YOMEDIA
Chuyên đề: Tương tác thuốc - Nguyễn Thị Nhàn
Chia sẻ: Ho Mai
| Ngày:
| Loại File: PPT
| Số trang:65
159
lượt xem
22
download
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
Chuyên đề Tương tác thuốc do Nguyễn Thị Nhàn thực hiện với các nội dung chính: Tổng quan về tương tác thuốc, phân loại tương tác thuốc, hậu quả thực tế gặp phải của tương tác thuốc, tương tác thuốc thường gặp, các cặp tương tác có thể xảy ra trong sử dụng thuốc chuyên khoa tâm thần,...Mời các bạn cùng tham khảo!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Chuyên đề: Tương tác thuốc - Nguyễn Thị Nhàn
- CHUYÊN ĐỀ:
TƯƠNG TÁC THUỐC
Thực hiện: Nguyễn Thị Nhàn
- TƯƠNG TÁC THUỐC BẤT LỢI VÀ
VAI TRÒ CỦA CẢNH GIÁC DƯỢC
- NỘI DUNG
Tổng quan về tương tác thuốc.
Phân loại tương tác thuốc.
Hậu quả thực tế gặp phải của tương tác thuốc.
Tương tác thuốc thường gặp.
Các cặp tương tác có thể xảy ra trong sử dụng thuốc
chuyên khoa tâm thần.
Vai trò của nhân viên y tế.
Quản lý tương tác thuốc:
o Phòng tránh tương tác thuốc
o Xử trí tương tác thuốc
3
Kết luận
- TỔNG QUAN VỀ TƯƠNG TÁC THUỐC
1.Khái niệm về tương tác thuốc
2.Tầm quan trọng của tương tác thuốc
3.Sự phối hợp thuốc dãn đến giảm tác
dụng thuốc – tương tác có tính đối
kháng
4.Bất lợi gây ra trong tương tác thuốc
4
- I. Khái niệm tương tác thuốc
Tương tác thuốc là hiện tượng xẩy ra khi hai thuốc trở lên được sử
dụng đồng thời. Sự phối hợp làm thay đổi tác dụng hoặc độc tính
của một trong những thứ thuốc đó.
Khi phối hợp thuốc nhằm lợi dụng tương tác thuốc theo hướng có
lợi để tăng hiệu quả điều trị, giảm tác dụng phụ hoặc để giải độc
thuốc. Thế nhưng, trong thực tế điều trị có những tình huống hoàn
toàn bất ngờ: cũng một thuốc ở mức liều điều trị mà khi phối hợp
với thuốc này lại giảm hoặc mất tác dụng, ngược lại, dùng với
thuốc kia thì lại xẩy ra ngộ độc.
Do đó việc cho thuốc và phối hợp thuốc trong điều trị là 1 vấn đề
phức tạp, luôn đặt ra cho người thầy thuốc phải cân nhắc và luôn
phải quan tâm đến hiện tượng tương tác thuốc có thể xảy ra.
5
- II. Tầm quan trọng của tương tác thuốc
_ Sự phối hợp thuốc làm tăng hiệu quả tác dụng là mục tiêu
trong điều trị. Đó là sự tương tác mang tính hiệp đồng thuốc,
nó xảy ra tại các receptor khác nhau, nhưng có cùng đích tác
dụng là: làm tăng hiệu quả điều trị.
_ Khi phối hợp thuốc người ta cố gắng tránh những phối hợp
làm giảm tác dụng của nhau. Tuy nhiên, nhiều lúc tương tác
này lại được sử dụng như một vũ khí lợi hại để giải độc
thuốc hoặc để làm giảm những tác dụng phụ của chất chủ
vận. 6
- II. Tầm quan trọng của tương tác thuốc
( Hiệp đồng cộng)
1. Sự phối hợp thuốc dẫn tới tăng tác dụng – tương tác có tính hiệp
đồng.
Hiệp đồng cộng: khi phối hợp hai hay nhiều thuốc với nhau mà tác
dụng thu được bằng tổng tác dụng của các chất thành phần ta có hợp
đồng cộng:
VD: Nhờ có sự phối hợp này mà Olcandomycin nới rộng được phổ tác
dụng, còn Tetraxyclin thì giảm được liều, do đó giảm được độc tính.
2. Những tương tác có thể xảy ra tại các receptor khác nhau nhưng có
cùng đích tác dụng rất phổ biến trong điều trị.
Ví dụ: Phối hợp thuốc lợi tiểu an thần với các thuốc chống tăng 7
- II. Tầm quan trọng của tương tác thuốc
( Hiệp đồng tăng cường)
Khi tác dụng phối hợp vượt tổng tác dụng của các chất thành
phần, ta có hiệp đồng tăng cường.
VD: Khi phối hợp lại hai thuốc tác dụng kìm khuẩn như trong
chế phẩm:
Co trimoxazol (Bactrim) gồm= Sulfamethoxazol + Trimethoprim
Thu được tác dụng diệt khuẩn. Chế phẩm này có tác dụng
rất tốt với những vi khuẩn đã kháng các kháng sinh khác.
8
- III. Sự phối hợp thuốc dẫn tới giảm tác dụng
tương tác có tính đối kháng
Khi phối hợp thuốc người ta cố gắng tránh những phối hợp
làm giảm tác dụng của nhau. Tuy nhiên, nhiều lúc tương tác
này lại được sử dụng để làm giảm những tác dụng phụ của
của một thuốc nào đó:
+ ĐK Hoá học Dược lý Vật lý
+ ĐK Dược động học Dược lực học
+ ĐK Hấp thu Phân bố Chuyển hóa Thải trừ Cạnh tranh 9
- II. Bất lợi gây ra trong tương tác thuốc.
Tương tác thuốc có thể có lợi nếu biết phối hợp đúng cách.
Ngược lại, tương tác thuốc cũng có thể là nguyên nhân gây
giảm hiệu quả điều trị, tăng cường tác dụng phụ của thuốc,
thay đổi kết quả xét nghiệm…nghiêm trọng hơn, tương tác
thuốc có thể dẫn đến các tai biến nguy hiểm, thậm chí dẫn đến
tử vong.
Không chỉ ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị, tương tác thuốc
cũng có thể gây ảnh hưởng đến kinh tế.Tương tác thuốc được
xem như là một nguyên nhân kéo dài thời gian nằm viện, tăng
10
- Tương tác thuốc là phản ứng giữa một thuốc và
một tác nhân thứ hai
THUỐC
Thức ăn
THỰC PHẨM Thức ăn nuôi dưỡng
THUỐC
Chế phẩm bổ sung
KHÁC
VD: thuốcdược liệu, thuốcrượu, thuốcxét nghiệm, thuốcbệnh lý…
- Tương tác thuốc là vấn đề thường gặp trên lâm sàng
Tương tác thuốcthuốc gây ra 4,6% số phản ứng có hại
trong thời gian nằm viện
KHOA CẤP CỨU
Tỷ lệ gặp tương tác thuốcthuốc là 70,3%
1. Classen DC, et al. JAMA.1997;277:301306.
2. Jankel CA, et al. DICP. 1990;24:982989.
- Hậu quả của tương tác thuốc
Gây phản ứng có hại trên bệnh nhân
TƯƠNG TÁC THUỐC
BẤT LỢI Nguy cơ đe dọa tính mạng, tử vong
Nhập viện, kéo dài thời gian nằm viện
- GÂY PHẢN ỨNG CÓ HẠI TRÊN BỆNH NHÂN
Clarithromycin + simvastatin:
tăng nguy cơ xảy ra ADR do simvastatin
tiêu cơ vân, mắc các bệnh cơ (đau cơ, yếu
cơ…)
Ước tính khoảng 2,8% biến cố có hại có thể phòng tránh được ở
bệnh nhân nằm viện có liên quan đến tương tác thuốcthuốc
Kanjanarat P, et al. Am J Health Syst Pharm. 2003;60:175059
- NGUY CƠ ĐE DỌA TÍNH MẠNG, TỬ VONG
Digoxin + calci clorid IV:
nguy cơ rối loạn nhịp tim nghiêm trọng,
trụy tim mạch
- NHẬP VIỆN, KÉO DÀI THỜI GIAN NẰM VIỆN
Ciprofloxacin + antacid:
giảm hiệu quả điều trị của ciprofloxacin
Ước tính khoảng 0,6% số bệnh nhân nhập viện do gặp
các ADR liên quan đến tương tác thuốc
Becker ML, et al. Pharmacoepidemiol Drug Saf. 2007;16:641-651.
- TƯƠNG TÁC THƯỜNG GẶP CỦA THUỐC
TT DƯỢC ĐỘNG HỌC
TTƯƠ
ƯƠNG TÁC
NG TÁC TT DƯỢC LỰC HỌC
THU
THUỐỐCC
TT THUỐC THỨC ĂN
- TƯƠNG TÁC DƯỢC ĐỘNG HỌC
Tương tác dược động học là tương tác ảnh
hưởng đến quá trình hấp thu, phân bố,
chuyển hóa và thải trừ thuốc
Hấp thu
Chuyển hóa Phân phối
Thải trừ
- TƯƠNG TÁC DƯỢC ĐỘNG HỌC
Tương tác do thay đổi trong quá trình hấp thu
Tương tác do tạo phức giữa hai thuốc khi dùng đồng
thời.
Al3+/Mg2+(antacid)/Ca2+(sữa)/Fe2+/Fe3+ +
kháng sinh nhóm fluoroquinolon/ tetracyclin
tạo phức chelat hóa.
giảm hấp thu kháng sinh.
uống các thuốc cách nhau tối thiểu 2 giờ.
- TƯƠNG TÁC DƯỢC ĐỘNG HỌC
Tương tác do thay đổi trong quá trình phân bố
Tương tác do đẩy nhau khỏi protein liên kết với huyết
tương
Thuốc điều trị ĐTĐ đường uống nhóm sulfonylurea
(glibenclamid, gliclazid, glimeprid) + aspirin
Aspirin đẩy các thuốc nhóm sulfonylurea khỏi protein
liên kết trong huyết tương
Tăng nồng độ thuốc ở dạng tự do, tăng tác dụng dược lý
Nguy cơ hạ đường huyết
Theo dõi chặt chẽ đường huyết của bệnh nhân, hiệu
chỉnh liều nếu cần thiết
Thêm tài liệu vào bộ sưu tập có sẵn:
Báo xấu
LAVA
ERROR:connection to 10.20.1.98:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)
ERROR:connection to 10.20.1.98:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)
Đang xử lý...
Thêm vào BST
Báo xấu
