Cơ hội để tái cấu trúc và mở rộng thị trường

Chia sẻ: Rapper Rapper | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

66
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cho đến nay, hoạt động M&A tại Việt Nam còn đang ở thời kỳ đầu. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, giá trị được tạo ra sau mỗi thương vụ M&A đều lớn hơn giá trị của bên mua và bên bán cộng lại. Và, theo thạc sĩ Đỗ Thanh Năm - Giám đốc Công ty Tư vấn và hỗ trợ chiến lược Win - Win thì đây chính là tín hiệu khả quan về tiềm năng của hoạt động M&A trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cơ hội để tái cấu trúc và mở rộng thị trường

Cơ hội để tái cấu trúc và mở rộng thị trường
Cho đến nay, hoạt động M&A tại Việt Nam còn đang ở thời kỳ đầu. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, giá trị được tạo ra sau mỗi thương vụ M&A đều lớn hơn giá trị của bên mua và bên bán cộng lại. Và, theo thạc sĩ Đỗ Thanh Năm - Giám đốc Công ty Tư vấn và hỗ trợ chiến lược Win - Win thì đây chính là tín hiệu khả quan về tiềm năng của hoạt động M&A trong thời gian tới. DNSG Cuối tháng đã có cuộc trao đổi với thạc sĩ Năm về đề tài này. * Theo anh, trong nền kinh tế thị trường, M&A là một xu hướng tất yếu hay chỉ là giải pháp mang tính nhất thời?
- M&A liên quan đến vấn đề sở hữu và thực thi quyền sở hữu để tạo ra giá trị mới cho cổ đông. M&A có thể thay đổi hoạt động quản trị và điều hành doanh nghiệp. Nếu M&A được thực hiện theo chiều ngang (horizontal), doanh nghiệp có nhiều cơ hội để mở rộng thị trường, kết hợp thương hiệu, nắm bắt công nghệ, giảm chi phí cố định, tăng cường hiệu quả hệ thống phân phối và hậu cần. Nếu M&A theo chiều dọc (vertical), doanh nghiệp kiểm soát, đảm bảo được chất lượng đầu vào và đầu ra của sản phẩm, giảm chi phí trung gian.
Từ góc nhìn này, M&A là xu hướng tất yếu mà doanh nghiệp sử dụng trong việc tái cấu trúc, hoạch định chiến lược phát triển. Tuy nhiên, tính nhất thời của M&A vẫn tồn tại và chiếm tỷ lệ không nhỏ, chủ yếu là tập trung vào việc mua tài sản với giá rẻ trong điều kiện kinh tế khó khăn. * Anh đánh giá như thế nào về hiệu quả của hoạt động M&A tại Việt Nam trong những năm gần đây? Theo anh, trong năm 2011 này, hoạt động M&A có tiếp tục “nóng” và sẽ đi theo hướng nào? - Xét về tổng thể, những năm vừa qua, hoạt động M&A chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng hoạt động đầu tư ở Việt Nam (khoảng 5%), trong khi tỷ lệ này ở các nước dao động từ 30-40%.
Về xu hướng, theo tôi, năm 2011, nhà đầu tư ngoại tiếp tục thận trọng, trong khi doanh nghiệp Việt sẽ thừa thắng xông lên trong các thương vụ mua cổ phần trong nước và ở nước ngoài. Doanh nghiệp Việt Nam đóng vai trò người mua sẽ nhiều hơn các năm trước. * Đâu là nguyên nhân tạo ra xu hướng này? - Năm 2011, khủng hoảng chưa kết thúc. Các tổ chức tài chính lớn vẫn còn bị ảnh hưởng mạnh của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, nên còn e ngại, chưa muốn tăng đầu tư. Các công ty lớn của nước ngoài đang thực hiện chiến lược phòng thủ nhiều hơn là thâm nhập vào thị trường mới do sức mua giảm.
Chính vì vậy, các nhà đầu tư nước ngoài khá thận trọng trong hoạt động M&A.Trong khi các doanh nghiệp lớn của Việt Nam thì xem đây là cơ hội để triển khai chiến lược mở rộng thị trường và phát triển của mình. * Hiện tại (và trong tương lai gần), những lĩnh vực nào được các doanh nghiệp có kế hoạch M&A quan tâm, theo anh? - Tại Việt Nam, sự đóng băng của thị trường bất động sản, và những quy định về vốn điều lệ tối thiểu của ngân hàng buộc các công ty trong lĩnh vực này phải cơ cấu lại việc kinh doanh hoặc sáp nhập.
Như vậy, hoạt động M&A sẽ “nóng” lên rất nhiều trong hai lĩnh vực này. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa trực thuộc các tập đoàn, tổng công ty nhà nước hiện nay đang tái cấu trúc để hình thành nên những doanh nghiệp có “sức khỏe” tốt hơn sẽ thúc đẩy M&A mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, tỷ lệ các thương vụ M&A thành công cao hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như chất lượng của khâu tư vấn, sự minh bạch của doanh nghiệp, đặc biệt là khả năng chủ động hợp tác của các bên. * Việc định giá và giá cả đóng vai trò như thế nào trong thành công của một thương vụ M&A, thưa anh?
- Điều này còn tùy thuộc vào hình thức M&A. Nếu là hình thức mua đứt bán đoạn, hoặc chỉ là chiến lược thôn tính có lợi cho việc cạnh tranh trên thị trường của bên mua (sau hợp đồng mua bán, lợi ích bên này không liên quan đến bên kia), thì việc định giá và giá cả là yếu tố quan trọng nhất quyết định sự thành công. Trong trường hợp này, đích ngắm của bên mua là giá thấp nhất, trong khi bên bán thì ngược lại: giá cao nhất. Nếu M&A bằng hình thức sở hữu một lượng cổ phần (CP) đáng kể và trở thành cổ đông chiến lược, hay bằng hình thức trao đổi CP thì mục tiêu chính là hướng đi chuyên nghiệp của từng công ty, dựa trên nguyên tắc đôi bên cùng có lợi.
Khi ấy, thành công của M&A không chỉ đơn thuần là giá cả mà là chiến lược phát triển của hai bên, năng lực chuyên môn, trách nhiệm của mỗi bên, thời gian và lộ trình thực hiện. * Anh thấy các doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam có ý định mua bán - sáp nhập có thể gặp những khó khăn nào? - Rào cản chính của hoạt động M&A tại Việt Nam hiện nay chính là sự không chuyên nghiệp của các bên tham gia. Doanh nghiệp chưa hiểu biết sâu sắc về M&A, thông tin tài chính chưa minh bạch và hoàn chỉnh.
Bên bán chưa quen với quy trình thẩm định, việc định giá doanh nghiệp thường bằng cảm tính, không dựa trên phương pháp phù hợp, thiếu sự dung hòa, chỉ tập trung vào lợi ích của một bên. Tiếp theo là khó khăn đến từ con người, văn hóa kinh doanh, mô hình quản lý hầu như xuyên suốt quá trình trước, trong và sau M&A. Đây cũng là yếu tố rủi ro nhất cho hoạt động M&A. * Khung pháp lý liên quan đến hoạt động M&A của Việt Nam hiện nay ra sao? - M&A ở Việt Nam còn non trẻ, nên cần có thời gian để hoàn thiện khung pháp lý. Hiện tại, khung pháp lý nằm rải rác ở một số
luật như Luật Đầu tư, Luật Cạnh tranh, Luật Chứng khoán... Điều này gây nhiều khó khăn cho cả bên mua và bên bán. * Theo anh, các doanh nghiệp có ý định thực hiện M&A cần lưu ý điều gì? - Doanh nghiệp tham gia M&A cần có một định hướng rõ ràng, sau đó mới tìm kiếm mục tiêu. Ngoài ra, nên dự kiến và xây dựng phương án điều hành doanh nghiệp sau khi thực hiện M&A. Giá trị thực của các vụ M&A là sự cộng hưởng của nhiều yếu tố, chẳng hạn giá trị mang lại từ các chiến lược mới sau khi mua bán. Muốn được giá, doanh nghiệp nên bán một tương lai sáng sủa, chứ không phải một gánh nặng.
Vì vậy doanh nghiệp nên tự hoàn thiện mình trước khi tham gia M&A để tận dụng tối đa lợi thế và không bị thua thiệt. Điều nên lưu ý là giá cả không phải là tất cả mà là lợi ích đạt được sau khi nghiệp vụ hoàn tất. Để thương vụ M&A thành công, các bên cần lựa chọn nhiều hơn một doanh nghiệp mục tiêu (nếu có thể). Doanh nghiệp mục tiêu ở đây được hiểu là bên mua hoặc/và bên bán chứ không đơn thuần chỉ là bên bán. Điều này xuất phát từ chính nhu cầu thực hiện M&A là của cả hai bên.
Hơn nữa, khi có nhiều doanh nghiệp mục tiêu, các bên sẽ có nhiều phương án và điều kiện thuận lợi cho việc đàm phán giao dịch M&A. Tất nhiên, có được điều này không dễ. * Hầu hết các DN có ý định M&A đều hiểu rằng muốn hạn chế tối đa rủi ro cần có tư vấn chuyên nghiệp. Nhưng, lựa chọn nhà tư vấn như thế nào để tránh “tiền mất, tật mang”? - Hiệu quả đạt được sau hoạt động M&A là yếu tố được ưu tiên hàng đầu của doanh nghiệp. Do vậy, nhà tư vấn phải nhìn thấy giá trị tiềm ẩn bên trong của thương vụ M&A để tư vấn cho doanh nghiệp, nghĩa là phải có tầm nhìn chiến lược sắc bén.
Thứ hai, nhà tư vấn phải có tâm với khách hàng của mình, tức là đưa ra những phương án thực sự vì lợi ích dài lâu của doanh nghiệp, chứ không vì những giá trị vật chất trước mắt. Thứ ba, nhà tư vấn phải tinh thông nghiệp vụ để thực hiện tốt các công đoạn của thương vụ M&A. Tóm lại, doanh nghiệp cần chọn nhà tư vấn dựa trên 3 yếu tố: có tầm nhìn chiến lược tốt, có tâm và tinh thông nghiệp vụ.