Chăm sóc thai phụ bị bệnh tiểu đường

Chia sẻ: Romano Romano | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

208
lượt xem 26
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'chăm sóc thai phụ bị bệnh tiểu đường', y tế - sức khoẻ, sức khỏe phụ nữ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chăm sóc thai phụ bị bệnh tiểu đường

− Theo dâi møc ®é sót c©n, mÖt mái, ®¸i nhiÒu, uèng nhiÒu, ¨n nhiÒu cña thai phô. ch¨m sãc thai phô bÞ bÖnh tiÓu ®−êng − Ghi ®Çy ®ñ c¸c th«ng sè, kÕt qu¶ theo dâi vµo phiÕu ch¨m sãc theo dâi. 1. NhËn ®Þnh − Cung cÊp th«ng tin vÒ bÖnh cho thai phô. − − TiÒn sö: BÖnh tËt, thai nghÐn. Theo dâi t×nh tr¹ng thai, ph¸t hiÖn sím c¸c biÕn − chøng cã thÓ xÈy ra khi cã thai, khi chuyÓn d¹ vµ sau T×nh tr¹ng hiÖn t¹i: Toµn tr¹ng: da, niªm m¹c, s¾c khi ®Î. mÆt, dÊu hiÖu sinh tån, møc ®é sót c©n, mÖt mái, ®¸i nhiÒu, uèng nhiÒu (t¨ng c¶m gi¸c kh¸t n−íc); ¨n − ChuÈn bÞ tèt c¸c ph−¬ng tiÖn, dông cô, thuèc cÊp cøu nhiÒu (t¨ng c¶m gi¸c ®ãi). khi cã biÕn chøng s¶n giËt, ®Î khã. − Dinh d−ìng, nghØ ng¬i, vÖ sinh. − Theo dâi c¸c kÕt qu¶ cËn l©m sµng kh¸c hµng ngµy. − §¹i tiÓu tiÖn. − H−íng dÉn, t− vÊn chÕ ®é ¨n, chÕ ®é vËn ®éng, chÕ ®é − C¸c xÐt nghiÖm cËn l©m sµng. vÖ sinh. − Thùc hiÖn y lÖnh ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c. 2. Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ch¨m sãc/ chÈn ®o¸n ch¨m sãc − Thai phô mÖt mái, lo l¾ng vÒ bÖnh, thiÕu hôt kiÕn 4. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch ch¨m sãc thøc vÒ thai nghÐn, vÒ bÖnh tiÓu ®−êng. − Cung cÊp th«ng tin vÒ bÖnh tiÓu ®−êng cho thai phô: − Nguy c¬ tiÒn s¶n giËt, s¶n giËt, thai cã thÓ bÞ dÞ d¹ng, Nguyªn nh©n, dÊu hiÖu, diÔn biÕn, c¸c ®iÒu trÞ cã thÓ bÞ chÕt ®ét ngét. ¸p dông, ®éng viªn gi¶i thÝch ®Ó thai phô yªn t©m. − Nguy c¬ ®Î khã do thai to (mÊt c©n xøng gi÷a thai − §Õm m¹ch, ®o nhiÖt ®é, huyÕt ¸p, ®Õm nhÞp thë, nhi vµ khung x−¬ng chËu). quan s¸t da, niªm m¹c, s¾c mÆt, ghi phiÕu theo dâi. − Nguy c¬ nhiÔm khuÈn ®−êng sinh s¶n tr−íc vµ sau − §Õm nhÞp tim thai, theo dâi t×nh tr¹ng ph¸t triÓn cña ®Î do søc ®Ò kh¸ng gi¶m. thai, ph¸t hiÖn suy thai, b¸o c¸o kÞp thêi diÔn biÕn − ChÕ ®é dinh d−ìng, nghØ ng¬i, vÖ sinh. bÊt th−êng vÒ thai cho b¸c sü biÕt. 3. LËp kÕ ho¹ch ch¨m sãc − ChuÈn bÞ tèt, ®Çy ®ñ c¸c ph−¬ng tiÖn dông cô can − Theo dâi toµn tr¹ng: vÒ mµu s¾c da, niªm m¹c, s¾c thiÖp, thuèc cÊp cøu khi cã ®Î khã, khi cã s¶n giËt. mÆt, c¸c dÊu hiÖu sinh tån. 143 144
− H−íng dÉn cho thai phô chÕ ®é ¨n hîp lý theo chØ dÉn cña b¸c sü (kiªng ®−êng, mÝa, r−îu vµ c¸c thùc PhÇn 2: qui tr×nh thùc hµnh phÈm ngät, ¨n nhiÒu rau, qu¶ vµ c¸c thùc phÈm th« nguyªn h¹t cã nhiÒu chÊt x¬…). Quy tr×nh qu¶n lý thai nghÐn − H−íng dÉn chÕ ®é vËn ®éng, luyÖn tËp, nghØ ng¬i hîp lý (tËp thÓ dôc hoÆc ®i bé mçi ngµy 15-30 phót, tr¸nh vËn ®éng m¹nh). Quy tr×nh qu¶n lý thai nghÐn bao gåm c¸c biÖn ph¸p gióp cho ng−êi c¸n bé y tÕ n¾m ch¾c t×nh h×nh vµ diÔn − H−íng dÉn vÖ sinh th©n thÓ, vÖ sinh r¨ng miÖng, vÖ biÕn cña c¸c bµ mÑ cã thai ®· ®−îc ®¨ng ký, cô thÓ lµ: sinh bé phËn sinh dôc ngoµi, thay v¸y ¸o, kh¨n vÖ − Tæ chøc ®¨ng ký qu¶n lý thai nghÐn sinh v« khuÈn ®Ò phßng nhiÔm khuÈn. − − LËp phiÕu kh¸m thai vµ phiÕu ch¨m sãc thai nghÐn Theo dâi s¸t c¸c th«ng sè cËn l©m sµng, ghi phiÕu hiÖn t¹i cho tõng thai phô. ch¨m sãc theo dâi. − LËp b¶ng theo dâi vµ qu¶n lý thai s¶n. − Thùc hiÖn y lÖnh ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ chÝnh x¸c. 1. C¸ch tæ chøc ®¨ng ký qu¶n lý thai nghÐn 5. §¸nh gi¸ 1.1. VÒ nh©n lùc 5.1. HiÖu qu¶ ch¨m sãc tèt − Hé sinh cã t¹i c¬ së Thai phô ®−îc ch¨m sãc theo dâi ®Çy ®ñ, ®−îc ph¸t Nh©n viªn y tÕ th«n, b¶n, c¸n bé héi phô n÷, héi thanh hiÖn vµ ®iÒu trÞ kÞp thêi, chÝnh x¸c, m¹ch, huyÕt ¸p æn niªn, ®éi s¶n xuÊt… ®Þnh, c¸c dÊu hiÖu cËn l©m sµng æn ®Þnh, tim thai tèt, thai 1.2. VÒ vËt liÖu kh«ng suy, thai phô ¨n uèng ®−îc theo chÕ ®é h−íng dÉn, tËp luyÖn hîp lý, kh«ng cã biÕn chøng. − Sæ kh¸m thai PhiÕu kh¸m thai theo mÉu cña Bé y tÕ 5.2. HiÖu qu¶ ch¨m sãc ch−a tèt − Mét tñ nhá cã 12 ng¨n ®ùng phiÕu kh¸m thai cña Thai phô kh«ng ®−îc ch¨m sãc theo dâi ®Çy ®ñ, ph¸t tõng th¸ng. hiÖn muén, cã biÕn chøng, thai nhi bÞ suy, bÖnh tiÓu ®−êng ngµy cµng nÆng lªn. − Mét b¶ng theo dâi sè ng−êi dù kiÕn ®Î trong tõng th¸ng cña mét n¨m. 145 146
− 1.3. C¸c b−íc tiÕn hµnh Ph¶i dù kiÕn ngµy ®Î, ®Ó lªn lÞch ®Î hµng th¸ng trong n¨m (b»ng b×a cøng cã g¾n nh·n ghi th«ng tin − C¸n bé y tÕ c¬ së vµ nh©n viªn y tÕ céng ®ång ph¸t (t«m th«ng tin) cÇn thiÕt vÒ thai phô theo th¸ng dù hiÖn ng−êi cã thai. kiÕn ®Î). − VËn ®éng c¸c bµ mÑ cã thai ®¨ng ký qu¶n lý thai − nghÐn t¹i tr¹m y tÕ x· hay t¹i nhµ. NÕu ®· qu¸ ngµy dù kiÕn ®Î, mµ ch−a thÊy thai phô − ®Õn tr¹m ®Ó ®Î, th× c¸n bé y tÕ c¬ së cÇn ®i ®Õn nhµ Kh¸m thai lÇn thø nhÊt vµ lËp phiÕu kh¸m thai cho t×m hiÓu nguyªn nh©n. tõng ng−êi, mçi ng−êi lËp 2 b¶n (mét b¶n bµ mÑ gi÷, mét b¶n ®Ó l−u t¹i tr¹m y tÕ). Cã thÓ: Ngay trong lÇn kh¸m thai ®Çu tiªn nµy, nÕu bµ mÑ cã + Ch−a ®Î (cÇn phßng ngõa nguy c¬ thai qu¸ ngµy). nguy c¬ th× göi ®i kh¸m tuyÕn trªn. Khi bµ mÑ kh¸m tuyÕn trªn trë vÒ, c¸n bé y tÕ ph¶i ghi l¹i ý kiÕn kh¸m xÐt + §· ®Î ë n¬i kh¸c. cña tuyÕn trªn vµo phiÕu l−u t¹i tr¹m vµ thùc hiÖn viÖc + §· ®Î ë nhµ do bµ mô ®ì hoÆc tù ®ì ®Î. theo dâi ch¨m sãc theo chØ ®Þnh cña thÇy thuèc tuyÕn trªn. NÕu qua kh¸m xÐt thÊy thai nghÐn kh«ng cã nguy c¬ cao, ViÖc ch¨m sãc c¸c bµ mÑ sau khi ®Î, kh«ng ë t¹i tr¹m y th× hÑn bµ mÑ ®Õn kh¸m lÇn 2 vµo mét ngµy nhÊt ®Þnh. tÕ nµy, vÉn ph¶i tiÕn hµnh nh− mäi bµ mÑ kh¸c ®Î t¹i − PhiÕu l−u cña bµ mÑ võa ®−îc kh¸m xong, ®−îc xÕp tr¹m, kh«ng ®−îc bá r¬i hä (Ýt nhÊt cã 3 lÇn th¨m: 6-12 giê vµo ng¨n cña th¸ng ®· hÑn bµ mÑ ®Õn kh¸m lÇn tíi. ®Çu sau ®Î, ngµy thø 3 sau ®Î vµ ngoµi 40 ngµy sau ®Î). − §Õn hÑn kh¸m lÇn 2, sÏ t×m phiÕu l−u t¹i ng¨n kh¸m cña th¸ng ®ã. Sau khi kh¸m xong, xÕp phiÕu l−u vµo 2. PhiÕu kh¸m thai ng¨n cña th¸ng hÑn kh¸m lÇn 3. 2.1. PhiÕu kh¸m thai bao gåm: (PhÇn nµy ®· cã phiÕu in s½n) − Cuèi mçi th¸ng, nÕu trong ng¨n l−u hå s¬ cßn sãt l¹i − mét sè phiÕu nµo ®ã, cã nghÜa lµ bµ mÑ ®ã ch−a ®Õn PhÇn b¶n th©n ng−êi cã thai kh¸m, khi ®ã cÇn ®Õn tËn nhµ hái th¨m t×m nguyªn − PhÇn tiÒn sö s¶n khoa nh©n vµ vËn ®éng bµ mÑ ®i kh¸m thai. − − PhÇn ch¨m sãc thai nghÐn hiÖn t¹i Ngoµi 3 lÇn kh¸m theo quy ®Þnh, cÇn dÆn dß bµ mÑ cã thÓ ®Õn kh¸m bÊt kú lóc nµo hoÆc cho hÑn ®Õn kh¸m 2.2. C¸ch sö dông thªm, nÕu cã ®iÒu g× nghi ngê bÊt th−êng. − Mçi phiÕu dïng cho mét lÇn cã thai − Ph©n tÝch râ quyÕt ®Þnh n¬i bµ mÑ sÏ ®Õn ®Î (nhÊt lµ − trong tr−êng hîp cã nguy c¬ cao, cÇn göi bµ mÑ ®i ®Î Ghi râ hä tªn, chøc vô ng−êi lËp phiÕu ë bÖnh viÖn) ®Ó hä vui vÎ chÊp nhËn. 147 148
* PhÇn b¶n th©n §Þa chØ: Mæ tö cung: kh«ng cã − Ghi 6 yÕu tè vÒ b¶n th©n Mæ lÊy thai: kh«ng cã − Lµng, th«n, b¶n………. §Î con < 2500g: kh«ng cã Ghi sè ®¨ng ký X·…………………… Con chÕt tuÇn ®Çu: kh«ng cã − Ngµy lËp phiÕu: Ghi ngµy th¸ng n¨m d−¬ng lÞch HuyÖn…………………. Sau ®Î − Tuæi: Ph¶i ghi râ sè tuæi, nÕu thai phô 28 tuæi, ph¶i TØnh……………………. TiÒn sö bÖnh tËt: kh«ng cã ghi râ 28 sau ®ã míi ®¸nh dÊu √ vµo « 18 - 35. Tªn bÖnh nÕu cã (tim, phæi, thËn) − ChiÒu cao ph¶i ghi râ theo ®¬n vÞ cm. NÕu thai phô cao 158cm, ghi 158cm sau ®ã míi ®¸nh dÊu √ vµo « 145cm trë lªn. Ch¨m sãc thai nghÐn hiÖn t¹i PhiÕu kh¸m thai Ngµy kinh cuèi cïng:… Cã thai lÇn thø:… Dù ®o¸n ngµy sinh:…… §Î lÇn thø:……… Hä vµ tªn:………………. Ngµy lËp phiÕu:…./……/……. Tuæi thai (th¸ng) 1-3 4-6 7 8 9 Tuæi khi cã thai:18 - 35 35 Ngµy kh¸m thai ChiÒu cao:…≥ 145cm ≤ 144cm Ngµy th¸ng n¨m sinh.././.. B×nh th−êng Tr×nh ®é v¨n ho¸:……… C©n nÆng mÑ BÊt th−êng D©n téc: ………………… TiÒn sö s¶n khoa B×nh th−êng ChiÒu cao tö cung Hä vµ tªn chång:………. Sè lÇn sinh:………….1-3 > 3 BÊt th−êng Kú thai võa qua bÞ sÈy: kh«ng cã B×nh th−êng Tim thai Tiªm phßng uèn v¸n: Thai chÕt l−u: kh«ng cã BÊt th−êng LÇn1:…/…./….(ngµy tiªm) S¶n giËt kh«ng cã B×nh th−êng LÇn 2:.../…/….(ngµy tiªm) Ch¶y m¸u tr−íc sinh: kh«ng cã Ng«i thai B¨ng huyÕt: kh«ng cã BÊt th−êng Sè ®¨ng ký:………….. Sinh bÊt th−êng: kh«ng cã B×nh th−êng HuyÕt ¸p (®Î khã) BÊt th−êng 149 150
3. B¶ng theo dâi vµ qu¶n lý thai s¶n Cã phï nÒ B¶ng theo dâi vµ qu¶n lý thai s¶n lµ mét b¶ng lín treo Da rÊt xanh t−êng, cã g¾n c¸c nh·n ghi th«ng tin cÇn thiÕt vÒ thai phô Ch¶y m¸u ©m ®¹o theo th¸ng dù kiÕn ®Î. Nh·n ghi ®−îc gäi lµ “con t«m”. Cã protein niÖu 3.1. ChÊt liÖu, ph−¬ng tiÖn * PhÇn tiÒn sö s¶n khoa − B¶ng tr¾ng: BÒ ngang Ýt nhÊt 150cm, cao Ýt nhÊt − Sè lÇn ®· ®Î. NÕu ®· ®Î 2 lÇn, ph¶i ghi hai c¹nh sè 120cm hoÆc dïng giÊy tr¾ng khæ to ghÐp thµnh b¶ng lÇn ®· ®Î, sau ®ã míi ®¸nh dÊu X vµo « 1-3. theo kÝch th−íc cÇn thiÕt (tïy sè l−îng ®Î hµng n¨m). − C¸c « tiÕp theo: Tuú cã hay kh«ng mµ ®¸nh dÊu √ − Bót d¹: Lo¹i kh«ng xo¸ ®−îc ®Ó kÎ vµ ghi c¸c chi tiÕt vµo « t−¬ng øng. cè ®Þnh, lo¹i xo¸ ®−îc ®Ó ghi c¸c diÔn biÕn. − PhÇn nµy gióp ph¸t hiÖn 14 yÕu tè nguy c¬ do tuæi, − T«m theo dâi thai: KÝch th−íc “t«m” tïy theo b¶ng. chiÒu cao vµ tiÒn sö s¶n khoa. NÕu b¶ng 150 x 120 th× “t«m” cã thÓ lµ 8 x 12 cm. * PhÇn ch¨m sãc thai nghÐn hiÖn t¹i − 3.2. C¸ch lµm b¶ng Cã thai lÇn thø (kÓ c¶ c¸c lÇn ®· ®Î, n¹o, sÈy víi lÇn thai nµy). − B¶ng cã 13 cét däc, cét ®Çu lµ ®Þa chØ (th«n, xãm, tæ − s¶n xuÊt), 12 cét sau lµ c¸c th¸ng ghi tõ th¸ng 1 ®Õn §Î lÇn thø (kh«ng tÝnh sÈy, n¹o). th¸ng 12. − Ngµy ®Çu kinh cuèi: Lµ mèc quan träng ®Ó tÝnh tuæi − C¸c « ngang, mçi th«n mét «. thai vµ dù kiÕn ngµy ®Î, kh«ng nhí ngµy ®Çu kinh cuèi còng lµ mét yÕu tè nguy c¬. − D−íi c¸c th«n lµ « céng th¸ng. Sau khi ®· sinh, t«m ®−îc bãc ra vµ chuyÓn xuèng « sau ®Î phÝa d−íi, ®Ó − PhÇn nµy ®−îc thiÕt kÕ cho 5 lÇn kh¸m thai, 3 th¸ng theo dâi vµ ch¨m sâc sau ®Î. ®Çu mét lÇn, 3 th¸ng gi÷a mét lÇn, 3 th¸ng cuèi mçi th¸ng mét lÇn. 3.3. C¸ch lµm t«m − PhÇn nµy gióp ph¸t hiÖn 9 yÕu tè nguy c¬. C¸c yÕu − Tèt nhÊt dïng giÊy tù d¸n (bãc mÆt sau lµ cã thÓ tè nguy c¬ nµy, trõ tim thai chØ nghe ®−îc sau tuÇn dÝnh ngay vµo n¬i ®Þnh ®Æt), ng−êi hé sinh kh«ng 20 vµ ng«i thai chØ ®¸nh gi¸ tõ tuÇn 28, c¸c néi dung ph¶i luån t«m vµo nh÷ng khung chØ ®· kh©u s½n. cßn l¹i ®Òu cã thÓ ®¸nh gi¸ trong suèt thêi gian − KÝch th−íc t«m vµ l−îng th«ng tin ghi trªn t«m tuú mang thai. theo cì b¶ng, tèi thiÓu bao gåm: 151 152
+ Hä tªn thai phô. + Tuæi B¶ng theo dâi vµ qu¶n lý thai s¶n X·………………. + TiÒn sö thai nghÐn (Para): Ký hiÖu 4 sè theo thø tù N¨m……………………. lµ: sè lÇn ®Î ®ñ th¸ng, sè lÇn ®Î thiÕu th¸ng, sè lÇn n¹o / sÈy thai, sè con hiÖn sèng. + Sè ®¨ng ký thai (®Ó liªn hÖ víi sæ vµ phiÕu kh¸m Th¸ng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 thai). Th«n + Ngµy ®Çu kú kinh cuèi. 1 + Ngµy dù kiÕn ®Î. 2 + Cã thÓ thªm th«ng tin thø 7 qua chØ thÞ mµu: T«m 3 xanh lµ con so, t«m vµng lµ con thø hai, t«m ®á lµ con thø ba trë lªn. 4 + §èi víi nh÷ng tr−êng hîp cã nguy c¬ cao (thÝ dô cã 5 sÑo mæ tö cung), cã thÓ ®¸nh thªm mét dÊu hoa thÞ Tæng sè (*) vµo t«m. Sau ®Î T«m ®−îc lµm ngay khi ®¨ng ký vµ d¸n vµo « t−¬ng øng vµo th¸ng dù kiÕn sinh. NguyÔn ThÞ Thanh 26 tuæi Para: 1001 S§K: 023/ 03 KKC: 12/06/2003 DK§: 19/03/2004 Nh·n th«ng tin (T«m) (8 x12cm víi 6 th«ng tin) 153 154