intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Chính sách nâng cao chất lượng quan hệ gia đình: một số vấn đề về lý luận và thực tiễn

Chia sẻ: 4584125 4584125 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

76
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày một số chính sách nâng cao chất lượng mối quan hệ gia đình ở một số quốc gia trên thế giới. Chính sách gia đình là một bộ phận của chính sách phúc lợi xã hội, và chính sách nâng cao chất lượng mối quan hệ gia đình là một phần trong chính sách gia đình của mỗi quốc gia với mục tiêu quan trọng là điều tiết các mối quan hệ trong gia đình như quan hệ vợ chồng, quan hệ cha mẹ con cái và giữa con cái trưởng thành và cha mẹ cao tuổi.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Chính sách nâng cao chất lượng quan hệ gia đình: một số vấn đề về lý luận và thực tiễn

Nghi©n ciiu<br /> Gia d i n h v^ G i d i<br /> So 5 - 2 0 1 1<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Chinh sach nang cao chat lirang quan he gia dinh:<br /> mot so vanfleve ly luan va thuc tiin<br /> <br /> Phung Thi Kim Anh<br /> Vi6n Gia dinh vS Gidi<br /> <br /> <br /> <br /> Tom tat: Trong thdi dai mdi thie't che hdn nhan va gia dinh<br /> dang cd nhiing thay ddi quan trong, nhUng nd vin chie'm mot vi<br /> tri quan trong trong ddi song con ngUdi, vi vay, chinh phu cl<br /> nhieu quoc gia khac nhau dang no lUc ap dung nhiing chinh<br /> sach, chu trUdng, sang kien de ciing cd' do ben vxing va nang cao<br /> chit lUdng moi quan he gia dinh. Bai viet trinh bay mot so chinh<br /> sach nang cao chat lUdng moi quan he gia dinh 6 mot so quoc gia<br /> tren the gidi. Chinh sach gia dinh la mot bo phfin ciia chinh sach<br /> phuc ldi xa hoi, va chinh sach nang cao chi^t lUdng moi quan h§<br /> gia dinh la mot phin trong chinh sach gia dinh ciia moi qudc gia<br /> vdi muc tieu quan trong la dieu tiet cac moi quan h§ trong gia<br /> dinh nhu quan he vd chong, quan he cha me con cai, va giiia<br /> con cai tru6ng thanh va cha me cao tudi. De xiiy dUng chinh sach<br /> nang cao cha't lUdng gia dinh, cin chu y den cac dac diem ve lich<br /> s^, kinh te, vSn hda xa hoi, che do chinh trj, he thd'ng phiic ldi<br /> de cd nhiing sang kien, chUdng trinh hanh dong cd tfnh iing<br /> dung cao.<br /> <br /> Tii khoa: Chinh sach Gia dinh tren the gidi; Chinh sach nang<br /> cao cha't lUdng quan h^ gia dinh.<br /> <br /> <br /> <br /> Dat van de<br /> Gia dinh la mdt trong nhiing chu dl nghidn cuu d nhilu qud'c gia tren<br /> the' gidi. Die biet trong thdi dai mdi, su bilh ddi cua cac xu the xa hdi<br /> Phung Thj Kim Anh 19<br /> <br /> khien eho thilt che'gia dinh eiing cd nhilu bie'n ddi. Nhiing thay ddi quan<br /> hgng ed the kd din nhu ty le kit hdn giam, dd tudi bit diu kit hdn tang<br /> eiing vdi su gia tang ty le ly hdn, hdn nhan thuc tl. Dilu nay khien hdn<br /> nhan gia dinh trd thanh mdt ciu tnie dl bj tdn thuang va dl bj pha vd.<br /> Nlu trudc kia hdn nhin gia dinh dugc coi la nin tang cua xa hdi, thi ngay<br /> nay vi tri do dudng nhu dang lung lay. Tuy nhien, gia dinh vin ludn ludn<br /> chie'm mdt vi tri quan trgng hong ddi sd'ng con ngudi, vi vay, chi'nh phu d<br /> nhilu qud'c gia khac nhau nd luc ap dung eac chfnh sach xa hdi dd cung cd<br /> dd bin vumg gia duih va nang cao chit lugng mdi quan he trong gia dinh.<br /> Chinh sach gia dinh (family policy) dugc djnh nghia la tit ca nhirng<br /> hoat ddng, chu truang, chinh sach cua Nha nudc ddi vdi gia dinh va danh<br /> cho gia dinh. Chfnh sach gia dinh nhim muc dfch dilu tilt cac mdi quan<br /> he then chdt trong gia dinh nhu quan he vg - chdng, quan he cha me - con<br /> cai thdng qua chuomg trinh hanh ddng vdi muc tieu cudi cung la cung cd<br /> gia dinh bin vumg (Mercier va Garasky, 1997; Neyer, 2003). Nhin chung,<br /> chinh sach gia dinh dugc phan chia thanh ba ITnh vuc chu ye'u: mdt la he<br /> thd'ng luat phap hen quan den gia dinh nhu cac dao luat vl ket hdn, ly hdn,<br /> nhan con nudi, trach nhiem nudi con; thii hai la cac chinh sach hd trg gia<br /> dinh nhu miln giam thue, hd trg nudi con va nghi de, nghi cham sdc con<br /> dm; thii ba la ehfnh sich vl djch vu gia dinh nhu he thd'ng nha tre, chfnh<br /> sach nha d (Pankratz, 2009).<br /> De cung cd do bin vumg cua gia dinh va ning cao chit lucmg cic mdi<br /> quan he trong gia dinh, hiu hit eae qud'c gia diu cd nhiing chinh sich, chu<br /> truang, sang kie'n nhim giai quye't nhiing thay ddi vl bdi canh kinh te va<br /> xa hdi dang diln ra mdt each nhanh chdng va tie ddng de'n mgi mat cua<br /> ddi sd'ng gia dinh. Tit ca cac each tilp can chfnh sach ddi vdi vin dl gia<br /> dinh, true tie'p hoac gian tilp, nhim mue tieu tao mdi trudng xa hdi de<br /> nang cao nhan thiie eua ngudi dan vl vai trd cua gia dinh (Acker, 2008).<br /> Cac chuang trinh hanh ddng dugc dua ra dua tren muc tieu cua chinh<br /> saeh gia dinh va dugc long ghep vao ca chl ehfnh sich. Ngoai ra, de dat<br /> dugc muc tieu cua chfnh sach cin cd su phd'i hgp giiia Nha nudc vdi cac<br /> td chiic xa hdi. Cac bien phip can thiep thudng nhim true tilp vao gia dinh<br /> nhu mdt dom vi ca ban cua xa hdi hoac eac nhdm dl bj tdn thucmg nhu tre<br /> em, ngudi cao tudi, phu nii; cae nhdm xa hdi khac nhu ngudi ngheo, ngudi<br /> dan tde thidu sd ciing cd thd la muc tieu cua chinh sach gia dinh. Cac vin<br /> dl ma eac khung thiet che'hudng de'n thdng qua cac khuyen nghi tii chfnh<br /> sach la ca sd di xiy dung cac chuang frinh hanh ddng danh cho gia dinh,<br /> tur viee thuc hien cac chuang trinh nhim phat tridn gia dinh lien quan din<br /> 20 Nghidn curu Gia dinh vi Gidi. Quyg'n 21, so' 5, tr. 18-30<br /> <br /> <br /> muc tieu iih;ii tridn xa hdi hay eac chinh sach dac thu danh cho gia dinh<br /> (Acker, 2008). Ngoni ra, cac chfnh sach va chuong trinh hanh ddng thudng<br /> cd tac (I6ng ddi vdi cac loai hinh gia dinh khac nhau, cac nhdm xa hdi<br /> khac nhau. 'ITidng thudng cac uu tiln cu thd tap trung vao viec dam bao<br /> nhu ciu vat cha't ca ban cho nhirng gia dinh thude nhdm xa hdi dl bj tdn<br /> thuang (Mercier va Garasky, 1997).<br /> Nhu vay, cac sang kiln chfnh sach dugc dua ra nhim tic ddng den cac<br /> mat ciui ddi sdng gia dinh mdt each true tilp hoac gian tie'p. Vf du nhu:<br /> nang cao ddi sd'ng gia dinh thdng qua su hd trg vl thu nhip cung nhu hd<br /> trg xa hdi danh cho gia dinh hoac tre em; tip trung vao viec bao ve quyin<br /> lie em hoac thanh thilu nien; cai thien he thdng nha tre hoac tim kiem sir<br /> kit hcrp can bing giira trach nhiem gia dinh va cdng vile; nang cao tinh<br /> bin vimg ciia hdn nhin; ning cao chit lugng cudc sd'ng ciia ngudi cao tudi<br /> cung nhu cha me dan thin; cac chinh sach nhim muc tieu giam thidu viec<br /> sir dung chit kich thfch; phdng chdng bao lue gia dinh va bao hanh U-e em<br /> cung nhu chuang trinh giio due cho cha me, nang cao binh ding gidi; tao<br /> CO hdi cdng bing cho ngudi din tde thidu sd; md ra cac ca hdi ve mat kinh<br /> tl, xa hdi cho cac nhdm dl bj tdn thucmg nhu xda ddi giam ngheo, nang<br /> cao chit lugng giao due va y tl; va cac sang kiln lien quan de'n chinh sach<br /> dan sd va phat tridn cdng ddng (DSPDDESA. 2001).<br /> Cac qud'c gia khic nhau cd nhiing each tie'p cin chinh sach khac nhau<br /> trong viec cai thien chi't lugng quan he gia dinh. Vf du nhu New Zealand<br /> coi gia dinh la mdt dan vj tu quan nen chinh qu}, en chi cd nhiing bien phap<br /> can thiep khi nghia vu va lgi ich cua cac thanh \ien gia dinh bj vi pham.<br /> Mdt sd qud'c gia khac nhu Nam Phi khdng cd chfnh sach dac thii danh cho<br /> gia dinh ma chi cd nhiing chucmg trinh nhim vao cac nhdm xa hdi dl bi<br /> tdn thuang nhu gia dinh dan thin, gia dinh thude nhdm thidu sd<br /> (DSPDDESA, 2001). Trong khi mdt sd qud'c gia nhu Phap, Thuy Didn,<br /> Dire cd chfnh sach gia dinh thd'ng nhi't va toan dien thi chfnh sach gia dinh<br /> d My dugc coi la da dang bdi net die trung ciia nudc nay la mdt qud'c gia<br /> da van hoa, da dan tde nin cac chii truang chinh saeh lien quan dl'n cai<br /> thien chit lucmg gia dinh rit phong phii (Acker, 2008). Khi nhin nhin cac<br /> mdi quan he trong gia dinh li ca ban va eac thanh vien gia dinh ehiu tie<br /> ddng cua hoan canh gia dinh va trach nhiem gia dinh, chinh sach nang cao<br /> chit lugng mdi quan he trong gia dinh phai coi gia dinh la mdt nhin td chii<br /> ylu trong viec cham sdc siic khoe, giio due va cac nhu ciu xa hdi ca ban<br /> cho ca nhan.<br /> Trong phin tie'p theo bai vie't didm lai mdt sd chfnh sach nang cao chi't<br /> Phung Thi Kim Anh 21<br /> <br /> lugng mdi quan he gia dinh vdi ba mdi quan he ca ban nhit: quan he vg -<br /> chdng, quan he cha me eon cii va quan he cha me cao tudi - con cai<br /> trudng thanh.<br /> 1. Moi quan he vd - chong<br /> <br /> Mdi quan he vg chdng hay quan he hdn nhan la md'i quan he ca ban<br /> nhit trong cic quan he gia dinh. Nham tao cho cac cap vg chdng cd ca hdi<br /> td't nhi't dd cd mdt cudc hdn nhan thanh cdng phu thude vao hang loat eac<br /> yeu td tii phia ca nhan va nha nudc, va nhiing ylu td nay tic ddng theo<br /> nhilu each thiic khae nhau. Thdng diep ca ban nhit cua chfnh sach hdn<br /> nhin gia dinh la chi cd tinh yeu thi chua dii nin tang cho md'i quan he<br /> hdn nhin bin viing, ma nd phu thude vao viee cic cap vg chdng cin dugc<br /> hge each chung sd'ng eiing nhau va dd'i mit vdi thuc t l cudc sd'ng hang<br /> ngay. Cac nha hoach djnh chinh sach va cac nha giao due hdn nhan ludn<br /> ludn hieu rang cic cap vg chdng cd the cd nhiing ky vgng va mong udc<br /> phi thuc t l vl hdn nhan, vi the' hg cin dugc hge each xay dung va giii gin<br /> md'i quan he bin vihig nin tang cua hdn nhan hanh phiic. Do dd, chinh<br /> sach giao due hdn nhan la mdt trong nhiing bien phap hang diu de cung<br /> cd md'i quan he (hdn nhan) bing cich day cho cac ci nhin kha nang ddc<br /> lap va trach nhiem ca nhan ddi vdi md'i quan he vg ehdng (Acker, 2008).<br /> Mdt trong nhiing rao can dat ra cho Nha nude li dii nd mudn cung cd<br /> do bin viing ciia hdn nhan hay chip nhan su thay ddi vl cau tnie cac md'i<br /> quan he vg chdng trong xa hdi hien dai, thi hdn nhin vin ludn ludn la su<br /> lua chgn cua ei nhan kd ca khi nha nudc cd can thiep hay khdng. Mdt vin<br /> dl khd khan la lam the'nao khuyen khfch cac cap vg chdng hudng din md'i<br /> quan he bin viing ma khdng can thiep vao cudc sd'ng rieng tu cua ca nhan.<br /> Cac md'i quan he trong hdn nhan cin dugc dat trong bdi canh xa hdi rdng<br /> ldn hom vdi cac luc tic ddng cua cac ylu td van hoa, xa hdi, chfnh tri, kinh<br /> te'. Vi the' dii.Nha nudc cd tic ddng den dau nhung mdt khi cae lue tic<br /> ddng khdng du tinh hd trg thi hieu qua eua cae bien phap can thiep tir Nha<br /> nudc trd nen vd fch. Han niia, tinh cam la nin tang cua hdn nhan, va li vin<br /> dl thude vl ca nhan nen rit khd nim bit. Nhiing dilu dd trd thanh rao can<br /> dd'i vdi ehinh sach khi tic ddng vao cic md'i quan he hdn nhan hay quan<br /> he vg chdng (Acker, 2008).<br /> Mdi qud'c gia cd nhiing cich tiep can rieng dd'i vdi chfnh sich cung ed<br /> md'i quan he hdn nhan cua minh. Chinh quyin lien bang Uc lua chgn cich<br /> tiep cin "hdi; nhan bin viing" cho chinh sach gia dinh eua minh. Tuyen<br /> ngdn cua Nha nudc la: cung cd va hd trg gia dinh; cam kit cd nhung bien<br /> 22 Nghien curu Gia dinh va Gidi. Quyen 21, so' 5, tr. 18-30<br /> <br /> phap tich cue de nang cao chi't lugng md'i quan he gia dinh, dac bilt la trg<br /> giiip ca nliAn cd c;ii nhin lich cue vdi hdn nhan va cai thiln cac ky nang ve<br /> gia dinh trudc khi xung ddt nay sinh. Vl mat chinh .sach, mac dii Chinh<br /> quyin Uc lo ngai vl xu hudng ft coi trgng hdn nhan va ty le ly hdn tang<br /> cao, song cac chfnh sach hudng dcii viec giai quylt cac vin d l xay ra khi<br /> cd su (In vd han la tang cudng nang cao ky nang giiip cai thien mdi quan<br /> ho hon nhan.<br /> Hien nay, chfnh quyin Uc vin danh kinh phf hd trg cho cac chuang<br /> liinh vc hdn nhin - gia dinh. Va cac td chirc xa hdi tap trung nhilu han<br /> vao dao tao nhan vien cdng tac xa hdi theo hudng chuyen nghiip trong<br /> vice tu \'An va hudng din cho nhiing ngudi chuin bj budc vao hdn nhan.<br /> Nhin chung, chinh quyin Uc thudng liln kit vdi td chirc nha thd va cac td<br /> chiifc cdng ddng de qua dd cung ci'p tu vin vl giao due hdn nhan. Ngoai<br /> ra, chinh quyin Uc da hd trg tai chi'nh giiip thanh lap 65 Irung tam tu vin<br /> quan he gia dinh vdi cac hoat ddng chii y^u la hda giai, tu vin va giiip cac<br /> cap vg chdng hge each giai quylt mau thuin, xung dot trong ddi sd'ng hdn<br /> nhan, ngoai ra trung tam tu vin quan he gia dinh cdn hd trg giiip gia tang<br /> sd lugng chuang trinh tilp xiic vdi con cii (danh cho nhiing bac cha me<br /> da ly hdn), cung ci'p thdng tin eho eae cap ddi chuin bj kit hdn va han chl<br /> viec ly hdn. Ben canh dd, edn ed cac dilu khoan hd trg tai chinh cho nhiing<br /> ngudi gap khd khan vl mdi quan he vdi ban ddi, con cai thdng qua cac<br /> djch vu tu vin va hd trg vl ky nang gia dinh. Chfnh quyen lien bang cung<br /> thie't lap rieng mdt website (Family Relationship Online and Ad\ ice Line)<br /> va sd dien thoai miln phf nhim cung cip thdng tin \ a dua ra ldi khuyen<br /> giup ca nhin xiy dung mdi quan he gia dinh tdt dep.<br /> VI khfa canh phap ly, phan quyet cua tda an gia dinh (chu yeu giai<br /> quylt nhiing van dl liln quan den ly hdn) trong Dao luit Gia dinh nam<br /> 1975 ddi luc gay nen nhiing tranh cai trong chuomg trinh nghi su vdi trgng<br /> tam vl vai trd lam cha. Do dd, nam 2005 chfnh quyin liln bang Uc da<br /> cdng bd chuang trinh cai each hi thd'ng Luat gia dinh vdi trgng tam la hd<br /> trg cae cap vg chdng da ly hdn bing each tao ca hdi cho cac cap vg chdng<br /> nay tham gia thao luan vl trach nhilm cua cha me dd'i vdi con eai sau khi<br /> ly hdn. Ngoai ra cae cap vg chdng bit budc phai tham gia mdt qua trinh<br /> tu vin trong vdng 3 gid ddng hd trudc khi ndp dan len tda an gia dinh.<br /> Nhin chung, chinh sach cua Uc uu tien tap trung hd trg ca nhan dd'i mit<br /> vdi mdi quan he gia dinh, trong dd cd quan he hdn nhan va dilu nay ham<br /> y ring Nha nude khdng phan ddi xu hudng hdn nhan thuc te' dang ngay<br /> cang gia tang. Cic bien phap phdng ngfira mau thuin, xung ddt nay sinh<br /> Phimg Thi Kim Anh 23<br /> <br /> trong cae mdi quan he gia dinh la chu dl chfnh trong chfnh saeh gia dinh.<br /> Nhung phin chu yeu trong chucmg trinh mang tfnh dai han la bao ve gia<br /> dinh va tre em diing frude giai doan dd vd. Chfnh sach gia dinh khdng chi<br /> don thuin ddng vai trd hoa giai nhumg bit ddng nay sinh ma muc tieu ldn<br /> nhi't la tip trung vao cae chuomg trinh mang tfnh hd trg va giao due dd<br /> nang cao nhan thiic eua ngudi dan vl hdn nhan va cai thien cae ky nang<br /> sd'ng di nang cao chit luomg quan he gia dinh.<br /> My la qud'c gia cd dugc su phat trien cac chfnh sach gia dinh tfch cue<br /> nha't nham eiing cd hdn nhan bin viing thdng qua cac chuang trinh giao<br /> due vl hdn nhan. Mdt sd nghien eiru cho rang ngudi My cd thai do tich<br /> cue vdi hdn nhan so vdi cac qud'c gia phat tridn khic (Acker, 2008). Vl<br /> mat chfnh sach, quan didm vl chfnh sach gia dinh trai dai tir khuynh<br /> hudng tu do cho ring Nha nudc nen diing ngoai vin dl hdn nhan cho den<br /> nhiing quan diem cho ring Nha nudc nen cd nhiing chfnh sach khdng<br /> khuye'n khich ly hdn bing each lam cho thu tue ly hdn khd khan hom.<br /> Ke tir nhiing nam 1990, Nha nudc bit diu cd su quan tam dac biet den<br /> viee bao ve va cung cd thiet che' hdn nhan gia dinh. Cic ehinh trj gia<br /> manh dan coi lgi ich cua gia dinh nhu mdt trgng tim trong cac chfnh sach<br /> ciia chinh quyin- dilu ma khoang 10 nam trudc dd nlu dl cap din se bj<br /> cho la thie'u khdn ngoan. Ngoai ra, cac chinh sach hd trg hdn nhan gia<br /> dinh dua vao Dao luat Trach nhiem ci nhan va co hdi viee lam (PRWO-<br /> RA) ban hanh nam 1996. Theo dd, muc tieu cu the cua chinh sich nay la<br /> tang kha nang chuan bi cho cdng viec, dilu hoa giiia viec lam va hdn nhan,<br /> lam giam ty le sinh con ngoai gia thii va khuyen khich md hinh gia dinh<br /> cd day du bd me.<br /> Vdi sang kiln hdn nhan lanh manh (Healthy Marriage Initiative -<br /> HMI), nam 2002, ehinh quyin My tap trung vao cac muc tieu giiip cung<br /> CO va tang cudng md hinh hdn nhan lanh manh do Bd siic khoe va con<br /> ngudi khdi xudng. Va cung dd dip lai nhiing tranh luan cua cic nha hoat<br /> ddng xa hdi vl bao hanh gia dinh, md hinh hdn nhan lanh manh ham y ca<br /> nhiing mdi quan he gia dinh bin vung, td't dep. Muc tieu cua HMI la giiip<br /> eho cac md'i quan he hdn nhan td't dep hem chii khdng han la khuyen khfch<br /> ngudi dan cd thai dd tfch cue hom vdi viec ke't hdn hay gay khd khan cho<br /> cac ca nhan khi hg mong mudn thoat khdi cudc hdn nhan khdng nhu y.<br /> Cac hoat ddng cua HMI tap trung vao viec giao due, tu vin vl hdn nhan<br /> vdi muc dich bao dam hanh phiic gia dinh va quyin lgi cua tre em. Trong<br /> dd, va'n dl bao hanh gia dinh cung dugc coi trgng vi nd la ye'u td gay tranh<br /> cai nhit khi khdi ddng HMI. Chinh quyin My nhan thiic rd rang vl nhiing<br /> 24 Nghien cUu Gia dinh vi Gidi. Quydn 21, so 5, tr. 18-30<br /> <br /> rao Ciin khi thuc hiin chfnh sach bdi nd tic ddng din viec ea nhan ra quyet<br /> djnh vc hdn nhin va cac mdi quan hi rieng tu. Vi the', sang kien hdn nhan<br /> lanh manh khdng cd ging dilu chinh su lua chgn ciia ca nhan.<br /> Dc gia tang sir ben viing ciia gia dinh, chfnh quyin My cd chi'nh sach<br /> khuyin khfch ngudi din nen ky giao udc hdn nhan (covenant marriage)<br /> nhim muc dfch lion nhan chi eo Ihc kcl thiic ncu mdt trong hai bin vi<br /> pham nhirng dieu kh(xin nhii djnh nhu ngoai tinh. bao luc gia dinh, kit<br /> an... va chinh quyin cung c6 nhu'ng nd luc dd nang cao trach nhiem, quyin<br /> Igi va nghla vu ciia cac ca nhan ddi vdi gia dinh, bao gdm ca nhiing hd trg<br /> ve lai cin'nh va cac chuong trinh nang cao ky nang. Ngoii ra cd chfnh sach<br /> luat phap quy djnh cac dilu khoan liln quan din ly hdn, vf du nhu cim ly<br /> hdn ncu khdng c6 bing chirng vl hanh vi sai pham hoac cd su tranh chip<br /> vc quyin nudi con. Ngoai ra trude khi ly hdn cac cap vg chdng dugc ylu<br /> ciu phai irai qua mdt khoa hge vc hdn nhin hoac dugc tu \ an vl hdn nhan,<br /> hoac khuye'n khfch hoa giai trudc khi ra toa. Bing each nay, cac cap vg<br /> chdng cd nguy ca ly hdn .se can nhie nhilu han ve quyet djnh cua minh,<br /> dac biet khi dilu dd anh hudng de'n quyin lgi ciia con cai (Brotherson va<br /> Duncan, 2004).<br /> Cac chinh sach tic ddng din gia dinh thdng qua he thd'ng thueva phiic<br /> lgi xa hdi la md'i quan tam eiia nhilu qud'c gia vdi trgng tam la dilu chinh<br /> thul va hd trg vl tai chinh de cung cd dd bin vumg cua gia dinh. Thuc te<br /> cho tha'y, cac md'i quan hi trong gia dinh, dac bilt la quan he vg chdng<br /> chju anh hudng dang kd ddi vdi cac vin dl liln quan dl'n tai chfnh va thul<br /> thu nhap (Brotherson va Duncan, 2004). Ngoai ra. quan didm trgng tam<br /> cua cac nha lam luat khi dilu chinh chinh sach gia dinh nhim cai thien<br /> mdi quan hi vg chdng hay mdi quan hi gidi trong gia dinh la chfnh sach<br /> vl lao ddng viec lam va cdng vice ndi trg. Vin dl trung tim cua cac loai<br /> chfnh sach nay la khuyin khfch hoac dam bao cho phu nii tie'p can td't hon<br /> ddi vdi edng viec bit kd hg phai lam viec nha hoac dam nhan cdng viec<br /> trdng con nhd d miirc dd nao.<br /> Theo dd, muc tieu cua chinh sach gia dinh la dd tao dilu kien cho phu<br /> nir, dac biet la phu nii dang nudi con nhd tham gia tich cue hem vao thi<br /> trudng lao ddng, va cac nudc Bic Au la mdt trong nhiing didn hinh ciia<br /> viec thirc hien chfnh sach gia dinh theo xu hudng nay. Tuy nhien, cac hoat<br /> ddng cua chfnh sach gia dinh nhu nghi thai san, giam gid lam, nghi cham<br /> sdc khi con dm lai la nguyin nhin din de'n viec phu nii khdng cd nhilu<br /> thdi gian danh cho cdng viec va do dd din de'n viec hg bj phin biet dd'i xii<br /> d nai lam viec (Mandel va Semyonov, 2005). Nhu vay, ehinh sach gia dinh<br /> Phung Thi Kim Anh 25<br /> <br /> nham muc dich dap iing nhu ciu cua phu nii trong viec thuc hien vai trd<br /> truyin thd'ng cua minh trong bdi eanh xa hdi hien dai nghia la tim kilm<br /> su cin bang giiia cdng viec va U-ach nhiem vdi gia dinh. Vi viy, nhimg phu<br /> nii khdng ed con va phu nii chi d nha lam ndi trg va cham sdc con cai hiu<br /> nhu khdng phai la ddi tugng dilu chinh cua chfnh sach gia dinh.<br /> 2. Quan he cha me - con cai<br /> <br /> Thdi diem trd thanh cha me la mdt budc thay ddi quan trgng trong cudc<br /> sd'ng hdn nhan cua cac cap vg chdng. Su thay ddi vl nhu ciu, vai trd va<br /> trai nghiem ciia mdi ea nhan khi trd thanh cha me mang nhilu y nghia<br /> quan trgng. Cic nha nghien ciiu cho rang mdi quan he vg chdng trong hdn<br /> nhan cd anh hudng dang kd ddi vdi su kien hg tid thanh cha me va mdi<br /> quan he giiia cha me va con cii trong giai doan nay. Mdt nghien eiiu da<br /> chi ra cac xung ddt trong hdn nhan cung din din viec cic ca nhin khdng<br /> hao hiing, nhay cam hay sin sang cho vai trd lam cha me. Dilu nay hidn<br /> nhien se anh hudng den viec cha me danh ft thdi gian cham sdc con cai va<br /> it diu tu hem cho con cii vl sau nay (Cox va cdng su, 2004).<br /> Viec cham sdc con cai theo truyin thd'ng duge xem la trach nhiem hang<br /> diu ciia cha me, dac biet la ngudi me (De Vans, 2005). Do dd, chfnh sach<br /> nghi thai san va chfnh sich nghi trdng con nhd, he thd'ng nha tre va phiic<br /> lgi tre em cd vai trd trung tam trong cic chinh sach lien quan den gia dinh<br /> nham eung ed mdi quan he giiia cha me va con cii.<br /> Chinh sdch nghi thai sdn (maternity leave) nhim muc dfch bao ve<br /> quyin lgi eua phu nii khi mang thai va sinh con, gdm nhiing hd trg vl mat<br /> siic khde va edng viec. Chinh sach nghi thai san bao gdm thdi gian nghi<br /> phep khi mang thai va sinh eon va su hd txa vl tai chfnh trong thdi gian<br /> nghi phep. Diic la qud'c gia cd chinh sach nghi thai san thip vdi 14 tuin,<br /> d Italia la 20 tuin va d cac qud'c gia khac thdng thudng tii 16 - 18 tuin.<br /> Phap cd che'do nghi thai san cd the xem la dai nha't vdi 26 tuin. Ngudi me<br /> trong thdi gian nghi thai san khdng bj sa thai va duge quay trd lai lam viec<br /> sau khi ke't thiic thdi gian nghi.<br /> - Chink sdch nghi trdng con nhd (parental leave): nham muc dich hd<br /> trg cha me nghi trdng eon nhd trong nhiing nam diu. Cic bac cha me cd<br /> the khdng dugc hd trg hoac dugc hd trg mdt phin dudi nhieu hinh thiic<br /> khac nhau trong thdi gian nghi trdng con. Cic qud'c gia nhu Vuang qud'c<br /> Anh, Dan Mach, Bd Dao Nha cd chfnh sich nghi 6 thing; cac qud'c gia<br /> nhu Ao, Diic, Phap, Tiy Ban Nha cd chl do nghi keo dai cho den 2 hoac<br /> 3 nam. Dan Mach hd tra vl tai chfnh cho cha me vdi sd tiln tuang duang<br /> 26 Nghien ciiru Gia dinh vi Gidi. Quyen 21, so 5, tr. 18-30<br /> <br /> 60% trg cap that nghiep. Phin Lan hd trg tai chfnh thdng qua viec trg cip<br /> mdt phin chi phf trdng con, Cdng doan lao ddng d Bi va Ha Lan cd hd trg<br /> mgt phin vl tai chfnh. Phap chi hd trg tai chi'nh cho cha me cd tir 2 con<br /> trd len.<br /> - He thdng nhd tre (childcare services): bao gdm nha tre cdng lap hoac<br /> tu nhan. Cac djch vu nha tre cd thd do nha nudc, td chiic tdn giao, dich vu<br /> lu nhan hoac cac td chirc phi chfnh phii lap ra. I Ic thd'ng nha tre cdng lap<br /> thong ihudng do Nha nude dilu phd'i dudi nhilu hinh thirc khac nhau.<br /> Ngoai ra, cac id chirc ion giao (vi du nha thd) cung ddng vai trd quan trgng<br /> trong he ihd'ng nha tie cdng lap, dac biel d cac qud'c gia theo Cdng giao.<br /> Ddi vdi tre em dudi 3 tudi. cac qud'c gia Bic Au, Phap va Bi cd hi thd'ng<br /> nha lie cdng lap va quyin lgi ciia tre dudi 3 tudi dugc cham sdc d nha tre<br /> dugc nang len thanh luat. Cac qud'c gia cdn lai d chau Au vi du Phin Lan<br /> phat tridn he thdng nha tre tu nhin cho tre dudi 3 tudi. Dd'i vdi tre tCr 3 din<br /> 6 tudi thi he thdng nha tre d cac nudc kha ddng nhit vdi chu truang tre em<br /> cd quyin dugc cham sdc d cac nha tre cdng lap, tuy nhien, khoang thdi<br /> gian giri tre thudng khac nhau rit nhilu giiia cac qudc gia, cd the la nua<br /> ngay, cd thd la ca ngay, hoac cd thd la ngoai thdi gian lam viec...<br /> - Phiic lai ddnh cho tre em (child benefits): la nhiing hd trg true tilp<br /> danh cho tre em va khdng bao gdm cac hd trg gian tie'p tir thue' (Neyer,<br /> 2003). Cac hd trg true tilp thuc chit la khoan tiln trg ci'p ciia chinh phu<br /> cho cac cha me ddi vdi viec nudi con. Hiu hit cac qudc gia d chiu Au co<br /> hd trg tai chinh cho tre em dua tren sd con va dd tudi cua dira tre. Nhin<br /> chung, sd con cang nhilu khoan hd trg cang ldn. Dd tudi cua diia tre khi<br /> gia dinh dugc nhin hd trg ri't khac nhau gitifa cac qudc gia. Bd Dao Nha<br /> phin biet tre dudi 12 thing tudi Na tren 12 thing tudi; Na Uy phin biet tre<br /> dudi 3 tudi va tren 3 tudi; Ha Lan vdi dd tudi la 5, 11, 17 tudi; va d Bi la<br /> 6, 12, 18 tudi... Ngoai ra, tre em khuylt tit cung dugc nhin miic hd trg<br /> cao han.<br /> Mdt sd nudc nhu Thuy Sy, Ao, Dure cd chfnh sach nghi bit budc ddi<br /> vdi ba me dang di lam, nhung dilu nay khie'n cho xung ddt giiia vai trd<br /> lam me va vai trd di lam ciia phu nii cang thing hom. Phap cd chinh sach<br /> hd trg ta't ca phu nii nlu hg cd con va do dd dilu tiet dugc md'i quan he<br /> giiia vai trd lam me va tham gia lao ddng cua phu nii. Chfnh sach nghi thai<br /> san d hiu hit cae qud'c gia thudng quy dinh thdi gian nghi de ciia phu nii<br /> thudng tir 14 tuin din 26 tuin. Cac chfnh sach nay nhin chung hd trg cho<br /> tit ca cae phu nii nghi de, nhung vdi phu nii khdng di lam thi lgi ich dudng<br /> nhu khdng rd rang. Nhin chung, cac dilu khoan liln quan de'n nghi thai ky<br /> Phung Thi Kim Anh 27<br /> <br /> cua phu nii ed lien quan din viec dam bao an toan vl thu nhap va viec lam<br /> cho phu nu trong giai doan thai ky va sau khi sinh con (Neyer, 2003).<br /> Ben canh dd, mdt sd qud'c gia tap Uoing chu ylu vao viec bao ve quyin<br /> lgi cua tre em va thdng qua cac chinh sach hd trg cac loai hinh gia dinh. Vi<br /> the muc tieu eiia chinh sach la tao dilu kien tdt nhit cho cae gia dinh cd tre<br /> em, bit kd tinh trang hdn nhan giua vg va chdng la nhu thi nao. Mdt vf du<br /> d Anh cho thiy, chinh quyin Cdng dang va chfnh quyin Bao thu cd nhirng<br /> biln phap can thiep khac nhau. Chfnh quyin dang Bao thu lira chgn each<br /> tie'p cin thi trudng tu do vdi su chii trgng din lgi ich kinh tl giiip cho cac<br /> gia dinh tu luc phit tridn kinh tl, cai thien chinh sach thul va he thd'ng phuc<br /> lgi, ting cudng trach nhiem eiia ngudi cha ddi vdi viec trg cip nudi dudng<br /> con cii. Chfnh quyin Cdng dang cd chfnh sach giiip ngudi dan cd su tilp<br /> can td't hem vdi he thdng cham sdc tre em, cai thien chl dd nghi phep cua<br /> cha me, va thdi gian lam viec linh hoat. Tdm lai, cac chfnh sach gia dinh d<br /> Anh thien vl bao \'e quyin lgi cua tre em thdng qua dd giiip ciing cd gia<br /> dinh, nang cao chat lugng mdi quan he giiia cha me va con cai.<br /> <br /> 3. Quan he con cai tnrcing thanh va cha me cao tuoi<br /> <br /> Va'n dl mdi quan he giiia con cai trudng thanh va cha me dugc chii y<br /> nghien ciru trong nhitng nam gin diy, dac biet trong cic nghien ciiu xa hdi<br /> vl mdi quan he giiia eac thi he trong gia dinh. Cac tranh luan vl chinh sach<br /> hd trg cho ngudi cao tudi ngay cang nhan dugc su quan tam ciia chinh phu.<br /> Tii gdc do chfnh saeh, mdi qudc gia ludn ludn cd mong mudn dam bao he<br /> thd'ng dich vu xa hdi co ban cho ngudi cao tudi. Vai trd cua gia dinh trong<br /> viee cham sdc ngudi cao tudi ngay cang dugc coi trgng. Tuy nhien, cung<br /> cd mdt sd gia dinh cho ring dat trgng trach len vai con cii trudng thanh<br /> trong viec cham sdc cha me la dilu khd ed the thue hien (Millward, 1999).<br /> O cae nude chau A, trong gia dinh truyin thd'ng, su hieu thuan ciia con<br /> cai ddi vdi cha me la mdt gii trj dugc dl cao. Theo chuan mue van hoa nay,<br /> con cii phai cd nghTa vu phung dudng cha me gia vdi cac chi bao do ldng<br /> hie'u thuin la su hd trg vl tai ehinh va sd'ng chung vdi cha me gia (Chen va<br /> Yi, 2001). Tuy nhiln, trong nhihig nam gin day, ciing vdi su gia tang cua<br /> cac gia dinh hat nhan, ty 11 con cai da trudng thanh ma vin sd'ng ehung vdi<br /> cha me giam di mdt each rd ret, dat ra thaeh thiic cho cac nha hoach djnh<br /> xa hdi trong dam bao ehinh sach gia dinh hudng dlh ngudi cao tudi.<br /> 6 cac nudc phuang Tay, cd rit ft bang chiing dd ggi y rang con cai<br /> trudng thanh cin phai cd trach nhilm cham sdc cha me, mac dii vl mat ly<br /> thuye't, cac thanh vien trong gia dinh cin cd trach nhiem va nghia vu quan<br /> 28 Nghien curu Gia dinh vi Gidi. Quydn 21, so 5, tr. 18-30<br /> <br /> tim cham sdc lin nhau. NghTa la viec cham sdc cha me ft dugc nhin nhan<br /> nhu la trach nhiem ciia con cai trudng thinh. Bdi hg cho ring nghTa vu gia<br /> dinh thuc chit la mdt cam kit khdng chat che va cd thd thay ddi theo thdi<br /> gian va cd thd dugc thuc hiin tren ca sd thoa thuan giiia cic ca nhin. Do<br /> dd viec con cai trudng thanh cham sdc cha me hay khdng la phu thude vio<br /> ban chit nidi quan lie ciia mdi ca nhan hay chinh xac han la vin dl mang<br /> tfnh riing tu. Vi thi, tir quan niem din hanh vi cd thd cd sir khdng ddng<br /> nhit: nghTa vu cham sdc gia dinh cd thd dugc dat ra tren ca sd vl tinh cam,<br /> nhung dd cung la su thoa thuan ciia ca nhan ma ddi khi cd thd phan anh cac<br /> lgi ich xung ddt giira con cai trudng thanh va cha me (Millward, 1999).<br /> Mdi quan he giira con cai trudng thanh va cha me d cac nudc phuang<br /> ray dudng nhu gap phai mdt sd khd khan nhit dinh. Vi du nhu d My hay<br /> Uc, ngay cang cd nhilu ngudi khdng kit hdn, tudi thg ngay cang tang<br /> cung vdi ty le ly hdn, tai hdn cao khiln cho ty le ngudi cao tudi sd'ng ddc<br /> than ngay cang nhilu. Do dd nhu viec con cai trudng thanh cham sdc cha<br /> me trong trudng hgp ly hdn thi khd ed thd phan dinh rach rdi. Nhu vay, cd<br /> the thiy ring cic thay ddi vl din sd, xa hdi cd anh hudng dang kd den cac<br /> ca nhin va mdi quan hi gia dinh ma d diy la mdi quan hi giiia con cai<br /> trudng thanh va cha me (Moen va Forest, 1995).<br /> Ngoai ra, con cai trudng thanh cung chju ganh nang kep vi hg viia<br /> cham sdc con nhd, vira cham sdc cha me ldn tudi. Ngoai ra thuc tl' cho<br /> thiy nhiing ngudi ganh vac trach nhiem kep nay thudng la lao ddng ndi<br /> trg va phin ldn la phu nii va hiu nhu hg khdng cd su trg giup cia cac djch<br /> vu xa hdi. Vi thi, mdt nghien ciiru d Uc cho thiy chinh phu cin cd chinh<br /> sach hd trg vl thu nhap va cham sdc y te' cho ngudi cao tudi dd hg giam<br /> bdt su phu thude vao con cai (Millward, 1998).<br /> Chinh sach gia dinh liln quan dl'n mdi quan hi giiia cha me va con cai<br /> trudng thanh thudng dua trin ly thuydt sinh thai hge vl vdng ddi, nghTa la<br /> xem xet gia dinh vi cudc sd'ng cua cac thanh vien gia dinh tren ea sd sU<br /> dn djnh va thay ddi theo thdi gian va qua cac the' hi. Ciing vdi cac chinh<br /> sach dae thii vl gia dinh thi cd mdt sd chinh sach nhim cai thiln cudc sd'ng<br /> cua ei nhan va cd nhirng tic ddng gian tie'p de'n cac md'i quan he trong gia<br /> dinh. Trong trudng hgp nay chfnh sach cai thiln md'i quan he giiia cha me<br /> va con cai trudng thanh hay chfnh sach danh cho ngudi cao tudi la nhu viy.<br /> Vi du d My la cac chinh sach an sinh xa hdi Social Security hay cham<br /> sdc y te'- Medicare (Moen va Forest, 1995).<br /> Mdt quan didm niia la chinh sach gia dinh nham ning cao chi^t lugng<br /> quan he giiia con cai trudng thanh va cha me cin phu hgp vdi cac chinh<br /> Phung Thi Kim Anh 29<br /> <br /> sach an sinh xa hdi danh eho ca nhan. Vi du viec cham sdc cha me cao<br /> tudi thi eon cai la ngudn luc quan trgng nhung lai dugc coi la phi chinh<br /> thiic. Trong cac chinh sach, vi du nhu cham sdc siic khoi thudng tap trung<br /> vao ngudi eao tudi ma chua chii y din viec phd'i hgp vdi cac ngudn luc phi<br /> chfnh thurc la con eai. Ngoai ra, chfnh sach gia dinh cung cin ddng bd vdi<br /> cic chinh sach xa hdi khic vi du nhu chim sdc siic khoe, y tl, phiic lgi xa<br /> hdi, an sinh xa hdi. Nhu vay, chfnh sich gia dinh nhim ning cao chit<br /> lugng quan he giiia cha me va con cai trudng thanh cin thd hiin dugc muc<br /> tieu la thiic diy mdt each cd hieu qua viec thuc hien chiic nang cua gia<br /> dinh va cac thanh vien trong gia dinh d tit ca cac giai doan ciia cudc sd'ng<br /> (Moen va Forest, 1995).<br /> Cac sing kie'n ehfnh sach cin thiie diy su tucmg tic hay mdi quan he<br /> giiia cha me va con cii trudng thanh. Cac bac cha me eao tudi hidn nhien<br /> la cin cd su chim sdc cua con cii, nhung ddng thdi hg ciing cd thd giiip<br /> con cii cham sdc chau. Thiic diy nang luc cua cac thanh vien gia dinh va<br /> ban than gia dinh trong viec cai thien mdi quan he giiia cha me va con cai<br /> trudng thanh can cd su hda nhap cua ca nhan trong cac hoat ddng chung<br /> cua gia dinh. Nhu vay, chinh sach gia dinh nhim nang cao chit lugng mdi<br /> quan he giiia con eii trudng thanh va cha me cin chii y den cac vin dl sau:<br /> Mdt la, an sinh xa hdi bdi nd nhin manh din su gin kit cua cdng ddng,<br /> bang cich khuye'n khich cac nd luc cua dja phucmg dd ning cao su an toan<br /> va duy tri, phat tridn mang ludi hd trg xa hdi tai cdng ddng; hai la, cham<br /> sdc siic khoe. Dd la uu tien va cung la mdi quan tam hang diu cua cae<br /> thanh vien gia dinh; ba la, nang cao tfnh ddc lap va hoa nhap vi cac chfnh<br /> sich vl gia dinh cin khuye'n khich tinh ddc lap tu chu cua gia dinh va cic<br /> thanh vien trong gia dinh (Moen va Forest, 1995).<br /> <br /> Ket luan<br /> <br /> Tdm lai, chinh sich gia dinh la mdt bd phin eiia chfnh saeh phiic lgi xa<br /> hdi. Muc tieu cua chinh sach gia dinh la thdng qua mdt ea che'nao dd ma<br /> cu thd la he thd'ng phiic lgi xa hdi nham eung cd thie't che' gia dinh, xay<br /> dung tie'n bd xa hdi dua tren nin tang gia dinh. Cac chinh sach nang cao<br /> chit lugng mdi quan he gia dinh la mdt phin nim trong chfnh sich gia<br /> dinh cua mdi qud'c gia vdi muc tieu quan trgng la dilu tie't cac mdi quan<br /> he trong gia dinh nhu quan he vg chdng, quan he cha me - con cai (Neyer,<br /> 2003). Cung vdi nha nude, cae td chiic phi chinh phii, td chiic tdn giao cd<br /> vai trd quan trgng trong viee thuc hien chinh saeh ning eao chi't lugng<br /> quan he gia dinh. Viec ning cao nhin thiic cua xa hdi vl y nghTa eua hdn<br /> nhin gia dinh,'va gia dinh cd vai trd quan hgng trong cac chinh sach nay<br /> 30 Nghien curu Gia dinh vi Gidi. Quyen 21, so 5, tr. 18-30<br /> <br /> (Brotherson va Duncan, 2004). Do vay, dd xiy dung chfnh sach ning cao<br /> chit lugng gia dinh, cin chii y din cae die diem vl lich sir, kinh td, van<br /> hda xa hdi, chl dd chi'nh trj, hC thd'ng phiic lgi dd cd nhumg sang kidn,<br /> chuang trinh hinh ddng ed tfnh umg dung cao.B<br /> <br /> Till lieu tham khao<br /> Acker V. Elizabeth. 2008. Government and Marriage Education Policy:<br /> Perspective from the UK, Australia and the US. Palgrave Macmilian.<br /> Admiiii.stralion on Children, Youlh and Family. 2009. Strenthening Families and<br /> Communities. US Deparlmcnt of Health and Human Services.<br /> Brotherson and Duncan. 2004. "Rcbinding the ties that bind: Government efforts<br /> to preserve and promote marriage". Family Relations, Vol.53 (5), p.459-468.<br /> Chen Yu-Hua va Yi Chin-chun. 2001. "Taiwan families" Handbook of world<br /> families. Bert N. Adams and Jan Trosl (ed.) Sage Publication. US.<br /> Cox J. Martha et al. 2004. "The transition to parenting continuity and change in<br /> early parenting behavior and attitudes" Continuity and change in family<br /> relations: Theory, Methods and Empirical Findings. Rand D. Conger,<br /> ,Frederick O. Lorenz va K.A.S. Wickrama (ed).<br /> De Vaus Davis. 2005. "Australia families" Handbook of world families. Bert N.<br /> Adams and Jan Trost (ed.) Sage Publication. US.<br /> Department of Families, Housing, Community Services and Indegenous Affairs.<br /> 2009. Discussion paper: Developing a Family Support Program. Australian<br /> Government.<br /> Division for Sov.al Policy and Development Department of Economic and Social<br /> Affairs (DSPDDESA). 2001. Approaches lo Family Policies. United Nation.<br /> Family Strengthening Policy Center 2004. Policy brief No.l: Introduction lo<br /> Family Strengthening. National Human Services Assembly.<br /> Mercier M. Joyce and Garasky Steven, 1997. "Symposium on Family Policy"<br /> Policy Studies Journal, Vol.25 (1), p.69-74.<br /> Millward Christine. 1998. Family relationships and intergenerational exchange<br /> in later lif:. Working parer No. 15. Australian Institute of Family Studies.<br /> Millward Christine. 1999. Understanding links between family experience, obli-<br /> gations and expectations in later hfe. Working parer No. 19. Austrahan<br /> Institute of Family Studies.<br /> Moen Phyllis and Forest B. Kay. 1995. "Family policies for an aging society:<br /> Moving to the Twenty-first Century". The Gerontologisi, Vol 35 (6), p.825-<br /> 830.<br /> Pankratz J. Curt. 2009. "Cross-National Comparisions of Family Policy: The<br /> Relevance of National Approaches to Social Welfare". Journal of<br /> Comparative Family Studies, Vol 40 (3), p.493.<br /> Xuewen Sheng. 2005. Chinese famiUes in Handbook of world families. Bert N.<br /> Adams and Jan Trost (ed.). Sage Publication, US.<br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
13=>1