Chủ nghĩa bảo thủ
Chủ nghĩa bảo thủ (tiếng Pháp: conservatisme, tiếng Anh:conservatism, gốc
từ tiếng Latinh conservo — giữ gìn) là các luận thuyết triết học chính trị ủng
hộ truyền thống và sự thay đổi từ từ, trong đó truyền thống là các niềm tin
hoặc tập quán tôn giáo, văn hóa hoặc dân tộc. Do các nền văn hóa khác nhau
có các giá trị khác nhau, những người theo chủ nghĩa bảo thủ tại các văn hóa
khác nhau có các mục tiêu không giống nhau. Một số người tìm cách bảo tồn
trạng thái hiện tại (status quo) hoặc tìm cách cải tạo xã hội một cách từ từ,
trong khi những người khác muốn quay lại với các giá trị trong quá khứ.
Nguồn gốc của chủ nghĩa bảo thủ bắt nguồn tự sự chống đối lại chủ nghĩa tự
do (khi đó họ xem là cực đoan), được phát triển thành hai xu hướng. Xu
hướng ở Pháp muốn quay lại thời kỳ trước cách mạng Pháp, và hay được
xem là phản động - phản lại một sự chuyển động tất yếu- xu hướng này về
sau lụi tàn. Xu hướng ở Anh có tính ôn hòa hơn, và sau là nền tảng của chủ
nghĩa bảo thủ hiện đại. Sự phát triển của chủ nghĩa bảo thủ là một nguyên
nhân ra đời các nhà nước quân chủ lập hiến ở nhiều nước, nơi tồn tại một chế
độ quân chủ hình thức với một nền dân chủ. Những người bảo thủ thường coi
trọng sự đoàn kết dân tộc và hay khêu gợi lòng yêu nước, cũng như các giá trị
văn hóa dân tộc. Họ tin tưởng vào một chính quyền của những người có tài
sản và trí thức, và mở rộng các quyền dân chủ trên cơ sở bảo đảm trật tự xã
hội và tiệm tiến.
Những người theo chủ nghĩa bảo thủ ủng hộ cho tư hữu và chủ nghĩa tư bản.
Ngày nay, chủ nghĩa bảo thủ được coi là thuộc cánh hữu. Chủ nghĩa bảo thủ
có nhiều sự phân hóa thành các trường phái khác nhau, và do các quốc gia có
hoàn cảnh khác nhau nên những người bảo thủ các nước khác nhau về đường
lối.
Đảng bảo thủ
Các đảng chính trị bảo thủ:
Úc: Đảng Tự do Úc, Đảng Dân tộc Úc
Áo: Đảng Nhân dân Áo
Bangladesh: Đảng Dân tộc Bangladesh
Canada: Đảng Bảo thủ Canada
Colombia: Đảng Bảo thủ Colombia
Costa Rica: Đảng Thống nhất Thiên chúa giáo Xã hội
Croatia: Liên minh Dân chủ Croatia
Đan Mạch: Đảng Nhân dân Bảo thủ
Ý: Đảng Ngôi nhà Tự do
Mexico: Đảng Hành động Dân tộc