zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp: Thực trạng và một số giải pháp giải quyết việc làm cho lao động nông thôn trên địa bàn xã Suối Ngô, huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh

Chia sẻ: Nguyễn Ngoc Tuấn | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:62

Báo xấu

104
lượt xem 26
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là đánh giá thực trạng lao động việc làm và sử dụng lao động nông thôn, phát hiện các vấn đề Kinh tế Xã hội nảy sinh. Từ đó, đề xuất một số giải pháp chủ yếu để giải quyết việc làm, sử dụng lao động một cách đầy đủ và hợp lý.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chuyên đề thực tập tốt nghiệp: Thực trạng và một số giải pháp giải quyết việc làm cho lao động nông thôn trên địa bàn xã Suối Ngô, huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Lao động và việc làm luôn là một vấn đề mang tính chất Xã hội quan trọng, là nhiệm vụ cấp bách trong sự nghiệp phát triển kinh tế của mỗi quốc gia, là vấn đề bức xúc không chỉ riêng mỗi quốc gia mà nó là vấn đề nóng bỏng mang tính chất toàn cầu, là mối quan tâm lớn của nhân loại. Đối với những nước đang phát triển như Việt Nam, với dân số đông, cơ cấu trẻ thì vấn đề giải quyết việc làm là một trong những vấn đề đang rất được quan tâm. Để có thể phát triển nền kinh tế đất nước theo hướng Công nghiệp hóa – hiện đại hóa trước hết chúng ta cần phải có những giải pháp tạo việc làm mới để giải quyết việc làm cho lao động dư thừa, nâng cao thu nhập cho người dân. Đây được coi là giải pháp quan trọng và hiệu quả hiện nay. Việt Nam là nước đi lên từ nền sản xuất Nông nghiệp, đất nước trong thời gian dài phải chịu hậu quả chiến tranh. Đến nay nền kinh tế đang từng bước phát triển với dân số gần 86 triệu người. Chính vì vậy việc giải quyết việc làm cho người lao động là vấn đề cần thiết không chỉ quan trọng đối với Việt Nam nói chung và giải quyết việc làm của xã Suối Ngô, huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh nói riêng. Nông thôn là nơi dân số chiếm tỷ lệ cao và tập trung nhiều lao động nên tình trạng dư thừa lao động, thiếu việc làm thường xuyên xảy ra. Đây là khó khăn, trở ngại lớn cho quá trình Công nghiệp hóa – hiện đại hóa Đất nước; là lực cản chính trong công tác xóa đói, giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống, phát triển giáo dục, nâng cao dân trí; là nguyên nhân sâu xa phát sinh các tiêu cực, tệ nạn Xã hội. Thực tế của nhiều nước trên thế giới cho rằng khi đã giải quyết được việc làm cho người lao động thì không những tạo ra sự phát triển ổn định cho nền kinh tế mà đời sống của người lao động ngày càng được nâng cao về mọi mặt, từ đó làm giảm áp lực tiêu cực cho Xã hội. Để có thể cải thiện tình trạng thất nghiệp ở khu vực nông thôn, nâng cao mức sống và thu 1
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn nhập, rút ngắn dần khoảng cách giữa nông thôn và thành thị thì chúng ta cần phải có những biện pháp tạo việc làm, thu hút lao động nông nghiệp, giảm dần tình trạng thất nghiệp ở khu vực này, nâng cao dần chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của quá trình Công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước. Đây là vấn đề được Đảng và Nhà nước ta hết sức quan tâm. Tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng cộng sản Việt Nam đã khẳng định: “Giải quyết việc làm là yếu tố quyết định để phát huy yếu tố con người, ổn định và phát triển kinh tế, làm lành mạnh Xã hội, đáp ứng được nguyện vọng chính đáng và yêu cầu bức xúc của Nhân dân.” Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã đề ra nhiều chủ trương, chính sách và giải quyết việc làm cho người lao động với định hướng phát triển nền kinh tế theo định hướng Công nghiệp hóa – hiện đại hóa đã tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới cho người lao động. Mặc dù vậy, vấn đề giải quyết việc làm cho người lao động đang cần sự quan tâm giải quyết của toàn Xã hội. Ở Việt Nam, thực tế dân số tập trung ở khu vực nông thôn chiếm tỷ lệ tương đối cao (gần 80% tổng dân số). Trong khi đó, thực trạng đất Nông nghiệp có xu hướng giảm xuống do quá trình chuyển đổi từ đất Nông nghiệp sang đất ở, quy hoạch các Công nghiệp và gia tăng dân số… Đi đôi với vấn đề này là sự tăng nhanh dân số ở khu vực nông thôn, hàng năm số lao động bổ sung không ngừng tăng lên vì sản xuất Nông nghiệp là chủ yếu, tính mùa vụ trong sản xuất tạo ra nhiều thời gian nông nhàn với người lao động nên xảy ra nhiều tiêu cực, tệ nạn trong Xã hội. Suối Ngô nằm hướng Đông Bắc huyện Tân Châu, là Xã có vùng sâu có đường biên giới dài 12km, giáp 2 xã Chôm và xã Karavien của nước bạn Campuchia. Kinh tế chủ yếu là nông nghiệp, kinh tế của Xã đang phát triển mức tăng trưởng khá, GDP năm 2008 đến năm 2010 tăng bình quân đạt từ 25,71%, thu nhập bình quân đầu người đạt khoảng 12000000 triệu đồng/ người/ năm. 2
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn Chính vì vậy, giải quyết việc làm cho người lao động không chỉ là yêu cầu riêng của khu vực nông thôn mà là bức xúc chung của toàn Xã hội. Để thấy được tình trạng lao động và việc làm ở khu vực nông thôn nhằm đưa ra những giải pháp tạo việc làm giải quyết vấn đề thất nghiệp ở khu vực này tôi chọn đề tài: “Thực trạng và một số giải pháp giải quyết việc làm cho lao động nông thôn trên địa bàn xã Suối Ngô, huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh” để làm rõ vấn đề này. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục tiêu nghiên cứu 2.1.1. Mục tiêu chung Đánh giá thực trạng lao động việc làm và sử dụng lao động nông thôn, phát hiện các vấn đề Kinh tế Xã hội nảy sinh. Từ đó, đề xuất một số giải pháp chủ yếu để giải quyết việc làm, sử dụng lao động một cách đầy đủ và hợp lý. 2.1.2. Mục tiêu cụ thể  Hệ thống cơ sở lý luận và thực tiễn về lao động việc làm, sử dụng lao động Nông nghiệp làm cơ sở khoa học cho các nghiên cứu của đề tài.  Đánh giá thực trạng lao động, việc làm, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn tại địa bàn nghiên cứu, làm rõ kết quả đạt được động thời nhận định đúng những tồn tại và khó khăn hiện nay.  Đưa ra một số giải pháp nhằm giải quyết việc làm cho người lao động nông thôn và tăng thu nhập cho người lao động trên địa bàn Xã trong thời gian tới. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu  Chỉ rõ cơ sở lý luận chung của đề tài.  Thực trạng việc làm của lao động nông thôn.  Giải pháp, phương hướng giải quyết việc làm cho lao động nông thôn. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu 3
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn  Thực trạng về lao động nông thôn trong Xã.  Các giải pháp tạo việc làm cho lao động nông thôn trên địa bàn. 3.2. Phạm vi nghiên cứu 3.2.1. Phạm vi không gian Nghiên cứu trên địa bàn xã Suối Ngô, huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh. 3.2.2. Phạm vi thời gian Với thời gian thực tập từ ngày 14/3 đến ngày 20/5 và trong phạm vi khuôn khổ một báo cáo thực tập tôi chỉ đề cập đến vấn đề thực trạng lao động việc làm cho lao động nông thôn trong phạm vi năm 2010 và một số giải pháp giải quyết việc làm trong những năm tới. 3.2.3. Phạm vi nội dung  Thực trạng lao động việc làm nông thôn.  Một số giải pháp, kiến nghị và đề xuất nhằm giải quyết việc làm cho lao động nông thôn. 4. Phương pháp nghiên cứu Trên cơ sở những kiến thức đã học tại trường về lĩnh vực lao động và việc làm cùng với việc nghiên cứu, tìm hiểu sách báo, tạp chí, qua các phương tiện thông tin đại chúng. Trong quá trình nghiên cứu đề tài tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu khác nhau như phương pháp thống kê, so sánh, phân tích tổng hợp… để làm rõ các nội dung của đề tài. 4
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn PHẦN NỘI DUNG Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ LAO ĐỘNG VÀ VIỆC LÀM 1. Cơ sở lý luận liên quan đến vấn đề lao động và nguồn nhân lực nông thôn 1.1.Khái niệm về lao động Để nhận biết thế nào là lao động có nhiều quan điểm khác nhau về vấn đề này: Theo Mác: “Lao động là một hoạt động có mục đích của con người để tạo ra giá trị sử dụng” và “Lao động là sự kết hợp giữa sức lao động của con người và tư liệu lao động để tác động với đối tượng lao động”. Theo William Petty – Nhà Kinh tế học người Anh thì quan niệm về lao động như sau: “Lao động là cha, đất đai là mẹ của cải”. Theo giáo trình tổ chức kinh tế khoa học thì chúng ta có thể hiểu một cách đầy đủ về lao động như sau: “Lao động là hoạt động có mục đích của con người, nhằm thỏa mãn về nhu cầu đời sống của mình là nhu cầu tất yếu để tồn tại và phát triển của loài người”. 5
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn Các nhân tố chủ yếu của quá trình lao động là: Mục đích hoạt động của con người: trong cơ chế thị trường đây chính là thể hiện “cầu của Xã hội đối với một loại sản phẩm”, nó có tác dụng hướng hoạt động lao động của con người vào mục đích cụ thể, bảo đảm lao động là hữu ích và sản phẩm được người tiêu dùng chấp nhận. Đối tượng lao động: là những thứ mà lao động của con người tác động vào nhằm thay đổi hình thái vật chất của nó và tạo ra những sản phẩm mới phù hợp với nhu cầu tiêu dùng của Xã hội. Có nhiều loại đối tượng lao động nhưng tổng hợp lại có thể phân thành 2 nhóm: + Đối tượng lao động có nguồn gốc tự nhiên như đất, nước, than… + Đối tượng do con người chế tạo hoặc sơ chế như sợi, sắt, thép, xi măng, phân bón… Công cụ lao động: là những thứ mà con người dùng để tác động vào đối tượng lao động có thể có sẵn trong tự nhiên và có thể do con người tạo ra. Trong đó chế tạo ra công cụ lao động là đặc điểm nổi bật của con người. Phân loại lao động: tùy thuộc vào tính chất nghiên cứu, lao động Xã hội thường phân loại như lao động giản đơn và lao động phức tạp; lao động cụ thể và lao động trừu tượng; lao động sống và lao động quá khứ. + Lao động giản đơn: là lao động không cần qua đào tạo, huấn luyện chuyên môn; là sự hao phí sức lao động của người không có trình độ chuyên môn. Lao động không thành thạo. Trong điều kiện sản xuất hàng hóa, tất cả các loại lao động đều được quy thành lao động giản đơn. Lao động giản đơn là đơn vị đo lường của các loại lao động phức tạp. + Lao động phức tạp là lao động của người đã qua huấn luyện, đào tạo chuyên môn. + Lao động cụ thể là lao động nhằm mục đích nhất định, lao động để tạo ra giá trị sử dụng. Để tạo ra mỗi loại giá trị sử dụng cần phải có những loại lao 6
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn động nhất định, sự phân biệt các loại lao động căn cứ vào phương pháp lao động, công cụ lao động và kết quả lao động. + Lao động trừu tượng là lao động Xã hội. Tính chất Xã hội biểu hiện ra qua quá trình trao đổi. Trong điều kiện sản xuất hàng hóa dựa trên chế độ tư hữu, mâu thuẫn giữa lao động trừu tượng và lao động cụ thể phản ánh mâu thuẫn giữa lao động tư nhân và lao động Xã hội. + Lao động sống là hoạt động lao động, sự hao phí về thể lực và trí lực có mục đích của con người, là cơ sở cho sự tồn tại và phát triển Xã hội. Lao động sống là điều kiện phát triển toàn diện cá tính con người, sáng tạo ra sản phẩm mới phục vụ nhu cầu của Xã hội. + Lao động quá khứ là lao động thể hiện trong tư liệu sản xuất và vật phẩm tiêu dùng. Trong bất kỳ hoạt động sản xuất nào cũng đều cần có tư liệu lao động và đối tượng lao động tham gia; những thứ đó là kết quả của lao động quá khứ. 1.2. Khái niệm về ngồn nhân lực nông thôn Nguồn nhân lực nông thôn là một bộ phận của nguồn nhân lực quốc gia, bao gồm toàn bộ những người lao động dưới dạng tích cực (lao động đang làm việc trong nền kinh tế quốc dân) và lao động tiềm tàng (có khả năng tham gia lao động nhưng chưa tham gia lao động) thuộc khu vực địa lý bao trùm toàn bộ dân số nông thôn. Phù hợp với phương pháp thống kê lao động hiện hành có thể tiếp cận với khái niệm: Nguồn nhân lực nông thôn gồm những người đủ 15 tuổi trở lên thuộc khu vực nông thôn đang làm việc trong các ngành nông, lâm, ngư nghiệp, diêm nghiệp, công nghiệp, xây dựng, dịch vụ và những người trong độ tuổi lao động có khả năng lao dộng nhưng vì những lý do khác nhau hiện tại chưa tham gia hoạt động kinh tế. Những người trong độ tuổi lao động nông thôn có khả năng lao động nhưng hiện tại chưa tham gia lao động do các nguyên nhân: đang thất 7
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn nghiệp, đang đi học, đang làm nội trợ trong gia đình, không có nhu cầu làm việc, người thuộc tình trạng khác. 1.3. Khái niệm về việc làm Trên cơ sở vận dụng khái niệm việc làm của tổ chức lao động quốc tế (ILO) và nghiên cứu cụ thể điều kiện của Việt Nam thì việc làm được hiểu: “Người có việc làm là người đang làm việc trong lĩnh vực ngành nghề, dạng hoạt động có ích, không bị pháp luật ngăn cấm đem lại thu nhập để nuôi sống bản thân và gia đình đồng thời góp một phần cho Xã hội”. Nói đến việc làm là nói đến vai trò của con người trong sự nghiệp phát triển Kinh tế Xã hội. Để đảm bảo nâng cao chất lượng cuộc sống, người lao động phải thông qua hoạt động sản xuất, chính là người lao động có việc làm. Tuy vậy khái niệm về việc làm lại có sự khác nhau, tùy vào từng thời kỳ, từng giai đoạn phát triển Kinh tế Xã hội. Trước đây trong chế độ quan liêu quan bao cấp, ở nước ta thì việc làm được xem là những hoạt động lao động trong các xí nghiệp quốc doanh, các hợp tác xã và các đơn vị kinh tế tập thể. Tức là người lao động phải nằm trong biên chế Nhà nước thì mới được xem là người có việc làm. Tuy nhiên khi nước ta chuyển đổi cơ chế từ cơ chế quan liêu bao cấp sang cơ chế thị trường có sự định hướng và điều tiết của Nhà nước thì quan niệm việc làm có thay đổi cho phù hợp hơn với cơ chế mới. Ngày nay Nhà nước ta quy định rất rõ về việc làm trong Bộ luật lao động của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1994 quốc hội phê duyệt khẳng định: “Mọi hoạt động tạo ra thu nhập không bị pháp luật ngăn cấm đều được coi là việc làm”. (Điều 13 Bộ luật lao động nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam ). Việc làm là hoạt động tạo ra giá trị, của cải vật chất chỉ thông qua hoạt động sản xuất con người mới có điều kiện đảm bảo và nâng cao chất lượng cuộc sống. “Lao động là nguồn gốc của mọi của cải...lao động là điều kiện cơ 8
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn bản đầu tiên của toàn bộ đời sống loài người. Ta có thể thấy việc làm được thể hiện dưới các dạng sau: Việc làm chính là công việc mà người thực hiện dành nhiều thời gian nhất hoặc có thu nhập cao hơn các công việc khác. Việc làm phụ là công việc mà người lao động dành nhiều thời gian nhất sau công việc chính. Việc làm hợp lý: là công việc mà người thực hiện nhận thấy phù hợp với điều kiện và năng lực của bản thân. Việc làm hiệu quả là công việc mà đem lại hiệu quả cao nhất đối với người lao động. Phân loại việc làm theo mức độ sử dụng thời gian lao động: Việc làm đầy đủ: với kết quả chung nhất là người có việc làm là người đang có hoạt động nghề nghiệp, có thu nhập từ hoạt động đó để nuôi sống bản thân và gia đình mà không bị pháp luật ngăn cấm. Tuy nhiên việc xác định số người có việc làm theo khái niệm trên chưa phản ánh trung thực trình độ sử dụng lao động Xã hội vì không đề cập đến chất lượng của công việc làm. Trên thực tế nhiều người lao động đang có việc làm nhưng làm việc nửa ngày, việc làm có năng suất thấp thu nhập cũng thấp. Đây chính là sự không hợp lý trong khái nệm người có việc làm và cần được bổ sung với ý nghĩa đầy đủ của nó đó là việc làm đầy đủ. Thiếu việc làm: với khái niệm việc làm đầy đủ như trên thì thiếu việc làm là những việc làm không tạo điều kiện cho người lao động tiến hành nó sử dụng hết quỹ thời gian lao động, mang lại thu nhập cho họ thấp dưới mức lương tối thiểu và người tiến hành việc làm không đầy đủ là người thiếu việc làm. Theo tổ chức lao động thế giới ( viết tắt là ILO) thì khái niệm thiếu việc làm được biểu hiện dưới hai dạng sau: 9
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn + Thiếu việc làm vô hình là những người có việc làm đủ thời gian, thậm chí còn quá thời gian quy định nhưng thu nhập thấp do tay nghề, kỹ năng lao động thấp, điều kiện lao động xấu, tổ chức lao động kém, cho năng suất lao động thấp thường có mong muốn tìm công việc khác có mức thu nhập cao hơn. Thước đo của thiếu việc làm vô hình là: Thu nhập thực tế K = x100% Mức lương tối thiểu hiện hành + Thiếu việc làm hữu hình là hiện tượng người lao động làm việc với thời gian ít hơn quỹ thời gian quy định, không đủ việc làm và đang có mong muốn kiếm thêm việc làm và luôn sẵn sàng để làm việc. Thước đo của thiếu việc làm hữu hình là: Số giờ làm việc thực tế K = x 100% Số giờ làm việc theo quy định Viêc làm đầy đủ căn cứ trên hai khía cạnh chủ yếu đó là mức độ sử dụng thời gian lao động, năng suất lao động và thu nhập. Mọi việc làm đầy đủ đòi hỏi người lao động phải sử dụng đầy đủ thời gian lao động theo luật định. Mặt khác việc làm đó phải mang lại thu nhập không thấp hơn mức tiền lương tối thiểu cho người lao động. Vậy với những người làm việc đủ thời gian quy định và có thu nhập lớn hơn tiền lương tối thiểu hiện hành là những người có việc làm đầy đủ. Người đủ việc làm là những người có số giờ làm việc trong tuần lễ khảo sát lớn hớn hoặc bằng số giờ chuẩn quy định cho người đủ việc làm; hoặc những người làm việc có số giờ lớn hơn chuẩn quy định của người có việc làm (8 giờ) nhưng nhỏ hơn số giờ chuẩn quy định cho người đủ việc làm nhưng không có nhu cầu làm thêm. 10
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn Người thiếu việc làm là người trong độ tuổi lao động nhưng đang có việc làm, nhưng thời gian làm việc trong tuần lễ khảo sát ít hơn mức chuẩn quy định cho người đủ việc làm và bản thân họ vẫn có nhu cầu làm thêm. Người được giải quyết việc làm là những người trong độ tuổi lao động mà trong 12 tháng qua kể từ thời điểm điều tra đã ký được hợp đồng lao động theo Bộ luật lao động và những người tự tạo việc làm. 1.4. Thất nghiệp 1.4.1. Khái niệm thất nghiệp Thất nghiệp là tình trạng tồn tại khi một số người trong lực lượng lao động muốn làm việc nhưng không thể tìm được việc làm ở mức tiền công đang thịnh hành. 1.4.2. Người thất nghiệp Người thất nghiệp là người từ đủ độ tuổi lao động trở lên, có khả năng lao động, trong tuần lễ khảo sát không có việc làm, đang có nhu cầu tìm việc làm và có đăng ký tìm việc làm theo quy định. Căn cứ vào thời gian không có việc làm nhưng có nhu cầu làm việc, người thất nghiệp được chia thành: thất nghiệp ngắn hạn và thất nghiệp dài hạn. - Người thất nghiệp ngắn hạn là người thất nghiệp dưới 12 tháng tính từ ngày đăng ký thất nghiệp, hoặc từ tuần lễ khảo sát trở về trước. - Người thất nghiệp dài hạn là người thất nghiệp liên tục từ 12 tháng trở lên tính từ ngày đăng ký thất nghiệp hoặc từ tuần lễ khảo sát trở về trước. 1.4.3. Các hình thức thất nghiệp Thất nghiệp tự nhiên là loại thất nghiệp khi có một tỷ lệ nhất định số lao động ở trong tình trạng không có việc làm do sự trì trệ của nền kinh tế. Loại thất nghiệp này thường xuyên xuất hiện dưới dạng cấp tính và theo chu kỳ dài hay ngắn tùy theo mức suy thoái của nền kinh tế. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thất nghiệp này như sau: suy thoái của các ngành và nền kinh tế; 11
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn gia tăng nhanh về dân số, lao động mà không có biện pháp điều chỉnh hiệu quả; thiếu lao động chuyên môn kỹ thuật… Thất nghiệp tạm thời là loại thất nghiệp phát sinh do sự di chuyển không ngừng của người lao động giữa các vùng, giữa các công việc hoặc giữa các giai đoạn khác nhau của cuộc sống. Trong một nền kinh tế có đầy đủ việc làm vẫn có sự chuyển động, chẳng hạn như: một số người đi tìm việc làm sau khi tốt nghiệp hoặc di chuyển chỗ ở từ địa phương này sang địa phương khác, phụ nữ quay lại làm việc sau khi có con… Thất nghiệp cơ cấu là loại thất nghiệp xảy ra khi có sự mất cân đối giữa cung – cầu lao động trong một ngành, một vùng nào đó. Loại thất nghiệp này thường xuyên xuất hiện khi có sự biến đổi cơ cấu kinh tế và gây ra cho sự suy thoái của một ngành nào đó, hoặc là sự thay đổi công nghệ dẫn đến đòi hỏi lao động có chất lượng cao hơn, ai không đáp ứng được sẽ bị sa thải. Chính vì vậy, thất nghiệp loại này còn gọi là thất nghiệp công nghệ. Trong nền kinh tế thị trường hiện đại, thất nghiệp loại này thường xuyên xảy ra. Thất nghiệp tự nguyện là loại thất nghiệp mà ở một mức nào đó, người lao động không muốn làm việc hoặc vì lý do cá nhân nào đó (di chuyển, sinh con…). Thất nghiệp loại này thường gắn với thất nghiệp tạm thời. Thất nghiệp không tự nguyện là loại thất nghiệp mà ở một mức tiền công nào đó, người lao động chấp nhận nhưng vẫn không được làm việc do kinh tế suy thoái, cung lớn hơn cầu về lao động. Thất nghiệp trá hình là hiện tượng xuất hiện khi người lao động được sử dụng ở dưới mức khả năng mà bình thường người lao động sẵn sàng làm việc. Hiện tượng này xảy ra khi năng suất lao động của một ngành nào đó thấp. Thất nghiệp loại này thường gắn với việc sử dụng không hết thời gian lao động. 2. Vai trò lao động và nguồn nhân lực nông thôn 12
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn Lao động là một trong những nguồn lực quan trọng trong quá trình tăng trưởng và phát triển kinh tế của mỗi quốc gia. Đối với mỗi quốc gia số lượng và chất lượng lao động có ảnh hưởng rất lớn đến tình hình Chính trị, Xã hội của đất nước theo những xu hướng khác nhau tùy thuộc vào nguồn lao động và các chính sách sử dụng đối với mỗi trạng thái của nó. Do vậy mà chúng ta phải xem xét, sử dụng và xác định vị trí của nó trong tổng thể các nhân tố ảnh hưởng của vấn đề để đưa ra các chính sách tác động có lợi. Đối với Việt Nam là một nước đang phát triển, có gần 80% dân số sống ở khu vực nông thôn. Do đó, nguồn lao động nông thôn có vai trò quan trọng được thể hiện qua các khía cạnh chủ yếu sau: 2.1. Đối với sự phát triển các ngành trong nền kinh tế Trong quá trình hoạt động của các ngành kinh tế thì yếu tố về lao động là một trong những nguồn lực không thể thiếu được trong quá trình hoạt động. Đối với Việt Nam chúng ta có dân số sống ở khu vực nông thôn chiếm gần 80% tổng dân số của cả nước, lực lượng lao động khu vực này chiếm 74,5% tổng lao động của toàn xã hội. Do đó, đây là khu vực cung cấp lao động chủ yếu cho các ngành kinh tế khác, sự phát triển mở mang các ngành kinh tế mới sẽ thu hút lao động chủ yếu từ khu vực lao động nông thôn tham gia vào các lĩnh vực này. Nếu chất lượng lao động nông thôn tốt, đáp ứng đủ cả về số lượng và chất lượng nó sẽ tạo điều kiện cho các ngành phát triển tốt và ngược lại sẽ kìm hãm sự phát triển của các ngành bởi nhân tố con người là một trong những nhân tố quan trọng cấu thành nên các hoạt động sản xuất kinh doanh của mọi ngành kinh tế. Do đó chúng ta cần chú trọng nâng cao chất lượng nguồn lao động nông thôn để thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển các ngành kinh tế, tạo ra những ngành nghề mới thu hút lao động thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế. 2.2. Sản xuất lương thực, thực phẩm 13
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn Đối với mỗi quốc gia vấn đề lương thực, thực phẩm là một trong những vấn đề thiết yếu về Chính trị, Xã hội bởi đó là những sản phẩm thiết yếu phục vụ nhu cầu đời sống, sinh hoạt hàng ngày của con người không thể thiếu. Nếu một đất nước không thể đảm bảo được vấn đề an ninh lương thực nó sẽ làm xáo trộn mọi hoạt động trong nền kinh tế dẫn đến sự trì trệ, khủng hoảng có tác động xấu đến sự phát triển của đất nước. Với Việt Nam, trong khu vực nông thôn lực lượng lao động tham gia chủ yếu vào sản xuất nông nghiệp tạo ra một nguồn lương thực, thực phẩm đáp ứng nhu cầu trong nước và thị trường xuất khẩu, nó đóng góp vào GDP với tỷ trọng đáng kể so với các ngành kinh tế khác. Do đó mà nguồn lao động nông thôn có ảnh hưởng rất lớn đến việc cung cấp lương thực, thực phẩm cho đất nước góp phần ổn định Chính trị, Xã hội và sự phát triển của nền kinh tế tạo nguồn thu ngoại tệ đáng kể cho ngân sách. 3. Cơ sở lý luận về các giải pháp giải quyết việc làm 3.1. Tạo việc làm Theo cục việc làm, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, khái niệm về số lao động tạo việc làm được hiểu là chỉ tiêu phản số lượt lao động được tạo việc làm bao gồm cả việc làm mới được tạo ra do mở rộng sản xuất và việc làm được thay thế. Theo cách tính thứ nhất, số lao động được tạo việc làm trong kỳ bằng số lao động có việc làm tăng thêm trong kỳ cộng với số lao động có việc làm thay thế trong kỳ. Các tính thứ hai, số lao động được tạo việc làm là tổng các thành tố như số lao động được tạo việc làm thông qua các chương trình phát triển Kinh tế Xã hội, tính thông qua chỉ số GDP, số lao động được tạo việc làm thông qua Quỹ quốc gia về việc làm, số lao động được tạo việc làm thông qua xuất khẩu lao động… Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất trong hai cách tính trên là tính số lao động thay thế. Số lao động được tạo việc làm thay thế là số chưa có cơ sở tính toán được do hệ thống quản lý dữ liệu của nước ta chưa đồng bộ, thiếu độ chính xác. 14
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn Tạo việc làm cho người lao động là một công việc hết sức khó khăn và nó chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố như: vốn đầu tư, sức lao động, nhu cầu thị trường về sản phẩm. Bởi vậy tạo việc làm là quá trình kết hợp các yếu tố trên thông qua nó để người lao động tạo ra các của cải vật chất (số lượng, chất lượng), sức lao động (tái sản xuất sức lao động) và các điều kiện kinh tế xã hội khác. Ta có thể biểu thị mối quan hệ giữa việc làm với một số nhân tố cơ bản qua hàm số sau: Y = F (x,z,k,...,n) Trong đó: Y: số lượng việc làm được tạo ra X: số vốn đầu tư Z: sức lao động K: nhu cầu của thị trường về sản phẩm Ta nhận thấy rằng: khối lượng của việc làm được tạo ra tỷ lệ thuận với các yếu tố trên. Chẳng hạn như vốn đầu tư để mua sắm máy móc thiết bị, nhà xưởng mở rộng quy mô sản xuất là một nhân tố ảnh hưởng rất lớn. Khi vốn đầu tư tăng thì tạo ra được nhiều chỗ làm việc mới và ngược lại đầu tư ít thì quy mô bị thu nhỏ lại kéo theo sự giảm đi về số lượng và việc làm được tạo ra. Mặt khác nhu cầu của thị trường về sản phẩm sản xuất ra được đưa ra thị trường đảm bảo cả về số lượng và chất lượng, mà thị trường chấp nhận. Bởi vì sản phẩm tiêu thụ được sẽ thúc đẩy sản xuất phát triển, các doanh nghiệp các nhà xưởng sẽ mở rộng quy mô sản xuất, đi đôi với mở rộng sản xuất là cầu về lao động tăng lên. Ngược lại, khi cầu về sản phẩm hàng hóa giảm sẽ giảm ngừng trệ sản xuất làm cho lao động không có việc làm và dẫn đến tình trạng thất nghiệp. 15
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn Ngoài ra còn có một số các yếu tố khác cũng ảnh hưởng đến việc làm ở tầng vĩ mô: gồm các chính sách kinh tế của Nhà nước vì khi các chính sách kinh tế phù hợp sẽ tạo điều kiện khuyến khích mọi thành phần kinh tế phát triển làm cho cầu lao động tăng đồng nghĩa với việc tạo ra nhiều chỗ việc làm mới. - Tạo việc làm được phân thành: + Tạo việc làm ổn định: công việc được tạo ra cho người lao động mà tại chỗ làm việc đó và thông qua công việc đó họ có thu nhập lớn hơn mức thu nhập tối thiểu hiện hành và ổn định theo thời gian tử 3 năm trở lên: việc làm ổn định luôn tạo cho người lao động một tâm lý yên tâm trong công việc để lao động hiệu quả hơn. + Tạo việc làm không ổn định: được hiểu theo 2 nghĩa. Đó là: Công việc làm ổn định nhưng người thực hiện phải liên tục năng động theo không gian, thường xuyên thay đổi vị trí làm việc nhưng vẫn thực hiện cùng một công việc. Công việc làm không ổn định mà người lao động phải thay đổi công việc của mình liên tục trong thời gian ngắn. - Mục đích ý nghĩa của tạo việc làm: Tạo việc làm là quá trình tạo ra những điều kiện cần thiết cho sự kết hợp giữa tư liệu sản xuất, công cụ sản xuất và sức lao động. Tạo việc làm và giải quyết việc làm cho người lao động luôn là vấn đề bức xúc và quan trọng, nó mang mục đích ý nghĩa vô cùng lớn lao đối với từng người lao động và toàn Xã hội. Mục đích của tạo việc làm nhằm khai thác và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, các tiềm năng kinh tế, tránh lãng phí nguồn lực Xã hội. Về mặt Xã hội tạo việc làm nhằm mục đích giúp con người nâng cao vai trò của mình trong quá trình phát triển kinh tế, giảm được tình trạng thất nghiệp trong Xã hội. Không có việc làm là một trong những nguyên nhân gây ra các tệ nạn Xã hội như: trộm cắp, lừa 16
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn đảo, nghiện hút...tạo việc làm cho người lao động nhất là các thanh niên là hạn chế các tệ nạn Xã hội do không có công ăn việc làm gây ra và giải quyết việc làm các vấn đề kinh tế Xã hội đòi hỏi. Về mặt kinh tế khi con người có việc làm sẽ thỏa mãn được các nhu cầu thông qua các hoạt động để thỏa mãn nhu cầu vật chất, tnh thần, ổn định và nâng cao đời sống của người lao động. Việc làm hiện nay gắn chặt với thu nhập thấp đó là một thực tế do nhu cầu đòi hỏi của Xã hội. Hiện nay nhiều người lao động được trả công rẻ mạt, tiền công không đủ sống dẫn đến tâm lý không thích đi làm, hiệu quả làm việc không cao, ỷ lại ngại đi xa các Thành phố, Thị xã. Một mặt thất nghiệp nhiều ở thành thị nhưng nông thôn lại thiếu cán bộ, thiếu người có trình độ chuyên môn. Bởi vậy tạo điều kiện có việc làm cho người lao động thôi chưa đủ mà còn tạo việc làm gắn với thu nhập cao mang lại sự ổn định cuộc sống cho người lao động. 3.2. Giải quyết việc làm Giải quyết việc làm là giải quyết vấn đề thất nghiệp, tạo ra nhiều việc làm cho người dân để giảm tỷ lệ thất nghiệp. Thúc đẩy sản xuất kinh doanh và xuất khẩu; thực hiện các biện pháp kích cầu đầu tư, chính sách tài chính hỗ trợ doanh nghiệp, đảm bảo an sinh Xã hội… có thể xem xét thêm một giải pháp cụ thể hơn đối với vấn đề lao động, việc làm nông thôn. Duy trì sản xuất nông nghiệp. Hỗ trợ phát triển mô hình kinh tế hộ tự sản xuất, tự tạo việc làm thông qua các gói hỗ trợ tín dụng vi mô, chương trình tín dụng việc làm và các chính sách hỗ trợ khác. Hỗ trợ các doanh nghiệp đang sử dụng và có khả năng sử dụng người lao động như dệt may, da giày, chế biến… thông qua các gói hỗ trợ tín dụng ưu đãi, giảm thuế, hỗ trợ xuất khẩu, hỗ trợ quỹ lương và bảo hiểm, tiền thuế đất… 17
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn Đầu tư phát triển các “công trường lớn” mang tính công ích sử dụng nhiều lao động như: thủy điện, công trình thủy lợi lớn, giao thông lớn… phát triển mô hình thanh niên nông thôn đi xây dựng kinh tế mới, thanh niên lập nghiệp. Ưu tiên đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng cơ sở ở nông thôn như: giao thông nông thôn, thủy lợi…với mục tiêu tạo việc làm và thu nhập tại chỗ cho người dân. Hỗ trợ tăng cường các hoạt động đào tạo nâng cao nguồn nhân lực nông thôn. Đặc biệt ưu tiên đào tạo lao động xuất khẩu, chuẩn bị để đáp ứng tốt hơn nhu cầu lao động quốc tế sau khủng hoảng. Hỗ trợ dự án đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn, nông dân và người nghèo thông qua các gói hỗ trợ dạy nghề và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực… Ở nước ta, quá trình phát triển kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế đang đặt ra hàng loạt vấn đề bức xúc liên quan đến việc làm và chính sách giải quyết việc làm. Đây là tiền đề quan trọng để sử dụng có hiệu quả nguồn lực lao động, góp phần tích cực vào sự nghiệp Công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước. Giải quyết việc làm là một trong những chính sách quan trọng đối với mỗi quốc gia, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển có lực lượng lao động lớn như ở Việt Nam; giải quyết việc làm cho người lao động trong sự phát triển thị trường lao động là tiền đề quan trọng để sử dụng có hiệu quả nguồn lao động góp phần tích cực vào việc hình thành thể chế kinh tế thị trường, đồng thời tận dụng lợi thế để phát triển tiến kịp khu vực và thế giới. Nhận thức rõ tầm quan trọng của vấn đề, Đảng ta đã đề ra nhiều chủ trương, đường lối thiết thực, hiệu quả nhằm phát huy tối đa nội lực, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, chuyển đổi cơ cấu lao động, đáp ứng yêu cầu của quá trình Công nghiệp hóa – hiện đại hóa, tạo nhiều việc làm cho người lao động, giảm tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị, tăng tỷ lệ sử dụng thời gian lao động ở 18
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn nông thôn, góp phần tăng thu nhập và cải thiện đời sống nhân dân, xây dựng Xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Chiến lược phát triển Xã hội Việt Nam giai đoạn 2001 – 2010 đã được thông qua tại nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X nhận định: “Phát triển thị trường lao động trong mọi khu vực kinh tế, tạo sự gắn kết cung – cầu lao động, phát huy tính tích cực của người lao động học nghề, tự tạo và tìm việc làm”. Lao động là nguồn lực quan trọng để phát triển đất nước. Giải quyết việc làm cho người lao động vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển. Đảng và Nhà nước ta luôn luôn quan tâm đến vấn đề việc làm cho người lao động. Đảng và Nhà nước ta đã khẳng định việc giải quyết việc làm cho người lao động “Giải quyết việc làm và đảm bảo cho mọi người có khả năng lao động đều có cơ hội có việc làm là trách nhiệm của Nhà nước, các doanh nghiệp và toàn Xã hội”. Nhà nước hàng năm đang nỗ lực tạo những điều kiện cần thiết, hỗ trợ tài chính, cho vay vốn hoặc miễn, giảm thuế và áp dụng các biện pháp khuyến khích để người lao động có khả năng tự giải quyết việc làm, để các tổ chức, các đơn vị và cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế phát triển theo cả chiều rộng và chiều sâu nhằm tạo việc làm cho ngày càng nhiều người lao động có việc làm. Chương 2: THỰC TRẠNG VỀ VIỆC LÀM TRÊN ĐỊA BÀN 1. Tổng quan về đơn vị thực tập 1.1. Giới thiệu về địa phương Suối Ngô là một Xã biên giới được hưởng chương trình 135 và quyết định 160 của Thủ tướng chính phủ, luôn được cấp trên quan tâm vì vậy kết cấu hạ tầng Kinh tế – Xã hội như: 99% số hộ trong Xã sử dụng điện, đường, trường, trạm cùng các công trình phúc lợi khác đã đáp ứng nhu cầu đi lại, học tập hưởng thụ Văn hóa và khám chữa bệnh của nhân dân. 19
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: Nguyễn Ngọc Tuấn  Phía Bắc giáp Campuchia  Phía Nam giáp xã Suối Dây  Phía Tây giáp xã Tân Đông  Phía Đông giáp xã Tân Hòa Xã có 6 ấp với 11 chi bộ trực thuộc với 96 Đảng viên. Trong đó có 6 chi bộ ấp, 3 chi bộ trường học, 1 chi bộ quân sự và 1 chi bộ cơ quan Xã. Hệ thống chính trị từ Xã tới các ấp thường xuyên được kiện toàn và hoạt động của các Ban, ngành, đoàn thể Xã, Ấp đều đạt vững mạnh. Nhìn chung Suối Ngô là một Xã tương đối phát triển, nhân dân trên địa bàn được đảm bảo về hệ thống điện, đường, trường, trạm phục vụ cho đời sống của người dân, cuộc sống ngày càng được nâng cao. 1.2. Đặc điểm về dân số, lao động và việc làm 1.2.1. Số lượng dân số và việc làm Tổng diện tích tự nhiên là 15617 ha. Tổng dân số toàn Xã là 3370 hộ với 12568 nhân khẩu. Trong đó nữ là 7385 người chiếm 58,76%, nam là 5183 người chiếm 41,24%. Tỷ lệ gia tăng dân số tự nhiên năm 2009 là 1,33% đến năm 2010 tỷ lệ này giảm xuống còn 1,27%. Hiện nay trên địa bàn Xã dân tộc Kinh chiếm 98,4%, dân tộc thiểu số chiếm 1,6% (gồm 10 dân tộc như Tày, Khơme, Sán rìu, Sán chí, Chăm, Nùng, Tà mun, Cao lan, Mường, Thái,). STT Chỉ tiêu Đơn vị Năm 2010 tính 1 Dân số Người 12.568 Nguồn lao động (số người từ 15 Người 8.822 2 tuổi trở lên) - Tỷ lệ so với dân số % 70,19% 20

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh

81 tài liệu

1642 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.