Chăm sóc an toàn cho bệnh nhân Lymphôm không Hodgkin được điều trị Rituximab truyền tĩnh mạch đơn thuần hay phối hợp hóa trị tại Bệnh viện Ung Bướu Tp. HCM
lượt xem 2
download
Rituximab là một loại thuốc mới (kháng thể kháng CD20) gần đây được sử dụng trong điều trị bệnh lý Lymphôm Không Hodgkin (LKH). Trong năm 2017, có 348 bệnh nhân LKH đã được sử dụng Rituximab truyền tĩnh mạch đơn thuần hay phối hợp với hóa trị tại Bệnh viện Ung Bướu (BVUB).
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Chăm sóc an toàn cho bệnh nhân Lymphôm không Hodgkin được điều trị Rituximab truyền tĩnh mạch đơn thuần hay phối hợp hóa trị tại Bệnh viện Ung Bướu Tp. HCM
- ĐIỀU DƯỠNG - CHĂM SÓC GIẢM NHẸ CHĂM SÓC AN TOÀN CHO BỆNH NHÂN LYMPHÔM KHÔNG HODGKIN ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ RITUXIMAB TRUYỀN TĨNH MẠCH ĐƠN THUẦN HAY PHỐI HỢP HÓA TRỊ TẠI BỆNH VIỆN UNG BƯỚU TP. HCM NGUYỄN LA MAI HOAN1, NGUYỄN HỒNG HẢI2, LƯU HÙNG VŨ3, PHẠM XUÂN DŨNG 4 TÓM TẮT Rituximab là một loại thuốc mới (kháng thể kháng CD20) gần đây được sử dụng trong điều trị bệnh lý Lymphôm Không Hodgkin (LKH). Trong năm 2017, có 348 bệnh nhân LKH đã được sử dụng Rituximab truyền tĩnh mạch đơn thuần hay phối hợp với hóa trị tại Bệnh viện Ung Bướu (BVUB). Chúng tôi xem lại y văn, đồng thời đối chiếu với 348 trường hợp thực tế trên. Từ đó rút ra những kinh nghiệm hấu hết giúp cho việc chăm sóc bệnh nhân LKH được sử dụng Rituximab ngày một tốt hơn trong tương lai. ABSTRACT Caring for the safety of the patients with non-hodgkin’s lymphoma treated with Rituximab alone or combined chemotherapy by perfusion intravenous at HCM City Oncology Hospital Rituximab is a new drug (anti-CD20 antibody) that is used nearly in treatment of Non-Hodgkin’s Lymphomas (NHL). There were 348 NHL patients who received Rituximab alone or combined chemotherapy by perfusion intravenous (PIV) at HCM City Oncology Hospital in the year 2017. We reviewed medical literature, then we compared to 348 these cases. Finally, we resulted from experiences that assist in the case of NHL patients who received Rituximab by PIV will be better in the future. MỞ ĐẦU Y VĂN VÀ ĐỐI CHIẾU THỰC TẾ Trong khoảng hai thập niên gần đây, một loại Rituximab là gì? thuốc mới trong điều trị ung thư thường đề cập đến: Rituximab là kháng thể đơn dòng đầu tiên được Đó là Rituximab. Rituximab là 1 kháng thể kháng CD chấp thuận trong điều trị ung thư ở Mỹ. Rituximab 20, đặc hiệu cho tế bào lymphô B và là kháng thể thường được lấy từ những thành phần của chuột và đơn dòng đầu tiên được Cục quản lý Dược và Thực kháng thể người, sau đó được tạo ra bằng công Phẩm Mỹ chấp nhận sử dụng trong điều trị ung thư nghệ tái tổ hợp DNA. Những kháng thể đơn dòng ở người (năm 1997). Khi sử dụng Rituximab, người giống như Rituximab thường xuất phát từ những tế ta gọi là liệu pháp nhắm trúng đích (vì thuốc đặc hiệu bào sinh kháng thể đơn dòng và chỉ gắn kết với một cho lymphôm B) hay còn gọi là miễn dịch liệu pháp kháng nguyên duy nhất. (do có sự kết hợp kháng nguyên, tức CD20 nằm trên tế bào lymphô B và kháng thể, tức thuốc Rituximab). Tên biệt dược của Rituximab Rituximab có thể sử dụng đơn độc nhưng thường Ở Mỹ: Tên gọi là Rituxan@, do công ty kết hợp với hóa trị để làm tăng tỉ lệ đáp ứng trên Genentech và Biogen–Idec sản xuất. bệnh nhân lymphôm không Hodgkin, tùy thuộc vào loại giải phẫu bệnh. Ở Châu Âu: Tên gọi là Mabthera, do công ty Roche sản xuất. Gần đây có rituximab biosimilar (sinh học tương tự): Reditux®, công ty Dr Reddy và Acellbia®, công ty Biocad. 1 ĐDCKI. Điều dưỡng Trưởng Khoa Nội 2 - Bệnh viện Ung Bướu TP. HCM 2 BSCKII. Phó Trưởng Khoa Nội 2 - Bệnh viện Ung Bướu TP. HCM 3 BSCKII. Trưởng Khoa Nội 2 - Bệnh viện Ung Bướu TP. HCM 4 TS.BSCKII. Giám đốc - Bệnh viện Ung Bướu TP. HCM, Trưởng Bộ môn Ung Bướu Trường ĐHYK Phạm Ngọc Thạch TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM 467
- ĐIỀU DƯỠNG - CHĂM SÓC GIẢM NHẸ Chỉ định Rituximab thâm nhiễm phổi, hội chứng suy hô hấp cấp, nhồi máu cơ tim hay sốc tim. Khoảng 80% phản ứng Điều trị bước 1 cho LKH tế bào B, dạng nang, truyền chết người gặp ở lần truyền đầu tiên. CD20(+): phối hợp với hóa trị: R-CVP/R-CHOP/R- CEOP/R-CDOP x 4-6 chu kỳ. Dữ liệu an toàn của Rituximab được lấy từ 1.606 bệnh nhân LKH được sử dụng đơn độc hay Điều trị củng cố LKH tế bào B, grab thấp, phối hợp cho thấy rằng: Nhờ vào sự giám sát chặt CD20(+) đạt đáp ứng một phần hay đáp ứng hoàn chẽ, những phản ứng phụ thường gặp nhất là phản toàn sau khi hóa trị bước 1: R duy trì mỗi 2 tháng ứng trong khi truyền (sốt, đau họng từ mức độ nhẹ trong 2 năm. đến vừa). Giảm tế bào B chiếm 70-80%; giảm tế bào Điều trị bước 2 LKH tế bào B, dạng nang hay độ 3-độ 4 chiếm 48% bao gồm giảm tế bào lymphô grab thấp CD20(+) tái phát hay tiến triển: BR/R- (40%), giảm bạch cầu đa nhân trung tính (6%), giảm CVP/R-CHOP/R-CEOP/R-CDOP x 6 chu kỳ. bạch cầu (4%), thiếu máu (3%), giảm tiểu cầu (2%). Bệnh nhân có biến cố về hô hấp chiếm 38%: ho, Điều trị củng cố LKH tế bào B, grab thấp, viêm mũi, co thắt phế quản, khó thở và viêm xoang. CD20(+) đạt đáp ứng một phần hay đáp ứng hoàn Có 1,1% bệnh nhân xuất hiện kháng thể kháng toàn sau khi hóa trị bước 2: R duy trì mỗi 3 tháng kháng thể khảm ở người. Ít gặp hơn (1-5% bệnh trong 2 năm. nhân) là kích động, phù, bệnh lý thần kinh, dị cảm. Điều trị bước 1 cho LKH lan tỏa tế bào B lớn, Rituximab được xếp vào nhóm C đối với phụ nữ CD 20(+): phối hợp với hóa trị: R-CVP/R-CHOP/R- mang thai. Ở trẻ em thì độ an toàn và tính hiệu quả CEOP/R-CDOP x 6 chu kỳ. chưa được chứng minh. Điều trị bước 2 cho LKH lan tỏa tế bào B lớn, Tại BVUB, qua 348 bệnh nhân sử dụng CD 20(+): phối hợp với hóa trị cứu vớt: R-IMVP16/R- Rituximab chúng tôi nhận thấy có các tác dụng phụ DHAP/R-ESHAP/R-EPOCH x 6 chu kỳ. theo bảng 1 dưới đây. Cơ chế hoạt động của Rituximab Bảng 1. Các tác dụng phụ của 348 bệnh nhân LKH Rituximab gắn kết đặc hiệu với CD20, một sử dụng Rituximab đơn thuần hay phối hợp hóa trị protein có trên bề mặt của tế bào B trưởng thành và tế bào tiền B cả bình thường và lẫn ác tính; Số trường hợp Xảy ra ở Tác dụng phụ (%) lần truyền >90% LKH tế bào có biểu hiện CD 20(+). Các tế bào gốc hay tương bào thì không ảnh hưởng vì không có Sốc phản vệ 0 kháng nguyên CD20. Bệnh lý tim mạch: tăng huyết 12 (3,5) 1, 2 và 3 áp, thiếu máu cơ tim Khi gắn kết với CD20, Rituximab dẫn đến phân hủy bướu theo nhiều cơ chế: Lôi kéo hệ miễn dịch Nghẹt mũi 29 (8,3) 1, 2 cơ thể giết những tế bào B CD20(+) qua cơ chế Hô hấp Đau họng 25 (7,1) 1, 2 trung gian tế bào, cơ chế bổ thể hay thúc đẩy tế bào Cảm giác khó thở 15 (4,3) 1 chế theo lập trình. Giảm bạch cầu hạt (độ 1-4) 156 (44,8) 1-6 Dược động học của Rituximab Thiếu máu (độ 1-4) 34 (9,7) 1, 2, 3 Nồng độ trong huyết thanh và thời gian bán hủy Giảm tiểu cầu (độ 1-4) 25 (7,1) 1, 2, 3 của Rituximab tỉ lệ với liều đưa vào. Ở liều 375mg/m2x4 lần mỗi tuần thì thời gian bán hủy trung Bệnh lý thần kinh (độ 1-2), 185 (53,1) 1-6 bình là 76 giờ sau lần truyền đầu tiên và 205 giờ sau không có độ 3-4 lần truyền thứ 4. Sau khi chấm dứt điều trị, tế bào B Nhận xét: Đa số các tác dụng phụ xảy ra ở bắt đầu phục hồi sau khoảng 6 tháng và trở về bình chu kỳ 1 và 100% trường hợp rituximab phối hợp với thường sau 12 tháng. hóa trị. Hai tác dụng phụ quan trọng xảy ra với tần Độ an toàn của Rituximab suất cao: giảm bạch cầu hạt (44,8%) và bệnh lý thần kinh độ 1-2 (53,1%). Đề nghị: theo dõi sát CTM, Rituximab có thể đi kèm với phản ứng chết chích G-CSF phòng ngừa giảm bạch cầu hạt nguyên người, hội chứng tan bướu, phản ứng da-cơ trầm phát, giảm liều vincristine ở người già trên 65 tuổi trọng, tái kích hoạt viêm gan siêu vi B gây viêm gan ngay sau đợt truyền rituximab và hóa chất đầu tiên. tối cấp, bệnh lý tim mạch, độc tính thận, tắc hay thủng ruột. Một vài trường hợp ít gặp của phản ứng truyền chết người đã được báo cáo, bao gồm: thiếu oxi, 468 TẠP CHÍ UNG THƯ HỌC VIỆT NAM
- ĐIỀU DƯỠNG - CHĂM SÓC GIẢM NHẸ Liều lượng sử dụng 20 giọt/phút. Ở những lần truyền sau thì giờ đầu 20 giọt/phút, giờ Chú ý bệnh nhân cần được dặn dò trước đó thứ hai 30 giọt/phút, giờ kế tiếp là 40 giọt/phút. phải uống acetaminophen (paracetamol) và antihistamin (Diphenhydramin). Do các biến cố dị KẾT LUẬN ứng có thể xảy ra 2 ngày sau khi truyền nên tối thiểu Do số trường hợp sử dụng Rituximab còn chưa bệnh nhân phải uống acetaminophen và antihistamin nhiều, dù hiện tại chưa có biến chứng nào đáng kể trong 3 ngày (ngày truyền và 2 ngày sau đó). nhưng cũng phải hết sức thận trọng, nhất là trong Tại BVUB, có trường hợp đầu tiên do chưa có khi truyền. Việc tuân thủ đầy đủ các nguyên tắc kinh nghiệm nên chai dịch truyền có 1 lớp bọt, sau chính như trên đây đã đề cập, thiết nghĩ làm hạn chế đó truyền phải bỏ trước khi lớp bọt này xuống dây. các biến cố xảy ra, đem lại sự an toàn tối đa cho bệnh nhân. Với liệu pháp truyền Rituximab, vai trò An toàn trong khi truyền: Chỉnh tốc độ và theo của người Điều dưỡng chuyên về hóa trị được nâng dõi (quan trọng ở lần truyền đầu tiên) lên một mức, do đó cần thiết phải được đào tạo và Lần truyền đầu tiên: 50mg/giờ, tăng tốc độ lên huấn luyện kỹ năng để việc chăm sóc và theo dõi 50mg/giờ mỗi 30 phút tối đa 400mg/giờ nếu không bệnh nhân LKH ngày càng tốt hơn trong tương lai. có biến cố xảy ra. Nếu tác dụng ngoại ý xảy ra tạm TÀI LIỆU THAM KHẢO thời truyền chậm hoặc ngưng truyền. Khi các triệu chứng cải thiện tiếp tục truyền với tốc độ phân nữa. 1. Corey P, Go R., Schaper A.et al (2007) “ A nurse Ở lần truyền thứ hai trở đi: truyền 100mg/giờ, tăng can safety deliver rituximab over 90 minutes”, 100mg/giờ mỗi 30 phút tối đa 400mg/giờ. Theo một Oncology Nursing Foruml 34 (2), pp.1210-1210. số tác giả ở những lần truyền sau này khá an toàn 2. Douglas D. (2007) Rapid Rituximab Infusion với thời gian truyền là 30 phút. Practical in Lymphoma Patiens”, Bllod, Vol 109, Theo dõi trong khi truyền và sau khi ngưng pp. 4171-4173. truyền 2 giờ. Cần có sẵn thuốc điều trị các phản ứng 3. Genentech and Biogen –Idec, “Question and quá mẫn như Adrenaline, Hydrocortione, Diaphylline, anwer about rituxan”, www. Rituxan.com/ Chlorphenirame… Ngưng truyền nếu hiện loạn nhịp lymphoma tim tăng, những lần truyền sau theo dõi sát về tim mạch. Thận trọng ở những người có bệnh tim như 4. Kimby E. (2006), Cancer Treatmen Review, July nhịp tim nặng, những lần truyền sau theo dõi sát tim 27, (Epub ahead of print). mạch. Thận trọng ở những người có bệnh tim trước đó hay bạch cầu hạt
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Mát xa an toàn cho bà bầu
5 p | 217 | 56
-
Sức khỏe trẻ em - Phòng bệnh và đảm bảo an toàn cho trẻ: Phần 1
141 p | 175 | 21
-
Văn hóa an toàn người bệnh và các yếu tố liên quan tại bệnh viện đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh cơ sở 2 năm 2019
5 p | 76 | 15
-
Kiến thức làm mẹ – An toàn cho trẻ khi tắm
4 p | 80 | 13
-
Phòng bệnh và đảm bảo an toàn cho trẻ: Phần 1
141 p | 139 | 9
-
Giữ an toàn cho trẻ trong nhà bếp
9 p | 114 | 9
-
Hướng dẫn phòng bệnh và đảm bảo an toàn cho trẻ (Tái bản lần thứ 3): Phần 1
141 p | 19 | 7
-
An toàn cho bé và gia đình trong mùa xuân
15 p | 73 | 7
-
An toàn của người cao tuổi trong sinh hoạt
5 p | 84 | 5
-
Thực trạng văn hóa an toàn người bệnh của nhân viên y tế Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kiên Giang năm 2021
5 p | 10 | 5
-
An toàn và quản lý trang thiết bị (FMS)
24 p | 60 | 5
-
Tiêm vaccine thế nào để đảm bảo an toàn cho trẻ?
7 p | 81 | 5
-
Chăm sóc sức khỏe bậc cao niên trong dịp tết
9 p | 68 | 4
-
Loại đũa nào an toàn cho sức khỏe?
5 p | 102 | 4
-
An toàn người bệnh góc nhìn mới từ an toàn-I sang an toàn-II
26 p | 52 | 3
-
Phân tích một số yếu tố liên quan đến nhận thức về an toàn người bệnh của điều dưỡng tại Bệnh viện Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội, năm 2023
11 p | 10 | 3
-
Thực phẩm an toàn cho bé mùa hè
4 p | 80 | 2
-
Cải thiện sự an toàn cho bệnh nhân
12 p | 52 | 2
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn