiÕt chÕ.
+So s¸nh c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña mét quèc gia dÉn ®Õn cã thÓ hiÓu
®îc ®êi sèng chÝnh trÞ cu mét quèc gia.
+B»ng c¸ch so s¸nh, ta cã thÓ xÐt ®o¸n ®îc nguyªn nh©n cña c¸c sù kiÖn
chÝnh trÞ.
-Ph¬ng ph¸p thèng kª, thùc no, xh ho¸:
+nhê nh÷ng sù kiÖn thùc tÕ vµ sè liÖu cô thÓ mang tÝnh kh¸ch quan dÉn
®Õn sù kh¸i qu¸i vÒ chÝnh tÞ sÏ cã søc m¹nh dÉn ®Õn t¨ng tÝnh thuyÕt
phôc vµ hiÖu qu¶ trong viÖc thùc hiÖn c¸c quyÕt s¸ch chÝnh trÞ trong thùc
tÕ.
Phèi hîp tÊt c¶ ph¬ng ph¸p dÉn ®Õn t¹o nªn hiÖu qu
C©u 5: Tr×nh bµy nh÷ng n«i dung c¬ b¶n cña t tëng chÝnh trÞ Nho
gia?
Nho gia lÊy “ Ng÷ kinh ” dÞch, thñ, thi, lÔ, nh¹c.
“ Tø th ” LuËn g÷, trung dung, ®¹i häc, m¹nh tö.
Lµm nÒn t¶ng t tëng d¹y ®¹o lµm nh©n vµ d¹y giai cÊp thèng trÞ Êy ®øc
®Ò cai trÞ d©n.
Kh«ng tö, M¹nh tö, Tu©n tö, lµ 3 nhµ t tëng næi bËt cña Nho gia thêi Xu©n
Thu ChiÕn Quèc.
*Kh«ng tö: