Chống ngập cho các công trình ngầm dưới mặt đất - Phần 3

Chia sẻ: Little Duck | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

160
lượt xem 40
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cách xử lý- phân loại giải pháp công nghệ: Chống thấm cho công trình ngầm nên được xem xét dưới con mắt tổng thể các vấn đề từ khâu khảo sát, thiết kế, chế tạo , thi công và cả việc sử dụng công trình nữa.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chống ngập cho các công trình ngầm dưới mặt đất - Phần 3

3.2 CŸ ch sø lû - p hµn lo i gi¨i phŸp cáng nghÎ chÆ to C hâng th¶m c ho c áng trÖnh ng· m nÅn ½õìc xem x¾t dõèi con m°t t äng thÌ c Ÿc v¶n ½ Ë t÷ khµu kh¨o sŸt, th iÆt kÆ, chÆ to, th i cáng v¡ c¨ v iÎ c sø dòng cáng tr Önh nùa. 1 . Kh¨o sŸ t : S ú cung c ¶p sâ liÎu thðy v¯ n ph¨i ½¨m b¨o sú chÏnh xŸ c. Möc n õèc ng·m mïa khá. M öc nõèc n g·m mïa mõa. Th¡nh ph·n hÜa hàc c ða nõèc ng· m. C ¶u to ½Ùa c h¶t c áng trÖnh. HÆt söc chî û ½Æn sú k háng ½ãng ½Ëu c ða nËn ½¶t. CŸ c phay, cŸ c vÆt ½öt g¬y, lÙc h sø to t h¡ nh nËn ê khu vúc ½´t mÜng. C áng trÖnh Supe - phât phŸ t Lµm thao l¡ ½iÌ n hÖnh cða sú c ung c ¶p sâ liÎu thðy v¯n cáng trÖnh kháng chÏnh xŸ c d¹n ½Æn gi¨ i phŸ p c hâng t h¶ m kháng ½îng. 2 . Th iÆt k Æ: * C ¶u to kiÆn trîc : V iÎc lúa chàn gi¨i phŸp l¡m t÷ täng quŸ t ½Æn chi t iÆt. Chàn gi¨i phŸ p c hung rãi mèi chàn c hi tiÆt. N hùng v¶n ½Ë vË täng thÌ c Ü: G i¨i phŸ p chung vË vÙ trÏ lèp châng th¶m C hâng th¶m mËm hay c öng C Ÿ c khe co d¬n v¡ khe nhiÎt P hµn ½on, phµn khu châng nöt do kho¨ng cŸ ch v¡ cŸc c hiËu kÆt c ¶u quŸ lèn. C hi tiÆt c¶ u to chî û: L úa chàn cŸ c lèp ng¯n nõèc C ¶u to châng ½öt g¬y còc b æ C ¶u to châng xá, trõìt gµy g¶p rãi ½öt lèp châng th¶ m. L èp b¨o vÎ m¡ng châng th¶m C Ÿ c gi¨i phŸp c ¶u t o khe lîn, khe nhiÎt L Ÿ ch°n ½õéng th¶m C ¶u to v¡ ch¿ n nh¾t c hung quanh âng xuyÅn qua cáng trÖnh. B ¨n tÜm t°t n¡ y c h× nÅu mæt sâ trõéng hìp c¶u t o kiÆn trîc hay g ´ p ph¨ i sø lû: 22
 L èp châng th¶m c¡ng gi¨n ½çn vË hÖnh dŸ ng c¡ng tât. 3 . Th i cáng: C Ÿ c gi¨i phŸ p thi cáng ph¨i thúc hiÎn ½îng quy trÖnh thao tŸ c, b ¨ o ½¨ m ch¶t lõìng trong t÷ng khµu cáng tŸ c. C·n cÜ cŸ n bæ ½´c trŸ ch t he o dßi ch¶t lõìng v ¡ hõèng d¹n thi cáng châng th¶ m t÷ ½·u cáng t rÖ nh. Cò thÌ mæt gi¨ i phŸ p thi cáng ½Ë cºp ê ph·n dõèi. 4 . Sø dòng cáng tr Önh: C áng trÖ nh c· n luán luán ½õìc b¨ o trÖ, duy tu the o ½îng hn kü. M åi khi cÜ biÆn ½æng nhõ c·n ½òc ½Áo, thay ½äi nhiÎm vò c h¶t t¨i c ñng nhõ cÜ cŸ c tŸ c nhµn l¡m suy gi¨m ch¶t l õìng khŸ c c· n c Ü û kiÆn c ða nhùng ngõéi cÜ chuyÅn mán. ‡òc ½Á o b÷a b¬i cñng l¡ nguyÅn nhµn q uan tràng gµy nöt nÀ c áng trÖnh, phŸ ho i lèp c hâng th¶m. 5 . G i¨i phŸ p: 5 .1. Ph µn loi : V Ë hõèng chung c hia ra * H möc nõèc ng·m, lo i tr÷ nguãn nõèc v¡o c áng trÖnh. * T o lèp m¡ng ng¯n kháng cho nõèc th¶m v¡ o c áng trÖnh. V Ë sø dòng lèp m¡ng ng¯n chia ra * M ¡ng ng¯n cöng, dïng c ho kÆt c¶u th¡nh k hâi c Ü ½æ ½¡n hãi t h¶ p, biÆn dng coi nhõ k háng c Ü hay kháng ½Ÿ ng kÌ. * M ¡ng ng¯n mËm, kÆ t c¶u d¡i ræng hçn loi c öng cÜ biÆn dng nhõng kháng võìt quŸ gièi h n l¡m ½öt m¡ng ng¯n. 23
5.2. Gi¨i phŸp v¡ cáng nghÎ:  5 .2.1 H möc nõèc ng·m : T i nhùng nçi cÜ möc nõèc ng·m lÅn xuâng theo mïa trong n ¯m, c áng trÖnh kháng thõéng xuyÅn ngµ m trong nõèc nÅ n dïng gi¨i phŸp h möc nõèc ng· m. T o r¬nh thu nõèc sµu hçn ½Ÿ y c áng trÖnh. Trong r¬ nh n¡y ½´t c Ÿc loi vºt liÎu thoŸ t nõèc nha nh nhõ cŸt t o h t, ½Ÿ r¯m, ½Ÿ 4x6. ‡Ÿ y m Ÿ ng ½´ t âng d¹n b±ng bÅ táng cÜ ½õ éng kÏnh trong cða âng kho¨ng  30. Th¡nh âng cÜ lå ½Ì nõèc bÅn ngo¡i cÜ thÌ ch¨y dÍ d¡ng v¡o trong â ng. HÎ r¬nh n¡y d¹n tèi mæt trm bçm ho´c nÆu ½Ùa hÖnh c ho ph¾p vÖ ½ Ÿ y r¬ nh cao hçn möc trÅ n cða sáng, ngÝi, mõçng thÖ c ho thŸ o nõèc ra s áng ngÝi ho´c mõçng , mŸ ng. H möc nõèc ng·m l ¡ biÎn phŸ p c hð ½æng. Nhõng yÅu c ·u sø d òng lµu d¡i ch× nÅ n dïng khi théi gian bçm nõèc ê trm bçm kháng n hiËu quŸ. G i¨i phŸ p n¡y ch× thÏch dòng khi xµy dúng cáng trÖnh ê t rung du, trÅn ½æ cao tõçng ½âi khŸ lèn so vèi khu vúc xu ng quanh. N õèc ng·m ch× tm théi trong théi kü mõa nhiËu. V iÎc sø dòng mõçng mŸ ng ph¨i thõéng xuyÅn c h¯ m sÜc, kháng c ho ½¶t mÙn l¶p khe kÁ, ng¯ n c¨ n viÎc rît nõèc .  5 .2.2 Châng th¶ m b±ng m¡ng ng¯n: M ¡ng ng¯n cöng: M ¡ng ng¯n cöng l¡ m¡ng ng¯n kháng ½ õìc cÜ biÆn dng, khi lîn t hÖ lîn ½ãng ½Ëu to¡n kÆ t c¶u. Kháng cho ph¾p cÜ uân. M ¡ng ng¯n c öng c Ü nhiËu loi: * G ch nung gi¡ xµy b±ng vùa kÿ nõèc. Phõçng phŸ p n¡y dïng k hi möc châng th¶ m kháng c ao. ê nõèc ‡ öc cÜ cŸ ch l¡m l¡ l¶ y gch n ung l¡m t÷ ½¶t s¾ t ngµm v¡o bitum l¡m cât liÎu cho t õéng xµ y châng t h¶ m. ‡ em bitum n¶u ½Æ n 180 0 C ½Æn 200 0 C, nhîng gch v¡o ½Æn khi b it um th¶m sµu v¡o trong gc h 10 ½Æn 20mm vÏt hÆt lå ê bË m´ t gch l ¡m cho bË m´t viÅn gch cÜ m¡u ½en ½ãng ½Ëu. V ùa ½Ì xµy cÜ th¡nh p h·n l¡: B itum, xi m¯ng, cŸ t. Træn xi m¯ ng vèi cŸt cho ½Ëu. ‡un bitum ½ Æ n nhi Ît ½æ 180 0 C - 2 00 0 C. D ïng bit um ½a ng sái n¡y træn vèi hån hìp 24
xi m¯ng cŸ t ½¬ træn ½Ëu rãi ½e m thi cáng ngay. NhiÎt ½æ yÅu c ·u khi t hi cáng cÝn ½t trÅn 150 0 C. T i mæt sâ nõèc, thay cho bit um ngõéi ta d ïng p¾ trolatum. G iŸ th¡ nh cða p¾trolatum rÀ hçn bitum 15 l·n. G ch v ¡ vùa kÿ nõèc ng¯n kháng cho nõèc th¶ m v¡o c áng trÖnh. T heo cŸ c t¡i liÎu cða Trung quâc thÖ thay cho bitum trong cŸ c c áng trÖnh cða C hµu „ u, Trung quâc dïng d·u tr¸u l¡m ch¶ t kÿ nõèc c ho cŸc lèp ng¯ n nõèc. N¯m 1957, bŸ o c hÏ Trung quâc gièi thiÎu viÎ c c hâng nõèc cho c ung v¯n hÜa ThŸi nguyÅn, t×nh sçn ½áng dïng loi v ùa xanh l¡m ch¶t kÿ nõèc . Vùa xanh l¡ hån hìp gãm bæt mæt loi ½Ÿ c höa d· u n±m trÅn cŸc qu´ng than (½Ÿ schiste ? ). Cñng t¡i liÎu nÜi vË v iÎ c châng th¶m cho cung v¯n hÜa ThŸi nguyÅ n n¡y gièi thiÎu ê Câ c ung v¡ mŸi Tö hìp viÎn cða Trung quâc cñng dïng loi vùa xa nh ½Ì c hâng t h¶ m. D ïng c h¶t kÿ nõèc ½Ì ng¯n nõèc l ¡ viÎ c thõéng l¡m. Nhõng sø d òng th¨o mæc cñng c ·n xem x ¾ t ½Æn tÏnh bËn lµu theo théi gian. B i tum ho´c p¾trolatum t o th¡nh m¡ng khŸ bË n nhõng d·u th¨ o mæc cÜ t hÌ dÍ d¡ng khuyÆ ch tŸ n ½Æn mæt lîc n¡ o ½Ü kháng ½ð mºt ½æ ng¯n n õèc thÖ viÎc sø dòng cáng trÖnh sÁ ra sao. N Æu sø dòng vùa xanh m¡ thúc ½t cŸc kÆt q u¨ nhõ t ¡i liÎu Trung q uâc thÖ ½âi vèi nõèc ta cÜ c¨ mæt vïng than ræng lèn ê Qu¨ng ninh, H ¨i d ¬ng m ¡ ½¶t trÅn mÞ ph¨i bÜc bÞ ½i sÁ l¡ nguãn nguyÅn liÎu vá c ïng vá tºn. * D ïng bÅ táng thõéng v¡ vùa t hõéng: ‡ æ th¶m nõèc cða bÅ táng thõéng v¡ vùa thõéng p hò thuæc v¡o c ¶p phâi, tý lÎ nõèc trÅ n xi m¯ng (N/X), ½iËu kiÎn v¡ phõçng phŸ p chÆ t o bÅ táng v¡ vùa. C hîng ta nÅn sø dòng cŸ c th¡nh túu khoa hàc mèi v ¡ o viÎ c nµng cao ch¶t lõìng bÅ táng. ‡ Ü l¡ sø dòng cŸ c ch¶t gi¨m n õèc v¡ phò gia cÜ silica fume ½Ì gi¨ m lõìng nõèc trong bÅ táng. D ïng phò gia c Ü silica fume v¡ chît Ït ch¶ t gi¨ m nõèc kháng n hùng l¡ m t¯ng cõéng ½æ bÅ táng lÅn nhiËu m¡ bÅ táng c h°c ½´c hçn, t Ïnh châng th¶m cao h²n lÅn. T hÏ nghiÎ m cho t h¶y, vèi xi m¯ ng P C40, cÜ 8% SiO 2 + 1,6% ch¶t g i¨ m nõèc , nÆ u sø dòng 400 kg xi m¯ng c ho 1m3 bÅ táng thÖ sa u 7 n g¡y ½t cõéng ½æ bÅ táng l¡ 40M a, ½Æ n 28 ng¡y ½t 70 MP a, nghØa l¡ b Å táng mŸc 700, v¡ dØ nhiÅn ½æ rång trong bÅ táng gi¨m nhiËu, tÏnh c hâng t h¶ m c¨ i thiÎn rß rÎ t. 25
‡ Ì thø ½æ th¶m c ða bÅ táng c Ü nhiË u c Ÿ ch. Nhõng phä biÆ n l¡ c Ÿc h thø nhé m¹ u hÖnh trò. Khuán hÖnh trò cÜ ½õéng kÏ nh bÅn trong k huán l¡ 190mm. Trong lÝng khuán cÜ ½æ cán nhÞ. C hiËu ca o cða k huán l¡ 200mm. Ha i ½·u khuán cÜ m´t bÏc h. ‡·u khuán lèn cÜ n°p n âi tháng vèi âng d¹n ½Æn mæt bçm Ÿp l úc . ‡ ·u kia ch× l°p bÏch khi c h°n b± ng kÏnh. C Ü thÌ ½Ì hê ½Ì quan sŸ t. Bçm Ÿp lúc nõèc cÜ thÌ d ïng loi bçm thð cáng thõéng dïng thø Ÿp lúc ½õéng âng nõèc. ‡ îc bÅ táng v¡o chÏnh khuán n¡y. Khi ½Æn tuäi do ngõéi thiÆ t kÆ p hõçng Ÿ n thø yÅu c· u thÖ n¾n c ho m ¹u ra khÞi khuán. B¨o dõëng theo y Å u c·u cða t hiÆ t kÆ. Trõèc khi thø ph¨ i ½Ì cho m¹u khá, kháng cÝn ¸ m m´t. L¶ y b¡n ch¨ i sŸ t cà m nh hai ½·u m¹u. PhÆt quanh khuán b ± ng pa ra fin mÞng rãi ¾p li m¹u v¡ o khuán. D ïng lŸ ½Î m cao su m Þng rãi l° p m´t bÏch nâi vèi b çm Ÿ p lúc nõèc. Chî û ½æ kÏ n cða hÎ t hâng. Bçm Ÿ p lúc cÜ bÖnh chöa ½Ì ½iËu ch×nh Ÿ p lúc. B °t ½· u thø, bçm cho t¯ng Ÿ p lÅn 0,5 at giù trong 6 gi é. Qua n sŸ t k þ b±ng kÏnh lîp phÏa ½·u khuán ½Ì hê. N Æu kháng th¶y cÜ nõèc th¶m q ua li t¯ng thÅm mæt c ¶p nøa a tmot phe nùa. Li quan sŸ t sau khi giù h ± ng Ÿp trong 6 gié. K hi m´t hê cða m¹ u th¶y c Ü nõèc th¶m qua thÖ ng÷ng thÏ nghiÎm. p lúc lîc bÅ táng bÙ th¶ m gài l¡ möc c hâng th¶m cða bÅ táng. BÅ t áng thõéng, xi m¯ ng P oocl ¯ng 400, mŸ c bÅ táng 200 thi cáng ½·m kþ t he o ½îng quy trÖnh yÅu c·u cÜ thÌ ½t möc 2 a tmot phe. Kû hiÎ u möc c hâng th¶m l¡ B 2 . C¶p phâi tât, tý lÎ N /X hìp lû cÜ thÌ ½t B 4 . NghØa l ¡ bÅ táng chÙu ½õìc 4 atmotphe mèi th¶m. CÝn cÜ thÌ to ½õìc bÅ t áng thõéng chÙu ½õìc B 6 n hõng ph¨i hÆt söc tuµn thð q uy trÖnh thao t Ÿc mæt cŸ c h nghiÅm ng´t, ½ong lõéng c¶p phâi, ½æ sch cða cât liÎu, b ¨ o dõëng bÅ táng tât . L õìng xi m¯ng Pooc l¯ng P C 40 dïng c ho bÅ táng thõéng châng t h¶ m ph¨i trÅn 300 kg cho mæt m¾t khâi bÅ táng. Tý lÎ N/X tâi ½a l¡ 0 ,6 - 0 , 65. Tý lÎ N /X tât l¡ 0,5 - 0 ,55. N hõng vèi tý lÎ n¡y, viÎc ½·m b Å táng ph¨i hÆt söc c¸ n thº n vÖ ½µ y l¡ tý lÎ N/X cða bÅ táng khá. Khi d ïng c h¶t gi¨m nõèc v¡ phò gia Silica fume, tý lÎ N/X c Ü thÌ rît cÝn 0 ,40~ 0,45 X i m¯ng châng th¶m tât l¡ loi xi m¯ng trõçng thÌ tÏ c h v¡ lo i xi m ¯ ng kháng co ngÜt. Lõìng xi m¯ ng tât cho c hâng th¶ m l¡ 330 - 3 60 k g/m 3 b Å táng. 26
N hiËu cáng trÖnh ng·m chîng tái ½õìc tham gia t héi kü châng c hiÆn tranh phŸ hoi cða M þ ê miË n B°c chàn lõìng xi m¯ng Poocl¯ng m Ÿ c 400 cho mæt khâi bÅ táng l¡ 4 50 kg. Trong khi ½Ü li bàc thÅm l èp ng¯n nõèc mËm dŸ n b± ng vùa bitum nÜng. Theo û chîng tái nhõ v º y quŸ th÷a. N Æu ½¬ thiÆt kÆ vÞ bàc l¡ lèp ng¯n nõèc thÖ kÆt c ¶u ch× nÅn thÞa m ¬ n tÏnh c hÙu lúc. NhiÎ m vò châng th¶m giao cho lèp ng¯n nõèc. N hÖn v¡ o nhù ng cáng trÖ nh c ·n c hâng th¶m ½¬ sø dòng bÅ táng l ¡m lèp ng¯n nõèc chîng tái cÜ nhºn x¾t: B Å táng mŸ c 200 thi cáng ½·m mŸy tháng thõéng, tý lÎ nõèc trÅn x i m¯ng l¡ 0,6 nÆu tõéng bÅ táng d¡y 200mm c Ü thÌ c hâng th¶m lèn h çn 2 atmotphe. N hi Ëu h·m c ða ta ½¬ t hiÆt kÆ chiËu d¡ y th¡nh tõéng l èn hçn ho´c b±ng 300mm. Cáng trÖnh Ït khi cÜ möc nõèc ng·m quŸ 10 m ¾ t. Thúc tÆ cho th¶ y nõèc kháng th¶m qua ½õìc cáng trÖnh theo kiÌu m a o d¹n. Nhùng cáng trÖnh bÙ th¶m nõèc ½Ëu v¡ o qua nhùng khuyÆt t ºt c ða thi cáng bÅ táng nh õ ½Ì bÅ táng bÙ rå ho´ c v¡ o qua khe lîn, qua c hå nâi giùa cŸc ½on cáng trÖnh. ‡ âi vèi nhiËu cáng trÖnh ng·m ho´ c bÌ nõèc, dïng phõçng phŸ p p hun thay c ho ½ä bÅ táng. P hun bÅ táng thÖ ½æ ch´ t cða bÅ t áng r¶t cao n Å n ½æ châng th¶m tât. ê n õèc ta, phõçng p hŸ p phun bÅ táng hay dïng ½Ì søa c hùa bÅ t áng khi bÙ rå nhiË u. Cñng ½¬ cÜ théi kü dïng phõçng phŸp phun vùa x i m¯ng l¡m cŸ c thuyËn xi m¯ng lõèi th¾p. ê nõèc ngo¡i ha y dïng p hõçng phŸ p phun bÅ táng ½Ì xµy dúng nhùng bÌ nõèc. N gõéi ta ½¬ l¡m mæt bÌ nõèc c höa nõèc nÜng 1000m 3 d ng trò t rÝn ½õéng kÏnh 19m, ca o 4m n±m chÖm 2m dõèi m´ t ½¶t. D ïng mŸ y p hun bÅ táng loi C320 phun th¡nh bÌ t÷ng lèp 15 - 20m the o cŸ c d¨i c hiËu cao 1m quanh chu vi. Phun mæt lèp rãi tr¨ i lõèi th¾ p. Sau ½Ü p hun ti Æp 100mm li tr¨i lèp t h¾p nùa. Phun thÅm mæt lèp 20mm l¡m l èp b¨o vÎ th¾p. M åi lèp phun kháng quŸ 20mm ½Ì trŸ nh nöt do co n gÜt. V ºt liÎ u l¡ cŸ t sáng, c¶ p phâi l¡ 1:2, 5 (xi m¯ ng: cŸt ). Lõìng n õèc cho Ït, c h× nhõ lo i vùa khá. S au théi gian b¨o dõëng, bÌ ½õìc bçm nõèc nÜng 60 0 C ½ Æ n 80 0 C ½ Ì thø. 27
T uy c Ü nhùng ½õéng âng qua th¡nh bÌ nhõ hai lå t o ½õéng kÏnh l å l¡ 1,20 m¾t, ba âng  2 50mm nhõng tän th¶t nõèc cho måi m¾t v uáng bË m´t ch× l¡ 2 lÏt trong khi quy ½Ùnh ½õìc 3 lÏt trong ba ng¡y ½ Å m. V ùa trŸ t thõéng c ho cáng trÖ nh ng·m ½ õìc thi cáng tât, vùa træn ½ Ë u, v÷a ½ð dÀ o, khi t rŸ t cö trŸ t th¡nh t÷ng lèp 3 ½Æn 4mm ½Ì ng¯n ½ õéng th¶m ho´c chÏ Ït cñng k¾o d¡i ½õéng th¶m cÜ thÌ ½t hÎ sâ th¶m l ¡ 0, 00001 ½Æn 0, 0004 m¾t / ng¡y ½Å m. * B Å táng v¡ vùa cÜ phò gia: P hò gia cho v¡ o bÅ tá ng v¡ vùa cÜ thÌ n± m trong ba loi:  L oi kÿ nõèc nhõ xÅrÅz it, d·u n´ng, bitum, d· u th¨o m æc.  L oi cÜ ht mÙn ½Ì bÙt lå rång nhõ bæt vái, bæt ½Ÿ ½ álámit, bæt ½Ÿ vái canxit, bæt thch anh, ½¶t s¾t...  L oi phò gi a t¯ng ½æ nê cða bÅ táng v¡ vùa, vit lÏn khe m ao d¹n nhõ aluminat natri, clorua canxi, clorua natri, t ricozan, hydroxit s°t, clorua s° t, nitrat canxi, cŸ c loi c h¶t phÝng nõèc l¶y thðy tinh lÞng l¡m gâc... C Ýn loi phò gia to bàt, to m¡ng dïng cho bÅ táng v¡ vùa gâc l ¡ cŸ c loi nhúa täng hìp. T r ong thúc t Æ cñng nhõ kinh nghiÎm dµn gian cÝn dïng mæt l õìng nhÞ cŸ c ch¶t liÅn kÆt hùu cç ho´ c phµ n tø th¶p nhõ më, phe non p höc, ½õéng, mºt cho v¡ o vùa v¡ bÅ táng ½Ì thîc ½¸y quŸ trÖ nh to t h¡ nh liÅn kÆt khoŸng ho´ c c¨i thiÎn mæt sâ thÏnh ch¶t c ða bÅ táng v ¡ v ùa. Nhùng ch¶t n¡y ch× thîc ½¸ y chö b¨ n thµn nÜ kháng tham gia v¡o c ¶u t rîc liÅn kÆt. P hò gia kÿ nõèc l¡m gi¨m cõéng ½æ cða bÅ táng v¡ vùa nÅn viÎc k Æ t hìp viÎc dïng nga y kÆt c¶u c hÙ u lúc ½ãng théi l¡ kÆt c¶u châng t h¶ m ph¨i kiÌ m tra tÏnh chÙu lúc bÙ g i¨ m yÆ u khi thÅm phò gia kÿ n õèc. T hÏ nghiÎm ½¬ cho th¶y ch× cho v¡o vùa xi m¯ ng mæt lõìng phò g ia 2,5 ½Æn 3% (so vèi tràng lõìng xi m¯ng) ch¶t nhñ tõçng c ao su, c h¶t late x, mæt l èp vùa 10mm cÜ la tex chÙu ½õìc 19 atmotphe. 28
P h·n dõèi ½µy trÖnh b¡y mæt s â bÅ táng v¡ vùa cÜ phò gia hÜa c h¶t m¡ chîng tái ½¬ tham gi a chÆ to ho´c thi cáng. M æt sâ phò gia ½ ¬ tú n¶u ½Ì kiÌ m chöng cáng nghÎ, ½¬ ½õa v¡o cáng trÖnh thúc tÆ ½Ì t hi cáng. * C olophan N atri: C h¶ t n¡y thiÆt kÆ Trung quâc ½¬ dïng cho châng th¶m c Ü c h¶t c ao ê khu gang th¾ p ThŸi nguyÅn. C Ÿ ch c hÆ t o Colophan Na tri nhõ sau: N guyÅn liÎu dïng l¡ nhúa tháng v¡ sît kþ nghÎ. Nhúa tháng ½em t Ÿn nhÞ, rµy qua m°t s¡ng 1mm. Sît dïng l¡ sît 13% c Ü tý tràng d = 1,14 - 1 ,16. N¶ u sît 13% lÅn nhiÎt ½æ 80 0 C thÖ cho c ol ophon v¡o q u¶y ½Ëu. K hu¶ y cho ½Æn khi nhúa tan hÆt, cho v¡ o bÖnh s¡ nh dïng d · n. L iË u l õìng sø dòng l¡ 5 ph· n vn so vèi tràng lõìng xi m¯ng. D ïng nhiËu hçn bÅ táng sÁ bÙ gi¨m cõéng ½æ. Phò gia n¡y l¡m ta ng n hanh tâc ½æ ½áng kÆt cða xi m¯ng nÅn ph¨ i b â trÏ thi cáng nha nh mèi ½ ¨ m b¨o c h¶t lõìng. X i m¯ng dïng cho châng th¶ m pha cáláphan natri l¡ xi m¯ng p uzála n. C ¶u to hÜa hàc nhõ sau: C 1 9 H 2 9 C OOH + OHNa  C 1 9 H 2 C ONa + OH 2              N húa t h án g S ît C o lo pha n Nat ri Nõ èc C olophan Na tri l¡ loi x¡ phong to bàt lèn v¡ dïng t hÏc h hìp l ¡m t¯ng ph¸ m ch¶t bÅ táng. D ung dÙc h colopha n Natri l¡m t¯ng tÖnh l õu ½æng, ½æ sòt cða bÅ táng t¯ng, théi gian khá quŸ nh l îc træn k¾o d ¡ i. Kho dung dÙch colophan Natri cho v¡o bÅ táng thÖ nhùng ht xi m ¯ ng hît m¡ ng bàt. Ph·n nõèc khuyÆch tŸn v¡o bÙ hn chÆ do ½Ü quŸ t rÖ nh hÝa tan v¡ tŸ c dòng k¾o d¡i hçn. B Å táng cÜ colophan N atri chàn tý lÎ tât l¡m t¯ng tÏnh châng t h¶ m ca o v Ö bàt c á lºp l¡m c h°c ½´c ph· n bÅ táng c Ýn li. T hiÆt kÆ mŸ c bÅ táng : 29
X R 2 8 = K R  (   - 0 ,5 ) ( 1 - 0 ,04 A ) N A l ¡ lõìng ngº m hçi R  l ¡ mŸc xi m¯ ng * A luminat Nat ri : B iÎn phŸ p n¡ y ½¬ ½õìc dïng trong nhiËu cáng trÖnh t hðy lìi nhõ t r m bçm Thòy Phõçng, H ¡ næi n¯m 1960. N guyÅn liÎu ½Ì l¡m Aluminat Natri l¡ ph¿n nhám v¡ sît kþ thuº t. C Ÿ ch chÆ t o : n¶u ph¿n lÅn 40 - 5 0 0 C, cho sît kþ thuºt v¡o, ½õìc c h¶t k Æ t tða. L àc, x¶y khá ê nhiÎt ½æ 100 - 1 05 0 C ta cÜ Al(OH) 3 t ý t ràng cao. L i cho Al(O H) 3 t Ÿ c dòng vèi OHNa l·n nùa sÁ t hu ½õìc NaAlO 2 . C ·n làc ½Ì c Ü Na AlO 2 t inh khiÆt. L iË u lõìng sø dòng : Lõìng Aluminat Natri¡ la 3 - 5% tràng lõìng x i m¯ng. V ùa Alumina t Natri ½¬ ½õìc sø dòng ê c áng trÖnh G ang th¾p ThÏa n guyÅn. Ti c áng trÖnh n¡ y sø dòng cŸc loi vùa:  V ùa ½áng cöng trong 6 phît: X i m¯ng Poocl¯ng 400 dïng 1kg thÖ A l uminat Natri 0 ,200 kg N õèc sch 0 ,220 kg  V ùa ½áng cöng trong 5 phît: X i m¯ng Poocl¯ng 400 dïng 1kg thÖ A l uminat Natri 0 ,260 kg N õèc sch 0 ,160 k g  V ùa ½áng cöng trong 7 phît X i m¯ng Poocl¯ng 400 dïng 1kg thÖ 30
Al uminat Natri 0 ,160 kg N õèc sch 0 ,260 kg D o vùa cÜ Aluminat Natri l¡m cho ½áng cöng nhanh lÅ n nÅn ch× c hÆ t ræn t÷ng mÀ nhÞ, dïng xong li træn kÀ o bÙ ½áng cöng phÏ phm. K hi dïng v ùa n¡ y ½Ì bÏ t lå rÝ th¶m kháng dïng cŸt. N Æu dïng t rŸ t m´t tõéng dïng thÅm cŸ t. CŸ t træn trõèc vèi xi m¯ng. Khi c ho n õèc thÖ c ho ½ãng théi Aluminat Natri . C áng trÖnh nh¡ mŸy thðy ½iÎn B¡n thch (Thanh hÜa), trm bçm T hðy phõçng (nam NghÎ an) cñng dïng A lumina t N atri træn trong bÅ t áng ho´c vùa th¶ y kÆt qu¨ tât. K Æt qu¨ thÏ nghiÎm trÅn hai cáng trÖnh n¡y cho biÌu ½ã ê hÖnh 1 4. p lú c th¶ m 10 8 7 5 2 1 /10 1/8 1/6 1 /4 A lum i na t H Önh 14: Tõçng quan giùa Ÿ p lúc th¶m v¡ N õ èc l õìng Aluminat Na tri A lumina t N atri t hÌ hiÎ n qua tý sâ        N õèc * V ùa dïng loi phò gia gâc thðy tinh lÞng: T héi kü nõèc ta xµy dúng nhiËu cáng trÖnh t he o thiÆt kÆ cða T rung quâc v¡ cÜ sú tham gia hìp tŸ c cða c huyÅn gia Trung quâc hay d ïng cŸ c loi vùa thÅm phò gia loi n¡y. Theo t¡i liÎu cða PhÜ Ch¶n H ¨i trong cuân “ CŸ ch châng nõèc tât nh¶t “ gài l¡ c h¶ t phÝng nõèc h ån hìp. 31
C hÆ to ch¶t phÝng nõèc hå n hìp: N guyÅn liÎu : S unfat ½ãng 5 nõèc C u SO 4 5 H 2 O 1 p h·n S unfat s°t F e SO 4 1 p h·n B i cromat Ka li K 2 Cr2 O7 1 p h·n P h¿n c hua K A l(SO 4 ) 2 1 2H 2 O 1 p h·n T hðy tinh nõèc N a2 Si O3 4 00 ph· n N õèc l¬ s ch 6 0 ph·n C áng nghÎ ½iËu chÆ: C ho nõèc l¬ v¡o nãi ½un s ái 100 0 C. BÞ l ·n lõìt Cu SO 4 5 H 2 O, F e S O 4 , K 2 C r 2 O 7 v ¡o nãi l·n lõìt. BÞ t÷ng ch¶t khu¶y cho tan ½Ëu. Ch¶ t n à tan hÆt mèi cho ch¶t kia. Khi tan rãi , c ho t iÆp ph¿n chua gi ¬ nhÞ v¡ t iÆp tòc khu¶y cho tan hÆ t. Chî û nhiÎt ½æ v¹n ph¨i l¡ 100 0 C. Khi ½õìc c h¶ t lÞng ½ãng nh¶t thÖ b°c nãi khÞi bÆp ½Ì nguæi d·n. D ïng nhiÎt kÆ k iÌ m tra, khi nhiÎt ½æ h cÝn 55 0 C thÖ c ho dung dÙch n¡y v¡o t hðy tinh l Þng. V ÷a c ho v÷a khu¶y luán tay b±ng ½ña thðy tinh. TiÆp tòc khu¶y t rong théi gian kho¨ng 30 phît. Khi khu¶y ph¨i ph¨ i t h¶y c ¨m giŸ c n hÂ tay, kháng cÜ gìn. NÆu khu¶y lµu m¡ cÝn gìn tay c höng tÞ hån h ìp bÙ kÆt tða, ph¨ i bÞ kháng dïng ½õìc. YÅu c ·u r¶t nghiÅm ng´t l¡ h ån hìp kháng ½õìc kÆt tða. C Ü hiÎn tõìng kÆt tða l¡ nguyÅn liÎu k háng tinh khiÆt. C ·n kiÌm tra c h¶t lõìng n guyÅn liÎu. C Ü thÌ c hàn loi tý lÎ phâi liÎu khŸ c: S unfat ½ãng 5 nõèc C u SO 4 5 H 2 O 4 p h·n S unfat s°t F e SO 4 2 p h·n B i cromat Ka li K 2 Cr2 O7 4 p h·n P h¿n c hua K A l(SO 4 ) 2 1 2H 2 O 4 p h·n T hðy tinh nõèc N a2 Si O3 8 00 ph· n N õèc l¬ s ch 1 20 ph· n C hîng tái ½¬ t rÖnh b¡y viÎ c sø dòng gi¶y d·u dŸn b±ng vùa nÜng ê n h¡ mŸy dÎt 8 - 3 H¡ næi cÜ nhùng sú c â. CŸ c chuyÅ n gia Trung quâc x µ y dúng nh¡ mŸ y n¡y ½¬ dïng nhùng c áng thöc cða PhÜ Ch¶n H¨i l¡m c h¶t ng¯n nõèc ½Ì chùa nhùng hõ hÞng th¶m ê cáng trÖnh. C hîng tái ghi c h¾p ½õìc mæt liËu lõìng ½¬ dïng cho nh¡ mŸ y dÎt 8 - 3 n¡y: 32
S unfat ½ãng 5 nõèc C u SO 4 5 H 2 O 0 ,50 kg S unfat s°t F e SO 4 1 kg B i cromat Ka li K 2 Cr2 O7 1 kg T hðy tinh nõèc N a2 Si O3 2 00 kg N õèc l¬ s ch 3 0 lÏt ‡ un nõèc cho sái 100 0 C cho l·n lõìt sunfat ½ãng, s unfat s° t, b ic romat ka li khu¶y tan t÷ng ch¶t mèi cho ch¶t sau. Khi tan hÆt b° c k hÞi bÆp, ½Ì nguæi ½Æ n 50 0 C thÖ rÜt dung dÙch n¡y v¡ o thðy tinh lÞng k hu¶y trong nøa gié. NÆ u kháng bÙ kÆt tða thÖ dïng pha v¡ o vùa ½Ì bÙt t h¶ m. T a nhº n x¾t th¶ y trong phâi li Îu n¡y v° ng m´ t ch¶ t ph¿n chua. N hùng kinh nghiÎm thúc tiÍn b¨n thµn c hîng tái ½¬ rît ra ½õìc t rong quŸ trÖnh thúc tiÍn:  C Ü thÌ nhºn biÆ t nguyÅn liÎu: sunfat ½ãng m¡u xanh nht, Ÿ nh trong s uât m¡u xa nh. Sunfat s°t m¡u v¡ng ½¶t, bic romat kali m¡u ½Þ.  T h ðy tinh lÞng yÅu c· u ½ºm ½´ c c Ü d = 1, 4.  Y Åu c ·u cða hån hìp ch¶t phÝng nõèc ph¨ i ½t 1,55 ½æ Baum¾. ‡Ü l¡ y Åu c ·u, thúc tÆ chîng tái theo dßi nhiËu mÀ ch× ½t 1,52 ½Æn 1,54 ½ æ Baum¾. Th¶ p hçn 1,5 kháng nÅ n sø dòng. * ** C h¶ t phÝng nõèc dïng t rong cá ng thöc c ða PhÜ Ch¶n H¨i cÝn cÜ n hùng biÆ n ½äi vË th¡nh ph· n v¡ phâi liÎu, gi a gi¨m chît Ït. Nhõng g âc v¹n ph¨i l¡ thðy tinh lÞng. thðy t inh lÞng b°t buæc ph¨i cÜ m´t t rong t¶t c¨ cŸ c gi¨i phŸp phâi l iÎu m¡ nÜ cÝn c ·n dïng sâ lõìng lèn. ‡ Ì dÍ trÖnh b¡y c Ÿ c d ng phâi liÎu chîng ta ½´t tÅn: S unfat ½ãng 5 nõèc l¡ ch¶ t sâ 1 K ali Bicromat l¡ ch¶ t sâ 2 S unfat s°t 2 l¡ ch¶ t sâ 3 P h¿n chua Sunfat k¾p Ka li nhám l¡ ch¶ t sâ 4 P h¿n crám Sunfat k¾p Kali nhám l¡ ch¶ t sâ 5 33
T hðy tinh lÞng l ¡ ch¶ t s â 6 N õèc sch l ¡ ch¶ t sâ 7 b ¨n th ¡n h ph ·n cŸc ch¶t phÝng n õèc th eo p hÜ ch ¶n h¨ i H ìp ch¶t T ý lÎ M ¡ u hìp ch¶t L oi 1: 1 1   2 1  3 1 M ¡u ½Þ gò  4 1  5 1  6 4 00  7 60 L oi 2:  5 1 ,25  2 1 ,25 M ¡u xanh nht  4 1 ,25  1 1 ,25  6 4 00  7 60 L oi 3:  1 2  2 2 M ¡u ½Þ gò  3 1  6 4 00  7 60 34
Loi 4:  5 1 ,66  M ¡u xanh nht 2 1 ,66   4 1 ,66 6 4 00  7 60  L oi 5:  5 1 ,66 M ¡u xanh nh t  2 1 ,66  1 1 ,66  6 4 00 7 60  L oi 6:  1 1 ,66 M ¡u ½Þ gò  3 1 ,66  4 1 ,66  6 4 00 7 60 C h¶ t phÝng nõèc chÆ to xong, cho v¡o bÖ nh s¡nh ho´c thðy tinh d ïng d·n. M iÎng bÖnh c· n nît ch´t khi rÜt xong. M Üng âng khÜi cáng trÖ nh ½îc th¾p khu Gang th¾p ThŸ i nguyÅn t rŸ t 3 lèp vùa phÝng th¶m nhõ sau: L èp 1 : X i m¯ng P oocl¯ng 400 1 kg C h¶ t phÝng nõèc 0 ,01 kg N õèc 0 ,52 lÏt L èp 2: X i m¯ng P oocl¯ng 400 1 ,5 kg CŸt 4 ,0 kg C h¶ t phÝng nõèc 0 ,01 kg N õèc 1 ,20 lÏt L èp 3: X i m¯ng P oocl¯ng 400 1 ,50 kg C h¶ t phÝng nõèc 0 ,01 kg N õèc 0 ,8 kg 35