Ch ng 2 : V t li u d ng c c tươ
77. Yêu c u chung c a v t li u d ng c c t?
Tr l i :
V t li u d ng c c t c n th a mãn các yêu c u chung v :
- Đ c ng: Thông th ng v t li u dung trong c khí là v t li u đen(thép,gang),có đ ươ ơ
c ng trung bình là HB<240.Do đó đ c t đ c chúng thì v t li u d ng c c t ph i có ượ
đ c ng làm vi c t 59 t i 61 HRC
- Đ b n c h c:D ng c c t làm vi c trong đi u ki n r t kh c nghi t : T i tr ng ơ
l n,không n đ nh; ma sát l n và nhi t đ cao.Do đó v t li u d ng c c t c n có đôn
b n c h c cao bao g m: - Đ b n nén ơ
- Đ b n tr t ượ
- Đ b n kéo
- Đ đàn h i
- Đ d o
- Đ b n nóng: vùng c t,n i ti p xúc gi a d ng c c t và phôi có nhi t đ r t cao, ơ ế
v t li u d ng c c t có th thay đ i c u trúc c a nó do chuy n bi n pha.Do đó v t ế
li u d ng c c t ph i có s c b n nóng cao.
- Tính ch u mài mòn:Khi làm vi c,d ng c ch u nhi u ti p xúc v i phoi,chi ti t gia ế ế
công..và d i tác d ng c a nhi t d gây các hi n t ng mòn(ch y dính, bám dính…)ướ ượ
nh h nt t i đi u ki n làm vi c bình th ng c a d ng c . ươ ườ
- Tính rèn đ c:Là kh năng v t li u có th qua các nguyên công rèn,lăn, ép… đ t oượ
hình.
- Ngoài ra v t li u d ng c c t còn ph i đáp ng đ c yêu c u v tính công ngh ư ượ
tính kinh tế
78.Y u t nào có nh h ng m nh nh t đ n vi c tăng năng su t gia công b ng c t?ế ưở ế
Tr l i :
Y u t nh h ng m nh nh t đ n vi c tăng năng su t gia công b ng c t là v tế ưở ế
li u d ng c c t.
79.Đ c tính nào c a v t li u d ng c c t có nh h ng m nh nh t đ n vi c tăng ưở ế
năng su t gia công?
Tr l i :
Đ c tính c a v t li u d ng c c t có nh h ng m nh nh t đ n vi c tăng năng su t ưở ế
gia công là đ c ng c a v t li u d ng c c t
80.Đ c ng c a v t li u d ng c c t?
Tr l i :
Đ c ng c a v t li u d ng c c t: Thông th ng v t li u dung trong c khí là v t ươ ơ
li u đen(thép,gang),có đ c ng trung bình là HB<240.Do đó đ c t đ c chúng thì v t ượ
li u d ng c c t ph i có đ c ng làm vi c t 59 t i 61 HRC.Giá tr c a đ c ng có ư
th đ ccair thi n b ng các ph ng pháp x lý nhi t(tôi,ram…). ượ ươ
81.Đ b n nhi t c a v t li u c ng c c t đ c xác đ nh b ng cách nào? ượ
Tr l i :
Đ b n nhi t c a v t li u c ng c c t đ c xác đ nh b ng cách th kh năng làm ượ
vi c d ng c c t đi u ki n nhiet đ g n v i nhi t đ làm vi c c a dung cu c t
(700-800oC) xem v t li u d ng c c t còn gi đ c c tính nh ban đ u hay không. ượ ơ ư
82. M i quan h gi a đ c ng và đ b n nhi t v t li u d ng c c t?
Tr l i :
M i quan h gi a đ c ng và đ b n nhi t v t li u d ng c c t: đ b n nhi t có nh
h n l n t i đ c ng v t li u: trong quá trình làm vi c, nhi t đ r t cao làm v t li uưở
b nóng ch y và thay đ i c u trúc do bi n đ i pha làm gi m đ c ng v t li u.đ b n ế
nhi t có nh h n quan tr ng t i đ c ng.M t khác v t li u có đ c ng cao thì ưở
th ng có đ b n nhi t cao.ươ
83.M i quan h gi a đ c ng và đ b n mòn c a v t li u d ng c c t?
Tr l i :
nhi t đ th ng,v t li u càng c ng thì càng ch u nhi u mài mòn c h c.Trong ườ ơ
nhi t đ làm vi c c a d ng c c t,thì hi n t ng mòn không còn ch y u là mòn c ươ ế ơ
h c n a mà thay vào đó là hi n t ng mòn do ch y dính, bám dính gi a v t li u gia ươ
công và v t li u d ng c c t,đ c ng càng gi m thì càng mòn kh c li t => quan h
gi a đ c ng và đ b n mòn: có quan h tr c ti p v i nhau. ế
84.M i quan h gi a đ cúng và đ c ng nóng v t li u d ng c c t?
Tr l i :
Đ c ng và đ c ng nóng là hai giá tr đ c ng c a v t li u.Đ c ng trong đi u ki n
bình th ng và đ c ng trong đi u ki n ch u nhi t đ cao.Đ c ng trong đi u ki nườ
bình th ng chính là đ c ng v t li u sau x lý nhi t.Đ c ng nóng là đ c ng trongườ ư
khi v t li u d ng c đang làm vi c.Đ c ng nóng th ng nh h n đ c ng ườ ơ
85.M i quan h gi a đ b n u n và đ cúng v t li u d ng c c t?
Tr l i :
V t li u có đ c ng càng cao thì đ b n u n càng kém
86.M i quan h gi a đ b n nén và đ c ng v t li u d ng c c t?
Tr l i :
V t li u có đ c ng càng cao thì kh năng ch u nén càng cao
87.Tính công ngh c a v t li u d ng c c t là gì?
Tr l i :
Là kh năng d ch t o c a v t li u d ng c c t, nghĩa là d rèn,cán, tôi,th m tôi, ế
tính hàn… và t o hình b ng gia công c t g t.
88.Tính năng c t c a v t li u d ng c c t g m nh ng y u t c b n nào? ế ơ
Tr l i :
Tính năng c t c a v t li u d ng c c t g m nh ng y u t c b n: ế ơ
c ng làm vi c
-T c đ c t
b n mòn
b n c h c ơ
b n nhiêt
89.Thép d ng c g m bao nhiêu nhóm?
Tr l i :
Thép d ng c g m 2 nhóm là : thép các bon d ng c và thép h p kim d ng c .
90.Thép các bon d ng c đ c s d ng đ ch t o lo i d ng c gì? ượ ế
Tr l i :
Thép cacbon d ng c dùng đ ch t o các lo i d ng c nh đ c ,giũa, c a,d ng c ế ư ư
đo… ho c d ng c c t v t li u m m t c đ th p.
91.Thép h p kim d ng c đ c s d ng đ ch t o lo i d ng c gì? ượ ế
Tr l i :
Thép h p kim d ng c dùng đ ch t o các d ng c c t các v t li u m m nh thép ế ư
cacbon d ng c nh ng t c đ c t cao h n ( khoang 20% so v i thép cacbon d ng ư ơ
c ), ho c là dùng làm khuôn.
92.Ph m vi s d ng c a thép gió?
Tr l i :Dung đ ch t o các lo i d ng c c t nói chung, nh t là các lo i d ng c c t ế
có profil ph c t p.
93.Đ ch t o d ng c c t có l i c t ph c t p, v t li u d ng c c t nào là phù h p ế ưỡ
nh t?
Tr l i :
Đ ch t o d ng c c t có l i c t ph c t p, v t li u d ng c c t phù h p nh t là ế ưỡ
thép gió.
94.Đ ch t o d ng c c t ch u t i tr ng va đ p, lo i v t li u d ng c c t nào là phù ế
h p nh t?
Tr l i :
Đ ch t o d ng c c t ch u t i tr ng va đ p, lo i v t li u d ng c c t phù h p nh t ế
là h p kim các bít
95.Lo i v t li u d ng c c t nào có kh năng làm vi c v n t c c t cao nh t?
Tr l i :
Lo i v t li u d ng c c t có kh năng làm vi c v n t c c t cao nh t là h p kim các
bít
96.Lo i v t li u d ng c c t nào có đ c ng t vi cao nh t? ế
Tr l i :
Lo i v t li u d ng c c t có đ c ng t vi cao nh t là v t li u t ng h p nhân t o đ c ế
bi t là kim c ng nhân t o( cao h n kim c ng t nhiên t 5-6 l n) ươ ơ ươ
97.Loa v t li u d ng c c t nào có đ b n nhi t cao nh t?
Tr l i :
Loa v t li u d ng c c t có đ b n nhi t cao nh t là Nitrit Bo l p ph ng (v t li u ươ
nhân t o) ch u nhiêt t i 2000oC
98.Lo i v t li u d ng c c t nào có đ d n nhi t cao nh t?
Tr l i :
Lo i v t li u d ng c c t có đ d n nhi t cao nh t là kim c ng nhân t o ươ
99.Lo i v t li u d ng c c t nào có đ d n nhi t th p nh t?
Tr l i :
Lo i v t li u d ng c c t có đ d n nhi t th p nh t là v t li u s ( cách đi n)
100.X p lo i v t li u d ng c c t theo th t đ c ng t vi tăng d n?ế ế
Tr l i :
X p lo i v t li u d ng c c t theo th t đ c ng t vi tăng d n:ế ế
Thép C d ng c , thép h p kim d ng c ,thép gió, h p kim coban= hop kim cac bit, v t
li u g m s ,Ntrit Bo l p ph ng, kim c ng nhân t o ươ ươ
101.X p lo i v t li u d ng c c t theo th t đ b n u n tăng d n?ế
Tr l i :
X p lo i v t li u d ng c c t theo th t đ b n u n tăng d n:ế
Kim c ng nhân t o,nitrit Bo l p ph ng,h p kim c ng( h p kim cac bit và coban),v tươ ươ
li u g m s ,thép gió,thép cacbon,thép h p kim d ng c
102.X p lo i v t li u d ng c c t theo th t đ b n nén tăng d n?ế
Tr l i :
X p lo i v t li u d ng c c t theo th t đ b n nén tăng d n:ế
Thép C d ng c , thép h p kim d ng c ,thép gió, h p kim coban= hop kim cac bit, v t
li u g m s ,Ntrit Bo l p ph ng, kim c ng nhân t o ươ ươ
103.X p lo i v t li u d ng c c t theo th t đ b n nhi t tăng d n?ế
Tr l i :
X p lo i v t li u d ng c c t theo th t đ b n nhi t tăng d n:ế
Thép C d ng c , thép h p kim d ng c .thép gió,kim c ng nhân t o,h p kim cacbit và ươ
coban,v t li u g m s , nitrit Bo l p ph ng ươ
104.X p lo i v t li u d ng c c t theo th t đ d n nhi t tăng d n?ế
Tr l i : X p lo i v t li u d ng c c t theo th t đ d n nhi t tăng d n ế
V t li u g m s ,kim c ng nhân t o,nitrit bo l p ph ng,h p kim coban cacbit,thép ươ ươ
gió, thép h p kim d ng c ,thép C d ng c
105.Có bao nhiêu nhóm v t li u d ng c c t mà anh(ch ) bi t? ế
Tr l i : Có 10 nhóm v t li u d ng c c t:
-Thép C d ng c
-Thép h p kim d ng c
-H p kim co ban
-nhóm cacbit
-D ng c ph
-G m oxit nhôm
-Nitrit bo l p ph ng ươ
-G m silicon-ntride
-Kim c ngươ
-V t li u s i có c t
106.Thép gió có ph i thu c nhóm thép d ng c hay nhóm thép h p kim d ng c
không?
Tr l i :
Thép gió là thép các bon d ng c nh ng có hàm l ng cacbon cao h n và đ tăng kh ư ượ ơ
năng c t g t ng i ta cho thêm 1 l ng Vomfram đáng k và 1 s hàm l ng nh các ườ ượ ượ
nguyên t crom,vanadi,coban do dó thép gió thu c nhóm thép d ng c
107.Đ c t kim lo i màu, v t li u d ng c c t nào là thích h p nh t?
Tr l i : Đ c t kim lo i màu, v t li u d ng c c t thích h p nh t là thép cacbon
d ng c hay thép h p kim d ng c vì kim lo i mau có đ c ng th p
108.Đ c t gang xám v i chi u sâu c t l n, lo i v t li u d ng c c t nào là thích h p
nh t?
Tr l i :
Đ c t gang xám v i chi u sâu c t l n, lo i v t li u d ng c c t thích h p nh t là
h p kim cacbit
109.Đ c t thép ch a tôi v i chi u sâu c t bé,lo i v t li u d ng c c t nào là phù h p ư
nh t?
Tr l i :
Đ c t thép ch a tôi v i chi u sâu c t bé,lo i v t li u d ng c c t phù h p nh t là ư
thép cacbon d ng c
110.Lo i v t li u d ng c c t nào có đ b n nhi t th p nh t?
Tr l i :
Lo i v t li u d ng c c t có đ b n nhi t th p nh t là thép C d ng c
111.Lo i v t li u nào th ng đ c dùng làm ch t dính k t cho m nh dao h p kim ườ ượ ế
c ng?
Tr l i :
Lo i v t li u th ng đ c dùng làm ch t dính k t cho m nh dao h p kim c ng là thép ườ ượ ế
C
112.Lo i v t li u d ng c c t nào có kh năng làm vi c v n t c c t cao nh t?
Tr l i :
Lo i v t li u d ng c c t có kh năng làm vi c v n t c c t cao nh t là h p kim cac
bit
113.Thành ph n hóa h c ch y u c a v t li u s gì? ế